Ntak Emi Oto-Obot Afanikọn̄ Ẹwakde Ntem-e?

IWAKKE usen emi owo mîtịn̄ke n̄kpọ iban̄a oto-obot afanikọn̄ ke mbụk n̄kpọntịbe. N̄kpọ emi ọnọmọ ata ediwak owo idahaemi akan nte akanam edide. Itieutom Oro Ẹsinamde Ndụn̄ọde Ẹban̄a Oto-Obot Afanikọn̄ ke Belgium ọdọhọ ke oto-obot afanikọn̄ 373 ẹketịbe ke 2010 ikpọn̄, onyụn̄ owot n̄kpọ nte owo 296,000 ke nsụhọde n̄kaha.

Oto-obot afanikọn̄ ọdọdiọn̄ awak ke mme isua ndondo emi akan nte ekesidide. Ke uwụtn̄kpọ, ọtọn̄ọde ke 1975 esịm 1999, ẹdọhọ ke n̄kpọ nte oto-obot afanikọn̄ 300 ẹketịbe kpukpru isua. Edi ọtọn̄ọde ke 2000 esịm 2010, ẹdọhọ ke oto-obot afanikọn̄ emi eketịbede kpukpru isua ama ekpere ndisịm 400. Ekeme ndidi emesitiene ekere m̀mê nso ikpanam oto-obot afanikọn̄ ẹwak ntem idahaemi?

Okposụkedi emi mme owo ẹsiwakde ndidọhọ ke oto-obot afanikọn̄ edi “ubọkutom Abasi,” emi idịghe akpanikọ. Idịghe Abasi edi ntak oto-obot afanikọn̄ oro ọnọmọde ata ediwak owo mfịn. Bible ama etetịn̄ ke mme n̄kpọ emi ẹyetịbe ke eyo nnyịn. Ke uwụtn̄kpọ, Jesus ọkọdọhọ ke Matthew 24:7, 8 ete: “Akan̄ ye unyekisọn̄ ẹyedu ke nsio nsio ebiet. Kpukpru n̄kpọ emi ẹdi ntọn̄ọ ubiak uman.” Ntak emi Jesus ọkọdọhọde ke mme n̄kpọ emi ẹyetịbe, ndien nso ke emi ọwọrọ ọnọ nnyịn?

Jesus ọkọbọrọ mbụme emi mme mbet esie ẹkebụpde ẹte: “Nso idinyụn̄ idi idiọn̄ọ . . . akpatre ini editịm n̄kpọ emi?” (Matthew 24:3) Jesus ama etịn̄ nsio nsio n̄kpọ emi ẹditịbede, ọkọrọ ye mbon oro isiakde ke enyọn̄ emi. Ekem enye ama etịn̄ ọkpọ ikọ emi: “Ke ini mbufo ẹkụtde nte mme n̄kpọ emi ẹtịbede, ẹfiọk ẹte obio ubọn̄ Abasi emekpere.” (Luke 21:31) Ntre, mme oto-obot afanikọn̄ oro ẹtịbede idahaemi ẹnen̄ede ẹnyene se ẹwọrọde ẹnọ nnyịn. Mmọ ẹwụt ke ata akwa n̄kpọ ọmọn̄ etịbe.

Se Idide Ntak

Edi ediwak owo ẹkeme ndisụk mbụp nte, Edieke mîdịghe Abasi edi ntak oto-obot afanikọn̄, anie mîdịghe nso edi ntak? Man ibọrọ mbụme emi an̄wan̄a nnyịn, ana ibem iso ifiọk ata akpan n̄kpọ emi Bible etịn̄de ke 1 John 5:19. Enye ọdọhọ ke “ofụri ererimbot esịne ke idak odudu andidiọk.” Itien̄wed oro owụt ke idịghe  Abasi edi ntak afanikọn̄ ererimbot emi, edi ke asua esie, andidiọk emi Bible okotde Devil, akam edi ntak ekese ke otu afanikọn̄ emi.—Ediyarade 12:9, 12.

