Ibuot 10

Ndisua “Mme Ntotụn̄ọ N̄kpọ Satan”

THYATIRA

1. Thyatira okodu didie ekpere mme esop eken, ndien ke nso orụk n̄kann̄kụk ido ukpono?

 N̄KPỌ nte itiat 40 ke n̄kan̄ edem usụk usiahautịn Bergama (Pergamum) ke Akhisar, obio uforo Turkey oro odu. N̄kpọ nte isua 1,900 oro ẹkebede, obio emi ekedi itie oro Thyatira okodude. Esenyịn oro asan̄ade-san̄a ekeme ndisọsọp nsịm Thyatira ebe ke ndito Pergamum nsan̄a usụn̄ obot obot ndien ekem asan̄a n̄kanade n̄kanade osịm mme esop eken oro ẹdude ke Ediyarade ibuot 3—Sardis, Philadelphia, ye Laodicea. Utu ke ndibiet Pergamum, etie nte Thyatira ikedịghe iwụk ebiet utuakibuot nnọ andikara, edi enye ama enyene mme efe-ndem ye mme temple oro ẹkeyakde ẹnọ mme abasi mbon ukpono ndem. Thyatira ama ọwọrọ etop nte iwụk ebiet unyamurua.

2, 3. (a) Nso ke ẹkewet ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ ẹban̄a owo Thyatira oro akakabarede edi Christian? (b) Ọwọrọ nso ọnọ mme Christian ke Thyatira nte ke Jesus edi “Eyen Abasi” ye nte ke enye enyene ‘enyịn ẹmi ẹbietde edemeikan̄’?

² Ke ini Paul ọkọkwọrọde ikọ ke Macedonia, enye ama osobo n̄wan Thyatira emi ekekerede Lydia, kpa anyam ididuot ọfọn̄. Lydia ye ofụri ufọk esie ke idatesịt ẹma ẹnyịme etop oro Paul ọkọkwọrọde ẹnyụn̄ ẹwụt n̄wọrọnda mfọnido. (Utom 16:14, 15) N̄wan emi ama akabade edi akpa owo Thyatira oro okonyịmede Ido Ukpono Christ. Nte ini akade, obio emi ke idemesie ama edi edinyene esop mme Christian. Do ke Jesus ọnọ etop esie oro ọniọn̄de akan aka: “Nyụn̄ nọ n̄wed ẹsọk angel ufọk Abasi emi odude ke Thyatira, ete: Ntem ke Eyen Abasi, emi enyịn Esie ẹbietde edeme-ikan̄, ukot Esie ẹnyụn̄ ẹbietde nsak-nsak okpoho, ọdọhọ ete.”—Ediyarade 2:18.

³ Emi edi n̄kukụre ini emi ikọ oro “Eyen Abasi” odude ke Ediyarade, okposụkedi Jesus etịn̄de ke mme itie efen aban̄a Jehovah nte “Ete Mi.” (Ediyarade 2:27; 3:5, 21) Ndida  udorienyịn̄ oro mi etie nte anam mme Christian ke Thyatira ẹti n̄kpet n̄kpet ebuana oro Jesus enyenede ye Jehovah. Eyen emi “enyịn Esie ẹbietde edemeikan̄”—kpa ntọt enyenede mme Christian ke Thyatira nte ke ubiereikpe imọ eyebụbede asak ke idem n̄kpọ ekededi oro imọ ikụtde nte edide mbubiam ke esop oro. Ke nditịn̄ ọyọhọ utịm ikaba mban̄a nsem nsem ukot esie oro ẹbietde okpoho, enye ọsọn̄ọ etịn̄ aban̄a nyayama uwụtn̄kpọ edinam akpanikọ esiemmọ ke adan̄aemi okodude ke isọn̄ emi. Nte eyịghe mîdụhe, mme Christian ke Thyatira ẹma ẹnam item esie, ndien ana nnyịn inam ntre mfịn!—1 Peter 2:21.

4, 5. (a) Ntak emi Jesus okpotorode mme Christian ke Thyatira? (b) Didie ke esop oro ke Thyatira ebiet mme esop eke Mme Ntiense Jehovah mfịn?

