KE INI ibuanade mme akpanikọ Bible ye mbon en̄wen, oyom nnyịn inam se ikande editịn̄ ikọ. Nnyịn inyene ndisịm esịt. Usụn̄ kiet ndinam emi edi ndiwụt ata ọkpọkpọ udọn̄ ke idem mme andikpan̄ utọn̄ nnọ nnyịn. Ẹkeme ndiwụt utọ udọn̄ emi ke nsio nsio usụn̄.

Kere Ban̄a Ekikere Mme Andikpan̄ Utọn̄ nnọ Fi. Apostle Paul ama ekere aban̄a idaha uwem ye ekikere mme andikpan̄ utọn̄ nnọ enye. Enye ama anam an̄wan̄a ete: “Mmakabade ntie ye mme Jew nte eyen Jew, man ndụri mme Jew nda. Ye mmọ emi ẹsịnede ke idak ibet, mmakabade ntie nte owo eke odude ke idak ibet, okposụk edi nte ami ke idem mi mmendụhe ke idak ibet, man ndụri mmọ oro ẹdude ke idak ibet nda. Ye mmọ emi mînyeneke ibet ke ntie nte owo eke mînyeneke ibet, idịghe nte ndianarede n̄kpọn̄ ibet Abasi, edi nsịne ke idak ibet Christ, man ndụri mmọ oro mînyeneke ibet nda. Mmakabade ntie ye mbon mmemidem nte owo mmemidem, man ndụri mbon mmemidem nda. Mmakabade ndi kpukpru n̄kpọ nnọ kpukpru owo, man nte ededi n̄kpekeme ndinyan̄a ndusụk mmọ. Nnanam kpukpru n̄kpọ kaban̄a gospel, man ami nde nnyene udeme ke esịt.” (1 Cor. 9:20-23) Didie ke nnyịn ikeme “[ndikabade] ndi kpukpru n̄kpọ nnọ kpukpru owo” mfịn?

Edieke afo enyenede ifet ndise nte mbon efen ẹnamde n̄kpọ, ọkpọkọm ke ekpri ini, mbemiso enyenede nneme ye mmọ, afo emekeme ndikụt se idide udọn̄ ye mme idaha mmọ. Nte afo emekeme nditịn̄ utọ utom oro mmọ esinamde? Nte afo omokụt n̄kpọ oro owụtde mme edinịm ke akpanikọ ido ukpono mmọ? Nte n̄kpọ odu oro owụtde idaha ubon mmọ? Ọkọn̄ọde ke se afo okụtde, nte afo emekeme ndikpụhọde nneme fo man enye enen̄ede edemede udọn̄ mme andikpan̄ utọn̄ nnọ fi?

Man nneme fo enen̄ede edemede udọn̄ oyom afo ebem iso ekere aban̄a nte afo editịn̄de ikọ ye mme owo ke efakutom mbufo. Ke ndusụk ebiet, emi abuana edikere mban̄a mbon oro ẹtode esenidụt. Edieke mme utọ owo oro ẹdude ke efakutom mbufo, nte afo omokụt usụn̄ oro enyenede uforo ndida nnọ mmọ ikọ ntiense? Sia edide uduak Abasi nte “kpukpru owo ẹnyene  edinyan̄a, ẹnyụn̄ ẹsịm ifiọk akpanikọ,” nam edi utịtmbuba fo ndinọ etop Obio Ubọn̄ ke usụn̄ oro edemerede kpukpru owo oro afo osobode udọn̄.—1 Tim. 2:4.

Nọ Ọyọhọ N̄kpan̄utọn̄. Okposụkedi Jehovah ọfiọkde kpukpru n̄kpọ, enye esikpan̄ utọn̄ ọnọ mbon en̄wen. Prọfet Micaiah ama okụt ke n̄kukụt nte Jehovah esịnde udọn̄ ọnọ mme angel ndinọ mme ekikere mmọ ke nte ẹkpesede ẹban̄a akpan mfịna. Ekem Abasi ama ayak kiet ke otu mme angel emi anam ekikere oro enye ọkọnọde. (1 Ndi. 22:19-22) Ke ini Abraham eketịmerede esịt aban̄a ubiereikpe oro edisịmde Sodom, Jehovah ke mbọm ama akpan̄ utọn̄ ọnọ enye. (Gen. 18:23-33) Ke utom ukwọrọikọ nnyịn, didie ke nnyịn ikeme ndikpebe uwụtn̄kpọ n̄kpan̄utọn̄ Jehovah?

Sịn udọn̄ nọ mbon en̄wen ẹtịn̄ ikọ. Bụp mbụme oro odotde, ndien tuak da ebịghi ekem man mmọ ẹnọ ibọrọ. Tịm kpan̄ utọn̄. Ọyọhọ n̄kpan̄utọn̄ fo eyesịn udọn̄ ọnọ mmọ nditịn̄ ikọ ifụre ifụre. Edieke ikọ mmọ owụtde n̄kpọ oro mmọ ẹnyenede udọn̄, da mbufiọk bụp mbụme efen efen. Ye unana edikabade nneme oro nsịn ke mme mbụme ndụn̄ọde, yom usụn̄ nditịm ndiọn̄ọ mmọ. Toro mmọ ke ekikere oro mmọ ẹnọde edieke ekemede ndinam ntre ke ofụri esịt. Idem ọkpọkọm afo unyịmeke ye ekikere mmọ, tịn̄ inem inem nte ke omokop se mmọ ẹtịn̄de.—Col. 4:6.

