Mbụk Eyouwem
Ete Mi Ama Akpa Edi Mmenyene Ete En̄wen
Nte Gerrit Lösch obụkde
ETE mi akamana ke 1899 ke Graz ke Austria. Enye ekedi ekpri akparawa ke ini akpa ekọn̄ ererimbot. Ẹma ẹfịk enye ẹsịn ke otu mbonekọn̄ Germany ke 1939 ke ini ọyọhọ ekọn̄ ererimbot iba. Ẹma ẹwot enye ke 1943 ke an̄waekọn̄ ke Russia. Nte ete mi akasan̄ade akpa edi emi. N̄kedi isua iba kpọt ini oro; n̄kọdiọn̄ọke enye. Ama esinen̄ede ọdọn̄ mi ndikụt enye, akpan akpan ke ini n̄kọdiọn̄ọde ke ediwak nditọ ufọkn̄wed nnyịn ẹnyene ete. Edi nte ini akakade, ke mma n̄kọtọn̄ọ ndikpon, esịt ama enem mi ndidiọn̄ọ Ete nnyịn eke heaven, akakan Ete emi mîdikpaha.—Hab. 1:12.
INI N̄KODỤKDE BOY SCOUTS
Mma ndụk n̄ka n̄kpri n̄kparawa emi ẹkotde Boy Scouts ke ini n̄kedide isua itiaba. N̄ka emi odu ke ofụri ererimbot. Akwa owoekọn̄ Britain emi ekekerede Robert Stephenson Smyth Baden-Powell akasiak n̄ka emi ke 1908. Ke 1916, enye ama asiak Wolf Cubs (m̀mê Cub Scouts) n̄ko ọnọ nditọwọn̄ nte ami.
Mme utịturua oro ikesikade mme obio-in̄wan̄ ama esinem mi, sia ikesina ke tent, isịne ọfọn̄ n̄ka nnyịn, ẹnyụn̄ ẹmia ban ẹnọ nnyịn isan̄a nte mbonekọn̄. N̄kpọ emi n̄kamade n̄kan ekedi nditie ye mbon Scout eken n̄kanade ikan̄ n̄kwọ ikwọ ke mbubreyo nnyụn̄ mbre mbre ke akai. Ima isikpep n̄kpọ iban̄a n̄kpọ-obot n̄ko, ndien emi ama anam mi nnen̄ede mma Andibot nnyịn.
Ẹkesikpep mbon Scout ẹte, ọdiọk se ọdọdiọk, yak mmọ ẹnam eti n̄kpọ kiet ke usen. Ufiet mmọ ekesidi oro. Ikesikọm kiet eken ntem, “Mbeben̄e Idem Kpukpru Ini.” N̄kpọ emi ama esinem mi. Ima ibe owo 100 ke n̄ka nnyịn. N̄kpọ nte owo 50 ẹkedi mbon Catholic, 50 ẹdi mbon Protestant, owo kiet kpọt ekedi owo Buddha.
Ọtọn̄ọde ke 1920, mbon Scout ẹma ẹtọn̄ọ ndisinịm mboho ofụri ererimbot mmọ ke isua ifan̄ ẹbede. Mma ndụk enye emi ẹkenịmde ke Ischl ke Austria ke August 1951, ye enye emi ẹkenịmde ke Sutton Park, emi ekperede Birmingham, England, ke August 1957. Mboho eke Austria ekedi ọyọhọ itiaba emi ẹkenịmde ke ofụri ererimbot ndien eke England ekedi ọyọhọ usụkkiet. Ke eke England, mbon Scout 33,000 emi ẹketode nsio nsio idụt 85 ẹkedụk. Owo 750,000 ẹma ẹtiene ẹdidụk mboho nnyịn emi. Queen Elizabeth (ọbọn̄an̄wan England) ama esịne ke otu mmọ. Eketie mi nte idi ubon kiet okposụkedi emi ikotode nsio nsio ebiet. N̄kọdiọn̄ọke ke idibịghike ke mmọn̄ nnyene nditọeka emi ẹtode nsio nsio itie ke ererimbot, emi ẹmade Abasi ẹnyụn̄ ẹfọnde ẹkan mbon Scout.
