Jehovah Ọdiọn̄ Edisana Utuakibuot
Ibuot Edịp Ye Itiaba
Jehovah Ọdiọn̄ Edisana Utuakibuot
1. Mme ibuotikọ ewe ke ẹsio ẹwụt ke akpatre ibuot Isaiah, ndien mme mbụme ewe ke ẹbọrọ?
KE AKPATRE ibuot Isaiah, ẹda ndusụk akpan ibuotikọ ke n̄wed ntịn̄nnịm ikọ emi ẹdisịm utịt in̄wan̄-in̄wan̄, ẹnyụn̄ ẹbọrọ ediwak akpan mbụme. Edikon̄ idaha Jehovah, nte enye asuade mbubịk, ubiere esie ndinọ mme idiọkowo ufen, ye ima ye edikere mban̄a oro enye enyenede ọnọ mme anam-akpanikọ ẹdi ndusụk ke otu mme ibuotikọ oro ẹsiode ẹwụt. Akande oro, ẹbọrọ mme mbụme ẹtienede mi: Nso inam utuakibuot akpanikọ okpụhọde ye eke nsu? Didie ke nnyịn ikeme nditịm nnịm ke akpanikọ nte ke Jehovah oyosio mbon mbubịk usiene, oro ẹnamde nte idi ndisana ke adan̄aemi ẹfịkde ikọt Abasi? Didie ke Jehovah edidiọn̄ mbon oro ẹnamde akpanikọ ẹnọ enye?
Ukpọhọde Edisana Utuakibuot
2. Nso ke Jehovah etịn̄ aban̄a ubom esie, ndien nso ke ikọ emi mîwọrọke?
2 Akpa kan̄a, ntịn̄nnịm ikọ oro odori nsọn̄uyo ke ubom Jehovah: “Ntem ke Jehovah ọdọhọ, ete, Enyọn̄ edi ebekpo mi, isọn̄ onyụn̄ edi udorukot mi: nso ufọk ke mbufo ẹdibọp ẹnọ mi? nso ebiet ke mbufo ẹdinịm ke nduọk-odudu mi n̄ko?” (Isaiah 66:1) Ndusụk owo ẹnịm ẹte ke prọfet emi ọdọhọ mme Jew ẹkûbọp temple Jehovah ke ini ẹfiakde ẹtan̄ idụt oro ẹbok ke isọn̄ emana mmọ. Idịghe ntre; Jehovah ke idemesie ọyọnọ ewụhọ ẹfiak ẹbọp temple. (Ezra 1:1-6; Isaiah 60:13; Haggai 1:7, 8) Nso ndien ke ubak udịmikọ emi ọwọrọ?
3. Ntak emi odotde nditịn̄ mban̄a isọn̄ nte “udorukot” Jehovah?
3 Akpa, nnyịn imekeme ndikere ntak emi ẹtịn̄de ẹban̄a isọn̄ nte “udorukot” Jehovah. Emi idịghe ikọ edisụhọde itie. Isọn̄ ikpọn̄ ke ẹtịn̄ ẹban̄a ke san̄asan̄a usụn̄ emi ke otu ediwak biliọn edibotn̄kpọ emi ẹdude ke ekondo. Ekondo nnyịn edidi n̄wọrọnda ke nsinsi, koro edi mi ke ikpọn̄-ikpọn̄ edibon Eyen Jehovah ọkọnọ ufak, onyụn̄ edi mi ke Jehovah ediwụt unen itie edikara esie ebe ke Obio Ubọn̄ Messiah. Enen didie nte ẹkot isọn̄ udoriukot Jehovah! Edidem ekeme ndida utọ udoriukot oro ndidọk edikon̄ ebekpo esie ndien ekem ada odori ukot.
4. (a) Ntak emi ufọk ekededi ke isọn̄ mîkemeke ndidi ebiet nduọkodudu nnọ Jehovah Abasi? (b) Nso ke ubak udịmikọ oro “kpukpru n̄kpọ” ọwọrọ, ndien nso ke nnyịn inyene ndibiere mban̄a utuakibuot nnọ Jehovah?
