Nam Esop Aka Iso Enyene Eti Edu

“Mfọnido Ọbọn̄ Jesus Christ oro owo mîdotke akpakam odu ye edu emi mbufo ẹwụtde.”​—⁠PHIL. 4:​23.

DIDIE KE NNYỊN IKEME NDINAM ESOP AKA ISO ENYENE ETI EDU . . .

․․․․․

ke ini isopde idem ye nditọete nnyịn?

․․․․․

ke nte isịnde ifịk ke utom ukwọrọikọ?

․․․․․

ke ndiyarade akwa idiọkn̄kpọ?

1. Ẹketoro esop ke Philippi ye Thyatira ẹban̄a nso?

 MME Christian eyo mme apostle ke Philippi ikenyeneke n̄kpọ. Edi mmọ ẹma ẹtat ubọk ẹnyụn̄ ẹnen̄ede ẹwụt ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ ima. (Phil. 1:​3-5, 9; 4:​15, 16) Apostle Paul akada leta eke odudu spirit oro enye ekewetde mmọ ekeberi ntem: “Mfọnido Ọbọn̄ Jesus Christ oro owo mîdotke akpakam odu ye edu emi mbufo ẹwụtde.” (Phil. 4:23) Sia mme Christian ke Thyatira ẹkenyenede ukem edu oro, Jesus Christ oro ẹnọde ubọn̄ ama ọdọhọ mmọ ete: “Mmọfiọk mme edinam fo, ye ima ye mbuọtidem fo ye utom fo ye ime fo, ye nte ke mme edinam fo eke ukperedem emi ẹkan eke akpa.”​—⁠Edi. 2:19.

2. Didie ke nnyịn ikeme nditiene nnam esop nnyịn enyene edu oro enye enyenede?

² Mfịn, esop Mme Ntiense Jehovah kiet kiet ẹnyene akpan edu. Ẹdiọn̄ọ ndusụk esop nte esop emi ẹsifọnde ido ẹnyụn̄ ẹnyenede ima. Mbon en̄wen ẹnen̄ede ẹnyene ifịk ke utom edikwọrọ Obio Ubọn̄ ye ke ndinen̄ede mma utom uyọhọ ini. Ke ini nnyịn owo kiet kiet inyenede nti edu, nnyịn imesitịp isịn ke edidianakiet esop inyụn̄ inam enye anam n̄kọri eke spirit. (1 Cor. 1:10) Edi edieke inyenede ndiọi edu, emi ekeme ndinam mme owo ẹyet idap ke n̄kan̄ eke spirit, ẹtie ndebe ndebe, ẹnyụn̄ ẹkam ẹnyịme idiọkido ke esop. (1 Cor. 5:1; Edi. 3:​15, 16) Nso idi edu esop mbufo? Didie ke afo ke idemfo ekeme ndinam ẹnyene eti edu ke esop?

NAM ẸNYENE ETI EDU

3, 4. Didie ke ikeme ‘nditoro Jehovah ke akwa esop’?

³ Andiwet psalm ọkọkwọ ete: “Ami nyotoro fi [Jehovah] ke akwa esop; nyotoro fi ke otu ediwak owo.” (Ps. 35:18) Andiwet psalm iketreke nditoro Jehovah ke ini enye okodude ye ekemmọ mme asan̄a­utom Abasi. Mme mbono esop eke urua ke urua, emi esịnede Ukpepn̄kpọ Enyọn̄-Ukpeme, ẹsinam ikeme ndiwụt ifịk oro inyenede ke ini ibọrọde mbụme inyụn̄ itịn̄de ikọ mbuọtidem. Ọfọn kpukpru nnyịn ibụp idem nnyịn ite: ‘Ndi mmesida kpukpru ifet oro ­nnyenede mbọrọ mbụme ke mme mbono esop? Ndi mmesinen̄ede ntịm idem nnyụn̄ nnọ nti ibọrọ? Nte ibuot ufọk, ndi mmesikpep nditọ mi se mmọ ẹdibọrọde mbemiso mbono esop, nnyụn̄ n̄kpep mmọ ndibọrọ ke ikọ idemmọ?’

