Kûyak Udọn̄ọ Ọbọ Fi Idatesịt

KERE nte ekpedemerede usenubọk onyụn̄ ekerede nte usen oro mîkpakam idụhe. Afo emenyene usen en̄wen ndiyọ udọn̄ọ. Akam ekeme nditie fi ke idem nte eketiede Job, emi ọkọdọhọde ete: “N̄kpama n̄kpa n̄kan ofụri ufen emi mbọde.” (Job 7:15, The New English Bible) Nso ke akpanam edieke utọ idaha oro akade iso, idem ke ediwak isua?

Oro ama etịbe ọnọ Mephibosheth, eyen Jonathan ufan Edidem David. Ke ini Mephibosheth ekedide isua ition, enye ama “ọduọ onyụn̄ akabade mbụn̄ọ.” (2 Sam. 4:4) Anaedi mfụhọ oro enye okokopde ama anam ndo emi enye okobiomode ọdọdiọn̄ abiak enye ke ini ẹkedoride enye ikọ ẹte ke oyom ndida itie edidem, ndien ke ntem ẹnamde enye ataba inyene esie. Kpa ye oro, enye ama enen̄ede owụt ke imọ idi ata eti uwụtn̄kpọ ke ndiyọ ndo oro, edidọk, ye edikpu, inyụn̄ iyakke mme n̄kpọ oro ẹbọ enye idatesịt.—2 Sam. 9:6-10; 16:1-4; 19:24-30.

Apostle Paul edi uwụtn̄kpọ en̄wen. Enye ama ewet isan̄ kiet aban̄a “n̄kukịm ke obụkidem” emi akanade enye ọyọ. (2 Cor. 12:7) Ekeme ndidi n̄kukịm oro enye eketịn̄de aban̄a ekedi ndo anyan ini, mîdịghe edi mbon oro ẹkedọhọde ke enye idotke ndidi apostle. Se ededi oro ekedide, mfịna oro ama ebịghi, ndien enye ekenyene ndiyọ ubiak oro akasan̄ade ye oro.—2 Cor. 12:9, 10.

Ndusụk mme asan̄autom Abasi mfịn ẹdọn̄ọ uyịre uyịre idiọk udọn̄ọ m̀mê ẹkop mfụhọ. Ke ini Magdalena ekedide isua 18, ẹma ẹkụt ke enye enyene udọn̄ọ emi ẹkotde systemic lupus erythematosus, kpa udọn̄ọ emi etiede nte editịbe idem owo esin̄wan̄wana ye ndido idem owo. Enye ọdọhọ ete, “Nsia ama oyomo mi. Nte ini akakade, idem ama enen̄ede ọdiọk mi ke ntak emi udia mîkesitahake mi ke idịbi, ye ke ntak ebende [m̀mê unan ke] inua mi, ye mfịna ke usụn̄itọn̄ mi.” Edi Izabela ọyọ se owo mîsọpke ikụt nte mmọ emi. Enye ọdọhọ ete: “N̄kọtọn̄ọ ndikop ọkpọsọn̄ mfụhọ toto ke uyen. Emi esinam nsia oyomo mi, ọsọn̄ mi ndikot ibifịk, onyụn̄ anam n̄kop ubiak idịbi. Idem esimem mi kpukpru ini.”

Da Idaha Fo nte Okụtde

Udọn̄ọ ye ndo ẹkeme ndikpụhọde uwem fo ofụri ofụri. Ke ini oro etịbede, ọfọn osụhọde etie odụn̄ọde idaha fo ke ofụri esịt. Ekeme ndisọn̄ ndida idaha fo nte okụtde. Magdalena ọdọhọ ete: “Udọn̄ọ oro ndọn̄ọde ọdọdiọn̄ ọdiọk ke usen ke usen. Mmesiwak ndikpa mba tutu n̄kemeke ndidaha nda ke bed. Sia mmemfiọkke nte idem mi editiede, esisọn̄ mi ndidiomi se ndinamde. N̄kpọ oro abiakde mi akan edi ke n̄kemeke aba ndinam se n̄kesinamde ke utom Jehovah.”

