1-3. Nso ikanam eyenete an̄wan kiet enịm ke Jehovah ọfiọk se nnyịn iyomde?

LANA idifreke se iketịbede usen kiet ke ini enye akakade Germany ke 2012. Enye ọdọhọ ke Abasi ama ọbọrọ akam imọ iba. Akpa, enye ekeben̄e Abasi ke ini esịnede ke tren aka an̄wambehe ubomofụm ete anam imọ ikụt owo ikwọrọ ikọ inọ. Ekem ọbọn̄ udiana akam ke ini ẹkedọhọde enye ke ubomofụm emi enye okoyomde ndidụk idikaha aba isan̄ usen oro, ke edikabade ika edem usen. Enye ama ekpe Jehovah ubọk ete an̄wam imọ sia enye mîkenyeneke ebiet emi enye edinade eyo esiere, mîkonyụn̄ inyeneke okụk ndikpe nna ke ufọkisen.

² M̀mê Lana ọbọbọn̄ akam esie ama m̀mê ibọn̄ke, enye ama okop owo ọdọhọde, “Lana, nso ke anam mi?” Akparawa emi okokotde enye ekesidi eyen ufọkn̄wed mmọ. Enye akasan̄a ye eka ye ekaeka esie ẹdi an̄wambehe ubomofụm; mmọ ẹkeda enye ẹdisụk odụk ubomofụm aka South Africa. Lana ama etịn̄ se iwọrọde imọ, ndien eka akparawa oro ama ọdọhọ enye edidu  ke edem mmimọ. Mmọ ẹma ẹkama Lana tutu, ẹbụp enye nsio nsio mbụme ẹban̄a se enye enịmde ke akpanikọ ẹnyụn̄ ẹdọhọ enye etịn̄ nte utom ukwọrọikọ esie etiede.

³ Ke Lana ama akadia edinem udia ama ke ndan̄nsiere, enye ama ọbọrọ mme mbụme en̄wen oro mmọ ẹkebụpde enye ke Bible, onyụn̄ ewet nọmba fon ye nọmba ufọk mmọ man akpanam owo en̄wen esidi edinyene nneme Bible ye mmọ. Lana ama edisịm ufọk; ke aka iso anam utom usiakusụn̄ ofụri ini. Enye enen̄ede enịm ke Jehovah okokop akam imọ, ke enye ama ọfiọk se imọ iyomde onyụn̄ an̄wam imọ.—Ps. 65:2.

4. Nso ke idineme ke ibuotikọ emi?

⁴ Ke ini inyenede mfịna, isisọn̄ke nnyịn ndibọn̄ akam ndọhọ Jehovah an̄wam nnyịn, ndien Jehovah esimama ndikpan̄ utọn̄ n̄kop akam nti ikọt esie. (Ps. 34:15; N̄ke 15:8) Edi edieke inen̄erede ikere se Akam Ọbọn̄ ọwọrọde, iyokụt mme akpan n̄kpọ en̄wen emi ikemede ndibọn̄ akam mben̄e. Ke ibuotikọ emi, iyeneme nte akpatre n̄kpọ inan̄ ke Akam Ọbọn̄ ẹkemede ndin̄wam nnyịn ika iso inam akpanikọ inọ Jehovah. Iyeneme se ikpanamde ke ima ikọbọn̄ akam idọhọ Abasi ọnọ nnyịn udia usen.—Kot Matthew 6:11-13.

5, 6. Ntak emi ọfọnde eben̄e Abasi ete ọnọ nnyịn udia ekpededi afo ke idemfo emenyene se adiade?

⁵ Jesus ọkọdọhọ iben̄e ite, “nọ nnyịn udia,” idọhọke “nọ mi udia.” Victor, esenyịn circuit kiet mi ke Africa, ọdọhọ ete: “Mmesikọm Jehovah ke ofụri esịt ke ndise mban̄a mi ye n̄wan mi; nnyịn isifịnake idem m̀mê idida m̀mọ̀n̄ udia idia, m̀mê idinyụn̄ inam didie ikpe okụk ufọk. Nditọete ẹsise ẹban̄a nnyịn kpukpru usen. Edi mmesikpe Jehovah ubọk nte an̄wam nditọete emi ke ini nsọn̄ọn̄kpọ emi.”