⁴ Ye inemesịt, Jesus ekeme nditoro mme andidu ke Thyatira. Enye ọdọhọ ete: “Mmọfiọk mme utom fo, ye ima ye mbuọtidem fo, ye se anamde ọnọ Mi, ye anyan ime fo; mmonyụn̄ mfiọk nte ukperedem utom fo okpon akan akpa.” (Ediyarade 2:19) Utu ke ndibiet mbon Ephesus, mme Christian oro ẹyetde aran do ikọkpọn̄ke akpa ima oro mmọ ẹkenyenede ẹnọ Jehovah. Mbuọtidem mmọ ọsọn̄ idem. Adianade do, utom mmọ ẹkponi ẹkan eke akpa, ndien ukem nte esop ita oro ke mbemiso, mme Christian ke Thyatira ke ẹyọ. Didie ke emi ebiet esop Mme Ntiense Jehovah ntem, oro ẹkperede ndisịm 100,000 ke ofụri isọn̄ mfịn! Ima ẹnyenede ẹnọ Jehovah ayama odụk, nte edu nsịnifịk ke utom ukwọrọikọ akarade esop, esịnde udọn̄ ọnọ n̄kpri ye ikpọ. Mme owo oro ibat mmọ ọdiọn̄de-diọn̄ ọkọri ẹmesịn idemmọ ke utom nte mme asiakusụn̄, ke ntre ye eti ibuot, ẹdade ini oro osụhọde ẹkwọrọ ubọn̄ ubọn̄ idotenyịn Obio Ubọn̄ Abasi oro edide!—Matthew 24:14; Mark 13:10.

⁵ Ke ediwak isua, ediwak mme anam-akpanikọ, ke otu nsụhọ oro ẹyetde aran ye ke otu akwa otuowo, ẹmewụt anyanime oro edide eti uwụtn̄kpọ ke utom Abasi, ke adan̄aemi ererimbot oro akanarede mmọ okụk atakde-tak ke ndisụhọde ndụk ekịm unana idotenyịn. Edi ẹyak nnyịn inyene uko! Ediyarade ọsọn̄ọ ikọ ntiense otode mme prọfet Abasi eke eset. “Akwa usen Jehovah emekpere, emekpere, eyenyụn̄ ọsọp etieti.”—Zephaniah 1:14; Joel 2:1; Habakkuk 2:3; Ediyarade 7:9; 22:12, 13.

“N̄wan oro, Jezebel”

6. (a) Kpa ye mme n̄kpọ oro ẹdotde itoro, nso mfịna ke Jesus okụt ke esop odude ke Thyatira oro oyomde ẹnọ usọp usọp ntịn̄enyịn? (b) Jezebel ekedi anie, ndien nte enye ama enyene unen ndidọhọ ke idi prọfet an̄wan?

⁶ Enyịn Jesus oro ẹbietde edemeikan̄ ẹmekaiso ẹkụt n̄kpọ. Enye okụt n̄kpọ oro oyomde ẹnọ ntịn̄enyịn usọp usọp. Enye ọdọhọ mme Christian ke Thyatira ete: “Edi mmenyene se ndade mbiom fi, ete, ayak itie ọnọ n̄wan oro, Jezebel, emi okotde idem prọfet-an̄wan; onyụn̄ adade abian̄a ekpep ikọt Mi ndinam use, nnyụn̄ ndia se ẹkewade ẹnọ ndem.” (Ediyarade 2:20) Ke ọyọhọ isua ikie duop M.E.N., Jezebel Ọbọn̄an̄wan, kpa n̄wan Edidem Ahab eke Israel oro akatuakde ibuot ọnọ Baal, ama ọwọrọ etop ke mme usụn̄ uwotowo, usịn efịbe ye ukara esie. Jehu, nte enyeemi Jehovah ekeyetde aran, ama anam ẹwot enye. (1 Ndidem 16:31; 18:4; 21:1-16; 2 Ndidem 9:1-7, 22, 30, 33) Jezebel okpono ndem oro ikenyeneke unen ndomokiet ndidọhọ ke imọ idi prọfet an̄wan. Enye iketiehe nte Miriam ye Deborah, oro ẹkenamde utom nte mme anam-akpanikọ prọfet iban ke Israel. (Exodus 15:20, 21; Judges 4:4; 5:1-31) Spirit Jehovah ikonyụn̄ idaha enye usụn̄ nditịn̄ prọfesi nte  akadade Anna, akanian̄wan oro, ye nditọiban Philip inan̄ oro, ọkwọrọ eti mbụk.—Luke 2:36-38; Utom 21:9.

7. (a) Ke ndidọhọ “n̄wan oro, Jezebel,” nte an̄wan̄ade, Jesus etịn̄ aban̄a nso odudu? (b) Didie ke ndusụk iban oro ẹkebuanade ẹkpedọhọ ke ubiere idemmọ enen?

