Ndi “Owo Ikpokotke Enyịn̄ Emi”?

ADAHA oro ẹbotde ke usụn̄ inuaotop inyan̄ oro odude ke St. Louis ke Missouri edi mita 192, enye n̄ko edi mbiet oro okon̄de akan ke United States. Ufọkabasi kiet oro mînen̄ekede ikon̄, emi ẹsiwakde ndikot Akani Akwa Ufọkabasi, ada ekpere adaha emi.

Ekpri n̄wed oro ẹkotde The Story of the Old Cathedral, oro ufọkabasi emi ẹkesiode ama etịn̄ nte ẹkebọpde etehe ufọkabasi oro ete: “Ẹkap enyịn̄ Abasi oro mîkpanaha ẹkot ediye ediye ke ikpọ abisi Hebrew ẹdian ke etehe ufọkabasi oro.” Ẹwet abisi Hebrew inan̄ emi יהוה (YHWH), m̀mê mme abisi oro ẹdade ẹnọ enyịn̄ Abasi, ke usụn̄ oro mme owo ẹsọpde ẹkụt.

Ke ini ẹkebọpde akwa ufọkabasi emi ke 1834, etie nte mme adaiso ido ukpono Catholic ke St. Louis ẹkekere ke akpana ẹnen̄ede ẹkpono enyịn̄ oro ẹkewetde ke abisi Hebrew inan̄ do. Ntak ndien ẹdọhọde ke owo ikpokotke enyịn̄ Abasi emi?

New Catholic Encyclopedia etịn̄ se iketịbede ke ini mme Jew ẹkenyọn̄de ntan̄mfep ke Babylon ke ọyọhọ isua ikie itiokiet M.E.N. Enye ọdọhọ ete: “Ẹma ẹtọn̄ọ ndinọ enyịn̄ Yahweh san̄asan̄a ukpono, ẹnyụn̄ ẹkabade ẹwet ADONAI [Ọbọn̄] m̀mê ELOHIM [Abasi] ke itie esie. . . . Nte ini akakade, emi ama anam mme owo ifiọkke aba nte ẹkesikotde enyịn̄ Yahweh.” Ntre, mme owo ẹma ẹtre ndikot enyịn̄ Abasi. Nte ini akakade, owo ikekemeke aba ndikot enyịn̄ oro nte ẹkesikotde ke eset, ẹkenyụn̄ ẹdọhọ ke ikpanaha ẹkot enye.

Okposụkedi nnyịn mîfiọkke nnennen usụn̄ oro ẹkesikotde enyịn̄ Abasi, se ikam idide akpan n̄kpọ ikan edi nte ke ndikot enyịn̄ esie anam inen̄ede isan̄a ikpere enye. Ndi akpama mme ufan fo ẹsikot fi “da” m̀mê “eyenan̄wan,” utu ke ndikot ata enyịn̄ fo? Idem ọkpọkọm mmọ ẹsem esen usem inyụn̄ ifiọkke ndikot enyịn̄ fo ọfọn, okposụk ama mmọ ẹkot ata enyịn̄ fo, ndi ukpamaha? Ntre ke edi ye Abasi. Enye oyom ikot ọkpọkpọ enyịn̄ imọ, Jehovah.

Mme owo ẹnen̄ede ẹmehe ndikot enyịn̄ emi nte ẹsikotde ke Ikọmbakara, oro edi, “Jehovah.” Ndi ikpọfọnke kpukpru mbon oro ẹmade Abasi ẹkot ọkpọkpọ enyịn̄ esie ẹnyụn̄ ẹsan̄a ẹkpere enye? Bible ọdọhọ ete: “Ẹsan̄a ẹkpere Abasi, ndien enye ayasan̄a ekpere mbufo.”—James 4:8.