Jehovah Abasi Atua Nsụhọ Mbọm
Ibuot Itiokiet
Jehovah Abasi Atua Nsụhọ Mbọm
1, 2. Prọfet Isaiah ebem iso etịn̄ nso aban̄a Judah ye Jerusalem?
IDAT idat oyobio ofụme ke ikpehe emi ata ediwak owo ẹdụn̄de. Ọkpọsọn̄ ofụm, ikpọ edịm, ye akwa ukwọ mmọn̄ ẹkpọri idụt oro, ẹwụride ufọkidụn̄, ẹbiatde mbun̄wụm, ẹnyụn̄ ẹsobode ediwak owo. Edi ibịghike oyobio oro ebe efep, ndien ke oro ebede ifụre odu. Ye mbon oro ẹbọhọde, edi ini edifiak ndiọn̄ ye edifiak mbọp mme n̄kpọ.
2 Prọfet Isaiah ebem iso etịn̄ ukem n̄kpọ oro aban̄a Judah ye Jerusalem. Ọkpọsọn̄ oyobio ubiereikpe Abasi ke enen̄ede asan̄a ekpere usọp usọp—ndien ye eti ntak! Ubiomikpe idụt oro okpon. Mme andikara ye mbio obio ẹda ukwan̄ikpe ye iyịp ẹyọhọ isọn̄. Ebede ke Isaiah, Jehovah ayarade ndudue Judah onyụn̄ ọtọt ete ke Imọ iyebiere ikpe inọ ọsọn̄-ibuot idụt oro. (Isaiah 3:25) Ẹyesobo idụt Judah ofụri ofụri ke etienede oyobio emi. Ana edi ekikere oro ama anam Isaiah okop mfụhọ.
3. Nso eti mbụk ke etop eke odudu spirit ke Isaiah 4:2-6 esịne?
3 Edi eti mbụk odu! Oyobio edinen ubiereikpe Jehovah eyebe efep, ndien nsụhọ ọyọbọhọ. Ih, ubiereikpe Jehovah oro edisịmde Judah edisan̄a ye mbọm! Etop Isaiah eke odudu spirit emi ẹwetde ke Isaiah 4:2-6 asak iso ese eti ini emi. Enye etie nte n̄kpọ eke utịn asiahade ke obubịt enyọn̄; idaha okpụhọde oto ke uyom ubiereikpe—emi ẹtịn̄de ẹban̄a ke Isaiah 2:6–4:1—odụk ediye isọn̄ ye mme owo oro ẹfiakde ẹnam ẹdi obufa.
4. Ntak emi nnyịn ikpenemede ntịn̄nnịm ikọ Isaiah aban̄ade edifiak ntan̄ nsụhọ mbok?
4 Ntịn̄nnịm ikọ Isaiah aban̄ade edifiak ntan̄ nsụhọ mbok ye ifụre oro mmọ ẹnyenede ke oro ebede enyene edisu n̄ko ke ini nnyịn—“utịt eyo.” (Isaiah 2:2-4) Ẹyak nnyịn ineme iban̄a ekemini etop emi, koro enye inyeneke se ọwọrọde ke ntịn̄nnịm ikọ kpọt edi n̄ko ekpep nnyịn aban̄a mbọm Jehovah ye nte nnyịn owo kiet kiet ikpọbọde enye.
“Nsehe Jehovah”
5, 6. (a) Didie ke Isaiah etịn̄ aban̄a emem emem ini oro etienede akwa oyobio oro edide? (b) Nso ke ikọ oro “nsehe” ọwọrọ, ndien nso ke emi owụt aban̄a idụt Judah?
5 Uyoikọ Isaiah akabade etie inem inem nte enye esede ebe oyobio oro ekesịm ata emem emem ini. Enye ewet ete: “Ke usen oro n̄kọk [“nsehe,” NW] Jehovah ayakabade edi uyai ye ubọn̄, mfri isọn̄ oyonyụn̄ edi ubom ye mbana nditọ Israel eke ẹbọhọde.”—Isaiah 4:2.
