NSO idi mme akpan n̄kpọ ke utịn̄ikọ? Mmọ idịghe sụk mme inem inem ikpehe oro ẹtịn̄de ibio ibio ẹbe usọp usọp. Mmọ ẹdi mme akpan ekikere oro ẹdade ini ẹtat. Mmọ ẹdi mme akpan ekikere oro ẹdin̄wamde fi esịm uduak fo.

Se idinamde mme akpan n̄kpọ ẹwọrọ ẹda edi afo ndisasat se adade ndinyụn̄ ntịm utịn̄ikọ fo ye ọniọn̄. Ẹsiwak ndinyene mme ntọt oro ẹwakde ẹkan se ẹkemede ndida nnam n̄kpọ ke ini ẹnamde ndụn̄ọde kaban̄a utịn̄ikọ. Didie ke afo ekeme ndibiere se edidade?

Akpa, kere ban̄a otuowo fo. Nte ibuot nneme fo edi ata esen esen ọnọ mmọ, mîdịghe nte mmọ ẹnen̄ede ẹmehe ye enye? Ndi ata ediwak ke otu mmọ ẹnyịme ye se Bible etịn̄de aban̄a enye, mîdịghe nte ndusụk mmọ ẹnyene eyịghe? Mme n̄kpọ-ata ewe ke mmọ ẹsisobo ke uwem ofụri usen ke ini mmọ ẹdomode ndida se Bible etịn̄de aban̄a ibuot nneme emi nsịn ke edinam? Udiana, kụt ete ke emetịm ọfiọk uduak fo ke ndida ibuot nneme oro ntịn̄ ikọ ye otuowo oro. Ke adade usụn̄ iba emi anam n̄kpọ, dụn̄ọde se isịnede ke utịn̄ikọ oro nyụn̄ tịn̄ se itịmde idot kpọt.

Edieke edide ẹnọ fi akpan n̄wed utịn̄ikọ enyenede ibuotikọ ye mme akpan n̄kpọ, afo ekpenyene ndisọn̄ọ nyịre ke enye. Nte ededi, edieke afo enyenede mme akpan n̄kpọ eke enyọn̄ emi ke ekikere ke ini atatde akpan n̄kpọ kiet kiet, emi ayanam se afo etịn̄de etịm enyene ufọn. Ke ini owo mînọhọ n̄wed utịn̄ikọ, afo enyene ndimek mme akpan n̄kpọ.

Ke ini afo enyenede mme akpan n̄kpọ ye ọyọhọ ntọt in̄wan̄-in̄wan̄ ke ekikere, eyedi mmemmem n̄kpọ ọnọ fi ndinọ utịn̄ikọ. Eyedi otuowo fo ọyọbọ ekese ufọn oto enye n̄ko.

Nsio Nsio Usụn̄ Nditịm Utịn̄ikọ Fo. Emekeme ndida nsio nsio usụn̄ ntịm utịn̄ikọ fo. Nte afo emehede ye mmọ, afo oyokụt nte ke nsio nsio usụn̄ ẹkeme ndifọn, ọkọn̄ọde ke se uduak fo edide.

Nsio nsio usụn̄ oro abuana edibahade ibuotikọ ndọn̄ ke n̄kpri ibuotikọ. (Akpan n̄kpọ kiet kiet edi se ẹyomde koro enye anamde ibuot nneme  fo an̄wan̄a mme andikpan̄ utọn̄ m̀mê an̄wamde ndisịm uduak utịn̄ikọ fo.) Usụn̄ efen edi nditịm ntiene ini oro n̄kpọ eketịbede. (Ke uwụtn̄kpọ, ẹkeme ndinam mme n̄kpọ oro ẹketịbede mbemiso nsobo Jerusalem ke isua 70 E.N. ẹtiene mme n̄kpọ oro ẹketịbede mbemiso Ukwọ, ndien mme n̄kpọ oro ẹtịbede ke eyo nnyịn ẹkeme nditiene.) Ọyọhọ usụn̄ ita edi ndiwụt ntak emi n̄kpọ etịbede ye utịp n̄kpọntịbe oro. (Ẹkeme nditat ke usụn̄ iba. Ke uwụtn̄kpọ, afo emekeme nditọn̄ọ ye idaha oro odude ke emi, utịp esie, ndien ekem owụt ntak emi enye etịbede.) Ọyọhọ usụn̄ inan̄ abuana mme n̄kpọ edide isio isio. (Afo emekeme ndiwụt ukpụhọde eti ye idiọk m̀mê n̄kpọ oro edide in̄wan̄-in̄wan̄ ye etikwo etikwo.) Ndusụk ini utịn̄ikọ ekeme ndisịne se iwakde ibe usụn̄ kiet.

Ke ini ẹkedoride Stephen ikọ ke iso Sanhedrin mme Jew, enye ama ọnọ okopodudu utịn̄ikọ ke adiana ke adiana etiene ini oro n̄kpọ eketịbede. Nte afo okotde enye ke Utom 7:2-53, tịm fiọk ete ke ẹmek mme akpan n̄kpọ oro ye uduak. Stephen ama ebem iso anam an̄wan̄a nte ke imọ ikọnọ mbụk oro otuowo imọ mîkemeke ndifan̄a. Ekem enye ama owụt nte ke okposụkedi oro nditọete Joseph ẹkesịnde Joseph, Abasi ama ada enye ọnọ edinyan̄a. Adianade do, enye ama owụt nte ke mme Jew ẹma ẹsọn̄ ibuot ye Moses, oro Abasi akadade anam n̄kpọ. Enye ama eberi ke ndisọn̄ọ ntịn̄ nte ke mbon oro ẹkewotde Jesus Christ ẹkenyene ukem edu oro mme Jew eset ẹkenyenede.

