Bible Okpụhọde Mme Owo

NSO ikanam owo n̄ka emi ẹkesikwọde idat idat ikwọ, emi mîkesimaha ndidian idem ye mme owo ekpep ndima mme owo nnyụn̄ n̄kam ndomo ndin̄wam mmọ? Nso ikonyụn̄ inam owo Mexico emi ekesidude oburobụt uwem etre utọ uwem oro? Nso ikanam owo Japan emi ekesibrede mbuba uwat enan̄ukwak ọkpọn̄ mbuba esie onyụn̄ ọtọn̄ọ ndinam n̄kpọ Abasi? Kop se mmọ ẹtịn̄de mi.

“Mma nsisọn̄ ido etieti, n̄kohode idem, nnyụn̄ ntie ekọn̄ ekọn̄.”—DENNIS O’BEIRNE

N̄KAMANA KE 1958

NTO ENGLAND

N̄KESIMA IDAT IDAT IKWỌ, MMAHA NDIDIAN IDEM YE MME OWO

NTE N̄KESIDUDE UWEM: Nto Ireland ke England, n̄konyụn̄ n̄kpon nte owo Catholic Ireland. Mma nsika ufọkabasi, ndien kpa ye emi mmen̄kamaha ufọkabasi, n̄kpọ Abasi okosụk ọdọdọn̄ mi. Mma nsibọn̄ Akam Ọbọn̄ kpukpru ini, mmonyụn̄ nti nte n̄kesinade ke bed n̄kere se akam emi ọwọrọde. N̄kesibọn̄ enye ke ikpehe ke ikpehe, nnyụn̄ ndomo ndise se ikpehe kiet kiet ọwọrọde.

Mma ndụk n̄ka Rasta ke ini n̄kedide akparawa, nsinyụn̄ nse nte mbon oro ẹsuade ukara Nazi ke Germany ẹsinamde n̄kpọ. Mma nnen̄ede nsịn idem ke n̄ka oro ẹsikwọde idat idat ikwọ, ntiene mmọ nsọn̄ ibuot. Ekpere ndidi kpukpru usen ke n̄kesin̄wọn̄ ikọn̄, akpan akpan marijuana. N̄kesinam n̄kpọ n̄kwe owo n̄kwe owo, n̄n̄wọn̄ mmịn etieti, ndaha uwem mi ye eke mbon en̄wen ke n̄kpọ. N̄kesimaha ndidian idem ye mme owo, nnemeke nneme ye owo ndomokiet, ibọhọke mmama nneme oro. N̄kesikam nnyịmeke ẹsio mi ndise. Ke ini mfiakde n̄kere nte n̄kesidude uwem, mmedikụt ke mma nsọn̄ ido etieti, n̄kohode idem, nnyụn̄ ntie ekọn̄ ekọn̄. Sụk mbon oro ẹkperede mi ke n̄kesifọn ido nnyụn̄ nnọ n̄kpọ.

Mma ntọn̄ọ ndinyene udọn̄ ke Bible ke ini n̄kedide n̄kpọ nte isua 20. Ufan mi kiet emi ekesinyamde ikọn̄ekpo ama ọtọn̄ọ ndikot Bible ke ufọk n̄kpọkọbi, nnyịn mbiba ima isineme ata ediwak n̄kpọ iban̄a ido ukpono, Ufọkabasi ye mme n̄kpọ emi Satan anamde ke ererimbot. Mma ndep Bible ntọn̄ọ ndikpep ke idemmi. Ami ye ufan mi emi ima isisio mme itie ke Bible ikot ke idem nnyịn, itie kiet ineme se ikokotde, ekem ibiere se itien̄wed oro ọwọrọde. Ima inam ntem ke ediwak ọfiọn̄.

