Kere ban̄a uwụtn̄kpọ en̄wen: Ebe ye n̄wan kiet ẹkot eyenete an̄wan kiet emi ọbọkde nditọ iba ikpọn̄ ete edi ufọk. Ke ini eyenete an̄wan oro etịn̄de ọnọ nditọ esie, esịt enem mmọ etieti. Kpukpru mmọ ẹditetie ẹbet usen oro. Edi ke ekperede usen emi akanade mmọ ẹka, ebe ye n̄wan oro ẹdọhọ eyenete an̄wan oro ẹte ẹkûdi aba, ke enyene se itịbede. Eyenete an̄wan oro ama edidiọn̄ọ ke owo en̄wen okokot mmọ ufọk, ke oro akanam mmọ ẹdọhọ mmimọ ikûdi aba.

Sia idide Christian, ana isinam se nnyịn itịn̄de. Ikpanaha edi ima idọhọ “ih” ekem idọhọ “ihih.” (2 Cor. 1:18) Nte ikụtde ke uwụtn̄kpọ iba emi inemede mi, se inamde owo kiet okûnam se enye ọkọdọhọde isidịghe ukem ye se inamde owo en̄wen okûnam. Ekeme ndinyene ini emi etiede nte nnyịn ikemeke ndinyan̄a, ke ana itre ndinam n̄kpọ emi ikọdọhọde ke iyanam. N̄kpọ emi ama etịbe ọnọ apostle Paul.

Ke 55 E.N., ke ini Paul okodude ke Ephesus ke ọyọhọ isan̄ isụn̄utom esie ita, enye okoyom ndisan̄a Akpa Aegean n̄ka Corinth nnyụn̄ nto do n̄ka Macedonia. Enye ama aduak ndiwaha n̄kese esop Corinth ke usụn̄ unyọn̄ Jerusalem man ọbọ enọ imaesịt mmọ ada ọsọk nditọete ke Jerusalem. (1 Cor. 16:3) Udiana Corinth 1:15, 16 owụt ke se enye akaduakde edi oro. Itie oro ọdọhọ ete: “Ke ntak mbuọtidem emi, mma nduak ndidi ke ọtọ mbufo, man mbufo ẹkpefiak ẹnyene ifet ndikop idatesịt, ndien ke mma n̄kawaha ke ọtọ mbufo n̄kpebe n̄ka Macedonia, nnyụn̄ mfiak nto Macedonia ndi ke ọtọ mbufo man mbufo ẹkpeda mi ẹkeyak ke usụn̄ Judea.”

Etie nte Paul ama ewewet ọnọ nditọete ke Corinth ete ke imọ ke idi idise mmọ. (1 Cor. 5:9) Edi esisịt ini ke Paul ama ekewet leta oro, mbonufọk Chloe ẹma ẹsian  enye ke akamba utọk odu ke esop Corinth. (1 Cor. 1:10, 11) Paul ama ebiere ke imọ idikaha do kan̄a, onyụn̄ ewet mmọ leta emi nnyịn idiọn̄ọde idahaemi nte 1 Corinth. Paul ama enen̄ede mmọ onyụn̄ eteme mmọ se ẹkpenamde. Enye ama etịn̄ n̄ko ke imọ idisan̄ake aba edem mmọ ika se ikaduakde, ke idibem iso ika Macedonia mbemiso idide.—1 Cor. 16:5, 6. *

Ke ini nditọete ke Corinth ẹkebọde leta Paul, etie nte ndusụk mme “akakan apostle” ẹma ẹsụk enye uyo ete ke itịn̄ke akpanikọ. Paul ama obụp mmọ ete: “Ke ini n̄kaduakde ndinam ntem, nte mma nnam mbubru ndomokiet? Mîdịghe ndi nduak se ededi oro nduakde nte ekemde ye obụkidem, man ‘Ih’ mi ọkpọwọrọ ‘Ih,’ ‘Ihih’ mi okponyụn̄ ọwọrọ ‘Ihih’?”—2 Cor. 1:17; 11:5.

Imekeme ndibụp m̀mê Paul akanam mbubru ke ini enye ọkọdọhọde nditọete ke imọ ke idi. Baba, ikanamke mbubru! Ikọ emi ẹkabarede “mbubru” ọwọrọ ndinana iwụk, nditre ndinam se owo ọkọn̄wọn̄ọde. Paul ndikobụp nte, “ndi nduak se ededi oro nduakde nte ekemde ye obụkidem?” akpakana anam mme Christian ke Corinth ẹfiọk ke imọ ndikọdọhọ ke idi, ekem idịghe iwọrọke ke imọ idịghe se ẹkemede ndiberi edem.

Paul ama enen̄ede owụt ke se ẹtịn̄de oro idịghe akpanikọ. Enye ekewet ete: “Edi ẹkeme ndiberi edem ke Abasi nte ke ikọ oro nnyịn iketịn̄de inọ mbufo idịghe Ih ndien ekem edi Ihih.” (2 Cor. 1:18) Ke akpanikọ, Paul okokpụhọ ekikere ke ntak nditọete ke Corinth. Udiana Corinth 1:23 ọdọhọ ke ‘ekedi ke ufọn mmọ’ ke enye eketre ndika edem mmọ. Enye ọkọnọ mmọ ifet ẹnen̄ede se ikwan̄ade ke esop mbemiso enye ke idemesie akakade do. Mmọ ẹma ẹnyụn̄ ẹnam ntre. Ke ini Paul okodude ke Macedonia, Titus ama ọdọhọ enye ke leta esie ama anam nditọete ke Corinth ẹtua n̄kpọfiọk ẹnyụn̄ ẹkabade esịt, ndien emi ama anam esịt enem Paul.—2 Cor. 6:11; 7:5-7.

