Nso ke Mme Ete Ẹkpenam man Ẹkpere Nditọiren Mmọ Idem?

“PAPA, esinanam didie ọdiọn̄ọ kpukpru n̄kpọ?” Ndi akanam eyeneren fo obụp fi utọ mbụme emi? Ekeme ndidi mbụme emi ama anam esịt enem fi onyụn̄ etie fi nte edi ete. Edi esịt eyenem fi akan emi edieke eyen emi adade nti item fo odu uwem onyụn̄ adia ufọn. *—Mme N̄ke 23:15, 24.

Nte eyen fo okponde owo, ndi enye ke okpokpono fi nte ekesikponode? Nso ke akpanam man enen̄ede ekpere enye ini emi? Ẹyak ibem iso kan̄a ineme ndusụk mfịna emi mme ete ẹsinyenede.

Mfịna Ita Emi Mme Ete Ẹsinyenede

1. UNANA INI: Ke ediwak idụt, mme ete ẹdi akpan mbon emi ẹsin̄wanade n̄kpọ ẹnọ ubon. Ediwak ini, utom esida mmọ ọkpọn̄ ufọk tutu eyo okụt. Ke ndusụk ebiet, mme ete isinyeneke ini inọ nditọ mmọ. Ke uwụtn̄kpọ, ke ndụn̄ọde oro ẹkenamde ke France, ẹma ẹkụt ke mme ete isitiehe iyọhọ minit 12 ke usen ye nditọ mmọ.

KERE EMI ISE: Esitie eneme nneme ye eyen fo ebịghi adan̄a didie? Ke urua kiet m̀mê iba emi editienede, wet ofụri ibat ini emi afo etiede eneme nneme ye eyeneren fo ke usen kiet kiet. Se edikụtde iditreke ndikpa fi idem.

2. ẸKPEBE IDIỌK UWỤTN̄KPỌ: Ndusụk mme ete ikekpereke mme ete mmọ. Jean-Marie, emi odụn̄de ke France ọdọhọ ke imọ ikesinemeke nneme ye ete imọ. Didie ke emi anam enye odu uwem? Enye ọdọhọ ete: “Emi anam nnyene mfịna emi mmen̄kekereke ke mmekeme ndinyene. Ke uwụtn̄kpọ, esikak mi nditie ye nditọiren mi nneme nneme.” Ndusụk mme ete ẹma ẹnen̄ede ẹdiọn̄ọ mme ete mmọ, edi ikekpereke mmọ idem. Philippe, emi edide isua 43, ọdọhọ ke ‘ama esikak ete imọ ndiwụt ke imama imọ, ntre ke imọ ikenyene ndisịn ọkpọsọn̄ ukeme ndiwụt nditọiren imọ ima.’

KERE EMI ISE: Ndi odu uwem ye eyen fo nte ete fo okodude ye afo? Ndi ekpebe nti uwụtn̄kpọ ete fo m̀mê idiọk? Didie?

3. ẸBỌ IDIỌK ITEM: Ke ndusụk ebiet, mme owo ẹkere ke idịghe mme ete ẹkpese nditọ enyịn. Luca emi okokponde ke idụt kiet ke edem usoputịn Europe ọdọhọ ‘ke mme owo do ẹkere ke mme eka ẹkpese nditọ enyịn.’ Ke mme ebiet en̄wen, ẹkam ẹsesịn udọn̄ ẹnọ mme ete ẹte ẹkama nditọ mmọ ke ọkpọsọn̄  ubọk. Ke uwụtn̄kpọ, George emi okokponde ke idụt kiet ke Africa ọdọhọ ete: “Ke edem nnyịn, mme ete isibreke mbre ye nditọ mmọ mbak usọn̄enyịn. Ntre esikak mi nditie mbre mbre ye eyen mi eren.”

KERE EMI ISE: Mbon edem mbufo ẹdọhọ ke mme ete ẹkpenam didie n̄kpọ ye nditọ mmọ? Ndi mmọ ẹkere ke mme eka ẹkpese nditọ enyịn? Ndi ẹsịn udọn̄ ẹnọ mme ete ndiwụt nditọiren mmọ ima mîdịghe ẹda emi nte idiọkn̄kpọ?

Nte ete, nso ke akpanam edieke edide emesitiene osobo mme mfịna emi isụk inemede mi. Kere ban̄a se iyomde ndineme emi.

Tọn̄ọ ke Ini Eyen Fo Edide Ata Ekpri

Etie nte nditọ irenowo ẹsimana ye udọn̄ ndikpebe mme ete mmọ. Ntre, ke ini eyen fo osụk edide ata ekpri, n̄wam enye ekpebe nti n̄kpọ oto fi. Didie ke ekeme ndinam emi? Edida m̀mọ̀n̄ ini itie ye eyen fo?

