Nịm ke Obio Ubọn̄ Abasi Ayanam Uduak Abasi Osu
“Mbuọtidem edi idotenyịn oro enyenede nsọn̄ọ nte ke se ẹtiede ẹbet eyedi.”—HEB. 11:1.
1, 2. Nso inam inen̄ede inịm ke Obio Ubọn̄ Abasi ayanam se Abasi akaduakde ọnọ mme owo? (Se akpa ndise ibuotikọ emi.)
NNYỊN Mme Ntiense Jehovah inịm ke Obio Ubọn̄ Abasi kpọt edinam kpukpru mfịna nnyịn ẹtre. Se isinyụn̄ ikwọrọde inọ mme owo edi oro. Se Abasi ọn̄wọn̄ọde ndida Obio Ubọn̄ nnam nnọ mme owo esidọn̄ nnyịn esịt n̄ko. Edi ndi emenen̄ede enịm ke Obio Ubọn̄ emi ayakara, ke enye oyonyụn̄ anam kpukpru se Abasi aduakde ndida enye nnam? Nso inam enịm ke Obio Ubọn̄ emi ayanam uduak Abasi osu?—Heb. 11:1.
2 Ata Ọkpọsọn̄ Abasi oyom ndida Obio Ubọn̄ Messiah nnam se enye akaduakde ndinam nnọ mme owo ke isọn̄. Enye ikpọn̄ enyene unen ndikara enyọn̄ ye isọn̄, ntre Obio Ubọn̄ emi iditreke ndikara. Jehovah anam mme ediomi, eyen esie onyụn̄ anam. Mme ediomi emi ẹwụt owo emi edidide Edidem Obio Ubọn̄ emi, mbon emi ẹditienede enye ẹkara, ye se mmọ ẹdikarade. Mme n̄kpọ emi ẹwụt ke Obio Ubọn̄ iditreke ndikara. Ndidụn̄ọde mme ediomi emi ayanam inen̄ede idiọn̄ọ nte uduak Abasi edisan̄ade isu onyụn̄ anam ikụt ntak emi ikpenịmde ke Obio Ubọn̄ emi iditreke ndikara.—Kot Ephesus 2:12.
3. Nso ke idineme ke ibuotikọ emi ye ke enye oro etienede?
3 Bible etịn̄ aban̄a akpan ediomi itiokiet emi ẹban̄ade Obio Ubọn̄ Messiah emi Christ Jesus edikarade. Mmọ ẹdi emi: (1) ediomi oro Abasi akanamde ye Abraham, (2) ediomi Ibet Moses, (3) ediomi oro Abasi akanamde ye David, (4) ediomi ndidi utọ oku oro Melchizedek ekedide, (5) obufa ediomi, ye (6) ediomi Obio Ubọn̄. Ẹyak ise nte mme ediomi emi kiet kiet ẹnyenede ebuana ye Obio Ubọn̄ Abasi ye nte enye anamde se Abasi akaduakde ọnọ isọn̄ ye mme owo osu.—Se chart emi “ Nte Abasi Edinamde Se Enye Akaduakde Osu.”
UN̄WỌN̄Ọ EMI OWỤTDE NTE UDUAK ABASI EDISAN̄ADE ISU
4. Nso ye nso ke Jehovah eketịn̄ ke n̄wed Genesis aban̄a mme owo?
4 Ke Jehovah ama akanam ediye ekondo nnyịn edi se owo odụn̄de, enye ama etịn̄ n̄kpọ ita aban̄a mme owo: (1) Ke imọ idibot owo ke mbiet imọ. (2) Ke ana mme owo ẹnam ofụri ererimbot eye nte In̄wan̄ Eden ẹnyụn̄ ẹbon mfọnmma nditọ ẹyọhọ ererimbot. (3) Ke inaha mme owo ẹdia mfri eto ifiọk eti ye idiọk. (Gen. 1:26, 28; 2:16, 17) Ke enye ama okobot owo nte enye ọkọdọhọde, akana mme owo ẹnam n̄kpọ iba eken emi enye etịn̄de man uduak esie osu. Edi nso ikanam Abasi ọtọn̄ọ ndinam ediomi?
