Bible Okpụhọde Mme Owo

EYENAN̄WAN emi mîkoyomke-yom ndikop n̄kpọ mban̄a Abasi, emi akanamde ata eti utom, akasan̄a didie edifiọk ntak emi Abasi okobotde nnyịn? Nso ke akparawa kiet emi ekedide owo Catholic ekekpep aban̄a n̄kpa oro akanamde enye okpụhọde nte enye esede uwem? Nso ke akparawa kiet oro uwem okodororede ekekpep aban̄a Abasi emi akanamde enye akabade Christian? Kop se mmọ ẹtịn̄de mi.

“Mma nsikere ke ediwak isua nte, ‘Ntak emi Abasi okobotde nnyịn-e?’”​—ROSALIND JOHN

N̄KAMANA KE 1963

NTO BRITAIN

MMA NNYENE ATA ETI UTOM

NTE UWEM MI EKETIEDE: N̄kamana ke Croydon, emi odude ke South London. N̄kedi ọyọhọ eyen itiokiet ke otu nditọ usụkkiet. Ete ye eka mi ẹto isuo Caribbean emi ẹkotde St. Vincent. Mama ekedi owo Methodist. N̄kesimaha ndikop n̄kpọ mban̄a Abasi, okposụkedi emi n̄kesimade ndikpep nsio nsio n̄kpọ. Ke mme ini oro ikenyenede nduọkodudu ke ufọkn̄wed, mma nsiwak ndika esụk kiet ke edem nnyịn n̄ketie n̄kot ediwak n̄wed oro n̄kesibuọtde ke itie ubonn̄wed.

Isua ifan̄ ke mma n̄kokụre n̄wed, ama ọdọn̄ mi ndisin̄wam mbon oro ẹyomde un̄wam. Mma ntọn̄ọ ndin̄wam mbon oro mînyeneke itieidụn̄ ọkọrọ ye mbon n̄kpọnnam ye mbon oro mîsikemeke ndikpep n̄kpọ. Ekem, mma n̄ka ufọkn̄wed ntaifiọk n̄kekpep nte ẹkemede ndise mban̄a mbon udọn̄ọ. Ke mma n̄kokụre ufọkn̄wed emi, mma ntọn̄ọ ndinam mbubehe ye ikpọ itieutom. Mmọ kiet kiet ẹma ẹnọ mi utom oro mmen̄kodorike enyịn, ndien oro ama anam ndu uwouwo uwem. Kọmputa oro n̄kesidade ndụk Intanet kpọt ke n̄kesikama nnam utom mi sia n̄kedide anam ndụn̄ọde emi mme owo ẹkesidide-di ẹbịne. Mma nsika esenidụt n̄kodu n̄kpọ nte urua ifan̄, ndụn̄ ke ufọkisen emi mmade, n̄kop inem uwem, nnyụn̄ ntiene nsịn̄ede idem ke itie usịn̄ede idem mmọ. N̄kekere ke ata uwem ke ndia oro. Edi n̄kefreke mbon oro ẹyomde un̄wam.

NTE BIBLE OKOKPỤHỌREDE UWEM MI: Mma nsikere ke ediwak isua nte, ‘Ntak emi nnyịn idude uwem? Ntak emi Abasi okobotde nnyịn-e?’ Edi akanam nyomke ibọrọ ke Bible. Usen kiet ke 1999, Margaret, ekpri eyeneka mi emi edide kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah, ama asan̄a ye ufan esie ẹdise mi. Ufan esie ama enen̄ede ama mi. Mma nyịme ufan Margaret ekpep mi Bible. Edi n̄kọsọpke nnam n̄kọri sia utom ye utọ uwem oro n̄kodude ini oro ama esida ekese ini mi.

