1. Didie ke ikeme ndida Akam Ọbọn̄ ke Matthew 6:9-13 n̄kwọrọ ikọ nnọ mme owo?

EDIWAK owo ẹkeme nditịn̄ Akam Ọbọn̄ ke ibuot. Imesikot akam emi inọ mme owo ke ini ikwọrọde ikọ inyụn̄ inam mmọ ẹfiọk ke Obio Ubọn̄ Abasi edi ata ata ukara emi edinamde isọn̄ emi akabade Paradise. N̄ko, ke ini iyomde ndinam owo ọfiọk ke Abasi enyene enyịn̄, ke inaha ẹda mbat ẹyet enyịn̄ esie, imesikot itie ke Akam Ọbọn̄ emi ọdọhọde ete, “yak ẹnam enyịn̄ fo asana.”—Matt. 6:9.

2. Isan̄a didie ifiọk ke Jesus ikoyomke isitịn̄ ata ukem ukem se imọ iketịn̄de ke ini ibọn̄de akam?

² Ndi Jesus okoyom nnyịn isitịn̄ ata ukem ukem se enye eketịn̄de kpukpru ini emi ibọn̄de akam, nte ediwak mme aka ufọkabasi ẹsinamde? Ihih, ikoyomke. Mbemiso Jesus ekpepde mbet esie akam emi, enye ọkọdọhọ mmọ ete: “Ke ini ọbọn̄de akam, kûyịre nditịn̄ mfiak ntịn̄ n̄kpọ kiet.” (Matt. 6:7) Ke  ini Jesus ekekpepde mbet esie akam emi ini en̄wen, enye iketịn̄ke ata ukem ukem se enye eketịn̄de akpa. (Luke 11:1-4) Jesus eketịn̄ mme n̄kpọ emi ikemede ndiben̄e Abasi ye se ikpebemde iso isiak ke akam nnyịn. Ntem, imekeme ndidọhọ ke Akam Ọbọn̄ edi uwụtn̄kpọ ọnọ nnyịn.

3. Mme mbụme ewe ke ikpobụp idem nnyịn ke ini inemede iban̄a Akam Ọbọn̄?

³ Iyom ndineme mban̄a Akam Ọbọn̄ ke ibuotikọ emi ye ke ibuotikọ oro etienede. Ke ini inemede, ọkpọfọn obụp idemfo ete, ‘Didie ke se Jesus etịn̄de ke akam emi ekeme ndin̄wam mi nsibọn̄ akam ọfọn? Ndi nte ndude uwem owụt ke mmenen̄ede nyom mme n̄kpọ oro ẹsiakde ke Akam Ọbọn̄?’

4. Nso ke ikọ emi “Ete nnyịn” eti nnyịn, ndien didie ke Jehovah edi “Ete” mbon emi ẹdoride enyịn ndidu uwem ke isọn̄?

⁴ Ndidọhọ “Ete nnyịn” utu ke ndidọhọ “Ete mi” owụt ke kpukpru nnyịn inyene ete kiet, idi nditọete imonyụn̄ inen̄ede ima kiet eken. (1 Pet. 2:17) Ata akwa n̄kpọ ke Abasi ọnọ nnyịn emi! Jehovah ada mme Christian oro ẹyetde aran, emi ẹdikade ẹkedu uwem ke heaven, nte nditọ esie, ntem enye edi ata ata “Ete” mmọ. (Rome 8:15-17) Mme Christian emi ẹdoride enyịn ndidu uwem ke nsinsi ke isọn̄ ẹkeme n̄ko ndikot Jehovah “Ete,” koro enye ọnọ mmọ uwem onyụn̄ ọnọ mmọ kpukpru se inanade mmọ. Edi Jehovah edidi ata ata Ete mmọ ke ini mmọ ẹdifọnde ẹma ẹdinyụn̄ ẹsọn̄ọde ẹda ẹbe akpatre udomo.—Rome 8:21; Edi. 20:7, 8.

