Nam N̄kpọ Abasi Emi Anamde Owo Ọwọrọ Ufụn

“Ndima Abasi ọwọrọ ete nnyịn inịm mme ewụhọ esie; ndien mme ewụhọ esie idobike owo mbiomo.”—1 JOHN 5:3.

NTE AFO EMEKEME NDIBỌRỌ?

Didie ke Satan odomo ndinam etie nte ibet Abasi ododobi owo mbiomo?

Ntak emi anade inen̄ede itịn̄ enyịn ikpeme mbon oro idụkde nsan̄a?

Nso idin̄wam nnyịn ika iso isọn̄ọ ida ye Abasi oro ọnọde ifụre?

1. Didie ke Jehovah ada ifụre esie anam n̄kpọ, ndien didie ke enye okowụt emi ke nte enye akanamde n̄kpọ ye Adam ye Eve?

 JEHOVAH edi n̄kukụre Owo emi enyenede ifụre emi mînyeneke adan̄a. Kpa ye oro, enye isidaha ifụre esie inam n̄kpọ ke idiọk usụn̄. Enye itemeke mme asan̄autom esie kpukpru n̄kpọ oro mmọ ẹkpenamde. Utu ke oro, enye ọnọ mmọ ifụre ndimek se ẹyomde ndinam onyụn̄ ayak mmọ ẹnam nti n̄kpọ oro ọdọn̄de mmọ. Ke uwụtn̄kpọ, Abasi ọkọnọ Adam ye Eve ewụhọ kiet kpọt—ete ẹkûdia “mfri eto ifiọk eti ye idiọk.” (Gen. 2:17) Ntre mmọ ẹkesụk ẹnenen̄ede ẹnyene ifụre ke adan̄aemi ẹnamde uduak Andibot.

2. Akpa ete ye eka nnyịn ẹkesan̄a didie ẹduọk ifụre emi Abasi ọkọnọde mmọ?

² Ntak emi Abasi ekenen̄erede ọnọ akpa ete ye eka nnyịn ifụre ntre? Enye okobot mmọ ke mbiet esie, ọnọ mmọ ubieresịt, onyụn̄ enịm ke ima oro mmọ ẹmade imọ nte Andibot ayanam mmọ ẹnam se inende. (Gen. 1:27; Rome 2:15) Edi n̄kpọ mfụhọ nditịn̄ nte ke Adam ye Eve ikowụtke esịtekọm iban̄a utịbe utịbe Andinọ mmọ uwem ikonyụn̄ iwụtke iban̄a ifụre oro enye ọkọnọde mmọ. Mmọ ẹkekam ẹma idiọk ifụre emi Satan ọkọnọde mmọ, oro edi, ndiyom ndibiere se ifọnde ye se idiọkde nnọ idemmọ. Edi utu ke mmọ ndikam nnyene ifụre, mmọ ẹma ẹnyam idemmọ ye ofụri nditọ mmọ ẹsịn ke ufụn idiọkn̄kpọ, emi asan̄ade ye ata ndiọi utịp.—Rome 5:12.

3, 4. Satan odomo ndinam nnyịn ise mme edumbet Jehovah didie?

³ Edieke Satan ekekemede ndinam mfọnmma owo iba—owo itịn̄ke-tịn̄ iban̄a udịm mme angel—ẹsịn ukara Abasi, enye ekeme ndibian̄a nnyịn n̄ko. N̄kari Satan ikpụhọkede. Enye odomo ndinam nnyịn ikere ke mme edumbet Abasi ọsọn̄ akaha, iyakke idia uwem inyụn̄ ikop inem uwem. (1 John 5:3) Nte mme owo ke ererimbot ẹsikerede n̄kpọ edi emi, ndien nnyịn imekeme  nditọn̄ọ ndikere n̄kpọ nte mmọ edieke idụkde nsan̄a ye mmọ. Eyenete an̄wan emi edide isua 24, emi akanamde oburobụt ido, ọdọhọ ete: “Idiọk nsan̄a ama abiat mi, koro n̄koyomke ndiyat mme ufan mi esịt.” Ekeme ndidi se inyụn̄ iwọrọde fi edi emi.