Mma n̄wọrọ n̄ka usụk usụk edem usoputịn England ke ini ndaeyo 2002. Do ke n̄kafiak n̄ka ufọkn̄wed ntaifiọk man n̄kọbọ n̄weditoro en̄wen oro okponde akan akpa oro. N̄kekpep n̄kpọ mban̄a nte ẹnamde ndụn̄ọde. Ami ye eyen mi ima itọn̄ọ ndidụk mbonoesop ke Ufọkmbono Obio Ubọn̄ oro okodude ekpere. Okposụkedi emi ukpepn̄kpọ ifiọk ntaifiọk ekenemde mi, se  n̄kekpepde ke Bible ama anam nnen̄ede mfiọk mme mfịna oro mme owo ẹsobode ye nte ẹkpesede ẹban̄a mmọ. Mma ndikụt ke se Matthew 6:24 etịn̄de edi akpanikọ. Itie oro ọdọhọ ke owo ikemeke ndidụk ufụn nnọ eteufọk iba. Akana mmek ndidụk ufụn nnọ Abasi, mîdịghe ndụk nnọ inyene. Mma mfiọk ke ana mmek se ndidade nte ata akpan n̄kpọ ke uwem.

Ke 2001, mma nsidụk mbono esop Mme Ntiense Jehovah ke ufọk owo nnyụn̄ ntiene n̄kpep n̄wed Is There a Creator Who Cares About You? * Ama enen̄ede an̄wan̄a mi ke Jehovah Abasi emi okobotde nnyịn kpọt ekeme ndikọk mfịna owo. Edi ẹkekpep nnyịn ke ufọkn̄wed ntaifiọk nte ke ndinịm ke Andibot odu inamke owo odu eti uwem. Ke ini n̄kekerede n̄kpọ emi, esịt ama enen̄ede ọdiọk mi. Ke ọfiọn̄ iba ẹma ẹkebe, mma n̄kpọn̄ ufọkn̄wed nnyụn̄ mbiere ndinen̄ede nsịn idem nnam n̄kpọ Abasi.

Itien̄wed Bible emi akan̄wamde mi n̄kpụhọde nte ndude uwem ekedi Mme N̄ke 3:5, 6, emi ọdọhọde ete: “Buọt idem ye Jehovah ke ofụri esịt fo kûnyụn̄ uberi edem ke asian fo. Diọn̄ọ enye ke kpukpru usụn̄ fo, ndien enye eyenen̄ede usụn̄ fo enịm.” Ndikpep mban̄a ima ima Abasi nnyịn ama enen̄ede ọfọn akan inyene ye uwọrọiso ekededi oro akamba n̄weditoro ufọkn̄wed ntaifiọk akpakanamde nnyene. Adan̄a nte n̄kekpepde se Jehovah aduakde aban̄a isọn̄ ye nte Jesus akakpade ọnọ nnyịn, ntre ke n̄kọdọdiọn̄ nyom ndiyak uwem mi nnọ Andibot nnyịn. Ke mma n̄kana baptism ke April 2003, mma ntre ndisịn ibuot nsịn itọn̄ nyom inyene.

UFỌN ORO MBỌDE: Jehovah edi ata edima ufan mi. Ndifiọk enye anam nnyene emem nnyụn̄ n̄kop ata idatesịt. Mmonyụn̄ nnen̄ede n̄kop inemesịt nditiene ata mme Christian ntuak ibuot nnọ Abasi.

Mmekpep ediwak n̄kpọ ke Bible ye ke mbono esop Mme Ntiense Jehovah, ndien emi anam n̄kop inemesịt sia nsimama ndikpep n̄kpọ. Esinenem mi ndisian mbon en̄wen se nnịmde ke akpanikọ. Ndida emi nte ubọkutom mi. Enye anam n̄keme ndin̄wam mme owo ẹdu eti uwem idahaemi ẹnyụn̄ ẹdori enyịn ndidu uwem ke obufa ererimbot. Toto ke June 2008, ndida ofụri ini mi n̄kwọrọ ikọ, ndien mmokop inemesịt idahaemi n̄kan nte akanam n̄kopde. Mmedifiọk ntak emi Abasi okobotde mi, ndien mmenen̄ede n̄kọm Jehovah.

