1, 2. (a) Ndọ anie edinam ẹnen̄ede ẹdat esịt ke heaven? (b) Mme mbụme ewe ke ẹbụp?

OWO isidaha usen kiet iben̄e idem inọ ndọ. Edi iyom ndineme mban̄a ata akpan ndọ—ndọ ọbọn̄. Ẹben̄e idem ẹnọ ndọ emi ke n̄kpọ nte isua 2,000. Ndọ emi enen̄ede ekpere idahaemi. Idibịghike ẹmọn̄ ẹkop edinem ikwọ ke ufọk ubọn̄ Edidem, ndien mbon heaven ẹyekwọ ẹte: “Mbufo ẹtoro Jah, koro Jehovah Abasi nnyịn, kpa Ata Ọkpọsọn̄, ọmọtọn̄ọ ndikara nte edidem. Ẹyak nnyịn idara inyụn̄ ikop akwa idatesịt, ẹnyụn̄ ẹyak nnyịn inọ enye ubọn̄, koro ekem ini ndọ Eyenerọn̄ ndien n̄wan esie etịm idem.”—Edi. 19:6, 7.

² Jesus Christ edi “eyenerọn̄” emi ndọ esie edinamde ẹkop idatesịt ke heaven. (John 1:29) Enye abana idem didie ke usen ndọ emi? Anie edi n̄wanndọ esie? Didie ke ẹben̄e enye idem ẹnọ ndọ? Ini ewe ke ẹnam ndọ emi? Ndọ emi ayanam ẹkop idatesịt ke heaven, edi ndi mbon oro ẹnyenede idotenyịn ndidu uwem ke nsinsi ke isọn̄ ẹyetiene ẹdat esịt? Enen̄ede ọdọn̄ nnyịn ndifiọk mme n̄kpọ emi, ntre yak ika iso ineme se idude ke Psalm 45.

3, 4. (a) Nso ke ẹtịn̄ ẹban̄a ọfọn̄ ndọ Ebendọ, ndien nso inam enye ọdọdiọn̄ okop idatesịt? (b) Mmanie ẹdi “nditọiban ndidem” ye “Ọbọn̄ an̄wan” emi ẹtienede Ebendọ ẹdara?

³ Kot Psalm 45:8, 9. Jesus Christ, kpa Ebendọ, esịne ọfọn̄ ndọ ufọk ubọn̄. Ọfọn̄ esie ọfuọn̄ nte “ata nti ufuọn̄n̄kpọ,” utọ nte myrrh ye cassia, emi ẹsịnede ke otu n̄kpọ emi ẹkesidade ẹnam edisana aran oro ẹsidade ẹyet owo.—Ex. 30:23-25.

⁴ Ikwọ emi ẹkwọde ke heaven, ke ufọk ubọn̄ Ebendọ, anam enye ọdọdiọn̄ okop idatesịt nte ndọ esie asan̄ade ekpere. “Ọbọn̄ an̄wan,” ikpehe esop Abasi eke heaven, emi esịnede “nditọiban ndidem,” oro edi, ndisana angel ẹtiene ẹkop idatesịt. Nso inem nte ndikop ẹkwọde ẹte: “Ẹyak nnyịn idara inyụn̄ ikop akwa idatesịt . . . koro ekem ini ndọ Eyenerọn̄”!

5. Anie edi “n̄wan Eyenerọn̄”?

⁵ Kot Psalm 45:10, 11. Imọfiọk owo emi edide Ebendọ, edi anie edi n̄wanndọ? Enye idịghe ata owo, edi ada aban̄a ofụri owo 144,000 oro ẹyetde aran. Jesus edi Ibuot esop mme Christian oro ẹyetde aran. (Kot Ephesus 5:23, 24.) Mbon emi ẹyetde aran mi ẹyetiene Christ ẹkara ke Obio Ubọn̄ Messiah. (Luke 12:32) Mmọ “[ẹtiene] Eyenerọn̄ ẹka ọtọ eke enye akaka.” (Edi. 14:1-4) Mmọ ẹkabade ẹdi “n̄wan Eyenerọn̄,” ẹnyụn̄ ẹtiene enye ẹdụn̄ ke heaven.—Edi. 21:9; John 14:2, 3.

