Ẹtoro Jah ke Mme Ikpe Esie!
Ibuot 38
Ẹtoro Jah ke Mme Ikpe Esie!
1. Mme ikọ ewe ke John okop oro ‘ebietde uyo akwa otu owo ke heaven’?
AKWA BABYLON idụhe aba! Emi ke akpanikọ edi idara idara mbụk. Idịghe n̄kpọ n̄kpaidem John okopde mme inem inem ikọ itoro ke heaven! “Ke n̄kpọ ẹmi ẹma ẹkebe, n̄kop se ibietde uyo akwa otu owo nte ọdọhọde ke heaven, ete, Hallelujah; Edinyan̄a, ye ubọn̄, ye ukeme ẹnyene Abasi nnyịn: koro mme ikpe Esie ẹdi ata akpanikọ ẹnyụn̄ ẹnen; koro Enye ama ebiere ikpe akwa akpara, emi akadade use esie abiat isọn̄, Enye onyụn̄ ada usiene iyịp ikọt Esie odori enye ke ibuot. Mmọ ẹnyụn̄ ẹtọn̄ọ ntak ẹdọhọ ẹte, Hallelujah. Nsụn̄ikan̄ nsobo esie ke ọdọdọk ke nsinsi-nsinsi.”—Ediyarade 19:1-3.
2. (a) Nso ke ikọ oro “Hallelujah” ọwọrọ, ndien John ndikop enye utịm ikaba ke ọtọ emi owụt nso? (b) Ubọn̄ enyene anie ke edisobo oro ẹsobode Akwa Babylon? Nam an̄wan̄a.
2 Hallelujah ke akpanikọ! Ikọ oro ọwọrọ “Mbufo, ẹtoro Jah,” “Jah” edi ibio ibio usụn̄ edikot enyịn̄ Abasi oro, Jehovah. Ẹti nnyịn mi ẹban̄a item andiwet psalm oro: “Kpukpru n̄kpọ eke ẹn̄wekde ibifịk—yak mmọ ẹtoro Jah. Mbufo, ẹtoro Jah!” (Psalm 150:6, NW) John ndikop idara idara mbon ikwọ eke heaven nte ẹkwọde “Hallelujah” utịm ikaba ke ọtọ emi ke Ediyarade owụt ediyarade oro Abasi akade iso ndiyarade akpanikọ. Abasi N̄wed Abasi eke Christian usem Greek edi kpasụk Abasi N̄wed Abasi usem Hebrew, ndien Jehovah edi enyịn̄ esie. Abasi emi akanamde Babylon eset ọduọ idahaemi emebiere ikpe onyụn̄ osobo Akwa Babylon. Ẹnọ enye kpukpru ubọn̄ ke n̄wọrọnda edinam oro! Odudu oro ekedide ntak iduọ esie oto Abasi utu ke ndito mme idụt oro enye akadade nte n̄kpọutom ke ndisobo Akwa Babylon. Jehovah ikpọn̄ ke nnyịn idiọn̄ọ nte enyeemi edinyan̄a otode.—Isaiah 12:2; Ediyarade 4:10b; 7:10, 12.
3. Ntak emi akwa akpara oro otịmde odot ubiomikpe emi ẹnọde enye?
3 Ntak emi akwa akpara emi otịmde odot ubiomikpe emi-e? Nte ekemde ye ibet emi Jehovah ọkọnọde Noah—onyụn̄ ebede ke enye osịm ofụri ubonowo—edikokoi nduọk iyịp ama odot isop n̄kpa. Ẹma ẹtọn̄ọ ntak ẹwụt emi ke Ibet oro Abasi ọkọnọde Israel. (Genesis 9:6; Numbers 35:20, 21) Adianade do, ke idak Ibet Moses, ata efịbe ye efịbe eke spirit ẹma ẹdot n̄kpa. (Leviticus 20:10; Deuteronomy 13:1-5) Ke ediwak tọsịn isua ẹmi ẹkebede, Akwa Babylon ama enyene ubiomikpe iyịp, enye onyụn̄ edi akwa anam-use. Ke uwụtn̄kpọ, ibet Ufọkederi Roman Catholic oro akpande mme oku esie ndidọ ndọ amada osịm akwa oburobụt ido ke n̄kan̄ ediwak oku, ediwak mmọemi mfịn ẹmemen AIDS. (1 Corinth 6:9, 10; 1 Timothy 4:1-3) Edi ikpọ idiọkn̄kpọ esie, ‘ẹmi ẹbohode ẹkon̄ ẹsịm enyọn̄,’ ẹdi mme enyene-ndịk edinam use esie eke spirit—akpatre oro isụk isiakde mi edi edikpep nsunsu ukpepn̄kpọ ye enye ndidian idemesie ye mbukpo mbon ukaraidem. (Ediyarade 18:5) Sia ufen esie ama ekedisịm enye ke akpatre, otu mbon heaven idahaemi ẹfiak ẹdọhọ Hallelujah ọyọhọ utịm ikaba.
