ỌTỌN̄ỌDE ke n̄kpọ nte 1998 ka iso, ibat mbon emi ẹkekwọrọde eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi ke Georgia ama enen̄ede ọdọk, ndien ata ediwak owo ke idụt oro ẹma ẹma ndikpan̄ utọn̄ n̄kop ukwọrọikọ mmọ. Ke 1998, n̄kpọ nte owo 32,409 ke idụt oro ẹkedụk Editi n̄kpa Christ.

Ini oro, ediwak mme asuanetop ye idem mbiowo ke idụt oro ikenen̄ekede ibịghi ke esop Abasi, ntem mmọ iketịmke ifiọk nte ẹsinamde n̄kpọ ke esop. Akana ẹkpekpep ediwak mmọ nte ẹsinamde n̄kpọ ke esop ye nte ẹsikwọrọde ikọ. Edi ẹdisan̄a didie inam emi?

Ke March 1998, ẹma ẹnọ Arno ye Sonja Tüngler emi ẹkekụrede Ufọkn̄wed Gilead emi ẹkenịmde ke Germany, ẹken̄wam ke Georgia. Isua oro n̄ko, Otu Emi Ẹsede Ẹban̄a Utom Mme Ntiense Jehovah ẹma ẹnyịme ẹbọp ọfis nnyịn ke Georgia, ẹnyụn̄ ẹnam n̄kọk itieutom Russia ẹse ẹban̄a ọfis emi.

Ẹma ẹsiak Kọmiti Idụt ke Georgia man ẹse ẹban̄a utom ukwọrọikọ ke idụt oro. Ke ndondo oro ukara Georgia ẹkesịnde Mme Ntiense Jehovah enyịn̄ ke n̄wed nte ido ukpono emi ukara ẹnyịmede, ẹma ẹtọn̄ọ ndisimen mme n̄wed esop Abasi ke n̄kọk itieutom Germany (ẹdikot n̄kọk itieutom Central Europe idahaemi) n̄ka Georgia. Ukara Georgia ndikesịn nnyịn enyịn̄ ke n̄wed ama anam ikeme ndidep isọn̄ mbọp Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ye ọfis nnyịn.

Ediwak nditọete ikekemeke ndisan̄a ke ufọk ke ufọk n̄kwọrọ ikọ ke ofụri ini emi ukara Soviet Union  mîkoyomke-yom ndikụt Mme Ntiense Jehovah ke idụt oro. Arno Tüngler etịn̄ nte n̄kpọ ekesitiede ini oro. Enye ọdọhọ ete: “Nditọete ẹkesiwak ndida ke efak n̄kwọrọ ikọ, ikemeheke ndusụk mmọ ndisan̄a ke ufọk ke ufọk n̄kwọrọ ikọ m̀mê ndifiak n̄ka mbịne mbon emi mmọ ẹkekwọrọde ikọ ẹnọ.”

Davit Devidze, emi ọkọtọn̄ọde ndinam utom ke ọfis nnyịn ke Georgia ke May 1999 ọkọdọhọ ete: “Ima inyene ediwak n̄kpọ ndinam ke esop ye ke Bethel. Esop Abasi ẹma ẹwet ata ediwak n̄kpọ oro akpanade ẹnam, edi nnyịn ikọdiọn̄ọke nte ikpanamde mme n̄kpọ emi. Ntem, nnyịn ima isise nte nditọete oro ẹkenọde ẹdin̄wam nnyịn ẹkesinamde mme n̄kpọ emi, inyụn̄ itiene mmọ inam.”

Ẹma ẹtọn̄ọ ndinen̄ede n̄kpep nditọete iren ke Georgia nte ẹsikamade esop. Edi, nte esisụk edide, ukpep emi ekedi ubọk otụk edem, edem otụk ubọk. (N̄ke 27:17) Nditọete emi ẹkedide ndin̄wam, ẹma ẹkpep ediwak n̄kpọ ẹto nditọete ke idụt emi n̄ko.

Arno ye Sonja idifreke nte nditọete ẹkedarade mmọ ke ini mmọ ẹkesịmde idụt oro. Mmọ ẹma ẹnam ofụri se mmọ ẹkekeme man enem Arno ye n̄wan esie ndidu ke idụt oro nnam n̄kpọ Abasi.

Sonja etịn̄ nte mmọ ẹkekamade enye ye ebe esie. Enye ọdọhọ ete: “Eyenete kiet emi okodụn̄de ekpere nnyịn ye n̄wan esie, ẹma ẹsima ndinọ nnyịn udia. Eyenete an̄wan en̄wen ama esisan̄a ye nnyịn aka ukwọrọikọ, anam nnyịn imehe ye nditọete eken ke esop, onyụn̄ ekpep nnyịn ido obio mmọ. Ndien enyene eyenete an̄wan en̄wen emi akabiatde ini ekpep nnyịn usem mmọ.”

Warren ye Leslie Shewfelt emi ẹketode Canada ẹka Georgia ke 1999 ẹkedọhọ ẹte: “Ama enen̄ede eye nnyịn ndikụt nte nditọete ke Georgia ẹnyenede ima. Kpukpru owo, ye idem nditọwọn̄, ẹnen̄ede ẹma kiet eken.”

 Eti uwem mbon Georgia ye eke nditọete nnyịn do ikayakke nditọete emi ẹkenọde ẹka do ẹfịna idem ẹban̄a mme n̄kpọ emi mmọ mîkamaha ke idụt oro. Ndien, nte mme isụn̄utom emi ẹkesụhọrede idem ẹnyụn̄ ẹmade nditọete ke Georgia, ama anam nditọete ke Georgia ẹsọsọp ẹdian idem ye mmọ.