4 Edi akpanikọ, edidem isitiehe-tie ke udoriukot esie, Jehovah inyụn̄ idụn̄ke ke isọn̄. Kamse, akaka enyọn̄ ikam ikemke enye! N̄wan̄wadise ikpîkpu ufọk ekededi ke isọn̄ ndikem Jehovah man ekpedi ata ufọk ọnọ enye. (1 Ndidem 8:27) Ebekpo Jehovah ye ebiet nduọkodudu esie ẹdu ke obio mme spirit, emi edide usụn̄ifiọk oro ẹdade “enyọn̄” ẹtịn̄ ikọ ke Isaiah 66:1. Udiana ufan̄ikọ anam akpan n̄kpọ emi enen̄ede an̄wan̄a ete: “Jehovah ọdọhọ, ete, Ubọk mi akanam kpukpru n̄kpọ, ndien kpukpru mmọ emi ẹdu.” (Isaiah 66:2a) Kere nte Jehovah atatde ubọk nte enye ọdọhọde “kpukpru n̄kpọ”—kpukpru n̄kpọ ke enyọn̄ ye ke isọn̄. (Isaiah 40:26; Ediyarade 10:6) Nte Akwa Andibot ofụri ekondo, enye odot ndinyene se ikande ikpîkpu ufọk oro ẹyakde ẹnọ enye. Enye odot ndibọ se ikande sụk enyọn̄ enyọn̄ utuakibuot.
5. Didie ke nnyịn iwụt nte ke nnyịn ‘imokụt ukụt, esịt onyụn̄ otụhọde’ nnyịn?
5 Nso orụk utuakibuot odot ye Andikara Ekondo? Enye ke idemesie asian nnyịn ete: “Nyowụk enyịn nse owo emi, kpa eyen ukụt, emi esịt onyụn̄ [otụhọrede], emi onyụn̄ enyekde aban̄a ikọ mi.” (Isaiah 66:2b) Ih, nnennen idaha esịt andituak ibuot edi akpan n̄kpọ ọnọ edisana utuakibuot. (Ediyarade 4:10b) Ana andituak ibuot nnọ Jehovah ‘okụt ukụt, esịt onyụn̄ otụhọde’ enye. Ndi emi ọwọrọ ke Jehovah iyomke nnyịn ikop inemesịt? Baba, enye edi “Abasi inemesịt,” ndien enye n̄ko oyom mme andituak ibuot nnọ enye ẹkop idatesịt. (1 Timothy 1:11, NW; Philippi 4:4) Nte ededi, kpukpru nnyịn imesinam idiọkn̄kpọ ediwak ini, ndien inaha nnyịn ida mme idiọkn̄kpọ nnyịn mfefere mfefere. Mmọ ẹkpenyene ndinam “ukụt” omụm nnyịn, ifụhọde nte ke nnyịn imokpu ndida ekekem ye ndinen idaha Jehovah. (Psalm 51:17) Oyom nnyịn iwụt nte ke ‘esịt otụhọde’ nnyịn ebe ke ndikabade esịt, in̄wanade ibiọn̄ọ mme ntụhọ unam idiọkn̄kpọ nnyịn, inyụn̄ ibọn̄de akam iben̄e edifen otode Jehovah.—Luke 11:4; 1 John 1:8-10.
6. Ke nso usụn̄ifiọk ke ata mme andituak ibuot ẹkpenyene ‘ndinyek mban̄a ikọ Abasi’?
6 Ke adianade do, Jehovah ese mbon oro ‘ẹnyekde ẹban̄a ikọ esie.’ Ndi emi ọwọrọ ke enye oyom nnyịn ikop ndịk ke ini ekededi oro nnyịn ikotde mme ibet esie? Baba, utu ke oro, enye oyom nnyịn ikere iban̄a se enye etịn̄de ke uten̄e ye ukpono. Nnyịn imoyom item esie ke esịt akpanikọ, idade enye nte ndausụn̄ ke kpukpru ikpehe uwem. (Psalm 119:105) Nnyịn imekeme ‘ndinyek’ n̄ko ke usụn̄ifiọk eke edikop ndịk mban̄a ekikere edisọn̄ ibuot ye Abasi, eke edida mme item owo nsabade akpanikọ esie, m̀mê ndida enye mfefere mfefere. Utọ edu nsụhọdeidem oro edi akpan n̄kpọ ke edisana utuakibuot—edi, ke mfụhọ, enye anana ke ererimbot mfịn.
Jehovah Asasua Mbubịk Utuakibuot
7, 8. Didie ke Jehovah ese enyọn̄ enyọn̄ utuakibuot mbon mbubịk ido ukpono?
7 Nte Isaiah ekerede aban̄a mbon eyo esie, enye etịm ọfiọk ete ke ibat ibat owo ẹnyene edu oro Jehovah oyomde oto mme andituak ibuot nnọ enye. Ke ntak emi, ọsọn̄ibuot Jerusalem odot ndibọ ubiereikpe oro asan̄ade ekpere. Tịm fiọk nte Jehovah esede utuakibuot oro adade itie ke Jerusalem: “Eke ọyọkde enan̄ owot owo; eke awade eyen erọn̄ atuak ebua itọn̄; eke odoride inuak-udia esịme iyịp edi; eke ọfọpde incense ọkọm ibọk. Mmọ ẹmemek usụn̄ mmọ n̄ko, n̄kpọ mbubiam mmọ ẹnyụn̄ ẹnem mmọ esịt.”—Isaiah 66:3.
