Ndinam Uduak Abasi Ọnọ Mi Idatesịt ke Ofụri Eyo Uwem
Ndinam Uduak Abasi Ọnọ Mi Idatesịt ke Ofụri Eyo Uwem
Nte Bill Yaremchuk obụkde
Ke March 1947, urua ifan̄ ke mma n̄kokụre ukpep nte isụn̄utom ke ọyọhọ otu itiaita eke Ufọkn̄wed Enyọn̄-Ukpeme Ukpep Bible eke Gilead emi ẹkenịmde ini oro ke South Lansing, ke New York, ke U.S.A., mma ndaha utom ukwọrọikọ ke Singapore.
DAVE FARMER emi ekedide eyen Canada nnyịn ekedi nsan̄autom mi. Enye okokụre ukpep ke ọyọhọ otu itiaba ke Ufọkn̄wed Gilead. Nnyịn ima idụk Marine Adder, kpa akani nsụn̄ikan̄ ekọn̄ ke San Francisco ke California.
Akpa itie oro nnyịn ikebehede ke Edem Usiahautịn Asia ekedi Hong Kong. Se nnyịn ikokụtde do ama enen̄ede akpa nnyịn idem. Mbon oro ọyọhọ ekọn̄ ererimbot iba ọkọnọmọde ẹkeyọyọhọ kpukpru ebiet—mme owo ẹma ẹna ke mbenusụn̄, ẹtie biọn̄, ẹnyụn̄ ẹtie nte ẹyom ndikpakpan̄a. Ikebịghike, nnyịn ima ifiak ikodụk nsụn̄ikan̄ oro isio ika Manila, ibuot obio Philippines.
Do n̄ko, nnyịn ima ikụt enyene-ndịk utịp oro ekọn̄ akakamade. Esụk ọkọyọhọ ye eto afara nsụn̄ikan̄ emi ubomofụm ekọn̄ akanamde esịp, ndien mme owo ẹma ẹnen̄ede ẹbuene. Nnyịn ima isobo ibat ibat Mme Ntiense Jehovah emi ẹkedade nnyịn ẹka Ufọkmbono Obio Ubọn̄ mmọ. Mmọ ẹma ẹkop inemesịt kpa ye mfịna oro mmọ ẹkesobode.
Itie en̄wen oro nnyịn ikebehede ekedi Batavia (Jakarta idahaemi) ke Indonesia. Ekọn̄ ke okosụk an̄wana ke idụt oro, ndien ẹma ẹn̄wana ẹkpere ebiet oro nnyịn ikodude, ntre owo ikayakke nnyịn iwọrọ ke nsụn̄ikan̄ oro. Nte ikawatde isio ika Singapore, mma ntọn̄ọ ndikere m̀mê nso ke nnyịn idisobo do n̄ko. Ndi se nnyịn ikokotde ke n̄wed ukaisan̄ iban̄a Edem Usiahautịn Asia edi emi?
Eyịghe oro n̄kenyenede ama osop ke n̄kpasịp usen ifan̄. N̄kpọ ama etịbe oro ekenen̄erede owụt ke ami ye Dave ika utom Abasi.
Nte Ikasan̄ade Idụn̄ ke Singapore
Ke n̄kpọ nte ọfiọn̄ kiet ama ekebe tọn̄ọ ikọkpọn̄ San Francisco, nsụn̄ikan̄ nnyịn ama edibehe ke Isuo St. John, kpa ebiet emi mbon Singapore ẹkesisede se nsụn̄ikan̄ emende mbemiso ẹyakde ebehe. Mbonutom oro ẹsede ẹban̄a uwọrọidụn̄ ẹma ẹdụk nsụn̄ikan̄ oro ẹdise se mme akaisan̄ ẹkamade ẹnyụn̄ ẹfịk idiọn̄ọ ke n̄wedisan̄ nnyịn ndiwụt ke imekeme ndidụk obio oro. Nsụn̄ikan̄ nnyịn ama akadian ke esụk ke ndan̄nsiere. Nnyịn ima iwọn̄ọ ke ini owo oro anamde utom ke nsụn̄ikan̄ oro ama ekese n̄wedisan̄ nnyịn.