6. Ntak emi ẹkotde mbon oro ẹyetde aran “eyenan̄wan edidem,” ndien ntak emi ẹdọhọde mmọ ‘ẹfre ikọt mmọ’?

⁶ Ẹkot mbon emi ẹdidide n̄wanndọ mi “eyenan̄wan,” ẹfiak ẹkot “eyenan̄wan edidem.” (Ps. 45:13) Anie edi “edidem” emi? Jehovah ada mme Christian oro ẹyetde aran enyene nte “nditọ.” (Rome 8:15-17) Sia mmọ ẹdikabarede idi n̄wanndọ ke heaven, ẹteme mmọ ẹte: ‘Ẹfre ikọt mbufo ye ufọk ete mbufo’ ke isọn̄. Mmọ ẹnyene ndiwụk ekikere mmọ ke “mme n̄kpọ enyọn̄, [iwụkke] ke mme n̄kpọ isọn̄.”—Col. 3:1-4.

7. (a) Didie ke Christ etịm n̄wan emi enye edidọde idem? (b) Didie ke n̄wanndọ ese owo emi edidọde enye?

⁷ Christ etịm n̄wan emi enye edidọde idem ke ata ediwak isua eben̄e ndọ ke heaven. Apostle Paul ọdọhọ ke Christ ama ama “esop onyụn̄ [ayak] idemesie ọnọ ke ibuot esie man Enye akpanam enye asana, adade ikọ Abasi nte mmọn̄ eyet enye, man Enye akpada enye ọnọ idemesie nte esop emi ọyọhọde ye ubọn̄, mînyeneke ntọi mînyụn̄ in̄wịneke m̀mê ndinyene n̄kpọ ekededi eke etiede ntre, edi man enye asana onyụn̄ anana ndo.” (Eph. 5:25-27) Paul ọkọdọhọ mme Christian oro ẹyetde aran ke Corinth ete: “Mmefịbe ufụp Abasi mban̄a mbufo, sia n̄kọn̄wọn̄ọde ndida mbufo nnọ ebe kiet ke ndọ man n̄kpayak mbufo nnọ Christ nte edisana eyenan̄wan emi mîfiọkke erenowo.” (2 Cor. 11:2) Ebendọ emi edide Edidem Jesus Christ ama “uyai” n̄wan emi enye edidọde. N̄wanndọ emi onyụn̄ ada enye nte “ọbọn̄” esie, onyụn̄ ‘onụhọ ọnọ enye’ nte owo emi edidọde enye.

8. Ntak emi odotde ẹdọhọ ke n̄wanndọ “ọyọhọ ye ubọn̄”?

⁸ Kot Psalm 45:13, 14a. N̄wanndọ emi “ọyọhọ ye ubọn̄” ke ini ẹdade enye ẹnọ Edidem ọdọ. Ke Ediyarade 21:2, ẹda n̄wanndọ emi ẹdomo ye obio, Obufa Jerusalem, ẹnyụn̄ ‘ẹbana enye  ẹben̄e ebe esie.’ Obio eke heaven emi enyene “ubọn̄ Abasi” ndien “uyama esie ebiet ata ọsọn̄urua itiat, nte itiat jasper emi ayamade nte crystal.” (Edi. 21:10, 11) N̄wed Ediyarade etịn̄ nte Obufa Jerusalem esemde. (Edi. 21:18-21) Imosụk ise andiwet psalm ọkọdọhọde ke n̄wanndọ “ọyọhọ ye ubọn̄”! Mmọn̄ọ, n̄kọ Edidem anam ndọ emi ke heaven!

