Nte Mme Christian Eyo Mme Apostle Ẹkedude Uwem

Nte Ẹkesikade Ata Utịt Ikpehe Isọn̄

“Ke ndan̄nsiere enye asan̄a ye Barnabas aka ke Derbe. Ndien ke ẹma ẹketan̄a eti mbụk ẹnọ obio oro ẹnyụn̄ ẹnam ediwak mbet, mmọ ẹfiak ẹnyọn̄ọ Lystra ye Iconium ye Antioch.” —UTOM 14:20, 21.

MBỊTMBỊT ofụm usenubọk ọtọ akaisan̄. Enye osụk an̄wana atan̄ ukot ọdọn̄ ke n̄kani ikpaukot esie. Enye ọmọn̄ afiak asan̄a ofụri usen kiet en̄wen.

Enye asan̄a ke utịn usenubọk oro ke ntọn̄ntọn̄ usụn̄ ke ufọt in̄wan̄ vine, ebe ke mme otu olive onyụn̄ ọdọk n̄kokon̄ obot. Enye osobo mme akaisan̄ en̄wen ke usụn̄—utọ nte mme ọtọ-in̄wan̄ emi ẹkade in̄wan̄, mme anyamurua ye mme enan̄ emi ẹmende ata ediwak mbiomo, ye mme akaisan̄ ido ukpono emi ẹkade Jerusalem. Akaisan̄ emi ye mme nsan̄a esie ẹneme nneme ye kpukpru owo oro mmọ ẹsobode. Nso idi uduak mmọ? Ndinam ikọ Jesus emi ọkọdọhọde ete ẹdi ntiense imọ “tutu esịm ke ata utịt ikpehe isọn̄.”—Utom 1:8.

Akaisan̄ emi ekeme ndidi apostle Paul, Barnabas, m̀mê kiet ke otu isụn̄utom eyo mme apostle emi ẹkopde odudu. (Utom 14:19-26; 15:22) Mmọ ẹma ẹnyene ukeme ndiyọ n̄kpọ ẹnyụn̄ ẹnyene iwụk. Ukaisan̄ ikememke utom. Apostle  Paul ekewet ntem aban̄a se ikọwọrọde enye ke isan̄ esie ke inyan̄ibom: “Nsụn̄ikan̄ emi ndude esịp utịm ikata, mmodu ke udem okoneyo kiet ye uwemeyo kiet.” Ndika isan̄ ke obot ikonyụn̄ imemke. Paul ama ọdọhọ ke ediwak ini imọ ima isobo “n̄kpọndịk ke akpa” ye “n̄kpọndịk ke ubọk mbon n̄wo.”—2 Corinth 11:25-27.

Ekpetie didie nditiene mme isụn̄utom oro n̄ka isan̄? Akpasan̄a kilomita ifan̄ ke usen? Nso ye nso ke akpakama, ndien m̀mọ̀n̄ ke afo akpana ke usụn̄?

Ndisan̄a Obot Obot Ke eyo mme apostle, mbon Rome ẹma ẹsiak ata ediwak usụn̄ emi ẹkesisan̄ade ẹka ediwak ikpọ obio ke obio ukara oro. Ẹma ẹnen̄ede ẹtịn̄ enyịn ẹnam mme usụn̄ emi. Ẹkeda itiat ẹnam, ndien ediwak mmọ ẹma ẹn̄wan̄a ke mita inan̄ ye ubak, ẹnyene ebiet emi mme owo ẹsisan̄ade ke ukot ye adaha kilomita. Isụn̄utom nte Paul ama ekeme ndisan̄a kilomita 32 ke usụn̄ emi ke usen.

Edi owo ikanamke ediwak usụn̄ ke Palestine, mmọ ẹma ẹnyụn̄ ẹnyene ndịk sia owo mîkesịnke ọkọ ikanade in̄wan̄ ye mme ebeden̄. Akaisan̄ ama ekeme ndisobo idiọk unam m̀mê inọ; ẹkam ẹkeme ndisịri usụn̄ ofụri ofụri.

Nso ye nso ke akaisan̄ ekesikama? Ndusụk akpan n̄kpọ emi ẹkekamade ẹkedi esan̄ ndida n̄kpeme idem (1), mbri (2), ekpat okụk (3), ikpaukot kiet efen (4), ekpat udia (5), ukpụhọ ọfọn̄ (6), bọket ikpa emi ẹkemede ndifụt man ẹkpesida ẹkoi mmọn̄ ke obube ke usụn̄ isan̄ (7), ekpeme mmọn̄ (8), ye akaka ekpat emi ẹdọn̄de kpukpru n̄kpoduoho emi (9).