Etienede se ikokotde, ima idikụt ke idu uwem ke mme akpatre usen; ke akpana mme Christian ẹkwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄; ndien ke ikpanaha mme Christian ẹdi ubak ererimbot ẹnyụn̄ ẹsịn idem ke mbre ukara; ye nte ke Bible ekpep nte ikpodude eti uwem. Ima inen̄ede ikụt ke se Bible ekpepde edi akpanikọ ndien ke anaedi ido ukpono akpanikọ mmọdo. Edi ewe? Ima ikere m̀mê ekpedi mme ọwọrọetop ufọkabasi emi ẹsimade uyom uyom usọrọ, ẹnyụn̄ ẹsịnde idem ke mbre ukara. Edi ima idikụt ke Jesus ikanamke kpukpru oro. Ima idiọn̄ọ ke  Abasi idaha ye mmọ, ntre ima itọn̄ọ ndikere mban̄a n̄kpri ido ukpono oro mîkọwọrọke etop.

Ima isibịne mbon ido ukpono emi ikobụp mmọ ediwak mbụme. Nnyịn ke idem nnyịn ima ifiọk ibọrọ mbụme emi ke Bible, edi ikoyom ndise m̀mê mmọ ẹyenọ nnyịn ibọrọ emi ẹsịnede ke Bible. Ekesidi ima ineme nneme emi ima ye mmọ, ami mbọn̄ akam nnọ Abasi nte, ‘Edieke mmọ ẹdide mbon ido ukpono akpanikọ, mbọk nam ọdọn̄ mi ndifiak nsobo ye mmọ.’ Edi ke ima ikasan̄a ntem ke ediwak ọfiọn̄, n̄kekwe ido ukpono ndomokiet emi adade Bible ọbọrọ mme mbụme mi, ikonyụn̄ idọn̄ke mi ndifiak nsobo ye mmọ.

Ke akpatre, ami ye ufan mi ima isobo ye Mme Ntiense Jehovah inyụn̄ ibụp mmọ ukem mbụme emi ikesibụpde mbon ido ukpono eken, ndien mmọ ẹma ẹda Bible ẹbọrọ mbụme nnyịn. Mmọ ẹkenyụn̄ ẹtịn̄ ukem ukem se nnyịn ikekpepde ke Bible. Ntre, ima ibụp mmọ mme n̄kpọ eken oro nnyịn mîkọfiọkke, utọ nte, nte Abasi esede un̄wọn̄ sika ye ikọn̄ekpo. Mmọ ẹma ẹfiak ẹda Bible ẹbọrọ nnyịn mbụme emi. Ima inyịme nditiene n̄ka Ufọkmbono Obio Ubọn̄ mmọ.

Edi ikememke utom inọ mi. Mma nsua ndidian idem ye mme owo tutu n̄kamaha mbon emi ẹsitiede ufan ufan mi, ẹsinyụn̄ ẹsịnede ndiye ọfọn̄ ẹsan̄a ẹkpere mi. Ekesitie mi nte ke enyene se ndusụk mmọ ẹyomde, ntre ikọdọn̄ke mi ndika Ufọkmbono Obio Ubọn̄ aba. Edi mma nnam nte nsisụk nnamde, mbọn̄ akam nte yak Abasi anam ọdọn̄ mi ndifiak nsobo ye Mme Ntiense Jehovah edieke mmọ ẹdide ido ukpono akpanikọ. Ndien isan̄ emi, ama enen̄ede ọdọn̄ mi ndiyak Mme Ntiense Jehovah ẹkpep mi Bible.

NTE BIBLE OKOKPỤHỌREDE UWEM MI: Mma ndiọn̄ọ ke akpana ntre ndin̄wọn̄ ikọn̄ekpo, ndien mma nsọsọp ntre. Sika akakam ọsọn̄ mi nditre. Mma n̄n̄wana nditre enye ediwak ini edi n̄kekemeke. Ke ini n̄kokopde ke enyene mbon emi ẹkenyụn̄ ẹtiede usen kiet ẹtop sika mmọ ẹduọn̄ọ ẹnyụn̄ ẹtre un̄wọn̄ sika, mma mbọn̄ akam nnọ Jehovah nte an̄wam mi. Jehovah ama onyụn̄ an̄wam mi ntre sika. Mma ndikụt ke ọfọn ndisin̄wan̄a ofụri esịt nnọ Jehovah.