N̄kpọ nte 1991 esịm 1999, ediwak mbon Georgia ẹma ẹka iso ndikpep Ikọ Abasi nnyụn̄ ndụk esop Abasi. Ke uwụtn̄kpọ, ke 1998 kpọt owo 1,724 ẹkena baptism. Nso ikanam mmọ ẹma akpanikọ ntre?

Tamazi Biblaia emi ekedide esenyịn emi asan̄ade-san̄a ke idụt oro ke ediwak isua ọkọdọhọ ete: “Mmọ ẹsitọn̄ọ ke edet iba ẹkpep ndima Abasi. Ntem, ke ini ẹkwọrọde ikọ ẹnọ mmọ, isisọn̄ke mmọ ndinyịme ndinam n̄kpọ Abasi.”

Davit Samkharadze emi edide andikpep ke Ufọkn̄wed Mme Ọkwọrọ Obio Ubọn̄ ọkọdọhọ ete: “Ke ini owo ọtọn̄ọde ndikpep Bible, mbon esie ye mbọhọidụn̄ esie ẹsisịn mfịna etieti. Edi nte mmọ ẹsụk ẹdomode ndinam owo oro etre ndikpep Bible, mmọ ke idemmọ ẹsitiene ẹkpep Bible.”

Ata ediwak owo ẹkpụhọde ke ntak emi ẹkpepde Bible. Ke April 1999, mbon emi ẹkedụkde Editi n̄kpa Christ ẹma ẹwak ẹsịm 36,669. Akpa ini emi ẹkewakde ntre ke Editi ekedi oro!

Apostle Paul ama etịn̄ aban̄a utom ukwọrọikọ esie ke Ephesus. Enye ọkọdọhọ ete: “Akwa usụn̄ emeberede ọnọ mi ndinam utom, edi ediwak mme andibiọn̄ọ ẹdu.” (1 Cor. 16:⁠9) Se Paul eketịn̄de emi ọkọwọrọ nditọete nnyịn ke Georgia ke ọfiọn̄ ifan̄ ebede, ke ẹma ẹkekụre Editi n̄kpa Christ oro ẹkewakde etieti.

 Ke August isua oro, Vasili Mkalavishvili, akani oku Ufọkabasi Orthodox, ama ada mbon ufọkabasi mmọ adian idem, ọtọn̄ọ ntịme ye nditọete nnyịn ke Tbilisi, onyụn̄ ọfọp mme n̄wed nnyịn ke ọkpọusụn̄. Ọtọn̄ọde ke ini oro, ẹma ẹtọn̄ọ ndikọbọ nditọete nnyịn ke idụt oro ke ofụri isua inan̄.

Ke October 17, 1999, mbon ufọkabasi emi ẹdide mbon ntịme, n̄kpọ nte owo 200, ẹma ẹka Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ke Tbilisi ẹkesịn ntịme ye nditọete nnyịn ke esop Gldani ke ini mmọ ẹsụk ẹdụkde mbono esop. Mmọ ẹma ẹkama eto ye cross ukwak, ẹtịm nditọete, ẹnọ ndusụk nditọete unan tutu edidi se ẹmende mmọ ẹka ufọkibọk.

Ukara ikanamke mbon ntịme emi n̄kpọ ndomokiet, ntre mmọ ẹma ẹka iso ndisịn ntịme ye nditọete nnyịn. Ediwak mbon ukara ye adaibuot ukara idụt oro, Shevardnadze, ikamaha se mbon ntịme emi ẹkenamde oro. Kpa ye oro mmọ ikosụk inamke mmọ n̄kpọ ndomokiet. Idem mbon bodisi ẹkesidi ke mbon ntịme ẹma ẹkesịn ntịme ẹma ẹnyọn̄.

Kpa ini oro, Guram Sharadze, kiet ke otu mme ọbọp-ibet Georgia ama ọtọn̄ọ ndisu ata idiọk nsu ndori Mme Ntiense Jehovah. Enye ọkọdọhọ ke Mme Ntiense Jehovah ẹdi ata mbon ntịme, ẹdiọk tutu enyụn̄ ẹsọn̄ ibuot ye ukara. Eketie nte ini emi ukwọrọikọ ẹkesinemde ama ebe.

Esop Abasi ẹma ẹsọsọp ẹn̄wam nditọete nnyịn ke Georgia. Ẹma ẹteme nditọete se ẹkpenamde ke ini ẹsịnde ntịme ye mmọ. Ẹma ẹnyụn̄ ẹti nditọete ke ana ikọt Abasi ẹyọ ukọbọ.​—⁠2 Tim. 3:⁠12.

Esop Abasi ẹma ẹsikot mbon ntịme oro ikpe ke esop man mmọ ẹyak nditọete nnyịn ẹnam n̄kpọ Abasi nte mmọ ẹyomde. Eyenete emi anamde utom ke Itieutom Oro Esede  Aban̄a Ibet ke ọfis nnyịn ke Georgia etịn̄ se iketịbede ini oro ete: “Ke ofụri isua inan̄ oro, ekesidi akani oku Ufọkabasi Orthodox oro ye mbon ufọkabasi mmọ ẹma ẹnam ntịme ye nnyịn, nnyịn ikot mmọ ikpe ke esop. Ima ikot mmọ ikpe utịm ike 800. Ima inyụn̄ idọhọ ukara ye mbon emi ẹsede ẹban̄a unen owo ẹn̄wam nnyịn. Ibuot itieutom nnyịn ẹma ẹnam mme owo ke ofụri ererimbot ẹfiọk se ẹnamde Mme Ntiense Jehovah ke Georgia. Edi oro ikanamke ẹtre ndikọbọ nditọete oro.” *