4. Akpanikọ oro nte ke nsụn̄ikan̄ emi otode Akwa Babylon “ke ọdọdọk ke nsinsi-nsinsi” ada aban̄a nso?
4 Ẹsịn ikan̄ ke Akwa Babylon nte obio emi ẹkande, ndien nsụn̄ikan̄ emi otode enye “ke ọdọdọk ke nsinsi nsinsi.” Ke ini mbonekọn̄ oro ẹnyenede edikan ẹsịnde ikan̄ ke ata obio, nsụn̄ikan̄ esikaiso ọdọk adan̄a anyanini nte ntọn̄ ofiopde. Owo ekededi oro odomode ndifiak mbọp enye ke adan̄aemi enye osụk osion̄ode nsụn̄ikan̄ eyeta idemesie ikan̄ ke ufiop ufiop ntọn̄ oro. Sia nsụn̄ikan̄ emi otode Akwa Babylon edidọkde “ke nsinsi-nsinsi” nte idiọn̄ọ akpatre ubiereikpe esie, tutu amama owo ndomokiet idikemeke ndifiak mbọp idiọk obio oro. Nsunsu ido ukpono ebe efep ke nsinsi. Hallelujah, ke akpanikọ!—Men Isaiah 34:5, 9, 10 domo.
5. (a) Nso ke mbiowo 24 ye n̄kpọ-uwem inan̄ oro ẹnam ẹnyụn̄ ẹtịn̄? (b) Ntak emi ikwọ Hallelujah emi ọsọn̄de uyo akan ikwọ Hallelujah oro ẹsikwọde ke mme ufọkederi Christendom?
5 Ke n̄kukụt kiet ke edem edem, John ama okụt nte n̄kpọ-uwem inan̄ ẹdude ẹkanade ebekpo, ọkọrọ ye mbiowo 24 ẹmi ẹdade ẹban̄a mme adia-akpa Obio Ubọn̄ ke ubọn̄ ubọn̄ itie mmọ eke heaven. (Ediyarade 4:8-11) Idahaemi enye afiak okụt mmọ nte mmọ ẹfioride Hallelujah ọyọhọ utịm ikata kaban̄a nsobo Akwa Babylon: “Ekem mbiowo edịp ye inan̄ ye n̄kpọ-uwem inan̄ oro ẹduọ ke isọn̄ ẹtuak ibuot ẹnọ Abasi emi etiede ke ebekpo, ẹte, Amen; Hallelujah.” (Ediyarade 19:4) Ubọn̄ ubọn̄ ikwọ Hallelujah emi ke ntem, edi se ẹdiande ke “obufa ikwọ” itoro emi ẹnọde Eyenerọn̄. (Ediyarade 5:8, 9) Mmọ idahaemi ẹkwọ utịbe utịbe ikwọ edikan, ẹyakde ofụri ubọn̄ ẹnọ Ọbọn̄ Jehovah Andikara ke ntak akpatre edikan oro enye akande akwa akpara oro, Akwa Babylon. Mme ikwọ Hallelujah ẹmi ẹsọn̄ uyo ẹkan ikwọ Hallelujah ekededi oro ẹsikwọde ke mme ufọkederi Christendom, kpa ebiet emi ẹsuenede ẹnyụn̄ ẹsịnde Jehovah, m̀mê Jah ke ndek. Idahaemi ke nsinsi, ẹtre utọ mbubịk ikwọ oro esuenede-suene enyịn̄ Jehovah mi!
6. “Uyo” anie ke ẹkop, uyo emi akpak ete ẹnam nso, mmanie ẹnyụn̄ ẹbuana ke ndiyere ikot?
6 Ekedi ke 1918 ke Jehovah ọkọtọn̄ọ ndinọ ‘mmọ emi ẹten̄ede enyịn̄ esie, n̄kpri ye ikpọ’ utịp—akpa, mmọemi ẹdide mme Christian oro ẹyetde aran ẹmi ẹkekpan̄ade ke edinam akpanikọ, ẹmi enye akanamde ẹset ke n̄kpa onyụn̄ onịmde mmọ ke udịm n̄kan̄ heaven eke mbiowo 24 oro. (Ediyarade 11:18) Mbon efen ẹdiana ye mmọemi ke ndikwọ Hallelujah ẹmi, koro John obụkde ete: “Uyo onyụn̄ oto ke ebekpo ọwọrọ ete, Ẹtoro Abasi nnyịn, kpukpru mbufo ikọt Esie [“mbufo kpukpru ifịn esie,” NW], ẹmi ẹten̄ede Enye, n̄kpri ye ikpọ.” (Ediyarade 19:5) Emi edi “uyo” Etịn̄ikọ ke ibuot Jehovah, Eyen esiemmọ, Jesus Christ, emi adade “ke ufọt ebekpo.” (Ediyarade 5:6) Idịghe ke heaven ikpọn̄, edi n̄ko ke isọn̄, “mbufo kpukpru ifịn esie” ẹbuana ke ndikwọ ikwọ, ye otu John oro ẹyetde aran ẹmi ẹdade iso ke isọn̄. Mmọemi ẹbuana idara idara didie ntem ke ndisụk ibuot nnọ ewụhọ oro: “Ẹtoro Abasi nnyịn”!