⁴ Edi ata n̄kpọ mfụhọ nditịn̄ nte ke ndusụk ini ke mme owo ke esịt esop Abasi ẹkeme ndinam nnyịn inam se mîfọnke. Uyen Ntiense kiet ọdọhọ ete: “Mmọfiọk mme uyen emi ẹdụkde ediomi ndọ ye mbon ererimbot. Edi mma ndikụt ke adan̄a nte ndiande idem ye mmọ ntre ke n̄kọtọn̄ọ ndikere n̄kpọ nte mmọ. Mma ntọn̄ọ ndimem ke n̄kan̄ eke spirit. N̄kesikopke aba inem udia eke spirit n̄kesinyụn̄ nsọpke n̄wọrọ an̄wautom. Emi okowụt mi ke akpana ndian̄ade nsan̄a ye mmọ, ndien mma nnyụn̄ ndian̄ade.” Ndi afo ọmọfiọk odudu emi nsan̄a fo ẹnyenede ke idemfo? Yak ise uwụtn̄kpọ Bible emi ekemede ndin̄wam nnyịn mfịn.—Rome 15:4.

ENYE AMA EDEP ESỊT MMỌ

5, 6. Didie ke Absalom akabian̄a mbon en̄wen, ndien ndi Absalom ama okụt unen ke n̄kari esie?

⁵ Bible asiak ediwak owo emi ẹkenamde mbon en̄wen ẹnam se mîfọnke. Owo kiet edi Absalom eyen Edidem David. Absalom ama enen̄ede eye. Ukem nte Satan, enye ama ayak idiọk udọn̄ odụk enye esịt. Enye ama oyom ndibọ ete esie itie nte edidem, kpa ye oro enye mîkenyeneke unen ndikara. * Sia Absalom okoyomde ndida n̄kari mbọ edidem itie, enye ama anam nte imenen̄ede ikere iban̄a nditọ Israel onyụn̄ anam etie nte ke edidem ikereke iban̄a mbio obio. Kpa nte Devil akanamde ke In̄wan̄ Eden, Absalom akanam nte ikam iyom ndin̄wan̄wam mme owo, ke adan̄aemi abiatde eti enyịn̄ ete esie.—2 Sam. 15:1-5.

⁶ Ndi Absalom ama okụt unen ke n̄kari esie? Ih, ama okụt esisịt sia mbụk Bible oro ọdọhọ ete: “Absalom edep esịt nditọ Israel.” (2 Sam. 15:6) Absalom ama abian̄a ediwak owo, edi ke akpatre ẹma ẹkan enye. Ntan̄idem esie ama ada enye ibuot. Mbon oro enye akabian̄ade ẹma ẹtiene ẹkpa n̄ko.—2 Sam. 18:7, 14-17.

7. Nso ye nso ke nnyịn ikeme ndikpep nto mbụk oro aban̄ade Absalom? (Se ndise oro odude ke page 14.)

⁷ Ntak emi ekememde utom ntre ndibian̄a nditọ Israel oro? Etie nte ama ọdọn̄ mmọ ndinyene se Absalom ọkọn̄wọn̄ọde ọnọ mmọ. Mîdịghe ekeme ndidi uyai esie akanam. Se ededi oro ekedide ntak, se idude edi emi: Mmọ ikọsọn̄ọke ida ye Jehovah ye edidem emi enye ekemekde. Mfịn, Satan aka iso ndida mbon emi ẹnamde n̄kpọ nte Absalom ndomo ndidep esịt mme asan̄autom Jehovah. Mmọ ẹkeme ndidọhọ ẹte, ‘Mme edumbet Jehovah ẹtie ukpan ukpan ẹkaha. Sese kpukpru mbon oro mînamke n̄kpọ Jehovah. Se nte uwem enemde mmọ!’ Ke ini okopde utọ ikọ emi, ndi ọyọfiọk ke mmọ ẹdi ubi ubi nsu onyụn̄ aka iso ọsọn̄ọ ada ye Abasi? Ndi ọyọfiọk ke “mfọnmma ibet” Jehovah kpọt, kpa ibet Christ, ekeme ndinam fi enen̄ede ọwọrọ ufụn? (Jas. 1:25) Edieke edide ntre, nen̄ede ma ibet oro kûnyụn̄ uda ifụre oro Abasi ọnọde fi unam n̄kpọ ke idiọk usụn̄.—Kot 1 Peter 2:16.

