Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

Ubọk Jehovah Ikabakede Imụhọ

Ubọk Jehovah Ikabakede Imụhọ

Ibuot Edịp

Ubọk Jehovah Ikabakede Imụhọ

Isaiah 59:1-21

1. Nso idaha idu ke Judah, ndien nso ke ediwak owo ẹyịk?

 JUDAH ọdọhọ ke idu ke itie ebuana ediomi ye Jehovah. Kpa ye oro, afanikọn̄ odu ke kpukpru itie. Unenikpe iwakke, ubiatibet ye ufịk ẹyọyọhọ, ndien idotenyịn mfọnọn̄kpọ idụhe. N̄kpọ enen̄ede akwan̄a. Ediwak owo ẹyịk m̀mê Jehovah eyenen̄ede mme n̄kpọ tutu amama. Emi edi idaha oro odude ke eyo Isaiah. Edi uwetn̄kpọ Isaiah aban̄ade ini emi idịghe ikpîkpu mbụkeset. Mme ikọ esie ẹsịne mme ntịn̄nnịm ntọt ẹnyenede mbon oro ẹdọhọde ke ituak ibuot inọ Abasi edi ẹfụmide mme mbet Esie. Ndien ntịn̄nnịm ikọ eke odudu spirit oro ẹwetde ke Isaiah ibuot 59 ọnọ akpaimọ mbon oro ẹdomode ndinam n̄kpọ Jehovah ima ima nsịnudọn̄ kpa ye oro ẹdude uwem ke n̄kpọsọn̄ ini ye ini ndịk.

Ẹdian̄ade Ẹkpọn̄ Abasi Akpanikọ

2, 3. Ntak emi Jehovah mîkpemeke Judah?

2 Kam kere—ikọt ediomi Jehovah ẹmekabade mbon nsọn̄ibuot! Mmọ ẹmefụmi Andinam mmọ, ntem ẹsiode idemmọ ẹfep ke idak ukpeme esie. Ke ntak emi, mmọ ẹmesobo ọkpọsọn̄ mfụhọ. Nte ekeme ndidi mmọ ẹduọhọ Jehovah kaban̄a nsọn̄ọn̄kpọ mmọ? Isaiah asian mmọ ete: “Sese, ubọk Jehovah ikabakede imụhọ ikan nte enye anyan̄ade; utọn̄ esie inyụn̄ idobike ikan nte enye okopde; edi mme idiọkn̄kpọ mbufo ẹmedianade mbufo ye Abasi mbufo, mme oburobụt ido mbufo ẹmenyụn̄ ẹdịp mbufo iso esie, ẹsịn enye okûkop.”Isaiah 59:1, 2.

3 Mme ikọ oro ẹtie in̄wan̄-in̄wan̄ edi ẹdi akpanikọ. Jehovah osụk edi Abasi edinyan̄a. Nte ‘Enye Emi Okopde akam,’ enye esikpan̄ utọn̄ ọnọ akam mme anam-akpanikọ asan̄autom esie. (Psalm 65:2) Nte ededi, enye idiọn̄ke mme anamidiọk. Mme owo oro ke idemmọ ẹdi ntak oro mmọ ẹdian̄arede ẹkpọn̄ Jehovah. Idiọkido mmọ anam enye edịp mmọ iso esie.

4. Mme n̄kpọ ewe ke ẹkeda ẹbiom Judah ikpe?

4 Akpanikọ edi nte ke Judah enyene ata idiọk mbụk. Ntịn̄nnịm ikọ Isaiah abat ndusụk n̄kpọ oro ẹdade ẹbiom mmọ ikpe: “Koro iyịp asabarede mbufo ubọk, idiọk ido onyụn̄ asabade mbufo nnuenubọk; n̄kpọk-inua mbufo ẹdedọhọ nsu, edeme mbufo ẹtetịn̄ ukwan̄-n̄kpọ.” (Isaiah 59:3) Mme owo oro ẹsu nsu ẹnyụn̄ ẹtịn̄ mme ukwan̄ n̄kpọ. Nditịn̄ mban̄a “iyịp asabarede . . . ubọk” owụt ete ke ndusụk owo ẹkam ẹwot owo. Nso esuene ke emi edi ntem ọnọ Abasi, emi Ibet esie mîkpanke sụk uwotowo edi akpande n̄ko owo ‘ndisua eyenete ke esịt’! (Leviticus 19:17) Anana-ukpan idiọkn̄kpọ mme andidụn̄ Judah ye utịp oro owo mîkemeke ndifep ẹkpenyene nditi nnyịn owo kiet kiet nte ke oyom nnyịn ikara ndiọi ekikere ye ntụk. Mîdịghe ntre, nnyịn ke akpatre imekeme ndinam ndiọi edinam oro ẹdidian̄arede nnyịn ikpọn̄ Abasi.—Rome 12:9; Galatia 5:15; James 1:14, 15.