⁴ David andiwet psalm ọkọdọhọ ke nte isikwọde ikwọ owụt nsọn̄ọnda esịt nnyịn. Enye ọkọdọhọ ete: “Esịt mi ọsọn̄ọ ada, O Abasi, esịt mi ọsọn̄ọ ada. Ami nyọkwọ edinem ikwọ.” (Ps. 57:7) Mme ikwọ oro ẹsikwọde ke mme mbono esop ẹnọ nnyịn ifet ndida esịt eke ọsọn̄ọde ada ‘n̄kwọ edinem ikwọ’ nnọ Jehovah. Edieke nnyịn mîfiọkke ndusụk ikwọ, ọkpọfọn ikpep mmọ ke mbubreyo Utuakibuot Ubon nnyịn. Nnyịn ikpakam ibiere ‘ndikwọ ikwọ nnọ Jehovah ke ofụri eyouwem nnyịn nnyụn̄ n̄kwọ edinem ikwọ nnọ enye adan̄a nte idude uwem.’​—⁠Ps. 104:33.

5, 6. Didie ke ikeme nditat ubọk nnyụn̄ n̄kama mbon en̄wen esen, ndien nso ke emi edinam ẹnam ke esop?

⁵ Ndikama nditọete nnyịn esen edi usụn̄ en̄wen ndinam edu ima ọkọri ke esop. Paul ama esịn item emi ke akpatre ibuot n̄wed oro enye ekewetde ọnọ mme Hebrew: “Ẹyak ima nditọ­ete mbufo osụk akaka iso. Ẹkûfre ndikama isenowo.” (Heb. 13:​1, 2) ­Ndikot mme esenyịn oro ẹsan̄ade-­san̄a ye iban mmọ ufọk m̀mê ndikot mme asan̄autom uyọhọ ini ke esop edi ata eti usụn̄ ndikama owo esen. Kere n̄ko ­ban̄a mme ebeakpa, mme ete m̀mê eka emi ẹbọkde nditọ ikpọn̄, m̀mê mbon en̄wen emi nnyịn ikemede ­ndikot ufọk m̀mê ikemede ndikot ẹdidụk utuakibuot ubon nnyịn ke ini ke ini.

⁶ Paul ọkọdọhọ Timothy ete eteme mbon en̄wen ete “ẹfọn ido, ẹyọhọ ye nti utom, ẹtat ubọk, ẹnyịme ndibuana se mmọ ẹnyenede, ẹsịn eti itiat idakisọn̄ nte n̄kpọuto ẹnịm ẹnọ idemmọ kaban̄a ini iso, man mmọ ẹkpesọn̄ọ ẹmụm ata uwem ẹkama.” (1 Tim. 6:​17-19) Paul ekesịn udọn̄ ọnọ nditọete oro ete ẹkpep ndinyene edu ntatubọk. Idem ke ini nsọn̄ọn̄kpọ emi, nnyịn imekeme ndinyene edu ntatubọk. Ata eti usụn̄ ndinam emi edi ndimen mme owo ke ubomisọn̄ n̄ka nnyụn̄ nnyọn̄ an̄wautom ye mbono esop. Ndien nso kaban̄a mbon oro ẹmende ke ­ubomisọn̄? Mmọ ẹwụt ke imenyene eti edu ke esop edieke mmọ ẹwụtde esịtekọm ke ndinọ se mmọ ẹkekeme man ẹda ẹdian ẹkpe okụk aranuwat emi ọsọn̄de urua idahaemi. Akan oro, ndi nditọete nnyịn idikereke ke mmimọ ­imenyene ufọn, ke ẹnyụn̄ ẹma mmimọ edieke idiomide man itie ye mmọ ibịghi? Edieke inamde nti n̄kpọ inọ “mmọ emi ẹbuanade n̄kpọ ye nnyịn ke mbuọtidem,” inyụn̄ iben̄ede idem ndida ini ye inyene nnyịn nnam n̄kpọ nnọ mmọ, nnyịn iyọdọdiọn̄ ima mmọ inyụn̄ isịn udọn̄ inọ mbon en̄wen ke esop ẹnyene eti edu.​—⁠Gal. 6:10.