⁷ Nte an̄wan̄ade, ndien, “n̄wan oro, Jezebel” emi ọdọhọde ke idi prọfet an̄wan ke Thyatira edi owo nsu. Enye inyeneke ibetedem ndomokiet ito spirit Abasi. Enye edi anie? Etie nte enye edi n̄wan m̀mê otu iban oro ẹnamde n̄kpọ nte anana-iso o-bụt odudu oro abiatde-biat n̄kpọ ke esop. Ekeme ndidi ndusụk iban oro ẹkebuanade ẹma ẹdụri mme owo ke esop ẹsịn ke oburobụt ido, ke adan̄aemi mmọ ye unana iso o-bụt ẹkewụtde ẹte ke edinam otode ubiere idemmọ enen ke ndibuan itien̄wed Abasi ukwan̄ ukwan̄. Ke akpanikọ, oro ekedi abian̄a abian̄a ikọ prọfesi! Mmọ ẹkpekeme ndinam mbon en̄wen ẹduọn̄ọ ẹdụk usụn̄ idemmọ ẹmi ẹdide “use, ye ndek ndek ido, ye idiọkudọn̄, ye idiọkitọn̄, ye edisịn esịt ke n̄kpọ owo, emi edide ukpono ndem.” (Colossae 3:5) Mmọ ẹkpekeme ndinam mbon oro ẹdude ke esop ẹsịn idem ke oburobụt usụn̄uwem nnam-se-mmade emi ebietde orụk oro ẹnyịmede m̀mê oro ẹsiode iso ẹfep ke ekese ido ukpono Christendom.

8. (a) Nso idi ikọ ubiomikpe Jesus kaban̄a “Jezebel” oro ke Thyatira? (b) Didie ke odudu iban oro mîdotke otụk owo ke eyomfịn?

⁸ Jesus akaiso ọdọhọ mbiowo ke Thyatira ete: “Ndien mmọnọ enye ifet ndikabade esịt, ndien enye inyịmeke ndikabade n̄kpọn̄ use esie. Sese, mmemen enye nduọk ke nna-udọn̄ọ, nnyụn̄ nsịn mmọ eke ẹsịnde efịbe ye enye ke akwa ukụt, edieke mmọ mîdikabakede ikpọn̄ mme utom esie.” (Ediyarade 2:21, 22) Ukem nte akpa Jezebel, nte an̄wan̄ade akakarade Ahab onyụn̄ omiomde Jehu, andinọ ubiomikpe Abasi, ntre odudu iban emi ekeme ndin̄wana ndikara mme ebe ye mbiowo. Etie nte mbiowo ke Thyatira ẹmenyịme ẹnọ oburobụt odudu Jezebel emi. Mi, Jesus ọnọ mmọ ọkpọsọn̄ ntọt, ye esop ikọt Jehovah eke ofụri ererimbot mfịn nde. Ke eyomfịn, ndusụk utọ iban oro ẹnyenede n̄kpọsọn̄ udọn̄ ibụk ntre ẹmetap mme ebe mmọ ndikabade ndi mbon nsọn̄ibuot, idem ẹkotde mme anam-akpanikọ ikọt Jehovah ikpe ke esop.—Men Jude 5-8 domo.

9. (a) Ntak emi ikọ Jesus oro aban̄ade Jezebel mîbiatke kpukpru iban ke esop? (b) Ini ewe kpọt ke odudu Jezebel esidaha ada?

⁹ Emi ke usụn̄ ekededi ibiatke mme anam-akpanikọ iban ke esop Christian. Mfịn, edi mme anam-akpanikọ nditọete nnyịn iban ẹnam akamba ubak utom unọ ikọ ntiense; otode mme ukpepn̄kpọ Bible oro mmọ ẹnịmde, mmọ ke ẹda uwak mbufa owo ẹsịn ke esop. Abasi ke idemesie ọmọdiọn̄ ndutịm emi, nte Psalm 68:11 owụtde ete: “Ọbọn̄ [Jehovah] ọnọ uyo: iban ẹmi ẹkwọrọde [eti mbụk] ẹdi akamba udịm.” Sụn̄sụn̄ edu ukpono eke ibanndọ mmọ, emi edide “se isọn̄de urua ke enyịn Abasi” ekeme ndinyene odudu oro ọfọnde ke idem mme ebe. (1 Peter 3:1-4)  Edidem Lemuel otoro enyene-ido ye enyene-ifịk an̄wanndọ. (Mme N̄ke 31:10-31) Odudu Jezebel esidaha ada n̄kukụre ke ini iban ẹwọrọde ẹkpọn̄ ndutịm oro ẹnịmde ke nditap irenowo m̀mê ndimia ata m̀mê ndifụmi itieibuot.—Ephesus 5:22, 23; 1 Corinth 11:3.