8 Mme ikọ emi ẹti nnyịn ẹban̄a mme ikọ Jehovah oro ẹwetde ke akpa ibuot Isaiah. Do Jehovah ama asian mme otụtutọn̄ ikọt esie ete ke enyọn̄ enyọn̄ utuakibuot mmọ inemke imọ esịt, onyụn̄ anam edinen iyatesịt imọ etetịm ọsọn̄ sia mme andituak ibuot ẹdide mbubịk. (Isaiah 1:11-17) Ukem ntre, idahaemi Jehovah emen mme uwa mmọ odomo ye ata oburobụt ubiatibet. Mmọ ndiwa ọsọn̄urua ayara enan̄ idinamke esịt enem Jehovah kpa nte mmọ ndiwot owo mîdinamke esịt enem enye! Ẹmen mme uwa eken ẹdomo ye ediwa ebua m̀mê edi, kpa mme unam oro ẹkedide ndedehe ke idak Ibet Moses oro mîkonyụn̄ itịmke idot ndida nnam uwa. (Leviticus 11:7, 27) Nte Jehovah eyetre ndinọ ufen ke utọ mbubịk ido ukpono oro?
9. Didie ke ata ediwak Jew ẹnam n̄kpọ ẹban̄a mme n̄kpọ editi Jehovah ebe ke Isaiah, ndien nso ididi utịp oro owo mîkemeke ndifep?
9 Jehovah ọdọhọ idahaemi ete: “Ami n̄ko nyemek ndutụhọ mmọ, nnyụn̄ nda se mmọ ẹdịghede ntiene mmọ: koro ami n̄kokotde, ndien baba owo kiet eke eyerede idụhe; n̄kọdọhọ, edi mmọ ikopke: mmọ ẹnyụn̄ ẹnam idiọk ke enyịn mi, ẹnyụn̄ ẹmek se mmemmaha.” (Isaiah 66:4) Nte eyịghe mîdụhe Isaiah ekeme nditịn̄ mme ikọ emi ye ọyọhọ mbuọtidem. Ke ediwak isua enye ke Jehovah akada ‘ndikot’ nnyụn̄ ‘ndọhọ’ ikọ ye ikọt Esie. Ke ofụri ofụri, prọfet oro ama enen̄ede ọfiọk ete ke owo ndomokiet ikakpan̄ke utọn̄. Sia mmọ ẹkade iso ndinam idiọk, mmọ iditreke ndibọ usiene. Jehovah iditreke ndimek ufen mmọ nnyụn̄ nda mme enyene-ndịk n̄kpọntịbe ntiene ọsọn̄ibuot ikọt esie.
10. Nso ke usụn̄ emi Jehovah anamde n̄kpọ ye Judah asian nnyịn aban̄a nte enye esede Christendom?
10 Kpasụk ntre, Christendom eyomfịn anam mme n̄kpọ oro Jehovah mîmaha. Ukpono ndem ọmọyọhọ ke mme ufọkabasi esie, ẹda ke mme n̄kpoto esie ndimenede mme ukpepn̄kpọ akwaifiọk oro mîkemke ye N̄wed Abasi ye item owo ke enyọn̄, ndien ediyom odudu ukaraidem ada enye ekesịn ke ata ntotụn̄ọ itie ebuana efịbe eke spirit ye mme idụt ererimbot. (Mark 7:13; Ediyarade 18:4, 5, 9) Nte ekedide ye Jerusalem eset, utịp oro odotde ye Christendom—n̄kpọ oro “ẹdịghede”—iditreke ndisịm enye. Kiet ke otu mme ntak oro enye mîditreke ndibọ ufen edi usụn̄ emi enye anamde n̄kpọ ye ikọt Abasi.
11. (a) Nso iketịp isịn ke idiọkn̄kpọ mbon nsọn̄ibuot eke eyo Isaiah? (b) Ke nso usụn̄ifiọk ke mbon iduọk ini Isaiah ẹkebịn mme anam-akpanikọ ẹfep ‘ẹban̄a enyịn̄ Abasi’?