6 Mi Isaiah etịn̄ aban̄a edifiak n̄wụk. Ikọenyịn̄ usem Hebrew oro ẹkabarede “nsehe” ada aban̄a ‘n̄kpọ oro etịbede ọwọrọ, emịne, n̄kọk.’ Enye enyene ebuana ye uforo, n̄kọri, ye mme edidiọn̄ ẹtode Jehovah. Isaiah ke ntem owụt ke idotenyịn oyodu—nsobo oro asan̄ade ekpere ididịghe ke nsinsi. Ye edidiọn̄ Jehovah, isọn̄ Judah oro inikiet ko ekenyenede uforo ayafiak osion̄o akpakịp mbun̄wụm. a—Leviticus 26:3-5.
7. Ke nso usụn̄ ke nsehe Jehovah ‘edidi uyai ye ubọn̄’?
7 Isaiah ada mme in̄wan̄în̄wan̄ ikọ nditịn̄ mban̄a nte ukpụhọde oro edide ke iso ediyede. Nsehe Jehovah “ayakabade edi uyai ye ubọn̄.” Ikọ oro “uyai” eti owo aban̄a uyai Isọn̄ Un̄wọn̄ọ ke ini Jehovah akayakde enye ọnọ Israel ediwak isua ikie ke mbemiso. Enye ama enen̄ede eye tutu ẹtịn̄ ẹban̄a enye nte ‘akande [“n̄kpọuto,” New American Bible] kpukpru mme idụt.’ (Ezekiel 20:6) Mme ikọ Isaiah ke ntem ẹsọn̄ọ ẹnọ mme owo nte ke ẹyenam idụt Judah afiak ekenyene akpa ubọn̄ ye uyai esie. Ke akpanikọ, enye edibiet anyanya n̄kpọuto ke isọn̄.
8. Mmanie ẹdidu ndidara uyai oro ẹdifiakde ẹwụk ke isọn̄, ndien didie ke Isaiah etịn̄ aban̄a nte etiede mmọ ke idem?
8 Mmanie, ndien, ẹdidu ndidara uyai oro ẹdifiakde ẹwụk ke idụt oro? Isaiah ewet ete: “Nditọ Israel eke ẹbọhọde.” Ih, ndusụk owo ẹyebọhọ esuene esuene nsobo oro ẹkebemde iso ẹtịn̄ ẹban̄a do. (Isaiah 3:25, 26) Nsụhọ mme andibọhọ oro ẹyefiak ẹnyọn̄ ẹka Judah ẹnyụn̄ ẹketiene ẹbuana ke edifiak mbọp enye. Ye mbon oro ẹfiakde ẹnyọn̄ mi—‘mbon eke ẹbọhọde’—akpakịp mbun̄wụm idụt mmọ oro ẹfiakde ẹbọp ẹyenyụn̄ ẹdi “ubom ye mbana.” (Isaiah 4:2) Esuene nsobo oro ọyọkpọn̄ itie ọnọ obufa inemesịt.
9. (a) Ke ndisu mme ikọ Isaiah, nso iketịbe ke 537 M.E.N.? (b) Ntak ẹkemede ndidọhọ ke ‘mbon eke ẹbọhọde’ ẹsịne ndusụk owo oro ẹmanade ke ntan̄mfep? (Se ikọ idakisọn̄.)
9 Ke ndisu mme ikọ Isaiah, oyobio ubiereikpe ama edisịm ke 607 M.E.N. ke ini mbon Babylon ẹkesobode Jerusalem ndien ediwak nditọ Israel ẹma ẹtak. Ndusụk owo ẹma ẹbọhọ ndien ẹma ẹtan̄ mmọ ẹka ntan̄mfep ke Babylon, edi ke mîkpekedịghe ke mbọm Abasi, nsụhọ ndomokiet ikpọbọhọke. (Nehemiah 9:31) Ke akpatre, ẹma ẹsobo Judah ofụri ofụri. (2 Chronicles 36:17-21) Ekem, ke 537 M.E.N., Abasi mbọm ama anam ‘mbon eke ẹbọhọde’ ẹfiak ẹnyọn̄ Judah man ẹkefiak ẹwụk utuakibuot akpanikọ. b (Ezra 1:1-4; 2:1) Ẹtịn̄ ediye ediye ke Psalm 137, emi ekemede ndidi ẹkewet ke ini ntan̄mfep mîdịghe esisịt ini ke oro ebede, ẹban̄a edikabade esịt akpanikọ mbon ẹmi ẹkenyọn̄de ntan̄mfep. Ke ẹnyọn̄de ẹka Judah mmọ ẹma ẹfụn̄ isọn̄ ẹnyụn̄ ẹtọ n̄kpasịp ke idụt oro. Kere nte eketiede mmọ ke idem ke ini mmọ ẹkekụtde ke Abasi ke ọdiọn̄ mme ukeme mmimọ, anamde isọn̄ afiari nte eti isọn̄ “in̄wan̄ Eden”!—Ezekiel 36:34-36.
