EKIKERE edikama n̄wed utịn̄ikọ oro owo mîkotke-kot nnọ utịn̄ikọ esinyek ediwak owo idem. Mmọ ẹsinen̄ede ẹnyene ifụre edieke ẹwetde-wet kpukpru se mmọ ẹditịn̄de, m̀mê ẹmụmde-mụm ẹdọn̄ ke ibuot.

Edi, ke nditịm ntịn̄, nnyịn imesitịn̄ ikọ kpukpru usen ye unana edikama n̄wed utịn̄ikọ oro ẹkotde-kot. Nnyịn imesinam emi ke ini inemede nneme ye ubon ye mme ufan. Nnyịn imesinam ke ini ibuanade ke an̄wautom. Nnyịn imesinam emi n̄ko ke ini ibọn̄de akam ofụri esịt, edide ọkpọkpọ m̀mê ke ibuot otuowo.

Ke ini afo ọnọde utịn̄ikọ, nte anam n̄kpọ m̀mê afo akama n̄wed utịn̄ikọ oro ẹkotde-kot m̀mê enye oro ẹwetde mme akpan n̄kpọ kpọt? Ke adan̄aemi edikokot utịn̄ikọ nto n̄wed ekemede ndin̄wam ndinam se etịn̄de enen nnyụn̄ nnam ẹda mme ikọ oro ẹmekde-mek, udomo oro enye ekemede ndisịm esịt enyenyene adan̄a. Nte ido edide, ke ini okotde awak ebe udịmikọ ifan̄, nte afo enịmde uyo ye usọp oyokpụhọde ọkpọn̄ ndammana usụn̄ oro afo esinemede nneme. Edieke afo owụkde ntịn̄enyịn ke n̄wed utịn̄ikọ akan ke otuowo fo, ediwak owo ẹkeme nditre ndikpan̄ utọn̄ nte ẹkpekpan̄de edieke mmọ ẹkpekụtde ẹte ke afo emenen̄ede ekere aban̄a mmimọ onyụn̄ anam utịn̄ikọ fo ekekem ye idaha mmimọ. Utịn̄ikọ oro owo mîkotke-kot ke n̄wed edi enye oro ekemede ndinen̄ede ndemede owo udọn̄.

Ẹtịm Ufọkn̄wed Utom Ukara Abasi ndin̄wam nnyịn ke uwem ofụri usen nnyịn. Ke ini nnyịn isobode ye mme ufan, nnyịn isisioho ubak babru ikot se idude nnyịn ke ekikere inọ mmọ man itịn̄ ikọ etịm ọfọn. Ke utom an̄wautom, nnyịn isikamake n̄wed utịn̄ikọ oro ẹkotde-kot mbak nnyịn idifre ndusụk n̄kpọ oro iyomde ndibuana ye mme owo. Ke ini anamde owụt ke ufọkn̄wed nte ọkpọnọde ikọ ntiense ke mme utọ idaha oro, kpep nditịn̄ ikọ ke ndammana usụn̄ nte ekekeme. Ke etịmde idem nte ọfọnde, afo oyokụt ete ke edinyene mme akpan n̄kpọ oro editịn̄de ke ibuot m̀mê ke n̄wed ekeme nditi fi mme akpan n̄kpọ oro afo oyomde nditịn̄ mban̄a. Edi didie ke afo ekeme ndikọri uko oro ẹyomde man ẹda utọ usụn̄ emi ẹnọ utịn̄ikọ?

 Tịm Mme N̄kpọ Oro Editịn̄de. Ke ini ọnọde utịn̄ikọ, oyom afo enyene mme akpan n̄kpọ oro editịn̄de ke ibuot m̀mê ke n̄wed. Emi iwọrọke ndimek mme ikọ oro afo editịn̄de. Enye n̄kukụre ọwọrọ ndikere ikọ mbemiso etịn̄de.

Ke uwem ofụri usen, owo ibụmede ekeme nditịn̄ mme n̄kpọ oro enye ke ukperedem edituade n̄kpọfiọk iban̄a. Owo efen ekeme nditịn̄ ikọ ntịme ntịme, ọwọn̄ọrede oto ekikere kiet aka eken. Emekeme ndikan edu mbiba emi uforo uforo ebe ke ndituak nda nnyụn̄ n̄kọk ibuot ke se oyomde nditịn̄ mbemiso ọtọn̄ọde nditịn̄ ikọ. Bem iso nyene uduak ke ekikere, ekem mek mme usio-ukot oro afo oyomde man esịm enye, ndien tọn̄ọ nditịn̄ ikọ.

