Ibuot Edịp Ye Ition

Edidem ye Mbọn̄ Esie

Isaiah 32:1-20

1, 2. Nso ke ẹkeme nditịn̄ mban̄a se ẹwetde ke Ikpan̄wed Inyan̄ Inụn̄ Isaiah?

 KE EKPEREDE utịt iduọk isua 1940, ẹma ẹkụt ata ediwak ikpan̄wed ke mme abaitiat ẹdude ẹkpere Inyan̄ Inụn̄, ke Palestine. Ẹkedidiọn̄ọ mmọ nte mme Ikpan̄wed Inyan̄ Inụn̄ ẹnyụn̄ ẹnịm ẹte ke ẹkewet mmọ ọtọn̄ọde ke 200 M.E.N. esịm 70 M.E.N. Enye oro ẹtịmde ẹdiọn̄ọ ke otu mmọ edi ikpan̄wed Isaiah emi ẹkewetde ke usem Hebrew ke ikpa emi ebịghide. Ikpan̄wed emi ekpere ndikem ibat, ndien se ẹwetde ke enye ẹkpụhọde ata esisịt ye uwetn̄kpọ eke Masorete emi usenọfiọn̄ edide n̄kpọ nte isua 1,000 ke ukperedem. Ntem, ikpan̄wed oro owụt nte uwetn̄kpọ Bible edide nnennen.

² Ntọt oro odotde ẹtịm ẹfiọk kaban̄a Ikpan̄wed Inyan̄ Inụn̄ Isaiah edi nte ke mme osion̄o n̄wed ẹwet “X” ntịme ntịme ke mben ikpehe oro anamde se ẹdiọn̄ọde mfịn nte Isaiah ibuot 32. Nnyịn idiọn̄ọke ntak emi mme osion̄o n̄wed ẹkesịnde utọ idiọn̄ọ oro, edi nnyịn imọdiọn̄ọ ite ke san̄asan̄a n̄kpọ odu aban̄a ikpehe Edisana Bible enye emi.

Ndida Ubọn̄ ke Edinen Ido ye ke Unenikpe

3. Nso ndutịm ke ẹtịn̄ ntịn̄nnịm ikọ ẹban̄a ke n̄wed Isaiah ye Ediyarade?

³ Isaiah ibuot 32 ọtọn̄ọ ye akama-nduaidem ntịn̄nnịm ikọ oro enyenede n̄wọrọnda edisu ke eyo nnyịn: “Sese, edidem ayakama obio [ke edinen ido, NW]; ama edi mbọn̄, mmọ n̄ko ẹyeda ubọn̄ ke [unenikpe, NW].” (Isaiah 32:1) Ih,  “Sese”! Mfiori emi anam owo eti ukem mfiori emi odude ke akpatre n̄wed ntịn̄nnịm ikọ Bible: “Anditie ke ebekpo onyụn̄ ọdọhọ ete, Sese, mmanam kpukpru n̄kpọ ẹdi mbufa.” (Ediyarade 21:5, sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn.) N̄wed Isaiah ye Ediyarade eke Bible, ẹmi ẹkewetde kiet ke n̄kpọ nte isua 900 mbemiso enye eken, ẹtịn̄ n̄kpọ inem inem ẹban̄a obufa ndutịm—“obufa enyọn̄,” emi esịnede Edidem, Christ Jesus, emi ẹkedoride ke ebekpo ke 1914, ye mme nsan̄a andikara 144,000 ‘ẹmi ẹkefakde ẹsio ke otu owo’—adianade ye “obufa isọn̄,” n̄ka ubonowo ofụri ererimbot emi adianade kiet. a (Ediyarade 14:1-4; 21:1-4; Isaiah 65:17-25) Uwa ufak Christ anam ofụri ndutịm emi ekeme ndidu.