10. (a) Ntak emi Jezebel ye nditọ esie ẹbọde ubiomikpe? (b) Nso enyene-ndịk itie ke mbon oro ẹkabarede ẹdi nditọ Jezebel ẹdu, ndien nso ke utọ mbon oro ẹkpenam?

¹⁰ Ke etịn̄de otụk “n̄wan oro, Jezebel,” Jesus akaiso ete: “Nyenyụn̄ nda n̄kpa n̄wot nditọ esie; ndien kpukpru mme ufọk Abasi ẹyefiọk ẹte ke Ami ndi Andidụn̄ọde ekpụt ye esịt; nyenyụn̄ nnọ kpukpru mbufo kiet kiet nte ekemde ye utom mbufo.” (Ediyarade 2:23) Jesus ama ọnọ Jezebel ye nditọ esie ini ndikabade esịt, edi mmọ ẹkọbọ ke oburobụt usụn̄ mmọ ndien ke ntem ana ẹbọ ubiomikpe. Okopodudu etop odu mi ọnọ mme Christian mfịn. Mbon oro ẹkpebede Jezebel, edide irenowo m̀mê iban, ke ntem ẹkabarede ẹdi nditọ esie ke ndibiat mme edumbet Bible oro ẹban̄ade itieibuot ye eti ido uwem, m̀mê ẹkabarede ẹsọn̄ ibuot man ẹsịn nditiene ndutịm ukara Abasi, ẹdu ke itie udọn̄ọ oro enyenede ndịk ke n̄kan̄ eke spirit. Edi akpanikọ, edieke utọ owo oro akade ebịne mbiowo ke esop man ẹbọn̄ akam ẹnọ enye, “akam mbuọtidem eyenyan̄a enyeemi ọdọn̄ọde, Ọbọn̄ [“Jehovah,” NW] eyenyụn̄ anam enye adaha ada”—ama akam edi enye ke nsụhọdeidem anam n̄kpọ ke n̄kemuyo ye akam oro. Edi yak owo baba kiet okûkere ete ke imọ imekeme ndibian̄a Abasi m̀mê Christ ke ndidomo ndidịp mme oburobụt edinam m̀mê ndidomo ndiwụt enyọn̄ enyọn̄ utom oro enye anamde ye ifịk.—James 5:14, 15.

11. Didie ke ẹn̄wam mme esop mfịn ndidu ke edidemede mbak idiọk odudu iban edibe odụk?

¹¹ Nte enemde, ata ediwak esop Mme Ntiense Jehovah mfịn ẹdu ke edidemede ẹban̄a n̄kpọndịk emi. Mbiowo ẹdu ke ukpeme ẹban̄a mme ido oro ẹdade ẹsịm edu oro mîkemke ye ukara Abasi ye ukwan̄ido. Mmọ ẹn̄wana ndin̄wam iren ye iban oro ẹdude ke usụn̄ afanikọn̄ man mmọemi ẹkpekọri ke n̄kan̄ eke spirit ẹnyụn̄ ẹdi se ẹnen̄erede mbemiso idaha ọdiọkde akaha. (Galatia 5:16; 6:1) Ke ima ima usụn̄ ye nsọn̄ọnda, mme esenyịn Christian ẹmi ẹsikpan ukeme ekededi oro iban ẹsịnde ndisiak nsio nsio n̄ka man ẹtọn̄ọ mme edinam ẹbietde eke n̄ka uwọrọufụn iban. Adianade do, ẹsinọ ekemini item ke mme n̄wed Mme Ntiense Jehovah. a

12. Ke nso usụn̄ ke otu John eke mfịn ẹwụt ufụp oro ebietde eke Jehu?

¹² Nte ededi, ke ebiet emi ata oburobụt ido odude, ndien akpan akpan ke ebiet emi akabarede edi se ẹdade nte ubọkutom, ana ẹsio mme anamidiọk oro mîkabakede esịt mi ẹfep. Nnyịn imeti ufụp Jehu ke ndisọhi kpukpru idiọn̄ọ odudu Jezebel mfep ke Israel. Kpasụk ntre, otu John mfịn ẹnam n̄kpọ ye nsọn̄ọnda, ẹnịmde uwụtn̄kpọ ẹnọ mme nsan̄a mmọ ẹdide “Jehonadab,” ẹnyụn̄ ẹwụtde idemmọ nte idide ata isio isio ye mme asan̄autom Christendom ẹmi ẹnyịmede ndiọi edinam.—2 Ndidem 9:22, 30-37; 10:12-17.