7. Ke ẹma ẹkesobo Akwa Babylon, mmanie ẹditoro Jehovah?
7 Ih, ẹbat mbon eke akwa otuowo n̄ko ẹsịn ke otu ifịn ẹmi. Toto ke 1935, mmọemi ke ẹkewọn̄ọ ke Akwa Babylon ẹmenyụn̄ ẹkụt nte un̄wọn̄ọ Abasi osude: “[Enye] eyediọn̄ mmọ eke ẹbakde Jehovah, ye n̄kpri ye ikpọ.” (Psalm 115:13) Ke ini ẹsobode Babylon oro ebietde akpara ẹfep, mmọ ediwak miliọn ẹyebuana ke ‘nditoro Abasi nnyịn’—adianade ye otu John ye kpukpru udịm mbon heaven. Ke ukperedem, mbon oro ẹnamde ẹset ke isọn̄, edide mmọ ẹkedi mme ọwọrọiso owo ke mbemiso m̀mê ikedịghe, nte eyịghe mîdụhe ẹyekwọ mme Hallelujah efen ke ẹdide ẹdifiọk ẹte ke Akwa Babylon ama ebe efep ke nsinsi. (Ediyarade 20:12, 15) Kpukpru itoro enyene Jehovah kaban̄a n̄wọrọnda edikan emi enye akande akani akpara oro!
8. Nso nsịnudọn̄ ke mbon ikwọ itoro eke heaven emi John okokụtde ẹkpenọ nnyịn idahaemi, mbemiso ẹsobode Akwa Babylon?
8 Nso utọ nsịnudọn̄ ke kpukpru ẹmi ọnọ nnyịn ntem ndibuana ọyọhọ ọyọhọ ke utom Abasi oro odude mfịn! Kpukpru mme asan̄autom Jah ẹkpekam ẹyak esịt ye ukpọn̄ mmọ ẹsịn ke nditan̄a ubiereikpe Abasi, ọkọrọ ye akwa idotenyịn Obio Ubọn̄, idahaemi, mbemiso ẹdororede Akwa Babylon ẹduọk ẹnyụn̄ ẹsobode enye.—Isaiah 61:1-3; 1 Corinth 15:58.
‘Hallelujah—Jehovah Edi Edidem!’
9. Ntak emi akpatre Hallelujah oro edide ata ọyọhọ ọyọhọ inem ikwọ ntre?
9 Mme ntak en̄wen ẹdu ndidara, nte John akade iso ndisian nnyịn ete: “Ndien n̄kop uyo emi ebietde n̄kpo akwa otu, ye uyom uwak mbufụt, ye uyom ọkpọsọn̄ obuma ọdọhọde ete, Hallelujah; koro Ọbọn̄ Abasi nnyịn, Andikara kpukpru n̄kpọ, ada ubọn̄ [“ọmọtọn̄ọ ndikara nte edidem,” NW].” (Ediyarade 19:6) Akpatre Hallelujah emi edi enyeoro anamde editan̄a oro edi n̄kemn̄kem m̀mê ọyọhọ ọyọhọ. Enye edi ọkpọsọn̄ uyo eke enyọn̄, emi ọsọn̄de uyo akan ikwọ owo ekededi, enyene odudu akan mmọn̄ eke isọn̄ ekededi oro odorode ke enyọn̄ ọduọ, onyụn̄ enyene ndịk akan obuma ekededi ke ererimbot. Ediwak myriad uyo eke heaven ẹdara ẹban̄a akpanikọ oro nte ke ‘Jehovah Abasi nnyịn, Andikara kpukpru n̄kpọ, ọmọtọn̄ọ ndikara nte edidem.’
10. Ke nso usụn̄ ke ẹkeme ndidọhọ nte ke Jehovah ọtọn̄ọ ndikara nte edidem ke nsobo Akwa Babylon ama ekebe?
10 Didie ke edi, ndien, nte ke Jehovah ọtọn̄ọ ndikara? Ediwak tọsịn isua ẹma ẹbe tọn̄ọ nte andiwet psalm ọkọdọhọ ete: “Abasi edi edidem mi toto ke eset.” (Psalm 74:12) Itie-ubọn̄ Jehovah ekedi akani n̄kpọ idem ke ini oro, ntre didie ke n̄ka ikwọ ofụri ekondo oro ekeme ndikwọ nte ke ‘Jehovah . . . ọmọtọn̄ọ ndikara nte edidem’? Koro ke ẹma ẹkesobo Akwa Babylon, Jehovah idinyeneke aba atan̄idem owo ndomoidem ndikpan edisụk ibuot nnọ enye nte Andikara Ofụri Ekondo. Nsunsu ido ukpono idinụkke aba mme andikara isọn̄ ndibiọn̄ọ Abasi. Ke ini Babylon eset ọkọduọde ọkpọn̄ itie ukara ererimbot, Zion ama okop mfiori edikan emi: “Abasi fo ada ubọn̄ [“amakabade edi edidem,” NW]!” (Isaiah 52:7) Ke Obio Ubọn̄ ama akamana ke 1914, mbiowo 24 oro ẹma ẹtan̄a ẹte: “Imọkọm Fi, O Ọbọn̄ Abasi, . . . koro Afo amada akwa odudu Fo ada ubọn̄ [“onyụn̄ ọtọn̄ọ ndikara nte edidem,” NW].” (Ediyarade 11:17) Idahaemi, ke ẹma ẹkesobo Akwa Babylon ẹfep, ẹtọn̄ọ ntak ẹfiori ẹte: ‘Jehovah . . . ọmọtọn̄ọ ndikara nte edidem.’ Baba abasi ubọkowo ndomokiet isụhọke ndineni itie edikara ata Abasi, Jehovah!
Ndọ Eyenerọn̄ Emekpere!
11, 12. (a) Didie ke Jerusalem eset eketịn̄ ikọ ọnọ Babylon eset, onịmde nso uwụtn̄kpọ kaban̄a Obufa Jerusalem ye Akwa Babylon? (b) Ye edikan oro ẹkande Akwa Babylon, nso ke udịm mbon heaven ẹkwọ ẹnyụn̄ ẹtan̄a?
