Ndi Mme Akpan̄kpa Ẹkeme Ndin̄wam Mme Odu-Uwem?

TAMBA, akparawa emi odụn̄de mi ke Edem Usoputịn Africa okoyom nditie udomo. * Eka esie ama ọsọn̄ọ etịn̄ ke oyom enye ọbọ un̄wam mbonubon mmọ oro ẹma ẹkekpan̄a man ebe. Ke Palermo, emi odude ke Sicily ke Italy, mme akaisan̄ ẹsika mme ufọk idakisọn̄ ẹkese ediwak okpo emi ẹtịmde ẹbon. Ndusụk owo ẹnịm ke mme okpo emi ẹkeme ndinam Abasi ekpeme mme odu-uwem. Kpukpru isua, mme owo ẹsika Lily Dale, obio emi odude ke edem usoputịn Stet New York ke U.S.A., emi mme enyene-nsan̄a ekpo ẹwakde etieti. Mme owo ẹsika do ye idotenyịn ke iyosobo ye iman m̀mê ufan mmimọ oro ẹkekpan̄ade man ẹn̄wam mmimọ.

Mme owo ẹka iso ndinịm ke ofụri ererimbot ke mme akpan̄kpa ẹkeme ndin̄wam mme odu-uwem. Afo ekere didie? Ekeme ndidi ẹkpep fi ndinịm n̄kpọ emi ke akpanikọ mîdịghe ekeme ndidi emekpere ndusụk owo emi ẹnịmde n̄kpọ emi ke akpanikọ. Edi ndammana n̄kpọ nnyịn ndiyom ndikụt owo nnyịn emi akakpade. Mme enyene-nsan̄a ekpo ẹsidọhọ ke imekeme ndinam mme owo ẹkụt owo mmọ oro akakpade. Magazine Time ọdọhọ ke enyene-nsan̄a ekpo kiet ọkọdọhọ ke mme akpan̄kpa oro ẹdude ke obio mme spirit “ẹben̄e idem ndin̄wam owo ekededi oro oyomde un̄wam mmọ.” Ndi oro edi akpanikọ? Ndi mme akpan̄kpa ẹnen̄ede ẹkeme ndin̄wam mme odu-uwem? In̄wan̄-in̄wan̄ ibọrọ Bible ekeme ndikpa fi idem.

Ndi Mme Akpan̄kpa ke Ẹdu Uwem ke Ebiet En̄wen?

Bible etịn̄ se isitịbede inọ mme akpan̄kpa ke ata mmemmem usụn̄ emi an̄wan̄ade owo. Kop se Ecclesiastes 9:5 ọdọhọde mi: “Mme odu-uwem [ẹfiọk] ẹte ke mmimọ inyene ndikpa: edi ama edi mme akpa-n̄kpa, mmọ ifiọkke baba n̄kpọ kiet.” Ndi n̄kpọ ekeme nditụk mme akpan̄kpa? Ufan̄ikọ 6 ọbọrọ ete: “Ima mmọ, ye usua mmọ, ye ufụp mmọ ẹmetak ẹma; mmọ idinyụn̄ inyeneke aba udeme ke nsinsi ke n̄kpọ baba kiet eke ẹnamde ke idak utịn.” Kop n̄ko ke ufan̄ikọ 10 ọdọhọ ke “baba edinam, baba uduak, baba ifiọk, baba mbufiọk [idụhe] ke [“Sheol,” NW] emi afo akade do.” Ikọ Hebrew oro “Sheol” ọwọrọ “udi ofụri ubonowo.” Ẹkot enye “Hades” ke usem Greek, ndien N̄wed Abasi ọdọhọ ke do ke Jesus akaka ke ini enye akakpade.—Utom 2:31.

Jesus ama an̄wam ediwak owo ke ini enye okodude uwem, edi enye ama ọfiọk ke imọ iyakpa. Ndi enye ama ekere ke imọ iyekeme ndin̄wam mme owo ke ini imọ ididude ke udi? Baba. Enye ekemen n̄kpa esie oro ekekperede odomo ye okoneyo oro owo mîkemeke ndinam utom. (John 9:4) Jesus ama enen̄ede ọfiọk ke mme owo ẹma ẹkpa, ke mmọ ‘idụhe aba uwem.’—Isaiah 26:14.

