EDIKPAN̄ utọn̄ edi akpan n̄kpọ ke ubọ ukpep. Enye ekeme n̄ko nditụk idotenyịn owo ndibọhọ. Ke ini Jehovah akanamde ndutịm ndinyan̄a ikọt esie nsio ke ufụn ke Egypt, enye ama ọnọ Moses item, emi enye akasiande mbiowo Israel se mmọ ẹnyenede ndinam man ẹnyan̄a mme akpan mmọ ẹsion̄o ke ubọk angel n̄kpa. (Ex. 12:21-23) Ekem mbiowo emi ẹma ẹmen ntọt emi ẹsian ubon kiet kiet. Ẹketetịn̄ item emi. Mme owo oro ẹkenyene nditịm n̄kpan̄ utọn̄. Didie ke mmọ ẹkenam n̄kpọ? Bible obụk ete: “Kpukpru nditọ Israel [ẹma ẹnam] nte emi Jehovah eketemede Moses ye Aaron; kpa ntre ke mmọ ẹnam.” (Ex. 12:28, 50, 51) Nte utịp, Israel ama ọbọ enyene-uten̄e edinyan̄a.

Mfịn, Jehovah ke etịm nnyịn idem ọnọ edinyan̄a emi akam okponde akan oro. Ke akpanikọ, oyom nnyịn inen̄ede ikpan̄ utọn̄ ke item emi enye ọnọde. Ẹnọ utọ item oro ke mme mbono esop. Nte afo ke ọbọ ufọn ọyọhọ ọyọhọ oto mme utọ mboho oro? Ekese ọkọn̄ọ ke nte afo akpan̄de utọn̄.

Nte afo emesiti mme akpan n̄kpọ ke item oro ẹnọde ke mme mbono esop? Nte edi ido fo, ke urua ke urua, ndiyom usụn̄ ndida item oro ẹnọde nsịn ke edinam ke uwem fo m̀mê ndibuana enye ye mbon efen?

Man ibọ ufọn ọyọhọ ọyọhọ ito item oro ẹnọde ke mme mbono esop Christian, nnyịn inyene nditịm esịt nnyịn. Se iketịbede ke ini ukara Edidem Jehoshaphat eke Judah owụt ufọn edinam ntre. Jehoshaphat ama ọsọn̄ọ ada uko uko ọnọ utuakibuot akpanikọ. Enye ama “osion̄o edikon̄ ebiet ye mme eto-n̄kpe ke Judah efep” onyụn̄ ọnọ mbọn̄, mme Levite, ye mme oku utom edikpep kpukpru owo ke kpukpru obio Judah Ibet Jehovah. Kpa ye oro, ‘owo ikosion̄oke mme edikon̄ ebiet ifep.’ (2 Chron. 17:6-9; 20:33) Utuakibuot nnọ mme nsunsu abasi ye usụn̄ utuakibuot nnọ Jehovah oro enye mîkenyịmeke emi ẹkenamde ke mme edikon̄ ebiet ẹma ẹnen̄ede ẹdọn̄ n̄kam tutu owo ikọsọhike mmọ ifep.

Ntak emi ukpep oro Jehoshaphat okodiomide okokpude  ndinyene utịp oro ebịghide? Mbụk oro aka iso ete: “Koro mbio-obio [mîketịmke, NW] kan̄a esịt mmọ, iyom . . . Abasi mme ete mmọ.” Mmọ ẹma ẹkop, edi ẹkpu ndinam n̄kpọ eke ekemde. Eyedi mmọ ẹkekere ke ndinam isan̄ n̄ka temple ke Jerusalem n̄kawa uwa ekedi n̄kpọ mfịna. Ke usụn̄ ekededi, idịghe mbuọtidem okonụk esịt mmọ.

Man ifep edifiak nduọ ndụk mme usụn̄ ererimbot Satan, ana esịt nnyịn odu ke mben̄eidem ndibọ item oro Jehovah ọnọde mfịn. Didie? Akpan usụn̄ kiet edi ke ndibọn̄ akam. Nnyịn ikpenyene ndibọn̄ akam ite nnyịn ibọ item Abasi ye esịtekọm. (Ps. 27:4; 95:2) Emi ayan̄wam nnyịn ndiwụt esịtekọm nnọ mme ukeme nditọete nnyịn oro, okposụkedi ẹdide mme anana mfọnmma, ẹnọde idemmọ man Jehovah ada ọnọ ikọt esie ukpep. Enye oyonụk nnyịn ndikọm Jehovah idịghe sụk kaban̄a mbufa n̄kpọ oro nnyịn ikpepde edi n̄ko kaban̄a ifet nditat ifiọk nnyịn ke mme n̄kpọ oro nnyịn ikekpepde ke mbemiso. Ye udọn̄ ndinam uduak Abasi ọyọhọ ọyọhọ, nnyịn ibọn̄ akam ite: “Teme mi usụn̄ fo, O Jehovah; . . . kọt esịt mi abak enyịn̄ fo.”—Ps. 86:11.