11 Isaiah aka iso ete: “Mbufo emi ẹnyekde idem ke ikọ esie, ẹkop ikọ Jehovah: nditọete mbufo emi ẹsuade mbufo, ẹnyụn̄ ẹbịnde mbufo ẹfep, ẹban̄a enyịn̄ mi, ẹdọhọ ẹte, ‘Jehovah ayada ukpono: nnyịn iyonyụn̄ ise idatesịt mbufo;’ ndien bụt ayanam mmọ.” (Isaiah 66:5) “Nditọete” Isaiah, kpa mbon obio esie, ẹnyene mbiomo emi Abasi ọnọde ndida ke ibuot Jehovah Abasi nnyụn̄ nsụk ibuot nnọ itie edikara esie. Mmọ nditre ndinam emi anam idiọkn̄kpọ mmọ enen̄ede okpon. Edi se itịpde isịn ke idiọkn̄kpọ mmọ edi nte ke mmọ ẹsua irenowo oro ẹnamde akpanikọ ẹnyụn̄ ẹsụhọrede idem, utọ nte Isaiah. Mbon nsọn̄ibuot emi ẹsua ẹnyụn̄ ẹbịn mme anam-akpanikọ emi sia mbon emi ẹdade ke ibuot Jehovah Abasi ke akpanikọ. Ke usụn̄ifiọk oro ke ẹbịn mme owo emi ‘ẹban̄a enyịn̄ Abasi.’ Ke ukem ini oro, mme nsunsu asan̄autom Jehovah ẹdọhọ ke mmimọ ida ke ibuot esie, ẹwụtde edu ukpono ke ndida mme ikọ ido ukpono nte “Jehovah ayada ukpono”! a
12. Nso idi ndusụk uwụtn̄kpọ mbon mbubịk ido ukpono ndikọbọ mme anam-akpanikọ asan̄autom Jehovah?
12 Usua oro nsunsu ido ukpono asuade mme andisọn̄ọ nyịre ke edisana utuakibuot idịghe obufa n̄kpọ. Enye edi n̄kaiso edisu ntịn̄nnịm ikọ eke Genesis 3:15, oro ekebemde iso etịn̄ aban̄a usua anyan ini ke ufọt mfri Satan ye Mfri n̄wan Abasi. Jesus ama asian mme anditiene enye oro ẹyetde aran ke akpa isua ikie ete ke mmọ n̄ko ẹyebọ ufen ke ubọk mbio obio mmọ—ẹyebịn ẹfep ke mme synagogue ẹnyụn̄ ẹkọbọ mmọ tutu esịm n̄kpa. (John 16:2) Ndien nso kaban̄a eyomfịn? Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ “ukperedem ini” emi, ikọt Abasi ẹma ẹkụt ke ukem ukọbọ oro ke edi ke iso. (2 Timothy 3:1) Ko ke 1914, Enyọn̄-Ukpeme (Ikọmbakara) ama okot oto Isaiah 66:5, ọdọhọde ete: “Ekpere ndidi kpukpru ukọbọ oro ẹsịmde ikọt Abasi ẹto mbon oro ẹdọhọde nte idide Christian.” Kpasụk ibuotikọ oro ama ọdọhọ n̄ko ete: “Nnyịn ifiọkke m̀mê mmọ ẹkeme ndinam n̄kpọ mbe ubọk ke eyo nnyịn—ndiwot nnyịn ke n̄kan̄ eke n̄kaowo, ndiwot esop nnyịn, idem ndiwot nnyịn ata ediwowot.” Mme ikọ oro ẹkekabade ẹdi akpanikọ didie ntem! Ikebịghike ke ẹma ẹkewet mme ikọ oro, ukọbọ oro mme ọkwọrọ ederi ẹkesịnde nsọk ẹnọ ama ebe ubọk ke ini Ekọn̄ Ererimbot I. Edi Christendom ama adia bụt, kpa nte ẹkebemde iso ẹtịn̄. Didie?
Usọp Usọp Edifiak Ntan̄ Mbọk ke Mbuari
13. Ke akpa edisu oro, nso idi “uyom ndutịme [emi otode] ke obio”?
13 Isaiah etịn̄ ke ntịn̄nnịm ikọ ete: “Uyom ndutịme oto ke obio! uyo oto ke temple! uyo Jehovah emi osiode usiene ye mme asua esie.” (Isaiah 66:6) Ke akpa edisu ikọ emi, “obio” oro edi Jerusalem, emi temple Jehovah odude. “Uyom ndutịme” ọnọ ekikere aban̄a uyom ndutịme ekọn̄, oro ẹkopde ke obio ke ini udịmekọn̄ Babylon adade ekọn̄ odụk obio oro ke 607 M.E.N. Nte ededi, nso kaban̄a edisu eke eyomfịn?