13. Nso iditịbe inọ mbon oro ẹyakde idem ẹnọ idiọk odudu iban?

¹³ Nte Isụn̄utom ye Ebiereikpe Jehovah, Eyen Abasi anam n̄kpọ nte enende ke ndinam ẹdiọn̄ọ enyeemi Jezebel eyomfịn edide nnyụn̄ nduọk enye ke nna-udọn̄ọ, koro udọn̄ọ eke spirit esie ke akpanikọ edi kiet oro ebịghide ndikụre. (Malachi 3:1, 5) Mbon oro ẹyakde idem ẹnọ idiọk odudu an̄wan emi ẹyenyụn̄ ẹkụt akwa ukụt—kpa mfụhọ edidi se ẹsiode ẹfep, ẹsịbede mmọ ẹfep ke esop Christian nte n̄kpọ eke ẹkpan̄ade-kpan̄a. Ibọhọke mmọemi ẹkabade esịt, ẹtua n̄kpọfiọk, ẹnyụn̄ ẹdi se ẹfiakde ẹda ẹsịn ke esop, mmọ n̄ko ẹsak iso ẹse ata n̄kpa otode ‘udọn̄ọ n̄kpa’—mbịghi n̄kaha, ke akwa ukụt. Mi kan̄a, ẹkeme ndifiak nda mmọ nsịn edieke mmọ ẹkabarede esịt ofụri ofụri ẹkpọn̄ ndiọi edinam mmọ.—Matthew 24:21, 22; 2 Corinth 7:10.

14. (a) Didie ke Jesus ada mbiowo ndise mban̄a ndusụk mfịna, utọ nte odudu Jezebel ekededi? (b) Didie ke esop akpan̄wam mbiowo oro ẹsede ẹban̄a mme utọ mfịna ntre?

¹⁴ Ana “kpukpru mme ufọk Abasi” ẹdi ẹdifiọk ẹte ke Jesus odụn̄ọde “ekpụt,” kpa ntụn̄ọ-n̄kan  ntụk, ye “esịt,” se owo edide ke ata esịt esịt, esịnede mme isọn̄ ntak. Ke ntak emi, enye ada mme ntantaọfiọn̄ m̀mê mbiowo oro ẹberide edem, ke ndise mban̄a ndusụk mfịna, utọ nte odudu Jezebel ekededi oro owụtde idem. (Ediyarade 1:20) Ke mbiowo ẹmi ẹma ẹkedụn̄ọrede orụk n̄kpọ eke etiede ntem ọyọhọ ọyọhọ ẹnyụn̄ ẹnọ ubiereikpe, idịghe mbubehe mme owo ndibụp nyom ndifiọk ntak ẹkenamde n̄kpọ ntre. Kpukpru owo ke nsụhọdeidem ẹkpenyene ndinyịme ye ubiere oro mbiowo ẹnọde ke mme n̄kpọ nnyụn̄ n̄kaiso nnọ mme ntantaọfiọn̄ esop ẹmi ibetedem. Ẹyenọ owo utịp ke ndinam akpanikọ nnọ Jehovah ye mme ndutịm esop esie. (Psalm 37:27-29; Mme Hebrew 13:7, 17) Ke n̄kan̄ okwommọ, udeme oro ẹnọde fi akpakam edi edidiọn̄ ke ini Jesus edinọde owo kiet kiet nte ekemde ye mme edinam esie.—Se n̄ko Galatia 5:19-24; 6:7-9.

“Ẹsọn̄ọ Ẹmụm se Mbufo Ẹnyenede”

15. (a) Nso ke Jesus ekenyene nditịn̄ nnọ mbon oro Jezebel mîkasabakede? (b) Nso iwụt ite ke Christendom ọsọn̄ibuot ikasabakede kpukpru mbon oro ẹkedọhọde ke idi Christian ko ke 1918?