AKPA INI EMI N̄KOSOBODE NTIENSE JEHOVAH
Mma n̄kpep ndinam utom nte ọnọ udia ke ufọkisen. Ke n̄kpọ nte March m̀mê April 1958,
mma n̄kpere ndikụre ukpep utom ke Grand Hotel Wiesler of Graz, ke Austria. Owoutom nnyịn kiet emi ekekerede Rudolf Tschiggerl ama ọkwọrọ ikọ ọnọ mi ke ini ikenemede nneme. Enye ekesinam inịn̄e inịn̄e uyo ke ufọkisen oro. Akpa n̄kokopke n̄kpọ mban̄a akpanikọ ekedi oro. Akpa n̄kpọ emi Rudolph eketịn̄de ekedi ke Abasi-Ita-ke-Kiet idụhe ke Bible. Mma mfan̄a ye enye nnyụn̄ nyom ndiwụt enye ke se enye etịn̄de inenke. Mma mma enye etieti, n̄konyụn̄ nyom enye afiak ọnyọn̄ edi Catholic.N̄kesikot Rudolf, Rudi. Rudi ama ọnọ mi Bible. Edi mma ndọhọ enye ke nyom Bible Catholic, nyomke utọ en̄wen. Mma ntọn̄ọ ndikot Bible oro. Ibịghike mma n̄kụt tract mbon Watchtower Society emi Rudi ekesịnde ke esịt Bible oro. Mma ndọhọ enye ke mmaha se enye akanamde oro sia n̄kekere ke se ẹsiwetde ke utọ n̄wed oro esitie nte akpanikọ edi idịghe. Edi n̄kosụk mmama ndineme nneme Bible ye enye. Rudi ama anam n̄kpọ nte ọdiọn̄ọ-idem-owo, ikonyụn̄ inọhọ mi n̄wed aba. Ke n̄kpọ nte ọfiọn̄ ita, ima isineme n̄kpọ ke Bible ke ini ke ini. Ndusụk ini ima isineme tutu eyo ọsọn̄.
Ke mma n̄kokụre ukpeputom ke ufọkisen oro, eka mi ama ọdọn̄ mi n̄wed, ete n̄kekpep nte ẹkpekamade ufọkisen. Ufọkn̄wed oro okodu ke Bad Hofgastein, ke ebiet emi ẹkotde Alps. Mbon emi ẹkesikade n̄wed do ẹma ẹsika Grand Hotel ke Bad Hofgastein ẹkenam utom, ntre mma nsika do n̄kanam utom man se n̄kekpepde ke ufọkn̄wed enen̄ede an̄wan̄a mi.
IBAN IBA EMI ẸKEDIDE ISỤN̄UTOM ẸDI ẸDISE MI
Rudi ama ọnọ obufa adres mi ẹsọk n̄kọk itieutom ke Vienna ndien mmọ ẹma ẹdọhọ nditọete iban iba emi ẹkedide isụn̄utom ẹdise mi. Kiet ekekere Ilse Unterdörfer, enye eken ekere Elfriede Löhr. * Usen kiet, owo emi esidarade isenowo ke ufọkisen nnyịn ama ọdọhọ mi ke iban iba ke ẹyom mi, ke mmọ ke ẹbet mi ke esịt moto ke an̄wa. Idem ama akpa mi sia owo ndomokiet ikọdọhọke mi ke imọ ke idi ndise mi, edi mma nsụk n̄wọrọ n̄ka. Nte ini akakade, mma ndifiọk ke mmọ mbiba ẹkesimen n̄wed ẹkenọ ke nsio nsio itie ke ini ẹketrede utom Mme Ntiense Jehovah ke Germany ke ini ukara Nazi. Ọyọhọ ekọn̄ ererimbot iba ikọtọn̄ọke kan̄a ini oro. Mbemiso ekọn̄ oro ọtọn̄ọde, ndedịbe bodisi mbon Germany emi ẹkesikotde Gestapo ẹma ẹmụm mmọ ẹkedọn̄ ke ufọk-n̄kpọkọbi mbon Nazi ke Lichtenburg. Ke ini ekọn̄, ẹma ẹsion̄o mmọ do ẹka ufọk-n̄kpọkọbi mbon Nazi emi odude ke Ravensbrück, ekpere Berlin.