14. (a) Nso ke Malachi ekebem iso etịn̄ aban̄a Jehovah ndidi temple Esie? (b) Nte ekemde ye ntịn̄nnịm ikọ Ezekiel, nso iketịbe ke ini Jehovah ekedide temple esie? (c) Ini ewe ke Jehovah ye Jesus Christ ẹkedụn̄ọde temple eke spirit, ndien didie ke emi okotụk mbon oro ẹkedọhọde nte idade inọ edisana utuakibuot?
14 Mme ikọ emi ke Isaiah ẹdu ke n̄kemuyo ye ntịn̄nnịm ikọ iba efen, enye oro ẹwetde ke Ezekiel 43:4, 6-9 ye efen ke Malachi 3:1-5. Ezekiel ye Malachi ẹbem iso ẹtịn̄ ini emi Jehovah Abasi edide temple esie. Ntịn̄nnịm ikọ Malachi owụt ete ke Jehovah edi ndidụn̄ọde itie edisana utuakibuot esie nnyụn̄ nnam n̄kpọ nte Andinam Asana, esịnde mbon oro ẹwụtde enye ke ukwan̄ usụn̄. N̄kukụt Ezekiel owụt Jehovah nte odụkde temple onyụn̄ ọdọhọde ete ẹsion̄o kpukpru oburobụt ido ye ukpono ndem ẹfep. b Ke edisu mme ntịn̄nnịm ikọ emi ke eyomfịn, akpan n̄kpọntịbe eke spirit ama ada itie ke 1918 ke ebuana ye utuakibuot Jehovah. Etie nte Jehovah ye Jesus ẹma ẹdụn̄ọde kpukpru mbon oro ẹdọhọde nte idade ke ibuot edisana utuakibuot. Ndụn̄ọde oro ama ada ekesịm editop Christendom nduọk ke akpatre. Ye mme anditiene Christ oro ẹyetde aran, ndụn̄ọde oro ọkọwọrọ ibio ibio ini edinam asana ndien, ke etienede oro ekedi usọp usọp edifiak ntan̄ mbok ke n̄kan̄ eke spirit ke 1919.—1 Peter 4:17.
15. Ewe emana ke ẹbem iso ẹtịn̄ ẹban̄a, ndien didie ke emi okosu ke 537 M.E.N.?
15 Ẹwụt edifiak ntan̄ mbok emi nte odotde ke mme ufan̄ikọ ẹtienede mi ke Isaiah: “Ke uman mika-itụkke enye, enye aman; ke ubiak mika-isịmke enye, enye aman eyen-eren. Anie okokop orụk n̄kpọ ntem? Anie okokụt orụk n̄kpọ nte mmọ emi? Nte ofụri obio edimana usen kiet? Mme idụt ẹdimana ini kiet? Koro uman omotụk Zion, enye omonyụn̄ aman nditọ esie.” (Isaiah 66:7, 8) Mme ikọ emi ẹma ẹnyene akpa aduai-owo-idem edisu ẹnọ mme Jew mbon ntan̄mfep ke Babylon. Ẹfiak ẹwụt Zion, m̀mê Jerusalem nte n̄wan emi amande eyen, edi nso esen esen uman ke emi edi ntem! Enye edi ata usọp usọp, ye ke ata mbuari, tutu eyen amana mbemiso ubiak uman ọtọn̄ọde! Emi edi uwụtn̄kpọ emi odotde. Ikọt Abasi ndifiak mmana nte n̄wọrọnda idụt ke 537 M.E.N. ekedi ata usọp usọp ye ke ata mbuari tutu enye etie nte utịben̄kpọ. Kamse, ọtọn̄ọde ke ini oro Cyrus akasanade mme Jew ke ntan̄mfep ayak tutu esịm ini oro mme anam-akpanikọ nsụhọ ẹfiakde ẹnyọn̄ọ obio emana mmọ ekedi ọfiọn̄ ifan̄ kpọt! Emi okpụhọrede didie ntem ye mme n̄kpọntịbe oro ẹkedade ẹkesịm akpa emana idụt Israel! Ke 537 M.E.N., ikoyomke ẹkpe edidem oro ọsọn̄de esịt ubọk ẹyom ifụre, ikoyomke ẹfehe man ẹbọhọ udịmekọn̄ usua, ikoyomke ẹsan̄a isua 40 ke wilderness.