Zbigniew ọdọhọ ete: “Nte mme isua ẹbede, ewan̄kọ esinam idem emem mi onyụn̄  emem mi kpukpru ikek. Ndusụk ini, ke ini ubiak enen̄erede ọsọn̄ ubọk, nsikemeke ndinam idem ata n̄kpri n̄kpọ. Oro esinam mi mfụhọ.”

Ke ediwak isua emi ẹkebede, ẹma ẹkụt ke Barbara enyene mbufụt emi akade-ka iso ndikọri ke mfre. Enye ọdọhọ ete: “Idem mi omokpụhọde inikiet inikiet. Nnyeneke odudu ndomokiet, ibuot esikọn̄ mi kpukpru ini, esinyụn̄ ọsọn̄ mi ndiwụk ntịn̄enyịn ke n̄kpọ. Sia idem mi etiede ntem idahaemi, mma mfiak ndụn̄ọde kpukpru n̄kpọ.”

Kpukpru owo emi itịn̄de iban̄a mi ẹdi mme asan̄autom Jehovah emi ẹma ẹkeyak idem ẹnọ enye. Mmọ ẹda edinam uduak esie nte ebeiso n̄kpọ. Mmọ ẹbuọt idem ofụri ofụri ke Abasi, enye onyụn̄ ebere ye mmọ.—N̄ke 3:5, 6.

Didie ke Jehovah Esin̄wam?

Ikpanaha ikere ke ọkpọkpọ mfịna nnyịn owụt ke Abasi imaha nnyịn. (Eseme 3:33) Kere ban̄a se ikọwọrọde Job kpa ye oro enye ‘mîkenyeneke nduduọhọ onyụn̄ enende.’ (Job 1:8) Abasi isidaha idiọkn̄kpọ idomo owo ekededi. (Jas. 1:13) Kpukpru udọn̄ọ—esịnede uyịre uyịre udọn̄ọ ye enye emi etịmerede owo ekikere—ẹdi ndiọi n̄kpọ akpa emi ikadade ito akpa ete ye eka nnyịn, Adam ye Eve.—Rome 5:12.

Nte ededi, Jehovah ye Jesus iditreke ndin̄wam ndinen owo. (Ps. 34:15) Akpan akpan ke ini n̄kpọ ẹnen̄erede ẹsọn̄ ye nnyịn, nnyịn imesidi idifiọk ke Abasi edi ‘ebiet ubọhọ nnyịn ye ọkpọsọn̄ ebiet nnyịn.’ (Ps. 91:2) Ntem, ke ini ọyọde mme idaha emi owo mîsọpke inyene usọbọ, nso ikeme ndinam fi aka iso okop idatesịt?

Akam: Edieke ekpebede uwụtn̄kpọ mme anam-akpanikọ asan̄autom Abasi ke eset, afo emekeme nditop mbiomo fo ke akam nnọ Ete nnyịn eke heaven. (Ps. 55:22) Edieke anamde ntre, afo emekeme ndinyene “emem Abasi emi akande kpukpru ekikere.” Emem oro “eyekpeme [fi] esịt ye ekikere.” (Phil. 4:6, 7) Magdalena ọyọ udọn̄ọ esie oro ememde enye idem mi ke ndiberi edem ke Abasi ke akam. Enye ọdọhọ ete: “Ndisin̄wan̄a esịt mi nnọ Jehovah esinọ mi utan̄ifia onyụn̄ anam mfiak  n̄kop idatesịt. Idahaemi mmenen̄ede mfiọk se ọwọrọde ndiberi edem ke Abasi ke usen ke usen.”—2 Cor. 1:3, 4.

Man eyere akam fo, Jehovah ekeme ndida edisana spirit esie, Ikọ esie, ye nditọete Christian nsọn̄ọ fi idem. Kûdori enyịn ke Abasi ọyọkọk udọn̄ọ fo ke utịbe utịbe usụn̄. Edi emekeme ndidori enyịn ke enye ọyọnọ fi ọniọn̄ ye ukeme oro oyomde man ọyọ mfịna kiet kiet. (N̄ke 2:7) Enye ekeme ndisọn̄ọ fi idem, ọnọ fi “odudu eke ebede ukeme owo.”—2 Cor. 4:7.