11 “Afo n̄wan asua mi”! Ntre ke Jerusalem, ebiet temple utuakibuot Jehovah, eketịn̄ ikọ ọnọ Babylon okpono ndem. (Micah 7:8, NW) Kpasụk ntre, “edisana obio, Obufa Jerusalem,” emi owo 144,000 eke n̄wanndọ ẹnamde, ama enyene kpukpru ntak ndidọhọ ke Akwa Babylon edi asua imọ. (Ediyarade 21:2) Edi ke akpatre akwa akpara oro omokụt ukụt, afanikọn̄, ye nsobo. Mme edinam ubụpekpo esie ye mme ekpepn̄kpọ mban̄a udịmenyọn̄ ikekemeke ndinyan̄a enye. (Men Isaiah 47:1, 11-13 domo.) Ke akpanikọ, edi akwa edikan enyenede utuakibuot akpanikọ!
12 Ye emi oburobụt akpara oro, Akwa Babylon, ama ekebe efep ke nsinsi, idahaemi ẹkeme ndiwụk ntịn̄enyịn ke idem edisana an̄wanndọ Eyenerọn̄ oro mîfiọkke erenowo! Ntem, udịm mbon heaven ẹkwọ idara idara ke nditoro Jehovah ẹte: “Ẹyak nnyịn idara inyụn̄ idat esịt, inyụn̄ inọ Enye ubọn̄; koro ekem ini ndọ Eyen-erọn̄, n̄wan Esie otịm idem eben̄e Enye; ẹnyụn̄ ẹnọ enye ndisịne ediye linen eke asanade onyụn̄ esemde; koro ediye linen oro edi edinen ido nti ikọt Abasi.”—Ediyarade 19:7, 8.
13. Nso ntịmidem kaban̄a ndọ Eyenerọn̄ ikada itie ke ofụri isua ikie ẹmi ẹkebede?
13 Ke ofụri isua ikie ẹmi ẹkebede, Jesus ke akanam ima ima ntịmidem eben̄e ndọ eke enyọn̄ emi. (Matthew 28:20; 2 Corinth 11:2) Enye ke akanam owo 144,000 eke Israel eke spirit ẹsana man enye ‘akpada mmọ ọnọ Idemesie nte ufọk Abasi emi ọyọhọde ye ubọn̄, mînyụn̄ inyeneke ndo m̀mê edin̄wụne m̀mê orụk n̄kpọ eke etiede ntre; edi man mmọ ẹsana ẹnyụn̄ ẹnana ndo.’ (Ephesus 5:25-27) Ye ekikere edibọ “utịp akwa ikot eke Abasi okokotde,” Christian kiet kiet oro ẹyetde aran ekenyene ndisio akani edu uwem ye edinam esie nduọk, nnyụn̄ mmen obufa edu Christian nsịne, nnyụn̄ nnam mme edinam edinen ido “ke ofụri esịt, nte n̄kpọ eke ẹnamde ẹnọ Ọbọn̄ [“Jehovah,” NW].”—Philippi 3:8, 13, 14; Colossae 3:9, 10, 23.
14. Didie ke Satan okodomo ndisabade mbon oro ẹdoride enyịn ndidi n̄wanndọ Eyenerọn̄?
14 Ọtọn̄ọde ke Pentecost eke 33 E.N. akaiso, Satan ama ada Akwa Babylon nte n̄kpọutom esie ke ndidomo ndisabade mbon oro ẹdoride enyịn ndidi n̄wanndọ Eyenerọn̄. Etisịm utịt akpa isua ikie, enye ama ọtọtọ mme mfri ido ukpono Babylon ke esịt esop. (1 Corinth 15:12; 2 Timothy 2:18; Ediyarade 2:6, 14, 20) Apostle Paul ke mme ikọ ẹmi ama etịn̄ aban̄a mbon oro ẹkewụride mbuọtidem ete: “Koro orụk owo ẹmi ẹdi mme apostle abian̄a, mme anam-utom n̄kari, ẹmi ẹforode mme apostle Christ. Inyụn̄ idịghe utịbe-n̄kpọ; koro kpa Satan ke idemesie ke oforo angel un̄wana.” (2 Corinth 11:13, 14) Ke mme isua ikie ẹmi ẹketienede, Christendom ọsọn̄ibuot, ukem nte mbon eken ke Akwa Babylon, ama esịne edisịnen̄kpọ inyene ye ifetutom, kpa “iyịp iyịp ididuot ọfọn̄idem, . . . gold ye ọsọn̄urua itiat ye pearl.” (Ediyarade 17:4) Mme ọkwọrọ ederi ye mme pope esie ẹma ẹdia ubọk kiet ye mme ọduọkiyịp andikara, utọ nte Constantine ye Charlemagne. Akananam enye idaha “edinen ido nti ikọt Abasi” ibana idem. Nte abian̄a abian̄a an̄wanndọ, enye ke akpanikọ edi akpan n̄kpọutom abian̄a Satan. Ke akpatre, enye emebe efep ke nsinsi!
