Nte Owo Okpodude Uwem Etiene Ekpat Esie
Nte Owo Okpodude Uwem Etiene Ekpat Esie
YAK idọhọ ke emenyene aban̄ emi kpukpru owo ke ufọk mbufo ẹsikoide mmọn̄ ẹnam n̄kpọ. Nso ke akpanam mbak mmọn̄ idikụre ke aban̄ oro? Edieke akade iso ọdọn̄ mmọn̄, onyụn̄ okụtde ete ke mmọn̄ emi ẹkoide iwakke ikan enye emi ọdọn̄de, ọwọrọ ke mmọn̄ idikụreke ke aban̄ oro.
Owo ndidu uwem ntiene ekpat esie onyụn̄ etie ntem. Mmọn̄ emi ọdọn̄de ke aban̄ oro ada aban̄a okụk emi esin̄wanade ke ọfiọn̄, ndien enye emi ẹkoide ẹnam n̄kpọ ada aban̄a se esibiatde ke ọfiọn̄. Ntre se enyenede ndinam idahaemi edi ndikụt ete ke uyakke okụk emi abiatde ke ọfiọn̄ awak akan se esin̄wanade ke ọfiọn̄.
Se itịn̄de emi enem nditetịn̄, edi imemke ndinanam. Mme owo ikpesidụkke ekese afanikọn̄ emi okụk esisịnde owo edieke mmọ ẹkpenamde se isụk inemede emi. Didie ke ẹkeme ndinam emi? M̀mọ̀n̄ ke ikeme ndikụt nti item emi ẹkemede ndin̄wam ke n̄kpọ emi? Edi ke Bible. Ẹyak ise ise.
Mme Edumbet Bible Oro Ẹdin̄wamde
Nti edumbet ẹdu ke Bible emi ẹkemede ndin̄wam fi ọdiọn̄ọ nte ekpetịmde akama okụk. Ẹyak ise ndusụk mmọ ise. Se ise m̀mê udunyịmeke ke mme edumbet emi ẹkeme ndin̄wam fi odu uwem etiene ekpat fo.
Kọk ibuot, oro edi, nam ndutịm. Man ekeme ndikama okụk fo ọfọn, oyoyom ọdiọn̄ọ ibat okụk emi esidiade m̀mê esin̄wanade ke ọfiọn̄, ye nte esibiatde enye. Bible ọdọhọ ete: “N̄kọkibuot owo nsịnifịk itreke ndinyene ufọn, edi kpukpru owo eke ẹnamde n̄kpọ ke ibụmede iditreke ndidu ke unana.” (Mme N̄ke 21:5) Ndusụk owo ẹsiwet nte idibiatde okụk ke nsio nsio efọkn̄wed—“okụk udia,” “okụk ufọk,” m̀mê “okụk ọfọn̄.” Edide ebiere nditiene nnam ntem, m̀mê emenyene usụn̄ en̄wen emi ọfọnde akan emi, se ikam idide akpan n̄kpọ edi ndibiere nte edibiatde okụk fo, nnyụn̄ mbem iso nse mban̄a mme akpan n̄kpọ, utu ke ndunịm.
Kûtiene owo. Ediwak mbon emi ẹdụn̄ọde ke mme idụt emi mîtịmke inyene n̄kpọ ẹsiyom ndinyene mme n̄kpọ emi mbon emi ẹdụn̄ọde ke idụt uforo ẹnyenede. Ndusụk ẹyom ndinyene kpukpru se mmọ ẹkụtde ke ubọk mbọhọidụn̄ mmọ. Emi ekeme ndisịn owo ke mfịna. Idem n̄kpọ, ndi amakam ọdiọn̄ọ m̀mê owo oro Mme N̄ke 28:22.