⁶ Idem ekpededi imenyene se idiade, yak iti ke enyene nditọete emi mînyeneke se ẹdiade m̀mê emi ẹdụn̄de ke ebiet emi afanikọn̄ esịmde. Ọfọn isisịn mmọ ke akam inyụn̄ in̄wam mmọ. Ke uwụtn̄kpọ, imekeme ndinọ mmọ se inanade mmọ. Imekeme n̄ko ndisitịp okụk nnọ esop Abasi sia imọdiọn̄ọ ke ẹsida okụk emi ẹn̄wam nditọete nnyịn emi ẹyomde un̄wam.—1 John 3:17.

7. Nso uwụtn̄kpọ ke Jesus ọkọnọ ndiwụt ke ikpanaha ‘isitịmede esịt iban̄a n̄kpọn̄’?

⁷ Ke ini Jesus ọkọdọhọde iben̄e udia usen, idịghe ata udia kpọt ke enye eketịn̄ aban̄a. Enye eketịn̄ aban̄a mme n̄kpọ emi isiyomde kpukpru usen. Enye ama etịn̄ nte Abasi esịnede mbiet ke ikọt n̄kpọ, ekem ọdọhọ ete: “Adan̄a didie akan oro ke enye edisịne mbufo n̄kpọ, mbufo mbon ekpri mbuọtidem? Mmọdo ẹkûtịmede esịt ẹdọhọ ẹte, . . . ‘Nnyịn idisịne nso?’ . . . Ẹkûtịmede esịt ẹban̄a n̄kpọn̄.” (Matt. 6:30-34) Ikọ esie ọkọwọrọ ke ikpesikere iban̄a mme akpan n̄kpọ emi iyomde ke usen ke usen, utu ke nditie ntịmede esịt mban̄a nte n̄kpọn̄ editiede. Emi esịne ndibọn̄ akam nyom eti itie emi ididụn̄de, utom emi idinamde ida ise iban̄a ikọtufọk nnyịn, ndinyụn̄ ndọhọ Abasi an̄wam nnyịn idiọn̄ọ se ikpanamde ke ini udọn̄ọ. Edi idịghe n̄kpọ ifan̄ emi kpọt ke ikpesisiak ke ini ibọn̄de akam; enyene mme n̄kpọ en̄wen emi edide akpan n̄kpọ akan mmọ.

8. Jesus ndidọhọ nnyịn iben̄e Abasi udia anam iti nso? (Se akpa ndise ibuotikọ emi.)

⁸ Jesus ndidọhọ nnyịn iben̄e Abasi udia anam iti ikọ esie emi: “Idịghe uyo ikpọn̄ ke owo edida odu uwem, edi edida kpukpru ikọ eke ẹwọrọde Jehovah ke inua odu.” (Matt. 4:4) Ikpenyene ndika iso mben̄e Abasi ite ada Ikọ esie ọbọk nnyịn ke nnennen ini.

9. Ntak emi ẹkemede ndidọhọ ke anam idiọkn̄kpọ akama Abasi “isọn”?

⁹ Ntak emi Jesus ọkọdọhọde ke n̄wed Matthew ete iben̄e Abasi efen “isọn” emi ikamade enye, edi ke n̄wed Luke enye ọdọhọ iben̄e Abasi efen “mme idiọkn̄kpọ” nnyịn? (Matt. 6:12; Luke 11:4) Enyọn̄-Ukpeme Ikọmbakara ama etịn̄ ke isua 60 emi ẹkebede ete: “Owo emi anamde idiọkn̄kpọ akama Abasi isọn. . . . Abasi ekeme ndiwot nnyịn ke ntak idiọkn̄kpọ nnyịn. . . . Enye ekeme ndiyat esịt ye nnyịn onyụn̄ adian̄ade idem ofụri ofụri ọkpọn̄ nnyịn. . . . Kpukpru nnyịn imakama Abasi isọn; isọn emi ikamade enye edi ndima enye. N̄kukụre usụn̄ emi ikemede ndima enye edi ndikop item esie. Edieke inamde idiọkn̄kpọ ọwọrọ nnyịn imaha enye, sia nnyịn ikpehe isọn emi ikamade enye.”—1 John 5:3.