Nte ededi, oyom nnyịn ikpeme man udọn̄ oro nnyịn iwụtde ke idem mme owo idibe adan̄a. Ndikere mban̄a mbon en̄wen inọhọ isọn̄ nnyịn ndinọhọ ke mme ọkpọkpọ mbubehe mmọ. (1 Pet. 4:15) Oyom nnyịn ikpeme mbak owo isio uduot idida mfọnido oro nnyịn iwụtde enye ke usụn̄ efen. Sia udọn̄ oro odotde ẹwụt mbon en̄wen okpụhọrede to ke idụt sịm idụt, ye to ke owo sịm owo, oyom ẹwụt eti ibuot.—Luke 6:31.

Ntịmidem an̄wam owo ndidi eti andikpan̄ utọn̄. Ke ini etop nnyịn etịmde an̄wan̄a nnyịn, enye an̄wam nnyịn ndidu ke ifụre nnyụn̄ nnen̄ede n̄kpan̄ utọn̄ nnọ mbon en̄wen. Emi anam mmọ ẹdu ke ifụre onyụn̄ ekeme ndinam mmọ ẹnen̄ede ẹma ndineme nneme ye nnyịn.

Nnyịn iwụt mbon en̄wen ukpono ke ndikpan̄ utọn̄ nnọ mmọ. (Rome 12:10) Emi ọnọ uyarade nte ke nnyịn imada mme ekikere ye ntụk mmọ ke akpan n̄kpọ. Emi akam ekeme ndinam mmọ ẹtịm ẹkpan̄ utọn̄ ke se nnyịn iyomde nditịn̄. Do, ye eti ntak, Ikọ Abasi eteme nnyịn ete ‘isọp ndikop ikọ, ikûsọp nditịn̄ ikọ.’—Jas. 1:19.

N̄wam Mbon Efen Ẹnam N̄kọri. Udọn̄ emi inyenede ke idem mbon efen  ayanam nnyịn ika iso ikere iban̄a mbon oro ẹnyenede udọn̄ inyụn̄ ifiak ibịne mmọ man ikabuana mme akpanikọ Bible oro ẹtịmde ẹyụhọ udọn̄ mmọ. Ke ini ekerede aban̄a edifiak n̄ka, kere ban̄a se afo ọkọdiọn̄ọde aban̄a mmọ ke akpa ediwaha. Tịm ntọt ke ibuot nneme oro mmọ ẹmade. Wụt ata ufọn emi ibuotikọ oro enyenede, an̄wamde mmọ ndikụt nte mmọ ẹkemede ndibọ ufọn nto se mmọ ẹkpepde.—Isa. 48:17.

Edieke andikpan̄ utọn̄ nnọ fi ayararede idaha m̀mê mfịna oro afịnade enye ke ekikere ọnọ fi, da emi nte san̄asan̄a ifet ndibuana eti mbụk ye enye. Tiene uwụtn̄kpọ Jesus, emi okodude ke mben̄eidem kpukpru ini ndidọn̄ mbon nnanenyịn esịt. (Mark 6:31-34) Fep idomo edisọsọp ntịn̄ se ẹkpenamde m̀mê edinọ enyọn̄ enyọn̄ item. Emi ekeme ndinam owo oro ekere ke afo unyeneke ata udọn̄ ke idem imọ. Utu ke oro, wụt mbọm. (1 Pet. 3:8) Ekem nam ndụn̄ọde ke mme n̄wed ẹkọn̄ọde ke Bible, nyụn̄ buana ntọt oro ọbọpde-bọp man an̄wam owo oro ndise mban̄a idaha esie. Nte ededi, ima ima edikere mban̄a oro enyenede ọnọ andikpan̄ utọn̄ nnọ fi idiyakke afo ayarade ikọ idịbi oro enye ọfọide owụt fi, ibọhọke eti ntak odu ndinam ntre.—N̄ke 25:9.

Nnyịn ikpenyene ndiwụt ọkpọkpọ udọn̄ akpan akpan ke idem mbon oro inịmde ukpepn̄kpọ Bible ye mmọ. Kere ban̄a mme udọn̄ eyen ukpepn̄kpọ kiet kiet ke akam, nyụn̄ tịm idem nọ ukpepn̄kpọ oro ye mme udọn̄ emi ke ekikere. Bụp idemfo, ‘Nso efen ke enye enyene ndinam man aka iso anam n̄kọri eke spirit?’ N̄wam enye ke ima ndidiọn̄ọ se Bible ye mme n̄wed oro “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” osion̄ode, ẹtịn̄de ẹban̄a n̄kpọ emi. (Matt. 24:45) Ke ndusụk idaha, ekeme ndidi oyoyom se ikande sụk edinam an̄wan̄a. Ekeme ndiyom afo owụt eyen ukpepn̄kpọ oro nte ẹkpedade akpan edumbet Bible ẹsịn ke edinam, enen̄erede anam n̄kpọ ọtọkiet ndiwụt nte ẹbuande enye.—John 13:1-15.

