1-3. Nso ikanam Paul enịm ke Jehovah iditreke ndin̄wam imọ? (Se akpa ndise ibuotikọ emi.)

IKEMEMKE ndidi Christian ke Rome. Ẹma ẹsua ẹnyụn̄ ẹkọbọ mme Christian ke ntak emi ẹkedoride mmọ ikọ ẹte ke mmọ ẹsịn ikan̄ ke Rome ke isua 64 eyo mme apostle, ẹnyụn̄ ẹdọhọ ke mmọ ẹsasua mme owo. Ekpedi ama odu ini oro, ndịk ekpesinam fi kpukpru usen sia ẹkeme ndimụm fi ntụhọde ini ekededi. Ọkpọkọdiọn̄ọ nditọete emi ẹmụmde ẹtop ẹsịn ẹnọ ndiọi unam ẹta, m̀mê emi ẹkọn̄de ndisi ke eto ẹda ẹbari ikan̄ okoneyo ẹnọ mme owo ẹkụt usụn̄.

² Anaedi utọ ini emi ke ẹkesịn apostle Paul ke ufọk-n̄kpọkọbi ke Rome ọyọhọ ikaba. Ekeme ndidi Paul ama ekere m̀mê mme Christian eken ẹyen̄wam imọ sia enye ọkọdọhọ Timothy ete: “Akpa ini emi ndade ke itie ikpe ndinyan̄a idem, baba owo kiet ikodụhe mi ke n̄kan̄, edi kpukpru owo ẹma ẹkpọn̄ mi—yak Abasi okûkam abat oro ọnọ mmọ.” Edi Paul ama ọfiọk ke imọ idụhe ikpọn̄. Enye ọdọhọ ke ‘Ọbọn̄ ama ada ekpere imọ onyụn̄ ọnọ imọ odudu.’ Ọbọn̄ Jesus ama ọnọ Paul odudu ndiyọ se ikọwọrọde enye. Paul ọkọdọhọ ete: “Ẹma  ẹnyan̄a mi ẹsio ke inua ekpe.”—2 Tim. 4:16, 17. *

³ Paul nditi nte ẹkenyan̄ade imọ ama ọsọn̄ọ enye idem, an̄wam enye enen̄ede enịm ke Jehovah ayan̄wam imọ iyọ mfịna emi imọ inyenede ini oro ye se ededi oro Satan edidade idi ke ini iso. Kpa ini oro ke enye ọkọdọhọ ete: “Ọbọn̄ ayanam mi mbọhọ kpukpru idiọk utom.” (2 Tim. 4:18) Ọtọn̄ọde ke ini oro, Paul ama ọdiọn̄ọ ke edieke owo mîdụhe ndin̄wam nnyịn ke ini inyenede mfịna, ke Jehovah ye Jesus iditreke ndin̄wam nnyịn!

4, 5. (a) Anie ikeme ndin̄wam fi kpukpru ini? (b) Nso ke akpanam man enen̄ede ekpere Jehovah?

⁴ Ndi akanam emenyene mfịna edi ukwe eke an̄wamde fi? Ekeme ndidi enyene ini emi akasan̄ade oyom utom edi ukwe, m̀mê ini emi ekenyenede mfịna ke ufọkn̄wed. Ndi enyene ini emi ọkọdọn̄ọde m̀mê ekenyenede akamba mfịna en̄wen? Anaedi ama oyom ẹn̄wam fi edi owo in̄wamke fi nte okoyomde. Imemke-o! Idịghe kpukpru mfịna ke owo ekeme ndikọk. Nso ke owo akpanam ke utọ idaha emi? Bible ọdọhọ yak ‘ibuọt idem ye Jehovah.’ (N̄ke 3:5, 6) Edi ndi emenịm ke Jehovah ayan̄wam fi? Ih, ayan̄wam. Se ikotde ke Bible anam inen̄ede inịm ke Jehovah ayan̄wam nnyịn.

⁵ Mmọdo, utu ke ndiyat esịt n̄kere ke owo in̄wamke fi nte ekekerede, kam da se iwọrọde fi nte apostle Paul akadade. Da oro nte ifet nditetịm mbuọt idem ye Jehovah nnyụn̄ n̄kụt se enye edinamde inọ fi. Emi ayanam enen̄ede ọbuọt idem ye enye onyụn̄ etetịm ekpere enye.