8. Nso ikọwọrọ mme owo emi owụtde ke ndibiat ibet Jehovah inamke owo okop inemesịt?

⁸ Satan enen̄ede oyom ndibian̄a mme uyen. Kop se eyenete kiet emi ama ekebe isua 30 etịn̄de mi aban̄a ini emi enye mîkọyọhọke isua 20: “N̄kesida ke ibet Jehovah ẹtie ukpan ukpan ẹkaha, n̄kadaha mmọ nte se ikemede ndikpeme owo.” Oro ama anam enye anam oburobụt ido. Edi emi ikanamke enye okop inemesịt. Enye ọdọhọ ete: “Esịt ama esifịna mi, mma nsinyụn̄ ntua  n̄kpọfiọk idem ke ediwak isua ẹma ẹkebe.” Eyenete an̄wan kiet etịn̄ ntem aban̄a ini emi enye mîkọyọhọke isua 20: “Ke mma n̄kanam oburobụt ido, mma nnen̄ede mfụhọ nnyụn̄ n̄kere ke n̄wọrọke n̄kpọ ndomokiet. Idem idahaemi ke isua 19 ẹma ẹkebe, n̄kpọ emi osụk afafịna mi.” Eyenete an̄wan en̄wen ọdọhọ ete: “Ndifiọk ke edu uwem mi ama enen̄ede afịna mme ufan ye iman mi ama etịmede ofụri uwem mi. Idụhe se idiọkde nte nditaba mfọn Jehovah.” Satan iyomke fi ekere aban̄a utọ ndiọi utịp oro idiọkn̄kpọ esidade edi mi.

9. (a) Mme mbụme ewe ẹkeme ndin̄wam nnyịn idụn̄ọde nte isede ibet ye mme edumbet Jehovah? (b) Ntak emi ọfọnde ndinen̄ede ndiọn̄ọ Abasi?

⁹ Mme uwụtn̄kpọ emi ẹwụt ke ndibiat ibet Abasi esisan̄a ye ndiọi utịp. Edi ata n̄kpọ mfụhọ ndikụt ke ediwak uyen ke esop ye ediwak ikpọ owo nde ẹsifiọk emi ke mmọ ẹma ẹkebiat ibet Abasi. (Gal. 6:7, 8) Ntre bụp idemfo ete: ‘Ndi mmọfiọk n̄kari oro Satan adade oyom ndibian̄a mi? Ndi mmada Jehovah nte ata Ufan mi, emi esitịn̄de akpanikọ kpukpru ini onyụn̄ oyomde n̄kpọ enen̄ede ọfọn ye ami? Ndi mmenen̄ede nnịm ke enye iditreke ndinọ mi se ededi oro edifọnde ye ami, emi edinyụn̄ inamde nnen̄ede n̄kop inemesịt?’ (Kot Isaiah 48:17, 18.) Man ekeme ndibọrọ ih, ana enen̄ede ekpep n̄kpọ aban̄a Jehovah. Ana enen̄ede ọdiọn̄ọ enye onyụn̄ ọfiọk ke ibet ye edumbet Bible ẹwụt ke Abasi ama fi, iwụtke ke enye iyomke adia uwem.—Ps. 25:14.