5. Mbiara Judah aka anyan adan̄a didie?

5 Udọn̄ọ idiọkn̄kpọ ebe ofụri idụt oro. Ntịn̄nnịm ikọ oro ọdọhọ ete: “Baba owo kiet ikotke (owo) ke edinen ido, baba kiet inyụn̄ ikpehe ikpe ke akpanikọ: mmọ ẹbuọt idem mmọ ke se idide ikpîkpu, ẹnyụn̄ ẹdọhọ nsu; ẹyomo ibak, ẹnyụn̄ ẹman ukwan̄-n̄kpọ.” (Isaiah 59:4) Owo ndomokiet itịn̄ke se inende. Idem ke mme esopikpe, ọsọsọn̄ ndikụt owo oro ẹkemede ndiberi edem m̀mê oro anamde akpanikọ. Judah akpa edem owụt Jehovah onyụn̄ ọbuọt idem ke ediomi esie ye mme idụt, idem ke anana-uwem ndisọi n̄kpọ. Kpukpru emi ẹdi “ikpîkpu,” inyeneke ufọn ke usụn̄ ndomokiet. (Isaiah 40:17, 23; 41:29) Nte utịp, ẹtịn̄ ekese ikọ, edi kpukpru emi edi ikpîkpu. Ẹduak mme uduak, edi mmọ ẹsụn̄ọ ke afanikọn̄ ye mbiara.

6. Didie ke mbụk Christendom ebiet eke Judah?

6 Ukwan̄n̄kpọ ye afai ke Judah ẹnyene n̄wọrọnda mbiet ke Christendom. (Se “Ọsọn̄ibuot Jerusalem—Mbiet Christendom,” ke page 294.) Ẹma ẹn̄wana idat idat ekọn̄ ererimbot iba abuanade inua-okot mme idụt Christian. Tutu esịm idahaemi, ido ukpono Christendom inyeneke odudu nditre unam ekpụk asana ye uwotowo ke otu mme andibuana ke enye. (2 Timothy 3:5) Okposụkedi Jesus ekekpepde mme anditiene enye ndibuọt idem ke Obio Ubọn̄ Abasi, mme idụt Christendom ẹka iso ndibuọt idem ke ukpeme otode itie ubon n̄kpọekọn̄ ye mme ediomi ukaraidem. (Matthew 6:10) Ke akpanikọ, ẹkụt ata ediwak ke otu mme ọwọrọiso andidom n̄kpọekọn̄ ke mme idụt Christendom! Ih, ke ini Christendom ọbuọtde idem ke mme ukeme owo ye mme esop owo kaban̄a ini iso oro enyenede ifụre, enye n̄ko ke ọbuọt idem ke “ikpîkpu” n̄kpọ.

Ndidọk Ndotndot Utịp

7. Ntak emi uduak Judah osụn̄ọde sụk ke se inọde unan?

7 Ukpono ndem ye unana edinam akpanikọ ikemeke ndida eti n̄kaowo ndi. Ke ntak edisịn idem ke mme utọ edinam oro, mme Jew oro mînamke akpanikọ ke ẹdọk utịp idahaemi ẹto mfịna oro mmọ ke idemmọ ẹketọn̄ọde. Nnyịn ikot ite: “Mmọ ẹkụbọ nsen urụkikọt, ẹnyụn̄ ẹdọk n̄kpan̄ utue: owo eke adiade nsen mmọ ayakpa; se inuahade oyonyụn̄ ọwọrọ ibọm.” (Isaiah 59:5) Ọtọn̄ọde ke ntọn̄ọ tutu esịm utịt, uduak Judah ision̄oke nti utịp. Idiọk ekikere mmọ osụn̄ọ sụk ke idiọk, ukem nte nsen urụkikọt obotde urụkikọt kpọt. Ndien idụt oro ọbọ ufen.