enyene se enye akamade oro? Ufọn nditiene owo nsịme ndụk isọn? Bible ọdọhọ ke “owo isịnenyịn obụmede ebịne mme ọsọn̄urua n̄kpọ, edi enye ifiọkke ite ke unana eyesịm imọ.”—Kûyom ikpọ n̄kpọ. Jehovah ọkọdọhọ Baruch ewetn̄wed Jeremiah ete ‘okûyom ikpọ n̄kpo.’ (Jeremiah 45:5) Ẹsidọhọ ke oyom akwa n̄kpọ ọkọn̄ọ mban̄ enan̄. Ban̄k kiet ke Asia ọdọhọ ke n̄kpọ nte mbahade ita ke otu mbon Philippines ye se ibede mbahade iba ke otu mbon India inyeneke okụk emi ekemde udia usen mbon Asia emi edide n̄kpọ nte ₦200. Ọkpọfọn owo emi ekpat esie etiede ntem ababat ibuot mbemiso anamde n̄kpọ. Ndinam n̄kpọ ntem idiyakke idem mbon emi ẹdude ke obio uforo ẹdụk isọn.
Yụhọ ye ekpri se enyenede. Edumbet enye emi onyụn̄ etie nte nditre ndiyom ikpọ n̄kpọ. Bible ọdọhọ ke 1 Timothy 6:8 ete: “Ke inyenede se idiade ye se isịnede ye itie udakibuot, nnyịn iyoyụhọ ye mme n̄kpọ emi.” Ndusụk mbon emi ẹnen̄erede ẹkop inemesịt ke ererimbot emi inen̄ekede inyene okụk, edi se isinọde mmọ inemesịt edi ndiyụhọ ye ekpri se mmọ ẹnyenede, nnyụn̄ nnyene ubon emi ima odude, ye nti ufan.—Mme N̄ke 15:17.
Kpọn̄ ọkpọsọn̄ isọn. Se Mme N̄ke 22:7 etịn̄de edi ata akpanikọ: “Imọ owo edi andikara mme ubuene, andibọ ebuọt onyụn̄ edi ofụn andinọ ebuọt.” Imọfiọk ke enyene mme ini emi owo mîkemeke ndinyan̄a, edi mbon emi ẹsisụk ẹbọde isọn ke kpukpru n̄kpọ isitreke ndidụk afanikọn̄. Emi esinen̄ede etịbe ke mme ebiet emi ẹsiwakde ndinọ owo n̄kpọ ke isọn. Time magazine ọdọhọ ete: “Owo ama okokụt ebiet emi ẹnọde n̄kpọ ke isọn, edidep se okokụt.” Eric emi odụn̄de ke Philippines ọdọhọ ete: “Mmesidep n̄kpọ awak ke ini ndepde ke isọn akan ke ini n̄kpede okụk. Ndien isọn emi isiyakke nnam aba se n̄kebierede ndinam.” Ntre ọfọn inen̄ede ikpeme mbemiso idepde n̄kpọ ke isọn.—2 Ndidem 4:1; Matthew 18:25.
Nyene okụk kan̄a mbemiso akade udep n̄kpọ. Okposụkedi emi ndusụk owo ẹdikerede ke edi ido eset ndinyene okụk ke ekpat mbemiso owo odụkde urua, emi edi ata eti usụn̄ ndisio idem ke isọn, m̀mê ndidep n̄kpọ ọsọn̄ urua akan nte ekpedepde. Ndien nte ediwak owo ẹsan̄ade ẹbọhọ isọn edi emi. Bible ọdọhọ ke iyọn̄ enyene ọniọn̄ etieti koro enye esitan̄ “udia esie obon ke ini idọk” man ekpenyene se adiade ke ini iso.—Mme N̄ke 6:6-8; 30:24, 25.
Kpep N̄kpọ To Mbon En̄wen
Mme itie Bible oro isụk ikotde do ẹnen̄ede ẹnem ndikop, edi ndi mmọ ẹnen̄ede ẹn̄wam mme owo ẹdu uwem ẹtiene ekpat mmọ? Ẹyak ikop se mbon emi ẹnamde item Bible emi ẹnyụn̄ ẹdiade ufọn esie ẹtịn̄de.
