Nte Ẹkesidude Uwem ke Eyo Bible—Ekpemerọn̄
Nte Ẹkesidude Uwem ke Eyo Bible—Ekpemerọn̄
“Enye eyekpeme erọn̄ esie nte ekpemerọn̄. Enye ayada ubọk esie atan̄ nditọerọn̄ obon ọtọkiet; oyonyụn̄ emen mmọ akama ke ikpanesịt esie.”—ISAIAH 40:11.
ẸTỊN̄ ediwak n̄kpọ ẹban̄a mme ekpemerọn̄ ọtọn̄ọde ke akpa n̄wed Bible, emi edide Genesis tutu esịm akpatre, emi edide Ediyarade. (Genesis 4:2; Ediyarade 12:5) Mme ọwọrọetop owo nte Abraham, Moses, ye Edidem David ẹkedi mme ekpemerọn̄. David andiwet psalm ama etịn̄ se idide utom eti ekpemerọn̄, ye nte enye esikerede aban̄a mme erọn̄. Ndien psalm emi ẹdọhọde ke Asaph ekewet etịn̄ ke David ekedi ekpemerọn̄ emi ekekpemede ikọt Abasi ke eset.—Psalm 78:70-72.
Ndibọk erọn̄ okosụk ededi akpan ubọkutom ke eyo Jesus. Jesus ọkọdọhọ ke imọ idi “eti ekpemerọn̄,” ndien enye ama esida mme edu eti ekpemerọn̄ ekpep mme owo akpan n̄kpọ. (John 10:2-4, 11) Ẹdọhọ ke Jehovah Abasi, kpa Akakan Ọbọn̄ Andikara, etie nte “ekpemerọn̄.”—Isaiah 40:10, 11; Psalm 23:1-4.
Nso utọ ufene ke mme ekpemerọn̄ ẹkesibọk? Nso ikesidi utom mmọ? Nso ke ikeme ndikpep nto ifịk emi mmọ ẹkesịnde ke utom mmọ?
Erọn̄ ye Ebot
Etie nte mme ekpemerọn̄ ke Israel eset ẹkesinyene erọn̄ ke utọ ke utọ, esịnede erọn̄ Syria emi ẹsinyenede isek ke ikpọ isịm esie ye ekese idet ke idem. Okukịm erọn̄ Syria esinyene nnụk, edi uman erọn̄ mmọ inyeneke. Esimem utom ndikpeme erọn̄ emi sia mmọ ẹsisọp ndikop item. Mmọ isikemeke ndisọp mmehe ye
obufa n̄kann̄kụk, isinyụn̄ ikemeke ndinyan̄a idem ke ini idiọk unam edide.Mme ekpemerọn̄ ẹma ẹsikpeme ebot n̄ko. Ebot emi ẹkesidi mbubịt ye nsan̄nsan̄ ke uduot. Eto n̄kukịm esisọp ndikịm nnyan utọn̄ mmọ emi ẹtiede ekpan̄ ekpan̄ n̄wak ke ini mmọ ẹn̄wanade ndidọk obot ẹnyụn̄ ẹtade mbiet ke mme ọtọwọk ikọt.
Isimemke utom inọ ekpemerọn̄ ndinam erọn̄ ye ebot ẹkop uyo esie. Kpa ye oro, ima esinam nti mme ekpemerọn̄ ẹnen̄ede ẹse ufene mmọ enyịn, idem ẹnọde mmọ enyịn̄.—John 10:14, 16.
Ini Emi Ẹsikụtde Mme Ekpemerọn̄
Ke ini utọ, mme ekpemerọn̄ ẹma ẹsision̄o erọn̄ mmọ kpukpru usen ke ufọk ufene oro okodude ekpere ufọk mmọ ẹka ẹketa nsehe mbiet ke obio-in̄wan̄ ke mbọhọ oro. Nditọerọn̄ ye nditọ ebot emi ẹsimanade ini emi ẹsinam ufene ẹnen̄ede ẹwak ke otu ufene. Ini oro n̄ko ke mbonutom ẹsifat erọn̄ idet emi ọkọkọride ke ini etuep; ini emi n̄ko esidi ini usọrọ!
Owo ekeme ndinyene ibat ibat erọn̄ kpọt. Ntre enye ekeme ndikpe ekpemerọn̄ emen erọn̄ ifan̄ oro adian ye otuerọn̄ en̄wen ekpeme. Mme ekpemerọn̄ emi ẹkesikpede-kpe mi ikesiwakke ndise ufene mbon en̄wen enyịn nte ekesisede eke mmọ.—John 10:12, 13.
Ke ẹma ẹkekpen̄e ukpen̄e ẹkụre ke in̄wan̄, mme ekpemerọn̄ ẹma ẹsida erọn̄ ẹka man ẹketa mbufa mbiet emi ẹkọride, ẹnyụn̄ ẹta mme n̄kpọ emi ẹkesidahade ẹkpọn̄ ke in̄wan̄. Ke ndaeyo, mme ekpemerọn̄ ẹma ẹsida erọn̄ mmọ ẹka ikpehe oro etiede obot obot onyụn̄ ebịtde man ẹketa mbiet. Mme ekpemerọn̄ ẹma ẹsinen̄ede ẹnam utom ẹnyụn̄ ẹna ke an̄wa ke ediwak usen; ẹyak erọn̄ ẹta mbiet emi ẹsehede ke mme mben ebeden̄, ẹnyụn̄ ẹtaba idap ẹkpeme otuerọn̄ oro. Ndusụk ini, mme ekpemerọn̄ ẹma ẹsinam erọn̄ mmọ ẹna ke abaitiat ke okoneyo mbak ebua ikọt. Edieke idem enyekde erọn̄ ke ini ebua ikọt ẹkpọide, sụn̄sụn̄ uyo emi ekpemerọn̄ akadade etịn̄ ikọ ama esinam idem okûnyek mmọ aba.