10, 11. (a) Ke nso usụn̄ ke Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹkedu ke ntan̄mfep ke “Akwa Babylon” ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ isua ikie 20? (b) Didie ke Jehovah ọkọdiọn̄ nsụhọ nditọ Israel eke spirit oro ẹyetde aran?
10 Ukem edifiak mbọp oro ada itie ke eyo nnyịn. Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ isua ikie 20, Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible, nte ẹkediọn̄ọde Mme Ntiense Jehovah ini oro, ẹma ẹdidu ke ntan̄mfep eke spirit ke “Akwa Babylon,” kpa ukara ererimbot eke nsunsu ido ukpono. (Ediyarade 17:5) Okposụkedi ẹkesịnde ekese ukpepn̄kpọ nsunsu ido ukpono, Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹkesụk ẹnyenyene ndo ebe ke ndusụk ekikere ye edinam Babylon. Nte utịp ukọbọ oro mme ọkwọrọ ederi ẹkedemerede, ẹma ẹdọn̄ ndusụk mmọ ke ufọk-n̄kpọkọbi. Isọn̄ eke spirit mmọ—idaha ido ukpono, m̀mê eke spirit mmọ—ama ana ndon.
11 Edi ke ini utọ eke 1919, Jehovah ama atua nsụhọ Israel eke spirit emi mbọm. (Galatia 6:16) Enye ama okụt edikabade esịt mmọ ye udọn̄ mmọ ndituak ibuot nnọ enye ke akpanikọ, ntre enye ama anam ẹkpọhọde mmọ ke ata ata n̄kpọkọbi ndien, ke edide akpan n̄kpọ akan, ke ntan̄mfep eke spirit. Ẹma ẹnam ‘mbon eke ẹbọhọde’ ẹfiak ẹnyene idaha eke spirit oro Abasi ọnọde, emi enye akanamde asiaha uwak uwak. Idaha eke spirit emi omowụt inem inem, ediye ndise, emi odụride ediwak miliọn mme abak-Abasi en̄wen ndidiana ye nsụhọ ke utuakibuot akpanikọ.
12. Didie ke mme ikọ Isaiah ẹwụt mbọm oro Jehovah atuade ikọt esie?
12 Mme ikọ Isaiah mi ẹwụt mbọm oro Abasi atuade ikọt esie. Okposụkedi nditọ Israel nte idụt ẹkesọn̄de ibuot ye Jehovah, enye ama atua nsụhọ oro ẹkekabarede esịt mbọm. Nnyịn imekeme ndikop ndọn̄esịt ke ndifiọk nte ke idem mbon oro ẹnamde akwa idiọkn̄kpọ ẹkeme ndifiak mbịne Jehovah ye idotenyịn. Iyomke mbon oro ẹkabarede esịt ẹkere ke mmimọ imọdiọk ikan se Jehovah atuade mbọm, koro enye isịnke esịt eke obụn̄ọde ke ndek. (Psalm 51:17) Bible ọsọn̄ọ ọnọ nnyịn ete: “Jehovah emenyene esịt mbọm ye mfọnido, isọpke iyatesịt, ndien awak ima. Kpa nte ete atuade nditọ esie mbọm, kpa ntre ke Jehovah atua mmọ eke ẹbakde enye mbọm.” (Psalm 103:8, 13) Ke akpanikọ, utọ Abasi mbọm oro odot kpukpru itoro nnyịn!
Nsụhọ Akabade Edisana Ọnọ Jehovah
13. Nte ẹwetde ke Isaiah 4:3, didie ke Isaiah etịn̄ aban̄a nsụhọ oro Jehovah edituade mbọm?
13 Ẹma ẹnanam nnyịn idiọn̄ọ nsụhọ oro Jehovah edituade mbọm, edi idahaemi Isaiah etịn̄ aban̄a mmọ ọyọhọ ọyọhọ. Enye ewet ete: “Ama ekem, owo eke ẹsụhọde ke Zion, eke ẹnyụn̄ ẹkpọn̄de ke Jerusalem, ẹyekere edisana, kpa kpukpru owo ẹmi ẹwetde ẹnịm ẹnọ uwem ke Jerusalem.”—Isaiah 4:3.