 Nte afo etịm idem ọnọ an̄wautom? Kûda ini nditịm ekpat ukwọrọikọ fo kpọt, tịm n̄ko se afo editịn̄de. Edieke afo emekde ndida kiet ke otu ekikere oro ẹnọde ke Utom Obio Ubọn̄ Nnyịn, kot enye ediwak ini man enyene mme akpan ekikere oro ẹnọde in̄wan̄-in̄wan̄ ke ekikere. Tịn̄ mme akpan ekikere ẹdude ke ibio ibio udịmikọ kiet m̀mê iba. Nam mme ikọ oro ẹkekem ye idaha fo ye mme idaha oro ẹdude ke efakutom mbufo. Ọyọfọn ndinyene mme akpan n̄kpọ oro oyomde nditịn̄ ke ekikere. Nso ke oro ekpesịne? (1) Nte ntọn̄ọikọ, afo emekeme nditịn̄ se idide n̄kpọ udọn̄ inọ mme owo ke n̄kann̄kụk mbufo. Dọhọ owo enye eken esịn uyo. (2) Nyene akpan n̄kpọ oro afo ekemede ndineme ke ibuot nneme oro ke ekikere, esịnede itie N̄wed Abasi kiet m̀mê iba oro ẹwụtde se Abasi ọn̄wọn̄ọde ndinam man ada ubọhọ edi. Edieke ẹnọde fi ifet, sọn̄ọ tịn̄ nte ke Jehovah edinam emi ebe ke Obio Ubọn̄ esie, kpa ukara esie eke heaven. (3) Sịn udọn̄ nọ owo oro ndinam n̄kpọ mban̄a se afo enemede. Afo emekeme ndinọ n̄wed m̀mê ọtọn̄ọ ukpepn̄kpọ Bible mîdịghe anam mbiba ndien anam ndutịm oro enyenede iwụk ndika iso ke nneme oro.

Eyedi n̄kukụre se afo ediyomde ke utọ nneme oro edidi ndinyene mme akpan n̄kpọ oro editịn̄de ke ibuot. Edieke afo oyomde ndise n̄wed utịn̄ikọ mbemiso akpa ediwaha fo, eyedi n̄wed utịn̄ikọ oro edisịne sụk ibat ibat ntọn̄ọikọ oro afo editịn̄de, itie N̄wed Abasi kiet m̀mê iba, ye ibio ibio akpan n̄kpọ oro afo oyomde ndisịn ke utịtikọ fo. Ntịmidem ye edikama utọ n̄wed utịn̄ikọ oro akpan nnyịn nditịn̄ ikọ ntịme ntịme, an̄wam nnyịn ndinọ etop oro an̄wan̄ade onyụn̄ edide mmemmem nditi.

 Edieke ndusụk mbụme m̀mê mfan̄a ẹsiwakde ndidemede ke efakutom mbufo, ọyọfọn ndidụn̄ọde n̄kpọ emi. Nte ido edide, ofụri se oyomde ẹdi akpan n̄kpọ iba m̀mê ita ọkọrọ ye mme itie N̄wed Abasi oro ẹsọn̄ọde mmọ. Mme Ibuotikọ Bible Ndida Nnyene Nneme m̀mê n̄kpri ibuotikọ ẹwetde ke ndodobi ubọkn̄wed ke Reasoning From the Scriptures ẹkeme ndinọ nnennen akpan n̄kpọ oro afo oyomde. Afo emekeme ndinyene ntọt oro odotde emi okokotde oto itie en̄wen oro afo oyomde ndida nsịn. Nyene n̄wed utịn̄ikọ oro osion̄ode akpan n̄kpọ ewet mbio mbio, wet mme ntọt oro okokotde oto itie en̄wen dian do, nyụn̄ bon mmọ ye mme n̄kpọ oro edikamade ke an̄wautom. Ke ini enyeneufọk edemerede mbụme m̀mê eneni, nam enye ọdiọn̄ọ ke afo ayama enye ọnọ fi ifet ndinam se afo enịmde ke akpanikọ an̄wan̄a. (1 Pet. 3:15) Kọn̄ ibọrọ fo ke n̄wed utịn̄ikọ oro eketịmde.

Ke ini oyomde ndibọn̄ akam ke ibuot ubon fo, ke otu ukpepn̄kpọ n̄wed, m̀mê ke ibuot esop, ọfọn n̄ko ndikere mban̄a se editịn̄de. Nte ekemde ye Luke 11:2-4, Jesus ama ọnọ mbet esie mme mmemmem akpan n̄kpọ oro ẹkpetịn̄de ke akam ofụri esịt. Ke edinam ediyak temple Jerusalem nnọ, Solomon ama ọbọn̄ akam oro ekebịghide. Nte an̄wan̄ade enye ama ebem iso ekere aban̄a se enye editịn̄de. Enye ekebem iso etịn̄ aban̄a Jehovah ye un̄wọn̄ọ oro Jehovah ọkọn̄wọn̄ọde ọnọ David; ekem ọwọn̄ọde etịn̄ aban̄a temple; ndien ekem, etịn̄ ke adiana ke adiana aban̄a mme akpan idaha ye otu mme owo. (1 Ndi. 8:22-53) Nnyịn imekeme ndibọ ufọn nto mme uwụtn̄kpọ emi.

Nam N̄wed Utịn̄ikọ Fo Edi Mmemmem. Ndi etịm n̄wed utịn̄ikọ fo ndikama nnọ utịn̄ikọ? N̄kpọ ekpenyene ndiwak adan̄a didie?