5, 6. Nso ke mme ete ye eka ẹkeme ndinọ nditọ mmọ, ndien nso ke eyen kiet kiet ekeme ndida se ẹnọde enye nnam? (Se akpa ndise ibuotikọ emi.)

⁵ Mme ete ye eka emi ẹkpepde nditọ mmọ ndisibọn̄ akam nnyụn̄ nda Jehovah nte Ete emi ekerede aban̄a mmọ ẹnọ nditọ mmọ ata akamba n̄kpọ. Eyenete kiet emi edide esenyịn circuit ke South Africa idahaemi ọdọhọ ete: “Toto ke usen emi adiaha ye udun̄wan nnyịn ẹkemanade, mma nsibọn̄ akam ye mmọ kpukpru okoneyo ibọhọke ndụhe ke ufọk. Mmọ ẹdọhọ ke mmimọ itịghi se n̄kesitịn̄de ke ini mbọn̄de akam ye mmimọ, edi ke imeti nte n̄kesitịn̄de ikọ ye Jehovah ukpono ukpono, ke ekesitie mmimọ nte Jehovah odu do ye mmimọ, ndien ke esịt ama esinem mmimọ etieti. Ke ndondo oro mmọ ẹkekemede ndibọn̄ akam ke idemmọ, mma nsidọhọ mmọ ẹbọn̄ uyo ọwọrọ man n̄keme ndikop se mmọ ẹtịn̄de ye Jehovah. N̄kesida emi ndiọn̄ọ se isịnede mmọ ke esịt ye nte mmọ ẹdade Jehovah. Ke mma n̄kokop se mmọ ẹtịn̄de, mma n̄kpep mmọ ẹsisiak mme akpan n̄kpọ oro Jesus eketịn̄de ke Akam Ọbọn̄ man akam mmọ enyene ibuot.”

⁶ Ke nditọ brọda emi ẹma ẹkekponi, mmọ ẹma ẹsịn idem ẹnam n̄kpọ Abasi. Mmọ mbiba ẹdọ ebe idahaemi, ndien ke ẹdiana kiet ye mme ebe mmọ ẹnam utom uyọhọ ini. Iwakke se ifọnde nte ete ye eka ndin̄wam nditọ mmọ ẹnen̄ede ẹkpere Jehovah. Nte ededi, imọfiọk ke enyene-idem enyene ndibiere ndika iso n̄kpono Jehovah, mma enyịn̄ esie, nnyụn̄ n̄kpeme idem mbak edinam n̄kpọ emi ekemede ndinam mme owo ẹtịn̄ se mîkpetịn̄ke ye Jehovah.—Ps. 5:11, 12; 91:14.

7. Nso akwa ifet ke ikọt Abasi ẹnyene, ndien nso ke ana nnyịn inam?

⁷ Edi ata akwa n̄kpọ ndifiọk ata enyịn̄ Abasi mfiak n̄kere enyịn̄ ndian Abasi. (Utom 15:14; Isa. 43:10) Imesiben̄e Ete nnyịn eke heaven ite, “yak ẹnam  enyịn̄ fo asana.” Ke ima ikọbọn̄ utọ akam emi, nnyịn idiyomke ndinam m̀mê nditịn̄ n̄kpọ ndomokiet emi ekemede ndisuene edisana enyịn̄ Abasi. Nnyịn iyomke nditie nte ndusụk Christian ke eyo mme apostle emi mîkanamke-nam se mmọ ẹkekwọrọde. Apostle Paul ọkọdọhọ mmọ ẹte: “Ke ntak mbufo ke ẹsụn̄i enyịn̄ Abasi ke otu mme idụt.”—Rome 2:21-24.

8, 9. Nọ mbụk emi owụtde nte Jehovah an̄wamde mbon emi mîsiyomke ndisuene enyịn̄ esie.