9. Anie edi “edidem” emi ẹdade n̄wanndọ ẹsọk, ndien ẹsịne n̄wanndọ esie n̄kpọ didie?

⁹ Edidem emi edide Messiah edi Ebendọ emi ẹdade n̄wanndọ emi ẹsọk. Enye etịm n̄wanndọ emi idem, ‘ada ikọ Abasi nte mmọn̄ eyet enye.’ N̄wanndọ emi “asana onyụn̄ anana ndo.” (Eph. 5:26, 27) Ana ẹsịne n̄wanndọ esie n̄kpọ nte odotde. Se ẹnyụn̄ ẹnamde edi oro! Ke nditịm ntịn̄, “ẹda gold ẹdọk edisịnen̄kpọ esie,” ndien “ẹyesịne enye edisịnen̄kpọ emi ẹdọkde-dọk ẹda ẹsọk edidem.” “Ẹnyịme enye esịne nsemnsem, edisana, eti linen” edi ndọ Eyenerọn̄, “koro eti linen adade aban̄a ndinen utom ndisana owo.”—Edi. 19:8.

10. Ini ewe ke ẹdinam ndọ Eyenerọn̄?

¹⁰ Kot Ediyarade 19:7. Ini ewe ke ẹdinam ndọ Eyenerọn̄? Okposụkedi emi ‘n̄wan esie etịmde idem’ eben̄e ndọ, mme ufan̄ikọ oro ẹtienede itịn̄ke ke ẹnam ndọ. Edi ẹkam ẹtịn̄ ẹban̄a akpatre ikpehe akwa ukụt. (Edi. 19:11-21) Ndi emi ọwọrọ ke ẹnam ndọ oro mbemiso Edidem okụrede edikan esie? Baba. Owo iwetke mme n̄kukụt ke n̄wed Ediyarade ke adiana ke adiana. Ke Psalm 45, Edidem anam ndọ ke enye Edidem, Jesus Christ, ama ọkọbọbọ akan̄kan̄ ke ifụhi ‘aka akakan’ mme asua esie.—Ps. 45:3, 4.

11. Didie ke Christ edikụre edikan esie?

¹¹ Mmọdo, imekeme ndidọhọ ke nte n̄kpọ editịbede edi emi: Akpa, ẹyesobo “akwa akpara oro,” Akwa Babylon, kpa ofụri nsunsu ido ukpono. (Edi. 17:1, 5, 16, 17; 19:1, 2) Ekem, Christ ọyọwọrọ okosobo ikpehe idiọk ererimbot Satan eken oro ẹsụhọde ke isọn̄ ke Armageddon, kpa “ekọn̄ akwa usen Abasi Ata Ọkpọsọn̄.” (Edi. 16:14-16; 19:19-21) Ke akpatre, Edidem-An̄wanaekọn̄ oyokụre edikan esie ke ndisịn Satan ye mme demon esie ke editụn̄ọ ukpe, ọbọ mmọ odudu ofụri ofụri.—Edi. 20:1-3.

12, 13. (a) Ini ewe ke Eyenerọn̄ edinam ndọ? (b) Mmanie ẹdidara ndọ Eyenerọn̄ ke heaven?

¹² Mme Christian oro ẹyetde aran ẹma ẹkụre utom mmọ ke isọn̄ ke mme akpatre usen emi, ẹsinam mmọ ẹset ẹkedu uwem ke heaven. Esisịt ini ke ẹma ẹkesobo Akwa Babylon, Jesus ayatan̄ kpukpru mbon oro ẹyetde aran, emi ẹsụhọde ọnyọn̄ heaven. (1 Thess. 4:16, 17) Mmọdo, mbemiso ekọn̄ Armageddon asiahade, kpukpru mbon oro ẹnamde “n̄wanndọ” ẹdidu ke heaven. Ekọn̄ oro ama okụre, Eyenerọn̄ ayanam ndọ. Ndọ oro edidi edinam akwa idatesịt. Ediyarade 19:9 ọdọhọ ete: “Mbon oro ẹkotde ẹdi udia mbubreyo ndọ Eyenerọn̄ ẹkop inemesịt.” Ke akpanikọ, owo 144,000 emi ẹnamde n̄wanndọ oro ẹyekop inemesịt! Ndien Ebendọ emi edide Edidem eyenen̄ede okop idatesịt ndikụt kpukpru mmọ ke heaven. (Luke 22:18, 28-30) Edi idịghe Eyenerọn̄ ye n̄wanndọ esie kpọt ẹdidara ndọ emi.

