Ndi Ama Ọfiọk?

Ntak emi mbon eyo Bible ẹkesidade itai ẹnam mbat ẹbọp ufọk-ọ?

▪ Bible ọdọhọ ke mbon emi ẹkebọpde tọwa Babel ẹkeda “kọrikọri nte itiat, ẹnyụn̄ ẹda itai nte mbat.”—Genesis 11:3.

Itai onyụn̄ esịne ntre ke isọn̄ nte aranisọn̄. Enye odu ke ediwak ebiet ke Mesopotamia. Oyokụt enye ọwọrọde ke isọn̄ oboho. Mbon eyo Bible ẹma ẹdiọn̄ọ ke enye ekeme ndimụm n̄kpọ n̄kama. N̄wed kiet ọdọhọ ke “itai ekenen̄ede ọfọn ndida n̄kọk ufọk kọrikọri.”

Ibuotikọ kiet ke magazine Archaeology etịn̄ nte mme owo ẹkekade ndondo emi ẹkese ndon kiet ke Ur ke Mesopotamia. Andiwet magazine emi ọdọhọ ke “mbat itai edi kiet ke otu akpa n̄kpọ emi ẹkedade aranisọn̄ oro ẹkesiode ke Iraq ẹnam, ndien ke ẹsụk ẹkokụt mbat itai ke kọrikọri emi ikan̄ ama akata. Itai emi ẹkedade ẹbọp obio emi ke eset edidi ntak en̄wan emi ẹn̄wanade idahaemi ke Iraq. Ndida itai nnam mbat ye usụn̄ iyakke edịm abiat kọrikọri obio emi, edi anam se ẹkebọpde ebịghi ke ediwak tọsịn isua.”

Nso orụk “babru” ikodu ke eyo Bible?

▪ Ikọ apostle John anam ẹbụp mbụme emi. Enye ọkọdọhọ ete: “Okposụkedi nnyenede ediwak n̄kpọ ndiwet nnọ mbufo, nyomke ndida babru ye mmọn̄n̄wed n̄wet.”—2 John 12.

Ikọ Greek emi, kharʹtes ke ẹkabade nte “babru” ke itien̄wed emi, ndien enye ọwọrọ ikpan̄wed n̄kukịp. N̄kukịp ẹsidu ke mbeninyan̄. N̄wed kiet etịn̄ nte ẹkesidade n̄kukịp emi ẹnam babru, ete: “Ẹyeyan̄ade n̄kukịp emi ọniọn̄de n̄kpọ nte mita ita, ẹsiak enye n̄kpri n̄kpri, ekem ẹdọk enye. Ke oro ebede, ẹda hammer ẹyịbi enye, ekem ẹda n̄kpọ ẹkwat enye man ọdọnọ.”

Mme ọdọkisọn̄ nyom n̄kpọeset ẹkụt ediwak n̄kpọ emi ẹdade ikpan̄wed n̄kukịp ẹwet ke Egypt, ẹnyụn̄ ẹkụt ẹkpere Inyan̄ Inụn̄. Ẹma ẹsikama ndusụk N̄wed Abasi emi ẹkewetde ke ikpan̄wed n̄kukịp ke eyo Jesus m̀mê mbemiso eyo esie. Enen̄ede etie nte ke se ẹkesidade ẹwet mme n̄wed Bible edi emi, utọ nte enye oro mme apostle ẹkewetde.

[me Ebiet Ẹdade Ndise Ẹto ke page 11]

Spectrumphotofile/​photographersdirect.com

© FLPA/​David Hosking/​age fotostock