6. Nso ikeme ndinam ọsọn̄ nnyịn ndibuọt idem ye Jehovah ke ini mfịna?

⁶ Yak idọhọ ke emenyene akamba mfịna. Amanam ofụri se ekemede man ese aban̄a mfịna oro. Ndi emekere ke esịt ekeme ndina fi sụn̄ edieke emende mfịna emi enịm Jehovah ke iso ete enye anam se isụhọde? Ih, ekeme! (Kot Psalm 62:8; 1 Peter 5:7.) Ndisinam ntem edi ata akpan usụn̄ kiet emi edinamde fi ekpere Jehovah. Edi imemke utom ndinam se itịn̄de emi. Ntak emi mîmemke? Akpa ntak edi ke idịghe kpukpru ini ke Jehovah esisọp ọbọrọ akam.—Ps. 13:1, 2; 74:10; 89:46; 90:13; Hab. 1:2.

7. Ntak emi Jehovah mîsisọpke ibọrọ akam nnyịn ndusụk ini?

⁷ Ntak emi Jehovah mîsisọpke ibọrọ akam oro ibọn̄de inọ enye ndusụk ini? Bible ọdọhọ ke Jehovah edi ete nnyịn. (Ps. 103:13) Idịghe kpukpru se eyen oyomde ke ete esinọ; ekpededi oyom ndinọ, idịghe kpukpru ini ke esinọ ke ebe oro. Ndusụk se nditọwọn̄ ẹsiyomde edi n̄kpọ emi mmọ ẹmade idahaoro, ekem ẹfre ẹban̄a. Ndusụk se mmọ ẹyomde idịghe se ẹnọde mmọ idahaoro, mîdịghe edi n̄kpọ emi mîdifọnke ye mmọ m̀mê mbon en̄wen. N̄ko-n̄ko, ndisisọsọp nnọ eyenọwọn̄ se ededi emi enye oyomde edinam etie nte ete esie edi ofụn, enye eyen edi eteufọk. Kpasụk ntre, kpa ye oro Ete nnyịn eke heaven enen̄erede ama nnyịn, enye ọfiọk ke ndisọsọp mbọrọ ndusụk akam nnyịn idifọnke ye nnyịn. Enye ọfiọk se ifịnade nnyịn onyụn̄ ọfiọk mfọnn̄kan ini emi enye ọkpọbọrọde akam nnyịn. Ntre, ọfọn ibet ise nte Jehovah edibọrọde akam nnyịn.—Men Isaiah 29:16; 45:9 domo.

8. Nso ke Jehovah ọn̄wọn̄ọ ọnọ nnyịn?

 ⁸ N̄kpọ en̄wen edi ke Jehovah ọfiọk se nnyịn ikemede ndinam ye se nnyịn mîkemeke ndinam. (Ps. 103:14) Ntem, enye ọdiọn̄ọ ke ana imọ in̄wam nnyịn kpa nte ete esin̄wamde eyen esie ọyọ se iwọrọde enye. Nte ededi, enyene ini emi etiede nte ke eke nnyịn okụre. Edi ẹkûfre ke Jehovah ọn̄wọn̄ọ ke imọ idiyakke ẹdomo mme asan̄autom imọ ẹbe se mmọ ẹkemede ndiyọ, ke ‘iyosio usụn̄ ubọhọ inọ mmọ.’ (Kot 1 Corinth 10:13.) Ntem, imenyene eti ntak ndinịm ke se ededi emi esịmde nnyịn edi n̄kpọ emi Jehovah ọdiọn̄ọde ke iyekeme ndiyọ.

9. Nso ke ikpanam edieke ibọn̄de akam iyom un̄wam edi mfịna nnyịn ke okpokpon?

⁹ Edieke ibọn̄de akam iyom Jehovah an̄wam nnyịn edi mfịna ke okpokpon, ọyọfọn inyene ime ibet ise se enye edinamde inọ nnyịn. Kûfre ke enye enen̄ede oyom ndin̄wam nnyịn, edi enye ke idemesie ke ebet nnennen ini emi enye edinamde oro. Prọfet Isaiah ọkọdọhọ ete: “Jehovah eyetie ebet ndifọn mbufo mfọn, enye oyonyụn̄ adaha ada nditua mbufo mbọm. Koro Jehovah edi Abasi emi ekpede edinen ikpe. Kpukpru mbon oro ẹtiede ẹbet enye ẹyekop inemesịt.”—Isa. 30:18.

10-12. (a) Nso ikeme ndinam ọsọn̄ nnyịn ndise mban̄a owo nnyịn emi ọdọn̄ọde n̄kpa n̄kpa? (b) Didie ke ndibuọt idem ye Jehovah ke ini afanikọn̄ edinam nnyịn itetịm ikpere enye? Nọ uwụtn̄kpọ.