8. Nso iwụt ukwan̄ ekikere Judah?

8 Ndusụk mme andidụn̄ Judah ẹkeme ndiwọn̄ọde mbịne afai ke ukeme ndikpeme idemmọ, edi mmọ ẹyekpu. Ata odudu ikemeke ndida itie edibuọt idem ke Jehovah ndien mme utom edinen ido inyụn̄ ikemeke ndinọ ukpeme nte n̄kpan̄utue mîkemeke ndinọ ukpeme oro ata ọfọn̄ ekemede ndinọ. Isaiah atan̄a ete: “N̄kpan̄ mmọ idikabakede idi ọfọn̄idem, ndien mmọ ididaha se mmọ ẹnamde ifụk idem: se mmọ ẹnamde mmọ ẹnam ke ibak, utom afai onyụn̄ odu mmọ ke ubọk. Ukot mmọ ẹfen̄e ẹnam se idiọkde; ẹnyụn̄ ẹwara ndiduọk iyịp owo eke mîduehe: ekikere mmọ edi ekikere ibak; nsobo ye n̄wụre ẹdu ke ọkpọ-usụn̄ mmọ.” (Isaiah 59:6, 7) Ekikere Judah akwan̄a. Ke ndidomo ndida afai n̄kọk mme mfịna esie, enye owụt edu unana uten̄e Abasi. Ediwak mbon unọmọ esie ndidi mbon oro mîduehe isop ye ndusụk mmọ ndidi mme ata asan̄autom Abasi ifịnake enye.

9. Ntak emi mme adausụn̄ Christendom mîkemeke ndinyene ata emem?

9 Mme ikọ eke odudu spirit emi ẹti nnyịn ẹban̄a mbụk uduọkiyịp Christendom. Ke akpanikọ, Jehovah oyokot enye edinam ibat ke enye ndiwụt Ido Ukpono Christ ke idiọk usụn̄! Ukem nte mme Jew eyo Isaiah, Christendom etiene ukwan̄ usụn̄ ido uwem koro mme adausụn̄ esie ẹnịm ke enye ikpọn̄ enyene ufọn. Ke adan̄aemi mmọ ẹtịn̄de ẹban̄a emem, mmọ ẹkwan̄a ikpe. Nso uwem esịt iba ke oro edi ntem! Sia mme adausụn̄ Christendom ẹkade iso ndinam n̄kpọ ke usụn̄ emi, mmọ idikemeke ndinyene ata emem. Edi kpa nte ntịn̄nnịm ikọ oro akade iso etịn̄, ete: “Mmọ ifiọkke usụn̄ emem; eti ido inyụn̄ idụhe ke ọkpọ-usụn̄ mmọ: ẹmekwan̄a usụn̄ mmọ ke idem mmọ: baba owo kiet eke asan̄ade ke esịt ifiọkke emem.”Isaiah 59:8.

Ndiyo ke Ekịm eke Spirit

10. Nso ediyarade ke Isaiah anam ke ibuot Judah?

10 Jehovah ikemeke ndidiọn̄ abian̄a abian̄a ye akama-nsobo usụn̄ Judah. (Psalm 11:5) Ntre ke nditịn̄ ikọ ke ibuot ofụri idụt oro, Isaiah ayarade ndudue Judah ete: “Oro esịn edinen ikpe oyom usụn̄ ye nnyịn, edinen ido idinyụn̄ isịmke nnyịn: nnyịn ibet un̄wana ndien sese ekịm; ibet uyama, ndien, sese, isan̄a ke mbubịteyo. Nnyịn ifọfiọn̄ọ ibibene nte nnan, ifiọn̄ọ nte mme anana enyịn; ituak ukot iduọ ke ufọt uwemeyo, kpa nte ke mfụn̄-mfụn̄ mbubịteyo; ke ata ekịm kpa nte mme akpan̄a n̄kpa. Kpukpru nnyịn ikụni nte bear, inyụn̄ imụm mmụm nte ibiom.” (Isaiah 59:9-11a) Mme Jew iyakke Ikọ Abasi edi utuenikan̄ ukot mmọ ye un̄wana usụn̄ mmọ. (Psalm 119:105) Nte utịp, mme n̄kpọ ẹtie mfụhọ mfụhọ. Idem ke ufọt uwemeyo, mmọ ẹyo nte n̄kpọ eke edide okoneyo. Etie nte n̄kpọ eke mmọ ẹkpan̄ade-kpan̄a. Sia ẹnyenede ọkpọsọn̄ udọn̄ ndibọhọ, mmọ ẹkụni ọkpọsọn̄ ukem nte bear emi okopde biọn̄ m̀mê adade unan. Ndusụk owo ẹmụm mmụm mbọm mbọm nte mme ibiom emi ẹdude ikpọn̄.