Ediwak n̄kpọ ẹdu oro ẹsibiọn̄ọde nnyịn ndinọ ọyọhọ n̄kpan̄utọn̄. Editịmede esịt ekeme ndiyọhọ ekikere nnyịn. Uyom ye mme owo ndisan̄a ke otu m̀mê ke an̄wa ẹkeme ndiwọn̄ọde ntịn̄enyịn nnyịn. Unana edikop idem inem ekeme ndinam edi ọkpọsọn̄ n̄kpọ ọnọ nnyịn ndiwụk ntịn̄enyịn. Mbon oro ẹnyenede n̄kpri nditọ ẹsiwak ndikụt nte n̄kpan̄utọn̄ mmimọ abaharede. Nso ikeme ndin̄wam nnyịn itịm inọ n̄kpan̄utọn̄ ke ndutịm?

Enyịn nnyịn ẹnen̄ede ẹnyene n̄kpọ ndinam ye ebiet oro ntịn̄enyịn nnyịn owụhọde. Yak enyịn fo ẹn̄wam fi ndiwụk ntịn̄enyịn ebe ke ndise etịn̄ikọ. Ke ini enye asiakde itie Bible—idem enye oro emehede—kụbọde, nyụn̄ tiene se nte enye okotde. Biọn̄ọ idomo ediwọn̄ọde ibuot n̄ka kpukpru ebiet oro okopde uyom m̀mê ẹsan̄ade ẹbe. Edieke enyịn ẹdade mme ntọt oro ẹwọn̄ọrede owo ntịn̄enyịn ẹyọhọ ekikere fo, afo ayataba ediwak n̄kpọ oro ẹnemede ke mbot utịn̄ikọ.

Edieke ‘ekikere esịt’ ekededi ẹnamde edi ọkpọsọn̄ n̄kpọ ọnọ fi ndiwụk ntịn̄enyịn ke ndutịm, bọn̄ akam nọ Jehovah ben̄e ifụre esịt ye ekikere oro oyomde man ọnọ n̄kpan̄utọn̄. (Ps. 94:19; Phil. 4:6, 7) Nam ntre ndien ndien edieke oyomde. (Matt. 7:7, 8) Mme mbono esop ẹdi ndutịm Jehovah. Afo emekeme ndinyene mbuọtidem nte ke enye oyom fi ọbọ ufọn oto mmọ.—1 John 5:14, 15.

Eyedi afo emekeme nditi mme akpan n̄kpọ oro afo okokopde ke mme utịn̄ikọ. Nte ededi, ndikpan̄ utọn̄ ke utịn̄ikọ abuana se ikande sụk edibọ mme akpan ntọt. Utịn̄ikọ etie nte edinam isan̄. Okposụkedi ekemede ndikụt mme n̄kpọ oro ẹmụmde udọn̄ ke usụn̄, akpan n̄kpọ edi ebiet emi afo akade, ye uduak isan̄ oro. Etịn̄ikọ ekeme ndidomo ndida otuowo n̄kesịm akpan ubiere m̀mê ndinụk mmọ man ẹnam ndusụk edinam.

Kere ban̄a ikọ emi Joshua eketịn̄de ọnọ idụt Israel, ẹwetde ke Joshua 24:1-15. Uduak esie ekedi ndinụk mme owo oro ẹsọn̄ọ ẹda ẹnọ utuakibuot akpanikọ ebe ke ndidian̄ade idemmọ ofụri ofụri n̄kpọn̄ ukpono ndem mme idụt oro ẹkekande mmọ ẹkụk. Ntak oro ekedide akpan n̄kpọ ntre? Ntatara nsunsu utuakibuot ama enen̄ede esịn eti idaha oro idụt emi ekenyenede ye Jehovah ke itiendịk. Mme owo oro ẹkebọrọ eben̄e Joshua ke ndidọhọ: “Nsa nnyịn O! nnyịn ikpọn̄ke Jehovah inam n̄kpọ abasi efen. . . . nnyịn iyanam n̄kpọ inọ Jehovah.” Ndien mmọ ẹma ẹnam!—Josh. 24:16, 18, 31.

Nte afo akpan̄de utọn̄ ke utịn̄ikọ, domo ndifiọk uduak utịn̄ikọ oro. Kere nte mme akpan n̄kpọ oro etịn̄ikọ osiode owụt ẹtịpde n̄kpọ ẹsịn ke ndisịm uduak oro. Bụp idemfo se ntọt oro oyomde fi anam.

Ẹsinịm Ukpepn̄kpọ Enyọn̄-Ukpeme, Ukpepn̄kpọ N̄wed Esop, ye mme ikpehe Esoputom nte nneme mbụme ye ibọrọ emi otode n̄wed oro ọkọn̄ọde ke Bible.