BỌN̄ AKAM BEN̄E ESỊT N̄KOPITEM YE ỌNIỌN̄

10. Ntak emi nnyịn ikpekpebede ekpri Edidem Solomon?

¹⁰ Ke ini Solomon ekedide akparawa,  enye ama osụhọde idem ọbọn̄ akam ete: “Ndi eyenọwọn̄. Ndien mfiọkke nte n̄kpọwọrọde ye nte n̄kpodụkde.” Ekem enye ama eben̄e Abasi ete ọnọ imọ esịt n̄kopitem ye ọniọn̄. (1 Ndi. 3:7-9, 12) Jehovah ama ọbọrọ akam ofụri esịt oro, ndien oyonyụn̄ ọbọrọ akam fo, inamke n̄kpọ m̀mê afo edi eyenọwọn̄ m̀mê akwa owo. Nte ededi, Jehovah idinọhọ fi ifiọk ye ọniọn̄ ke utịbe utịbe usụn̄. Edi enye ayanam fi enyene ọniọn̄ edieke esịnde idem ekpep Ikọ esie, ọbọn̄de akam eben̄e edisana spirit, onyụn̄ adade kpukpru se enye ọnọde esop Christian anam n̄kpọ. (Jas. 1:5) Ke akpanikọ, Jehovah esinam idem mme uyen emi ẹnamde n̄kpọ esie ẹnyene ọniọn̄ ẹkan mbon oro ẹsịnde item esie; ẹnyene ẹkan idem inua-okot “mbon ọniọn̄ ye mbon ikike” ererimbot emi.—Luke 10:21; kot Psalm 119:98-100.

11-13. (a) Nso idi nti n̄kpọ emi ikemede ndikpep nto Psalm 26:4, Mme N̄ke 13:20, ye 1 Corinth 15:33? (b) Didie ke afo ekeme ndida mme edumbet Bible emi nsịn ke edinam?

¹¹ Kere ban̄a mme itie N̄wed Abasi oro ẹsiakde mi man okụt nte edikpep Bible nnyụn̄ ntie n̄kere se okotde ekemede ndinam fi enen̄ede ọfiọk Jehovah. Itien̄wed kiet kiet esịne akpan n̄kpọ emi aban̄ade ubiere oro nnyịn ikpanamde iban̄a nsan̄a: “Ami ntiehe ye mbon abian̄a; nnyụn̄ nsan̄ake ye mmọ eke ẹdịpde se mmọ ẹdide.” (Ps. 26:4) “Owo eke asan̄ade ye mbon ọniọn̄ eyenyene ọniọn̄, edi ọyọdiọk ye owo eke odụkde nsan̄a ye mme ndisịme.” (N̄ke 13:20) “Idiọk nsan̄a ababiat eti ido.”—1 Cor. 15:33.

¹² Nso ke nnyịn ikeme ndikpep nto mme itie N̄wed Abasi oro? (1) Jehovah oyom nnyịn isasat mbon oro idụkde nsan̄a. Enye iyomke nnyịn inam n̄kpọ ekededi oro ekemede ndida afanikọn̄ nsọk nnyịn m̀mê oro edibiatde ufan nnyịn ye enye. (2) Nnyịn isinam se nsan̄a nnyịn ẹnamde, edide eti m̀mê idiọk. Se idude edi oro. Nte ẹwetde mme ufan̄ikọ oro ẹwụt ke Jehovah ekpekpek nnyịn. Didie? Idụhe ekededi ke otu mmọ oro ẹwetde nte ẹnọ ewụhọ, utọ nte ndidọhọ “kûnam emi m̀mê oko.” Utu ke oro, ẹnyụn̄ ẹtịn̄ se idude ẹnọ nnyịn. Etie nte emi Jehovah ọkpọdọhọde ete: ‘Akpanikọ ke nsian fi emi. Didie ke afo edinam n̄kpọ? Nso isịne fi ke esịt?’