¹⁰ Ke ini mfịna fo enen̄erede okpon, ekeme nditie fi nte eketiede Paul. Ekeme nditie fi nte emekpere “inua ekpe,” mîdịghe ke esịne ke “inua ekpe.” Esisọn̄ ndibuọt idem ye Jehovah ke utọ ini emi, edi ini emi ke akam oyom ibuọt idem ye Jehovah ikan. Ke uwụtn̄kpọ, yak idọhọ ke owo fo ọdọn̄ọ n̄kpa n̄kpa, ndien ọmọbọn̄ akam ekpe Abasi ubọk ete ọnọ imọ ifiọk ye odudu ise iban̄a enye. * Esịt ayana fi sụn̄ ke ini etide ke Jehovah okụt se iwọrọde fi onyụn̄ ọdiọn̄ọ nte etiede fi ke idem. Enye ayan̄wam fi ọyọ mfịna emi onyụn̄ an̄wam fi aka iso anam akpanikọ ọnọ imọ.—Ps. 32:8.

¹¹ Ekeme nditie nte ke Jehovah in̄wamke fi. Mbiausọbọ ẹkeme nditịn̄ nsio nsio n̄kpọ; owo enye emi etịn̄ emi, enye eken etịn̄ oko. Mîdịghe iman fo emi ekekerede ke ẹyedọn̄ fi esịt ẹkam ẹkeme ndinam mfịna fo etetịm okpon. Kûyak idem emem fi; ka iso buọt idem ye Jehovah. Kûdedei udian̄ade ukpọn̄ enye. (Kot 1 Samuel 30:3, 6.) Nte ini akade, ama okụt nte enye an̄wamde fi, eyenen̄ede ekpere enye.

¹² Eyenete an̄wan kiet emi ekerede Linda * ama edikụt ke se itịn̄de emi edi akpanikọ. Enye ama ese aban̄a ete ye eka esie ke ata anyan ini mbemiso mmọ ẹkekpan̄ade. Linda ọdọhọ ete: “Ke ini n̄kosụk nsede mban̄a ete ye eka mi, ama enyene mme ini emi ami, ebe mi, ye eyeneka mi mîkọdiọn̄ọke se ikpanamde. Ima isiyom un̄wam. Edi idahaemi, ima itie ikere nte n̄kpọ eketiede, imesikụt ke Jehovah ama an̄wam nnyịn. Enye ama ọsọn̄ọ nnyịn idem onyụn̄ ọnọ nnyịn se ikoyomde, kpa ye emi eketiede nte nnyịn idiọn̄ọke se ikpanamde aba.”

13. Didie ke ndibuọt idem ye Jehovah akan̄wam eyenete an̄wan kiet ọyọ kpukpru se ikọwọrọde enye?

¹³ Ndibuọt idem ye Jehovah ekeme ndin̄wam nnyịn ke ini n̄kpọ mmọn̄eyet  etịbede ọnọ nnyịn. Ebe eyenete an̄wan kiet emi ekerede Rhonda ama esịn n̄wed oyom ndisio Rhonda ndọ. Ke ukem ini oro, eyeneka Rhonda ama ọduọ udọn̄ọ. Ẹma ẹdidiọn̄ọ ke enye enyene idiọk udọn̄ọ emi ẹkotde lupus. Ọfiọn̄ ifan̄ ete ibe, n̄wan eyeneka esie oro akpa. Ke ini eketiede nte ofụri afanikọn̄ emi ibiakke Rhonda aba, enye ama ọtọn̄ọ utom usiakusụn̄. Edi ete ise, eka esie akpa. Nso ikan̄wam Rhonda ọyọ kpukpru emi? Enye ọdọhọ ete: “Mma nsibọn̄ akam nnọ Jehovah kpukpru usen, idem ke ini nyomde ndibiere ata n̄kpri n̄kpọ. Emi ama anam nda Jehovah nte ata ufan mi. Mma n̄kpep ndiberi edem ke Jehovah utu ke ndiberi ke owo m̀mê ke idemmi. Ntịn̄ ata akpanikọ, Jehovah ama enen̄ede an̄wam mi; enye ama ọnọ mi kpukpru se n̄koyomde. Emi anam mfiọk se ndikpere Jehovah ọwọrọde.”