¹⁵ Mme ikọ Jesus efen ẹda ndọn̄esịt ẹdi: “Edi ama edi mbufo eken ẹmi ẹdude ke Thyatira, kpa kpukpru mbufo ẹmi mîdaha ukpep-n̄kpọ oro, mînyụn̄ ifiọkke udem Satan [“mme ntotụn̄ọ n̄kpọ Satan,” NW], nte mmọ ẹdọhọde, ndọhọ mbufo ntem nte, Mmenke mbiomo en̄wen mbiom mbufo ke idem; ẹsọn̄ọ ẹmụm se mbufo ẹnyenede ẹkama tutu ndi.” (Ediyarade 2:24, 25) Odu mme owo ẹmi ẹnamde akpanikọ ke Thyatira oro odudu Jezebel mîkarake mmọ. Kpasụk ntre, ke isua 40 mbemiso 1918 ye ọtọn̄ọde ke ini oro, idịghe kpukpru mmọ oro ẹdọhọde ke idi Christian ẹnyịme oburobụt ido, ye ndiọi edinam oro ẹyọhọde ke Christendom. Ekpri otu Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible, ẹdiọn̄ọde  idahaemi nte Mme Ntiense Jehovah, oro ẹken̄wanade ndin̄wam mbon ufọkederi ẹfiọk ediwak ukpepn̄kpọ Christendom oro mîkọtọn̄ọke ito mme Christian, ẹma ẹtọn̄ọ ndision̄o idemmọ n̄kpọn̄ kpukpru se mbon Babylon ẹkenịmde ke akpanikọ ye mme edinam oro ẹkebọde ẹto Christendom ọsọn̄ibuot. Emi esịne oburobụt ukpepn̄kpọ eke “n̄wan oro, Jezebel.”

16. Okposụkedi Jesus ye otu ukara Christian eke akpa isua ikie mîkadianke mbiomo en̄wen ekededi, mme n̄kpọ ewe ke ana ẹfep idem?

¹⁶ Otu John mfịn ẹmesịn udọn̄ n̄ko ẹnọ mme nsan̄a mmọ, kpa akwa otuowo, ndikpeme idem ke oburobụt edinam, utọ nte mmọ oro ẹdude ke mbiara ererimbot unọ idem inemesịt. Ufọn idụhe ndise m̀mê ndinanam mbubiam n̄kpọ ke ntak ọkpọsọn̄ udọn̄ m̀mê man ẹkpefiọk se ẹkpefepde idem. Edi edinam owụtde eti ibuot ndida nsannsan n̄kpọn̄ “mme ntotụn̄ọ n̄kpọ Satan.” Nte Jesus ọdọhọde: “Mmenke mbiomo en̄wen mbiom mbufo ke idem.” Emi anam nnyịn iti ewụhọ otu ukara Christian eke akpa isua ikie: “Edisana spirit okụt ete ọfọn, nnyịn inyụn̄ ikụt ite ọfọn, nditre ndibiom mbufo mbiomo en̄wen ke idem, ke mîbọhọke n̄kpọ ifan̄ ẹmi ẹnyenede ndinam; ẹte mbufo ẹbet mme n̄kpọ eke ẹwade ẹnọ ndem, ye iyịp, ye unam eke ẹyịride-yịri, ẹnyụn̄ ẹtre use; ẹma ẹkpeme idem ke n̄kpọ ẹmi, eyefọn ye mbufo.” (Utom 15:28, 29) Man ọfọn ye afo ke n̄kan̄ eke spirit, kpọn̄ nsunsu ido ukpono, kûda iyịp unam n̄kpọ ke idiọk usụn̄ (nte edikịm iyịp nsịn ke idem), ye oburobụt ido! Ndien etie nte ẹyekpeme ata nsọn̄idem fo n̄ko.

17. (a) Didie ke Satan ada “mme ntotụn̄ọ n̄kpọ” odomo mme owo mfịn? (b) Nso ikpedi edu nnyịn kaban̄a “mme ntotụn̄ọ n̄kpọ” eke ererimbot Satan oro awakde n̄kukọhọ?

