Ibuot 2

Nso Idiọk ke Ndidedịbe Ntọn̄ọ Uyomima?

Jessica ikọfiọkke se akpanamde ke ini eyen ufọkn̄wed mmọ emi ekerede Jeremy ọkọtọn̄ọde ndinyene udọn̄ ke idemesie. Jessica ọdọhọ ete: “Jeremy ama eye etieti, ndien mme ufan mi ẹkedọhọ ke ndikwe akparawa en̄wen emi enyenede ido nte enye. Ediwak nditọiban ẹma ẹdomo ndinam ufan ye enye, edi enye ikamaha mmọ. Ami ikpọn̄ ke enye akama.”

Ikebịghike, Jeremy ama ọdọhọ Jessica anam itọn̄ọ uyomima. Jessica ama asian enye ke imọ idi kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah, ndien ke owo idinyịmeke imọ itọn̄ọ uyomima ye owo emi mîkaha ido ukpono imọ. Jessica ọdọhọ ete: “Edi Jeremy ama osio ekikere edi, onyụn̄ ọdọhọ mi ete, ‘Yak idedịbe itọn̄ọ uyomima nan̄a mbak ete ye eka fo ẹdifiọk.’”

NSO ke ekpetịn̄ edieke owo emi esịt fo amade ọkpọdọhọde ededịbe ọtọn̄ọ uyomima ye imọ? Ekeme ndidi ayakpa fi idem ndifiọk ke Jessica ama enyịme ndidịbe ntọn̄ọ uyomima ye Jeremy. Jessica ọdọhọ ete: “Mma nnen̄ede nnịm ke edieke ntọn̄ọde uyomima ye enye, ke nyanam enye ekpep ndima Jehovah.” Nso iketịbe ke akpatre? Iyọfiọk nte ini akade. Akpa kan̄a, ẹyak ineme se isinamde ndusụk owo ẹdedịbe ẹtọn̄ọ uyomima.

Ntak Mmọ Ẹsinamde Emi

Ntak emi ndusụk uyen ẹsidịbede-dịbe ẹtọn̄ọ uyomima? Akparawa kiet emi ekerede David etịn̄ se isidide ntak. Enye ọdọhọ ete:  “Mmọ ẹfiọk ke ete ye eka mmimọ idinyịmeke, ntak edi oro mmọ mîsiyakke mmọ ẹfiọk.” Jane etịn̄ se ikemede ndidi ntak en̄wen. Enye ọdọhọ ete: “Edieke edịbede-dịbe ọtọn̄ọ uyomima, ọwọrọ oyom ndiwụt ke udụhe aba ke idak owo. Edieke ekerede ke ẹsụk ẹda fi nte eyenọwọn̄, emekeme ndikere ke akpana anam se oyomde ndinam, edi edịp ete ye eka fo.”

Ndi ọmọfiọk ntak en̄wen emi ndusụk uyen ẹsidịbede-dịbe ẹtọn̄ọ uyomima? Edieke edide ọmọfiọk, wet mmọ ke idak emi.

․․․․․

Nte ededi, afo ọmọfiọk ke Bible ọdọhọ okop uyo ọnọ ete ye eka fo. (Ephesus 6:1) Ndien edieke ete ye eka fo mînyịmeke ọtọn̄ọ uyomima, anaedi enyene eti ntak emi anamde mmọ ẹkûnyịme. Kpa ye oro, emekeme ndisụk n̄kere ete:

 ● Mme uyen eken ẹtọn̄ọ uyomima; ami ikpọn̄ nsụhọ.

● Owo oro n̄kpamade ndida ntọn̄ọ uyomima ikaha ido ukpono mi.

● N̄kpama nditọn̄ọ uyomima ye ekemmọ Christian okposụkedi emi mmenyọhọke ndidọ ndọ kan̄a.