10. Nso ke Jehovah esida efen mme idiọkn̄kpọ nnyịn, ndien ikpada didie se Abasi anamde emi ọnọ nnyịn?

¹⁰ Esịt enem nnyịn nte Jehovah ọkọnọde Jesus edikpa afak nnyịn! Idụhe usen emi nnyịn mîyomke Jehovah efen mme idiọkn̄kpọ nnyịn. Jesus akakpa ọnọ nnyịn ke n̄kpọ nte isua 2,000 emi ẹkebede, edi ke ibọbọ ufọn ufak emi enye ekekpede. Idụhe eke ekpekemede ndifak nnyịn nsio ke ufụn idiọkn̄kpọ ye n̄kpa. (Kot Psalm 49:7-9; 1 Peter 1:18, 19.) Yak isikọm Jehovah kpukpru usen ke se enye ọkọnọde nnyịn emi. Jesus ndikọdọhọ fi eben̄e Abasi efen “mme idiọkn̄kpọ nnyịn” utu ke ndidọhọ yak ọdọhọ enye, ‘fen mme idiọkn̄kpọ mi,’ eti nnyịn ke kpukpru nnyịn ke esop Abasi imoyom ẹsifen ẹnọ nnyịn. Jehovah iyomke ikere iban̄a nte nnyịn kpọt ikpakade iso ikpere enye, edi oyom ikere n̄ko nte mbon en̄wen ẹkpenamde emi, idem mbon emi ẹduede nnyịn. Ediwak se nditọete nnyịn ẹsinamde nnyịn idiọkke nte se nnyịn isinamde Jehovah. Ndudue mmọ esinọ nnyịn ifet ndiwụt adan̄a nte imade mmọ, ndinyụn̄ mfen nnọ mmọ nte Jehovah esifende ọnọ nnyịn.—Col. 3:13.

11. Ntak emi ọfọnde isifen inọ mbon en̄wen?

¹¹ Edi sia nnyịn mîfọnke ima, imesisịn owo ke esịt ndusụk ini. (Lev. 19:18) Edieke imende se eyenete kiet anamde nnyịn iketịn̄ inọ nditọete eken, mmọ ẹkeme ndida ye nnyịn ntọhọ ye eyenete oro, ndien emi  idiyakke nditọete ẹka iso ẹdiana kiet ke esop. Edieke iyakde mfịna oro aka iso, ọwọrọ nnyịn imaha ufak emi Jesus ekekpede ke ibuot nnyịn. Ete nnyịn ididaha iyịp Eyen esie ifen mme idiọkn̄kpọ nnyịn edieke nnyịn mînyịmeke ndifen nnọ mbon en̄wen. (Matt. 18:35) Se Jesus eketịn̄de aban̄a edi emi ke ama ekekpep mbet esie Akam Ọbọn̄ ama. (Kot Matthew 6:14, 15.) N̄ko, edieke iyomde Abasi efen mme idiọkn̄kpọ nnyịn, inaha idoduk inyịne ke idiọkn̄kpọ, inam tutu enye emehe nnyịn.—1 John 3:4, 6.

12, 13. (a) Nso iketịbe inọ Jesus ke ndondo oro enye anade baptism? (b) Ntak emi nnyịn mîkpekereke ke idịghe nnyịn idi ntak idiọkn̄kpọ emi inamde? (c) Nso ke Jesus ndisọn̄ọ nda nnam n̄kpọ Abasi tutu ẹwot enye owụt?