Jesus ama emen n̄kpa odomo n̄ko ye n̄kpọ oro owụtde ke mme akpan̄kpa isifiọkke n̄kpọ. Jesus ekemen n̄kpa odomo ye idap ke ini Lazarus ufan esie akakpade. (John 11:11-13) Ndi owo emi edede idap ekeme ndin̄wam nnyịn? Owo emi edede idap isifiọkke n̄kpọ, inyụn̄ ikemeke ndinam n̄kpọ ndomokiet nnọ owo.

Ndi Ukpọn̄ Isikpaha?

Ẹkpep ediwak owo ke ukpọn̄ edi n̄kpọ emi esịnede owo ke idem, emi mîsikpaha ke ini owo akpade. Bible ikpepke ntre. Genesis emi edide akpa n̄wed Bible asian nnyịn se ukpọn̄ edide. Genesis 2:7 ọdọhọ ke ini ẹkebotde akpa owo, ke enye ama “akabade edi ukpọn̄ eke odude uwem.” Ofụri owo edi ukpọn̄; mme unam  ẹnyụn̄ ẹdi ukpọn̄. (Numbers 31:28) Ke ntre, ke ini owo m̀mê unam akpade, ọwọrọ ke ukpọn̄ akpa oro. Bible ọsọn̄ọ emi.—Ezekiel 18:4.

Edi ndusụk owo ẹkeme ndibụp ẹte, ‘Nso kaban̄a ekese mbụk oro isikopde nte ke mme owo ẹnyene nneme ye mme akpan̄kpa, ẹkop uyo mmọ, m̀mê ẹkam ẹkụt mmọ?’ Ẹsiwak ndibụk utọ mbụk emi ke ediwak ebiet. Mbụk emi ẹsinam mbon oro iman m̀mê mme ufan mmọ ẹkpade ẹnyene idotenyịn, onyụn̄ anam mmọ ẹyom enyene-nsan̄a ekpo emi ọdọhọde ke imekeme ndinam mmọ ẹnyene nneme ye mme akpan̄kpa.

Ndi mme utọ mbụk oro ẹdi akpanikọ? Edieke edide ntre, ndi emi ikpatuahake ye se Bible etịn̄de nte ẹwụtde ke enyọn̄ emi? Christ Jesus ọkọdọhọ ke Ikọ Abasi edi akpanikọ. (John 17:17) Akpanikọ ada san̄asan̄a. Ke nditịm ntịn̄, Bible etịn̄ in̄wan̄-in̄wan̄ nte ikpesede mbụk oro ẹdọhọde ke mme akpan̄kpa ẹkeme ndin̄wam mme odu-uwem. Bible asian nnyịn owo oro okodomode ndiyom un̄wam akpan̄kpa. Oyokụt akpanikọ edieke etịn̄de enyịn okot mbụk emi.

Edidem Oyom Akpan̄kpa An̄wam Imọ

Se iyomde ndibụk mi eketịbe ke an̄waekọn̄ ke edem edere Israel. Enyene-ndịk udịmekọn̄ Philistine ẹma ẹdi ndin̄wana ye Edidem Saul ye udịmekọn̄ esie. ‘Nsia ama oyomo Saul eti-eti’ ke ini enye okokụtde nna-ekọn̄ Philistine. Etisịm ini emi, Saul ikatuakke aba ibuot inọ ata Abasi. Ke ntre, Jehovah ikeyereke enye ke ini enye okoyomde un̄wam. M̀mọ̀n̄ ke Saul akpaka okoyom un̄wam? Samuel emi ekedide prọfet Abasi ama akpa.—1 Samuel 28:3, 5, 6.

Saul ama aka ebịne enyene-nsan̄a ekpo ke En-dor ete an̄wam imọ. Enye ama ekpe enyene-nsan̄a ekpo oro ubọk ete ‘anam Samuel ọdọk’ edi. Enyene-nsan̄a ekpo oro ama okot mbiet ọnọ enye. Inua-okot Samuel emi ama ọdọhọ Saul ke mme Philistine ẹyekan enye, ye nte ke enye ye nditọiren esie ẹyekpa ke ekọn̄ oro. (1 Samuel 28:7-19) Ndi Samuel ekenen̄ede ọwọrọ edi oro?