14. Didie ke Jehovah ekeme ndin̄wam fi edieke ẹsiode owo fo ẹfep ke esop?

¹⁴ Kere ban̄a n̄kpọ en̄wen emi ekemede ndinam ọsọn̄ nnyịn ndibuọt idem ye Jehovah. Nso ke akpanam edieke ẹsiode owo fo emi amade etieti ke esop? Bible ananam fi ọdiọn̄ọ nte akpanamde n̄kpọ ye owo oro ẹsiode ẹfep ke esop. (1 Cor. 5:11; 2 John 10) Edi ekeme ndisọn̄ fi mîdịghe etie nte udûkemeke ndinam se Bible etịn̄de emi. * Ndi emenen̄ede enịm ke Ete fo eke heaven ayan̄wam fi ekeme ndinam nnennen n̄kpọ? Ndi ayada emi nte ifet nditetịm n̄kpere Jehovah?

15. Nso ikanam Adam ọsọn̄ ibuot ye Jehovah ke In̄wan̄ Eden?

¹⁵ Didie ke se inemede emi ebiet se iketịbede ke in̄wan̄ Eden? Ndi Adam  ama ekere ke imekeme ndisọn̄ ibuot ye Jehovah edi ika iso idu uwem? Ihih, koro N̄wed Abasi ọdọhọ ke idịghe Adam “ke ẹkebian̄a.” (1 Tim. 2:14) Ntak ndien emi enye ọkọsọn̄de ibuot? Ekeme ndidi Adam akadia mfri emi Eve ọkọnọde enye ke ntak emi enye akamade Eve akan Jehovah. Enye okokop uyo an̄wan esie utu ke ndikop uyo Jehovah Abasi.—Gen. 3:6, 17.

16. Anie ke ikpama ikan, ndien ntak emi imade enye ikan?

¹⁶ Ndi emi ọwọrọ ke ikpanaha inen̄ede ima mbon nnyịn? Iwọrọke ntre. Edi akpana ima Jehovah ikan. (Kot Matthew 22:37, 38.) Edieke imade Jehovah ikan mbon nnyịn akam ọfọn ye mmọ, edide mmọ ẹnam n̄kpọ Jehovah idahaemi m̀mê inamke. Ntem, sinam mme n̄kpọ emi ẹdinamde fi aka iso ama Jehovah onyụn̄ ọbuọt idem ye enye. Edieke esịt etịmerede fi ke ntak emi ẹsiode owo fo ẹfep ke esop, bọn̄ akam tịn̄ ofụri se isịnede fi ke esịt nọ Jehovah. * (Rome 12:12; Phil. 4:6, 7) Da ifet emi nen̄ede dian idem ye Jehovah. Idisọn̄ke nnyịn ndibet Jehovah ọbọrọ akam nnyịn.

17. Didie ke ndisịn idem n̄kwọrọ ikọ owụt ke imọbuọt idem ye Jehovah?

¹⁷ Ntak emi ẹkesiode Paul “ke inua ekpe”? Enye ọdọhọ ete: “Man ami n̄kpọkwọrọ ikọ ọyọhọ ọyọhọ mma, kpukpru idụt ẹkpenyụn̄ ẹkop.” (2 Tim. 4:17) Edieke isịnde idem ikwọrọ ikọ nte Paul ọkọkwọrọde, Jehovah ọyọnọ nnyịn kpukpru se inanade nnyịn. (Matt. 6:33) ‘Ẹyak eti mbụk ẹsịn nnyịn ke ubọk’ sia nnyịn idide mme ọkwọrọ etop Obio Ubọn̄, Jehovah onyụn̄ ada nnyịn nte nsan̄autom esie. (1 Thess. 2:4; 1 Cor. 3:9) Edieke isịnde ifịk inam utom nnyịn, iyekeme ndibet Jehovah ọbọrọ akam nnyịn.

18. Nso ke ikpanam man ibuọt idem ye Jehovah inyụn̄ ika iso ikpere enye?

¹⁸ Ntem, sidomo ndinam mme n̄kpọ emi ẹdinamde enen̄ede ekpere Abasi kpukpru usen. Edieke idomo emi esịmde fi etịmerede fi esịt, da oro nte ifet nditetịm n̄kpere Jehovah. Kpep Ikọ Abasi kpukpru ini, sibọn̄ akam, kûda edem ke n̄kpọ esop Abasi ndomokiet. Edieke anamde mme n̄kpọ emi, Jehovah ayan̄wam fi ọyọ se iwọrọde fi idahaemi ye se idiwọrọde fi ke ini iso.