‘N̄kpa ufan mi ama anam nnen̄ede n̄kere n̄kpọ.’​—ROMAN IRNESBERGER

N̄KAMANA KE 1973

NTO AUSTRIA

MMA NSIBRE MBRE MFỌNISO

NTE UWEM MI EKETIEDE: Ẹkebọk mi ke ekpri obio emi ẹkotde Braunau ke Austria. Ekedi obio uforo emi ubiatibet mîkokponke. Ubon nnyịn ẹkedi mbon Catholic, ẹkenyụn̄ ẹbọk mi nte owo Catholic.

Ke ini n̄kedide eyenọwọn̄, enyene se iketịbede oro akanamde nnen̄ede n̄kere n̄kpọ. Ke 1984, ke ini n̄kedide n̄kpọ nte isua 11, mmeti nte n̄kebrede bọl  ye ndima ufan mi. Uwemeyo usen oro, moto ama ọtọ kiet ke otu mmọ owot. N̄kpa ufan mi oro ama anam nnen̄ede n̄kere n̄kpọ. Ke ediwak isua ẹma ẹkebe tọn̄ọ moto ọkọtọ enye, mma nsikere m̀mê nso isitịbe inọ nnyịn ima ikpa.

Ke mma n̄kokụre ufọkn̄wed, mma ntọn̄ọ ndinam utom ikan̄ ilektrik. Okposụkedi n̄kọtọn̄ọde ndisịn ediwak okụk ke mbre mfọniso, n̄kenyeneke mfịna okụk. Mma mma mbre mbuba etieti, mma ikwọ emi ẹsinen̄erede ẹkwak n̄kukwak ọkọrọ ye ikwọ rock. Ekesidi n̄wọrọ ke ufọk disco kiet ndụk en̄wen, n̄wọrọ ke ufọk unek enye emi ndụk enye oko. Mma nsinam se ededi oro n̄kekerede ke ayanam n̄kop inemesịt, ndu oburobụt uwem, edi n̄kokopke inem uwem.

NTE BIBLE OKOKPỤHỌREDE UWEM MI: Ke 1995, owo kiet emi edide kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah ama edi edem nnyịn edinọ mi n̄wed kiet emi ekenemede nte Bible ọbọrọde mbụme oro, ‘Nso isitịbe inọ mbon oro ẹkpan̄ade?’ N̄kpa ufan mi oro okosụk afafịna mi, ntre mma mbọ enye n̄wed oro. Mma n̄kot ofụri n̄wed oro, idịghe sụk ibuot oro aban̄ade n̄kpa.

Se n̄kokotde ama ọbọrọ mme mbụme oro n̄kesibụpde mban̄a n̄kpa. Edi mma n̄kpep mme n̄kpọ en̄wen. Sia ẹkebọkde mi nte owo Catholic, se n̄kọfiọkde mban̄a Jesus kpọt akanam nnịm Abasi ke akpanikọ. Edi ndisịn idem n̄kpep Bible ama anam n̄kabade ndi ufan Jehovah Abasi, kpa Ete Jesus. Idem ama aduai mi ndifiọk ke Jehovah isidịpke owo n̄kpọ, edi ke esima mme owo ẹsịk ẹkpere imọ, esinyụn̄ asian mbon oro ẹyomde enye kpukpru n̄kpọ aban̄a idemesie. (Matthew 7:7-11) Mma n̄kpep ke Jehovah esikop inemesịt, ke esịt esinyụn̄ ayat enye. Mma n̄kpep n̄ko ke enye esinam se enye ọn̄wọn̄ọde kpukpru ini. Oro akanam nnen̄ede mma mme prọfesi Bible onyụn̄ anam ndụn̄ọde mfiọk nte mmọ ẹsude. Se n̄kedide ndifiọk ama anam nnen̄ede mbuọt idem ye Abasi.