11. Ntak emi idotenyịn Judah ndinyene unenikpe ye edinyan̄a edide ikpîkpu?

11 Isaiah enen̄ede ọfiọk ete ke ndisọn̄ ibuot ye Abasi edi ntak nnanenyịn Judah. Enye ọdọhọ ete: “Ibet edinen ikpe, edi idụhe du; itie ibet edinyan̄a, edi oyom usụn̄ ye nnyịn. Koro mme idiọk ido nnyịn ẹwakde ke iso fo, mme ukwan̄ n̄kpọ nnyịn ẹnyụn̄ ẹbọrọ ẹban̄a nnyịn: koro mme idiọk ido nnyịn ẹdude ye nnyịn; ndien ama edi mme ukwan̄-n̄kpọ nnyịn imọfiọk mmọ. Ke inam idiọk, isu nsu, iban̄a Jehovah, ikabade ikpọn̄ Abasi nnyịn, idọhọ ufịk ye nsọn̄-ibuot, iyomo inyụn̄ itịn̄ ikọ nsu ke esịt.” (Isaiah 59:11b-13) Sia mme andidụn̄ Judah mîkabakede esịt, mme idiọkn̄kpọ mmọ ẹsụk ẹdodu ye mmọ. Unenikpe idụhe ke idụt oro koro mme owo oro ẹma ẹkekpọn̄ Jehovah. Mmọ ẹwụt ke isu nsu ke ofụri ofụri, idem ẹfịkde nditọete mmọ. Mmọ ẹbiet mbon Christendom mfịn didie ntem! Ikụreke ke mmọ ndifụmi unenikpe, mmọ n̄ko ẹsịn idem ẹkọbọ mme anam-akpanikọ Ntiense Jehovah, oro ẹdomode ndinam uduak Abasi.

Jehovah Ebiere Ikpe

12. Nso idi edu mbon oro ẹnyenede mbiomo ndikpe ikpe ke Judah?

12 Etie nte unenikpe, edinen ido, m̀mê akpanikọ idụhe ke Judah. “Ẹnyụn̄ ẹbịn edinen ido afiak edem, eti ido onyụn̄ ada nsan-nsan: koro akpanikọ ọmọduọ ke an̄wa, se inende inyụn̄ ikemeke ndidụk.” (Isaiah 59:14) Mme an̄wa obio ẹdu ke edem inuaotop Judah, oro nyobiowo ẹsisopde idem ndikpe ikpe. (Ruth 4:1, 2, 11) Mme utọ irenowo oro ẹkpenyene ndikpe ikpe ke edinen ido ẹnyụn̄ ẹbịne unenikpe, idiaha ubọkedem. (Deuteronomy 16:18-20) Utu ke oro, mmọ ẹbiere ikpe nte ekemde ye ibụk ibụk ekikere mmọ. Ke akam ọdiọkde akan oro, mmọ ẹse owo ekededi oro odomode ndinam eti ke esịt akpanikọ nte mbon oro mmọ ẹkemede ndinọmọ mmemmem mmemmem. Nnyịn ikot ite: “Ndien akpanikọ anana; owo eke akabarede ọkpọn̄ idiọk onyụn̄ enịm idem esie ke n̄kpọ mbụme.”—Isaiah 59:15a.