Edem usen, nnyịn ima ifiak ika esụk man ikọkọm ekemmọ isụn̄utom oro ikasan̄ade kiet unyọn̄. Mmọ ẹkeka India ye Ceylon (Sri Lanka
idahaemi). Ke ini etubom nsụn̄ikan̄ okokụtde nnyịn, enye ama ọwọrọ editọk nnyịn. Enye ama ayat esịt onyụn̄ ofiori ke ikpakanaha nnyịn iwọrọ ke nsụn̄ikan̄ oro. Ke ini ikosụk idude ke akpa, Ete Haxworth emi esede n̄kpọ aban̄a uwọrọidụn̄ ama ọdọhọ enye okûyak nnyịn iwọrọ ke nsụn̄ikan̄ oro ke ini ẹsịmde Singapore. Nnyịn ikọfiọkke emi, owoutom nsụn̄ikan̄ oro akayakde nnyịn iwọn̄ọ ikonyụn̄ ifiọkke.Ete Haxworth ama enen̄ede ayat esịt ye nnyịn ke ini ẹkedade nnyịn ẹsọk enye. Enye ama ofiori n̄kpo ọdọhọ ke ẹma ẹkpan nnyịn ndidụk Singapore. Sia nnyịn mîkọfiọkke utọ n̄kpọ oro, nnyịn ima iwụt enye n̄wedisan̄ nnyịn ye idiọn̄ọ oro ẹkefịkde ndiwụt ke imenyene unen ndidụk obio oro. Enye ama awabade nnyịn n̄wedisan̄ oro ọbọ ke iyatesịt onyụn̄ ada eton̄wed esịbe itie oro ẹkefịkde idiọn̄ọ efep. Mbọm nnyịn, nsụn̄ikan̄ nnyịn ama adadaha! Ete Haxworth ama omụm n̄wedisan̄ nnyịn enịm ke ofụri isua kiet, ekem afiak ọkpọn̄ mmọ ọnọ nnyịn ye obufa idiọn̄ọ oro owụtde ke imenyene unen ndidụn̄ ke obio oro.
Utom Ukwọrọikọ Nnyịn Enyene Uforo ke Singapore
Ke ini ikedide Singapore ke April 1947, eren kiet emi ekerede Joshua ekedi n̄kukụre Ntiense. Enye ekedi asan̄autom uyọhọ ini, m̀mê asiakusụn̄, tutu enye akpa ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ iduọk isua 1970. Ikebịghike, ndusụk mbon oro ẹkekpepde Bible ẹma ẹtọn̄ọ ndibuana se mmọ ẹkekpepde ye mbon en̄wen. Emi okowụt ke Abasi ọtọn̄ọ ndibọrọ akam oro ikọbọn̄de iben̄e ekese mbonutom ẹditiene ẹbuana ke idọk eke spirit.—Matthew 9:37, 38.
Ke 1949, ke ini Ete Haxworth akakade anyan nduọkodudu ke England, isụn̄utom itiokiet emi ẹkekụrede ukpep ke ọyọhọ otu 11 ke ufọkn̄wed Gilead ẹma ẹdisịm Singapore. Kan̄a ke emi, Dave emi ekedide nsan̄a isụn̄utom mi ke
ediwak isua ama ọkpọn̄ Singapore ke ntak unana nsọn̄idem esie. Enye ama aka Australia, ndien do ke enye akanam utom Abasi tutu akpa ke 1973. Aileen Franks ama esịne ke otu mbufa isụn̄utom itiokiet oro ẹkedide, ndien mma ndọ enye ke 1956.Ke ediwak isua oro ẹkebede, nnyịn ima ikpep Bible ye ediwak owo, ndien mmọ ye nditọ mmọ ẹma ẹkabade ẹdi Mme Ntiense. Mfịn, ndusụk mmọ ke ẹnam utom ukwọrọikọ uyọhọ ini ke esenidụt. Inem inem ifiọkutom kiet aban̄a Lester ye Joanie Haynes, kpa n̄wan ye ebe emi ẹdide mbon America edi ẹdụn̄de ke Singapore. Nnyịn ikọtọn̄ọ ndikpep mmọ Bible ke iduọk isua 1950. Mmọ ẹma ẹsọsọp ẹnam n̄kọri ke n̄kan̄ eke spirit ẹnyụn̄ ẹna baptism ke ẹma ẹkefiak ẹnyọn̄ọ United States. Nte ini akakade, Lester ye Joanie ẹma ẹnyene uforo ke utom ukwọrọikọ mmọ. Mmọ ẹma ẹn̄wam ediwak owo ẹkabade ẹdi Mme Ntiense, esịnede nditọ mmọ ita.
Joanie ekewet ete: “Ke ini ntide akpa ini oro ikosobode ke Singapore, ini oro ke usụn̄ uwem nnyịn okokpụhọrede. Ekeme ndidi ikposụk ikpọrọde ke ererimbot idahaemi ke mîkpedịghe mbufo. Esịt enem mi ke afo ekekpep Lester akpanikọ, koro se ekekpepde enye ama anam enye ama Jehovah ye nditọete nnyịn. Enye ke osụk ananam oro.”