Nditọete iba oro ẹkedi n̄ka eka mi, ntre mma n̄kpono mmọ. N̄koyomke mmọ ẹbiat ini ẹtọn̄ọ nneme ye ami, ndien ke ọfiọn̄ kiet m̀mê iba ebede ndọhọ mmọ ke nyomke mmọ ẹsidi aba. Ntre mma ndọhọ mmọ ẹwet mme itie N̄wed Abasi emi ẹwụtde ke se mbon Catholic ẹsikpepde ẹban̄a mme pope inenke. Mbon Catholic ẹsidọhọ ke Peter ekedi ata akpa pope, ye nte ke enye emek mme pope eken emi ẹdade itie esie. N̄kọdọhọ mmọ ke nyemen mme itien̄wed oro n̄ka n̄keneme nneme
ye oku nnyịn. N̄kekere ke mma nnam ntem, ke nyọfiọk akpanikọ.NTE N̄KỌFIỌKDE ATA EDISANA ETE NNYỊN EKE HEAVEN
Mbon Catholic ẹdọhọ ke se Jesus eketịn̄de ke Matthew 16:18, 19 owụt ke Peter ekedi akpa pope onyụn̄ emek mme pope eken emi ẹdade itie esie. Mmọ ẹdọhọ n̄ko ke pope, emi mmọ ẹsikotde Edisana Ete, ikemeke-keme ndinam ndudue ke se enye ekpepde ufọkabasi. Ediwak mbon Catholic ẹnịm emi, ẹnyụn̄ ẹnịm kpukpru se pope etịn̄de. Mma ntiene nnịm nnyụn̄ n̄kere ke edieke pope ọdọhọde ke Abasi edi Ita-ke-Kiet, ke akpanikọ ke edi. Edi mma n̄kere n̄ko ke edieke pope esinamde ndudue, ke ekeme ndidi Abasi idịghe Ita-ke-Kiet.
Ke ini n̄kakade n̄kobụp oku n̄kpọ emi, enye ikekemeke ndibọrọ se n̄kobụpde enye. Utu ke oro, enye ama ọnọ mi n̄wed kiet emi etịn̄de n̄kpọ aban̄a mme pope ete n̄kokot. Mma mmen n̄wed oro nnyọn̄ n̄kokot. Mma mfiak mbịne enye n̄kobụp mme mbụme en̄wen edi enye ikosụk ikemeke ndibọrọ. Enye ama ọdọhọ mi ete: ‘N̄kemeke ndinam fi okụt ke se ufọkabasi ẹkpepde enen, afo unyụn̄ ukemeke ndinam n̄kụt ke inenke. Yak etie ntre!’ Oku ikoyomke ndineme n̄kpọ oro aba ye ami.
Ke mma n̄kọkpọn̄ do, mma mben̄e idem ndikpep Bible ye Ilse ye Elfriede. Mmọ ẹma ẹkpep mi ekese n̄kpọ ẹban̄a ata Edisana Ete nnyịn eke heaven, emi edide Jehovah Abasi. (John 17:11) Enyene ubon kiet emi ẹkesikpepde Bible. Nditọete iba emi ẹkesinịm mbono esop ke ufọk mmọ sia esop ndomokiet mîkodụhe kan̄a ke edem nnyịn ini oro. Mbon emi ẹkesidụkde mbono esop do ikawakke. Ilse ye Elfriede kpọt ẹkesineme n̄kpọ ke mbono esop sia erenowo emi anade baptism mîkodụhe. Ke ini ke ini, eyenete eren ama esito ebiet en̄wen edinọ utịn̄ikọ an̄wa ke ufọk emi ẹkebọde ke ukpeokụk.