13. Sia mme ebiereikpe Judah mînamke utom mmọ, nso ke Jehovah edinam?

13 Mbon oro ẹkpude nditịn̄ ikọ mbiat obukpo ido uwem ẹfre ẹte ke Abasi idịghe nnan, inanake ifiọk, m̀mê odudu. Isaiah ewet ete: “Ndien Jehovah okụt, ndien ọdiọk enye ke enyịn, koro edinen ikpe mîdụhe. Ndien enye okụt ete ke owo baba kiet idụhe, onyụn̄ eyịk koro baba esịne-ufọt mîdụhe: ndien ubọk esie anyan̄a ọnọ enye: edinen ido esiemmọ onyụn̄ omụm enye akama.” (Isaiah 59:15b, 16) Sia mme ebiereikpe oro ẹmekde mînamke utom mmọ, Jehovah eyesịbe odụk ke n̄kpọ emi. Ke ini enye anamde emi, enye edinam n̄kpọ ke edinen ido ye ke odudu.

14. (a) Nso edu ke ediwak owo mfịn ẹnyene? (b) Didie ke Jehovah etịm idem eben̄e edinam?

14 Ukem idaha oro odu mfịn. Nnyịn idụn̄ ke ererimbot oro ediwak owo ‘ẹyakde idem ẹnọ mbukpo ido.’ (Ephesus 4:19) Ibat ibat owo ẹnịm ke akpanikọ ke Jehovah eyesịbe odụk man osio idiọkn̄kpọ efep ke isọn̄. Edi ntịn̄nnịm ikọ Isaiah owụt nte ke Jehovah etịn̄ enyịn ke mme mbubehe owo. Enye ama ọnọ ubiereikpe, ndien ke edikem ini esie, enye anam n̄kpọ etiene mme ubiereikpe oro. Nte mme ubiereikpe esie ẹnen? Isaiah owụt ete ke mmọ ẹnen. Kaban̄a idụt Judah, enye ewet ete: “Ndien [Jehovah] esịne edinen ido ke idem nte edisịne-n̄kpọ, onyụn̄ ayara ndụn edinyan̄a ke ibuot: onyụn̄ esịne ọfọn̄-idem usiene ke edisịne-n̄kpọ, onyụn̄ ada ufụp ofụk idem nte ekụra.” (Isaiah 59:17) Mme ntịn̄nnịm ikọ emi ẹwụt Jehovah nte an̄wanaekọn̄ oro etịmde idem eben̄e ekọn̄. Uduak edinam esie edi man ọnọ edinyan̄a. Enye enyene mbuọtidem ke mfọnmma edinen ido esie. Ndien enye ayanam n̄kpọ ifịk ifịk ye unana ndịk ke ubiereikpe esie. Eyịghe idụhe nte ke edinen ido ayakan.

15. (a) Mme ata Christian ẹdinam n̄kpọ didie ke ini Jehovah ebierede ikpe? (b) Nso ke ẹkeme nditịn̄ mban̄a ubiereikpe Jehovah?

15 Ke ndusụk idụt mfịn, mme asua akpanikọ ẹdomo ndikpan utom mme asan̄autom Jehovah ebe ke ndisuan nsu ye idiọk etop. Mme ata Christian imen̄eke ndin̄wana nnọ akpanikọ, edi mmọ ididehede isio usiene inọ idemmọ. (Rome 12:19) Idem ke ini Jehovah anamde ibat ye ọsọn̄ibuot Christendom, mme andituak ibuot nnọ Abasi ke isọn̄ idinyeneke ubọk ke nsobo esie. Mmọ ẹfiọk ẹte ke Jehovah enịm usiene ọnọ idemesie ye nte ke enye ayanam n̄kpọ nte odotde ke edikem ini. Ntịn̄nnịm ikọ oro ọsọn̄ọ ọnọ nnyịn ete: “Kpa nte ido mmọ asan̄ade, kpa ntre ke enye edinọ, ọnọ mme usua esie iyat esịt, ọnọ mmọ eke ẹtọhọde ye enye se mmọ ẹdotde; ọyọnọ mme isuo se mmọ ẹdotde.” (Isaiah 59:18) Nte ekedide ke eyo Isaiah, ubiereikpe Jehovah ididịghe nnennen kpọt edi n̄ko se owo mîkpụhọkede. Mmọ ẹyekam ẹsịm “mme isuo,” ẹsịm anyan ebiet. Owo ndomokiet ididụhe oyom usụn̄ akaha m̀mê ndidu nsannsan mbe se ubiereikpe Jehovah ekemede ndisịm.