Ndinam Utom nte Ubon ke Singapore
N̄kpọ oro nnyịn mîkodorike enyịn ama etịbe ke 1962, ndien emi ama ada akwa ukpụhọde edi ke uwem nnyịn. Abiausọbọ nnyịn ọkọdọhọ ke Aileen n̄wan mi oyomo. Nnyịn ima iyom ndika iso nnam utom isụn̄utom, edi didie ke nnyịn ikeme ndikama n̄kpọ ubọk iba ndọk enyọn̄? Nathan H. Knorr, emi ekesede aban̄a utom Mme Ntiense Jehovah ke ofụri ererimbot ini oro ama ewet nnyịn leta ete nyom utom man ikeme ndidu ke Singapore. Ikedịghe mmemmem n̄kpọ.
Mbon isenidụt ẹma ẹdisiak usiakifia ẹnyụn̄ ẹda mbon idụt en̄wen ẹte ẹse ẹban̄a usiakifia mmimọ. N̄kenyeneke ifiọk unam mbubehe ndomokiet, sia n̄kodụkde utom ukwọrọikọ uyọhọ ini ke ndondo oro n̄kokụrede ufọkn̄wed ke n̄kpọ nte isua 23 oro ẹkebede. Ntre mma n̄kpe itieutom emi ẹsin̄wamde owo ẹyom utom ke London nte ẹn̄wam mi ẹwet n̄wed uyom utom nte asan̄autom ido ukpono oro odude ke esenidụt, ndien mmọ ẹma ẹnọ n̄wed oro aka nsio nsio usiakifia emi ẹkedude ke Singapore.
Mmọ ẹma ẹsibọrọ mi ẹte ke “ifiọkn̄wed mi okpon akan utom oro mmimọ inyenede.” Nte ini akakade, Judy eyen nnyịn ama edimana. Brọda Knorr ama edi Singapore ini oro, ndien enye ama aka ekese Judy ye eka esie ke ufọkibọk. Enye ọkọdọhọ ke nnyịn imekeme ndidu ke ufọkidụn̄ isụn̄utom tutu nnyene utom.
Ke ọfiọn̄ ifan̄ ẹbede, mma nnyene utom ke usiakifia emi ẹsiwatde ubomofụm ẹka mme idụt en̄wen. Okụk oro ẹkesikpede mi ikekemke se ndade ndu uwem. Ke isua iba ẹbede, usiakifia ubomofụm mbon America ẹma ẹda mi ke utom ẹnyụn̄ ẹkpe mi okụk oro awakde utịm ikaba akan akpa itie oro n̄kesinamde utom. Nte ini akakade, ẹma ẹdinen̄ede ẹdiọn̄ọ mi ke itieutom emi, ndien mma nnyene ekese ini ndidu ye ubon mi nnyụn̄ nnyene ekese ini ndika ukwọrọikọ.
Nnyịn ima inen̄ede isịn idem ke utom Jehovah, inamde n̄kpọ eke spirit edi akpa ke uwem nnyịn. Emi ama anam n̄keme ndinyene ediwak ifetutom ke esop Abasi. N̄wan mi ama afiak odụk utom ukwọrọikọ uyọhọ ini. Ke ofụri ini emi, utom ukwọrọikọ Obio Ubọn̄ ama ọkọri ke Singapore. Ke ufọt ufọt iduọk isua 1960, nnyịn ima idep ediye ufọk emi enyenede enyọn̄ iba ke esịt obio, emi ikadade inam Ufọkmbono Obio Ubọn̄. Esop inan̄ ẹkesisop idem do.
Ẹkpan Utom Nnyịn!
Ukọbọ ama ọtọn̄ọ nte ini akakade. Ke January 14, 1972, nnyịn ima ika Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ndikodụk mbono esop nte ido esikam edide. Edi ikesịm do, ẹma ẹda n̄kpọkọbi ye ukpọhọde ẹkọbi inuaotop. N̄wed oro ẹkediande ọkọdọhọ ke ẹsio enyịn̄ esop Mme Ntiense Jehovah ke Singapore ẹfep ke n̄wed ukara. Ẹma ẹkpan utom nnyịn! *
Mmọ ndiberi Ufọkmbono Obio Ubọn̄ oro ikakpanke nnyịn ndituak ibuot nnọ Jehovah, edi mma n̄kere, ‘Nso ke Abasi oyom oto ubon mi?’ Mma n̄kere ke edieke ẹdọhọde nnyịn inyọn̄ obio emana nnyịn, ke nnyịn idikemeke aba ndifiak ndi ndise mme ufan nnyịn ke Singapore. Ntre mma mbụp owo oro ekesede aban̄a usiakifia oro n̄kanamde utom m̀mê mmekeme ndinam utom ke Kuala Lumpur ke Malaysia. Do ubon nnyịn ẹkeme ndika isan̄ nte ẹmama. Idem ama akpa mi ke ini enye ọkọnọde mi utom nte andise mban̄a itieutom oro odude ke Kuala Lumpur. Ndinam utom do ayanam okụk ọfiọn̄ mi enen̄ede okpon onyụn̄ ọnọ mi mme ufọn efen.