¹² Edieke ikerede iban̄a se iketịbede inọ Jesus ke ndondo oro enye anade baptism ama, iyokụt ke ọfọn isiben̄e Abasi ite: ‘Kûda nnyịn usịn ke idomo.’ Spirit Jehovah ama ada Jesus ọdọk aka wilderness. Akada enye aka nso? Bible ọdọhọ ke enye akaka “man Devil okodomo enye.” (Matt. 4:1; 6:13) Ndi idem akpa fi ndikop emi? Idem idikpaha fi edieke ọfiọkde ata akpan ntak emi akanamde Abasi ọdọn̄ Eyen esie edi isọn̄. Jehovah ọkọdọn̄ Jesus edi isọn̄ man ediwụt ke se Satan eketịn̄de ke ini Adam ye Eve mîkoyomke Abasi akara mmimọ aba ekedi ata nsu. Ke uwụtn̄kpọ, Satan ama etịn̄ ikọ emi anamde ẹkere m̀mê Abasi ama akam obot owo ke eti usụn̄. Ndi mfọnmma owo ekeme ndisọn̄ọ nda nnam n̄kpọ Abasi ke ini “andidiọk” ọkọbọde enye? Ndi mme owo ẹkeme ndikara idemmọ ọfọn akan nte Abasi akpakarade mmọ? (Gen. 3:4, 5) Se Satan eketịn̄de ikedịghe n̄kpọ emi ẹkemede ndibiere ke isua kiet. Ayada ata ediwak isua mbemiso ẹkemede ndibọrọ mme mbụme emi. Edi ke ini ẹdibọrọde, mme owo ye mme angel ẹyekụt ke ukara Jehovah ọfọn akan.

¹³ Jehovah edi edisana Abasi. Enye isidomoke owo idomo emi edinamde owo akanam idiọkn̄kpọ. Devil akam edi “Andidomo.” (Matt. 4:3) Devil esidomo nnyịn ke nsio nsio usụn̄. Edi nnyịn kiet kiet inyene ndibiere m̀mê iyebe idomo esie m̀mê idibehe. (Kot James 1:13-15.) Ke ini Satan okodomode Jesus idomo, Jesus ama ọsọsọp okot Ikọ Abasi ọnọ enye, inyụn̄ iduọhọ idụk idomo esie ndomokiet. Enye akada emi owụt ke ida inọ Jehovah. Edi Satan ikosion̄oke idem ikpọn̄ Jesus. Enye ama adaha kan̄a “tutu ifet afiak eberede” ini en̄wen. (Luke 4:13) Satan ama odomo nsio nsio usụn̄ en̄wen ndinam Jesus ọsọn̄ ibuot ye Abasi, edi Jesus ama ọsọn̄ọ ada. Enye ama owụt ke ukara Jehovah ọfọn akan, n̄ko ke mfọnmma owo ekeme ndika iso nnam n̄kpọ Abasi ọkpọkọm idomo okpon adan̄a didie. Satan ke odomo ndinam kpukpru ikọt Abasi eken ẹkpọn̄ Abasi, ye afo nde.

14. Nso ke ikpanam mbak nnyịn ididuọ ke ini ẹdomode nnyịn?

¹⁴ Jehovah ayak Satan odomo nnyịn ke ntak se Satan eketịn̄de aban̄a ukara Abasi. Idịghe Jehovah esidomo nnyịn; Satan esidomo. Edi Jehovah enen̄ede enịm ke nnyịn imekeme ndibe idomo Satan, esinyụn̄ an̄wam nnyịn ke ini idomo. Edi enye isibiọn̄ọke nnyịn ke ini iyomde ndidụk idomo sia enye ama ọnọ nnyịn ifụre ndimek se idinamde. Ana inen̄ede isịn idem inam n̄kpọ Abasi, inyụn̄ ibọn̄ akam kpukpru ini mbak nnyịn ididuọ ke ini ẹdomode nnyịn. Edi ke ini iben̄ede Abasi okûda nnyịn usịn ke idomo, didie ke enye esibọrọ akam emi?

15, 16. (a) Siak mme n̄kpọ emi Satan ekemede ndida ndomo nnyịn. (b) Anie ke ikpọduọhọ edieke inamde idiọkn̄kpọ?