Kere ise. Bible ọdọhọ ke owo ama akpa, ke “enye afiak ke ntan esie,” ye nte ke “mme uduak esie ẹtak.” (Psalm 146:4) Saul ye Samuel ẹma ẹfiọk ke Abasi imaha owo enyene ebuana ye mme enyene-nsan̄a ekpo. Idem n̄kpọ, n̄kọ Saul akakam ada iso nditre edinam ubụpekpo ke idụt oro!—Leviticus 19:31.

Kere ban̄a n̄kpọ emi. Edieke Samuel emi akanamde akpanikọ okpokosụk odude uwem nte spirit, ndi enye akpakabiat ibet Abasi onyụn̄ ebere ye enyene-nsan̄a ekpo man Saul osobo ye imọ? Jehovah ikenyeneke aba nneme ye Saul. Ndi enyene-nsan̄a ekpo ndien ekpekenyịk Ata Ọkpọsọn̄ Abasi ọdọn̄ Samuel emi ama akakpa okotobo Saul etop? Baba. Ana in̄wan̄-in̄wan̄ ke inua-okot Samuel emi ikedịghe anam-akpanikọ prọfet Abasi oro akakpade. Enye ekedi spirit—idiọk demon emi akanamde nte idi Samuel emi akakpade.

Mme demon ẹdi mme angel oro ẹkesọn̄de ibuot ye Abasi ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ ini emi ẹkebotde owo. (Genesis 6:1-4; Jude 6) Mme demon ẹsise mme owo ke ini mmọ ẹdude uwem; mmọ ẹfiọk nte owo kiet kiet esitịn̄de ikọ, nte enye etiede, ye nte esinamde n̄kpọ. Enen̄ede ọdọn̄ mmọ ndinam mme owo ẹnịm ke se Bible ekpepde idịghe akpanikọ. Imosụk ise Bible akpande nnyịn ete ikûnyene n̄kpọ ndomokiet ndinam ye mme utọ  spirit oro! (Deuteronomy 18:10-12) Ndiọi spirit emi ke ẹsụk ẹbabian̄a mme owo mfịn.

Do, imekeme ndifiọk ntak emi isikopde ediwak mbụk iban̄a nte mme owo “ẹkụtde” m̀mê “ẹkopde” uyo owo mmọ oro ẹkekpan̄ade. Okposụkedi emi utọ mbiet emi ẹkemede ndinam nte iyom ndin̄wam owo, ndiọi spirit ẹnen̄ede ẹyom ndibian̄a mme owo. * (Ephesus 6:12) Kere n̄ko ban̄a emi: Jehovah edi Abasi emi amade onyụn̄ ekerede aban̄a nnyịn. Edieke mme akpan̄kpa ẹsụk ẹdude uwem ke ebiet en̄wen ẹnyụn̄ ẹkemede ndin̄wam mme ufan m̀mê ubon mmọ, ndi Andibot nnyịn emi amade nnyịn akpakpan nnyịn ndinyene nneme ye mmọ onyụn̄ ọdọhọ ke ndinam ntre edi “mbubiam”? Ke akpanikọ, ikpakpanke! (1 Peter 5:7) Do, ndi odu ebiet emi ikemede ndibọ un̄wam?

Ata Un̄wam Emi Ẹnọde Mme Odu-Uwem ye Mme Akpan̄kpa

Se inemede emi anam ifiọk ke mme akpan̄kpa ikemeke ndin̄wam mme odu-uwem. Ke adianade do, ndisịn ukeme nyom un̄wam mme akpan̄kpa edi ediduọn̄ọ inụn̄ ke nsia ebiọn̄; utọ ukeme oro edi ata idiọkn̄kpọ sia enye anam owo abiat ibet Abasi onyụn̄ anam mme demon ẹkara owo.

Bible asian nnyịn ke Jehovah emi okobotde nnyịn edi mfọnn̄kan Owo emi ekemede ndin̄wam nnyịn. Enye ekeme ndinyan̄a nnyịn nsio ke n̄kpa. (Psalm 33:19, 20) Enye do ndin̄wam nnyịn mfịn. Mmọdo, enye ọnọ nnyịn ata idotenyịn, itiehe nte abian̄a abian̄a idotenyịn oro mme enyene-nsan̄a ekpo ẹsinọde.