5, 6. (a) Nso ke Satan akanam mbak uduak Abasi edisu? (b) Nso ke Jehovah akanam ke ini ẹkesọn̄de ibuot ye enye ke In̄wan̄ Eden?
5 Satan ama anam mme owo ẹsọn̄ ibuot ye Abasi mbak uduak Abasi edisu. Enye ama ọdọhọ mmọ ẹnam n̄kpọ emi Abasi ọkọdọhọde mmọ ẹkûnam. Adam ye Eve ẹma ẹdia mfri eto ifiọk eti ye idiọk emi ẹkekpande mmọ. (Gen. 3:1-5; Edi. 12:9) Satan akanam emi sia enye mînyịmeke ke Abasi enyene unen ndikara se enye okobotde. Nte ini akade, Satan ama ọdọhọ ke mme owo ẹkpono Abasi ke ntak ufọn emi mmọ ẹdiade.—Job 1:9-11; 2:4, 5.
6 Nso ke Jehovah edinam iban̄a nsọn̄ibuot oro? Edieke Jehovah okpokowotde Adam ye Eve, ye Satan, nsọn̄ibuot oro ekpeketre do. Edi se Abasi akaduakde ete nditọ Adam ye Eve ẹyọhọ isọn̄ emi ikpeketịbeke aba. Jehovah ikowotke mbon nsọn̄ibuot oro. Utu ke oro, enye ama anam un̄wọn̄ọ ke Eden. Enye ama etịn̄ prọfesi emi owụtde nte kpukpru se enye ọkọn̄wọn̄ọde ndinam ke akpa edisude.—Kot Genesis 3:15.
7. Abasi ọkọn̄wọn̄ọ ke nso ke idinam urụkikọt ye mfri esie?
7 Un̄wọn̄ọ oro Jehovah akanamde ke Eden ke enye akada ebiere ikpe ọnọ urụkikọt ye mfri esie, oro edi, Satan ye kpukpru mbon emi ẹdidade ye enye ẹdọhọ ke Abasi inyeneke unen ndikara mme owo. Ata Abasi ama ọnọ mfri an̄wan odudu ndisobo Satan. Abasi ama ọn̄wọn̄ọ ke ẹyesobo owo emi akanamde ẹtọn̄ọ nsọn̄ibuot ke In̄wan̄ Eden, ke ẹyenyụn̄ ẹnam ufen emi nsọn̄ibuot oro akadade edi etre. Enye ama owụt n̄ko nte ẹdisan̄ade inam kpukpru emi.
8. Nso ke ẹtịn̄ ẹban̄a n̄wan oro ye mfri esie?
8 Anie edidi mfri n̄wan oro? Sia ẹkedọhọde ke mfri oro ayanuak urụkikọt ibuot, m̀mê ‘osobo’ Satan, ọwọrọ mfri oro edi spirit idịghe ata owo. (Heb. 2:14) N̄wan emi edimande mfri oro inyụn̄ idịghe ata ata an̄wan. Ke n̄kpọ nte isua 4,000 ama ekebe tọn̄ọ Jehovah akanam un̄wọn̄ọ oro ke Eden, owo ikọdiọn̄ọke owo emi edidide mfri n̄wan oro ye n̄wan oro ke idemesie. Ofụri ini emi, mfri urụkikọt ke ẹtọt, ke ẹwak. Ntre, ẹma ẹnam nsio nsio ediomi emi ẹdidade ẹdiọn̄ọ mfri oro. Mme ediomi emi ẹdinam ikọt esie ẹnịm ke mfri oro ke Abasi edida itre kpukpru ukụt emi Satan akadade ọsọk mme owo.
EDIOMI EMI ANAMDE ẸDIỌN̄Ọ MFRI N̄WAN ORO
9. (a) Nso ediomi ke Abasi akanam ye Abraham? (b) Ini ewe ke ediomi oro ọkọtọn̄ọ?