⁸ Imesidomo ofụri ukeme nnyịn ndinam enyịn̄ Abasi asana. Ebe sista kiet ke Norway ama akpa ọkpọn̄ enye ye eyen isua iba ke ubọk. Eyenete an̄wan oro ọdọhọ ete: “Ibuot ama oyon̄ mi. N̄kesibọn̄ akam kpukpru usen. Ekesidi mma ntie ntie mben̄e Abasi nte an̄wam mi mbak ndikanam se mmen̄kpanamke nsuene enyịn̄ esie nnyụn̄ nnọ Satan se adade osụn̄i enye. N̄koyomke ndida mbat nyet enyịn̄ Jehovah, n̄konyụn̄ nyom eyen mi afiak okụt ete esie ke Paradise.”—N̄ke 27:11.

⁹ Ndi Jehovah ama eyere akam ofụri esịt sista emi? Ih, ama eyere! Enye ndidian idem ye nditọete eken ke esop kpukpru ini ama enen̄ede an̄wam enye. Ke isua ition ama ẹkebe, ebiowo kiet ama emen enye ọdọ. Eyen esie oro esịm isua 20 idahaemi, ama onyụn̄ ana baptism. Eyenete an̄wan oro ọdọhọ ete: “Esịt enem mi etieti. Ebe mi an̄wam mi nse mban̄a eyen mi.”

10. Ẹdisan̄a didie ẹnam enyịn̄ Abasi asana ofụri ofụri ke ini iso?

¹⁰ Ẹdisan̄a didie ẹnam enyịn̄ Abasi asana ofụri ofụri ke ini iso? Ana Jehovah osio kpukpru mbon emi mîyomke-yom ndikụt enye akarade efep ke isọn̄ emi mbemiso enyịn̄ esie asanade. (Kot Ezekiel 38:22, 23.) Enye ayan̄wam mme owo sụn̄sụn̄ tutu mmọ ẹfọn ẹma. Nnyịn ke ibet ini emi owo ndomokiet m̀mê angel ndomokiet mîdisueneke enyịn̄ Jehovah. Ini oro ndien ke edima Ete nnyịn eke heaven edidi “kpukpru n̄kpọ ọnọ kpukpru owo.”—1 Cor. 15:28.

11, 12. Nso ke Abasi akanam mme ata Christian ẹdiọn̄ọ ke 1876?

¹¹ Mbemiso Jesus akafiakde ọnyọn̄ heaven, mme apostle esie ẹma ẹbụp enye ete: “Ọbọn̄, nte afo ọmọn̄ ọtọn̄ọ ntak ayak obio ubọn̄ ọnọ Israel ke emi?” Se Jesus ọkọbọrọde mmọ okowụt ke ini ikemke kan̄a mmọ ndidiọn̄ọ ini emi Obio Ubọn̄ Abasi editọn̄ọde. Enye ọkọdọhọ mmọ ẹkam ẹsịn ifịk ẹkwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄. (Kot Utom 1:6-8.) Kûfre ke enye ama ekpekpep mmọ ete ẹben̄e Abasi ada Obio Ubọn̄ esie edi, onyụn̄ ọdọhọ mmọ ẹben̄e idem ẹnọ ukara emi. Ntem, mme Christian ẹketọn̄ọ ndibọn̄ akam mben̄e Obio Ubọn̄ Abasi toto ke eyo mme apostle.

¹² Esisịt ini mbemiso Jesus ọkọtọn̄ọde ndikara ke heaven, Jehovah ama anam ikọt esie ẹdiọn̄ọ ini emi ukara esie editọn̄ọde. Ke 1876, Charles Taze Russell ama ewet ibuotikọ emi, “Ini Mme Gentile: Ini Ewe ke Editre?” ke magazine Bible Examiner. Enye ọkọdọhọ ke “ini itiaba” ke prọfesi Daniel edi ukem ye “edimek ini mme idụt” emi Jesus eketịn̄de aban̄a. Enye ọkọdọhọ ke ini emi editre ke 1914. *—Dan. 4:16; Luke 21:24.