Ndikpan̄ utọn̄ ke ini nneme ke ndusụk idaha, etie nte owo ndibuana ke nneme. Man afo enen̄ede ọbọ ufọn, tịm nọ n̄kpan̄utọn̄. Tiene nte nneme oro akade. Tịm fiọk nte ada ukpepn̄kpọ ọsọn̄ọde etịn̄ ibuotikọ ye mme akpan n̄kpọ. Bọrọ mme mbụme esie ke ekikere. Kpan̄ utọn̄ ke nte mbon efen ẹtatde ẹnyụn̄ ẹbuande ibuotikọ oro. Ndikụt ntọt oro nte mbon efen ẹkụtde ekeme ndinọ fi obufa ikike ke ibuot nneme oro afo emehede. Tịp n̄kpọ sịn ke nneme oro ebe ke nditịn̄ mme ikọ mbuọtidem fo.—Rome 1:12.

Ndibem iso n̄kpep se ẹkenọde ẹnam ayan̄wam ndinam nneme oro etịm otụk fi onyụn̄ etiene mme ibọrọ oro mbon efen ẹnọde. Edieke mme idaha fo mîyakke enen̄ede ekpep se ẹdinamde, da ke nsụhọde n̄kaha minit ifan̄ dụn̄ọde se idude ke ntọt oro ibio ibio mbemiso mbono esop. Ndinam emi ayan̄wam fi ndibọ ekese ufọn nto nneme oro.

Etie nte mme n̄kpọ oro ẹwọn̄ọrede owo ntịn̄enyịn ẹdu ke n̄kpri ye ikpọ mbono ẹkan nte ẹdude ke mme mbono esop. Emi ekeme ndinam edikpan̄ utọn̄ edi ata akamba n̄kpọ-ata. Nso ikeme ndin̄wam nnyịn?

Akpan n̄kpọ kiet edi ndide idap ọfọn ke okoneyo. Mbemiso edinam eke usen kiet kiet ọtọn̄ọde, sọn̄ọ nyene ibuotikọ mbono ke ekikere. Se ibuotikọ utịn̄ikọ kiet kiet, nyụn̄ domo ndikere se ẹdinemede. Da Bible fo nam n̄kpọ nte ọfọnde. Ediwak owo ẹkụt nte ke ndiwet mme akpan n̄kpọ mbio mbio esin̄wam mmimọ ndiwụk ekikere mmimọ ke ndutịm. Wet mme item oro afo aduakde ndida nsịn ke edinam ke uwem ye ke utom ukwọrọikọ fo. Neme mme akpan n̄kpọ ifan̄ nte afo anamde isan̄ aka onyụn̄ ọnyọn̄de itie mbono ke usen kiet kiet. Emi ayan̄wam fi nditi mme ntọt oro.

Mme ete ye eka ẹdide Christian ẹkeme ndin̄wam nditọ mmọ—idem nseknditọ—‘ndiwọrọ ọniọn̄ mbọ edinyan̄a’ ebe ke ndida mmọ ndi mme mbono esop, n̄kpri ye ikpọ mbono. (2 Tim. 3:15) Sia nditọwọn̄ ẹnyenede nsio nsio ukeme ye uniọn̄ ini n̄kpan̄utọn̄, oyom mbufiọk man ẹn̄wam mmọ ẹkpep ndinen̄ede n̄kpan̄ utọn̄. Afo emekeme ndikụt nte mme ekikere ẹtienede mi ẹnyenede ufọn.

Ke ufọk, diomi ini nọ n̄kpri nditọ nditie sụn̄ n̄kot n̄wed m̀mê ndise mme ndise ke mme n̄wed Christian nnyịn. Kûnọ n̄kpri nditọ n̄kpọmbre ke mme mbono esop. Nte ekedide ke Israel eset, mfịn n̄ko n̄kpri owo ẹdu “man mmọ ẹkop, man mmọ ẹnyụn̄ ẹkpep.” (Deut. 31:12) Ke ebiet odotde, ndusụk ete ye eka ẹsikam ẹnọ ata n̄kpri nditọ ọkpọkpọ n̄wed oro ẹkpepde. Nte nditọwọn̄ ẹkọride ẹkponi esisịt, n̄wam mmọ ẹtịm idem nditiene mbuana ke ndutịm oro oyomde ebuana otuowo.

N̄wed Abasi owụt n̄kpet n̄kpet ebuana oro odude ke ndikpan̄ utọn̄ nnọ Jehovah ye ndinam item esie. Ẹkeme ndikụt emi ke mme ikọ oro Moses eketịn̄de ọnọ idụt Israel ete: “Mmada uwem ye n̄kpa, edidiọn̄ ye isụn̄i, nnịm fi ke iso; mek uwem . . . man afo ama Jehovah Abasi fo onyụn̄ okop uyo esie, onyụn̄ eyịre ye enye.” (Deut. 30:19, 20, sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn.) Mfịn, ndikop item Jehovah nnyụn̄ nsụk ibuot nda enye nsịn ke edinam ke uwem nnyịn edi akpan n̄kpọ man inyene unyịme Abasi ye edidiọn̄ nsinsi uwem. Do, edi akpan n̄kpọ didie ntem nte nnyịn inam item Jesus oro: “Ẹtịn̄ enyịn ẹkpeme ndien adan̄a nte mbufo ẹkopde”!—Luke 8:18.