¹⁷ Satan enyene “mme ntotụn̄ọ n̄kpọ” en̄wen mfịn, utọ nte ntịme ntịme ekikere ye mme akwaifiọk oro abian̄ade-bian̄a mme ọfiọkn̄kpọ owo. Ke adianade ye mme oburobụt ekikere unana ukpan, mmọemi ẹsịne ubụpekpo ye ukpepn̄kpọ edito ke unam mforo owo. Didie ke Andibot oro enyenede ofụri ifiọk ese “mme ntotụn̄ọ n̄kpọ” ẹmi? Apostle Paul okot oto se enye eketịn̄de ete: “Ami nyebiat ifiọk mbon ọniọn̄.” Ke okpụhọrede ye oro, “mme ntotụn̄ọ n̄kpọ Abasi” ẹdi mmemmem, in̄wan̄în̄wan̄, ye inem inem. Mme Christian oro ẹnyenede eti ibuot ẹfefehe ẹkpọn̄ “mme ntotụn̄ọ n̄kpọ” eke ererimbot Satan emi awakde n̄kukọhọ mi. Ti ete ke “ererimbot ke ebebe efep, ye mbumek esie; edi owo eke anamde se Abasi amade ododu ke nsinsi.”—1 Corinth 1:19, Kingdom Interlinear; 2:10; 1 John 2:17.

18. Mme edidiọn̄ ewe ke Jesus ọkọn̄wọn̄ọ ọnọ mme Christian oro ẹyetde aran ẹmi ẹsọn̄ọde ẹda ẹnam akpanikọ tutu osịm utịt, ndien nso ifet ke mmọemi ẹdinamde ẹset mi ẹdinyene ke Armageddon?

¹⁸ Idahaemi Jesus etịn̄ inem inem ikọ ọnọ mme Christian oro ke Thyatira. Ikọ ẹmi ẹsịn udọn̄ n̄ko ẹnọ mme Christian oro ẹyetde aran  mfịn: “Owo eke akande, onyụn̄ anamde mme utom Mi tutu osịm utịt, nyenọ enye odudu ndikara mme idụt; ndien enye eyeda esan̄ ukwak akara mmọ, nte emi ẹbomde eso obot-eso mbai mbai: kpa nte Ami nde n̄kọbọde ke ubọk Ete Mi.” (Ediyarade 2:26, 27) Ke akpanikọ emi edi utịbe utịbe ifet! Odudu emi mme andikan oro ẹyetde aran ẹbọde ke mmọ ẹma ẹkeset ke n̄kpa edi edibuana ye Jesus ke ndikama “esan̄ukwak” nsobo mbom mme idụt nsọn̄ibuot ke Armageddon. Ke nnam-n̄kaha, n̄kpọekọn̄ nuclear eke mme idụt eyetịp nte mbịt mbịt akprak-akprak ikan̄ ke ini Christ anuakde mme asua esie mbai mbai nte enye akpanuakde eso mbat.—Psalm 2:8, 9; Ediyarade 16:14, 16; 19:11-13, 15.

19. (a) Anie edi “ntantaọfiọn̄ usenubọk,” ndien ẹdisan̄a didie ẹmen enye ẹnọ mbon oro ẹkande? (b) Nso nsịnudọn̄ ke ẹnọ akwa otuowo?

¹⁹ Jesus adian do ete: “Ndien nyenọ enye ntantaọfiọn̄ usenubọk.” (Ediyarade 2:28) Ke ukperedem, Jesus ke idemesie anam se “ntantaọfiọn̄” emi edide an̄wan̄a, ọdọhọde ete: “Ami ndi Orụn̄ ye Eyen David, ediyama ntantaọfiọn̄ usenubọk.” (Ediyarade 22:16) Ih, edi Jesus osu prọfesi oro Jehovah ekenyịkde ọwọrọ ke mmen̄e mmen̄e uyo Balaam: “Ntantaọfiọn̄ asan̄a oto ke Jacob, esan̄ onyụn̄ adaha ke enyọn̄ ke Israel.” (Numbers 24:17) Didie ke Jesus edinọ mme andikan oro “ntantaọfiọn̄ usenubọk”? Nte an̄wan̄ade, ke ndiyak idemesie nnọ mmọ, ke ndida mmọ nsịn ke ata n̄kpet n̄kpet itie ebuana ye enye. (John 14:2, 3) Ke akpanikọ, oro edi okopodudu n̄kpọ nsịnudọn̄ ndiyọ! Edi n̄kpọ ndemede udọn̄, n̄ko, ọnọ akwa otuowo ndifiọk nte ke ibịghike “ediyama ntantaọfiọn̄ usenubọk” oro eyewụt odudu Obio Ubọn̄ esie ke ndifiak n̄wụk Paradise mi ke isọn̄!