Ikebịghike, mma ndifiọk ke Mme Ntiense Jehovah kpọt ẹkenen̄ede ẹnyene udọn̄ ndin̄wam mme owo ẹfiọk Bible. Ke ini n̄kụtde itie N̄wed Abasi ke n̄wed Mme Ntiense Jehovah, mma nsikụbọde Bible Catholic mi n̄kot. Adan̄a nte n̄kesịnde idem n̄kpep n̄kpọ, ntre ke n̄kọdọdiọn̄ nnịm ke se n̄kpepde edi ata ofụri akpanikọ.

Se n̄kekpepde ke Bible ama anam mi mfiọk ke Jehovah oyom ndu uwem nte imọ itemede. N̄wed Ephesus 4:22-24 ama anam mfiọk ke ana nsio “akani owo” emi ekemde ye “ido uwem [mi] eke eyo oko” nduọk, nnyụn̄ ‘mmen obufa owo emi ẹbotde ekekem ye uduak Abasi nsịne.’ Ntre mma ntre ndidu oburobụt uwem. Mma n̄kụt n̄ko ke ọfọn ntre mbre mfọniso sia enye esesịn udọn̄ ọnọ uma inyene ye idiọkitọn̄. (1 Corinth 6:9, 10) Mma mfiọk ke edieke anade nnam mme ukpụhọde emi, ke ana ntre ndụk ye n̄kani ufan mi nnyụn̄ nyom mbufa ufan emi ẹtienede mi ẹdu uwem nte Abasi etemede.

Ikememke ndinam mme ukpụhọde emi. Mma ntọn̄ọ ndisidụk mbono esop Mme Ntiense Jehovah ke Ufọkmbono Obio Ubọn̄ nnyụn̄ ntọn̄ọ ndinyene mbufa ufan do. Mma n̄ka iso nditịn̄ enyịn n̄kpep Bible. Ndinam mme n̄kpọ emi ẹma ẹn̄wam mi n̄kpụhọde ikwọ oro nsibrede, se nduakde ndida uwem mi nnam, onyụn̄ anam nnen̄ede nsana idem. Ke 1995, mma nna baptism nnyụn̄ n̄kabade ndi kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah.

UFỌN ORO MBỌDE: Ndiọkke itọn̄ okụk aba nnyụn̄ nsịnke ibuot nsịn itọn̄ mbịne inyene. Mma nsikpon iyatesịt etieti, edi idahaemi mmesidomo  ndimụm idem n̄kama. N̄ko-n̄ko, nsitiehe aba n̄kpa ekikere mban̄a nte n̄kpọn̄ editiede.

Mmokop inemesịt etieti ndisịne ke otu mbon oro ẹnamde n̄kpọ Jehovah ke ofụri ererimbot. Mmokụt mbon oro ẹnyenede ediwak mfịna ke otu mmọ, edi ke ẹsụk ẹnanam n̄kpọ Abasi. Esịt enem mi tutu ndida ofụri ini ye odudu mi nnam n̄kpọ Jehovah nnyụn̄ nnam nti n̄kpọ nnọ mbon en̄wen, utu ke ndinam mme n̄kpọ oro ẹdọn̄de mi kpọt.

“Mmedifiọk se n̄kpadade uwem mi nnam.”—IAN KING

N̄KAMANA KE 1963

NTO ENGLAND

UWEM AMA ODORODE MI

NTE UWEM MI EKETIEDE: N̄kamana ke England, edi ntisịm isua 7, ubon nnyịn ẹma ẹwọrọ ẹkedụn̄ ke Australia. Ikodụn̄ ke Gold Coast, kpa obio kiet ke Queensland emi isenowo oro ẹdide Australia ẹsiwakde ndidu. Okposụkedi oro nnyịn mîkenen̄ekede inyene okụk, ima isinyene se iyomde.