¹³ Nte ima ikokokụt, mbon heaven ẹma ẹdian uyo ẹkwọ ẹte: “Ẹyak nnyịn idara inyụn̄ ikop akwa idatesịt, ẹnyụn̄ ẹyak nnyịn inọ enye [Jehovah] ubọn̄, koro ekem ini ndọ Eyenerọn̄ ndien n̄wan esie etịm idem.” (Edi. 19:6, 7)  Edi nso kaban̄a mme asan̄autom Jehovah ke isọn̄? Ndi mmọ ẹyetiene ẹdara ntre n̄ko?

14. Nte ẹtịn̄de ke Psalm 45, mmanie ẹdi “nditọiban emi mîfiọkke erenowo emi ẹsan̄ade” ye n̄wanndọ?

¹⁴ Kot Psalm 45:12, 14b, 15. Prọfet Zechariah ama etịn̄ ete ke ama ekem utịt ini, ke mme owo emi ẹtode mme idụt ẹyekop idatesịt ndidian idem ye nsụhọ mbon oro ẹyetde aran. Enye ekewet ete: “Ke mme usen oro owo duop eke ẹtode ke kpukpru usem mme idụt ẹyemụm, ih, mmọ ẹyemụm utọn̄ ọfọn̄ owo kiet emi edide eyen Jew, ẹte: ‘Nnyịn iyetiene mbufo ika, koro imokop ite ke Abasi odu ye mbufo.’” (Zech. 8:23) Ke Psalm 45:12, ẹkot “owo duop” oro “eyenan̄wan Tyre” ye “mme imọ owo ke otu mbio obio.” Mmọ ẹda enọ ẹsọk nsụhọ mbon oro ẹyetde aran, ẹdiyom mmọ ẹma mmimọ ẹnyụn̄ ẹn̄wam mmimọ inam n̄kpọ Abasi. Toto ke 1935, ata ediwak owo ẹnyịme nsụhọ emi ‘ẹnam mmimọ ikabade idi ndinen owo.’ (Dan. 12:3) Nsan̄a mme Christian emi ẹyetde aran mi ẹnam idemmọ asana, ẹnyụn̄ ẹkabade ẹtie nte nditọiban emi mîfiọkke erenowo. Mbon oro ẹtiede nte “nditọiban emi mîfiọkke erenowo emi ẹsan̄ade” ye n̄wanndọ mi ẹyak idemmọ ẹnọ Jehovah ẹnyụn̄ ẹwụt ke mmimọ idi mbon oro ẹsọn̄ọde ẹda ye Ebendọ emi edide Edidem.

15. Didie ke “nditọiban emi mîfiọkke erenowo emi ẹsan̄ade” ye n̄wanndọ ẹdiana kiet ẹnam utom ye nsụhọ mbon oro ẹnamde n̄wanndọ?

¹⁵ Nsụhọ mbon oro ẹnamde n̄wanndọ ẹnen̄ede ẹkọm “nditọiban emi  mîfiọkke erenowo emi ẹsan̄ade” ye n̄wanndọ ke ntak emi mmọ ẹsịnde ifịk ẹn̄wam mmọ ẹkwọrọ “eti mbụk obio ubọn̄ emi” ke ofụri isọn̄. (Matt. 24:14) “Spirit ye n̄wanndọ ẹdọhọ ẹte: ‘Di!’” ndien mbon oro ẹkopde ẹtiene ẹdọhọ n̄ko ẹte: “Di!” (Edi. 22:17) Ke akpanikọ, “mme erọn̄ en̄wen” ẹkop nte mbon oro ẹnamde n̄wanndọ emi ẹyetde aran ẹdọhọde “Di!” ẹnyụn̄ ẹtiene n̄wanndọ ẹdọhọ mme andidụn̄ isọn̄ ẹte “Di!”—John 10:16.

