1, 2. Ntak emi odotde Jehovah ndimen idemesie ndomo ye ekpemerọn̄?

JEHOVAH emen idemesie odomo ye ekpemerọn̄. (Ezek. 34:11-14) Emi anam ifiọk orụk Abasi emi Jehovah edide. Eti ekpemerọn̄ ọfiọk ke uwem erọn̄ emi imọ ikpemede esịne imọ ke ubọk. Enye esida mmọ aka ebiet emi awawa mbiet ye mmọn̄ ẹdude (Ps. 23:1, 2); ekpeme mmọ uwemeyo ye okoneyo (Luke 2:8); ekpeme mmọ mbak mme idiọk unam (1 Sam. 17:34, 35); atan̄ nsek nditọ mmọ akama (Isa. 40:11); oyom mbon oro ẹsopde, onyụn̄ enen̄ede ese aban̄a mbon oro ẹdade unan.—Ezek. 34:16.

² Sia ata ediwak ikọt Jehovah ke eset ẹkedide mme ọtọin̄wan̄ ye mme ekpemerọn̄, ama enen̄ede an̄wan̄a mmọ ke ini Jehovah Abasi ekemende idemesie odomo ye eti ekpemerọn̄. Mmọ ẹma ẹfiọk ke oyom ẹnen̄ede ẹse ẹban̄a erọn̄ man mmọ ẹka iso ẹdu uwem. Kpasụk ntre n̄ko ke oyom ẹse ẹban̄a mme owo. (Mark 6:34) Edieke Jehovah mîsehe iban̄a mme owo inyụn̄ inọ mmọ ndausụn̄, mmọ ẹsibọ ufen. Mmọ idifiọkke se ifọnde ye se idiọkde, idinyụn̄ inyeneke owo eke ekpemede mmọ. Mmọ ẹditie nte “mme erọn̄ eke mînyeneke andikpeme.” (1 Ndi. 22:17) Edi mbon oro ẹyakde Jehovah ọbọk mmọ ẹnyene kpukpru se inanade mmọ.

3. Nso ke idineme ke ibuotikọ emi?

³ Osụk ododot ndimen Jehovah ndomo ye ekpemerọn̄ ke eyo nnyịn. Jehovah ke osụk ọnọnọ se -inanade ikọt esie emi ẹbietde erọn̄. Ẹyak ineme nte enye adade mme erọn̄ esie usụn̄ onyụn̄ ọnọde se inanade mmọ mfịn. Iyeneme n̄ko se ikpanamde man Jehovah ada nnyịn usụn̄ onyụn̄ ekpeme nnyịn.

4. Didie ke Jesus ese aban̄a mme erọn̄ Jehovah?

⁴ Jehovah emek Jesus ete edi Ibuot esop Christian. (Eph. 1:22, 23) Sia Jesus edide “eti ekpemerọn̄,” enye ekere aban̄a onyụn̄ ama mme erọn̄ nte Ete esie. Enye ama akam “ayak ukpọn̄ esie ọnọ kaban̄a mme erọn̄.” (John 10:11, 15) Nso edidiọn̄ ke uwa ufak Christ edi ntem ọnọ ubonowo! (Matt. 20:28) Edi uduak Jehovah nte “owo ekededi eke ọbuọtde idem ye [Jesus] okûtak edi enyene nsinsi uwem.”—John 3:16.

5, 6. (a) Mmanie ke Jesus emek ete ẹse ẹban̄a mme erọn̄ esie, ndien nso ke oyom mme erọn̄ ẹnam man ẹbọ ufọn ndutịm emi? (b) Nso ikpedi akpan ntak emi akpanamde ikop uyo inọ mbiowo?

⁵ Didie ke mme erọn̄ ẹwụt ke mmimọ ida Jesus Christ nte Eti Ekpemerọn̄? Jesus ọkọdọhọ ete: “Mme erọn̄ mi ẹkop uyo mi, ami mmonyụn̄ mfiọk mmọ, ndien mmọ ẹtiene mi.” (John 10:27) Ndikop uyo Eti Ekpemerọn̄ ọwọrọ nditiene ndausụn̄ esie ke kpukpru n̄kpọ. Emi esịne ndibere ye mbiowo emi enye emekde. Ikọ Jesus okowụt ke mme apostle ye mme mbet imọ ẹkenyene ndika iso ke utom emi imọ ikọtọn̄ọde. Mmọ ẹkenyene ‘ndikpep’ nnyụn̄ ‘mbọk nditọerọn̄ Jesus.’ (Matt. 28:20; kot John 21:15-17.) Nte eti mbụk akatarade, mme mbet ẹnyụn̄ ẹwakde, Jesus ama anam ndutịm man mme Christian oro ẹkọride ẹsịm ọyọhọ idaha ẹbọk mme erọn̄ ke esop.—Eph. 4:11, 12.