16. Ke edisu Isaiah 66:7, 8 eke eyomfịn, nso ke Zion ada aban̄a, ndien didie ke nditọ esie ẹfiak ẹmana?
16 Ke edisu eke eyomfịn, Zion ada aban̄a “n̄wan” Jehovah eke heaven, kpa esop esie eke heaven eke mme edibotn̄kpọ eke spirit. Ke 1919, “n̄wan” emi ama adat esịt ndikụt emana nditọ esie oro ẹyetde aran ke isọn̄ nte mme owo oro ẹtan̄de ẹbọk, kpa “idụt.” Edifiak mmana oro ekedi usọp usọp ye ke mbuari. c Ke ufan̄ ọfiọn̄ ifan̄ kpọt, mbon oro ẹyetde aran nte otu ẹma ẹto ke idaha unana edinam ẹdụk uwem nsọn̄idem oro ọyọhọde ye edinam ke “idụt” mmọ, kpa idaha edinam eke spirit oro Abasi ọnọde mmọ. (Ediyarade 11:8-12) Ke ini idọk 1919, mmọ ẹma ẹkam ẹtọt edisio obufa magazine oro etienede Enyọn̄-Ukpeme. Ẹkekot enye The Golden Age (idahaemi Awake!), ndien obufa magazine oro ekedi uyarade nte ke ẹma ẹfiak ẹsọn̄ọ ikọt Abasi idem ẹnyụn̄ ẹfiak ẹtan̄ mmọ ẹbok ẹnọ utom.
17. Didie ke Jehovah ọnọ ikọt esie nsọn̄ọ nte ke n̄kpọ ndomokiet ikemeke ndibiọn̄ọ imọ ndinam uduak imọ kaban̄a Israel eke spirit?
17 Idụhe odudu ndomokiet ke ekondo oro ekemede ndibiọn̄ọ edifiak mmana ke n̄kan̄ eke spirit emi. Ufan̄ikọ etienede etịn̄ ukem ekikere oro in̄wan̄-in̄wan̄ ete: “Jehovah ọdọhọ, ete, Nte ndiyak uman otụk, ndien nnamke aman? Abasi fo ọdọhọ, ete, Nte edi ami nnam owo aman eyen, ndien ndisịri?” (Isaiah 66:9) Kpa nte owo mîkemeke nditre emana ke ama ọkọtọn̄ọ, kpa ntre ke owo mîkekemeke nditre edifiak mmana Israel eke spirit, ke enye ama ọkọtọn̄ọ. Edi akpanikọ, ubiọn̄ọ ama odu, ndien etie nte ubiọn̄ọ efen efen ẹyedu ke ini iso. Edi Jehovah ikpọn̄ ekeme nditre se enye ọkọtọn̄ọde, ndien akanam enye inamke oro! Nte ededi, didie ke Jehovah anam n̄kpọ ye ikọt esie oro enye afiakde ọnọ nsọn̄idem?
Ima Ima Edikere Mban̄a Jehovah
18, 19. (a) Nso uwụtn̄kpọ oro edemerede udọn̄ ke Jehovah ọnọ, ndien didie ke emi abuana ikọt esie oro ẹdude ke ntan̄mfep? (b) Didie ke nsụhọ oro ẹyetde aran ẹbọ ufọn ẹto ima ima udia ye edikere mban̄a?
18 Ufan̄ikọ inan̄ oro ẹtienede ẹnọ uwụtn̄kpọ oro ẹdemerede udọn̄ ẹban̄a ima ima edikere mban̄a Jehovah. Akpa kan̄a, Isaiah ọdọhọ ete: “Mbufo ẹbre ye Jehovah, ẹnyụn̄ ẹdara ẹban̄a enye, kpukpru mbufo emi ẹmade enye: kpukpru mbufo emi ẹtuade enye, ẹdara idara ye enye: man mbufo ẹwap eba ndọn̄esịt esie ẹyụhọ: man mbufo ẹnyịmi uyụhọ ubọn̄ esie ẹnyụn̄ ẹdat esịt.” (Isaiah 66:10, 11) Mi Jehovah ada uwụtn̄kpọ an̄wan oro ọnọde nsekeyen eba. Ke ini nsekeyen okopde ọkpọsọn̄ ọ-biọn̄, enye esitua uyịre uyịre eyet. Edi ke ini eka emende enye ekpere eba man awap, mfụhọ esie esikabade inemesịt ye uyụhọ. Ke ukem usụn̄ oro, ẹyenam nsụhọ mme anam-akpanikọ Jew oro ẹdude ke Babylon ẹto ke idaha ntuan̄a ẹdụk idaha inemesịt ye uyụhọ usọp usọp ke ini edisana nyak ye edifiak ntan̄ mbok ama edisịm. Mmọ ẹyedat esịt. Jerusalem ayafiak enyene ubọn̄ esie nte ẹfiakde ẹbọp ẹnyụn̄ ẹfiakde ẹdụn̄ ke esịt. N̄ko, mme anam-akpanikọ andidụn̄ obio oro ẹyedara ubọn̄ esie. Mmọ ẹyefiak ẹkop nsọn̄idem ke n̄kan̄ eke spirit ebe ke itie oku oro anamde utom ifịk ifịk.—Ezekiel 44:15, 23.