7. Didie ke nditre ndiyarade ikọ idịbi mbon en̄wen an̄wam ndinam esop aka iso enyene eti edu?

⁷ Kere ban̄a n̄kpọ en̄wen emi anamde nnyịn idọdiọn̄ ima nditọete nnyịn: edidi ufan nnyụn̄ ntre ndiyarade ikọ idịbi. (Kot Mme N̄ke 18:24.) Mme ata ufan isiyarakede ikọ idịbi. Ke ini nditọ­ete nnyịn ẹtịn̄de ikọ idịbi mmọ ẹnọ nnyịn ẹnyụn̄ ẹnen̄erede ẹnịm ke mbon en̄wen idikopke, nnyịn iyọdọdiọn̄ ima kiet eken. Nnyịn ikpakam inam esop enyene ima onyụn̄ etie nte ubon ke nditre ndiyarade ikọ idịbi.​—⁠N̄ke 20:19.

SỊN IFỊK KE UTOM UKWỌRỌIKỌ

8. Nso item ke ẹkenọ mbon Laodicea, ndien ntak-a?

⁸ Ke ini Jesus eketịn̄de ikọ ọnọ esop ke Laodicea, enye ọkọdọhọ ete: “Mmọfiọk mme edinam fo, nte ke afo ubịtke unyụn̄ ufiopke. Akpakam afo ebịt mîdịghe ofiop. Ntre, sia afo etiede ndebe ndebe, ufiopke-fiop unyụn̄ ubịtke-bịt, ami mmọn̄ n̄kpọhi fi nsio ke inua mi.” (Edi. 3:​15, 16) Mbon Laodicea ikesịnke ifịk ke utom ukwọrọikọ. Etie nte utọ edu oro ama otụk nte mmọ ẹkesinamde n̄kpọ ye kiet eken n̄ko. Ntem, Jesus ama ọnọ mmọ item ke ima ete: “Kpukpru mbon oro mmade ke nnọ nsuannọ ye ntụnọ. Ke ntre nyene ifịk nyụn̄ kabade esịt.”​—⁠Edi. 3:19.

9. Didie ke nte nnyịn idade utom ukwọrọikọ otụk edu esop?

⁹ Edieke iyomde esop enyene eti edu, ikpenyene ndisịn ifịk ke utom an̄wautom. Ẹtịm esop man iyom mme owo emi ẹbietde erọn̄ ke efakutom inyụn̄ inam mmọ ẹkọri ke n̄kan̄ eke spirit. Ntem, oyom nnyịn inen̄ede isịn ifịk inam mme mbet, nte Jesus akanamde. (Matt. 28:​19, 20; Luke 4:​43) Adan̄a nte isịnde ifịk ke utom ukwọrọ­ikọ, ntre ke iditetịm idiana kiet nte “[mme] nsan̄autom Abasi.” (1 Cor. 3:9) Ke ini ikụtde mbon en̄wen ke an̄wautom nte ẹtịn̄de mbuọtidem mmọ ẹnyụn̄ ẹwụtde esịtekọm ẹban̄a mme n̄kpọ eke spirit, emi esinam nnyịn ima inyụn̄ ikpono mmọ. N̄ko-n̄ko, ndinam n̄kpọ “ke esịt kiet” ke utom ukwọrọikọ anam esop adiana kiet.​—⁠Kot Zephaniah 3:⁠9.

10. Didie ke nnyịn ndifori utom ukwọrọikọ nnyịn esịn udọn̄ ọnọ mbon en̄wen ke esop?

¹⁰ Ukeme oro nnyịn isịnde ndinam n̄kọri ke utom ukwọrọikọ nnyịn esịn udọn̄ ọnọ mbon en̄wen. Nte inen̄erede ikere iban̄a mme owo oro isobode, inyụn̄ isịnde ukeme ndifori usọ nnyịn ke ndisịm esịt mbon oro ikwọrọde ikọ inọ, iyetetịm isịn ifịk ke utom ukwọrọikọ. (Matt. 9:​36, 37) Nsan̄a nnyịn ẹsikpebe ifịk nnyịn. Jesus ọkọnọ mme mbet esie ẹsan̄a iba iba ẹkekwọrọ ikọ, ikọdọhọke enyene-idem asan̄a. (Luke 10:1) Emi ama esịn udọn̄ ọnọ mmọ, ọnọ mmọ ukpep, onyụn̄ anam mmọ ẹnen̄ede ẹnyene ifịk ke utom ukwọrọ­ikọ. Ndi isinemke nnyịn ndisan̄a ye mme asuanetop Obio Ubọn̄ oro ẹnyenede ifịk? Edu nsịnifịk mmọ esisịn udọn̄ ọnọ nnyịn onyụn̄ anam nnyịn ika iso inam utom ukwọrọikọ.​—⁠Rome 1:​12.