4. Ewe ntọn̄ọ obufa isọn̄ odu idahaemi?

⁴ Ke ama okokụt akpatre edifịk mme nsan̄a andikara 144,000 ẹmi idiọn̄ọ ke n̄kukụt, apostle John ọtọt ete: “N̄kụt, ndien sese, akwa otu owo, eke baba owo kiet mîkemeke ndibat, eke ẹtode ke kpukpru obio ye esien ye idụt ye usem ẹda ke iso ebekpo ye ke iso Eyen-erọn̄.” (Sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn.) Ntọn̄ọ obufa isọn̄ edi emi—akwa otuowo emi idahaemi ẹwakde ẹsịm ediwak miliọn, ẹmi ẹtan̄de ẹbok ọtọkiet ye ibat ibat nsụhọ ke otu owo 144,000, ẹmi ata ekese mmọ ẹdide mbonusọn̄. Akwa otuowo ẹmi ẹyebọhọ akwa ukụt emi asan̄ade ekpere usọp usọp mi ndien ke Paradise isọn̄, mme anam-akpanikọ ẹmi ẹsetde ye ediwak miliọn mbon en̄wen ẹmi ẹdinọde ifet ndiwụt mbuọtidem, ẹyediana ye mmọ. Kpukpru mbon ẹmi ẹnamde ntre ẹyenyene nsinsi uwem.—Ediyarade 7:4, 9-17.

5-7. Nso udeme ke “mbọn̄” ẹmi ẹkebemde iso ẹtịn̄ ẹnyene ke idem otuerọn̄ Abasi?

 ⁵ Nte ededi, adan̄a nte ererimbot emi ọyọhọde ye usua osụk odude ke emi, mme andibuana ke akwa otuowo ẹyom ukpeme. “Mbọn̄” ẹmi ‘ẹdade ubọn̄ ke eti ido,’ ẹnọ ukpeme emi ke akamba udomo. Nso akwa ndutịm ke emi edi ntem! Ẹka iso nditịn̄ mban̄a “mbọn̄” ẹmi ke mme inem inem ikọ Isaiah ẹmi: “Ndien owo kiet ayakabade ebiet ọtọ udịbe ofụm, ye etehe ubọhọ edịm; ebiet akpa mmọn̄ ke edisat isọn̄, ebiet mfụt akwa itiat ke isọn̄ n̄kpa-mba.”—Isaiah 32:2.

⁶ Idahaemi ke eyo ukụt ofụri ererimbot emi, ẹyom “mbọn̄,” ih, mbiowo ẹmi “[ẹditịmde] ẹse . . . ofụri otu erọn̄,” ẹsede ẹban̄a mme erọn̄ Jehovah ẹnyụn̄ ẹnamde unenikpe ke n̄kemuyo ye ndinen edumbet Jehovah. (Utom 20:28) Ana utọ “mbọn̄” oro ẹnyene se inamde owo odot ẹmi ẹwụtde ke 1 Timothy 3:2-7 ye Titus 1:6-9.

⁷ Ke akwa ntịn̄nnịm ikọ esie emi etịn̄de aban̄a ukụt “akpatre ini eyo emi,” Jesus ọkọdọhọ ete: “Ẹkpeme ẹkûtịmede esịt.” (Matthew 24:3-8) Ntak emi mme anditiene Jesus mîtịmekede esịt iban̄a mme enyene-ndịk idiọk idaha ererimbot mfịn? Ntak kiet edi nte ke “mbọn̄”—edide mmọ ẹdi mbon oro ẹyetde aran m̀mê “mme erọn̄ en̄wen”—ke ẹkpeme otuerọn̄ ke edinam akpanikọ. (John 10:16) Mmọ ye unana ndịk ẹse ẹban̄a nditọete mmọ iren ye iban, idem kpa ye oro ẹsobode mme utọ n̄kpọsọn̄ ndịk nte ekọn̄ ekpụk ye nsobo ofụri orụk. Ke ererimbot emi akpade mba ke n̄kan̄ eke spirit mi, mmọ ẹkụt ẹte ke mme ukpọn̄ oro ẹkọpde mfịghe ẹbọ nduọkodudu ebe ke akpanikọ Ikọ Abasi emi ọbọpde-bọp, kpa Bible.