AKPA INI EMI NTỌN̄ỌDE NDIKWỌRỌ IKỌ
Ilse ye Elfriede ẹketọn̄ọ ndikpep mi Bible ke October 1958, ndien mma nna baptism ke ọfiọn̄ ita ẹbede, ke January 1959. Mbemiso nnade baptism, mma ndọhọ mmọ m̀mê mmekeme nditiene mmọ n̄kwọrọ ikọ ke ufọk ke ufọk man n̄kụt nte ẹsikwọrọde ikọ. (Utom 20:20) Ke mma n̄ketiene mmọ n̄ka ini kiet, mma ndọhọ m̀mê ẹkeme ndinọ mi efakutom okịmmọ n̄kwọrọ ikọ. Ẹma ẹnọ mi ekpri obio kiet. Mma nsika do ikpọn̄ n̄kọkwọrọ ikọ ke ufọk ke ufọk nnyụn̄ mfiak n̄kese mbon emi ẹkekpan̄de utọn̄ ẹnọ mi. Akpa eyenete eren emi n̄kasan̄ade kiet n̄kwọrọ ikọ ekedi esenyịn circuit emi ekedide edise nnyịn.
Ke 1960, mma n̄kụre ukpep ukama ufọkisen nnyụn̄ mfiak nnyọn̄ obio nnyịn man n̄kekpep iman mi Bible. Tutu emi, owo mmọ ndomokiet idụkke esop Abasi, edi ndusụk mmọ ẹma akpanikọ.
UTOM UYỌHỌ INI
Ke 1961, n̄kọk itieutom ẹma ẹnọ leta ẹsọk mme esop ẹte yak mme owo ẹnam utom usiakusụn̄. N̄kọdọhọ n̄wan kan̄a, n̄konyụn̄ nnyeneke mfịna ndomokiet, ntre inyeneke se ikpakanamde n̄kûnam utom usiakusụn̄. Esenyịn circuit nnyịn ekekere Kurt Kuhn. Mma mbụp enye m̀mê mmekeme ndinam utom ke ọfiọn̄ ifan̄ kan̄a man nnyene okụk ndep moto nda nnam utom usiakusụn̄. Enye ama ọbọrọ mi ete, “Ndi Jesus ye mme apostle ẹkeda moto ẹnam utom uyọhọ ini?” Ibọrọ oro kpọt ke n̄kada ndiọn̄ọ se n̄kpanamde. Mma
mbiere ndisọsọp ntọn̄ọ utom usiakusụn̄. Edi akana mbem iso nnam n̄kpọ mban̄a utom mi sia n̄kesinam utom ke ufọkisen hour 72 kpukpru urua.Mma ndọhọ eteutom mi m̀mê enye akpayak nsinam utom hour 60 utu ke hour 72. Enye ama enyịme, edi osụk ekpe mi se ekesikpede. Ibịghike-bịghi mma mfiak n̄kọdọhọ enye m̀mê enye akpayak nsinam utom hour 48 kpọt kpukpru urua. Enye ama afiak enyịme onyụn̄ osụk ekpe mi se ekesikpede. Ekem mma mfiak n̄kọdọhọ enye ayak mi nsinam utom hour 36 kpọt ke urua, enye onyụn̄ enyịme. Se ikakpade mi idem ikan edi ke enye okosụk ekpe mi se ekesikpede! Etie nte eteutom mi ikoyomke mi n̄kpọn̄ itieutom oro. Sia ẹkenyịmede nsinam utom hour 36 kpọt ke urua, mma ntọn̄ọ utom usiakusụn̄ ofụri ini. Ini oro mme asiakusụn̄ ofụri ini ẹkesikwọrọ ikọ hour 100 kpukpru ọfiọn̄.