⁶ Ke ini apostle Paul eketịn̄de ikọ ọnọ mme esenyịn ke esop eyo mmọ ke Ephesus, enye ama ọdọhọ ke edisana spirit ekemek mmọ nte mme esenyịn “ete ẹkpeme esop Abasi, emi enye ekedepde ke iyịp Eyen esie.” (Utom 20:28) Edisana spirit emek mme esenyịn mfịn n̄ko, sia ẹsimek mmọ ke ini mmọ ẹnamde mme n̄kpọ oro N̄wed Abasi oro ẹkedade edisana spirit ẹwet oyomde oto mmọ. Ntem, edieke ikopde uyo inọ mme esenyịn, emi owụt ke imokpono Jehovah ye Jesus, kpa mme akakan Ekpemerọn̄. (Luke 10:16) Ke akpanikọ, emi ekpedi ata akpan ntak emi akpanamde isụk ibuot inọ mbiowo. Edi odu mme n̄kpọ en̄wen emi anamde odot ndisụk ibuot nnọ mmọ.

7. Didie ke mbiowo ẹn̄wam fi aka iso edi ufan Jehovah?

⁷ Mbiowo ẹsida N̄wed Abasi m̀mê mme edumbet N̄wed Abasi ẹnọ nditọete nsịnudọn̄ ye item. Mmọ isinamke emi man ẹbiere nte nditọete mmọ ẹkpedude uwem mmọ. (2 Cor. 1:24) Utu ke oro, ẹsinam man ẹnọ nditọete mmọ ndausụn̄ N̄wed Abasi man ẹn̄wam mmọ ẹnam nti ubiere ẹnyụn̄ ẹnam n̄kpọ ke nde ke nde ye ke emem ke esop. (1 Cor. 14:33, 40) Mbiowo ‘ẹkpeme ukpọn̄’ mme erọn̄ sia ọdọn̄de mmọ ndin̄wam owo kiet kiet ke esop aka iso edi ata ufan Jehovah. (Heb. 13:17) Ntem, mmọ ẹsisọp ẹn̄wam eyenete ke ini ẹkụtde ke enye ọmọn̄ odụk “idiọk afan̄” m̀mê ke ama okododụk. (Gal. 6:1, 2; Jude 22) Ndi kpukpru emi inamke odot “[ndikop uyo nnọ] mbon oro ẹdade usụn̄”?—Kot Mme Hebrew 13:17.

8. Didie ke mbiowo ẹkpeme otuerọn̄ Abasi?

⁸ Apostle Paul emi ke idemesie ekedide ekpemerọn̄, ekewet ntem ọnọ ẹsọk nditọete ke Colossae: “Ẹkpeme idem: mbak owo edida ukpepn̄kpọ akwaifiọk owo ye ikpîkpu abian̄a obụme mbufo nte asan̄ade ekekem ye item owo, nte asan̄ade ekekem ye  mme akpa n̄kpọ ererimbot inyụn̄ isan̄ake ikekem ye Christ.” (Col. 2:8) Item emi anam ikụt ntak emi anade ikop item N̄wed Abasi emi mbiowo ẹnọde. Mmọ ẹsikpeme otuerọn̄ mbak mbon oro ẹkpedian̄arede mmọ ẹkpọn̄ Jehovah. Apostle Peter ama odụri owo utọn̄ aban̄a “mme prọfet nsu” ye “nsunsu mme andikpep” emi ẹdidomode “[nditap] mme ukpọn̄ eke mînyeneke iwụk” nsịn ke idiọkn̄kpọ. (2 Pet. 2:1, 14) Mbiowo mfịn ẹnyene ndidụri owo utọn̄ kpasụk ntre. Sia mmọ ẹdide irenowo emi ẹma ẹkekọri ẹsịm ọyọhọ idaha, mmọ ẹnen̄ede ẹnyene mbufiọk. Akan oro, mbemiso ẹkemekde mmọ, mmọ ẹma ẹwụt ke mmimọ imenen̄ede ifiọk N̄wed Abasi ye nte ke imodot ndikpep mbon en̄wen eti ukpepn̄kpọ. (1 Tim. 3:2; Titus 1:9) Sia mmọ ẹkọride ẹsịm ọyọhọ idaha ẹnyụn̄ ẹnyenede eti ibuot ye ifiọk N̄wed Abasi, emi anam mmọ ẹkeme ndinọ otuerọn̄ eti ndausụn̄.