Mma nnam akamba ukpụhọde n̄ko ke nte nsịnede n̄kpọ nnyụn̄ n̄kamade idem. Idet emi n̄kakamade ke ibuot akpa ini emi n̄kakade Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ama okpon etieti ndien mma n̄kpụhọde enye uduot nnam etie blu blu, ekem mfiak n̄kpụhọde nnam etie utouto. N̄kesịne jeans ye jaket ikpa emi ẹwetde n̄kpọ ke idem. N̄kekwe ufọn ndikpụhọde kpa ye emi Mme Ntiense ẹken̄wanade ndikọk ibuot ye ami mban̄a emi. Edi ke akpatre mma n̄kere mban̄a se idude ke 1 John 2:15-17, emi ọdọhọde ete: “Ẹkûma ererimbot m̀mê se idude ke ererimbot. Edieke owo ekededi amade ererimbot, enye imaha Ete.” Mma ndikụt ke nte nsisịnede n̄kpọ nnyụn̄ n̄kamade idem owụt ke mma ererimbot, ndien ke ana n̄kpụhọde man n̄wụt ke mma Abasi, mma nnyụn̄ n̄kpụhọde.

Nte ini akakade, mma ndifiọk ke idịghe Mme Ntiense Jehovah ẹdọhọ nsidụk mme mbono esop Christian, ke Abasi ọdọhọ. (Mme Hebrew 10:24, 25) Ke mma n̄kọtọn̄ọ ndidụk kpukpru mbono esop nnyụn̄ mmehe ye mme owo, mma mbiere ndina baptism man n̄wụt ke mmayak idem nnọ Jehovah.

UFỌN ORO MBỌDE: Ndikụt nte Jehovah ayakde isịk ikpere enye enen̄ede otụk mi. Mbọm esie ye nte enye esikerede aban̄a nnyịn anam mi n̄kpebe enye nnyụn̄ ntiene uwụtn̄kpọ Jesus Christ Eyen esie. (1 Peter 2:21) Mmedi ndikụt ke kpa ye ndude uwem nte Christian, ke oro ikpanke mi ndinyene mme edu mi. Mmekpep ndinyene ima nnyụn̄ n̄kere mban̄a mbon en̄wen. Mmesin̄wana ndikpebe Christ ke nte nnamde n̄kpọ ye n̄wan mi ye eyen mi. Mmesinyụn̄ nnen̄ede n̄kere mban̄a nditọete ke esop. Nditiene Christ anam nnyene uku, ukpono, nnyụn̄ n̄keme ndima mbon en̄wen.

 “Mmọ ẹma . . . ẹnam n̄kpọ ye ami ukpono ukpono.”—GUADALUPE VILLARREAL

N̄KAMANA KE 1964

NTO MEXICO

N̄KODU OBUROBỤT UWEM

NTE N̄KESIDUDE UWEM: Nnyịn idi nditọ itiaba ke ufọk nnyịn. Ẹkebọk nnyịn ke Hermosillo ke Sonora, Mexico kpa ebiet emi mme owo ẹbuenede etieti. Ete mi akakpa ke ini n̄kedide ekpri eyen, ntre eka mi ekenyene ndinam utom man ese aban̄a nnyịn. N̄kesisan̄a ukot ikpîkpu koro okụk ikodụhe ndidep ikpaukot. N̄kọtọn̄ọ ke ekpri nnam utom man ntiene n̄n̄wam ufọk. Kpukpru nnyịn ikafafaha idụn̄ ebiet kiet nte mme ubon eken ẹkenyụn̄ ẹdụn̄ọde.