Ke ọfiọn̄ inan̄ ama ekebe, ẹma ẹmek mi akpan asiakusụn̄ ẹnyụn̄ ẹmek mi asan̄autom esop ke ekpri esop kiet emi okodude ke obio emi ẹkotde Spittal an der Drau. Ini oro, mme akpan asiakusụn̄ ẹkesikwọrọ ikọ hour 150 kpukpru ọfiọn̄. N̄kenyeneke nsan̄a ukwọrọikọ emi edide asiakusụn̄, edi eyenete an̄wan emi ekekerede Gertrude Lobner ama esisan̄a ye ami ọkwọrọ ikọ. Enye ekedi udiana asan̄autom esop. *
ẸNỌ MI EDIWAK UTOM
Ke 1963, ẹma ẹmek mi esenyịn circuit. Ndusụk ini, mma nsikama ikpọ ekpatisan̄ nsan̄a ke tren n̄ka n̄kese mme esop. Nditọete ikesidịghe itie mbehe tren idimen mi sia ediwak mmọ ikenyeneke moto. Ami n̄kesimen mbiomo mi ke idemmi n̄ka ebiet emi ndidụn̄de. N̄kesidụkke taxi n̄ka ufọk emi ndidụn̄de mbak iditie nte n̄wụt idem.
Ke 1965, ẹma ẹdọhọ mi ndidụk ọyọhọ otu 41 ke Ufọkn̄wed Gilead. N̄kosụk ndọhọ n̄wan kan̄a, ediwak nditọ ufọkn̄wed nnyịn ikọdọhọ n̄ko. Ke mma n̄kokụre ukpep, ẹma ẹnọ mi mfiak nnyọn̄ obio emana mi, Austria, n̄kedi esenyịn circuit do. Ama akpa mi idem etieti. Edi mbemiso n̄kpọn̄de United States, ẹma ẹdọhọ nsan̄a ye esenyịn circuit kiet nnam utom urua inan̄. Ama enem mi etieti ndinam utom ye Anthony Conte. Eyenete emi ama ama utom ukwọrọikọ etieti onyụn̄ esikụt unen. Ami ye enye ima isan̄a ntre ise mme esop ke Cornwall ke New York.
Ke mma n̄kafiak nnyọn̄ ndi Austria, ẹma ẹnọ mi circuit kiet emi ediye eyenete an̄wan kiet okodude. Enye ekekere Tove Merete, ikonyụn̄ idọhọ ebe kan̄a. Ẹkekpep enye akpanikọ tọn̄ọ ke ini emi enye ekedide isua ition. Ke ini nditọete ẹbụpde nnyịn m̀mê ikasan̄a didie idiọn̄ọ idem nnyịn, isidọhọ mmọ ke ‘n̄kọk itieutom ẹkenam.’ Ke isua kiet ama ekebe, ima inam ndọ. Ekedi ke April 1967, ndien ẹma ẹyak ika iso inam utom circuit.
Ke 1968, Jehovah ama ọfọn mi mfọn oro mmendotke, anam mi nsịne ke otu nditọ emi enye obonde ke spirit. Nte n̄kasan̄ade ntiene mbon en̄wen ndi akpan owo nnọ Ete nnyịn eke heaven edi emi. Nnyịn ye mbon eken ke otu emi isikot enye, “Abba, Ete!” nte Rome 8:15 ọdọhọde.