Anaedi ọmọfiọk se ete ye eka fo ẹditịn̄de ẹban̄a emi. Ndien ke ọwọn̄esịt fo, ọmọfiọk ke se mmọ ẹditịn̄de edidi akpanikọ. Ekeme n̄ko nditie fi ke idem nte eketiede eyenan̄wan kiet emi ekerede Manami, emi ọkọdọhọde  ete: “Esinen̄ede ọdọn̄ mi nditọn̄ọ uyomima tutu n̄kere m̀mê ndikebiere ke nditọn̄ọke uyomima ama akam enen. Mme uyen mfịn ifiọkke se ikpanamde owo okûtọn̄ọ uyomima. Idem n̄kpọ, isinemke mi ndidu ntre ke idemmi!” Ndusụk mbon oro ẹdude ke utọ idaha emi ẹtọn̄ọ uyomima, edi iyakke ete ye eka mmọ ẹfiọk. Didie?

“Ẹkedọhọ Ikûyak Owo Ọfiọk”

Ana owo osu nsu man ekeme ndidedịbe ntọn̄ọ uyomima. Ndusụk owo ẹsineme nneme n̄kukụre ke fon m̀mê ke Intanet mbak mbon en̄wen ẹdifiọk ke mmọ ẹtọn̄ọ uyomima. Mmọ ẹsinam nte idi ikpîkpu ufan ke ini mmọ ẹdude ye mbon en̄wen, edi nneme oro mmọ ẹsinyenede ke e-mail, ke fon, ye etop oro mmọ ẹsinọde kiet eken ke fon ẹsiwụt ke mmọ idịghe ikpîkpu ufan.

N̄kari en̄wen emi mme uyen ẹsinamde esidi ndidiomi ndidu ke otu, ndien etise, edidi enyene owo esie esịk ekpere. James ọdọhọ ete: “Ini kiet, ẹma ẹkot nnyịn usọrọ, edi ekem ima idifiọk ke ẹkediomi usọrọ emi man owo iba ke otu nnyịn—akparawa ye n̄kaiferi—ẹdu ọtọkiet. Mmọ ẹkedọhọ ikûyak owo ọfiọk se mmimọ inamde.”

Nte James owụtde, mme ufan ẹsiwak ndin̄wam owo edịbe ọtọn̄ọ uyomima. Carol ọdọhọ ete: “Ke nsụhọde n̄kaha, ana ufan fo kiet osụk ọdiọn̄ọ aban̄a se ikade iso, edi emek ndidịp sia afo ọkọdọhọde enye okûyak mbon en̄wen ẹfiọk.” Ndusụk ini, ndusụk owo ẹsisu anafai nsu. Beth emi edide isua 17 ọdọhọ ete: “Man ẹka iso ẹdịbe ẹwọrọ an̄wa ye owo isio uduot, ediwak uyen ẹsisu nsu ẹnọ ete ye eka mmọ ẹban̄a ebiet oro mmọ ẹkade.” Se Misaki emi edide isua 19 akanamde edi oro. Enye ọdọhọ ete: “N̄kesitetie n̄kere nsu oro  ndisude. Mma nsinyụn̄ nnen̄ede ndomo nditịn̄ akpanikọ ke mme n̄kpọ oro mîban̄ake erenowo oro n̄kesisan̄ade kiet n̄wọrọ an̄wa man ete ye eka mi ẹka iso ẹnyene mbuọtidem ke idemmi.”

Se Idiọkde ke Ndidedịbe Ntọn̄ọ Uyomima

Edieke ọdọn̄de fi ndidedịbe ntọn̄ọ uyomima—mîdịghe edieke edide ke anam oro—oyom obụp idemfo mbụme iba emi:

Se nnamde emi edida nso edi? Ndi amaduak ndisọp ndọ owo oro? Evan emi edide isua 20 ọdọhọ ete: “Nditọn̄ọ uyomima ye owo emi mûyomke ndidọdọ etie nte ndisuan etop n̄kpọurua emi mûyomke ndinyanyam.” Nso ikeme ndidi utịp? Mme N̄ke 13:12 ọdọhọ ete: “Idotenyịn emi ebịghide ndidi anam esịt ọdọn̄ọ.” Ndi emenen̄ede oyom ndinam esịt owo emi afo amade ọdọn̄ọ? Ntak en̄wen emi mîkpanaha ededịbe ọtọn̄ọ uyomima edi koro enye idiyakke ete ye eka fo, ọkọrọ ye ikpọ owo eken oro ẹmade fi, ẹnọ fi nti item. Etie nte emi ekeme ndinam fi anam oburobụt ido.—Galatia 6:7.