N̄wanndọ Eyenerọn̄ Omotịm Idemesie
15. Didie ke edifịk idiọn̄ọ oro ada itie, ndien nso ke ẹyom ẹto Christian oro ẹyetde aran?
15 Ntre idahaemi, ke n̄kpọ nte isua 2,000 ẹma ẹkebe, kpukpru owo 144,000 eke otu an̄wanndọ ẹma ẹben̄e idemmọ. Edi ke ewe akpan ini ke ẹkeme ndidọhọ nte ke ‘n̄wanndọ Eyenerọn̄ omotịm idemesie’? Nte ini akade, ọtọn̄ọde ke Pentecost eke 33 E.N akaiso, “ẹmeda edisana spirit emi ẹken̄wọn̄ọde ẹfịk” mme andinịm ke akpanikọ oro ẹyetde aran “idiọn̄ọ,” ke ẹkerede ẹban̄a “usen edifak” emi edide ke iso. Nte apostle Paul eketịn̄de aban̄a n̄kpọ emi, Abasi “okonyụn̄ [efịk] nnyịn idiọn̄ọ ke idem, onyụn̄ [esịn] spirit Esie ke esịt nnyịn.” (Ephesus 1:13; 4:30; 2 Corinth 1:22) Christian kiet kiet oro ẹyetde aran edi se “Abasi okokotde, onyụn̄ emekde,” enye omonyụn̄ owụt idemesie nte idide “anam-akpanikọ.”—Ediyarade 17:14.
16. (a) Ini ewe ke edifịk apostle Paul idiọn̄ọ okokụre, ndien nnyịn isan̄a didie ifiọk emi? (b) Ini ewe ke n̄wanndọ Eyenerọn̄ ‘okotịm idemesie ọyọhọ ọyọhọ eben̄e’?
16 Ke ediwak isua idomo ẹma ẹkebe, Paul ke idemesie ama ọdọhọ ete: “Mma n̄n̄wana eti en̄wan, mma mfehe mbuba mi mma, mma nsọn̄ọ mmụm mbuọtidem n̄kama. Ẹma ẹnịm anyanya eti ido ẹben̄e mi, emi Ọbọn̄, kpa Edinen Ebiereikpe, edinọde mi ke usen oro; idinyụn̄ inọhọ mi ikpọn̄, edi eyenyụn̄ ọnọ kpukpru mmọ emi ẹmade ediyarade Esie.” (2 Timothy 4:7, 8) Etie nte edifịk apostle oro idiọn̄ọ ama okụre, idem okposụkedi enye okosụk odude ke obụkidem okonyụn̄ osụk asakde iso ese n̄kpa usụn̄ Abasi. Ukem ntre, ini ọmọn̄ edi emi ẹdifịkde kpukpru mbon oro ẹsụhọde ke isọn̄ ke otu owo 144,000 kiet kiet idiọn̄ọ nte enyenede Jehovah. (2 Timothy 2:19) Emi edidi ke ini n̄wanndọ Eyenerọn̄ ama okotịm idemesie ọyọhọ ọyọhọ—ata n̄wakn̄kan ibat ke otu 144,000 ẹdide ẹma ẹbọbọ utịp mmọ eke heaven ye mbon oro ẹsụk ẹdude ke isọn̄ ẹdide se ẹma ẹkenyịme ke akpatre, ẹnyụn̄ ẹfịkde idiọn̄ọ nte mme anam-akpanikọ.
17. Ini ewe ke ndọ Eyenerọn̄ ekeme ndida itie?
17 Ke ọtọ emi ke ubatini Jehovah, ke edifịk owo 144,000 idiọn̄ọ ama okokụre, mme angel ẹsana ofụm mbinan̄ eke akwa ukụt oro ẹyak. (Ediyarade 7:1-3) Akpa kan̄a, ẹyebiere ikpe ẹnọ Akwa Babylon oro ebietde akpara. Christ emi enyenede edikan eyekaiso usọp usọp ke Armageddon ndisobo mbon eken ẹsụhọde ke esop Satan ke isọn̄ ndien, ke akpatre, ẹsịn Satan ye mme demon esie ke editụn̄ọ ukpe. (Ediyarade 19:11–20:3) Ke Christ okụrede edikan esie, edieke owo ekededi ke otu mbon oro ẹyetde aran osụk odude ke isọn̄, mmọ ibịghike ẹyebọ utịp mmọ eke heaven ndikadiana ye ekemmọ mme andibuana ke otu an̄wanndọ. Adan̄aoro ndien, ke ekemini Abasi, ndọ Eyenerọn̄ ekeme ndida itie!
18. Didie ke Psalm 45 ọsọn̄ọ adiana ke adiana n̄kpọntịbe oro ẹban̄ade ndọ Eyenerọn̄?
18 Ikọ prọfesi ke Psalm 45 etịn̄ nte n̄kpọntịbe oro akadade itie ke adiana ke adiana. Akpa, Edidem oro ẹdoride ke ebekpo awat aka ndikan mme asua esie. (Ufan̄ikọ 1-7) Ekem ẹnam ndọ, akwa otuowo, kpa nditọiban nsan̄a an̄wanndọ eke heaven ẹmenam n̄kpọ ke isọn̄ ẹnọ enye. (Ufan̄ikọ 8-15) Edikem ndọ oro enyene mbun̄wụm, ye ubonowo oro ẹma ẹkenam ẹset ke n̄kpa ẹdide se ẹmenerede ẹsịm mfọnmma ke idak edise enyịn eke “mbọn̄ ke ofụri ererimbot.” (Ufan̄ikọ 16, 17) Nso ubọn̄ ubọn̄ edidiọn̄ itiene ndọ Eyenerọn̄ ntem!