Ubon: Ima ye esịtmbọm ke esịt ubon ẹkeme ndin̄wam fi ọyọ udọn̄ọ. Nte ededi, ti ete ke esifịna mbonubon mbufo n̄ko. Ibifịk ekeme ndibaba mmọ nte ababade fi. Kpa ye oro, mmọ ẹsibere ye afo, idem ke ini afanikọn̄. Ndibọn̄ akam ọtọkiet ekeme ndinam esịt ana fi sụn̄.—N̄ke 14:30.

Barbara etịn̄ ntem aban̄a eyen esie an̄wan ye nditọete iban eken ke esop: “Mmọ ẹsin̄wam mi ke utom ukwọrọikọ. Ifịk mmọ esinam esịt enem mi.” Zbigniew ada ibetedem n̄wan esie nte ọsọn̄urua n̄kpọ. “Enye esise aban̄a ekese utom esịtufọk. Enye n̄ko esisịne mi ọfọn̄, enye esinyụn̄ awak ndikama ekpat mi ke ini ikade mbono esop ye ukwọrọikọ.”

Ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ: Ima idu ye ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ, emi esisịn udọn̄ ọnọ nnyịn onyụn̄ ọdọn̄ nnyịn esịt. Edi nso ke akpanam edieke mûkemeke ndidụk mbono esop ke ntak udọn̄ọ? Magdalena ọdọhọ ete: “Esop ẹsikụt ẹte ke mmọbọ ufọn mbono esop ke ndimụm mme edinam mbono esop ke n̄kpọ umụm ikọ nnọ mi. Nditọete ẹsikot mi man ẹfiọk n̄kpọ en̄wen oro ẹkpenamde ẹnọ mi. Mmọ ẹsiwet leta nsịnudọn̄ ẹnọ ẹsọk mi. Ndifiọk ke mmọ ẹti mi ẹnyụn̄ ẹyom n̄kpọ ọfọn ye ami aman̄wam mi nyọ.”

Izabela, emi esikopde ọkpọsọn̄ mfụhọ, ọdọhọ ete: “Ke esịt esop mmenyene ediwak ‘ete’ ye ‘eka,’ mmọ emi ẹsikpan̄de utọn̄ ẹnọ mi ẹnyụn̄ ẹdomode ndifiọk idaha mi. Esop edi ubon mi—mi ke nsinyene emem ye idatesịt.”

Ọfọn mbon oro ẹsobode idomo ẹfep ‘ndidian̄ade ntie ikpọn̄.’ Utu ke oro, mmọ ẹda  edibuana ye esop nte ata ọsọn̄urua n̄kpọ. (N̄ke 18:1) Ntem, mmọ ẹsinen̄ede ẹsịn udọn̄ ẹnọ mbon en̄wen. Ke nsonso oro, afo emekeme ndimen̄e ndinam nditọete ẹfiọk se afo oyomde. Edi nditọete fo ẹyema fi asian mmọ se oyomde. Emi ọyọnọ mmọ ifet ndiwụt “ima nditọete emi mîsan̄ake ye mbubịk.” (1 Pet. 1:22) Ntak emi mûnamke mmọ ẹfiọk ke imoyom ẹsimen imọ ẹka mbono esop, ikpama ndisan̄a ye mmọ ke an̄wautom, m̀mê ke ikpama nditịn̄ ikọ idịbi nnọ owo? Nte ededi, inaha ikpakpak mmọ, edi ana iwụt esịtekọm iban̄a un̄wam mmọ.

Nyene idotenyịn: Ukpọhọde ediyọ uyịre uyịre udọn̄ọ nnyụn̄ n̄ka iso n̄kop idatesịt esiwak ndisịne enyene-idem ke ubọk. Ndifụhọ n̄kaha nnyụn̄ nduọk idotenyịn ẹkeme ndinam fi enyene ukwan̄ ekikere. Bible ọdọhọ ete: “Spirit owo ekeme ndiyọ udọn̄ọ esie; edi anie ekeme ndiyọ spirit eke obụn̄ọde?”—N̄ke 18:14.