8. Didie ke Jehovah ọnọ “mbọn̄” ẹmi ẹdide eke akwa otuowo ukpep onyụn̄ ada mmọ anam n̄kpọ?

⁸ Ke ufan̄ isua 50 ẹmi ẹbede, ẹdidiọn̄ọ “mbọn̄” ẹmi mfọn  mfọn. Ke ẹnọ “mbọn̄” ẹmi ẹdide eke mme erọn̄ en̄wen mi ukpep nte otu ‘mbọn̄’ emi ọkọride-kọri man otodo ke akwa ukụt ebede, mbon oro ẹdotde ke otu mmọ ẹkpedu ke mben̄eidem ndidi se ẹmekde ndinam utom ke ifetutom edise mban̄a ndutịm ke “obufa isọn̄.” (Ezekiel 44:2, 3; 2 Peter 3:13) Ebede ke ndinọ ndausụn̄ ye nduọkodudu eke spirit nte mmọ ẹdade usụn̄ ke utom Obio Ubọn̄, mmọ ẹwụt ke mmimọ idi “mfụt akwa itiat,” idade ubọhọ isọk otuerọn̄ ke ikpehe n̄kan̄ utuakibuot. b

9. Mme idaha ewe ẹwụt ke ẹyom “mbọn̄” mfịn?

⁹ Ke mme enyene-ndịk ukperedem ini eke idiọk ererimbot Satan emi, mme Christian oro ẹyakde idem ẹnọ ẹnen̄ede ẹyom utọ ukpeme oro. (2 Timothy 3:1-5, 13) N̄kpọsọn̄ ofụm nsunsu ukpepn̄kpọ ye ukwan̄ ekikere ke ẹfịme. Mme oyobio ke ẹfịme odudu odudu nte mme ekọn̄ ke esịt idụt kiet ye ke ufọt idụt ye idụt ọkọrọ ye en̄wan oro ẹn̄wanade nnennen nnennen ye mme anam-akpanikọ andituak ibuot nnọ Jehovah Abasi. Ke ererimbot oro mmọn̄ eke spirit ama akasat, mme Christian ẹnen̄ede ẹyom akpa mmọn̄ edisana ye ediden̄i akpanikọ man osụk mmọ nsatitọn̄ eke spirit. Ke inemesịt, Jehovah ọn̄wọn̄ọ ete ke Edidem imọ emi akarade ayada nditọete esie oro ẹyetde aran ye “mbọn̄” eke mme erọn̄ en̄wen ẹmi ẹnọde un̄wam, ọnọ mbon mfụhọ ye mbon mmemidem nsịnudọn̄ ye ndausụn̄ ke ini unana emi. Jehovah ke ntem oyokụt nte ke ẹnam se inende.

Ndida Enyịn, Utọn̄, ye Esịt nnọ Ntịn̄enyịn

10. Nso ndutịm ke Jehovah anam man ikọt esie ẹkeme ‘ndikụt’ nnyụn̄ ‘n̄kop’ mme n̄kpọ eke spirit?

¹⁰ Didie ke akwa otuowo ẹnam n̄kpọ ẹban̄a ndutịm ukara Jehovah? Ntịn̄nnịm ikọ oro aka iso ete: “Enyịn idikịmke  mmọ eke ẹkụtde, utọn̄ mmọ eke ẹkopde ẹyenyụn̄ ẹbiọn̄ọ.” (Isaiah 32:3) Ke ediwak isua ẹmi ẹbede, Jehovah ọmọnọ n̄kpọ ndida nnọ item nnyụn̄ nnam mme ọsọn̄-urua asan̄autom esie ẹkọri ẹsịm ọyọhọ idaha. Ufọkn̄wed Utom Ukara Abasi ye mme mbono esop eken ẹmi ẹnịmde ke mme esop Mme Ntiense Jehovah ke ofụri ererimbot; mme mbono district, eke mme idụt, ye eke ofụri ererimbot; ọkọrọ ye san̄asan̄a ukpep oro ẹnọde “mbọn̄” man ẹkama otuerọn̄ ke ima ẹmetịp ẹsịn ke ndibọp itie ebuana nditọete ofụri ererimbot emi adianade kiet. Ebiet ekededi oro mme ekpemerọn̄ ẹmi ẹdude ke isọn̄, mmọ ẹtịm ẹnọ n̄kpan̄utọn̄ ke mme ukpụhọde oro ẹnamde ke nte mme n̄kpọ ẹn̄wan̄ade ke ikọ akpanikọ emi ọkọride-kọri. Ye ubieresịt oro Bible ọnọde ukpep, mmọ ẹdu ke mben̄eidem kpukpru ini ndikop nnyụn̄ nnam.—Psalm 25:10.