Ekem mma n̄kere, ‘Nte edi uduak Abasi nnyịn ndikpọn̄ Singapore ye nditọete nnyịn?’ Nnyịn ima ibọn̄ akam inọ Jehovah iban̄a n̄kpọ emi nte ubon. Ima idọhọ ke Jehovah akada nnyịn edi mi. Ntre mma nnam akpatre ubiere nte ke nnyịn idikaha ebiet. Ama akpa eteutom mi idem ke ini n̄kesịnde utọ eti utom oro enye ọkọnọde mi do.
Ama enen̄ede ọsọn̄ ndidu uwem nnyụn̄ nnam utom Abasi ke ini ẹkekpande utom nnyịn sia ẹma ẹsidomo ndimụm nnyụn̄ n̄kọbi nnyịn. Mme ini ẹma ẹdu oro ikenen̄erede ima mme ikọ Psalm 34:7 emi: “Angel Jehovah ana akan mmọ eke ẹbakde enye okụk, onyụn̄ anyan̄a mmọ.”
Obufa Utom
Ke akpatre, ke 1993, ke mma n̄kanam utom Abasi ke se ibede isua 46 ke Singapore, ẹma ẹdọhọ ika New Zealand, man ikanam utom ke ebiet oro ifụre odude. Ufọn idụhe nditetịn̄ nte ke ama abiak nnyịn ndikpọn̄ ndima ufan nnyịn ke Singapore. Edi nnyịn ima ikop ndọn̄esịt ndifiọk ke mmọ ẹma ẹnyene ọkpọsọn̄ mbuọtidem. Emi ama anam mmọ ẹsọn̄ọ ẹda ke ini ẹsobode idomo.—1 Corinth 3:12-14.
Ami ye n̄wan mi imodu ke New Zealand ibe isua 14 idahaemi, ndien okposụkedi emi nnyịn idide n̄kani owo, osụk enenem nnyịn ndinam utom ukwọrọikọ nte mme akpan asiakusụn̄. Ikpọ nditọeka mi iba—Mike, emi edide isua 94, ye Peter, emi edide isua 90—ke ẹsụk ẹdu uwem, ndien mmọ ke ẹsọn̄ọ ẹda ẹnam n̄kpọ Jehovah ke Canada.
Ke 1998, Judy adiaha nnyịn ama aka Edem Usiahautịn Asia akanam utom Abasi do ke ediwak isua. Enye ọkọdọhọ ke kiet ke otu leta oro enye ekewetde nnyịn ete: “Mmesikọm Jehovah kpukpru usen mban̄a ata eti ifet oro nnyenede ndinam utom ke ebiet emi! Mmọkọm mbufo n̄ko ke kpukpru ima ima ukpep oro ẹkenọde mi, ye ofụri n̄waidem oro ẹkenamde ẹnyụn̄ ẹkade iso ẹnam man kpukpru emi ẹkeme nditịbe.” Ke 2003, Judy ama afiak edi New Zealand man edin̄wam nnyịn. *
Nnyịn imọkọm Jehovah nte ke imekeme ndiyere ikot oro Eteufọk nnyịn okotde oyom ekese mbonutom ke idọk Esie. Nnyịn imenen̄ede ikop inemesịt ndinam emi. Ke ini ‘ererimbot emi edibede ifep’ nte Bible ọdọhọde, nnyịn iyokụt nte Abasi osude utịbe utịbe un̄wọn̄ọ emi: “Owo eke anamde uduak Abasi ododu ke nsinsi.”—1 John 2:17.
[Mme Ikọ Idakisọn̄]
^ ikp. 25 Se Enyọn̄-Ukpeme Ikọmbakara eke June 1, 1972, page 341-349.
^ ikp. 32 Edima eyenete nnyịn Aileen ama akpa ke January 24, 2008, nte ikosụk iwetde ibuotikọ emi.
[Ndise ke page 29]
Joshua ekedi n̄kukụre Ntiense ke Singapore ke ini nnyịn ikedide idisịm ke 1947
[Ndise ke page 29]
Ami ye Dave Farmer ke Hong Kong, ke usụn̄ uka Singapore ke 1947
[Ndise ke page 29]
Ami ye Aileen n̄wan mi ke 1958
[Ndise ke page 31]
Ami ye n̄wan mi ye Judy
[Ebiet Ẹdade Ndise Ẹto]
Kimroy Photography
[Ebiet Ẹdade Ndise Ẹto ke page 28]
Kimroy Photography