Asua Abasi emi idaha uwem owo ke n̄kpọ ndomokiet, ntre enye anam se ededi oro enye amade. Sia ofụri ererimbot esịnede enye ke ubọk, enye anam mme owo ẹnam n̄kpọ nte imọ. Bible ama etetịn̄ ke mme owo ẹdidu uwem ntem ke “mme akpatre usen” emi ete: “Mme owo ẹyedi mme ama idem, mme ama okụk, ẹkohode idem, ẹseri iseri.” (2 Timothy 3:1, 2) Sia Devil onyụn̄ etiede ntem, ikpaha nnyịn idem ndikụt nte enye anamde mme owo ẹdu uwem ntem ke ofụri ererimbot. Enye anam mme owo ẹdiọk itọn̄ ẹyom ufọn idemmọ, ndien emi esiwak ndisịn mbon en̄wen ke afanikọn̄.

Edi idiọkitọn̄ ererimbot emi asan̄a nso ye oto-obot afanikọn̄? Kop se Esop Edidiana Mme Idụt etịn̄de aban̄a ntak oto-obot afanikọn̄ mi: ‘Ata ediwak owo ẹsikodụn̄ọ ke ebiet oro oto-obot afanikọn̄ ekemede nditịbe, utọ nte ebiet oro mmọn̄ ekemede nditọ mmen kpukpru itie. Ke adianade do, nte ẹwotde akai ẹnyụn̄ ẹbiatde isọn̄ ananam isọn̄ emi ọsọp enyene mfịna. Se ikam inyekke mme owo idem ikan idahaemi edi ke akpakịp idiọk ofụm emi ẹwọrọde ke ikpọ usiakifia ekeme ndinam eyo ofiop akaha m̀mê enen̄ede ebịt ke ndusụk itie, onyụn̄ anam mmọn̄ ọtọ emen ndusụk ebiet.’ Okposụkedi emi ẹsidọhọde ke ẹnam kpukpru emi man idụt oforo, idiọkitọn̄ ye uma-idem ẹsinam ẹnam kpukpru emi.

Ntre, ediwak ntaifiọk ẹnyịme idahaemi ke nte mme owo ẹnamde n̄kpọ nte ẹmade-ma ke isọn̄ emi anam oto-obot afanikọn̄ enen̄ede ọnọmọ mme owo akan nte ọkpọnọmọde. Ke nditịm ntịn̄, mmọ ẹdia ẹdụk ubọk Devil, enye onyụn̄ ada mmọ anam oto-obot afanikọn̄ ọdọdiọn̄ awak ke ererimbot emi.

Nnyịn imokụt ke nte mme owo ẹnamde n̄kpọ ke isọn̄ emi nte mmọ ẹmade-ma anam oto-obot afanikọn̄ ẹwak ntem. N̄ko, ndusụk oto-obot afanikọn̄ emi esiwotde owo ọkwọkudịm ikpesiwotke ntre edieke mme owo mîkpobụn̄ọke ọkwọkudịm ikodụn̄ọ ebiet kiet. N̄ko-n̄ko, ọkpọsọn̄ utụk, asari, nsọn̄ọn̄kpọ idiọk ererimbot, ye se mme oburobụt owo emi mîsikereke iban̄a ekemmọ owo ẹsinamde esinam mme owo ẹbụn̄ọ ọkwọkudịm ẹkedụn̄ọ ke ebiet emi oto-obot afanikọn̄ ẹsitịbede, ndien emi esinam afanikọn̄ emi ọnọmọ ata ediwak owo. Nte ededi, imọfiọk n̄ko ke idịghe owo edi ntak ndusụk oto-obot afanikọn̄ emi esinọmọde ndusụk owo, edi ke emi esitịbe ‘koro ini ye n̄kpọntịbe unana idotenyịn ẹsisịmde kpukpru owo.’—Ecclesiastes 9:11.

Se ededi oro ekpedide ntak oto-obot afanikọn̄, ndi ọmọfiọk se akpanamde ke ini enye etịbede? Imọn̄ itịn̄ se akpanamde mbak udunen̄ede ubọ ufen ke ini oto-obot afanikọn̄ etịbede.

[Ndise ke page 5]

Ndibụn̄ọ n̄kodụn̄ọ ebiet kiet

[Ndise ke page 5]

Uwot akai

[Ndise ke page 5]

Ndisabade ofụm

[Mme Ebiet Ẹdade Ndise Ẹto ke page 5]

Ufien: © Ndise Mark Henley/Panos

Ufọt ufọt: © Ndise Jeroen Oerlemans/Panos