16. Nso ifet ke Jehovah ọnọ mme erọn̄ en̄wen?

¹⁶ Nsụhọ mbon oro ẹyetde aran ẹma nsan̄a mmọ ẹnyụn̄ ẹkop inemesịt ndifiọk ke Jehovah, Ete Ebendọ, ọnọ mme erọn̄ en̄wen mi ke isọn̄ ifet nditiene ndara ndọ Eyenerọn̄ emi ẹnamde ke heaven. Ẹma ẹtetịn̄ ke ẹyeda “nditọiban emi mîfiọkke erenowo emi ẹsan̄ade” ye n̄wanndọ “ẹdi ke idara ye inemesịt.” Ke akpanikọ, mme erọn̄ en̄wen, emi ẹdoride enyin ndidu uwem ke nsinsi ke isọn̄, ẹyetiene mbon heaven ẹdara ke ini Eyenerọn̄ anamde ndọ ke heaven. Ntak edi oro n̄wed Ediyarade ọdọhọde ke “akwa otuowo” “[ẹda] ke iso ebekpo ye ke iso Eyenerọn̄.” Mmọ ẹnam edisana utom ẹnọ Jehovah ke okụre emi odude ke isọn̄ ke temple esie eke spirit.—Edi. 7:9, 15.

17, 18. Nso ke ndọ Eyenerọn̄ edida idi, ndien mmanie ke Christ edidi Ete ọnọ ke Tọsịn Isua Ukara esie?

¹⁷ Kot Psalm 45:16. “Nditọiban emi mîfiọkke erenowo emi ẹsan̄ade” ye n̄wanndọ Christ ẹyefiak ẹdara ke ini mmọ ẹkụtde se ndọ emi edidade idi ke obufa ererimbot. Ebendọ emi edide Edidem ọyọtọn̄ọ ndinọ isọn̄ ntịn̄enyịn onyụn̄ anam “mme ete ete” esie ke isọn̄ ẹset. Mmọ emi ẹyekabade ẹdi “nditọ” esie ke isọn̄. (John 5:25-29; Heb. 11:35) Ẹyemek ndusụk ke otu mbon oro ẹdinamde ẹset mi nte “mbọn̄ ke ofụri isọn̄.” Imenen̄ede inịm ke Christ eyemek n̄ko ndusụk ke otu mbiowo mfịn oro ẹnamde akpanikọ ete ẹse enyịn ke obufa ererimbot.—Isa. 32:1.

¹⁸ Ke Tọsịn Isua Ukara Christ, Christ ayakabade edi Ete ọnọ mbon en̄wen n̄ko. Ke nditịm ntịn̄, kpukpru mme andidụn̄ isọn̄ emi ẹnyenede nsinsi uwem ẹdinyene ke ntak emi mmọ ẹbuọtde idem ke uwa ufak Jesus. (John 3:16) Ntem, enye ayakabade edi “Nsinsi Ete” mmọ.—Isa. 9:6, 7.

19, 20. Didie ke se ẹnemede ke Psalm 45 ebehe kpukpru ata mme Christian mfịn?

¹⁹ Kot Psalm 45:1, 17. Ke akpanikọ, mme n̄kpọ oro ẹwetde ke Psalm 45 ẹbehe kpukpru Christian. Esịt enen̄ede adat nsụhọ mbon oro ẹyetde aran ke isọn̄ sia ke mîbịghike mmọ ẹyeka ẹkediana ye nditọete mmọ ye Ebendọ mmọ ke heaven. Mme erọn̄ en̄wen ke ẹka iso ẹsụk ibuot ẹnọ Edidem mmọ oro odotde ubọn̄. Mmọ ẹnen̄ede ẹdat esịt ẹban̄a ifet oro mmọ ẹnyenede ndidi nsan̄a nsụhọ mbon oro ẹnamde n̄wanndọ Christ mi ke isọn̄. Ke Christ ye mbon oro ẹditienede enye ikara ke Obio Ubọn̄ ẹma ẹkenam ndọ, mmọ ẹyediọn̄ mme andidụn̄ isọn̄ ke usụn̄ emi inua mîkemeke nditịn̄.—Edi. 7:17; 21:1-4.

²⁰ Nte nnyịn itiede ibet ini emi “eti ikọ” emi aban̄ade Edidem emi edide Messiah edisude, ndi inen̄ekede idọn̄ nnyịn ‘nditan̄a enyịn̄ esie’? Nnyịn ikpakam itiene isịne ke otu mbon oro “ẹditorode [Edidem] ke nsinsi nsinsi”!