16. Anie edibọhọ ubiereikpe Jehovah, ndien nso ke mmọ ẹdikpep ito ubọhọ mmọ?

16 Jehovah ebiere ikpe ke edinen ido ọnọ mbon oro ẹsịnde idem ndinam se inende. Isaiah ebem iso etịn̄ ete ke ọtọn̄ọde ke utịt enyọn̄ kiet esịm eken—ke ofụri ererimbot—utọ mbon oro ẹyebọhọ. Ndien mmọ ndibọ ukpeme Jehovah eyenen̄ede ọsọn̄ọ ukpono ye uten̄e oro mmọ ẹnyenede ẹnọ enye. (Malachi 1:11) Nnyịn ikot ite: “Ndien owo oyoto ke edem usop utịn edibak enyịn̄ Jehovah, oto ke edem usiaha edibak ubọn̄ esie. Ke ini usua odụkde nte akpa mmọn̄, spirit Jehovah eyemenede banner ke enyọn̄ aban̄a enye.” (Isaiah 59:19) Ukem nte ọkpọsọn̄ oyobio eberide akama-nsobo udiọn̄ mmọn̄ aka iso iso onyụn̄ eyetde kpukpru usụn̄ esie, spirit Jehovah eyemen kpukpru n̄kpọ ubiọn̄ọ efep man osu uduak esie. Spirit esie okop odudu akan odudu ekededi oro owo enyenede. Ke ini enye adade enye ndibiere ikpe nnọ mme owo ye mme idụt, enye oyokụt unen ọyọhọ ọyọhọ.

Idotenyịn ye Edidiọn̄ Ẹnyenede Mbon Oro Ẹkabarede Esịt

17. Anie edi Andifak Zion, ndien ini ewe ke enye afak Zion?

17 Ke idak Ibet Moses, andifak ama ekeme ndifiak ndep eyen Israel oro akanyamde idemesie esịn ke itie ufụn nsio ke ufụn. Ke n̄wed ntịn̄nnịm ikọ Isaiah, ẹma ẹbebem iso ẹwụt Jehovah nte Andifak mbon oro ẹkabarede esịt. (Isaiah 48:17) Idahaemi ẹfiak ẹtịn̄ ẹban̄a enye nte Andifak mbon oro ẹkabarede esịt. Isaiah ewet un̄wọn̄ọ Jehovah ete: “Ndien andifak eyedi ke Zion, onyụn̄ etiene mmọ eke ẹkabarede ẹkpọn̄ mme idiọk ido ke Jacob: emi edi uyo Jehovah.” (Isaiah 59:20) Ọnọ-nsọn̄ọ unwọn̄ọ emi osu ke 537 M.E.N. Edi enye enyene edisu efen efen. Apostle Paul okokot mme ikọ emi oto edikabade eke Septuagint onyụn̄ ada mmọ etịn̄ aban̄a mme Christian. Enye ekewet ete: “Ndien ke usụn̄ emi ke ẹyenyan̄a ofụri Israel; kpa nte ẹwetde ẹte, Andinyan̄a oyoto ke Zion edi, Enye oyosio ukwan̄ido efep ke Jacob: Ndien emi edi ediomi Mi ye mmọ, ke adan̄aemi ndimende mme idiọkn̄kpọ mmọ mfep.” (Rome 11:26, 27) Ke akpanikọ, ntịn̄nnịm ikọ Isaiah enen̄ede enyene ntatara ebuana—enye oro asan̄ade edisịm eyo nnyịn onyụn̄ akande oro. Didie ke edi ntre?

18. Ini ewe ndien didie ke Jehovah akanam “Israel Abasi” edidu?

18 Ke akpa isua ikie, ekpri nsụhọ idụt Israel ẹma ẹnyịme Jesus nte Messiah. (Rome 9:27; 11:5) Ke usen Pentecost 33 E.N., Jehovah ama an̄wan̄a edisana spirit ọduọk owo 120 ke otu mme andinịm ke akpanikọ onyụn̄ ada mmọ edisịn ke obufa ediomi oro Jesus Christ edide esịne-ufọt. (Jeremiah 31:31-33; Mme Hebrew 9:15) Ke usen oro “Israel Abasi” ama edidu, kpa obufa idụt emi owo mîdaha owo ndidi andito ubon Abraham idiọn̄ọ mme andibuana, edi ẹdade edidi se ẹbonde ke spirit Abasi ẹdiọn̄ọ. (Galatia 6:16) Ọtọn̄ọde ye Cornelius, obufa idụt emi ama esịne mme Gentile oro mîkanaha mbobi. (Utom 10:24-48; Ediyarade 5:9, 10) Ntem Jehovah Abasi ama ada mmọ enyene, mmọ ẹnyụn̄ ẹkabade nditọ esie eke spirit, nsan̄a mme adiakpa ye Jesus.—Rome 8:16, 17.