Jehovah Abasi ese didie se nnamde emi? Bible ọdọhọ: “Kpukpru n̄kpọ ẹna iferi ẹnyụn̄ ẹna in̄wan̄-in̄wan̄ ke enyịn enye emi nnyịn inyenede ndinam ibat nnọ.” (Mme Hebrew 4:13) Mmọdo, edieke edịbede-dịbe ọtọn̄ọ uyomima—m̀mê edịpde eke ufan fo—Jehovah ọfiọk se ikade iso. Ndien edieke edide emesisu nsu man edịp edinam emi, ọkpọfọn afiak ekere m̀mê se anamde emi ọfọn. Jehovah Abasi asasua nsu. Ke nditịm ntịn̄, Bible asiak “edeme nsu” esịn ke otu n̄kpọ emi enye asuade!—Mme N̄ke 6: 16-19.

Nte Ekpetrede Edinam Emi

Ke akpanikọ, ọkpọfọn asian ete ye eka fo m̀mê Christian oro ama ọkọkọri esịm ọyọhọ idaha nte ke emesidịbe oyom ima ye owo isio uduot. Ndien edieke edide ufan fo ke edịbe  oyom ima ye owo isio uduot, kûtiene udịp se enye anamde. (1 Timothy 5:22) Kere ise, editie fi didie ke idem edieke edinam emi esịnde enye ke afanikọn̄? Ndi ukereke ke afo etiene edi ntak afanikọn̄ oro?

Ke uwụtn̄kpọ: Yak idọhọ ke ufan fo emi ọdọn̄ọde udọn̄ọ ikịm an̄wan n̄kụhọ esidịbe adia inịn̄e inin̄e udia. Nso ke akpanam edieke edide edifiọk, edi enye ekpe fi ubọk ete okûtịn̄ unọ owo? Nso ikpebehe fi ikan—nditiene ufan fo ndịp se enye anamde m̀mê nditịn̄ nnọ mbon en̄wen man ẹn̄wam enye?

Afo odu ke ukem idaha oro edieke ọfiọkde ke ufan fo ke edịbe oyom ima ye owo isio uduot. Kûkere ke ndisian mbon en̄wen ayanam mbufo ẹtre ndidi ufan. Nte ini akade, eti ufan eyedifiọk ke se afo akanamde oro akakam edi ke ufọn imọ.—Psalm 141:5.

Ndidedịbe Ntọn̄ọ Uyomima m̀mê Ndidịp Ndusụk Owo?

Nte ededi, idịghe kpukpru n̄kpọ oro afo edịpde ke ini uyomima edi abian̄a. Ke uwụtn̄kpọ, yak idọhọ ke eren ye n̄wan ẹkpema ndinen̄ede mmehe ye kiet eken, edi mmọ iyomke kpukpru owo ẹdiọn̄ọ ke nsonso oro. Nte akparawa emi ekerede Thomas  etịn̄de, “mmọ iyomke mme owo ẹkama mmimọ ẹnam mbubru ẹnyụn̄ ẹsak mmimọ ẹte, ‘Ẹdinanam ndọ mbufo emi ini ewe?’”

Ekeme ndinen̄ede mfịna owo edieke mbon en̄wen ẹdomode ndinyịk enye anam n̄kpọ. (Ikwọ Solomon 2:7) Ke ntre, ndusụk owo ẹkeme ndibiere ke ifọnke mmimọ iyak kpukpru owo ẹdiọn̄ọ ke nsonso oro mmimọ itọn̄ọde uyomima. (Mme N̄ke 10:19) Anna emi edide isua 20 ọdọhọ ete: “Emi esinọ eren ye n̄wan ini ndida mbiere m̀mê akpana idụk ediomi ndọ. Edieke mmọ ẹkụtde ke ọfọn inam ntre, do mmọ ẹkeme ndinam kpukpru owo ẹdiọn̄ọ.”

Edi ikpọfọnke edịp mbon oro akpanade ẹfiọk ke mbufo ẹmetọn̄ọ uyomima, utọ nte ete ye eka fo m̀mê ete ye eka owo oro. Ke nditịm ntịn̄, edieke mûyomke ẹdiọn̄ọ ke mbufo ẹmetọn̄ọ uyomima, bụp idemfo se idide ntak. Ndi ọmọfọfiọk ke enyene se idinamde ete ye eka fo ẹkûnyịme?

