Mme Andikot N̄wed Nnyịn Ẹbụp Ẹte . . .

Cain Akada M̀mọ̀n̄ N̄wan Esie?

▪ “Edieke Adam ye Eve ẹkenyenede nditọiren iba, Cain ye Abel, Cain akada m̀mọ̀n̄ n̄wan?” Okposụkedi emi mme okụt ndudue nnọ Bible ẹsiwakde ndibụp mbụme emi nte mmemmem ọkpọsọn̄ mbụme, se idude ke Bible ekem ndida mbọrọ mbụme emi edifọn edifọn.

Genesis ibuot 3 ye 4 ẹtịn̄ mme n̄kpọ oro ẹtienede mi: (1) Eve ekedi “eka kpukpru mme andidu uwem.” (2) Anyan ini ama ebe tọn̄ọ ke ini emi Cain akamanade ye ini emi enye akawade uwa oro Abasi ekesịnde. (3) Ke ẹma ẹkedọhọ ke Cain edidi “nyon̄ ye andiyo ke isọn̄,” Cain ama okop ndịk ke ‘kpukpru owo eke ẹdikụtde imọ’ ẹkeme ndiyom ndiwot imọ. (4) Abasi ama enịm Cain idiọn̄ọ mbak owo ediwot enye, owụtde ke nditọeka m̀mê mme iman esie ẹkeme ndiyom ndiwot enye. (5) “Ndien,” Cain ọfiọk n̄wan esie ke “isọn̄ Nod.”—Genesis 3:20; 4:3, 12, 14-17.

Kpukpru emi anam ikeme ndidọhọ ke n̄wan Cain ekedi kiet ke otu nditọ Eve emi owo mîsiakke usen emana. Genesis 5:4 ọdọhọ ke Adam ama ‘obon nditọ-iren ye nditọ-iban’ ke ofụri isua 930 emi enye okodude uwem. Edi akpanikọ ke Bible itịn̄ke nnennen nnennen nte ke n̄wan Cain ekedi eyen Eve. Nditịn̄ mban̄a n̄wan emi ke ẹma ẹkebịn Cain ke obio owụt ke ediwak isua ẹma ẹbe ekem enye ndidi eyeyen Adam ye Eve. Ntem, The Amplified Old Testament ọdọhọ ke n̄wan Cain ekedi “kiet ke otu mme andito ubon Adam.”

Adam Clarke, emi ekesitịn̄de n̄kpọ aban̄a Bible ke n̄kpọ nte isua 200 emi ẹkebede, ọkọdọhọ ke Abasi ndinịm Cain idiọn̄ọ ke ntak emi enye okokopde ndịk ekedi sia ediwak emana nditọ Adam ẹma ẹdodu—emi ẹkewakde ẹkem “ndisiak ediwak n̄kpri obio.”

Ediwak obio mfịn ẹda Cain ndikọdọ eyeneka esie m̀mê eyenan̄wan emi ekedide eyen eyeyen Adam nte ata idiọk n̄kpọ. Emi edi ke ntak ibet obio m̀mê ke ntak mfịna nsenubon. Edi F. LaGard Smith ọdọhọ ntem ke n̄wed oro The Narrated Bible in Chronological Order: “Enen̄ede etie nte mme akpa nditọeka iren ye iban oro ẹma ẹsidọ kiet eken, kpa ye emi mme emana ini iso ẹdidade emi nte n̄kpọ oro ọdiọkde.” N̄ko-n̄ko, enen̄ede ọfọn ifiọk ke edi ke Moses ama ọkọbọ ibet Abasi oro ẹkenọde idụt Israel ke isua 1513 M.E.N., ke ẹkekpan owo ndifụhọde iferi n̄kpet n̄kpet iman.—Leviticus 18:9, 17, 24.

Mfịn, ediwak tọsịn isua ẹbe tọn̄ọ akpa ete ye eka nnyịn ẹkeduọk mfọnmma oro mmọ ẹkenyenede ini kiet ko. Ekeme ndidi mmọ ikenyeneke mfịna nsenubon ye mme mfịna oro nnyịn idade-da imana. Akan oro, mme ndụn̄ọde ndondo emi, utọ nte enye oro ẹmịn̄de ke Journal of Genetic Counseling, owụt ke nditọ owo emi ọdọde eyen eyeneka ete m̀mê eyen eyeneka eka esie idinen̄ekede inyene ndo nte ẹsiwakde ndikere. Ke akpanikọ, mme utọ n̄kpọ oro ikedịghe akpan mfịna ke eyouwem Adam m̀mê mbemiso eyo Noah. Ntem, imekeme ndidọhọ ke n̄wan Cain ekedi kiet ke otu iman esie.