Edieke ifet odude, nam eyen fo esitiene fi anam se ededi emi anamde. Ke uwụtn̄kpọ, edieke ọkpọride isọn̄, nọ enye ayan̄ man enye etiene fi ọkpọri ndien edieke etịbide obube, nọ enye ekpri udọk etiene fi etịbi. Esịt eyenen̄ede enem enye ndida ye owo emi enye enen̄erede okpono onyụn̄ ekpebe nnam utom. Emi ekeme ndida ini n̄kan nte akpadade, edi ndinam emi ayanam mbufo edi itai ye aban̄, onyụn̄ anam afo ekeme ndikpep enye nte ẹnamde n̄kpọ. Bible ama eteme mme ete ete ẹsibuan nditọ mmọ ke se mmọ ẹnamde ke usen ke usen ẹnyụn̄ ẹsida mme ini emi ẹneme nneme ye mmọ ẹnyụn̄ ẹkpep mmọ n̄kpọ. (Deuteronomy 6:6-9) Item emi ke osụk enyenyene ufọn.

N̄kpọ efen emi akpanamde adian ye edida ye eyen fo nnam utom edi ndisibre mbre ye enye. Mbre emi eyenem mbufo mbiba, onyụn̄ enyene ufọn en̄wen. Ndụn̄ọde emi ẹnamde owụt nte ke edieke mme ete ẹbrede mbre ye nditọ mmọ, ke emi ayanam nditọ emi ẹnyene uko ẹnyụn̄ ẹkeme ndikpep mbufa n̄kpọ.

Mbre emi ete ebrede ye eyen esie esikpep eyen emi ata akpan n̄kpọ en̄wen. Anam-ndụn̄ọde kiet emi ekerede Michel Fize ọdọhọ ke “ini mbre ke eyen esineme nneme ye ete esie akan.” Ini emi ke ete esitetịn̄ onyụn̄ owowụt eyen esie ke imọ imama enye. Ndien ke ndinam ntem, enye ekpep eyen esie emi ndiwụt ima. André, ete kiet emi odụn̄de ke Germany, ọdọhọ ete: “Ke ini eyen mi ekedide eyenọwọn̄, nnyịn ima isiwak ndibre mbre. Mma nsifat enye, ndien enye ama esikpep ndifat mi n̄ko.”

Ini idap edi ini en̄wen emi ete akpadade ekpere eyen esie idem. Kot mbụk kiet ke Bible nọ enye kpukpru ini. Nam enye etịn̄ se ikenemde enye esịt ye se mîkenemke enye usen oro, ndien nen̄ede kpan̄ utọn̄ ke ini enye etịn̄de emi. Emi ayanam emem utom ọnọ eyen emi ndisineme nneme ye afo nte enye osụk okponde.

Ma Se Eyen Fo Amade

Ekeme ndidi ndusụk n̄kparawa idimaha nte mme ete mmọ ẹdomode ndisineme nneme ye mmọ. Edieke etiede nte eyen fo ododomo ndifep mbụme emi obụpde enye, kûkere ke enye idimaha nneme ndomokiet. Ekeme ndidi enye ayama ndineme nneme edieke okpụhọrede usụn̄ emi adade eneme nneme ye enye.

Ndusụk ini, ama esisọn̄ Jacques, ete kiet emi odụn̄de ke France, ndineme nneme ye Jérôme eyen esie. Edi enye ikenyịkke eyen emi etịn̄ ikọ, edi odomo usụn̄ en̄wen—esibre bọl ye eyen emi. Jacques ọdọhọ ete: “Ekesidi ima ibre bọl ima, nnyịn isụhọde itie ke mbiet iduọk odudu esisịt. Ini emi ke eyen mi ekesitịn̄ ofụri esịt esie ọnọ mi. Ndidu ntem sụk ami ye enye ama esinem enye onyụn̄ anam idi itai ye aban̄.”

Nso ke akpanam edieke eyen fo mîmaha mbre usịn̄ede idem? André osụk eteti nte enye ye eyen esie ẹkesitiede kiet ẹse ntantaọfiọn̄ ke ikpaenyọn̄. André ọdọhọ ete: “Ke okoneyo, ima isiwọrọ itie ke an̄wa kpa ye oro ekesibịtde etieti. Ima isitie do ise ikpaenyọn̄, ifụhọ ọfọn̄  inyụn̄ in̄wọn̄ tea. Ima isineme iban̄a Enye emi okobotde mme ntantaọfiọn̄, ineme iban̄a idem nnyịn n̄ko inyụn̄ ikpere ndineme mban̄a kpukpru n̄kpọ.”—Isaiah 40:25, 26.