Mụm Nsọn̄ọnda Kama

20. Mme n̄kpọntịbe ewe ke Christendom iti nnyịn ndusụk mmemme oro ẹkedude ke esop ke Thyatira?

²⁰ Anaedi etop emi ama esịn udọn̄ ọnọ mme Christian ke Thyatira akamba akamba. Kam kere ise—Eyen Abasi oro ẹnọde ubọn̄ ke heaven mi ama etịn̄ ikọ san̄asan̄a ọnọ mme Christian ke Thyatira aban̄a ndusụk mfịna mmọ! Ke akpanikọ, ke nsụhọde n̄kaha, ndusụk owo ke esop oro ẹma ẹnam n̄kpọ ẹban̄a utọ ima ima usụn̄ ubọkerọn̄ oro. Etop emi ọniọn̄de akan ke otu etop itiaba oro an̄wam nnyịn n̄ko ndidiọn̄ọ esop Christian akpanikọ mfịn. Ke 1918 ke ini Jesus ekedide temple Jehovah ndikpe ikpe, ukpono ndem ye oburobụt ido eke spirit ẹma ẹsabade ata ediwak esop oro ẹkedọhọde ke idi Christian. (James 4:4) Ndusụk mmọ ẹkekọn̄ se mmọ ẹnịmde ke akpanikọ ke mme ukpepn̄kpọ iban esịt-ukpọtiọ eke ọyọhọ isua ikie-19, utọ nte Ellen White eke Seventh-Day Adventists ye Mary Baker Eddy eke Christian Scientists, ndien ata ndondo emi, ediwak iban ẹmeda ke n̄kpoto ẹkwọrọ ikọ. (Men 1 Timothy 2:11, 12 domo.) Ke otu nsio nsio orụk ukpepn̄kpọ Catholic, ẹsiwak ndikpono Mary n̄kan Abasi ye Christ.  Jesus ikokponoke enye ntre. (John 2:4; 19:26) Nte ẹkpenen̄ede ẹbat mme esop oro ẹnyịmede utọ idiọk odudu iban oro nte ẹdide Christian?

21. Mme ukpepn̄kpọ ewe idu inọ owo kiet kiet ke etop oro Jesus ọkọnọde aka Thyatira?

²¹ Ọkpọfọn mme Christian, edide ẹdu ke otu John m̀mê ke akwa otuowo, ẹkere ẹban̄a etop emi. (John 10:16) Ndusụk owo ẹkeme ndikụt nte ẹdomode mmimọ nditiene mmemmem usụn̄, nte mme mbet Jezebel eke Thyatira ẹketienede. Idomo edikan̄ mbuọtidem odu n̄ko. Mfịn, mme n̄kpọ eneni ẹdu oro ẹnyenede ndisobo, utọ nte edidia se ẹdade iyịp ẹnam m̀mê edibọ edikịm iyịp nsịn ke idem. Ndusụk owo ẹkeme ndikere ẹte ke ifịk oro inyenede ke an̄wautom m̀mê edinọ mme utịn̄ikọ ọmọnọ mmimọ unen ndisụhọde mfaraidem ke mme n̄kpọ eken, utọ nte edise mme afai afai ye oburobụt ndise senima ye ndise video, m̀mê edin̄wọn̄ ọkpọsọn̄ mmịn mbe ubọk. Ntọt oro Jesus ọkọnọde mme Christian ke Thyatira asian nnyịn ete ke inaha nnyịn inana mfaraidem ntre. Jehovah oyom nnyịn idi edisana, inam utom ke ofụri ukpọn̄, ikûbahade ida, nte ediwak Christian ẹkenamde ke Thyatira.

22. Didie ke Jesus ọsọn̄ọ etịn̄ aban̄a ufọn edinyene utọn̄ ukopikọ?

²² Ke akpatre, Jesus ọdọhọ ete: “Yak owo eke enyenede utọn̄ okop se Spirit ọdọhọde mme ufọk Abasi.” (Ediyarade 2:29) Nte ọyọhọ utịm ikanan̄, Jesus mi afiak etịn̄ ikọ nduaidem ẹmi, ndien ikọ emi eyeda ofụri etop ita oro ẹditienede osịm utịt. Nte afo emenyene utọn̄ ukopikọ oro? Do kaiso ndibiọn̄ utọn̄ mfọn mfọn nte Abasi, ebede ke spirit esie, akade iso ndinọ item ebe ke usụn̄ esie.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Mme ndise ke page 51]

Mfịn, edi mme anam-akpanikọ nditọete iban ẹnam akamba ubak utom unọ ikọ ntiense nte mmọ ke sụn̄sụn̄ ido ẹn̄wamde ukara Abasi