Ti ete ke uduak n̄wed utịn̄ikọ edi ndin̄wam fi eti mme akpan ekikere. Afo emekeme ndikụt ke ọyọfọn ndiwewet mbio mbio udịmikọ n̄kama nte ntọn̄ọikọ. Edi ke oro ebede, wụk ntịn̄enyịn ke mme akpan ekikere, idịghe ke mme ikọ. Edieke afo ewetde mme ekikere oro nte udịmikọ, nam mmọ ẹdi mbio mbio. Ibat ibat akpan n̄kpọ oro afo oyomde nditat ẹkpenyene ndiwọrọ nda in̄wan̄-in̄wan̄ ke n̄wed utịn̄ikọ fo. Emekeme ndinam emi ebe ke ndiwet mmọ ke ikpọ abisi, esịnde idiọn̄ọ ke mme akpan n̄kpọ. Ke idak akpan n̄kpọ kiet kiet, wet mme akpan n̄kpọ oro editịn̄de ke ini atatde enye. Wet mme itie N̄wed Abasi oro afo oyomde ndikot. Mfọnn̄kan n̄kpọ esiwak ndidi ndikot nnennen nnennen nto Bible. Wet mme uwụtn̄kpọ oro afo oyomde ndinọ. Afo emekeme n̄ko ndinyene ndusụk akpan n̄kpọ oro ẹdotde emi okotde oto mme n̄wed ererimbot. Wet n̄kpọ oro awakde ekem man enyene akpan n̄kpọ nditịn̄. N̄wed utịn̄ikọ oro eyemem ndikama edieke ewetde n̄kpọ ke nde ke nde.

 Ndusụk owo ẹsikama n̄wed utịn̄ikọ oro ẹwetde mme akpan n̄kpọ kpọt. N̄wed utịn̄ikọ ekeme ndisịne ibat ibat ọkpọikọ, itie N̄wed Abasi oro etịn̄ikọ edikotde ke ibuot, ye mme mbuwed m̀mê mme ndise oro ẹn̄wamde enye nditi se editịn̄de. Etịn̄ikọ ekeme ndida ibio ibio uwetn̄kpọ emi nnọ utịn̄ikọ esie ke nde ke nde ye ke ido nneme. Oro edi uduak ukpepn̄kpọ emi.

Afo oyokụt nneme emi, “Nditịm N̄wed Utịn̄ikọ,” ke page 39-42 ke n̄wed emi. Eyenen̄ede ọfọn ndikot ibuotikọ emi ke adan̄aemi anamde utom ke ukpepn̄kpọ aban̄ade “Edikama N̄wed Utịn̄ikọ.”

Nte Akpakamade N̄wed Utịn̄ikọ. Nte ededi, utịtmbuba fo ke ọtọ emi idịghe sụk nditịm utịn̄ikọ ndọn̄ ke n̄wed utịn̄ikọ. Edi ndida n̄wed utịn̄ikọ oro nnam n̄kpọ uforo uforo.

Akpa usio-ukot ke ndida n̄wed utịn̄ikọ fo nnam n̄kpọ edi ndiben̄e idem ndinọ utịn̄ikọ. Se ibuotikọ, kot mme akpan n̄kpọ, nyụn̄ tịn̄ ebuana oro akpan n̄kpọ kiet kiet enyenede ye ibuotikọ nọ idemfo. Wet udomo ini oro ekemede ndida ntịn̄ akpan n̄kpọ kiet kiet. Ke emi, fiak ka kekpep akpa akpan n̄kpọ. Dụn̄ọde n̄kọkibuot oro ẹdude, mme itie N̄wed Abasi, ye mme uwụtn̄kpọ oro afo odiomide ndida ntat akpan n̄kpọ oro. Dụn̄ọde utịn̄ikọ oro ediwak ini tutu afo enyene ikpehe utịn̄ikọ oro in̄wan̄-in̄wan̄ ke ekikere. Nam ntre ye mme akpan n̄kpọ eken. Kere se afo ekemede ndisio mfep, edieke oyomde, man okụre ke ini. Ekem dụn̄ọde ofụri utịn̄ikọ oro. Wụk ntịn̄enyịn ke mme akpan ekikere, idịghe ke mme ikọ. Kûmụm utịn̄ikọ oro usịn ke ibuot.

Ke ini ọnọde utịn̄ikọ, afo ekpenyene ndikeme ndise otuowo fo mfọn mfọn. Ke ama okokot itie N̄wed Abasi, akpana afo ekeme ndida Bible fo n̄kọk ibuot mban̄a se okotde ye unana edifiak n̄kese n̄wed fo. Kpasụk ntre, edieke ọnọde uwụtn̄kpọ, tịn̄ enye nte ekpetịn̄de ọnọ mme ufan utu ke ndikokot nto n̄wed. Nte afo etịn̄de ikọ, kûse n̄wed fo usio udịmikọ kiet kiet utịn̄. Tịn̄ ikọ to esịt, ndien afo eyesịm esịt mbon oro ẹkpan̄de utọn̄ ẹnọ fi.

Ke ini emehede ye usọ editịn̄ ikọ nto n̄wed utịn̄ikọ, eyedi afo amanam ata akamba usio-ukot ke ndikabade ndi eti ọnọ utịn̄ikọ an̄wa.