Magdalena ọdọhọ ete: “Mmesinen̄ede nsịn ukeme mbak ndiwụk ekikere kpukpru ini ke mme mfịna mi. Mmesidomo ndikop idatesịt ke ini idem ọnọde mi utan̄ifia. Ndikot mbụk eyouwem mme owo emi ẹsọn̄ọde ẹda ẹnam akpanikọ kpa ye uyịre uyịre udọn̄ọ ẹsisịn udọn̄ ẹnọ mi.” Izabela ndifiọk ke Jehovah ama onyụn̄ ada imọ ke n̄kpọ esisọn̄ọ enye idem. Enye ọdọhọ ete: “Mmenịm ke ẹma mi, ndien odu owo emi anamde mi ndu uwem. Mmonyụn̄ nnyene utịbe utịbe idotenyịn kaban̄a ini iso.”

Zbigniew ọdọhọ ete: “Udọn̄ọ mi ekpep mi nsụhọdeidem ye n̄kopuyo. Ekpep mi ndinyene ikike ye eti ibuot ye ndifen nnọ owo ke ofụri esịt mi. Mmekpep ndikop idatesịt ndinam n̄kpọ Jehovah, ntiehe nseme idem. Ke nditịm ntịn̄, emi esịn udọn̄ ọnọ mi ndika iso nnam n̄kọri ke n̄kan̄ eke spirit.”

Ti ke Jehovah okụt nte afo ọyọde. Enye okop mbọm aban̄a fi, onyụn̄ ekere aban̄a fi. Enye ‘idifreke utom fo ye ima eke afo owụtde aban̄a enyịn̄ esie.’ (Heb. 6:10) Siti se enye ọn̄wọn̄ọde emi ọnọ kpukpru mbon oro ẹbakde enye ete: “Ndidehedei n̄kpọn̄ fi, ndinyụn̄ nsịnke fi.”—Heb. 13:5.

Edieke okopde mfụhọ, kere ban̄a utịbe utịbe idotenyịn fo ndidu uwem ke obufa ererimbot. Ini emi afo edidade enyịn fo ikụt mme edidiọn̄ Obio Ubọn̄ Abasi ke isọn̄ enen̄ede ekpere!

[Ekebe/​Mme ndise ke page 28]

Mmọ Ẹka Iso Ẹkwọrọ Ikọ kpa ye Uyịre Uyịre Udọn̄ọ

“N̄kemeke aba ndisan̄a ke idem mi, ntre n̄wan mi m̀mê owo efen esisan̄a ye ami ke utom ukwọrọikọ. Mmesimụm se nditịn̄de ye itie N̄wed Abasi ndọn̄ ke ibuot.”—Jerzy, ikwe usụn̄ ọfọn.

“Ke adianade ye ndisida urụk ukopikọ nnọ ikọ ntiense, mmesiwet leta nsinyụn̄ nnyene nneme ediwak ini ke leta ye mbon oro ẹnyenede udọn̄. Ke ini ndude ke ufọkibọk, mmesiwak ndinịm Bible ye mme n̄wed nnyịn n̄kpere bed mi. Oro aman̄wam mi ntọn̄ọ ediwak nti nneme ye mme owo.”—Magdalena, ọdọn̄ọ udọn̄ọ emi editịbe idemesie esin̄wanade ye ndido idemesie.

“Mmama ndikwọrọ ikọ ke ufọk ke ufọk, edi ke ini mmen̄kemeke, mmesikwọrọ ikọ ke urụk ukopikọ.”—Izabela, esikop ọkpọsọn̄ mfụhọ.

“Esinem mi ndinam mfiakn̄ka nnyụn̄ n̄n̄wam owo ke ukpepn̄kpọ Bible. Ke usen oro n̄kopde idem inem, mmesima ndikwọrọ ikọ ke ufọk ke ufọk.”—Barbara, enyene mbufụt ke mfre.

“Nsikeme ndikama ekpri ekpat emi magazine ifan̄ kpọt ẹdụkde. Nsidu ke an̄wautom ke adan̄a nte ubiak ikek ayakde mi.”—Zbigniew, ọdọn̄ọ ewan̄kọ.

[Ndise ke page 30]

Ikpọ owo ye nditọwọn̄ ẹkeme ndisịn udọn̄ nnọ owo