Eka mi ikesiwakke ndidu ke ufọk nse mban̄a nnyịn. Akparawa emi ekedide isua 15 ama asabade mi ke ini n̄kedide isua 6 kpọt. Enye ama anam mi n̄kpọ emi ke ediwak isua. Se enye akanamde emi ama abiat mi, anam n̄kere ke idiọkke erenowo ndifiọk erenowo. Ke ini n̄ketịn̄de mfịna mi nnọ mbiausọbọ ye mme ọkwọrọ ederi, mmọ ẹkedọhọ mi ke inyeneke se inamde mi, ke inyeneke se idiọkde erenowo ndima erenowo.

Ke ini n̄kedide isua 14, mma mbiere ndiwụt ofụri ererimbot ke nsidan̄ ye irenowo. N̄kodu utọ uwem emi ke ofụri isua 11, nnyụn̄ n̄kpụhọ irenowo ke ubọk ke ubọk. Ekem mma ntọn̄ọ ndikpep unam idet, nnyụn̄ nnyene itie unam idet. Edi esịt ikenemke mi. Uwem mi eketie ufen ufen, onyụn̄ ọyọhọ ye edikpu. Mma mfiọk ke se n̄kanamde ikọfọnke. Mma ntọn̄ọ ndibụp idem mi m̀mê osụk odu eke ọfọnde ke ererimbot emi.

Mma nditi akamba eyeneka mi an̄wan, emi okosụk ọtọn̄ọde ndikpep Bible ye Mme Ntiense Jehovah, ekem ana baptism. Enye ama esitịn̄ ọnọ mi se enye ekpepde, edi n̄kọdọn̄ke utọn̄ do. Edi mma mma nte enye odude uwem ye nte ndọ esie enemde. Mma n̄kụt ke enye ye ebe esie ẹnen̄ede ẹma, ẹkpono, ẹnyụn̄ ẹfọn ido ye kiet eken. Nte ini akade, owo kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah ama ọtọn̄ọ ndikpep mi Bible. Ke nsonso oro, n̄konyụn̄ n̄kpep nte owo ekpep uto, esịt mi ikodụhe do. Edi n̄kpọ ama okpụhọde.

NTE BIBLE OKOKPỤHỌREDE UWEM MI: Mme Ntiense emi ẹma ẹkot mi mbono esop mmọ, ndien mma ndọhọ nnyụn̄ ntiene n̄ka. Akanam ndụkke utọ mboho oro. Sese ami emi nsidide n̄kpọ nsahi, edi idụhe eke akasakde mi do. Mmọ ẹma ẹkọm mi ediye ediye, ẹnyụn̄ ẹnam n̄kpọ ye ami ukpono ukpono. Emi ama enen̄ede otụk mi.

Se n̄kakam n̄kụtde ke ini n̄kodụkde akamba mbono mmọ ama anam nnen̄ede mma mmọ. Mma n̄kụt ke ọkpọkọm mmọ ẹwak didie, ke mmọ ẹsụk ẹtie ukem nte eyeneka mi—ẹye edu ẹnyụn̄ ẹnam akpanikọ. Mma mbụp idem mi m̀mê ikam idịghe mbon oro n̄kọbọn̄de akam nyom edi emi. Ima ye edidianakiet mmọ, ye nte mmọ ẹdade Bible ẹbọrọ kpukpru mbụme ama akpa mi idem. Mma ndikụt do ndien ke Bible anam mmọ ẹye edu ntre. Mma ndikụt n̄ko nte ke nnyene ndikpụhọde edu man ntie nte mmọ.