Diosdado emi enyenede nditọ inan̄ etịn̄ nte nsọn̄ọn̄kpọ emi esịmde kpukpru ebiet ke ndondo emi mîyakke ikeme ndinọ ubon
imọ se ikpọnọde mmọ. Edi enye etịn̄ nte ọfọnde ndinam ndutịm. Enye ọdọhọ ete: “Nsinanam ndutịm ke se ededi oro nyomde ndidep, idem ekpedi nyom ndidep abiabon. Mmenyene n̄wed emi nsiwetde kpukpru se ndade okụk mi nnam.” Se Danilo esinyụn̄ anamde edi oro. Ekpri mbubehe emi enye ekesinamde ye n̄wan esie ama atahade. Edi mmọ ẹsụk ẹnyenyene se ẹdiade ke ntak eti ndutịm emi mmọ ẹnamde. Enye ọdọhọ ete: “Imọfiọk okụk emi isinyenede ke ọfiọn̄, ye se isibiatde. Ntem, imesineme nte idibiatde okụk emi ọyọhọde osụhọ.”Ndusụk owo ẹsitre ndinam ndusụk n̄kpọ man ẹkeme nditiene ndutịm emi mmọ ẹkenamde. Myrna, ebeakpa emi enyenede nditọ ita ọdọhọ ete: “Isisasan̄a ika mbono esop Christian utu ke ndikpekpe usụn̄.” Myrna anam nditọ esie ẹkụt ke ifọnke ndiyom ikpọ n̄kpọ. Enye ọdọhọ ete: “Mmesidomo ndinam se idude ke 1 Timothy 6:8-10 man mmọ ẹkụt ke ọfọn ndiyụhọ ye se owo enyenede.”
Gerald emi enyenede nditọ iba esinyụn̄ anam ntem n̄ko. Enye ọdọhọ ete: “Ke ini ikpepde Bible ke ubon, imesineme iban̄a mme Christian emi ẹsịnde idem ke n̄kpọ Abasi utu ke ndiyom inyene. Ndien emi enen̄ede an̄wam nditọ nnyịn ẹsịn idem ẹnam n̄kpọ Abasi utu ke ndiyom inyene.”
Janet idọhọ ebe, enye esinyụn̄ ọkwọrọ ikọ ofụri ini ke Philippines. Ẹma ẹsio enye ke utom ke ndondo emi, edi enye ke ododu uwem etiene ekpat esie. Enye ọdọhọ ete: “Mmesitịm se ededi emi nnyenede n̄kama nnyụn̄ nnen̄ede mbat ibuot mbemiso ndepde n̄kpọ. Nsika ebiet emi n̄kpọ ememde urua n̄kedep n̄kpọ utu ke ikpọ ufọkurua emi n̄kpọ ọsọn̄de urua. Ntak emi n̄kpabiatde ediwak okụk ke n̄kpọ emi edide mmemurua ke ebiet en̄wen? Isidịghe mma n̄kokụt n̄kpọ ami ndep.” Janet okụt nte ọfọnde ndinyene okụk mbemiso owo odụkde urua. Enye afiak ọdọhọ ete: “Mmesimen okụk emi ọyọhọde osụhọ idem ekpedi sisi n̄kenịm mbak usen n̄kpọntịbe.”
Eric emi iketịn̄de iban̄a ke enyọn̄ emi ọdọhọ ke isibọ isọn ke usen nnanenyịn kpọt. Diosdado esịn kpa ke uyo oro.
Emekeme Ndidu Uwem Ntiene Ekpat Fo
Ata ediwak owo ẹkụt ke okposụkedi emi Bible enen̄erede ekpep n̄kpọ aban̄a Abasi, ke enye ekpep n̄ko nte ikpodude uwem. (Mme N̄ke 2:6; Matthew 6:25-34) Edieke anamde mme item Bible emi inemede ke ibuotikọ emi onyụn̄ ekpebede mbon emi ẹnamde item emi ẹnyụn̄ ẹdiade ufọn esie, afo n̄ko eyekeme ndidu uwem ntiene ekpat fo. Ndinam ntem ayanam ọbọhọ isọn ye iduọesịt emi ẹsịmde ediwak owo ke ererimbot.
[Se ẹwetde ke ikpọ abisi ke page 10]
“Imesineme nte idibiatde okụk emi ọyọhọde osụhọ”
[Se ẹwetde ke ikpọ abisi ke page 11]
“Isisasan̄a ika mbono esop Christian utu ke ndikpekpe usụn̄”
[Se ẹwetde ke ikpọ abisi ke page 11]
“Isidịghe mma n̄kokụt n̄kpọ ami ndep”