¹³ Ke akpatre, sia owo mîwetke itien̄wed ita emi nte ẹnọ ewụhọ, mmọ ẹnyene ufọn idahaemi ẹnyụn̄ ẹkeme ndin̄wam mme owo ke nsio nsio idaha kpa nte ekedide ke ini oro ẹkewetde mmọ. Ke uwụtn̄kpọ, bụp idemfo utọ mbụme nte: Didie ke n̄keme nditre ndidụk nsan̄a ye mbon emi “ẹdịpde se mmọ ẹdide”? Nso ikeme ndinam ndụk nsan̄a ye utọ mbon emi? (N̄ke 3:32; 6:12) Mmanie ẹdi “mbon ọniọn̄” emi Jehovah ọdọhọde ndụk nsan̄a? Mmanie ẹdi “mme ndisịme” emi enye ọdọhọde n̄kûdụk nsan̄a? (Ps. 111:10; 112:1; N̄ke 1:7) Nso idi “eti ido” emi idiọk nsan̄a ẹkemede ndibiat? Ndi idiọk nsan̄a odu ke ererimbot kpọt? (2 Pet. 2:1-3) Didie ke afo ọkpọbọrọ mme mbụme emi?

14. Didie ke ẹkeme ndinam mbubreyo Utuakibuot Ubon mbufo enen̄ede enyene ufọn?

¹⁴ Ke ama ekekere aban̄a mme itie N̄wed Abasi emi, ntak mûdụn̄ọkede mme itie Bible en̄wen emi ẹdinamde ọfiọk ekikere Abasi ke mme n̄kpọ oro ẹbehede fi ye ubon fo? * Mme ete ye eka, ẹse nte ẹkpenemede mme n̄kpọ emi ke mbubreyo Utuakibuot Ubon mbufo. Nte ẹnamde oro, ẹti ẹte ke uduak mbufo edi ndin̄wam kpukpru owo ke ubon mbufo ẹnen̄ede ẹfiọk nte ibet ye edumbet Abasi ẹnamde nnyịn ifiọk nte enye amade nnyịn. (Ps. 119:72) Ke akpanikọ, akpana utọ  ukpepn̄kpọ emi anam kpukpru owo ke ubon ẹnen̄ede ẹkpere Jehovah ẹnyụn̄ ẹkpere kiet eken.

15. Didie ke ekeme ndifiọk m̀mê emenyene esịt n̄kopitem ye ọniọn̄?

¹⁵ Didie ke ekeme ndifiọk m̀mê emenyene esịt n̄kopitem ye ọniọn̄? Usụn̄ kiet edi ndimen ekikere fo ndomo ye eke mme asan̄autom Abasi eke eset, utọ nte Edidem David, emi ekewetde ete: “Mmadat esịt ndinam uduak fo, O Abasi mi, ibet fo onyụn̄ odu mi ke ọwọn̄esịt.” (Ps. 40:8) Ntre n̄ko ke andiwet Psalm 119 ọkọdọhọ: “Mmama ibet fo didie ntem! Enye ke ntie n̄kere ofụri usen.” (Ps. 119:97) Ana enen̄ede esịn idem anam n̄kpọ mbemiso ekemede ndinyene utọ ima emi. Ima emi edikọri ke ini esịnde ifịk ekpep Bible, ọbọn̄de akam, etiede ekere se ekpepde, onyụn̄ okụtde mme ufọn emi asan̄ade ye edinịm mme ewụhọ Jehovah.—Ps. 34:8.

N̄WANA BAN̄A UBỌHỌ-UFỤN MME CHRISTIAN EMI AFO ENYENEDE!