Ami ye Merete ikasan̄a ntre inam utom circuit
ye district tutu 1976. Ndusụk ini etuep, ikesina ke ubet emi ebịtde n̄kpa n̄kpa; n̄kpọ emi ẹsidade ẹnam ufọk ofiop ikodụhe. Usen kiet, ikedemede idap idi, ibifịk nnyịn ama anam enyọn̄ enyọn̄ abran̄kịn emi ikofụhọde ọsọn̄ onyụn̄ afia! Ima itọn̄ọ ndisikama n̄kpọ emi ẹsidade ẹnam ufọk ofiop mbak tuep idiwot nnyịn okoneyo. Ke ndusụk itie, edieke iyomde ndika n̄keyere mmọn̄ okoneyo, ikesisan̄a ke enyọn̄ snow ika esa uyere mmọn̄ emi mbịtmbịt ofụm ẹkesibarade odụk. Sia nnyịn mîkenyeneke ufọk idem nnyịn, ke Monday, ikesisụk idu ke ebiet oro ikodụn̄de ise esop. Ama esịm Tuesday, nnyịn ito do ika esop en̄wen.N̄wan mi an̄wam mi etieti ke ofụri isua emi. Enye ama ukwọrọikọ etieti; akanam n̄kpehe enye ubọk nte aka ukwọrọikọ. Enye ama nditọete onyụn̄ ekere aban̄a mbon en̄wen. Utọ edu emi an̄wam nnyịn etieti.
Ke 1976, ẹma ẹdọhọ nnyịn ikanam utom ke n̄kọk itieutom Austria emi odude ke Vienna, ẹma ẹnyụn̄ ẹmek mi ẹsịn ke Kọmiti N̄kọk Itieutom. Ini oro, n̄kọk itieutom ke Austria ẹkese ẹban̄a utom nnyịn ke mme idụt eken ke Edem Usiahautịn Europe. Mmọ n̄ko ẹkesikụt ẹte ke ẹdịbe ẹmen n̄wed nnyịn ẹdụk mme idụt oro. Brọda Jürgen Rundel ekese aban̄a emi, ama onyụn̄ enem mi ndinam utom ye enye. Nte ini akade, ẹma ẹdọhọ nse mban̄a utom ukabade n̄wed ke mme usem oro ẹkesemde ke idụt duop ke Edem Usiahautịn Europe. Jürgen ye Gertrude an̄wan esie ke ẹsụk ẹdedi mme akpan asiakusụn̄ ke Germany. Tọn̄ọ ke 1978, n̄kọk itieutom ẹma ẹtọn̄ọ ndimịn̄ mme magazine nnyịn ke usem itiokiet ke ekpri ukwak umịn̄n̄wed. Ima isinọ n̄wed ẹsọk mbon emi ẹkesitobode n̄wed nnyịn ke nsio nsio idụt. Otto Kuglitsch ekese aban̄a utom emi. Idahaemi enye ye n̄wan esie, Ingrid, ẹnam utom ke n̄kọk itieutom nnyịn ke Germany.
Nditọete ke Edem Usiahautịn Europe ẹma ẹsimịn̄ mme n̄wed n̄ko. Mmọ ẹkesikama ata ekpri ukwak umịn̄n̄wed ẹnam emi, mîdịghe ẹmịn̄ ke n̄kpọ en̄wen ekem ẹmịn̄ ẹsịn ke babru. Edi mmọ ẹkesụk ẹyoyom nditọete ke mme idụt en̄wen ẹn̄wam mmimọ. Jehovah ama ekpeme mmọ etieti. Nnyịn emi ikodude ke n̄kọk itieutom ima ima nditọete emi ke ndikesịn idem nnam kpukpru emi ke ofụri isua emi owo mîkayakke nnyịn inam utom nnyịn.
AKPAN UTOM EMI IKAKADE KE ROMANIA
Ke 1989, mma nsan̄a ye Brọda Theodore Jaracz, emi ekedide owo otu ukara n̄ka Romania. Ikaka man ikan̄wam nditọete emi ẹkebaharede ẹda ẹfiak ẹdiana ye esop Abasi. Tọn̄ọ ke 1949, nsio nsio ntak ama anam nditọete ẹbahade ẹkpọn̄ esop Abasi ẹketọn̄ọ esop eke mmọ. Edi mmọ ẹkesụk ẹkọkwọrọ ikọ ẹnyụn̄ ẹnịm mme owo baptism. Ẹma ẹkọbi mmọ n̄ko ke ntak emi mmọ mîkamaha ndin̄wana ekọn̄, kpa nte ẹkekọbide nditọete emi ẹkedude ke mme esop emi n̄kọk itieutom ẹdiọn̄ọde ẹban̄a. Sia ẹkesụk ẹkpande utom nnyịn ke Romania, ima idedịbe inịm mboho ke ufọk Brọda Pamfil Albu. Mbiowo inan̄ ye mbon emi ẹdade ke ibuot Kọmiti Idụt Romania emi esop Abasi ẹdiọn̄ọde ẹma ẹdu do n̄ko. Ikasan̄a n̄ko ye akabade ikọ emi ekerede Rolf Kellner ito Austria ika do.