KPEME IDEM YE NSỤKUYO YE IDIỌKN̄KPỌ

11. Nso edu ke ndusụk nditọ Israel ke eyo Moses ẹkenyene, ndien emi akanam mmọ ẹnam nso?

¹¹ Ke urua ifan̄ kpọt ẹma ẹkebe tọn̄ọ nditọ Israel ẹkekabade obufa idụt, mmọ ẹma ẹnyene edu nsụkuyo. Emi ama anam mmọ ẹsọn̄ ibuot ye Jehovah ye mme andida ke ibuot esie. (Ex. 16:​1, 2) Ibat ibat owo ke otu nditọ Israel oro ẹkekpọn̄de Egypt ẹkedụk Isọn̄ Un̄wọn̄ọ. Sese, akamedi Moses, owo ikayakke ebe odụk isọn̄ oro ke ntak nte enye akanamde n̄kpọ aban̄a idiọk edu esop Israel! (Deut. 32:​48-​52) Nso ke nnyịn ikeme ndinam mfịn mbak ididuọ ke afia idiọk edu?

12. Didie ke ikeme ndikpeme mbak idinyene edu nsụkuyo?

¹² Ana ikpeme mbak idinyene edu nsụkuyo. Okposụkedi emi ndisụhọde idem nnyụn̄ n̄kpono mbon oro ẹkamade ifetutom ẹkemede ndin̄wam nnyịn inam emi, n̄kpọ en̄wen oro ekemede ndin̄wam nnyịn edi ndikere mban̄a mbon oro idade idụk nsan̄a. Ndimek ndiọi unọ idem inemesịt m̀mê ndibiat ini n̄kaha ye mme nsan̄autom m̀mê mme nsan̄a ufọkn̄wed emi mîdaha ndinen edumbet ke n̄kpọ ẹkeme ndida afanikọn̄ ndi. Ọfọn itre nsan̄a ye mme owo oro ẹnyenede idiọk edu m̀mê emi ẹsịnde udọn̄ ẹnọ edu nda-ke-idem.​—⁠N̄ke 13:20.

13. Nsụkuyo ekeme ndinam ẹnam nso idiọkido en̄wen ke esop?

¹³ Nsụkuyo ekeme ndinam ẹnam mme idiọkido en̄wen. Ke uwụtn̄kpọ, nsụkuyo ekeme nditịmede emem ye edidianakiet esop. Akan oro, ndisan̄a nsụk ekemmọ nditọete uyo ekeme ndibiak mmọ onyụn̄ ekeme ndinam owo etịn̄ idiọk ikọ edem adian owo m̀mê osụn̄i owo. (Lev. 19:16; 1 Cor. 5:​11) Ndusụk mbon oro ẹkesisụkde mme owo uyo ke esop eyo mme apostle ẹma “ẹfụmi itie ubọn̄ ẹnyụn̄ ẹsụn̄i mme akama itie ubọn̄.” (Jude 8, 16) Abasi ikọdiọn̄ke mbon oro ­ẹkesụkde mbon oro ẹkekamade ifet ke esop uyo.

14, 15. (a) Ndifụmi idiọkn̄kpọ ekeme ndinyene nso utịp ke ofụri esop? (b) Nso ke ikpanam edieke ifiọkde ke owo edịbe anam idiọkn̄kpọ?

¹⁴ Nso ke ikpanam edieke idide idifiọk ke owo ke edịbe anam idiọkn̄kpọ, utọ nte edin̄wọn̄ mmịn mbe ubọk, edise ndise idan̄, m̀mê edidu oburobụt uwem? (Eph. 5:​11, 12) Nnyịn ndifụmi akwa idiọkn̄kpọ ekeme ndinam Jehovah ọbọ esop edisana spirit esie, emi onyụn̄ ekeme nditịmede emem esop. (Gal. 5:​19-​23) Kpa nte mme akpa Christian ke Corinth ẹkenyenede ndision̄o kpukpru idiọk n̄kpọ mfep, kpasụk ntre mfịn ana ẹsion̄o kpukpru idiọk odudu ẹfep ke esop man enye aka iso enyene eti edu. Nso ke afo ekeme ndinam man etiene anam esop enyene emem?