Ke akpanikọ, n̄kenyene ndinam ata akamba ukpụhọde, sia n̄kesidu uwem nte ndi n̄wan. N̄kenyene ndinam ukpụhọde ke nte nsitịn̄de ikọ, nte nsisịnede ọfọn̄, nte nsikamade idet, ye ndụk oro ndụkde. N̄kani ufan mi ẹma ẹtọn̄ọ ndisak mi ẹte: “Nso ke ananam emi? Nte eketiede oro ikọdiọkke. Mbọk sion̄o idem kpọn̄ ọkpọsọn̄ ukpep Bible emi. Idụhe se mûdiọn̄ọke.” Se ikọsọn̄de mi ikan ndinam ekedi nditre oburobụt uwem oro n̄kesidude.

 Edi mma mfiọk ke mme owo ẹkeme ndinam ikpọ ukpụhọde sia se idude ke akpa Corinth 6:9-11 ama enen̄ede odụk mi esịt. Itien̄wed oro ọdọhọ ete: “Kamse! Nte mbufo ifiọkke ite mme anam ukwan̄ido ididaha obio ubọn̄ Abasi inyene? Ẹkûyak ẹtụn mbufo usụn̄. Mbon use, mme okpono ndem, mme esịn efịbe, iren oro ẹnịmde ndida nyụhọ oburobụt udọn̄ idan̄, irenowo emi ẹdan̄de ye irenowo . . . ididaha obio ubọn̄ Abasi inyene. Edi ndusụk mbufo ẹketie ntem. Edi ẹmeyet mbufo ẹsana.” Jehovah ama an̄wam mi nnam ukpụhọde emi kpa nte akan̄wamde mme owo ke eset. Emi ikedịghi ifia ubọk kiet, ama onyụn̄ ada ini, edi ima ye ndausụn̄ Mme Ntiense ama enen̄ede an̄wam mi.

UFỌN ORO MBỌDE: Mfịn, ndidu ata eti uwem. Mmọdọ ndọ, ndien ami ye edima an̄wan mi ke idomo ndikpep akpan nnyịn ndida mme edumbet Bible ndu uwem. Mmenyene ekese edidiọn̄ eke spirit ye mme ifetutom, ndien kpukpru emi iyakke nti akani uwem mi. Ndi ebiowo idahaemi ke esop, ndien mman̄wam mbon en̄wen ẹkpep akpanikọ Bible. Ukpụhọde oro nnamde ama enen̄ede enem eka mi esịt tutu enye enyịme ndikpep Bible, ndien ebịghi enye akana baptism. Ekpri eyeneka mi an̄wan emi ekesinyụn̄ odude oburobụt uwem edidi kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah idahaemi.

Idem mbon oro mîdịghe iman mi, emi ẹkefiọkde nte n̄kesidude uwem ẹkụt ke ndidi owo en̄wen idahaemi. Ndien mmọfiọk se inamde n̄keme ndikpụhọde ntem. Mbemiso emi, mma nsika mbịne mbiausọbọ ye mme ọkwọrọ ederi, ndien mmọ ẹkesinọ mi sụk ndiọi item. Edi Jehovah ama enen̄ede an̄wam mi. Okposụkedi emi n̄kekerede ke n̄wọrọke n̄kpọ ndomokiet, enye ikesehe mi ntre, edi akanam n̄kpọ ye ami ke ima ye ime. Ndifiọk ke utịbe utịbe enyene-ọniọn̄ Abasi ima ekeme ndisụk nti utọ owo nte ami onyụn̄ oyom n̄kpọ ọfọn mi ama enen̄ede otụk mi.

‘N̄kokopke uyụhọ, ndien uwem eketie mi ndobo ndobo ye ukpọk ukpọk.’—KAZUHIRO KUNIMOCHI