Oyom edida ukem ukem ye eti ibuot ke ini an̄wamde mbon en̄wen ndidu uwem ekekem ye mme idaha Jehovah. Idaha ye ukeme mme owo ẹdi nsio nsio, mmọ ẹnyụn̄ ẹnam n̄kọri ke nsio nsio udomo. Wụt eti ibuot ke se afo oyomde oto mmọ. (Phil. 4:5) Kûkpakpak mmọ ndinam mme ukpụhọde ke uwem. Yak Ikọ Abasi ye spirit esie onụk mmọ. Jehovah oyom mme owo ẹnam n̄kpọ ẹnọ imọ ke edinyịme esịt, idịghe ke edinyenyịk. (Ps. 110:3) Fep ndinọ mme ekikere idemfo ke se iban̄ade ọkpọkpọ ubiere oro mmọ ẹnyenede ndinam, idem ọkpọkọm mbon efen ẹdọhọ fi anam ntre, kpeme mbak udunam ubiere unọ mmọ.—Gal. 6:5.

Nọ Ata Ata Un̄wam. Okposụkedi Jesus ekenen̄erede ekere aban̄a mfọnọn̄kpọ eke spirit mme andikpan̄ utọn̄ nnọ enye, enye n̄ko ama ekere aban̄a mme n̄kpọ efen oro mmọ ẹkeyomde. (Matt. 15:32) Idem ọkpọkọm  nnyịn inen̄ekede inyene n̄kpọ, ediwak usụn̄ ẹdu oro nnyịn ikemede ndinọ un̄wam.

Udọn̄ oro inyenede ke idem mbon en̄wen oyonụk nnyịn ndiwụt edikere mban̄a. Ke uwụtn̄kpọ, edieke idaha eyo afịnade andikpan̄ utọn̄ nnọ fi ke idem, ẹdaha ẹka ebiet oro ọfọnde akan, mîdịghe ẹdiomi ndika iso ke nneme oro ini efen. Edieke ini oro afo awahade mîfọnke ye enye, dọhọ ke iyafiak idi. Edieke mbọhọidụn̄ m̀mê owo oro okowụtde udọn̄ ọdọn̄ọde m̀mê odude ke ufọkibọk, wụt edikere mban̄a ke ndinọ kad m̀mê ibio ibio leta ẹsọk enye mîdịghe waha kese enye. Edieke odotde, afo n̄ko emekeme nditem ekpri udia nsọk enye m̀mê ndiwụt orụk mfọnido efen.

Nte nditọ ukpepn̄kpọ Bible ẹnamde n̄kọri, mmọ ẹkeme nditie ikpọn̄ ikpọn̄ ke n̄kan̄ eke ntụk koro mmọ mîbiatke uwak ini aba ye n̄kani nsan̄a mmọ. Nam ufan ye mmọ. Biat ini neme nneme ye mmọ ke ukpepn̄kpọ Bible ama okokụre ye ke mme ini efen. Sịn udọn̄ nọ mmọ ndinyene nti nsan̄a. (N̄ke 13:20) N̄wam mmọ ẹdụk mme mbono esop Christian. Tie ye mmọ ke mme utọ mboho oro, nyụn̄ n̄wam mmọ ye nditọ mmọ man kpukpru owo ẹkeme nditịm mbọ ufọn nto ndutịm oro.

Wụt Udọn̄ Ofụri Esịt. Ndiwụt udọn̄ ke idem mme owo idịghe usọ oro ẹnyenede ndikpekpep, edi enye edi edu oro otode esịt. Ẹkụt udomo udọn̄ oro nnyịn inyenede ke idem mbon en̄wen ke nsio nsio usụn̄. Ẹkụt enye ke nte nnyịn ikpan̄de utọn̄ inọ mmọ ye ke se nnyịn itịn̄de. Ẹkụt enye ke mfọnido ye edikere mban̄a oro nnyịn iwụtde mbon efen. Idem ke ini nnyịn mîtịn̄ke ikọ m̀mê ndinam n̄kpọ ekededi, ẹkụt enye ke edu uwem nnyịn ye ke nte nnyịn inịmde iso. Edieke nnyịn inen̄erede ikere iban̄a mbon en̄wen, mmọ ẹyediọn̄ọ.

Ata akpan ntak ndiwụt udọn̄ esịt akpanikọ ke idem mbon en̄wen edi nte ke ndinam ntre, nnyịn ikpebe ima ye mbọm Ete nnyịn eke heaven. Emi an̄wam ndidụri mme andikpan̄ utọn̄ nnọ nnyịn ẹtiene Jehovah nnyụn̄ nnam mmọ ẹnyene udọn̄ ke etop oro enye ọnọde nnyịn ndikwọrọ. Ntem, nte afo abuanade eti mbụk ye mme owo, kûse sụk ‘n̄kpọ idemfo, edi kam se n̄kpọ owo en̄wen.’—Phil. 2:4.