Nso ke akpanam edieke mûmaha ndusụk n̄kpọ emi eyen fo amade? Edieke edide ntem, ekeme ndiyom efre aban̄a se amade. (Philippi 2:4) Ian, emi odụn̄de ke South Africa ọdọhọ ete: ‘N̄kama mbre mbuba edi Vaughan eyen mi ama ubomofụm ye kọmputa. Mma ndomo ndima mme n̄kpọ emi n̄ko, ntre nsimen enye n̄ka an̄wambehe ubomofụm, isinyụn̄ iwat ubomofụm ke kọmputa. N̄kere ke Vaughan ekekeme ndineme nneme ntem ifụre ifụre ye ami sia ima isibebre mbre kiet.’

Nam Eyen Fo Enyene Uko

“Papa sese!” Ndi odu ini emi ekpri eyen fo eren eketịn̄de utọ ikọ emi ye afo ke enye ama akanam se afo ekekpepde enye? Edieke enye edide akparawa idahaemi, ndi enye ke osụk ededi ebịne fi ediyom ekikere fo? Ekeme ndidi enye inamke emi aba, ndien edieke oyomde enye ọwọrọ n̄kpọ, ọwọrọ ke ana aka iso an̄wam enye.

Kere ban̄a nte Jehovah Abasi akanamde n̄kpọ ye kiet ke otu nditọiren esie. Ke ini Jesus okoyomde nditọn̄ọ akpan utom esie ke isọn̄, Abasi ama etịn̄ ke eferife ke imama enye, ete: “Emi edi edima Eyen mi, emi ami nnyịmede.” (Matthew 3:17; 5:48) Imọdiọn̄ọ ke edi utom fo nditụnọ nnyụn̄ n̄kpep eyen fo n̄kpọ. (Ephesus 6:4) Edi ndi emesitoro enye n̄ko ke nti n̄kpọ emi enye etịn̄de onyụn̄ anamde?

Ndusụk irenowo isikemeke nditoro owo nnyụn̄ n̄wụt ima. Ekeme ndidi mmọ ẹkekpon ke ufọk emi owo mîkesitoroke owo, edi ẹwakde ndikụt ndudue. Edieke afo okokponde ke utọ ufọk emi, ọwọrọ ke oyoyom odomo ukeme ndisitoro eyen fo man enye ekeme ndinyene uko ndinam n̄kpọ. Didie ke ekeme ndinam emi? Luca, emi ima iketetịn̄ iban̄a, esinam Manuel eyen esie, emi edide isua 15, etiene enye anam utom ke ufọk. Luca ọdọhọ ete: “Ndusụk ini, mmesidọhọ Manuel ọtọn̄ọ anam n̄kpọ ke idemesie ndien ke edieke enye oyomde un̄wam, ke nyan̄wam enye. Ndien ata ediwak ini, enye esinam n̄kpọ ke idemesie, iyomke un̄wam mi. Emi esinen̄ede enem enye onyụn̄ anam enye enyene uko. Mmesitoro enye ke mme ini ntem. Idem ke mme ini emi enye mînamke ọfọn nte enye ekekerede, nsisụk ntotoro enye ke ekpri se enye anamde.”

N̄kpọ efen emi afo ekemede ndinam man eyen fo enen̄ede enyene uko edi ndin̄wam enye esịm ikpọ utịtmbuba. Nso ke akpanam edieke eyen fo mîsọpke isịm mme utịtmbuba emi nte afo akpamade? Mîdịghe nso ke akpanam edieke mme utịtmbuba emi enye enịmde—kpa ye emi mîdiọkke—mîdịghe mme utịtmbuba emi afo okpoyomde enye esịm? Edieke edide ntre, ọwọrọ oyoyom afiak odụn̄ọde se oyomde. Jacques, emi ima iketetịn̄ iban̄a, ọdọhọ ete: “Mmesidomo ndin̄wam eyen mi enịm mme utịtmbuba emi enye ekemede ndisịm. Edi mmesidomo n̄ko nditi ke mme utịtmbuba emi idịghe okịm, edi edi esie. Ekem mmesiti ke enye enyene ndisịm mme utịtmbuba emi nte enye ekemede.” Edieke afo esimade ndikop ekikere eyen fo, otorode enye ke ebiet enye anamde ọfọn, onyụn̄ esịnde udọn̄ nọ enye idem ke mme ini emi enye mînamke ọfọn, afo ayan̄wam enye esịm mme utịtmbuba esie.

Kûfre ke ẹyedu mme ini emi mfịna edidude ke ufọt mbufo mbiba. Edi nte ini akade, eyen fo oyoyom ndika iso n̄kpere fi. Kere ise, anie mîkpoyomke ndika iso n̄kpere owo emi esin̄wamde enye okụt unen?

[Ikọ Idakisọn̄]