¹⁵ Jehovah esinọ nnyịn edisana spirit esie man ọsọn̄ọ nnyịn idem onyụn̄ an̄wam  nnyịn iyọ idomo. Enye ada Bible ye mme mbono esop anam nnyịn ifiọk se nnyịn mîkpanamke, utọ nte ndida ini, okụk, ye odudu nnyịn nnam n̄kpọ emi mînyeneke ufọn. Kere ban̄a Espen ye Janne, nditọete nnyịn emi ẹdụn̄de ke obio kiet emi ẹnyenede n̄kpọ ke Europe. Mmọ ẹma ẹnam utom asiakusụn̄ ofụri ini ke ediwak isua ke ebiet emi ẹnen̄erede ẹyom mme ọkwọrọikọ ke idụt mmọ. Edi ke ini adiaha mmọ akamanade, mmọ ẹma ẹtre utom emi. Mmọ ẹnyene nditọ iba idahaemi. Espen ọdọhọ ete: “Imesikpe Jehovah ubọk kpukpru ini ite okûyak idụk idomo ke ntak emi nnyịn mîkemeke ndisịn idem ke utom ukwọrọikọ aba nte ikesisịnde. Imesiben̄e Jehovah ite an̄wam nnyịn ika iso ikpere enye inyụn̄ ima utom ukwọrọikọ nte ikesimade.”

¹⁶ Satan ekeme ndidomo ndinam nnyịn ise ndise idan̄. Ndise idan̄ ọyọyọhọ kpukpru ebiet ke ererimbot esie, ndien ekeme ndidọn̄ nnyịn ndise. Edieke Christian esede oburobụt ndise emi, yak enye okûdọhọ ke Satan anam imọ ise. Ntak-a? Koro Satan ye ererimbot esie ikemeke ndinyịk nnyịn inam se idiọkde. Idiọk ekikere emi ndusụk owo ẹsikerede esinam mmọ ẹse ndise idan̄. Ata ediwak nditọete nnyịn ẹbe idomo emi, nnyịn n̄ko imekeme ndibe.—1 Cor. 10:12, 13.

17. (a) Didie ke ikeme ndiwụt ke imoyom Abasi anyan̄a nnyịn osio ke ubọk andidiọk? (b) Nso ke Abasi edinam inọ nnyịn ke mîbịghike?

¹⁷ Didie ke ikeme ndiwụt ke imoyom Jehovah ‘anyan̄a nnyịn osio ke ubọk Andidiọk’? Inaha nnyịn idi “ubak ererimbot” emi; inaha ima “ererimbot [Satan] m̀mê se idude ke ererimbot.” (John 15:19; 1 John 2:15-17) Se itịn̄de emi idịghe n̄kpọ usen kiet. Esịt eyenen̄ede enem nnyịn ke ini Jehovah ediyerede akam emi, osio Satan ye idiọk ererimbot esie efep. Ẹkûfre ke Bible ọdọhọ ke Satan ama ọdiọn̄ọ ke ini imọ edi ibio ke ini ẹkesiode enye ke heaven ẹduọk mi ke isọn̄! Esịt ayat enye etieti, ntre enye odomo ofụri se enye ekekeme man anam nnyịn ikpọn̄ Abasi. Ntem, ana ika iso ikpe Abasi ubọk ite anyan̄a nnyịn osio ke ubọk andidiọk.—Edi. 12:12, 17.

18. Nso ke inyene ndinam man ikeme ndibọhọ ererimbot Satan emi?

¹⁸ Ndi ọdọn̄ fi ndidu uwem ke ererimbot emi Satan mîdụhe? Edieke edide ntre, ka iso ben̄e Abasi ete ada Obio Ubọn̄ esie edi man edinam enyịn̄ esie asana onyụn̄ anam uduak esie ke isọn̄. Beri edem ofụri ke Jehovah, enye eyese aban̄a fi onyụn̄ an̄wam fi. Nen̄ede biere ndiwụt ke imoyom kpukpru n̄kpọ emi ẹsiakde ke Akam Ọbọn̄.