Ke ini mme “akakan apostle” ẹkedọhọde ke Paul itịn̄ke akpanikọ, ekeme ndidi mmọ ẹma ẹdọhọ n̄ko ke ikpanaha ẹnịm se enye ọkwọrọde. Edi Paul ama eti mbon Corinth ke imọ ikọkwọrọ Jesus Christ inọ mmọ. Enye ọdọhọ ete: “Eyen Abasi, Christ Jesus, emi nnyịn, oro edi, ami ye Silvanus ye Timothy, ikọkwọrọde ke otu mbufo, ikedịghe Ih ndien ekem akabade edi Ihih, edi Ih amakabade edi Ih ke se iban̄ade enye.” (2 Cor. 1:19) Ndi Jesus Christ emi Paul ekekpebede idịghe se ẹberide edem? Nsa-o! Jesus ama etịn̄ akpanikọ ke ofụri ini emi enye akanamde utom ukwọrọikọ mi ke isọn̄. (John 14:6; 18:37) Edieke ofụri se Jesus ọkọkwọrọde edide akpanikọ ye se ẹkpenịmde, ọwọrọ edi se ẹnịmde se Paul ọkọkwọrọde sia enye okonyụn̄ ọkwọrọ ukem etop oro.

Jehovah edi “Abasi akpanikọ.” (Ps. 31:5) Se Paul etịn̄de ke 2 Corinth 1:20 owụt ke emi edi akpanikọ. Enye ọdọhọ ete: “Inamke n̄kpọ m̀mê mme un̄wọn̄ọ Abasi ẹwak adan̄a didie, mmọ ẹmekabade ẹdi Ih ebe ke enye” oro edi, ebe ke Christ. Jesus ndikọsọn̄ọ nda nnam akpanikọ nnọ Abasi ke ini okodude ke isọn̄ iyakke owo enyene ntak ndomokiet ndiyịk m̀mê Jehovah ayanam se enye ọn̄wọn̄ọde. Paul aka iso ọdọhọ ke ufan̄ikọ oro ete: “Mmọdo oto ke enye [Jesus] n̄ko ke nnyịn ibọrọ “Amen” inọ Abasi ubọn̄.” Jesus edi “Amen.” Nso ke oro ọwọrọ? Ọwọrọ ke enye ọnọ nnyịn nsọn̄ọ ke kpukpru se Jehovah Abasi ọn̄wọn̄ọde oyosu!

Ukem nte Jehovah ye Jesus ẹsitịn̄de akpanikọ kpukpru ini, Paul ekesitịn̄ akpanikọ. (2 Cor. 1:19) Enye ama esinam  se enye etịn̄de; ikedịghe owo emi anamde un̄wọn̄ọ “nte ekemde ye obụkidem.” (2 Cor. 1:17) Utu ke oro, enye ‘akasan̄a ke spirit.’ (Gal. 5:16) Enye ekesibem iso ekere aban̄a ufọn mbon en̄wen. Ih esie ekesidi Ih!

Ke eyo nnyịn, mbon oro mîdụhe uwem nte Bible etemede ẹsidọhọ ke iyanam n̄kpọ, ekem inamke ke ntak ekpri mfịna m̀mê ke ntak emi ẹkụtde n̄kpọ en̄wen emi mmọ ẹmade ẹkan. Idịghe kpukpru ini ke mbon mbubehe ẹsiyak “ih” mmọ edi “ih,” idem ke n̄kpọ emi mmọ ẹma ẹkesịn ubọk ke n̄wed. Ediwak mme ọdọ ndọ ẹda ndọ nte n̄kpọ emi ẹkemede ndifehe ndụk mfehe n̄wọrọ. Ata ediwak ndọ ke asuana, ndien emi owụt ke mme owo idaha un̄wọn̄ọ ndọ ke akpan n̄kpọ.—2 Tim. 3:1, 2.

Nso kaban̄a fi? Ndi Ih fo esidi Ih? Nte iketịn̄de ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ ibuotikọ emi, n̄kpọ ekeme ndikpan owo ndinam se enye eketịn̄de, idịghe ke ntak emi enye mîsitịn̄ke akpanikọ, edi ke ntak n̄kpọ emi enye mîkemeke ndinyan̄a. Edi edieke afo emi edide Christian ọdọhọde owo ke iyanam n̄kpọ, akpana odomo ofụri ukeme anam se ọkọdọhọde oro. (Ps. 15:4; Matt. 5:37) Edieke esidide ama etịn̄ ikọ afo anam, mme owo ẹdidiọn̄ọ fi nte owo akpanikọ, owo emi ẹkemede ndiberi edem. (Eph. 4:15, 25; Jas. 5:12) Ke ini mme owo ẹfiọkde ke emesitịn̄ akpanikọ ke kpukpru n̄kpọ, ekeme ndidi mmọ ẹyema ndikpan̄ nnọ fi ke ini ọkwọrọde etop Obio Ubọn̄ Abasi. Mmọdo, yak ikụt ite ke Ih nnyịn edi Ih!