16. Nso ke ana ifiọk edieke anade ikan en̄wan oro in̄wanade iban̄a ata ifụre?

¹⁶ Mme owo ẹmen̄wana ekọn̄ ke ofụri emana man ẹnyene ifụre. Adan̄a didie akan oro ke afo akpan̄wana en̄wan eke spirit kaban̄a ifụre oro afo enyenede nte Christian! Ti ete ke idịghe Satan, ererimbot, ye idiọk spirit esie kpọt ẹdi mme asua fo. Ana an̄wana n̄ko ye mme mmeme fo, emi esịnede esịt fo emi esinamde n̄kpọ ke mbrenyịn. (Jer. 17:9; Eph. 2:3) Edi Jehovah ekeme ndin̄wam fi akan ke en̄wan emi. Akan oro, kpukpru ini oro akande—edide ekpri m̀mê akamba—eyenyene ke nsụhọde n̄kaha nti utịp iba. Akpa, ayanam esịt adat Jehovah. (N̄ke 27:11) Ọyọhọ iba, adan̄a nte okụtde nte “mfọnmma ibet [Abasi] oro anamde owo ọwọrọ ufụn” enyenede odudu, afo ọyọdọdiọn̄ ebiere ndisọn̄ọ ndu ke ‘mfafaha usụn̄’ emi adade esịm nsinsi uwem. Ekem afo eyenyene ekese ifụre oro anade ebet mbon oro ẹsọn̄ọde ẹda ye Jehovah.—Jas. 1:25; Matt. 7:13, 14.

17. Ntak emi mmeme nnyịn mîkpanamke idem emem nnyịn, ndien nso un̄wam ke Jehovah ọnọ nnyịn?

¹⁷ Edi ndusụk ini imesinam ndudue. (Eccl. 7:20) Ke ini emi etịbede, kûyak idem enen̄ede emem fi, kûnyụn̄ ukere ke uwọrọke n̄kpọ. Edieke atuakde ukot ọduọ, daha da nyụn̄ san̄a ka iso iso—idem edieke oyomde ọdọhọ mbiowo ẹn̄wam fi. James ọkọdọhọ ke “akam mbuọtidem” mmọ “ayanam idem ọsọn̄ owo udọn̄ọ oro, ndien Jehovah eyemenede enye ke enyọn̄. N̄ko, edieke enye akanamde idiọkn̄kpọ, ẹyefen enye.” (Jas. 5:15) Ih, kûdedei ufre ke Abasi esinen̄ede atua owo mbọm ye nte ke enye okodụri fi edisịn ke esop ke ntak emi okokụtde ke afo emenyene eti esịt ndinam n̄kpọ esie. (Kot Psalm 103:8, 9.) Ke ntre, adan̄a nte afo akade iso ama Jehovah ke ofụri esịt, tutu amama enye idikpọn̄ke fi.—1 Chron. 28:9.

18. Didie ke ikeme ndinam n̄kpọ nte ekemde ye akam Jesus oro ẹwetde ke John 17:15?

¹⁸ Ke ini Jesus ọkọbọn̄de akam ye mme anam-akpanikọ mbet esie 11 ke okoneyo oro ekesierede usen oro ẹkewotde enye, enye ama etịn̄ ikọ emi enen̄erede otụk owo mi aban̄a mmọ, ete: “[Kpeme] mmọ ke ntak andidiọk.” (John 17:15) Jesus ikekereke iban̄a mme apostle esie kpọt, edi ama ekere n̄ko aban̄a kpukpru mme anditiene enye. Ntem, nnyịn imekeme nditịm nnịm ke Jehovah eyeyere akam Jesus ebe ke ndikpeme nnyịn ke ndiọkeyo emi. “[Jehovah] edi otuekọn̄ ọnọ mmọ eke ẹsan̄ade ke nsọn̄ọnda . . . onyụn̄ ekpeme usụn̄ mbon oro ẹsọn̄ọde ẹda ye enye.” (N̄ke 2:7, 8) Edi akpanikọ ke imemke utom ndika iso nsọn̄ọ nda, edi nsọn̄ọnda edi n̄kukụre usụn̄ oro adade esịm nsinsi uwem ye ata ifụre. (Rome 8:21) Kûyak owo atap fi osio!

[Mme Ikọ Idakisọn̄]

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Mme ndise ke page 14]

Ikeme ndisan̄a didie mfiọk mbon oro ẹtiede nte Absalom mfịn nnyụn̄ n̄kpeme idem ye mmọ?