9 N̄kpọ nte isua 2,000 ke Jehovah ama ekebiere ikpe ọnọ Satan, enye ama ọdọhọ Abraham ọkpọn̄ Ur, obio emana esie ke Mesopotamia, aka Canaan. (Utom 7:2, 3) Jehovah ọkọdọhọ enye ete: “Wọrọ kpọn̄ obio fo ye iman fo ye ufọk ete fo nyụn̄ ka obio oro ndiwụtde fi; ndien nyanam akwa idụt oto fi ọwọrọ, nyonyụn̄ ndiọn̄ fi, nnyụn̄ nnam enyịn̄ fo okpon; afo oyonyụn̄ akabade edi edidiọn̄ ọnọ mbon efen. Ndien nyọdiọn̄ mmọ eke ẹdiọn̄de fi, nyonyụn̄ nsụn̄i owo eke osụn̄ide fi, ndien kpukpru ubon ke isọn̄ ẹyebọ edidiọn̄ ke ntak fo.” (Gen. 12:1-3) Akpa ini emi ẹwetde ediomi oro Abasi akanamde ye Abraham edi emi. Nnyịn idiọn̄ọke ata akpan ini emi Abasi akanamde ediomi oro ye Abraham, edi imọdiọn̄ọ ke ediomi oro ọkọtọn̄ọ ke isua 1943 mbemiso Christ, ke ini Abraham ọkọkpọn̄de Haran ebe Akpa Euphrates. Enye ekedi isua 75 ini oro.
10. (a) Didie ke Abraham okowụt ke imenen̄ede inịm se Abasi ọkọn̄wọn̄ọde? (b) Nso ke Jehovah akayarade sụn̄sụn̄ aban̄a mfri n̄wan oro?
10 Jehovah ama esitịn̄ n̄kpọ aban̄a un̄wọn̄ọ oro enye ọkọn̄wọn̄ọde ọnọ Abraham ediwak ini, onyụn̄ adian n̄kpọ ke un̄wọn̄ọ oro ini ekededi emi enye afiakde etịn̄. (Gen. 13:15-17; 17:1-8, 16) Ke ini Abraham okoyomde ndiwa n̄kukụre eyen esie man owụt ke imenịm se Abasi ọkọn̄wọn̄ọde, Jehovah ama ọn̄wọn̄ọ n̄kpọ efen ọnọ Abraham onyụn̄ ọsọn̄ọ ediomi oro. (Kot Genesis 22:15-18; Mme Hebrew 11:17, 18.) Ke ediomi oro Abasi akanamde ye Abraham ama ọkọtọn̄ọ, Jehovah ama ọtọn̄ọ ndiyarade mme akpan n̄kpọ emi ẹban̄ade mfri n̄wan oro sụn̄sụn̄. Enye ọkọdọhọ ke mfri oro edito ubon Abraham, ke ididịghe owo kiet edi ke ẹyewak, ke mfri oro ayada ukara, oyosobo kpukpru mme asua, oyonyụn̄ anam ẹdiọn̄ ata ediwak owo.
Abraham ama owụt ke imenen̄ede inịm se Abasi ọkọn̄wọn̄ọde (Se ikpehe ekikere 10)
11, 12. Didie ke N̄wed Abasi owụt ke ediomi oro Abasi akanamde ye Abraham ayanam ufọn esịm ediwak owo, ndien nso ufọn ke nnyịn idibọ?
11 Ediomi oro Abasi akanamde ye Abraham ama osu ke ini nditọ nditọ Abraham ẹkedade Isọn̄ Un̄wọn̄ọ ẹnyene, edi N̄wed Abasi owụt ke ediomi oro ayanam ediwak ufọn esịm mbon en̄wen n̄ko. (Gal. 4:22-25) Ẹma ẹnọ apostle Paul edisana spirit ewet ke Christ edi akpan mfri Abraham, ndien ke mme Christian 144,000 emi ẹkedade spirit ẹyet aran ẹdi udiana mfri oro. (Gal. 3:16, 29; Edi. 5:9, 10; 14:1, 4) N̄wan emi amande mfri oro edi “Jerusalem emi odude ke enyọn̄,” oro edi, ikpehe esop Abasi eke heaven. Mbon emi ẹdude do ẹdi spirit. (Gal. 4:26, 31) Mfri n̄wan emi ayada ediwak ufọn ọsọk mme owo kpa nte Abasi eketịn̄de ke ediomi oro enye akanamde ye Abraham.