Tamba oro iketịn̄de iban̄a ke ntọn̄ọ ama edifiọk nte akpanikọ oro Jehovah ekpepde nnyịn enen̄erede okpụhọde ye abian̄a abian̄a idotenyịn oro mme enyene-nsan̄a ekpo ẹsinọde. Mme enyene-nsan̄a ekpo ẹkedọhọ ke enye idibehe udomo edieke enye mîwaha n̄kpọ inọ mme ete ete esie oro ẹma ẹkekpan̄a. Tamba ọkọtọtọn̄ọ ndikpep Bible ye Mme Ntiense Jehovah. Enye ama ekpep se isinen̄erede itịbe inọ mme akpan̄kpa, onyụn̄ ekpep aban̄a ndiọi spirit oro ẹsinamde nte idi mbon oro ẹma ẹkekpan̄a. Kpa ye oro eka Tamba ekenen̄erede enyịk enye okokụt enyene-nsan̄a ekpo, enye ikakaha, onyụn̄ ọdọhọ eka esie ete, “Edieke mmembehe, nyenen̄ede nsịn ukeme isua en̄wen.”

Nso iketịbe? Enye ekemen akpa ke udomo oro! Idem ama enen̄ede akpa eka esie, enye onyụn̄ etre ndibuọt idem ye mme enyene-nsan̄a ekpo, inyụn̄ idehedei idọhọ aba ẹfiak ẹwa mme orụk uwa oro. Tamba ama edi edifiọk ke Jehovah akpan nnyịn ‘ndibụp mme akpan̄kpa nnọ mme odu-uwem.’ (Isaiah 8:19) Tamba ndikpep Bible ama anam enye enyene mbuọtidem ke edieke imọ imade ibet Abasi, ke se imọ inamde ọyọwọrọ usụn̄.—Psalm 1:1-3.

Edi nso kaban̄a mme owo nnyịn oro ẹma ẹkekpan̄a? Ndi idotenyịn idụhe inọ mmọ? Jehovah esin̄wam nnyịn oro idude uwem onyụn̄ ọn̄wọn̄ọ ndin̄wam mbon oro ẹdude ke udi. Ke prọfet Isaiah ama eketịn̄ ke mme akpan̄kpa ikemeke ndinam n̄kpọ ndomokiet, kop se enye etịn̄de ke Isaiah 26:19: “Mme akpa-n̄kpa fo ẹyedu uwem. . . . Mbufo emi ẹdụn̄de ke ntan ẹdemede, ẹkwọ.” Ntịn̄nnịm ikọ oro ọdọhọ n̄ko ke ‘mme okpo’ ẹyetọn̄ọ ntak ẹdu uwem.

Kere ban̄a oro! Ẹyenam ediwak biliọn owo oro mîfiọkke baba n̄kpọ kiet, emi ẹdede ke udi ẹset! Ke nditịm ntịn̄, Bible ọdọhọ ke ‘ọdọdọn̄’ Jehovah ndinam mme akpan̄kpa ẹset. (Job 14:14, 15) Ndi etie nte ke utọ un̄wọn̄ọ oro ikemeke nditịbe? Jesus Christ ama enen̄ede ọfiọk ke emi eyetịbe, tutu enye ọdọhọ ke mmọ ẹmeseset ke enyịn Jehovah.—Luke 20:37, 38.

Ndi akpama ndinyene utọ idotenyịn emi? * Ka iso kpep akpanikọ Bible. Ndikpep Bible ayanam enen̄ede ọfiọk ke Jehovah ekeme ndin̄wam mme odu-uwem ye mme akpan̄kpa, ye nte ke mme un̄wọn̄ọ esie “ẹdi se ẹkemede ndibuọt idem ẹnyụn̄ ẹdi akpanikọ.”—Ediyarade 21:4, 5.

[Mme Ikọ Idakisọn̄]

[Se ẹwetde ke ikpọ abisi ke page 19]

Edi ndammana n̄kpọ nnyịn ndiyom ndikụt owo nnyịn emi akakpade

[Ndise ke page 20]

Ndi prọfet Samuel ọkọwọrọ edinyene nneme ye Edidem Saul?