Akpan N̄kpọ Inyeneke Ndiwak N̄kaha. Sụk akpan n̄kpọ ifan̄ ke oyom man ẹtat ibuotikọ ekededi. Ke ata ediwak idaha, mmọ isiwakke ibe akpan n̄kpọ ition. Emi edi akpanikọ edide afo editịn̄ ikọ ke minit 5, minit 10, minit 30, m̀mê ọniọn̄de akande oro. Kûdomo ndinam ata ediwak akpan n̄kpọ ẹwọrọ ẹda. Otuowo fo ẹkeme ndimụm nsio nsio ekikere ifan̄ kpọt ke utịn̄ikọ kiet. Ndien nte utịn̄ikọ ọniọn̄de, ntre ke ana mme akpan n̄kpọ ẹnen̄ede ẹwọrọ ẹda ẹnyụn̄ ẹn̄wan̄a owo.

Inamke n̄kpọ m̀mê akpan n̄kpọ ifan̄ ke afo ada, kụt ete ke amatat mmọ kiet kiet nte ekemde. Nọ otuowo ini oro ọniọn̄de ekem ndidụn̄ọde akpan n̄kpọ kiet kiet man enye enen̄ede owụhọ mmọ ke ekikere.

Utịn̄ikọ fo ekpenyene nditie mmemmem mmemmem. Emi isiwakke ndikọn̄ọ ke ibat n̄kpọ oro ẹtịn̄de. Edieke ọdọn̄de se enyenede nditịn̄ in̄wan̄-in̄wan̄ ke ibat ibat akpan n̄kpri ibuotikọ onyụn̄ atatde mmọ ke adiana ke adiana, utịn̄ikọ oro eyemem nditiene, owo idinyụn̄ isọpke ifre.

 Nam Mme Akpan N̄kpọ Fo Ẹwọrọ Ẹda. Edieke enen̄ede etịm utịn̄ikọ fo, ididịghe ọkpọsọn̄ n̄kpọ ndisio se mme akpan n̄kpọ fo ẹwọrọde n̄wụt nte osụk etịn̄de ikọ.

Akpan usụn̄ oro ẹkemede ndinam mme akpan n̄kpọ ẹwọrọ ẹda edi ndinọ mme n̄kpọ ndida nsọn̄ọ, mme itie N̄wed Abasi, ye mme n̄kpọ eken ke usụn̄ oro ẹwụkde ntịn̄enyịn ke akpan ekikere ẹnyụn̄ ẹtatde enye. Kpukpru udiana akpan n̄kpọ ẹkpenyene ndisịn un̄wana, ndinọ nsọn̄ọ, m̀mê nditat ata akpan n̄kpọ. Kûdian se mîdịghe akpan n̄kpọ n̄kukụre sia mmọ ẹnemde. Nte afo atatde mme udiana akpan n̄kpọ, wụt in̄wan̄-in̄wan̄ nte mmọ ẹnyenede ebuana ye akpan n̄kpọ oro mmọ ẹsọn̄ọde. Kûyak enye unọ otuowo ndibiere. Emekeme ndiwụt ebuana oro odude ebe ke ndifiak ntịn̄ mme ọkpọikọ oro ẹsiode akpan ekikere ẹwụt mîdịghe ebe ke ndifiak ntịn̄ isọn̄ akpan n̄kpọ ke idemesie ke ini ke ini.

Ndusụk mme etịn̄ikọ ẹsisio mme akpan n̄kpọ ẹwụt ebe ke ndibabat mmọ. Ke adan̄aemi oro edide usụn̄ kiet ndida nsio mme akpan n̄kpọ n̄wụt, emi ikpenyeneke ndida itie editịn̄ enyịn mmek se isịnede ke utịn̄ikọ nnyụn̄ ntat enye ke nde ke nde.

Afo emekeme ndimek nditịn̄ akpan n̄kpọ fo ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ mbemiso afo ọsọn̄ọde se etịn̄de. Emi ayan̄wam otuowo ndidiọn̄ọ ufọn n̄kpọ oro editienede, ndien enye n̄ko ọyọsọn̄ọ akpan n̄kpọ oro. Afo emekeme ndifiak nsọn̄ọ akpan n̄kpọ ebe ke ndifiak ntịn̄ enye ibio ibio ke ama akatat enye ọyọhọ ọyọhọ.

Ke An̄wautom. Mme edumbet oro ẹnemede ke enyọn̄ emi ibuanake mme nnennen utịn̄ikọ kpọt edi n̄ko ẹbuana mme nneme oro afo enemede ke an̄wautom. Ke ini anamde ntịmidem, kere ban̄a mme akpan idaha oro ẹfịnade ekikere mme owo ke n̄kann̄kụk oro. Mek ibuotikọ oro ọnọde fi ifet ndiwụt nte idotenyịn oro Bible ọnọde edinen̄erede idaha oro. Mek n̄kpọ nte akpan n̄kpọ iba ndida ntat ibuotikọ oro. Biere mme itie N̄wed Abasi oro afo edidade ọsọn̄ọ mme akpan n̄kpọ oro. Ekem diomi nte afo editọn̄ọde nneme fo. Utọ ntịmidem oro anam ekeme ndikpụhọde ntiene nte nneme oyomde. Enye n̄ko an̄wam fi nditịn̄ n̄kpọ oro mme enyeneufọk ẹditide.