13. Nso iketịbe ke 1914, ndien nso ke kpukpru se itịbede ke ererimbot emi toto ke ini oro owụt?

¹³ Ke 1914, ekọn̄ ama asiaha ke Europe  onyụn̄ atara esịm kpukpru itie ke ererimbot. Ata idiọk akan̄ ama odu ini ekọn̄ oro n̄ko. Ke ekọn̄ oro ama okokụre ke 1918, udọn̄ọ efiomnsa ama owot mme owo akan se ekọn̄ okowotde. Enye ekedi kiet ke otu “idiọn̄ọ” emi Jesus ọkọnọde mbet esie man mmọ ẹkpeda ẹdiọn̄ọ ini emi enye editọn̄ọde ndikara ke heaven. Mmọ ẹwụt ke Jesus ọkọtọn̄ọ ndikara ke heaven ke 1914. (Matt. 24:3-8; Luke 21:10, 11) Ata ediwak n̄kpọ emi ẹtịbede ẹwụt ke ‘ẹkenọ Ọbọn̄ Jesus Christ anyanya’ ke 1914, ke enye ama “ọwọrọ aka akakan onyụn̄ okụre edikan esie.” (Edi. 6:2) Enye ama an̄wana ekọn̄ anam heaven asana, osion̄o Satan ye mme demon esie ọduọn̄ọ ke isọn̄ emi. Toto ke ini oro, Ikọ Abasi emi ama ọtọn̄ọ ndisu: “Mbọm isọn̄ ye inyan̄, koro Devil omosụhọde etiene mbufo, enye asan̄a ye akwa iyatesịt, sia enye ọfiọkde ete ini imọ edi ibio.”—Edi. 12:7-12.

14. (a) Ntak emi anade ika iso iben̄e Obio Ubọn̄ Abasi edi? (b) Nso utom ke ana kpukpru nnyịn inam?

¹⁴ Prọfesi emi odude ke Ediyarade 12:7-12 anam idiọn̄ọ ntak emi afanikọn̄ ọkọtọn̄ọde ndinen̄ede n̄kpon ke isọn̄ ke ini Obio Ubọn̄ Abasi akam ọtọn̄ọde ndikara ke heaven. Jesus akara ke heaven, edi Satan osụk akara isọn̄ emi. Nnyịn idisụk ikaka iso ibọn̄ akam iben̄e Obio Ubọn̄ Abasi tutu Jesus akan Satan, osio enye ye kpukpru idiọkn̄kpọ efep ke ererimbot emi. Ke adan̄aemi itiede ibet Abasi ọbọrọ akam emi, ana inam n̄kpọ emi owụtde ke imoyom Obio Ubọn̄ Abasi edi.  Jesus ama etịn̄ se ikpanamde ke ini enye ọkọdọhọde mbet esie ete: “[Ẹyekwọrọ] eti mbụk obio ubọn̄ emi ke ofụri isọn̄ nte ntiense ẹnọ kpukpru mme idụt; ndien adan̄aoro ke utịt edidi.” Ana ikwọrọ etop Obio Ubọn̄ Abasi.—Matt. 24:14.

15, 16. Didie ke se nnyịn inamde owụt ke imoyom ẹnam uduak Abasi ke isọn̄ emi?

¹⁵ Ẹma ẹnam uduak Abasi ata edifọn edifọn ke isọn̄ emi ke n̄kpọ nte isua 6,000 emi ẹkebede. Ntak edi oro Jehovah ọkọwọn̄ọrede enyịn ini oro ese kpukpru se enye obotde onyụn̄ ọdọhọ ke “ẹfọn etieti.” (Gen. 1:31) Edi tọn̄ọ Satan ọkọtọn̄ọ nsọn̄ibuot, n̄kpata owo ifan̄ kpọt ẹnam uduak Abasi ke ofụri isọn̄. Esịt enem nnyịn ndidu uwem ntiene n̄kụt n̄kpọ nte Mme Ntiense Jehovah miliọn itiaita ẹbọn̄de akam ẹte ẹnam uduak Abasi ke isọn̄, ẹnyụn̄ ẹnamde mme n̄kpọ emi owụtde ke mmọ ẹyom ẹnam uduak Abasi. Nte mmọ ẹdude uwem ẹnyụn̄ ẹsịnde ifịk ẹkwọrọ ikọ anam itịn̄ emi.