Inemesịt Odu Ọnọ Mmọemi Ẹkotde
19. Nso idi ọyọhọ inan̄ ke otu inemesịt itiaba oro ke Ediyarade, ndien mmanie ibuana ke inemesịt enyeemi?
19 Idahaemi John ewet ọyọhọ inan̄ ke otu inemesịt itiaba oro odude ke Ediyarade ete: “Ndien enye [angel oro osụk ayararede mme n̄kpọ ẹmi ọnọ John] ọdọhọ mi ete: ‘Wet: Inemesịt odu ọnọ mmọ emi ẹkotde ẹdi udia mbubịteyo eke ndọ Eyen-erọn̄.’ N̄ko, enye ọdọhọ mi ete: ‘Mmọemi ẹdi mme ikọ akpanikọ Abasi.’” (Ediyarade 19:9, NW) a Mbon oro ẹkotde ẹdi “udia mbubịteyo eke ndọ Eyenerọn̄” ẹdi mme andibuana ke otu an̄wanndọ. (Men Matthew 22:1-14 domo.) Kpukpru mbon otu an̄wanndọ oro ẹyetde aran ẹbuana ke inemesịt emi sia ẹma ẹkebọ ikot emi. Ata ediwak ke otu mbon oro ẹkekotde mi ẹma ẹdọdọk ke heaven, kpa itie udia mbubịteyo eke ndọ emi. Mbon oro ẹsụk ẹdude ke isọn̄ ẹkop inemesịt, n̄ko, koro mmọ ẹkebọde ikot emi. Ẹtịm ẹnịm itie mmọ ke udia mbubịteyo eke ndọ oro ẹnọ mmọ. (John 14:1-3; 1 Peter 1:3-9) Ke ẹma ẹkenam mmọ ẹset ẹka heaven, adan̄aoro, ofụri an̄wanndọ emi adianade kiet mi eyekaiso ndibuana ye Eyenerọn̄ ke akakan inem inem ndọ emi.
20. (a) Nso ke ikọ ẹmi ẹwọrọ: “Mmọemi ẹdi mme ikọ akpanikọ Abasi”? (b) Didie ke ikọ angel oro okotụk John, ndien nso ke angel emi ọkọdọhọ?
20 Angel oro adian do ete ke “mmọemi ẹdi mme ikọ akpanikọ Abasi.” Ikọ emi “akpanikọ” akabade ikọ Greek oro a·le·thi·nosʹ onyụn̄ ọwọrọ “ata ikọ” m̀mê “se ẹberide edem.” Sia mme ikọ ẹmi ẹnen̄erede ẹto Jehovah, mmọ ẹdi akpanikọ ye se ẹkpeberide edem. (Men 1 John 4:1-3; Ediyarade 21:5; 22:6 domo.) Nte kiet emi ẹkenọde ikot ndidụk usọrọ ndọ oro, anaedi John ama ọyọhọ ye idara ke okopde ikọ emi onyụn̄ ekerede aban̄a mme edidiọn̄ oro ẹnade ke iso ẹbet otu an̄wanndọ oro. Ke akpanikọ, ama enen̄ede otụk enye tutu edi se angel oro ọnọde enye item, nte John obụkde ete: “Ke ọtọ emi ami mma nduọ enye ke ukot nte ntuak ibuot nnọ enye. Edi enye ọdọhọ mi ete: ‘Kpeme idem! Kûnam n̄kpọ oro! Ami n̄kukụre ndi ekemmọ ofụn fo ye nditọete fo ẹmi ẹnyenede utom editie ntiense mban̄a Jesus. Tuak ibuot nọ Abasi.’”—Ediyarade 19:10a, NW.
21. (a) Nso ke Ediyarade ayarade aban̄a mme angel? (b) Nso edu ke mme Christian ẹkpenyene ẹban̄a mme angel?
21 Ke ofụri n̄wed Ediyarade, ẹnọ n̄wọrọnda ikọ ntiense ẹban̄a edinam akpanikọ ye nsịnifịk mme angel. Mmọ ẹbuana ke usụn̄ emi ẹdade ẹnọ akpanikọ oro ẹyararede. (Ediyarade 1:1) Mmọ ẹtiene mme owo ẹnam utom edikwọrọ eti mbụk ye edin̄wan̄a mme ndamban̄a ufen oro nduọk. (Ediyarade 14:6, 7; 16:1) Mmọ ẹma ẹtiene Jesus ẹn̄wana ke ndisio Satan ye mme angel esie ke heaven nduọn̄ọ, ndien mmọ ẹyetiene enye ẹn̄wana n̄ko ke Armageddon. (Ediyarade 12:7; 19:11-14) Ke akpanikọ, mmọ ẹdot ndikụt iso Jehovah. (Matthew 18:10; Ediyarade 15:6) Nte ededi, mmọ idịghe n̄kpọ efen ikan ifịn Abasi oro ẹsụhọrede idem. Ufan̄ idụhe ke edisana utuakibuot inọ utuakibuot nnọ mme angel m̀mê idem uke-uke utuakibuot, edinọ Abasi utuakibuot ebe ke “edisana owo” m̀mê angel. (Colossae 2:18) Mme Christian ẹtuak ibuot ẹnọ Jehovah kpọt, ẹnamde n̄kpeubọk mmọ ẹnọ enye ke enyịn̄ Jesus.—John 14:12, 13.