19. Nso ediomi ke Jehovah anam ye Israel Abasi?

19 Idahaemi Jehovah anam ediomi ye Israel Abasi. Nnyịn ikot ite: “Ndien Jehovah ọdọhọ ete, Ama edi ami, emi edi ediomi mi ye mmọ: spirit mi emi odorode fi ke idem, ye ikọ mi emi nsịnde fi ke inua, idikpọn̄ke inua fo, ye inua nditọ fo, ye inua nditọ nditọ fo, ke emi ye ke nsinsi: emi edi uyo Jehovah.” (Isaiah 59:21) Edide mme ikọ emi ẹma ẹnyene ebuana ye Isaiah ke idemesie m̀mê ikenyeneke, mmọ ke akpanikọ ẹma ẹsu Jesus ke idem, oro ẹkesọn̄ọde ẹnọ ẹte ke “enye oyokụt [nditọ, NW] esiemmọ.” (Isaiah 53:10) Jesus eketịn̄ mme ikọ oro enye ekekpepde oto Jehovah, ndien spirit Jehovah ama odoro enye ke idem. (John 1:18; 7:16) Nte odotde, nditọete ye ekemmọ mme adiakpa esie, kpa mme andibuana ke Israel Abasi, ẹbọ edisana spirit Jehovah n̄ko ẹnyụn̄ ẹkwọrọ etop oro mmọ ẹkebọde ẹto Ete mmọ eke heaven. Kpukpru mmọ ẹdi mmọ eke Jehovah ‘etemede.’ (Isaiah 54:13; Luke 12:12; Utom 2:38) Edide ebe ke Isaiah m̀mê ke Jesus, emi Isaiah adade aban̄a ke ntịn̄nnịm ikọ, Jehovah odiomi idahaemi nditre ndisịn owo ke itie mmọ tutu amama edi ada mmọ anam n̄kpọ ke nsinsi nte mme ntiense esie. (Isaiah 43:10) Nte ededi, mmanie ẹdi “nditọ” mmọ oro ẹbọde ufọn n̄ko ẹto ediomi emi?

20. Didie ke ẹkesu un̄wọn̄ọ oro Jehovah ọkọn̄wọn̄ọde ọnọ Abraham ke akpa isua ikie?

20 Ke eset Jehovah ama ọn̄wọn̄ọ ọnọ Abraham ete: “Kpukpru mme idụt ke ererimbot ẹyenyụn̄ ẹkụt mfọn eke otode ke ubon fo.” (Genesis 22:18) Ke n̄kemuyo ye emi, ekpri nsụhọ ata nditọ Israel oro ẹkenyịmede Messiah ẹma ẹsuana ẹdọn̄ọ ke ediwak idụt, ẹkwọrọde eti mbụk aban̄ade Christ. Ọtọn̄ọde ye Cornelius ediwak idụt mme Gentile ẹma “ẹkụt mfọn” eke otode Jesus, kpa Mfri Abraham. Mmọ ẹma ẹkabade ẹdi ubak Israel Abasi ye udiana ubak mfri Abraham. Mmọ ẹdi ubak “edisana idụt” Jehovah oro utom mmọ edide ‘ndika n̄katan̄a mme utịbe edinam Enye Emi okokotde mmọ osio ke ekịm, esịn ke utịbe un̄wana Esie.’—1 Peter 2:9; Galatia 3:7-9, 14, 26-29.

21. (a) “Nditọ” ewe ke Israel Abasi enyene ke eyomfịn? (b) Didie ke “nditọ” emi ẹkop ndọn̄esịt ke ediomi, m̀mê ndutịm, emi Jehovah anamde ye Israel Abasi?