11. Ntak emi ikọt Jehovah ẹtịn̄de ikọ idahaemi ye uko, mîkekke-kek ye unana nsọn̄ọ?

¹¹ Do ntịn̄nnịm ikọ emi odụri owo utọn̄ ete: “Esịt anafai eyetịm obụre ifiọk, edeme mme ekek ekek ẹyenyụn̄ ẹwara ndidọnọ ikọ.” (Isaiah 32:4) Yak owo ndomokiet okûsọp akaha ke ndibiere se idide eti ye se idide idiọk. Bible ọdọhọ ete: “Afo ama okụt owo eke ọsọpde inua ikọ: ndisịme owo enyene idotenyịn akan enye.” (N̄ke 29:20, Ecclesiastes 5:2) Mbemiso 1919, nsunsu ekikere Babylon ẹma ẹkam ẹsabade ikọt Jehovah. Edi ọtọn̄ọde ke isua oro, Jehovah ama anam mme uduak esie ẹtịm ẹn̄wan̄a mmọ. Mmọ ẹkụt akpanikọ oro enye ayararede nte mîsọpke ikaha, edi enye oro ẹtịmde ẹkere, ndien mmọ ẹtịn̄ enye idahaemi nte n̄kpọ emi mmọ ẹtịmde ẹnịm ke akpanikọ, ikekke-kek ye unana nsọn̄ọ.

“Oburobụt Owo”

12. Mmanie ẹdi ‘mme oburobụt owo’ mfịn, ndien ke nso usụn̄ ke mmọ mînyeneke ntatubọk?

¹² Ekem Isaiah owụt ukpụhọde oro odude: “Idikotke aba oburobụt owo, ite, Owo ntat-ubọk, idinyụn̄ idọhọke aba, ite  afam atat ubọk. Koro oburobụt owo edidọhọde oburobụt n̄kpọ.” (Isaiah 32:5, 6a) Anie edi “oburobụt owo”? Nte n̄kpọ eke odoride nsọn̄uyo, Edidem David ọnọ ibọrọ ikaba ete: “Ndisịme owo ọdọhọ ke esịt esie, ete, Abasi idụhe. Mmọ ẹmediọk, ẹnyụn̄ ẹnam mbubiam-n̄kpọ; baba owo kiet eke anamde eti ido idụhe.” (Psalm 14:1; 53:1) Edi akpanikọ, ata mbon oro mînịmke edidu Abasi ke akpanikọ ẹdọhọ ke Jehovah idụhe. Ke nditịm ntịn̄, “mbon ifiọk” ye mmọ eken ẹmi ẹnamde nte n̄kpọ eke ẹdọhọde ke Abasi idụhe ẹdọhọ kpa ntre, ẹnịmde ke akpanikọ ẹte ke mmimọ idinamke ibat inọ owo ndomokiet. Mme utọ mbon oro inyeneke akpanikọ. Mmọ iberekede esịt mmọ. Mmọ inyeneke eti mbụk ima. Ke edide isio ye mme ata Christian, mmọ ẹnuọn ubọk ke ndinọ mbon ukụt se inanade mmọ m̀mê ẹkpu ndinanam ntre.

13, 14. (a) Didie ke mbon nsọn̄ibuot eyomfịn ẹnọ unan? (b) Nso ke mbon nsọn̄ibuot ẹdomo ndikpan mbon o-biọn̄ ye mbon nsatitọn̄ ndinam, edi nso ididi akpatre utịp?