¹⁶ Ke uwụtn̄kpọ, eyenete an̄wan kiet emi akanade baptism ke 1948, emi okonyụn̄ edide isụn̄utom ke Africa, ọdọhọ ete: “Mmesikpe Jehovah ubọk nte anam ẹn̄wam kpukpru mbon emi ẹkpemade ndidi erọn̄ esie mbemiso ini ebede akaha ke ntak emi Jesus ọkọdọhọde isiben̄e enye ite yak ẹnam uduak esie mi ke isọn̄. Ndien mbemiso ntọn̄ọde ndikwọrọ ikọ nnọ owo, mmesiben̄e Abasi nte anam n̄keme nditịn̄ ikọ ke usụn̄ emi editụkde owo oro. Mmesinyụn̄ ndọhọ enye an̄wam nnyịn itịm ise mbon emi ẹnyịmede nditiene nnyịn ndụk esop esie.” Okposụkedi eyenete an̄wan emi esịmde isua 80, enye adiana ye mbon en̄wen an̄wam ediwak owo ẹdụk esop Jehovah. Ekeme ndidi ọmọdiọn̄ọ ikpọ owo emi ẹsịnde idem ẹnam n̄kpọ Abasi okoneyo ye uwemeyo kpa ye ẹma ẹkesọn̄.—Kot Philippi 2:17.

17. Afo ese didie se Jehovah ọn̄wọn̄ọde ndinam man ọbọrọ akam emi isibọn̄de idọhọ ẹnam uduak esie ke isọn̄ emi?

¹⁷ Nnyịn iditreke ndiben̄e ite ẹnam uduak Abasi; iyaka iso ibọn̄ akam emi tutu ẹsion̄o kpukpru mme asua Obio Ubọn̄ Abasi ẹfep ke isọn̄ emi. Ẹma ẹsion̄o mme asua Obio Ubọn̄ Abasi ẹfep ke isọn̄, iyokụt ẹnamde uduak Abasi nte enye oyomde ke ini ẹdinamde ata ediwak owo ẹset ẹdidu uwem ke Paradise. Jesus ọkọdọhọ ete: “Ẹkûyak idem akpa mbufo, koro ini ke edi eke kpukpru mme andidu ke udi editi ẹdikopde uyo [mi] ẹwọn̄ọ ẹdi.” (John 5:28, 29) Eyenem etieti ndidu uwem n̄kụt nte ẹnamde mbon nnyịn emi ẹkekpan̄ade ẹset ẹfiak ẹdidu uwem! Abasi “ọyọkwọhọde kpukpru mmọn̄eyet ke enyịn [nnyịn] efep.” (Edi. 21:4) Ediwak mbon emi ẹdisetde ẹdidi “mme anam ukwan̄n̄kpọ” emi mîkọdiọn̄ọke Jehovah Abasi ye Eyen esie mbemiso ẹkpan̄ade. Eyenem etieti ndikpep mmọ ẹtiene ẹnam uduak Abasi man ẹdot ndidu uwem ke nsinsi.—Utom 24:15; John 17:3.

18. Ntak emi ikemede ndidọhọ ke akpa n̄kpọ ita emi Jesus akasiakde ke Akam Ọbọn̄ ke mme owo ẹnen̄ede ẹyom?

¹⁸ Edieke Obio Ubọn̄ Abasi mîdịghe idinam enyịn̄ Jehovah asana, emem ididụhe ke isọn̄ emi, mme owo idinyụn̄ ikemeke ndidiana kiet ntuak ibuot nnọ Abasi. Mmọdo, ke ini Obio Ubọn̄ Abasi edidide ke Abasi edibọrọ akpa n̄kpọ ita emi Jesus akasiakde ke Akam Ọbọn̄. Edi enyene akpan n̄kpọ inan̄ en̄wen emi Jesus ọkọdọhọde isibọn̄ akam iben̄e. Iyeneme iban̄a mmọ ke ibuotikọ oro etienede.