12 Ediomi oro Abasi akanamde ye Abraham owụt ke Obio Ubọn̄ heaven iditreke ndikara, onyụn̄ owụt ke Edidem Obio Ubọn̄ oro ye mbon emi ẹditienede enye ikara ẹdot ndikara. (Heb. 6:13-18) Ini ewe ke ediomi emi editre? Genesis 17:7 ọdọhọ ke ediomi emi edi “nsinsi ediomi.” Owo idibiatke enye ifep tutu ukara Messiah osobo kpukpru mme asua Abasi onyụn̄ ọdiọn̄ kpukpru ubon ke isọn̄. (1 Cor. 15:23-26) Mbon emi ẹdidude uwem ke isọn̄ ini oro ẹyebọ ufọn ke nsinsi. Ediomi oro Abasi akanamde ye Abraham owụt ke Jehovah enen̄ede ebiere ndinam nti owo “ẹyọhọ isọn̄” emi nte enye akaduakde.—Gen. 1:28.
EDIOMI EMI OWỤTDE KE OBIO UBỌN̄ EDIKARA KE NSINSI
13, 14. Ediomi oro Abasi akanamde ye David owụt ke nso mîditịbeke ye ukara Messiah?
13 Se Abasi ọkọn̄wọn̄ọde ke Eden ye ediomi emi enye akanamde ye Abraham ẹkpep nnyịn ke ukara Jehovah edi edinen ukara. Ọwọrọ ukara Obio Ubọn̄ Messiah emi Jehovah adade owụt ke imọ kpọt inyene unen ndikara edi edinen ukara n̄ko. (Ps. 89:14) Edi ndi ukara Messiah ọyọdiọk nte ini akade, onyụn̄ oyom ẹkpụhọ? Ediomi en̄wen emi Abasi akanamde owụt ke utọ n̄kpọ emi ikemeke nditịbe tutu amama.
14 Ẹyak ise se Jehovah ọkọn̄wọn̄ọde ke ini enye akanamde ediomi ye David. (Kot 2 Samuel 7:12, 16.) Jehovah akanam ediomi emi ye David ke ini David okosụk akarade ke Jerusalem onyụn̄ ọn̄wọn̄ọ ọnọ enye ete ke Messiah edito ubon esie. (Luke 1:30-33) Ntre, Jehovah ama anam ẹdiọn̄ọ ubon emi mfri oro editode onyụn̄ owụt ke owo ufọk David emi enyenede “unen oro ekemde ye ibet” edidi edidem Obio Ubọn̄ Messiah. (Ezek. 21:25-27) Jesus edinam ubọn̄ ufọk David ‘ọsọn̄ọ ọwụhọ ke nsinsi.’ “Mfri [David] oyodu ke nsinsi, ebekpo esie oyonyụn̄ ebịghi nte utịn.” (Ps. 89:34-37) Ukara Messiah ididiọkke tutu amama, mme owo ẹyenyụn̄ ẹbọ ufọn ke nsinsi!
EDIOMI EMI ANAMDE ẸNYENE OKU
15-17. Ediomi ndidi utọ oku oro Melchizedek ekedide owụt ke nso utom en̄wen ke mfri an̄wan oro edinam, ndien ntak-a?