¹³ Ediwak mme utọ oburobụt owo ẹmi ẹsua mbon oro ẹn̄wanade ẹnọ akpanikọ Abasi. “Esịt esie edinyụn̄ anam n̄kwan̄a, anam ata idiọk ido, onyụn̄ ọdọhọ se mînenke adian Jehovah.” (Isaiah 32:6b) Emi edi akpanikọ didie ntem aban̄a mbon nsọn̄ibuot eyomfịn! Ke ediwak idụt ke Europe ye Asia, mbon nsọn̄ibuot ẹmediana ye mbon eken ẹmi ẹbiọn̄ọde akpanikọ, ẹsude ata nsu ẹnọ mme ukara, man ẹnam ẹdori ukpan ke utom Mme Ntiense Jehovah. Mmọ ẹwụt edu “idiọk asan̄autom,” emi Jesus eketịn̄de ntịn̄nnịm ikọ aban̄a ete: “Edi edieke idiọk asan̄autom oro edidọhọde ke esịt esie ete, Ete mi ebịghi edidi; edinyụn̄ ọtọn̄ọde ndimia ekemmọ mme asan̄autom esie, edinyụn̄ adiade onyụn̄ ọn̄wọn̄de ye mbon mmịn; ete-ufọk owo oro eyedi ke usen eke enye mîdorike enyịn, ye ke hour eke enye mîfiọkke, oyonyụn̄ amia enye akamba ufen, onyụn̄ ọnọ enye udeme ye mbon mbubịk: do ke editua eyet ye edita edet ẹyedu.”—Matthew 24:48-51.

 ¹⁴ Kan̄a ke emi, mbon nsọn̄ibuot ẹmenam “owo biọn̄ etie biọn̄, [ẹnyụn̄ ẹyak] mbon nsat-itọn̄ ẹnana se ẹn̄wọn̄de.” (Isaiah 32:6c) Mme asua akpanikọ ẹdomo ndikpan mbon ẹmi biọn̄ akpanikọ ọdọn̄de ndinyene udia eke spirit, ẹnyụn̄ ẹdomo ndikpan mbon nsatitọn̄ ndin̄wọn̄ mmọn̄ etop Obio Ubọn̄ emi ọnọde nduọkodudu. Edi akpatre utịp edidi se Jehovah ọdọhọde ikọt esie ebe ke prọfet esie en̄wen ete: “Mmọ ẹyen̄wana ekọn̄ ye afo; edi idikemeke ubọk ye afo; koro ami ndude ye afo, man nnyan̄a fi: uyo Jehovah edi emi.”—Jeremiah 1:19; Isaiah 54:17.

15. Mfịn, mmanie akpan akpan ẹdi “afam,” nso “ikọ nsu” ke mmọ ẹsịn udọn̄ ẹnọ, ndien ye nso utịp?

¹⁵ Ọtọn̄ọde ke ufọt ufọt ọyọhọ isua ikie 20, oburobụt ido ọmọyọhọ ke mme idụt Christendom. Ntak-a? Ntịn̄nnịm ikọ ama ebem iso etịn̄ ntak kiet ete: “Ama edi afam, n̄kpọ utom esie ẹdiọk: enye aduak uduak n̄kari, ete isobo mbon ukụt ke ikọ nsu, kpa ke adan̄aemi eyen ubuene ọdọhọde se inende.” (Isaiah 32:7) Ke ndisu mme ikọ ẹmi, ediwak mme ọkwọrọ ederi akpan akpan ẹmenyene edu unana ukpan kaban̄a edinam idan̄ mbemiso ndọ, mbon oro mîdọhọ ndọ ndidụn̄ ọtọkiet, idan̄ ukemuduot—ke akpanikọ, “use, ye kpukpru mbubiam ido.” (Ephesus 5:3) Ntem, mmọ ẹda ikọ nsu ‘ẹsobo’ otuerọn̄ mmọ.

