NDUSỤK owo ẹsidọhọ ke imọfọn ke n̄kpọ en̄wen, edi ke mmimọ ikemeke ndibe idomo. Ikọ emi owụt ke mmọ isisịnke ukeme ndomokiet ndibe idomo. Edi enyene mbon emi mîsimaha ndidụk idomo, esinyụn̄ ọdọn̄de mmọ nte mmọ ẹkpebede idomo. Afo ekere didie? Ndi akpana ọduọ enyịne ke idomo m̀mê akpana esịn ukeme ndibe idomo?

Idịghe kpukpru idomo ẹsisịn owo ke mfịna. Ke uwụtn̄kpọ, edieke owo adiade n̄kpọ akaha, ekeme ndidi n̄kpọ idisọpke inam enye. Edi owo akpanam n̄kpọ emi edinamde enye akanam idan̄, emi ekeme ndida enye ibuot. Bible ọdọhọ ete: “Owo ekededi eke esịnde efịbe . . . anana ibuot; owo eke anamde emi ada nsobo ọsọk ukpọn̄ esie.”—Mme N̄ke 6:32, 33.

Nso ke akpanam edieke osobode idomo ke n̄kpọ aban̄ade idan̄? Bible ọdọhọ ntem ete: “Emi edi uduak Abasi, ete mbufo ẹkabade ẹsana, ete mbufo ẹbet use; man owo mbufo kiet kiet ọkpọfiọk nte akpakarade ndido esie ke edisana ido ye ukpono.” (1 Thessalonica 4:3, 4) Ndi emekeme ndimụm idem n̄kama nte ẹtịn̄de do? Se n̄kpọ ita emi ẹkemede ndin̄wam fi mi.

Ndise ndise idan̄ ayanam idan̄ etetịm ọdọn̄ owo. Jesus eketịn̄ ntem ke Matthew 5:28, 29 ndiwụt ke se owo esede ekeme ndinam idiọkn̄kpọ ọdọn̄ enye: “Owo ekededi eke owụkde enyịn ese n̄wan tutu udọn̄ idan̄ edemede enye, . . . esesịn efịbe ye enye ama ke esịt esie.” Enye ama adian do ete: “Edieke enyịn nnasia fo oro anamde fi atuak ukot ọduọ, wụbede enye top duọk.” Ọwọrọ didie?  Ọwọrọ ke edieke iyomde ndibe idomo, ana itre ndise ndiọi ndise.

Kere ise: Ndi akpada ese obufa tian emi ẹkọn̄de ke ọkọm ufọk ke ini eyo asiahade? Udusehe mbak idibiat fi enyịn! Ntre ke edi ye ndise idan̄. Okpokụt ndise idan̄, m̀mê edi ke n̄wed, ke TV, ke Intanet mîdịghe okụt nte ẹnamde idan̄, sio enyịn fep inikiet inikiet. Kûyak utọ etịme etịme n̄kpọ oro odụk fi ekikere. Juan emi ekesisede ndise idan̄ ọdọhọ ete: “Mma n̄kụt n̄wan emi eyede, esidọn̄ mi ndinen̄ede n̄wụk enyịn nse enye. Ntre mmesidomo ndise n̄kpọ en̄wen nnyụn̄ ndọhọ idem mi nte: ‘Bọn̄ akam nọ Jehovah! Bọn̄ idahaemi!’ Mma mbọbọn̄ akam, ididọn̄ke mi ndise aba.”—Matthew 6:9, 13; 1 Corinth 10:13.

Kere n̄ko se Job eketịn̄de emi: “Mmodiomi ediomi ye enyịn mi. Ntre n̄kpasan̄a didie ntịn̄ enyịn ke idem eyenan̄wan?” (Job 31:1) Ndi emekeme ndibiere ndinam ntre n̄ko?

Nam emi ise: Okpokụt idiọk ndise, sọsọp sio enyịn fep. Nam n̄kpọ nte andiwet Bible emi ọkọdọhọde ete: “Nam enyịn mi ọwọn̄ọde ọkpọn̄ ndikụt obukpo n̄kpọ.”—Psalm 119:37.

Sia nnyịn mîfọnke ima, ndusụk ini ndiọi n̄kpọ ẹsidọn̄ nnyịn. Bible ọdọhọ ke James 1:14, 15 ete: “Idomo esịm owo kiet kiet ke ini udọn̄ idemesie odụride onyụn̄ atapde enye. Ekem ke ini udọn̄ emi oyomode, aman idiọkn̄kpọ.” Akpanam nso mbak n̄kpọ emi ọdọn̄de fi edisịn fi ke mfịna emi mûdukemeke ndibọhọ?