¹⁵ Nte ima iketetịn̄, enen̄ede oyom ẹtre nditịn̄ ndusụk ikọ idịbi, akpan akpan ke ini mbon en̄wen ẹtịn̄de ọkpọkpọ ikọ idịbi mmọ ẹnọ nnyịn. Esidiọk onyụn̄ abiak owo etieti ke ini ẹyararede ikọ idịbi esie! Kpa ye oro, ke ini owo anamde akwa idiọkn̄kpọ, ẹkpenyene ndisian mbon oro N̄wed Abasi ọnọde utom edise mban̄a n̄kpọ emi​—⁠oro edi, mbiowo esop. (Kot Leviticus 5:1.) Mmọdo, edieke ifiọkde ke eyenete amanam akwa idiọkn̄kpọ, ikpenyene ndisịn udọn̄ nnọ enye eketịn̄ ọnọ mbiowo man ẹn̄wam enye. (Jas. 5:​13-​15) Edi edieke enye mînamke ntre ke ini oro ikọnọde enye, ikpenyene nditọt mbiowo.

16. Didie ke ndiyarade akwa idiọkn̄kpọ an̄wam ndinam esop aka iso enyene eti edu?

¹⁶ Esop mme Christian edi ebiet ubọhọ eke spirit, ndien ana nnyịn ika iso ikpeme enye ke ndiyarade akwa idiọkn̄kpọ. Edieke mbiowo ẹnamde enyịn an̄wan̄a anamidiọk, enye onyụn̄ akabarede esịt ọbọ nsuannọ ye edinen̄ede oro ẹnọde enye, enye ibiatke aba eti edu esop. Edi nso ke ẹkpenam edieke owo oro anamde akwa idiọkn̄kpọ mîkabakede esịt mînyụn̄ inyịmeke ndibọ item oro mbiowo ẹdade ima ẹnọ? Edisio enye mfep ke esop ediwọrọ ke ‘ẹsobo,’ m̀mê ẹsio idiọk odudu ẹfep ke otu nnyịn, ẹnyụn̄ ẹnyan̄a spirit esop. (Kot 1 Corinth 5:5.) Ke akpanikọ, oyom kpukpru nnyịn iyarade akwa idiọkn̄kpọ oro ifiọkde iban̄a, ibere ye otu mbiowo, inyụn̄ iyom ufọn nditọete nnyịn man esop aka iso enyene eti edu esie.

ẸSỊN UDỌN̄ ẸNỌ “EDIDIANAKIET EKE SPIRIT”

17, 18. Nso idin̄wam nnyịn ‘imụm edidianakiet eke spirit ikama’?

¹⁷ Akpa mme anditiene Jesus “ndisịn idem ke ukpepn̄kpọ mme apostle” ama an̄wam mmọ ẹnyene edu edidianakiet ke esịt esop. (Utom 2:42) Mmọ ẹkeda item ye ndausụn̄ N̄wed Abasi oro nyobiowo ẹkenọde mmọ ke ata akpan n̄kpọ. Sia mbiowo mfịn ẹberede ye otu ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄, mmọ ẹsịn udọn̄ ẹnọ ẹnyụn̄ ẹn̄wam kpukpru owo ke esop ẹka iso ẹdiana kiet. (1 Cor. 1:​10) Ima inam item oro esop Jehovah adade Bible ọnọ nnyịn inyụn̄ inam item mbiowo, nnyịn iwụt ke nnyịn idi mbon oro “ẹsịnde ifịk ẹn̄wana ndimụm edidianakiet eke spirit n̄kama, ẹnyụn̄ ẹdude ke mbọbọ emem.”​—⁠Eph. 4:⁠3.

¹⁸ Mmọdo, ẹyak isịn ofụri ukeme inam esop aka iso enyene eti edu. Edieke inamde ntre, iyetịm inịm ke ‘mfọnido Ọbọn̄ Jesus Christ oro owo mîdotke oyodu ye edu emi nnyịn iwụtde.’​—⁠Phil. 4:23.

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

 [Ndise ke page 19]

Ndi afo emesitiene anam esop enyene eti edu ke nditịm nti ibọrọ?

 [Ndise ke page 20]

Tiene nam esop enyene eti edu ke ndimehe ye mme ikwọ nnyịn