14. Mmanie ẹdi “owo eke ẹsụhọde” ye “eke ẹnyụn̄ ẹkpọn̄de,” ndien ntak emi Jehovah edituade mmọ mbọm?
14 Mmanie ẹdi “owo eke ẹsụhọde” ye “eke ẹnyụn̄ ẹkpọn̄de”? Mmọ ẹdi mbon eke ẹbọhọde ẹmi ẹsiakde ke ufan̄ikọ oro ebemde iso—mme Jew mbon ntan̄mfep ẹmi ẹdiyakde ẹfiak ẹnyọn̄ ẹka Judah. Idahaemi Isaiah owụt ntak emi Jehovah edituade mmọ mbọm—mmọ “ẹyekere edisana.” Edisana ọwọrọ “edisana m̀mê ediden̄i eke ido ukpono; idaha oro asanade.” Ndidi edisana abuana ndidi ediden̄i, m̀mê ndinana ndek ke ikọ ye ke edinam, man ẹkekem ye idaha oro Jehovah enịmde kaban̄a se inende inyụn̄ idotde. Ih, Jehovah ayatua mbon oro ‘ẹsanade’ mbọm oyonyụn̄ ayak mmọ ẹfiak ẹnyọn̄ “edisana obio,” Jerusalem.—Nehemiah 11:1.
15. (a) Ikọ oro, ‘ẹwetde ẹnịm ẹnọ uwem ke Jerusalem,’ eti nnyịn aban̄a nso ido edinam mme Jew? (b) Nso ntọt oro anamde owo ekere n̄kpọ ke mme ikọ Isaiah ẹwụt?
15 Nte anam-akpanikọ nsụhọ emi edidu do? Isaiah ọn̄wọn̄ọ ete: ‘Ẹyewet mmọ ẹnịm ẹnọ uwem ke Jerusalem.’ Emi eti nnyịn aban̄a ido mme Jew nditịm nnịm n̄wed enyịn̄ ubon ye esien Israel. (Nehemiah 7:5) Ndiwet enyịn̄ ke n̄wed enyịn̄ ọkọwọrọ ke owo oro ke odu uwem, koro ke ini owo akpade, ẹyesio enyịn̄ esie ẹfep. Ke mme ikpehe efen ke Bible, nnyịn ikot iban̄a ndamban̄a n̄wed enyịn̄ emi esịnede enyịn̄ mbon oro Jehovah ọnọde uwem. Edi ẹsịn enyịn̄ ke n̄wed emi ẹtiene idaha, koro Jehovah ekeme ‘ndisọhi’ mme enyịn̄ mfep. (Exodus 32:32, 33; Psalm 69:28) Mme ikọ Isaiah, ndien, ẹdi ntọt oro anamde owo ekere n̄kpọ—mbon oro ẹfiakde ẹnyọn̄ ẹkeme ndika iso ndụn̄ ke idụt mmọ oro ẹfiakde ẹbọp n̄kukụre edieke mmọ ẹkade iso ẹsana ke enyịn Abasi.
16. (a) Nso ke Jehovah okoyom oto mbon oro enye akayakde ẹfiak ẹnyọn̄ Judah ke 537 M.E.N.? (b) Ntak ẹkemede ndidọhọ ke mbọm oro Jehovah atuade nsụhọ oro ẹyetde aran ye “mme erọn̄ en̄wen” idịghe ke ikpîkpu?