Kpa ye oro mmen̄kenanake n̄kpọ ndomokiet, n̄kesikopke inemesịt. Uwem ama odorode mi. N̄kenen̄ekede mma ete mi ke ntak ọkpọsọn̄ un̄wọn̄ n̄kpọ esie ye nte enye ekesinamde n̄kpọ ye eka mi. Nte ini akade, ke mma n̄kọfiọk ndusụk n̄kpọ oro ẹketịbede ẹnọ enye ke ini enye ekedide owoekọn̄ ke Malaya, ama an̄wan̄a mi se ikanamde enye esinam n̄kpọ ntre.

Mma ntọn̄ọ ndisin̄wọn̄ mmịn mbe ubọk ke ini n̄kodude ke ufọkn̄wed sekọndri. Ke mma n̄kesịm isua 16, mma n̄kpọn̄ ufọkn̄wed n̄kanam utom ye mme an̄wanaekọn̄ mmọn̄. Mma ntọn̄ọ ndida n̄kpọsọn̄ ibọk nnyụn̄ nsin̄wọn̄ sika tutu enye emehe mi. N̄kesikemeke nditie n̄n̄wọn̄ke mmịn. Idịghe utịturua kpọt ke n̄kesin̄wọn̄ mmịn mbe ubọk, mma nsikpa mmịn kpukpru usen.

Ke ini n̄kedide n̄kpọ nte isua 20, mma ntọn̄ọ ndiyịk m̀mê Abasi odu. Mma nsikere nte, ‘Edieke Abasi okpodude, ntak emi enye ayakde mme owo ẹbọ ufen ẹnyụn̄ ẹkpan̄a?’ Mma n̄kam n̄wet uto ndọhọ ke Abasi edi ntak kpukpru idiọkido oro ẹdude ke ererimbot.

Mma n̄kpọn̄ utom mme an̄wanaekọn̄ mmọn̄ ke ini n̄kedide isua 23 nnyụn̄ nnam nsio nsio utom en̄wen. Mma nsika isenidụt n̄kodu ke n̄kpọ nte isua kiet, edi oro ikosụk inamke n̄kop inemesịt. Ikọdọn̄ke mi ndibiere se ndinamde m̀mê ndinyene n̄kpọ ndomokiet. N̄kadaha edinyene ufọk idemmi, edinyene eti utom, nnyụn̄ n̄kpon owo ke itieutom ke n̄kpọ ndomokiet. N̄kukụre n̄kpọ oro ekenemde mi ekedi ndisin̄wọn̄ ọkpọsọn̄ mmịn nnyụn̄ mbre ikwọ.

Ke nteti ini oro n̄kọtọn̄ọde ndikere se n̄kpanamde man uwem mi ọwọrọ n̄kpọ. Mma n̄ka Auschwitz ke Poland ndikese itie emi mbon Nazi ẹkesidọn̄de mbon n̄kpọkọbi oro mmọ ẹyomde ndiwot. Mma nsikot mban̄a nte  ẹketụhọrede mme owo ẹwot ke itie emi, edi ke mma n̄kada enyịn mi n̄kụt adan̄a nte ebiet oro okponde, mmọn̄eyet ama asiaha mi ke enyịn. Ikan̄wan̄ake mi ntak emi mme owo ẹkpebakde utọ ibak oro ye owo nte mmọ. Ke ini n̄kasan̄ade nse itie oro, mmọn̄eyet ama asiaha mi ke adan̄aemi n̄kerede se ikpanamde mme owo ẹbak utọ ibak oro.

NTE BIBLE OKOKPỤHỌREDE UWEM MI: Ke mma n̄kọnyọn̄ isan̄ ndi ke 1993, mma ntọn̄ọ ndikot Bible nyom ntak. Ikebịghike, Mme Ntiense Jehovah iba ẹma ẹdi ufọk mi ẹdikot mi mbono mmọ emi ẹkenịmde ke an̄wambre oro odude ekpere. Mma ntiene n̄ka.