9. Didie ke Jesus ọbọk onyụn̄ ọnọ esop Christian ndausụn̄ mfịn?

⁹ Jehovah ada esop esie ọnọ ofụri otu nditọete ke ofụri ererimbot akpakịp udia eke spirit. Ẹda n̄wed nnyịn ẹnọ ekese item N̄wed Abasi. Ke adianade do, ndusụk ini, esop Abasi ẹsida leta m̀mê mme esenyịn oro ẹsan̄ade-san̄a ẹnọ mbiowo ndausụn̄. Emi esinam mme erọn̄ ẹbọ in̄wan̄-in̄wan̄ ndausụn̄.

10. Nso ke mme ekpemerọn̄ ẹkpenam ke ini mme owo ẹyode ẹkpọn̄ esop?

 ¹⁰ Edi utom nti mbiowo ndikpeme, mbọk, nnyụn̄ nse mban̄a mme erọn̄. Mbiowo ẹsinen̄ede ẹkere ẹban̄a mbon oro ẹmemde ke mbuọtidem m̀mê emi ẹnamde akwa idiọkn̄kpọ. (Kot James 5:14, 15.) Ekeme ndidi ndusụk ẹma ẹyo ẹkpọn̄ esop ẹnyụn̄ ẹtre ndinam n̄kpọ Abasi. Nso ke eti ekpemerọn̄ akpanam man an̄wam utọ mbon oro? Enye ayanam ofụri se enye ekekeme man oyom mmọ onyụn̄ esịn udọn̄ ọnọ mmọ ẹfiak ẹnyọn̄ ẹdi esop. Jesus ọkọdọhọ ete: “Ete mi emi odude ke heaven iyomke kiet ke otu n̄kpri owo emi atak.”—Matt. 18:12-14.

11. Nso ikeme ndinam ọsọn̄ ndusụk owo nditiene ndausụn̄ mbiowo?

¹¹ Jehovah ye Jesus ẹdi mme mfọnmma Ekpemerọn̄. Edi mbon emi mmọ ẹmekde ẹte ẹkpeme erọn̄ Abasi idịghe. Ekeme ndisọn̄ ndusụk owo nditiene ndausụn̄ mbiowo sia mmọ mîdịghe mfọnmma. Mme utọ owo emi ẹkeme ndikere ẹte: ‘Mmọ ẹdi mme anana-mfọnmma owo nte nnyịn. Nso ikpanam ikop item mmọ?’ Edi akpanikọ ke mbiowo ẹdi mme anana-mfọnmma owo. Edi inaha iwụk ntịn̄enyịn ke ndudue ye unana mfọnmma mmọ.

12, 13. (a) Nso ke ikeme nditịn̄ mban̄a ndudue ndusụk mbon emi Jehovah ọnọde ifetutom? (b) Ntak emi ẹkewetde ndudue mbon emi ẹkekamade ifetutom ke Bible?

¹² N̄wed Abasi etịn̄ in̄wan̄-in̄wan̄ aban̄a ndudue mbon oro Jehovah ekemekde ete ẹda ikọt esie usụn̄ ke eset. Ke uwụtn̄kpọ, ẹma ẹyet David aran nte edidem emi edidade Israel usụn̄. Edi enye ama ọduọ odụk idomo, esịn efịbe, onyụn̄ owot owo. (2 Sam. 12:7-9) Kere n̄ko ban̄a apostle Peter. Okposụkedi emi ẹkenọde enye ata akamba ifetutom ke esop eyo mme apostle, enye ama anam ikpọ ndudue. (Matt. 16:18, 19; John 13:38; 18:27; Gal. 2:11-14) Ke ẹsiode Jesus ẹfep, idụhe owo emi edide mfọnmma toto ke Adam ye Eve.

¹³ Ntak emi Jehovah akanamde mme andiwet Bible ẹwet idiọkn̄kpọ mbon oro enye ekemekde ete ẹse ẹban̄a ikọt esie? Ntak kiet emi akanamde Abasi anam emi edi man owụt ke imọ imekeme ndida mme anana-mfọnmma owo nnọ ikọt imọ ndausụn̄. Ke nditịm ntịn̄, enye anam ntre ke kpukpru emana. Ke ntem, nnyịn ikpadaha unana mfọnmma mbon emi ẹdade usụn̄ mfịn nte ntak ndisụk mmọ uyo m̀mê nditre ndisụk ibuot nnọ mmọ. Jehovah oyom nnyịn ikpono mbiowo inyụn̄ ikop uyo inọ mmọ.—Kot Exodus 16:2, 8.

14, 15. Nso ke ikpep ito nte Jehovah ekesinyenede nneme ye ikọt esie ke eset?