16 Ke 537 M.E.N., nsụhọ oro ẹkefiakde ẹnyọn̄ Jerusalem ẹkenam ntre ye eti uduakesịt—ndifiak n̄wụk utuakibuot akpanikọ. Idụhe owo ndomokiet emi akasabarede idem ke mme edinam ukpono ndem m̀mê ndedehe edu uwem oro Isaiah ọkọsọn̄ọde akpan emi ekenyenede unen ndifiak nnyọn̄. (Isaiah 1:15-17) Ekedi sụk mbon oro Jehovah ekesede nte edisana ẹkekeme ndifiak nnyọn̄ Judah. (Isaiah 35:8) Ukem ntre, tọn̄ọ nte ẹkesio mmọ ke ntan̄mfep eke spirit ke 1919, nsụhọ oro ẹyetde aran, emi ediwak miliọn “erọn̄ en̄wen” ẹdianade ye mmọ idahaemi—kpa mbon oro ẹnyenede idotenyịn nsinsi uwem ke isọn̄—ẹmesịn ofụri ukeme ndisana ke enyịn Abasi. (John 10:16) Mmọ ẹsọn mme ukpepn̄kpọ ye mme edinam Babylon. Nte owo kiet kiet, mmọ ẹdomo ndimụm n̄kokon̄ idaha Abasi kaban̄a ido uwem n̄kama. (1 Peter 1:14-16) Mbọm oro Jehovah atuade mmọ idịghe ke ikpîkpu.
17. Enyịn̄ mmanie ke Jehovah ewet ke “n̄wed uwem,” ndien nso ke nnyịn ikpebiere ndinam?
17 Ti ete ke Jehovah ama ọfiọk mbon oro ẹkesanade ke Israel ye nte ke enye ‘ama ewet enyịn̄ mmọ enịm ọnọ uwem.’ Mfịn, n̄ko, Jehovah okụt mme ukeme oro nnyịn isịnde man isana ke ikpọkidem ye ke ekikere nte nnyịn ‘inọde idem nnyịn nte odu uwem uwa, emi asanade, onyụn̄ enemde Abasi ndibọ.’ (Rome 12:1) Ndien Abasi ewet enyịn̄ kpukpru mbon oro ẹtienede utọ usụn̄ uwem oro ke “n̄wed uwem” esie—ndamban̄a n̄wetnnịm n̄kpọ oro ọdọn̄ọde mme enyịn̄ mbon oro ẹdude ke idaha ndinyene nsinsi uwem, edide ke heaven m̀mê ke isọn̄. (Philippi 4:3; Malachi 3:16) Do, ẹyak nnyịn inam ofụri se ikemede ndika iso nsana ke enyịn Abasi, koro adan̄aoro ke nnyịn ikeme ndinam enyịn̄ nnyịn odu ke ọsọn̄urua “n̄wed” oro.—Ediyarade 3:5.
Un̄wọn̄ọ Ima Ima Ukpeme
18, 19. Nte ekemde ye Isaiah 4:4, 5, nso edinam asana ke Jehovah edinam, ndien didie ke edinam emi?
18 Ekem Isaiah owụt nte mme andidụn̄ idụt oro ẹfiakde ẹbọp mi ẹdidide edisana ye mme edidiọn̄ oro ẹnade ẹbet mmọ. Enye ọdọhọ ete: “Ke ini Ọbọn̄ edidade spirit ikpe ye spirit ufọp eyet nditọ-iban Zion ndek ke idem efep, onyụn̄ osio Jerusalem iyịp ke esịt efep. Ndien ke enyọn̄ ofụri idụn̄ obot Zion, ye ke enyọn̄ mme esop esie, ke Jehovah edinam obubịt enyọn̄ ye nsụn̄ikan̄ ke uwemeyo, ye edisak edemeikan̄ ke okoneyo: koro n̄kpọ oyofụhọ ke ofụri ubọn̄.”—Isaiah 4:4, 5.
19 Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ Isaiah ama asua ọnọ “nditọ-iban Zion,” ẹmi enyọn̄ enyọn̄ n̄kpọmbana mmọ okofụkde mbiara ido uwem mmọ. Enye ke ofụri ofụri ama ayarade n̄ko ubiomikpe iyịp oro mme owo ẹkenyenede, akpakde mmọ ndiyet idemmọ nnam asana. (Isaiah 1:15, 16; 3:16-23) Mi, nte ededi, enye asak iso ese ini emi Abasi ke idemesie ‘ediyetde ndek,’ m̀mê ndedehe ido uwem, edinyụn̄ ‘osiode ntọi iyịp’ efep. (Isaiah 4:4, New International Version) Didie ke edinam asana emi edida itie? Ebe ke “spirit ikpe” ye “spirit ufọp.” Nsobo Jerusalem ye ntan̄mfep Babylon oro ẹdide edidi afai afai ọkpọsọn̄ ubiereikpe ye ikan̄îkan̄ iyatesịt Abasi ke idem ndedehe idụt oro. Nsụhọ oro ẹbọhọde nsobo ẹmi ẹnyụn̄ ẹfiakde ẹnyọn̄ obio mmọ ẹyesụhọde idem, ẹnyụn̄ ẹsana. Ntak edi oro mmọ ẹdidide edisana ẹnọ Jehovah ẹnyụn̄ ẹtuade mmọ mbọm.—Men Malachi 3:2, 3 domo.