N̄kpọ nte ọfiọn̄ ifan̄ ko, mma ntiene n̄kese mbre bọl ke an̄wambre oro, edi se n̄kokụtde do ke ini mbono mmọ ama enen̄ede okpụhọde ye se n̄kokụtde ke ini mbre oro. Mme Ntiense Jehovah ẹma ẹye ido, ẹsịne n̄kpọ ediye ediye, nditọ mmọ ikonyụn̄ isịnke ntịme. Se n̄kokụtde ke ini udia uwemeyo ama enem mi tutu! Mma n̄kụt nte ediwak Mme Ntiense ẹbonode ke mbiet ẹdia udia ekem ẹfiak ẹketie ke itie mmọ, edi mmọ ikedeheke ebiet oro. N̄ko, eketie mi nte ke mmọ inyeneke mfịna ndomokiet—utọ uwem oro ke n̄kesiyom ndidu. Ntịghi n̄kpọ ndomokiet oro ẹkekwọrọde usen oro, edi ndifreke nte Mme Ntiense ẹkenamde n̄kpọ.

Mbubreyo usen oro, mma nti ke iman mi kiet ama esikot Bible onyụn̄ okot n̄kpọ aban̄a nsio nsio ido ukpono. Isua ifan̄ ko, enye ama asian mi ke Jesus ọkọdọhọ ke ẹkeme ndida mfri oro ido ukpono osion̄ode ndiọn̄ọ enye emi edide eke akpanikọ. (Matthew 7:15-20) Mma n̄kere ke ọfọn ndụn̄ọde mfiọk se inamde Mme Ntiense ẹkpụhọde ye mbon eken. Ke ata akpa ini tọn̄ọ n̄kamana, mma n̄kop inemesịt nnyụn̄ nnyene idotenyịn.

Ke urua oro eketienede, Ntiense iba oro ẹkekotde mi mbono mmọ ẹma ẹfiak ẹdi ufọk mi. Mmọ ẹma ẹbụp mi m̀mê n̄kpama ndikpep Bible, ndien mma nnyịme. Mma ntọn̄ọ n̄ko ndisitiene mmọ ndụk mme mbono esop.

Nte n̄kekpepde Bible, mma n̄kpụhọde se n̄kesikerede mban̄a Abasi ofụri ofụri. Mma n̄kpep ke idịghe enye edi ntak idiọkido ye ufen oro ibọde; ke esibiak enye ndikụt mme owo ẹnamde ndiọi n̄kpọ. (Genesis 6:6; Psalm 78:40, 41) Mma nnen̄ede mbiere ke ndinamke se ibiakde Jehovah aba. Mma nyom ndinam esịt adat enye. (Mme N̄ke 27:11) Mma ntre ndisin̄wọn̄ mmịn mbe ubọk, ntre sika, nnyụn̄ ntre oburobụt ido. Ke March 1994, mma nna baptism n̄kabade ndi Ntiense Jehovah.

UFỌN ORO MBỌDE: Mmenen̄ede n̄kop inemesịt idahaemi; nnyeneke mfịna ke uwem. Ndaha aba ọkpọsọn̄ mmịn mfre uwa. Utu ke oro, mmekpep nditop mbiomo mi nnọ Jehovah.—Psalm 55:22.

Isua duop edi emi n̄kọdọ ediye Ntiense kiet emi ekerede Karen. Nella eyen esie enem itie etieti. Esinem nnyịn mbita ndida ekese ini nnyịn n̄kwọrọ ikọ nnọ mbon en̄wen nnyụn̄ n̄kpep mmọ n̄kpọ mban̄a Abasi. Mmedifiọk se n̄kpadade uwem mi nnam.

[Ikọ Idakisọn̄]