16. Nso inam mme ata Christian ẹkop inemesịt?

¹⁶ Ke edide isio, edisu eke mme ikọ prọfet oro ẹtienede mi ẹnọ nduọkodudu didie ntem! “Edi owo ntatubọk aduak n̄kpọ ntatubọk; onyụn̄ anam ekikak ke ntatubọk.” (Isaiah 32:8) Jesus ke idemesie ama esịn udọn̄ ọnọ ntatubọk ke ini enye ọkọdọhọde ete: “Ẹnọ, ndien ẹyenọ mbufo; ẹyedomo ọyọhọ udomo eke ẹmịn̄de osụhọde, eke ẹnyen̄ede, onyụn̄ ọyọhọde ọduọhọ, ẹsịn mbufo ke ọfọn̄. Koro udomo eke mbufo ẹdade ẹdomo ẹnọ owo, ke ẹdida ẹdomo ẹnọ mbufo.” (Luke 6:38) Apostle Paul n̄ko ama anyan ubọk owụt mme edidiọn̄ oro ẹdinyenede mbon ntatubọk ke ini  enye ọkọdọhọde ete: “Enyene ikọ Ọbọn̄ Jesus ke ekikere, ke ini enye ke idemesie ọkọdọhọde ete, ‘Ekese inemesịt odu ke ndinonọ akan nte odude ke ndibọbọ.’” (Utom 20:35, NW) Mme ata Christian ẹkop inemesịt, itoho ke edinyene inyene obụkidem m̀mê ndiwọrọ iso ke n̄kaowo, edi oto ke nditat ubọk—kpa nte Abasi mmọ, Jehovah, atatde ubọk. (Matthew 5:44, 45) Mmọ ẹnyene n̄kponn̄kan inemesịt ke ndinam uduak Abasi, ke ndinọ idemmọ ke ntatubọk man ẹnam mmọ en̄wen ẹfiọk “ubọn̄ ubọn̄ eti mbụk Abasi inemesịt.”—1 Timothy 1:11, NW.

17. Mmanie mfịn ẹbiet “nditọ-iban ẹmi ẹtiede ke ndue-idem” emi Isaiah etịn̄de aban̄a?

¹⁷ Ntịn̄nnịm ikọ Isaiah aka iso ete: “Mbufo iban ẹmi ẹnanade ekikere, ẹdaha ke enyọn̄, ẹkop uyo mi; nditọ-iban ẹmi ẹtiede ke ndue-idem, mbufo ẹkpan̄ utọn̄ ke se ndọhọde:  osụk isua kiet ye udori, mbufo iban ndue-idem ẹyetịmede: koro utet vine ayakpa, editan̄ ididịghe. Mbufo iban unana ekikere ẹnyek idem: iban ndue-idem, mbufo ẹtịmede.” (Isaiah 32:9-11a) Edu iban ẹmi ekeme nditi nnyịn mban̄a mbon oro ẹdọhọde mfịn ke inam n̄kpọ Abasi edi ẹmi mîsịnke ifịk ke utom esie. Utọ mbon oro ẹdu ke mme ido ukpono “Akwa Babylon! eka mme akpara.” (Ediyarade 17:5) Ke uwụtn̄kpọ, mme andibuana ke mme ido ukpono Christendom ẹnen̄ede ẹtie nte Isaiah etịn̄de aban̄a “iban” ẹmi. Mmọ ẹdu ke “ndue-idem,” idọn̄ke enyịn iban̄a ubiereikpe ye ndutịme oro ẹdisọpde ndifụk mmọ.