Ke ọyọhọ okoneyo iba oro ikenyenede nneme, Brọda Albu ama ekpe mbiowo inan̄ eken emi ẹkedade ye enye ete ẹdiana ye nnyịn. Enye ọkọdọhọ mmọ ete, “Edieke nnyịn mîdianake ye mmọ idahaemi, n̄kereke ke iyekeme ndidiana ye mmọ aba.” Ke oro ebede, n̄kpọ nte nditọete 5,000 ẹma ẹfiak ẹdidiana ye esop Abasi. Jehovah ama akan; Satan adia bụt!
Ke utịt utịt 1989, Otu Ukara ẹma ẹdọhọ mi ye n̄wan mi idi ibuot itieutom ke New York idinam utom. Ama akpa nnyịn idem etieti. Ima itọn̄ọ utom ke Bethel ke Brooklyn ke July 1990. Ke 1992, ẹma ẹmek mi ẹte nsin̄wam Kọmiti Utom Otu Emi Ẹsede Ẹban̄a Utom Mme Ntiense Jehovah. Edi ọtọn̄ọde ke July 1994, ndidi owo Otu Emi Ẹsede Ẹban̄a Utom Mme Ntiense Jehovah.
NTE N̄KPỌN̄ EKETIEDE YE NTE INI ISO EDITIEDE
Ke eset, n̄kesinọ mme owo udia ke ufọkisen. Edi idahaemi, mmesitiene ntem nnyụn̄ ndeme udia eke spirit nnọ nditọete mi ke ofụri ererimbot. (Matt. 24:45-47) Mmodu ke san̄asan̄a utom uyọhọ ini ke se ibede isua 50. Ke ini ntiede n̄kere ofụri se itịbede ke mme isua emi, esịt esinen̄ede enem mi mmesinyụn̄ n̄kọm Jehovah nte enye ọdiọn̄de ikọt esie ke ofụri ererimbot. Mmesima ndidụk mbono ofụri ererimbot Mme Ntiense Jehovah, koro imesikpep n̄kpọ iban̄a Jehovah, Ete nnyịn eke heaven, ye akpanikọ emi odude ke Bible.
Mmesiben̄e Abasi nte anam ediwak miliọn owo ẹkpep Bible, ẹnyịme akpanikọ, ẹnyụn̄ ẹtiene nditọete nnyịn ke ofụri ererimbot ẹnam n̄kpọ Jehovah. (1 Pet. 2:17) Ntetie mbet ini emi nditiede ke heaven n̄kụt nte ẹnamde mme owo ke isọn̄ ẹset, man n̄kpokụt ete emi okobonde mi. Akam mi edi yak enye ye eka mi ye iman mi eken ẹkam ẹnyịme ndituak ibuot nnọ Jehovah ke Paradise.
Ntetie mbet ini emi nditiede ke heaven n̄kụt nte ẹnamde mme owo ke isọn̄ ẹset, man n̄kpokụt ete emi okobonde mi
^ ikp. eki. 15 Se mbụk eyouwem mmọ ke Enyọn̄-Ukpeme (Ikọmbakara) November 1, 1979.
^ ikp. eki. 27 Idahaemi asan̄autom esop m̀mê udiana asan̄autom esop idụhe aba. Anam-ndutịm otu mbiowo ye ewetn̄wed esop ẹdu.