21 Mfịn etie nte ẹtan̄ ofụri ibat Israel Abasi ẹbok. Kpa ye oro, mme idụt ke ẹka iso ẹbọ edidiọn̄—ke akamba udomo. Didie? Sia edide Israel Abasi ama enyene “nditọ,” kpa mme mbet Jesus emi ẹnyenede idotenyịn nsinsi uwem ke paradise isọn̄. (Psalm 37:11, 29) Kpa Jehovah ekpep “nditọ” emi onyụn̄ eteme mmọ usụn̄ esie. (Isaiah 2:2-4) Ke adan̄aemi mînaha baptism ke edisana spirit owo mînyụn̄ ibatke mmọ nte mme andibuana ke obufa ediomi, edisana spirit Jehovah ọsọn̄ọ mmọ idem ndikan kpukpru n̄kpọ ubiọn̄ọ emi Satan enịmde ke usụn̄ utom ukwọrọikọ mmọ. (Isaiah 40:28-31) Idahaemi ibat mmọ ọdọk esịm ediwak miliọn onyụn̄ aka iso ndikọri nte mmọ ẹnyenede nditọ idemmọ. Ediomi, m̀mê ndutịm, Jehovah ye mbon oro ẹyetde aran ọnọ “nditọ” emi uko nte ke Jehovah ayaka iso ndida mmọ nnam n̄kpọ n̄ko nte mme anditịn̄ ikọ ke ibuot esie ke nsinsi.—Ediyarade 21:3, 4, 7.

22. Nso mbuọtidem ke nnyịn ikeme ndinyene ke Jehovah, ndien didie ke emi okpotụk nnyịn?

22 Do kpukpru nnyịn ikpakam imụm mbuọtidem nnyịn ke Jehovah ikama. Enye eben̄e idem onyụn̄ ekeme ndinyan̄a! Tutu amama ubọk esie idikabakede imụhọ; kpukpru ini enye ayanyan̄a mme anam-akpanikọ ikọt esie. Kpukpru mbon oro ẹbuọtde idem ye enye ẹyeka iso nditịn̄ nti ikọ esie “ke emi ye ke nsinsi.”

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ekebe ke page 294]

Ọsọn̄ibuot Jerusalem—Mbiet Christendom

Jerusalem, ibuot obio edimek idụt Abasi, ada aban̄a esop Abasi eke heaven eke mme edibotn̄kpọ eke spirit onyụn̄ ada n̄ko aban̄a otu mme Christian oro ẹyetde aran oro ẹsetde ẹka heaven nte n̄wanndọ Christ. (Galatia 4:25, 26; Ediyarade 21:2) Nte edide, ediwak ini mme andidụn̄ Jerusalem ikanamke akpanikọ inọ Jehovah, ndien ẹma ẹtịn̄ ẹban̄a obio oro nte akpara ye n̄wan efịbe. (Ezekiel 16:3, 15, 30-42) Ke idaha oro, Jerusalem ekedi mbiet oro odotde ọnọ ọsọn̄ibuot Christendom.

Jesus okokot Jerusalem ‘andiwot mme prophet, emi onyụn̄ ọtọn̄ọde mmọ emi ẹdọn̄de ẹtiene enye ke itiat.’ (Luke 13:34; Matthew 16:21) Ukem nte Jerusalem emi mîkanamke akpanikọ, Christendom ọdọhọ ke inam n̄kpọ inọ Abasi akpanikọ edi enen̄ede ọwọn̄ọde ọkpọn̄ ndinen usụn̄ esie. Nnyịn imekeme ndinyene mbuọtidem nte ke Jehovah ayada kpa ukem ndinen idaha oro enye akadade ekpe ikpe ọnọ ọsọn̄ibuot Jerusalem ekpe ikpe ọnọ Christendom.

[Ndise ke page 296]

Ebiereikpe ekpenyene ndikpe ikpe ke edinen ido, ebịne unenikpe, inyụn̄ idiaha ubọkedem

[Ndise ke page 298]

Ukem nte akpa ke ukwọ, ubiereikpe Jehovah eyemen kpukpru n̄kpọ oro ẹbiọn̄ọde edinam uduak esie efep

[Ndise ke page 302]

Jehovah anam ediomi nte ke tutu amama ikọt imọ iditabake ifet edidi ntiense imọ