20. (a) Mme ikọ ẹmi “obubịt enyọn̄,” “nsụn̄ikan̄,” ye “edisak edemeikan̄” ẹti owo ẹban̄a nso? (b) Ntak emi mîyomke mbon ntan̄mfep oro ẹkenamde ẹsana ẹkop ndịk?
20 Ebede ke Isaiah, Jehovah ọn̄wọn̄ọ ete ke imọ iyọnọ nsụhọ oro ẹnamde ẹsana mi ima ima ukpeme. Mme ikọ oro “obubịt enyọn̄,” “nsụn̄ikan̄,” ye “edisak edemeikan̄” ẹti owo ẹban̄a nte Jehovah ekekpemede nditọ Israel ke mmọ ẹma ẹkekpọn̄ Egypt. “Adaha ikan̄ ye eke obubịt enyọn̄” ama ekpeme mmọ osio ke ubọk nditọ Egypt oro ẹkebịnede mmọ; enye n̄ko ama ada mmọ usụn̄ ke wilderness. (Exodus 13:21, 22; 14:19, 20, 24) Ke ini Jehovah okowụtde idem ke Obot Sinai, obot oro ‘ama ọwọrọ nsụn̄ikan̄.’ (Exodus 19:18) Idiyomke mbon ntan̄mfep oro ẹnamde ẹsana mi ẹkop ndịk adan̄aoro. Jehovah edidi Andikpeme mmọ. Enye oyodu ye mmọ edide mmọ ẹsop idem ke ufọk mmọ m̀mê ẹsop idem ọtọkiet ke ndisana mbono.
21, 22. (a) Ẹkesiwak ndibọp ataya, m̀mê efe, kaban̄a nso uduak? (b) Nso idotenyịn ke ẹnọ mbon ntan̄mfep oro ẹnamde ẹsana?
21 Isaiah eberi se enye etịn̄de aban̄a ukpeme Abasi ebe ke ndiwụk ntịn̄enyịn ke uwem eke usen ke usen. Enye ewet ete: “Ataya eyetie nte mfụt ke uwemeyo, mbak eyo, ye nte ebiet ubọhọ, ye udịbe, mbak oyobio ye edịm.” (Isaiah 4:6) Ẹma ẹsiwak ndibọp ataya, m̀mê efe, ke in̄wan̄ vine m̀mê ke an̄wa man ekwi owo ufiop ke ndaeyo ye tuep ye oyobio ke ukwọ edịm.—Men Jonah 4:5 domo.
22 Ke ini ọkpọsọn̄ ufiop ukọbọ ye oyobio ubiọn̄ọ ẹsịmde mmọ, nsụhọ oro ẹnamde asana oyokụt nte Jehovah edide Ebiet emi ukpeme, ifụre, ye ubọhọ ẹtode. (Psalm 91:1, 2; 121:5) Ke ntem ẹnịm mmọ eti idotenyịn ke iso: Edieke mmọ ẹkpọn̄de ndedehe ukpepn̄kpọ ye mme edinam Babylon, ẹnyịmede ubiereikpe Jehovah oro anamde mmọ ẹsana, ẹnyụn̄ ẹdomode ndika iso nsana, mmọ ẹyeka iso ẹdu ke ifụre, nte n̄kpọ eke ẹdude ke “ataya” ukpeme Abasi.