Udeme Jesus ke Prọfesi
22. Nso ke angel oro etịn̄ ọnọ John, ndien ikọ ẹmi ẹwọrọ nso?
22 Angel oro ọdọhọ ndien ete: “Koro editie ntiense mban̄a Jesus edide se inọde prọfesi odudu.” (Ediyarade 19:10b, NW) Didie ke edi ntre? Emi ọwọrọ ete ke ẹnam kpukpru prọfesi eke odudu spirit ẹsu ke ntak Jesus ye udeme oro enye enyenede ke mme uduak Jehovah. Akpa prọfesi ke Bible ọkọn̄wọn̄ọ aban̄a mfri oro edidide. (Genesis 3:15) Jesus ama akabade edi Mfri oro. Mme udiana ediyarade ẹma ẹnam ẹnyene ata akamba ifiọk aban̄ade akpanikọ eke prọfesi ke akpan un̄wọn̄ọ emi. Apostle Peter ama ọdọhọ Cornelius, owo Gentile emi okonịmde ke akpanikọ, ete: “Kpukpru mme prọfet ẹketịn̄ ikọ nte ntiense ẹban̄a Enye [Jesus].” (Utom 10:43) N̄kpọ nte isua 20 ke ukperedem, apostle Paul ama etịn̄ ete: “Mme un̄wọn̄ọ Abasi ẹnyụn̄ ẹwak nte ẹwawak, ke Enye [Jesus] ke ‘Edi ntre’ . . . mmọ ẹwọrọ ẹsu ke Enye.” (2 Corinth 1:20) Ke isua 43 en̄wen ẹma ẹkebe, John ke idemesie eti nnyịn ete: “Jesus Christ akada . . . akpanikọ edi.”—John 1:17.
23. Ntak emi n̄kokon̄ itie ye akwa odudu Jesus mîwọn̄ọkede nnyịn ntịn̄enyịn ikpọn̄ utuakibuot oro nnyịn inọde Jehovah?
23 Nte emi ke usụn̄ ekededi ọwọn̄ọde ntịn̄enyịn nnyịn ọkpọn̄ utuakibuot oro nnyịn inọde Jehovah? Baba. Ti item angel oro esịnede ntọt mi: “Tuak ibuot nọ Abasi.” Akanam Jesus in̄wanake ndidomo idem ye Jehovah. (Philippi 2:6) Edi akpanikọ, ẹdọhọ kpukpru angel “ẹnụhọ ẹnọ [Jesus],” ndien ana kpukpru edibotn̄kpọ ẹnyịme n̄kokon̄ itie esie man “ke enyịn̄ Jesus kpukpru edọn̄ ẹkpetọn̄ọ ẹnọ Abasi.” Edi tịmfiọk ete ke emi edi “e[di]nọ Abasi Ete ubọn̄” ye kaban̄a ewụhọ esie. (Mme Hebrew 1:6, NW; Philippi 2:9-11) Jehovah ọkọnọ Jesus akwa odudu esie, ndien ke ndinyịme odudu oro, nnyịn iyenọ Abasi ubọn̄. Edieke nnyịn isịnde ndisụk ibuot nnọ ukara Jesus, edi ukem ukem nte nnyịn ikpesịnde Jehovah Abasi ke idemesie.—Psalm 2:11, 12.
24. Mme utịbe utịbe n̄kpọntịbe iba ewe ke nnyịn ikere iban̄a, ndien mme ikọ ewe ke nnyịn ikpadian uyo itịn̄?
24 Ntre, ndien, ẹyak nnyịn ke edidianakiet idian uyo ke mme ikọ oro ẹdade ẹberede Psalm 146 osịm 150: “Mbufo, ẹtoro Jehovah.” Ikwọ Hallelujah akpakam akaiso ọsọn̄ uyo ke edisak iso nse edikan oro Jehovah akande ukara ererimbot eke nsunsu ido ukpono Babylon! N̄ko idara akpakam akaiso okpon nte ndọ Eyenerọn̄ asan̄ade ekpere!
[Ikọ idakisọn̄]
a Se n̄ko Ediyarade 1:3; 14:13; 16:15.
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ekebe ke page 273]
“N̄wed Ẹnọde Ẹsọk Sodom ye Gomorrah”
Ke idak akpan ibuotikọ emi, Daily Telegraph eke London ke November 12, 1987, ama ọtọt aban̄a ekikere oro ẹkenịmde ke iso Akwa Esop Ufọkederi England. Emi okoyom ẹsion̄o “mme Christian” adan̄ ukemuduot ẹfep ke ufọkederi. Godfrey Barker, ewetmbụk n̄kpọntịbe ama ewet ete: “Archbishop eke Canterbury ke mfụhọ ama ọnọ ekikere n̄kpọn̄ ete: ‘Edieke ekpedide se St Paul ewetde n̄wed ọnọ ẹsọk Ufọkederi England, nnyịn ikpobụp mfọn mfọn m̀mê nso utọ n̄wed ke oro ekpedi.’” Ete Barker ke idemesie ama etịn̄ ete: “N̄wed ẹnọde ẹsọk Sodom ye Gomorrah edi ibọrọ,” onyụn̄ adian do ete: “Dr Runcie [archbishop oro] ekekere ke enye okpokot nte N̄wed Mbon Rome, Ib 1.”