18. Mmanie ke ẹnọ item ẹte “ẹbọbọ n̄kpọ ke isịn,” ndien ntak-a?

¹⁸ Do, ikot emi enyene nsunsu ido ukpono: “Ẹsion̄o n̄kpọ ke idem, ẹtie iferi, ẹbọbọ n̄kpọ ke isịn. Ke ẹtuak eba ẹban̄a nti in̄wan̄, ẹban̄a wine eke ẹwakde mfri. Akpap ye n̄kukịm ẹyekọri ke isọn̄ ikọt mi; ye ke kpukpru ufọk mbre ke obio idara.” (Isaiah 32:11b-13) Etie nte ikọ oro “ẹsion̄o n̄kpọ ke idem, ẹtie iferi” idịghe edisan̄a ata iferi. Ekesidi ido ke eset ndisịne ekụra mfụk ekpri ọfọn̄idem. Ẹma ẹsiwak ndida ekụra ndiọn̄ọ owo. (2 Ndidem 10:22, 23; Ediyarade 7:13, 14) Ntịn̄nnịm ikọ emi ke ntem owụk mme andibuana ke nsunsu ido ukpono ete ẹsion̄o ekụra mmọ—kpa abian̄a abian̄a idiọn̄ọ mmọ nte mme asan̄autom Abasi—ẹnyụn̄ ẹsịne ọfọn̄ikpo, mme idiọn̄ọ mfụhọ kaban̄a ubiereikpe mmọ oro asan̄ade ekpere. (Ediyarade 17:16) Owo ikwe mbun̄wụm Abasi ndomokiet ke otu esop ido ukpono Christendom, emi ọdọhọde ke idi “obio idara” Abasi, m̀mê ke otu mme andibuana eken ke ukara ererimbot eke nsunsu ido ukpono. Ikpehe ukara mmọ ẹkọri “akpap ye n̄kukịm,” adade aban̄a edifụmi ye edifehe n̄kpọn̄.

19. Nso idaha ọsọn̄-ibuot “Jerusalem” ke Isaiah ayarade?

¹⁹ Mfụhọ mfụhọ idaha emi atara esịm kpukpru ikpehe ọsọn̄-ibuot “Jerusalem”: “Koro ẹmedaha ke ufọk edidem; ẹmekpọn̄ iwok obio; Ophel ye tower ẹdi ebiet obube  ke nsinsi, idatesịt mme ass ikọt, mbiet mme otu ufene.” (Isaiah 32:14) Ih, Ophel akam esịne. Ophel edi obot obot ikpehe Jerusalem oro edide ọkpọsọn̄ ebiet ubọhọ. Ndidọhọ ke Ophel akabade edi ebiet obube owụt taktak nsobo ọnọ obio oro. Mme ikọ Isaiah ẹwụt nte ke ọsọn̄-ibuot “Jerusalem”—kpa Christendom—idụhe ke ukpeme iban̄a edinam uduak Abasi. Enye edi ada ke n̄kan̄ eke spirit, oyom usụn̄ ọkpọn̄ akpanikọ ye unenikpe—enen̄ede ebiet unam.

Ubọn̄ Ubọn̄ Ukpụhọde!

20. Nso idi utịp edin̄wan̄a spirit Abasi nduọk ke idem ikọt esie?

²⁰ Ekem Isaiah ọnọ mbon oro ẹnamde uduak Jehovah inem inem idotenyịn. Nsobo ekededi emi ikọt Abasi ẹsobode edibịghi n̄kukụre “tutu ẹtie ke enyọn̄ ẹn̄wan̄a nnyịn spirit ke idem, ndien wilderness ayakabade edi eti in̄wan̄, ẹyenyụn̄ ẹbat eti in̄wan̄ ke akai.” (Isaiah 32:15) Ke inemesịt, ọtọn̄ọde ke 1919, ẹma ẹn̄wan̄a spirit Jehovah ẹduọk ke idem ikọt esie, anamde mmọ ẹkabade ẹdi, yak idọhọ, eti in̄wan̄ mfri Mme Ntiense oro ẹyetde aran, emi akai eke mme erọn̄ en̄wen emi akade-ka iso nditara, etienede. Uforo ye n̄kọri ẹdi akpan n̄kpọ ke esop esie emi odude ke isọn̄ mfịn. Ke paradise eke spirit emi ẹfiakde ẹwụk, ikọt esie ẹwụt “ubọn̄ Jehovah, ye uyai Abasi nnyịn,” nte mmọ ẹtan̄ade Obio Ubọn̄ esie emi edide ke ofụri ererimbot.—Isaiah 35:1, 2.