19 Israel eke spirit ama ọbọ edidiọn̄ n̄ko ye akpakịp udia eke spirit ke ẹma ẹkefiak ẹtan̄ ẹbok ke 1919. Toto ke ini oro, ẹka iso ndinyene udia eke spirit emi otode “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” kpukpru ini. (Matthew 24:45-47) Emi enen̄ede edi ini ndọn̄esịt ye idatesịt ọnọ nsụhọ oro ẹyetde aran. Edi mme edidiọn̄ efen efen ẹdu.
20. Didie ke ẹda “akpa mmọn̄” ẹdiọn̄ Jerusalem ke eset ye ke eyomfịn?
20 Ntịn̄nnịm ikọ oro aka iso ete: “Koro ntem ke Jehovah ọdọhọ, ete, Sese, ami mmọn̄ nnyanade emem nnọ enye nte akpa mmọn̄, ye ubọn̄ mme idụt nte idịm mmọn̄ eke ọyọhọde ada mben: ndien mbufo ẹyewap eba, ẹyekọhọ ke n̄kan̄, owo ẹyenyụn̄ ẹtem mbufo ke edọn̄.” (Isaiah 66:12) Mi ẹda ekikere edinọ eyen eba ẹkeyịri ye ndise owụtde akpakịp edidiọn̄—“akpa mmọn̄” ye “idịm mmọn̄.” Idịghe sụk ediwak emem otode Jehovah ke ẹdida ẹdiọn̄ Jerusalem edi ẹyeda n̄ko “ubọn̄ mme idụt” emi ọfiọrọde onyụn̄ edide edidiọn̄ ikọt Abasi. Emi ọwọrọ ete ke mme owo ẹtode mme idụt ẹyebụn̄ọ ẹtiene ikọt Jehovah. (Haggai 2:7) Ke edisu eke eset, ediwak owo ẹtode nsio nsio idụt ke akpanikọ ẹma ẹdian idemmọ ye Israel, ẹkabade ẹdi mme andikpono Abasi ke ido mme Jew. Nte ededi, edisu oro enen̄erede okpon akan ada itie ke eyo nnyịn, emi “akwa otu owo . . . ẹtode ke kpukpru obio ye esien ye idụt ye usem”—kpa akpa mmọn̄ ubonowo—adiande idem ye nsụhọ Jew eke spirit.—Ediyarade 7:9; Zechariah 8:23.
21. Ke ndamban̄a ikọ oro edemerede udọn̄, nso orụk ndọn̄esịt ke ẹkebem iso ẹtịn̄ ẹban̄a?
21 Isaiah 66:12 etịn̄ n̄ko aban̄a ima oro eka esiwụtde—etemde eyen ke edọn̄ onyụn̄ afakde ke n̄kan̄. Ẹda ukem ikọ oro ke ufan̄ikọ etienede, ẹkpụhọrede ekikere ke inem inem usụn̄. “Kpa nte owo emi eka esie ọdọn̄de enye esịt, kpa ntre ke ami ndidọn̄ mbufo esịt: ndien ẹyedọn̄ mbufo esịt ke Jerusalem.” (Isaiah 66:13) Idahaemi eyen oro edi “owo,” akwa owo. Edi eka esie inanake udọn̄ ndidọn̄ enye esịt ke ini nnanenyịn.
22. Didie ke Jehovah owụt ima ima edikere mban̄a ye odudu esie?
22 Ke usụn̄ oro edemerede udọn̄ mi, Jehovah owụt odudu ye ima ima edikere mban̄a oro enye enyenede ọnọ ikọt esie. Idem ata ọkpọsọn̄ ima eka edi ata ekpri n̄kpọ ke ẹmende ẹdomo ye ntotụn̄ọ ima oro Jehovah enyenede ọnọ mme anam-akpanikọ ikọt esie. (Isaiah 49:15) Edi akpan n̄kpọ didie ntem nte kpukpru Christian ẹwụt utọ ima Ete mmọ eke heaven emi! Apostle Paul ama anam oro, ndien ke ntem enịmde eti uwụtn̄kpọ ọnọ mbiowo ke esop Christian. (1 Thessalonica 2:7) Jesus ọkọdọhọ ke ima nditọete edidi akpan n̄kpọ emi ẹdidade ẹdiọn̄ọ mme anditiene imọ.—John 13:34, 35.