N̄KAMANA KE 1951

NTO JAPAN

N̄KESIBRE MBUBA UWAT ENAN̄UKWAK

NTE N̄KESIDUDE UWEM: N̄kokpon ke Shizuoka ke Japan, ndien kpukpru nnyịn mbitiaita ikodụn̄ọ ke ekpri ufọk. Ete mi ekesinyanyam onyụn̄ ọdọdiọn̄ enan̄ukwak. Enye ama esida mi aka mme ebiet emi ẹmiade mbuba uwat enan̄ukwak toto ke ekpri, ndien mma ntọn̄ọ ndima mbuba emi. Ete mi ama ọtọn̄ọ ndinam ndutịm man n̄kabade ndi ata awat enan̄ukwak. Enye ama enen̄ede ekpep mi ndiwat enan̄ukwak ke ini ntọn̄ọde-tọn̄ọ ufọkn̄wed sekọndri. Edi ke mma n̄kekpere ndikụre sekọndri, mma mbọ n̄kpọ utịm ikata ke mbuba uwat enan̄ukwak idụt nnyịn. Ẹma ẹnọ mi enọ ndika ufọkn̄wed ntaifiọk ke mfọn, edi n̄kebiere ndika ufọkn̄wed uwat enan̄ukwak. Mma n̄kabade ata awat enan̄ukwak ke mma n̄kesịm isua 19.

Edi n̄koyom ndidi owo emi awatde enan̄ukwak akan ke ofụri Japan. Mma mbiere ndin̄wana ediwak okụk man n̄keme ndise mban̄a ubon mi nnyụn̄ n̄kop inem uwem.  Ntre, mma nduọ nnyịne ke ukpep emi. Ke ini eketiede nte n̄kpọ emi ọmọn̄ akak mi, m̀mê ke ndikemeke ndika iso, mma nti idem mi nte ke n̄kamana nte awat enan̄ukwak, ntre ke nnyene ndika iso! Se n̄konyụn̄ nnamde edi oro. Mma ntọn̄ọ ndikụt ufọn ọkpọsọn̄ utom mi. Ke akpa isua, mma mbọ enọ oro ẹsinọde owo ke isua emi enye ọtọn̄ọde mbuba emi. Ke mma n̄kokụre isua kiet, ẹma ẹsịn mi ke otu mbon oro ẹdidade ẹfiọk owo oro awatde enan̄ukwak akan ke ofụri Japan. N̄kosụk ndi ọyọhọ owo iba ofụri ikotiokiet emi n̄kebrede mbuba emi.

N̄kesịne ke otu mbon oro ẹdade iso ke mbuba emi, ndien ẹkedikot mi ọsọn̄ ukot uwat Totai ke Japan. N̄kamamia mbuba ke kpukpru n̄kpọ. Nte ini akakade, mmọ eken ẹkebabak mi sia n̄kesituaha owo ndomokiet mbọm ke ini ndụkde mbuba. Mma nnen̄ede nnyene okụk, nnyụn̄ ndep se ededi oro mmade. Mma ndep ufọk emi enyenede itie usịn̄ede idem ye nti n̄kpọ usịn̄ede idem ke esịt, nnyụn̄ ndep ubomisọn̄ emi ekperede ndisọn̄ urua nte ufọk. Mma ntọn̄ọ ndisịn okụk mi ke mbubehe man n̄kposụk nnyene okụk ke ini iso.

Edi n̄kosụk n̄kopke uyụhọ, ndien uwem eketie mi ndobo ndobo ye ukpọk ukpọk. Mma ndọ n̄wan nnyụn̄ nnyene nditọ, edi n̄ketie utọk utọk ye mmọ. Ekesidi ekpri n̄kpọ ami nyat esịt ye n̄wan mi ye nditọ mi. Mmọ ẹma ẹtọn̄ọ ndisise mi iso ndiọn̄ọ ini emi esịt ayatde mi.

N̄wan mi ama ọtọn̄ọ ndikpep Bible ye Mme Ntiense Jehovah. Emi ama ada ata ediwak ukpụhọde edi. Enye ama ọdọhọ ke iyom ndisidụk mme mbono esop Mme Ntiense, ndien mma mbiere ke ana isisan̄a nte ubon ika do. Ke nteti okoneyo emi ebiowo kiet ekedide ufọk mi editọn̄ọ ndikpep mi Bible. Se n̄kekpepde ama enen̄ede otụk mi.