¹⁴ Enen̄ede edi akpan n̄kpọ ndikop uyo nnọ mbon emi ẹdade usụn̄ mfịn. Kere ban̄a nte Jehovah ekesinyenede nneme ye ikọt esie ke ini afanikọn̄ ke eset. Ke ini ikọt Abasi ẹkekpọn̄de Egypt eset, Moses ye Aaron ẹkenọ mmọ ewụhọ Abasi. Man nditọ Israel ẹbọhọ ọyọhọ ufen duop, mmọ ẹkenyene ndinam item oro ẹkenọde ẹte ẹdia san̄asan̄a udia ẹnyụn̄ ẹsịme ndusụk iyịp erọn̄ oro ẹkewotde ke obubọk ye ndori ufọk mmọ. Abasi iketiehe ke heaven inọ mmọ ndausụn̄. Mmọ ẹkenyene ndikop uyo mbiowo Israel emi Moses eketemede se ẹkpenamde. (Ex. 12:1-7, 21-23, 29) Ke kpukpru idaha oro, Moses ye mbiowo ke Jehovah akada eteme ikọt esie se mmọ ẹdinamde. Mbiowo ẹsinam ukem utom oro mfịn.

¹⁵ Anaedi eyeti ediwak idaha en̄wen ke Bible emi Jehovah akadade mme owo m̀mê mme angel ọnọ item emi akanyan̄ade mme owo. Ke kpukpru  idaha emi, Abasi akayak mbon en̄wen ẹtịn̄ ikọ ke ibuot esie. Mme isụn̄utom ẹketịn̄ ikọ ke enyịn̄ esie ẹnyụn̄ ẹsian ikọt esie se mmọ ẹkenyenede ndinam man ẹkpebọhọ afanikọn̄. Ndi nnyịn ikereke ke Jehovah ekeme ndinam ntre n̄ko ke Armageddon? Nte ededi, ana mbiowo emi ẹnọde akwa ifet mfịn ndida ke ibuot Jehovah m̀mê ke ibuot esop esie ẹnen̄ede ẹkpeme mbak ẹdinam n̄kpọ ẹbe odudu emi ẹnọde mmọ.

16. Ewe “ikọ” ke inyene ndikop?

¹⁶ Ikọt Jehovah ẹdi “otuerọn̄ kiet” ke idak “ekpemerọn̄ kiet,” kpa Jesus Christ. (John 10:16) Jesus ama ọdọhọ ke imọ iyodu ye mme mbet imọ “kpukpru usen tutu esịm akpatre ini editịm n̄kpọ emi.” (Matt. 28:20) Sia enye edide Edidem eke heaven, enye oyokụt ete ke kpukpru n̄kpọ oro ẹdidade ikesịm edibiere ikpe nnọ ererimbot Satan ẹtịbe. Edieke anade idiana kiet inyụn̄ inyene ifụre ke otuerọn̄ Abasi, ana ikop ‘ikọ ke edem nnyịn,’ emi asiande nnyịn ebiet emi ikpakade. “Ikọ” emi esịne se ẹkedade odudu edisana spirit Abasi ẹwet ke Bible ye se Jehovah ye Jesus ẹdade mbon emi mmọ ẹmekde ẹse ẹban̄a esop ẹtịn̄ ẹnọ nnyịn.—Kot Isaiah 30:21; Ediyarade 3:22.

17, 18. (a) Nso ke Satan ekeme ndinam ikọt Abasi, edi nso ke nnyịn inịm? (b) Nso ke idineme ke ibuotikọ oro etienede?

¹⁷ Bible ọdọhọ ke Satan ke oyo “nte ekpe eke okụnide, oyom owo eke enye editade.” (1 Pet. 5:8) Ukem nte idiọk unam emi biọn̄ ọdọn̄de, enye ke eyep otuerọn̄, ebet ifet ndimụm mbon oro mîtịn̄ke enyịn m̀mê emi ẹyode ẹkpọn̄ esop. Emi edi akpan ntak kiet emi akpanade inen̄ede ikpere mbon eken ke otuerọn̄ inyụn̄ ikpere Jehovah, kpa “andikpeme ye andise mban̄a ukpọn̄ [nnyịn].” (1 Pet. 2:25) Ediyarade 7:17 etịn̄ ntem aban̄a mbon oro ẹbọhọde akwa ukụt: “Eyenerọn̄ [Jesus] . . . eyekpeme mmọ, oyonyụn̄ ada mmọ aka obube mmọn̄ uwem. Ndien Abasi ọyọkwọhọde kpukpru mmọn̄eyet ke enyịn mmọ efep.” Nso un̄wọn̄ọ inem ntem!

¹⁸ Ke ima ikeneme ata akpan ifet oro mbiowo ẹnyenede nte mme ekpemerọn̄, ọfọn ebiowo kiet kiet obụp idemesie ete: Didie ke n̄keme ndikụt nte ke mmanam n̄kpọ ye mme erọn̄ Jesus nte odotde? Ẹyebọrọ mbụme emi ke ibuotikọ oro etienede.