15 Kpa ye emi ediomi oro Abasi akanamde ye Abraham ye David owụtde ke mfri n̄wan oro ayada ukara, emi ikpọn̄ ikemke se ẹdade ẹdiọn̄ mme owo ke kpukpru idụt. Mbemiso ẹdiọn̄ mme owo, ana ẹsio mmọ ke ufụn idiọkn̄kpọ ẹnyụn̄ ẹda mmọ ẹdisịn ke ubon Jehovah. Ntre, ana mfri n̄wan oro ẹdi mme oku n̄ko man ẹkeme ndinam emi nnọ mme owo. Andibot nnyịn enyene ifiọk etieti. Man mfri emi ẹkeme ndidi mme oku n̄ko, enye ama anam ediomi en̄wen ye Jesus man enye akabade edi utọ oku oro Melchizedek ekedide.
16 Jehovah ama anam Edidem David etịn̄ ke imọ imanam ediomi emi esịnede n̄kpọ iba ye Jesus. Akpa, ke Jesus ‘eyetie ke ubọk nnasia Imọ,’ tutu enye osobo kpukpru mme asua esie. Ọyọhọ iba, ke Jesus eyedi “oku ke nsinsi ke ukem usụn̄ oro Melchizedek ekedide.” (Kot Psalm 110:1, 2, 4.) Ntak emi enye edidide oku ke “ukem usụn̄ oro Melchizedek ekedide?” Mbemiso eyen Abraham ndomokiet ada Isọn̄ Un̄wọn̄ọ enyene, Melchizedek emi ekedide edidem Salem, ama ededi “oku Ata Edikon̄ Abasi.” (Heb. 7:1-3) Jehovah ke idemesie ekemek enye. Enye ikpọn̄ ke N̄wed Abasi Usem Hebrew ọdọhọ ke ekedi edidem, afiak edi oku. N̄ko-n̄ko, sia N̄wed Abasi mîtịn̄ke ke enyene eke ekebemde enye iso anam utom mbiba emi inyụn̄ itịn̄ke owo emi akanamde ke enye ama akakpa, oro anam ẹdọhọ ke Melchizedek ekedi “oku ke nsinsi.”
17 Jehovah ke idemesie emek Jesus oku ke ntak ediomi emi enye akanamde ye Jesus, ndien Jesus edidi “oku ke nsinsi ke ukem usụn̄ oro Melchizedek ekedide.” (Heb. 5:4-6) Emi owụt ke Jehovah enen̄ede ebiere ndida ukara Messiah nnam se enye akaduakde ndinam nnọ mme owo ke isọn̄.
MME EDIOMI ẸWỤT KE OBIO UBỌN̄ IDITREKE NDIKARA
18, 19. (a) Nso ke mme ediomi oro inemede ẹkpep nnyịn aban̄a Obio Ubọn̄? (b) Ewe mbụme ke idibọrọ?
18 Ke ini itịmde ikere mme ediomi oro inemede ke ibuotikọ emi, iyokụt ke mmọ ẹban̄a Obio Ubọn̄ Messiah inyụn̄ ikụt ke Obio Ubọn̄ iditreke ndikara. Abasi ama ọn̄wọn̄ọ ke Eden ke imọ iyada mfri n̄wan inam se imọ ikaduakde ndinam nnọ mme owo ye isọn̄, ndien sia edide enye ọkọn̄wọn̄ọ, enye iditreke-tre ndinam. Edi anie edidi mfri n̄wan, ndien nso ke enye edinam? Ediomi oro Abasi akanamde ye Abraham ọbọrọ mbụme iba emi.
19 Ediomi oro Abasi akanamde ye David owụt ubon emi akpan mfri oro editode. Ediomi emi n̄ko anam Jesus enyene unen ndikara ererimbot ke nsinsi. Ediomi oro ẹkenamde ye Jesus man enye edi utọ oku oro Melchizedek ekedide anam mfri oro ekeme ndidi oku n̄ko. Jesus ididaha ikpọn̄ inam mme owo ẹfọn ẹma. Ẹma ẹyet mbon en̄wen aran nditiene enye ndi ndidem ye mme oku. Edi mmọ ẹdito m̀mọ̀n̄? Se idinemede ke ibuotikọ oro etienede edi emi.