Ndiọi n̄kpọ ẹma ẹdọn̄ fi, ti ke afo edibiere m̀mê ayanam m̀mê udunamke idiọkn̄kpọ emi. Kûyak utọ n̄kpọ oro akan fi ubọk. Sio enye fep ke esịt fo. Kûtie ukere nte akpanamde idan̄. Troy emi ekesisede ndise idan̄ ke Intanet ọdọhọ ete: “Mma nsidomo ndikere nti n̄kpọ man nsion̄o ntịme ntịme n̄kpọ emi n̄kesikerede mfep ke esịt mi. Ikememke utom. Ndisịme n̄kpọ ẹkesụk ẹdodụk mi ekikere ediwak ini. Edi ke akpatre, mma n̄keme ndikere nti n̄kpọ.” Ke ini Elsa ekedide n̄kaiferi, ama esidọn̄ enye ndinam idan̄. Enye ọdọhọ ete: “Mma  nsiyom n̄kpọ nnam nnyụn̄ mbọn̄ akam nnọ Jehovah ndien emi ama an̄wam mi ntre ndikere ndiọi n̄kpọ emi.”

Nam emi ise: Ndiọi n̄kpọ ẹma ẹdụk fi esịt, sọsọp tre ndikere mmọ nyụn̄ bọn̄ akam. Utu ke ndikere ndiọi n̄kpọ, kam kere “n̄kpọ ekededi eke edide akpanikọ, n̄kpọ ekededi eke odotde ẹtịm ẹkere, n̄kpọ ekededi eke enende, n̄kpọ ekededi eke asanade, n̄kpọ ekededi eke ẹmade, n̄kpọ ekededi eke ọwọrọde eti etop, n̄kpọ ekededi eke esịnede eti ido ye n̄kpọ ekededi eke odotde itoro.”—Philippi 4:8.

Edieke idiọkn̄kpọ ọdọn̄de owo, ifet onyụn̄ odu ndinam se idọn̄de enye oro, enye ekeme ndidụk mfịna. (Mme N̄ke 7:6-23) Akpanam nso mbak utọ n̄kpọ emi idiwọrọ fi?

Bible ọnọ nnyịn ata eti item emi: “Owo mbufiọk ada okụt afanikọn̄ ndien edịbe, edi ọkọi ebe aka ọkọbọ ufen.” (Mme N̄ke 22:3) Ntre kpeme se anamde. Diọn̄ọ mme n̄kpọ emi ẹkemede ndisịn fi ke mfịna, kûnyụn̄ unam utọ n̄kpọ oro. (Mme N̄ke 7:25) Ete kiet emi ekerede Filipe ama ekeme nditre ndise ndise idan̄. Enye ọdọhọ ete: “Nnịm kọmputa nnyịn ke ebiet emi kpukpru owo ẹkemede ndikụt, mmonyụn̄ nsịn n̄kpọ emi mîsiyakke owo okûbọde ndiọi ndise. Nsidụk Intanet ke ini mbon en̄wen ẹdude.” Troy emi iketịn̄de iban̄a ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ ọdọhọ ete: “Nsisehe ndise emi ekemede ndinam idan̄ ọdọn̄ mi nnyụn̄ ndụkke ndụk ye mbon emi ẹsidade idan̄ ẹnam mbubru. Nyomke ndisịn idem ke mfịna.”

Nam emi ise: Diọn̄ọ se ikemede ndisịn fi ke mfịna, nyụn̄ tịm kere se akpanamde mbak udumen idem ukusịn ke fehesan̄.—Matthew 6:13.

Edieke anamde kpukpru emi edi idomo osụk akan fi ubọk, akpanam didie? Ka iso tịme, kûyak idem emem fi. Bible ọdọhọ ete: “Edinen owo ekeme ndiduọ utịm ikatiaba, onyụn̄ adaha ada.” (Mme N̄ke 24:16) Abasi ọdọhọ “adaha ada” edieke ọduọde. Ndi ayayak enye an̄wam fi adaha ada? Edieke edide ntre, kûkpa mba ndibọn̄ akam nnọ enye. Kpep Ikọ Abasi man etịm enyene mbuọtidem. Dụk mme mbono esop Christian man an̄wam fi ebe idomo. Nịm se Abasi etịn̄de emi: “Ami nyọsọn̄ọ fi idem. Ami nditreke ndin̄wam fi.”—Isaiah 41:10.

Cody emi iketịn̄de iban̄a ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ ọdọhọ ete: “Ama ọsọn̄ mi nditre ndise ndise idan̄. Ediwak ini mma ntre, nyafiak n̄kese, edi Abasi ama an̄wam mi ntre n̄kpọ emi ke akpatre.” Dylan emi iketịn̄de iban̄a n̄ko ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ ọdọhọ ete: “Ikpọkọsọn̄ke mi ndinam idan̄ ye eyen itieutom nnyịn oro, edi mma ndọhọ enye ke ndinamke. Enem mi nte esịt mîmiaha mi ufen. Se inemde mi ikan edi ke mma nnam esịt enem Jehovah.”

Ama ọsọn̄ọ ada ebe idomo, Jehovah eyenem esịt ye afo n̄ko!—Mme N̄ke 27:11.