Ndi Ama Ọfiọk?

Okudọk iba oro ebeakpa oro eketịpde ekpekekeme ndidep nso?

Okụk tax temple oro mme Jew eke akpa isua ikie E.N. ẹkesikpede ke isua ekesidi “drachma iba,” emi ekedide n̄kpọ nte okụk utom usen iba. (Matthew 17:24) Edi Jesus ọkọdọhọ ke ẹkesinyam akadan̄abasi iba ke “ekpri okudọk,” emi edide okụk utom minit 45. Ke akpanikọ, ẹma ẹsida n̄kpri okudọk iba, oro edi, n̄kpọ nte okụk utom hour kiet ye ubak, ẹdep akadan̄abasi ition.—Matthew 10:29; Luke 12:6.

Okudọk oro Jesus okokụtde nte ubuene ebeakpa oro etịpde ke temple ama enen̄ede ekpri akan oro. Okudọk, m̀mê lepton iba oro, ẹkedi n̄kprin̄kan okụk oro okodude ke Israel ini oro. Eketie nte ndibahade okụk utom usen kiet ke itie 64, m̀mê se ikpride ikan okụk utom minit 12, edieke ibatde itiene hour 12 oro ẹkesiwakde ndinam utom ke usen.

Okụk oro ebeakpa oro eketịpde ama okpon Jesus Christ ke enyịn akan eke kpukpru mbon eken oro ẹkesiode n̄kpọ ke “nyọhọ-nsụhọ mmọ” ẹsịn ke n̄kpọ udọn̄ okụk. Ntak-a? Itien̄wed oro ọdọhọ ke ebeakpa oro ekenyene “okudọk okụk iba,” ntre enye ekpekesịn kiet ke n̄kpọ udọn̄ okụk, ada kiet. Edi enye ekesịn “kpukpru se enye enyenede, kpa ofụri n̄kpọ udu uwem esie.”—Mark 12:41-44; Luke 21:2-4.

Ini ewe ke ẹketọn̄ọ ndikot Saul, Paul?

Apostle Paul ekedi eyen Hebrew, onyụn̄ edi amanaisọn̄ Rome n̄ko. (Utom 22:27, 28; Philippi 3:5) Ntre, etie nte ẹkesio enye enyịn̄ Hebrew oro Saul, ye enyịn̄ Rome oro Paul toto ke uyen. Ndusụk iman Paul ẹma ẹsikere enyịn̄ Rome ye Greece n̄ko. (Rome 16:7, 21) Ke adianade do, ikedịghe esen n̄kpọ mme Jew ini oro, akpan akpan mbon oro mîkodụn̄ke ke obio emana mmọ, ndikere enyịn̄ iba iba.—Utom 12:12; 13:1.

Etie nte ẹkenen̄ede ẹfiọk apostle emi ke enyịn̄ Hebrew esie, oro edi Saul, ke se ibede isua duop tọn̄ọ nte enye akakabarede edi Christian. (Utom 13:1, 2) Nte ededi, ke akpa isan̄ isụn̄utom esie, emi ekedide ke n̄kpọ nte isua 47 esịm 48 E.N., etie nte enye akama ndikere enyịn̄ Rome esie, Paul. Ẹkedọn̄ enye atan̄a eti mbụk ọnọ mbon oro mîkedịghe mme Jew, do enyene ndidi enye ekekere ke mmọ ẹyenen̄ede ẹma enyịn̄ Rome imọ. (Utom 9:15; 13:9; Galatia 2:7, 8) Onyụn̄ ekeme ndidi enye akama ndikere Paul koro nte mbon Greece ẹkesikotde Saul ama enen̄ede ebiet ata idiọk ikọ kiet ke usem Greek. Se ededi oro akanamde enye ama ndikere Paul, se nnyịn ifiọkde edi nte ke Paul ama ama ‘ndikabade ndi kpukpru n̄kpọ nnọ kpukpru owo, man enye ekpekeme ndinyan̄a ndusụk mmọ.’—1 Corinth 9:22.

[Ndise ke page 12]

Lepton