Mme isụn̄utom ẹma ẹnen̄ede ẹfiọk ke iyosobo mbonurua emi ẹsinyamde n̄kpọ ke mme urua ke obio ke obio. Mbonurua emi ẹkesisan̄a ye enan̄-mbiomo emi ikpat ẹsisọn̄de ke isọn̄. Idụhe unam en̄wen emi ekekemede ndisan̄a ke mme usụn̄ n̄kokon̄ obot ye itiat oro. Ẹdọhọ ke enan̄-mbiomo emi okopde idem ekeme ndibiom akpakịp mbiomo nsan̄a kilomita 80 ke usen. Enan̄-mbakara emi ẹyịride ukpatn̄kpọ ikesisọpke isan̄ ntre; ekesisan̄a kilomita 8 esịm 20 ke usen. Edi nyaraenan̄ ẹma ẹkeme ndibiom ata ndodobi mbiomo ẹnyụn̄ ẹfọn ndida n̄ka isan̄ oro mîyomke usụn̄. Akaisan̄  ama esibe mme owo ye ediwak camel m̀mê enan̄-mbiomo emi ẹbiomde n̄kpọurua ẹto ofụri ererimbot. Isụn̄utom ama ekeme ndiwat enan̄-mbakara mbe usọp usọp; ada leta ye mme ewụhọ mbọn̄ aka nsio nsio ebiet ke obio ukara oro.

Ke ini eyo okụtde, mme akaisan̄ ẹkesina ke ufọk mbenusụn̄ emi mmọ ẹwụkde usọp usọp. Ndusụk ẹkesina ke mme ubet emi owo mîbonke n̄kpọ ndụn̄ufọk. Mme utọ ufọk emi ikesikpanke tuep, m̀mê inọ. Ke ebiet oro ẹkekemede, etie nte mme isụn̄utom ẹkesina ye ubon m̀mê ye nditọete mmọ ke Christ.—Utom 17:7; Rome 12:13.

Ndisan̄a Mmọn̄ Mmọn̄ N̄kpri ubom ẹkesiwat mme owo ye mbiomo ẹsan̄a ke mbenesụk ẹnyụn̄ ẹbe Inyan̄ Galilee. (John 6:1, 2, 16, 17, 22-24) Ikpọ nsụn̄ikan̄ ẹkesiwat ẹbe Inyan̄ Mediterranean, ẹmen ikpọ mbiomo ẹka mme esụkmbehe emi ẹdude ke ata nsannsan ẹnyụn̄ ẹda mbiomo do ẹto ẹdi. Mme nsụn̄ikan̄ emi ẹkesida udia ẹdi Rome ẹnyụn̄ ẹda ikpọ owo ukara ye mme leta ẹka m̀mê ẹda ẹto nsio nsio esụkmbehe ẹdi.

Mme awat-inyan̄ ẹkesida se mmọ ẹkụtde ke enyịn—n̄kpọ idiọn̄ọ nte iban̄ ke uwemeyo, ye ntantaọfiọn̄ ke okoneyo—ẹdiọn̄ọ usụn̄. Ntem, ekesifọn ndisan̄a mmọn̄ mmọn̄ ọtọn̄ọde ke May esịm ufọt ufọt September, kpa ini emi enyọn̄ akafiakde ọfọn esisịt. Nsụn̄ikan̄ ẹma ẹsiwak ndisịp.—Utom 27:39-44; 2 Corinth 11:25.

Idịghe ke ntak emi isan̄ mmọn̄ ọkọfọnde akan akanam mme owo ẹsisan̄a mmọn̄ mmọn̄. Nsụn̄ikan̄ mbiomo ekedi akpan n̄kpọisan̄ mmọn̄, edi owo ikesinen̄ekede ise iban̄a mme akaisan̄. Mmọ ẹkesidụn̄ ẹnyụn̄ ẹna ke isọn̄ nsụn̄ikan̄ ke ini enyọn̄ ọfọnde m̀mê ọdiọkde. Mme ọsọn̄urua n̄kpọurua ẹkesiyọyọhọ ebiet emi mmọn̄ mîdụkke ke isọn̄ nsụn̄ikan̄. Mme akaisan̄ ẹkesidia udia emi mmọ ẹkekamade. Mmọn̄ kpọt ke ẹkesinọ mmọ. Odu ini emi enyọn̄ ekesidiọkde etieti. Oyobio ye akpa ndidaha ama esinam mme owo ẹkpọhi ke ediwak usen.

Kpa ye kpukpru afanikọn̄ oro ẹkesan̄ade ye ndisan̄a obot obot ye ke mmọn̄ mmọn̄, mme utọ isụn̄utom nte Paul ẹma ẹsịn ifịk “ẹkwọrọ eti mbụk obio ubọn̄” ntatara ntatara ke mme ikpehe ererimbot oro ẹkefiọkde ini oro. (Matthew 24:14) Ke isua 30 kpọt ẹma ẹkebe tọn̄ọ Jesus ọkọdọhọ mme mbet esie ẹdi ntiense imọ, Paul ama ewet ete ke ẹma ẹkwọrọ eti mbụk “ẹnọ kpukpru edibotn̄kpọ ke idak ikpaenyọn̄.”—Colossae 1:23.