“Mma Mfiọk Se N̄kpanamde”

Jessica oro iketịn̄de iban̄a ke ntọn̄ọ ama adian̄ade idem ọkpọn̄ Jeremy ke ini enye okokopde se Christian en̄wen oro  ekedịbede-dịbe ọtọn̄ọ uyomima eketịn̄de. Jessica ọdọhọ ete, “Ke mma n̄kokop nte enye akasan̄ade adian̄ade idem ọkpọn̄ owo oro enye ekesidịbede-dịbe ama, mma mfiọk se n̄kpanamde.” Edi, ndi ama emem enye utom ndision̄o idem n̄kpọn̄ Jeremy? Baba! Jessica ọdọhọ ete: “Enye ekedi n̄kukụre erenowo oro n̄kamade ke ofụri esịt. Mma nsitua eyet kpukpru usen ke ediwak urua.”

Kpa ye oro, Jessica ama ọfiọk ke imọ imama Jehovah. Ndien okposụkedi emi enye ọkọkpọn̄de nnennen usụn̄ ke ibio ini, enye okosụk oyoyom ndinam se inende. Nte ini akade, ndikpọn̄ Jeremy ikenen̄ekede ibiak enye aba. Jessica ọdọhọ ete: “Mmenen̄ede n̄kpere Jehovah idahaemi. Mmenen̄ede n̄kọm enye ke ndisinọ nnyịn ndausụn̄ oro iyomde ke nnennen ini!”

KE IBUOTIKỌ ORO ETIENEDE

Yak idọhọ ke emeben̄e idem nditọn̄ọ uyomima, omonyụn̄ okụt owo emi amade. Akpasan̄a didie ọfiọk ke enye ọyọfọn ye afo?

AKPAN ITIE N̄WED ABASI

“Nnyịn [iyom] ndinam akpanikọ ke kpukpru n̄kpọ.”—Mme Hebrew 13:18.

ITEM

Inaha asian ofụri ekondo ke ọmọtọn̄ọ uyomima. Edi sian mbon oro ẹkpenade ẹfiọk. Emi esịne ete ye eka fo, ọkọrọ ye ete ye eka owo oro afo amade do.

NDI AMA ỌFIỌK . . . ?

Ana mbon oro ẹyomde itie ebuana mmọ ebịghi ẹyak mbon en̄wen ẹnyene mbuọtidem ke idemmọ. Ndidedịbe ntọn̄ọ uyomima idiyakke ete ye eka fo ẹka iso ẹnyene mbuọtidem ke idemfo, idinyụn̄ iyakke owo emi afo amade do enyene mbuọtidem ke idemfo.

SE NDINAMDE

Edieke n̄kedịbede-dịbe ntọn̄ọ uyomima ye ekemmọ Christian, se ndinamde edi ․․․․․

Edieke ufan mi edịbede-dịbe ọtọn̄ọ uyomima, se ndinamde edi ․․․․․

Se ndibụpde ete ye eka mi mban̄a n̄kpọ emi edi ․․․․․

AFO EKERE DIDIE?

● Fiak se  n̄kpọ ita oro ẹwetde ke ndodobi ubọkn̄wed ke page 22. Ewe ke otu mmọ etịn̄ nte esitiede fi ke idem ndusụk ini?

● Didie ke ekpese aban̄a mfịna emi utu ke ndidedịbe ntọn̄ọ uyomima?

● Nso ke akpanam edieke ọfiọkde ke ufan fo ama edịbe ọtọn̄ọ uyomima, ndien ntak emi akpanamde ntre?

[Se ẹwetde ke ikpọ abisi ke page 27]

“Mma nsion̄o idem n̄kpọn̄ Jeremy. Edi ama esifịna mi ke ini n̄kụtde enye ke ufọkn̄wed kpukpru usen. Jehovah Abasi ọfiọk kpukpru se ikpeketịbede, edi nnyịn ifiọkke. Ana ibuọt idem ye Jehovah.”​—Jessica

[Ndise ke page 25]

Ndidịp ufan fo emi ọtọn̄ọde uyomima ke ndịbe etie nte ndidịp owo emi ọdọn̄ọde udọn̄ọ ikịm an̄wan n̄kụhọ edi emi esidịbede-dịbe adia inin̄e inịn̄e udia