23. Ntak emi Jehovah ọdiọn̄de nsụhọ oro ẹyetde aran ye mme nsan̄a mmọ?
23 Fiọk ete ke edinam asana ebem iso, ekem mme edidiọn̄. Emi edi ntre ke eyo nnyịn. Ko ke 1919 nsụhọ oro ẹyetde aran ke nsụhọdeidem ẹma ẹnyịme edinam asana, ndien Jehovah ‘ama eyet’ ndek mmọ efep. Toto ke ini oro, “akwa otuowo” eke mme erọn̄ en̄wen n̄ko ẹnyịme Jehovah eyet mmọ ẹsana. (Ediyarade 7:9) Ntem ke ẹnamde ẹsana, nsụhọ ye nsan̄a mmọ ẹbọ edidiọn̄—Jehovah ọmọnọ mmọ ukpeme esie. Enye ke utịbe utịbe usụn̄ ibiọn̄ọke ufiop ukọbọ ye oyobio ubiọn̄ọ ndisịm mmọ. Edi enye ekpeme mmọ, nte n̄kpọ eke ọbọpde ‘ataya ndifụk mmọ ye etehe ndibọhọ edịm.’ Didie?
24. Nso uyarade idu nte ke Jehovah ọdiọn̄ ikọt esie nte esop?
24 Kere ban̄a emi: Ndusụk mme okopodudu ukara ke mbụk ẹma ẹdori ukpan ke utom ukwọrọikọ Mme Ntiense Jehovah mîdịghe ẹdomo ndisọhi mmọ mfep ofụri ofụri. Edi, Mme Ntiense ẹsọn̄ọ ẹda ẹnyụn̄ ẹka iso ndikwọrọ ikọ ye unana edikpa mba! Ntak emi n̄kpọsọn̄ idụt mîkemeke nditre utom ekpri otu mme owo ẹmi ẹtiede nte inyeneke ukpeme? Koro Jehovah emesịn mme asan̄autom esie oro ẹsanade ke “ataya” ukpeme oro owo ndomokiet mîkemeke ndiwụri!
25. Ndinyene Jehovah nte Andikpeme nnyịn ọwọrọ nso ọnọ nnyịn owo kiet kiet?
25 Nso kaban̄a nnyịn owo kiet kiet? Ndinyene Jehovah nte Andikpeme nnyịn iwọrọke ite ke nnyịn idinyeneke mfịna ke editịm n̄kpọ emi. Ediwak mme anam-akpanikọ Christian ẹsobo n̄kpọsọn̄ idaha, utọ nte unana, mme oto-obot afanikọn̄, ekọn̄, udọn̄ọ, ye n̄kpa. Ke ini isobode mme utọ nnanenyịn oro, ẹyak nnyịn ikûdede ifre ite ke Abasi nnyịn odu ye nnyịn. Enye ekpeme nnyịn ke n̄kan̄ eke spirit, ọnọde nnyịn se iyomde—idem ọnọde “akwa ubom odudu”—ndiyọ mme idomo ke edinam akpanikọ. (2 Corinth 4:7) Ke idude ke ifụre ke iso esie, iyomke nnyịn ikop ndịk. Kamse, adan̄a nte nnyịn inamde ukeme nnyịn ndinịm idem asana ke enyịn esie, n̄kpọ ndomokiet ‘idikemeke ndidianade nnyịn n̄kpọn̄ ima Abasi.’—Rome 8:38, 39.
[Mme Ikọ idakisọn̄]
a Ndusụk nditọ ukpepn̄kpọ ẹnọ ekikere ẹte ke ubak udịmikọ oro “nsehe Jehovah” etịn̄ aban̄a Messiah, emi mîdiwụtke idem tutu ẹfiak ẹbọp Jerusalem. Ke mme Targum usem Aramaic, edifiak n̄wed ubak udịmikọ emi ke ikọ en̄wen okot ntem: “Messiah [Christ] Jehovah.” Nte enemde, ukem ikọenyịn̄ usem Hebrew oro (tseʹmach) ke Jeremiah ada ke ukperedem ke ini enye etịn̄de aban̄a Messiah nte “edinen nsehe” emi etịbede ọnọ David.—Jeremiah 23:5; 33:15.
b ‘Mbon eke ẹbọhọde’ ẹsịne ndusụk mbon oro ẹkemanade ke ntan̄mfep. Ẹkeme ndida nte ke mmọ ẹmi ‘ẹma ẹbọhọ,’ sia mmọ mîkpakamanake edieke mme ete ete mmọ mîkpọkọbọhọke nsobo oro.—Ezra 9:13-15; men Mme Hebrew 7:9, 10 domo.
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 63]
Oyobio ubiereikpe Abasi ke edi ebịne Judah