23. Tịn̄ idaha inemesịt oro ikọt Jehovah emi ẹfiakde ẹtan̄ ẹbok ẹnyenede.
23 Jehovah ada edinam owụt ima esie. Ntem, enye aka iso ete: “Ndien mbufo ẹyekụt, ndien esịt mbufo ayadara, mme ọkpọ mbufo ẹyenyụn̄ ẹfiari nte mbiet: ndien ikọt Jehovah ẹyediọn̄ọ ubọk esie, ndien enye oyofụt esịt ye mme asua esie.” (Isaiah 66:14) Eyen ukpepn̄kpọ kiet oro ekpepde ikọ Hebrew ọnọ ekikere ete ke ikọ oro “ndien mbufo ẹyekụt” ọnọ ekikere nte ke ebiet ekededi emi mbon ntan̄mfep oro ẹnyọn̄ọde ẹdi ẹdisede ke isọn̄ oro ẹfiakde ẹwụk, ‘enyịn mmọ ẹyekụt idatesịt.’ Ke akpanikọ mmọ ẹyedara, idem eyenen̄ede aduai mmọ nte ke ẹfiak ẹtan̄ mmimọ ẹbok ke edima obio emana mmimọ. Mmọ ẹyefiak ẹkop odudu, nte n̄kpọ eke mme ọkpọ mmọ ẹfiakde ẹkọri, ẹkop nsọn̄idem nte mbiet eke ẹsehede ke ini utọ. Kpukpru owo ẹyefiọk ẹte ke idaha edidiọn̄ emi itoho ke ukeme owo ekededi, edi oto “ubọk [Jehovah].”
24. (a) Nso ke nnyịn ibiere ke ini ikerede iban̄a mme n̄kpọntịbe oro ẹtụkde ikọt Jehovah mfịn? (b) Nso ikpedi ubiere nnyịn?
24 Nte afo omokụt ubọk Jehovah anamde n̄kpọ ke otu ikọt esie mfịn? Idụhe owo ndomokiet oro ekpekemede ndifiak n̄wụk edisana utuakibuot. Idụhe owo ndomokiet oro ekerede ke ẹkpekeme ndinam akwa udịm ediwak miliọn owo oro ẹsọn̄de urua ẹto kpukpru mme idụt ẹdidiana ye anam-akpanikọ nsụhọ ke idụt eke spirit mmọ. Jehovah Abasi kpọt ekeme ndinam mme utọ n̄kpọ oro. Mme uyarade ima Jehovah emi ẹnọ nnyịn ntak ndinen̄ede n̄kop idatesịt. Akpakam nnyịn idehede ida ima esie didie didie. Ẹyak nnyịn ika iso ‘ndinyek mban̄a ikọ esie.’ Ẹyak nnyịn ibiere ndida mme edumbet Bible ndu uwem inyụn̄ ikop idatesịt ke ndinam n̄kpọ Jehovah.
[Mme Ikọ idakisọn̄]
a Mfịn ediwak owo ke Christendom ẹsịn ndida ọkpọkpọ enyịn̄ Jehovah, idem ẹsiode enye ẹfep ke ediwak edikabade Bible. Ndusụk owo ẹsak ikọt Abasi ke ndida ọkpọkpọ enyịn̄ esie. Edi, ediwak ke otu mme owo emi ẹwụt edu ukpono Abasi ke ndida ikọ oro “Hallelujah,” emi ọwọrọde “Ẹtoro Jehovah.”
b Ikọ oro “okpo ndidem mmọ,” oro ẹdade ke Ezekiel 43:7, 9, etịn̄ aban̄a ndisọi n̄kpọ. Mbon nsọn̄ibuot mme adausụn̄ ke Jerusalem ye mme owo ẹma ẹda ndisọi n̄kpọ ẹsabade temple Abasi ndien, ke nditịm ntịn̄, ẹma ẹnam mmọ ẹdi ndidem.
c Emana oro ẹketịn̄de ẹban̄a mi ke ntịn̄nnịm ikọ idịghe ukem ye enye oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke Ediyarade 12:1, 2, 5. Ke ibuot n̄wed Ediyarade oro, “eyen, erenowo,” ada aban̄a Obio Ubọn̄ Messiah, emi ọkọtọn̄ọde utom ke 1914. Nte ededi, “n̄wan” eke ntịn̄nnịm ikọ mbiba oro ẹdi ukem.
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 395]
“Ubọk mi akanam kpukpru n̄kpọ”
[Ndise ke page 402]
Jehovah ayanam “ubọn̄ mme idụt” atara esịm Zion