21. M̀mọ̀n̄ ke ẹkụt edinen ido, sụn̄sụn̄ ido, ye ifụre mfịn?

²¹ Kpan̄ utọn̄, idahaemi, kop ubọn̄ ubọn̄ un̄wọn̄ọ Jehovah: “Ndien eti ikpe oyodụn̄ wilderness, edinen ido oyonyụn̄ etie ke eti in̄wan̄. Ndien se edinen ido anamde edi emem; utịp eti ido onyụn̄ edi nduọk-odudu ye ifụre ke nsinsi.” (Isaiah 32:16, 17) Emi etịm anam idaha eke spirit ikọt Jehovah an̄wan̄a didie ntem! Ke okpụhọrede ye n̄wakn̄kan ke otu ubonowo ẹmi, usua, afai, ọkpọikpọi ubuene eke spirit  ẹbaharede, mme Christian akpanikọ ẹdiana kiet ke ofụri ererimbot, idem okposụkedi mmọ “ẹtode ke kpukpru obio ye esien ye idụt ye usem.” Mmọ ẹdu uwem ẹnyụn̄ ẹnam utom ke n̄kemuyo ye edinen ido Abasi, ẹnamde ntre ye mbuọtidem nte ke akpatre mmimọ iyenyene ata emem ye ifụre ke nsinsi.—Ediyarade 7:9, 17.

22. Nso ukpụhọde idu ke ufọt idaha ikọt Abasi ye eke nsunsu ido ukpono?

²² Ke paradise eke spirit, Isaiah 32:18 ososu. Enye ọdọhọ ete: “Ndien ikọt mi ẹyedụn̄ ke ufọk emem, ye ke idụn̄ ifụre, ye ke ebiet nduọk-odudu eke edide sụn̄-sụn̄.” Edi amaedi mme nsunsu Christian, “edịm itiat eyedep, ke ini akai ọduọde; obio oyonyụn̄ osụhọde ana ke itịghede ebiet.” (Isaiah 32:19) Ih, nte ọkpọsọn̄ edịmitiat, ubiereikpe Jehovah ana ebet abian̄a abian̄a obio nsunsu ido ukpono, owụride “akai” esie emi edide mme andinọ un̄wam, ọsọhide mmọ efep ke nsinsi!

23. Nso utom ofụri ererimbot ikpere ndikụre, ndien didie ke ẹbat mbon ẹmi ẹbuanade ke enye?

²³ Ẹberi ikpehe ntịn̄nnịm ikọ enye emi ntem: “Ọfọfọn ọnọ mbufo ẹmi ẹtọde n̄kpọ ke mben kpukpru mmọn̄, ẹmi ẹsanade enan̄ ye ass ukot ẹyak.” (Isaiah 32:20) Enan̄ ye ass ẹkedi mme unam mbiomo ẹmi ikọt Abasi ke eset ẹkesidade ẹfụn̄ isọn̄ ẹnyụn̄ ẹsuan n̄kpasịp. Mfịn, ikọt Jehovah ẹda n̄kpọutom umịn̄n̄wed, n̄kpọutom ilektrọnik, mme ufọkutom ye n̄kpọ ukaisan̄ eyomfịn ndien, ke akande kpukpru, ẹda esop ukara Abasi emi adianade kiet man ẹmịn̄ ẹnyụn̄ ẹsuan ediwak biliọn n̄wed Bible. Mme anamutom unyịmesịt ẹda mme n̄kpọutom ẹmi ndisuan mme n̄kpasịp Obio Ubọn̄ ke ofụri ererimbot, ke ata ata usụn̄ “ke mben kpukpru mmọn̄.” Ẹma ẹdọdọk ediwak miliọn iren ye iban ẹmi ẹbakde Abasi, ndien akwa udịmowo efen ke ẹdiana ye mmọ. (Ediyarade 14:15, 16) Ke akpanikọ “ọfọfọn ọnọ” kpukpru mmọ!

[Mme Ikọ idakisọn̄]

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

 [Mme ndise ke page 331]

Ẹwet “X” ke Isaiah ibuot 32 ke Mme Ikpan̄wed Inyan̄ Inụn̄

 [Mme ndise ke page 331]

‘Ọbọn̄’ kiet kiet ebiet ọtọ udịbe ofụm, ye etehe ubọhọ edịm, akpa mmọn̄ ke edisat isọn̄, ye mfụt

[Ndise ke page 333]

Christian enyene akwa inemesịt ke ndibuana eti mbụk ye mbon en̄wen