NTE BIBLE OKOKPỤHỌREDE UWEM MI: Ndifreke nte n̄wed Ephesus 5:5 okotụkde mi. Itie oro ọdọhọ ete: “Baba owo use kiet m̀mê owo emi edehede m̀mê owo idiọkitọn̄—emi ọwọrọde ndidi okpono ndem—inyeneke udeme ke obio ubọn̄ Christ ye eke Abasi.” Mma ndikụt ke mbuba uwat enan̄ukwak onyụn̄ etie nte mbre mfọniso ndien ke enye ananam owo ọdiọk itọn̄. Esịt ama ọtọn̄ọ ndifịna mi. Mma ndikụt ke ana ntre mbuba emi edieke nyomde ndinam esịt enem Jehovah Abasi. Edi ikememke utom ndinam ubiere emi.

Mma n̄ka anyan ke mbuba emi ndien n̄kosụk nyoyom ndinam n̄kọri n̄kan emi. Edi mma n̄kụt n̄ko nte ke ndikpep Bible anam nnyene emem emi mmen̄kesinyeneke ke ini mbrede mbuba. N̄kebre mbuba emi ikata kpọt ke mma n̄kọtọn̄ọ ndikpep Bible, edi enye ikọwọrọke mi ke esịt ima. N̄konyụn̄ mfiọkke se n̄kpanamde man nda nse mban̄a ubon mi. N̄ketie nte n̄kpọdiọhọ mmọn̄, n̄kaha iso, mfiakke edem, ndien mme iman mi ẹma ẹtọn̄ọ ndinam uwem enen̄ede efek mi ke ntak emi n̄kọtọn̄ọde ndikpep Bible. N̄kpọ emi ama enen̄ede abiak ete mi, onyụn̄ afịna mi tutu nnyene ebende idịbi.

Se ikan̄wamde mi ke ofụri ini afanikọn̄ oro ekedi ndika iso n̄kpep Bible nnyụn̄ ndụk mme mbono esop Mme Ntiense Jehovah. Mbuọtidem mi ama etetịm ọsọn̄ nte ini akakade. Mma mben̄e Jehovah nte okop akam mi onyụn̄ anam mi mfiọk ke enye okop. Esịt ama afiak ana mi sụn̄ ke ini n̄wan mi ọkọdọhọde ke idịghe tutu owo ododụn̄ ke akamba ufọk ndien enye okop inemesịt. Ntre, mma ntọn̄ọ ndinam ukpụhọde sụn̄sụn̄.

UFỌN ORO MBỌDE: Mma ndikụt ke se Jesus eketịn̄de ke Matthew 6:33 edi ata akpanikọ. Enye ọkọdọhọ ete: “Ẹka iso, ndien, ndibem iso nyom obio ubọn̄ ye edinen ido esie, ndien ẹyedian kpukpru n̄kpọ emi ẹnọ mbufo.” Akananam nnyịn inanake “kpukpru n̄kpọ emi” Jesus eketịn̄de aban̄a, oro edi, mme n̄kpọ udu uwem. Okposụkedi okụk emi ndiade idahaemi mîfetke-fet ndisịm mbahade iba ke se n̄kesidiade ini n̄kesibrede mbuba enan̄ukwak, ami ye ubon mi inanake n̄kpọ ndomokiet ke ofụri isua 20 emi ẹbede.

Se ikam inemde mi ikan edi nte ke ini nnamde n̄kpọ Abasi ye Mme Ntiense eken, mmesikop inemesịt ye uyụhọ oro akanam mmen̄kopke. Usen ke ebe nte mbio ibokpot. Ufọk nnyịn enen̄ede ọfọn idahaemi. Nditọ nnyịn mbita ẹdi mme anam-akpanikọ asan̄autom Jehovah, ye iban mmọ.