Ewetn̄wed oro ama okot oto ikọ Paul ke N̄wed Mbon Rome 1:26-32 ete: “Abasi ama ayak mmọ ke ọkpọsọn̄ udọn̄ esịt mmọ ọnọ ndek ndek ido. . . . Irenowo ẹnam mme edinam unana iso o-bụt ye irenowo . . . okposụkedi nte mmọ ẹfiọkde ewụhọ Abasi ẹte ke mbon oro ẹnamde mme orụk n̄kpọ ntre ẹdot n̄kpa, ikụreke ke mmọ ndinanam mme n̄kpọ ẹmi edi ẹnyịme mbon oro ẹnamde mmọ.” Enye ama eberi ete: “St Paul n̄kukụre ekenyene mfịna aban̄a mbon oro ẹsitiede ke nnyan n̄kpọitie ufọkederi. Mfịna Dr Runcie edi ye mbon oro ẹsidorode ke mme n̄kpoto ukwọrọikọ ufọkederi.”
Ntak emi archbishop oro enyenede utọ mfịna ntre? Ikpọ ibuotikọ ke Daily Mail eke London ke October 22, 1987, ẹkedọhọ ẹte: “ ‘Oku ederi kiet ke otu adan̄ ukemuduot ita’ . . . Ubịnikọt ndision̄o mme adan̄ ukemuduot mfep ‘ekpeberi Ufọkederi England.’” Mbụk emi ama okot oto “reverend” emi edide akwa ewetn̄wed N̄ka Christian Iban mme Adan̄ ukemuduot ye Iren mme Adan̄ ukemuduot nte ọdọhọde ete: “Edieke ẹkpenyịmede ekikere emi, enye okpowụri Ufọkederi, ndien Archbishop eke Canterbury ọfiọk aban̄a emi. Nte ofụri ofụri ibat, nnyịn imonịm ite ke mme ọkwọrọ ederi eke Ufọkederi England mbahade 30 osịm 40 eke ikie ẹdi mme adan̄ ukemuduot. Ndien mmọ ẹdi mme ata ọsọn̄idem owo oro ẹsitịpde n̄kpọ ẹsịn ke utom Ufọkederi.” Ibat mme aka ederi oro akade-kaiso ndisụhọde nte eyịghe mîdụhe, ke ubak ubak, edi ediwụt oro ẹwụtde itekesịt ke edinam idan̄ ukemuduot oro ọkọride.
Nso ke esop ufọkederi oro ekebiere? Ata n̄wakn̄kan ibat owo 388 (mme ọkwọrọ ederi mbahade 95 eke ikie) ẹma ẹmenede ubọk ke ndinyịme ekikere oro ẹsiakde mmọn̄. Kaban̄a emi, The Economist eke November 14, 1987, ama ọtọt ete: “Ufọkederi England ọbiọn̄ọ mme edinam idan̄ ukemuduot, edi inen̄ekede ibiọn̄ọ. Akwa esop oro, kpa mme ọbọpmbet Ufọkederi, ke ẹnyenede mme ọkwọrọ ederi adan̄ ukemuduot ke ekikere, ke urua emi ẹma ẹbiere ẹte ke idan̄ ukemuduot, ke mîbietke use ye efịbe, idịghe idiọkn̄kpọ: mmọ n̄kukụre ‘ẹkpu nditiene ekikere’ nte ke ‘ebuana idan̄ edi n̄kpọ ọyọhọ ọyọhọ un̄wọn̄ọ oro enyenede itie mfọn mfọn ke tak-tak ebuana ndọ.’” Ke owụtde ukpụhọde odude ke idaha Archbishop eke Canterbury ye nnennen ikọ apostle Paul ke N̄wed Mbon Rome 1:26, 27, The Economist ama ewet mme ikọ Paul ke enyọn̄ ikọ oro, “St Paul ama ọfiọk se enye ekekerede.”
Jesus Christ n̄ko ama ọfiọk se enye ekekerede ama onyụn̄ etịn̄ emi in̄wan̄în̄wan̄. Enye ọkọdọhọ ete ke “n̄kpọ eyefọn ye isọn̄ Sodom ke usen ikpe” akan ye mbon ido ukpono ẹmi ẹsịnde etop imọ ke ndek. (Matthew 11:23, 24) Jesus mi akada ọkpọsọn̄ ikọ ndiwụt nte ke mme adaiso ido ukpono oro ẹkesịnde Eyen Abasi ye mme ukpepn̄kpọ esie ẹma ẹkam ẹnyene nduduọhọ ẹkan mbon Sodom. Jude 7 etịn̄ nte ke mbon Sodom oro ẹma ẹkụt “ufen nsinsi ikan̄,” emi ọwọrọde nsinsi nsobo. (Matthew 25:41, 46) Didie, ndien, ke ubiomikpe mme inua-okot adaiso Christian odobi ntem, oro ke nnannan usụn̄ ẹdade nnannan otuerọn̄ ẹtụn usụn̄ ẹkpọn̄ n̄kokon̄ nti edumbet Obio Ubọn̄ Abasi ẹdụk mbukpo, usụn̄uwem nnam se mmade eke ererimbot emi! (Matthew 15:14) Kaban̄a nsunsu ido ukpono, Akwa Babylon, uyo otode enyọn̄ ofiori usọp usọp ete: “Mbufo ikọt Mi, ẹwọn̄ọ ke esịt, mbak mbufo ẹdibuana ke idiọkn̄kpọ esie, ẹdinyụn̄ ẹtiene ẹbọ mme ufen esie.”—Ediyarade 18:2, 4.
[Mme ndise ke page 275]
Heaven ọyọhọ ye ikwọ Hallelujah inan̄, ẹtorode Jah ke akpatre edikan oro enye akande Akwa Babylon
