Nso Idi Mbuọtidem?
Nso Idi Mbuọtidem?
AFO ọkpọdọhọ ke nso idi mbuọtidem? Ndusụk owo ẹdọhọ ke enye edi ukem ye edinịm n̄kpọ ke akpanikọ nnannan. H. L. Mencken, eyen America emi edide ewet n̄wed ye ọkọmbụk n̄kpọntịbe, ọkọdọhọ isan̄ kiet ete ke mbuọtidem edi “edinịm ọkọi ọkọi ke n̄kpọ oro mîkemeke nditịbe eyetịbe.”
Edi Bible idọhọke ke mbuọtidem edi edinịm n̄kpọ nnannan m̀mê ọkọi ọkọi. Ikọ Abasi ọdọhọ ete: “Mbuọtidem edi edisọn̄ọ mbet mme n̄kpọ oro ẹdoride enyịn ẹban̄a, uyarade oro owụtde ke ata idem n̄kpọ odu okposụkedi owo mîkwe.”—Mme Hebrew 11:1.
Sia mme owo ẹnyenede nsio nsio ekikere ntem ẹban̄a mbuọtidem, ẹyak ibọrọ mme mbụme oro ẹtienede mi:
• Didie ke se Bible ọdọhọde nte mbuọtidem edide okpụhọde ye se ediwak owo ẹkotde mbuọtidem?
• Ntak emi edide akpan n̄kpọ ndinyene orụk mbuọtidem oro Bible etịn̄de aban̄a?
• Didie ke afo ekeme ndinam mbuọtidem fo ọsọn̄?
N̄wed Oro Owụtde ke Ẹnyene Unen ye Ata Uyarade
Ke ini emi ẹkewetde n̄wed Mme Hebrew, ẹma ẹsiwak ndida ikọ Greek oro ẹkabarede “edisọn̄ọ mbet” ke ini ẹwetde n̄kpọ. Ẹkesiwak ndiwet enye ke n̄wed mbubehe, ndien enye okowụt ke owo eyenyene n̄kpọ oro ke ini iso. Mmọdo, n̄wed ndụn̄ọde kiet ọdọhọ ke ẹkeme ndikabade Mme Hebrew 11:1 ntem: “Mbuọtidem edi n̄wed oro owụtde ke ẹnyene unen ndinyene mme n̄kpọ oro ẹdoride enyịn ẹban̄a.”
Edieke edide akanam emedep n̄kpọ ke akamba ufọkurua oro ọwọrọde eti etop ndien ekem ọnyọn̄ ekebet man ẹda n̄kpọ oro ẹsọk fi, afo ama enyene orụk mbuọtidem oro. Babru ukpeokụk oro ẹkenọde fi akanam fi enyene mbuọtidem ke ufọkurua oro. Ke akpanikọ, babru ukpeokụk oro ekedi n̄wed oro owụtde ke emenyene unen, kpa n̄kpọ oro owụtde ke ẹyeda se afo ekedepde ẹsọk fi. Edieke babru ukpeokụk oro okposopde m̀mê edieke afo okpotopde enye ọduọk, ọkpọwọrọ ke afo unyeneke n̄kpọ ndida n̄wụt ke afo enyene n̄kpọ oro. Kpasụk ntre, mbon oro ẹnyenede mbuọtidem ke Abasi oyosu mme un̄wọn̄ọ esie ẹnyene uyarade ke mmimọ iyọbọ se idoride enyịn iban̄a. Edi mbon oro mînyeneke mbuọtidem, m̀mê oro ẹduọkde mbuọtidem mmọ, ikemeke ndibọ mme n̄kpọ oro Abasi ọn̄wọn̄ọde.—James 1:5-8.
Ikọ oro ke Mme Hebrew 11:1, emi ẹkabarede “uyarade oro owụtde,” aban̄a edinọ uyarade ke n̄kpọ oro etiede nte ke idịghe akpanikọ. Ke uwụtn̄kpọ, esitie nte n̄kpọ eke utịn asan̄ade akanade isọn̄—asiaha ke usiahautịn, asan̄a ke ikpaenyọn̄ tutu okosop ke usoputịn. Edi uyarade ukpepn̄kpọ oro aban̄ade ikpaenyọn̄ ye ibat ẹwụt ke idịghe utịn esisan̄a akanade isọn̄ ke ndutịm ekondo. Ama ọfiọk uyarade oro onyụn̄ enyịme ke edi akpanikọ, afo eyenyene mbuọtidem ke isọn̄ akam asan̄a akanade utịn—kpa ye oro se afo okụtde ke enyịn edide isio. Mbuọtidem fo idịghe nnannan. Utu ke oro, enye akam anam fi okụt nte n̄kpọ ẹnen̄erede ẹtie, idịghe ikpîkpu edikekere nte mmọ ẹtiede.
Ọkpọsọn̄ Mbuọtidem Edi Akpan N̄kpọ Adan̄a Didie?
Orụk mbuọtidem emi ke Bible ọdọhọ inyene—ọkpọsọn̄ mbuọtidem emi enyenede ata uyarade, idem edieke oyomde ikpụhọ se nnyịn inịmde ke akpanikọ. Orụk mbuọtidem oro edi ata akpan n̄kpọ. Apostle Paul ekewet ete: “Ke mbuọtidem mîdụhe owo ikemeke nditịm nnem [Abasi] esịt, koro ana owo eke asan̄ade ekpere Abasi enịm ke akpanikọ ete enye odu ye nte ke enye edi andinọ mmọ eke ẹsịnde ifịk ẹyom enye utịp.”—Mme Hebrew 11:6.
Odu ekese mfịna oro mîyakke owo enyene ọkpọsọn̄ mbuọtidem. Edi afo emekeme ndinyene ọkpọsọn̄ mbuọtidem edieke anamde n̄kpọ inan̄ oro ẹnemede ke mme ibuotikọ oro ẹtienede.