Ekpemerọn̄ ama esibat erọn̄ kpukpru mbubreyo onyụn̄ ese m̀mê enyene ufene emi idem mîsọn̄ke. Ke ini eyo esierede, enye esikot otu ufene emi, ndien mmọ ẹsitiene enye ẹketa mbiet. (John 10:3, 4) Mme ekpemerọn̄ ẹma ẹsida mme ufene emi ẹka n̄kpọdiọhọ mmọn̄ emi ebịtde man mmọ ẹken̄wọn̄ mmọn̄ ke uwemeyo. Ke ini mme n̄kpọdiọhọ mmọn̄ emi ẹsatde, ekpemerọn̄ esida mme ufene aka obube mmọn̄ okokoi mmọn̄ ọnọ mmọ ẹn̄wọn̄.
Ke utịt utịt ndaeyo, ekpemerọn̄ ekeme ndida erọn̄ esie aka unaisọn̄ emi ekperede mbenesụk
ye mme ebeden̄. Ke ini edịm ọtọn̄ọde ndidep, enye ama esida mmọ afiak ọnyọn̄ ọkọdọn̄ ke ufọk tutu ini etuep ebe. Edieke enye mînamke ntre, ọkpọsọn̄ edịm, edịmitiat, ye snow ẹkeme ndinam mme ufene emi ẹkpan̄a. Ọtọn̄ọde ke November tutu esịm ini utọ, mme ekpemerọn̄ isidaha erọn̄ mmọ ika ẹketa mbiet ke an̄wa.Ntịm Idem Utom
Edisịnen̄kpọ ekpemerọn̄ ikesidịghe ọsọn̄urua ọfọn̄, edi ama esisọn̄ idem. Etie nte enye ekesisịne ewụra emi ẹdade ikpaerọn̄ oro ẹwọn̄ọrede idet ẹwụt esịt ẹnam mbak tuep idinam enye ke ini edịm ye ke ini mbịtmbịt ofụm okoneyo ọwọrọde. Enye ama esisịne ọfọn̄ idakidem. Ndien esịne ikpaukot mbak nsọsọp itiat ye n̄kukịm ẹdinọ enye unan, onyụn̄ ọbọbọ ọfọn̄ oro ẹdade ideterọn̄ ẹdọk ke ibuot.
N̄kpọutom ekpemerọn̄ ekesiwak ndidi: ekpat ikpa emi enye ekesidọn̄de udia utọ nte bred, olive, nsat mfri, ye cheese (1); enyene-ndịk n̄kpọekọn̄ esie ekesidi ibio esan̄ oro ọkọniọn̄de mita kiet (ikpat ita), oro ẹkesinyụn̄ ẹfakde mme nsọsọp itiat ke ibuot n̄kan̄ oro odobide (2); ikwa (3); ọkọeto, emi ekpemerọn̄ ekesikamade asan̄a isan̄ onyụn̄ adade ọdọk obot (4); n̄kpọ mmọn̄ esie (5); bọket ikpa ndida n̄koi mmọn̄ ke ntotụn̄ọ obube mmọn̄ (6); ikan̄ọkpọ, emi enye ekesisịnde itiat otop man erọn̄ m̀mê ebot oro ọwọrọde oyo afiak edidụk otu ufene, mîdịghe ada ebịn idiọk unam emi asan̄ade oyom se atade (7); ye ifiom emi ẹdade nnyanyan̄a ẹnam, oro enye ekesifride ọnọ idemesie ye ufene (8).
Ufene emi ẹsinam ekpemerọn̄ enyene se adade odu uwem—utọ nte mmọn̄eba ye unam ndida nnam udia. Ẹma ẹsida ideterọn̄ ye ikpaerọn̄ ẹkpụhọ ẹbọ mme n̄kpọ, ẹnyụn̄ ẹda ẹnam ọfọn̄ ye ekpeme ikpa. Ẹma ẹsinyụn̄ ẹda idet ebot ẹdọk ọfọn̄; ẹda erọn̄ ye ebot ẹfọp uwa.
Uwụtn̄kpọ oro Ikpekpebede
Nti ekpemerọn̄ ẹma ẹsisịn idem ẹnam utom, edi se ẹberide edem, ẹnyụn̄ ẹnyene uko. Mmọ ẹma ẹsisịn uwem mmọ ke itiendịk man ekpeme mme ufene.—1 Samuel 17:34-36.
Ntak edi oro Jesus ye mme mbet esie ẹkedọhọde ke mme esenyịn Christian ẹkpenyene ndikpebe ekpemerọn̄. (John 21:15-17; Utom 20:28) Ukem nte nti ekpemerọn̄ ke eyo Bible, mme esenyịn ke esop ẹsidomo ‘ndikpeme otuerọn̄ Abasi emi ẹnọde mmọ ẹte ẹse ẹban̄a, inamke nte n̄kpọ eke ẹnyịkde-nyịk mmọ, edi ẹnam ke edinyịme esịt; inyụn̄ inamke ke ntak emi ẹmade idiọk udori, edi ẹnam koro emi enen̄erede ọdọn̄ mmọ ndinam.’—1 Peter 5:2.
[Ndise ke page 28]
(Se magazine)