Ibuot 12

“Sọn̄ọ Mụm Se Enyenede Kama”

PHILADELPHIA

1. Ẹkenọ ọyọhọ etop Jesus itiokiet ẹsọk esop oro okodude ke ewe obio, ndien nso ke enyịn̄ obio oro ọwọrọ?

 IMA NDITỌETE—nso ediye edu ke emi edi ntem! Nte eyịghe mîdụhe, Jesus enyene emi ke ekikere ke ini enye ọnọde etop esie ọyọhọ itiokiet, emi ẹnọde ẹsọk esop oro ke Philadelphia, koro enyịn̄ oro ọwọrọ “Ima Nditọete.” John emi edide akanieren mi osụk eteti ini, oro awakde akan isua 60 ke edem, emi Peter ọkọsọn̄ọde etịn̄ utịm ikata ọnọ Jesus ete ke imọ, Peter, imenyene ufiop ufiop ima inọ Ọbọn̄ imọ. (John 21:15-17) Nte mme Christian oro ke Philadelphia, ke n̄kan̄ mmọ, ke ẹkewụt ima nditọete oro? Nte an̄wan̄ade, mmọ ke ẹwụt!

2. Philadelphia ekedi nso orụk obio, nso orụk esop ikodu do, ndien nso ke Jesus ọdọhọ angel ufọk Abasi emi?

² Philadelphia eke eyo John ekedi obio uke  uke uforo oro okodude n̄kpọ nte itiat 30 ke edem usụk usiahautịn Sardis (ke itie oro obio Alasehir eke Turkey eyomfịn odude). Nte ededi, se idotde ẹtịm ẹfiọk edi uforo oro esop Christian do ekenyenede. Nso idara ke mmọ ẹkesikop ntem ke ndidara asan̄autom oro etiede nte ekesito Sardis edi ndise mmọ! Etop oro enye adade edi esịne ufiop ufiop item ọnọ mmọ. Edi etop emi ebem iso owụt odudu oro ọwọrọetop Andinọ enye enyenede. Enye ọdọhọ ete: “Nyụn̄ nọ n̄wed ẹsọk angel ufọk Abasi emi odude ke Philadelphia, ete: Ntem ke Enye emi edide edisana, emi edide ata akpanikọ, emi enyenede ukpọhọde David, emi ọkpọhọrede, ndien baba owo kiet iberike; onyụn̄ eberide, ndien baba owo kiet ikpọhọkede, ọdọhọ ete.”—Ediyarade 3:7.

3. Ntak odotde nte ke ẹkpenyene ndikot Jesus “edisana,” ndien didie ke ẹkeme ndidọhọ ke enye ‘edi akpanikọ’?

³ John ama okokop nte Peter ọdọhọde owo oro, Jesus Christ, ete: “Afo enyene ikọ uwem nsinsi. Nnyịn imonyụn̄ inịm ke akpanikọ inyụn̄ ifiọk ite, Afo edi Edisana Eyen Abasi.” (John 6:68, 69) Sia Jehovah Abasi edide ata ntọn̄ọ edisana ido, ana ikpọn̄îkpọn̄ edibon Eyen esie n̄ko edi “edisana.” (Ediyarade 4:8) Jesus edi “akpanikọ” n̄ko. Ikọ Greek oro ẹdade mi (a·le·thi·nosʹ) ọwọrọ ata n̄kpọ. Ke ekikere emi, Jesus edi ata un̄wana ye ata uyo oro okotode heaven osụhọde edi. (John 1:9; 6:32) Enye edi ata vine. (John 15:1) Jesus edi akpanikọ n̄ko ke ekikere oro nte ke enye edi se ẹberide edem. Enye esitịn̄ akpanikọ kpukpru ini. (Se John 8:14, 17, 26.) Ke akpanikọ Eyen Abasi emi odot ndinam utom nte Edidem ye Ebiereikpe.—Ediyarade 19:11, 16.

“Ukpọhọde David”

4, 5. Ewe ediomi ke “ukpọhọde David” oro ekenyene ebuana?

⁴ Jesus enyene “ukpọhọde David.” Ke akamade ukpọhọde emi, enye “ọkpọhọrede, ndien baba owo kiet iberike; onyụn̄ [eberi], ndien baba owo kiet ikpọhọkede.” “Ukpọhọde David” emi edi nso?

⁵ Ekedi ye Edidem David eke Israel ke Jehovah akanam ediomi aban̄a nsinsi obio ubọn̄. (Psalm 89:1-4, 34-37) Ufọk David eketie ke ebekpo Jehovah ke Jerusalem akara ọtọn̄ọde ke 1070 osịm 607 M.E.N., edi ekem ubiomikpe Abasi ama osịm obio ubọn̄ oro sia enye ọkọwọn̄ọrede akanam se idiọkde. Ntem Jehovah ama ọtọn̄ọ ndisu prọfesi esie oro ke Ezekiel 21:27: “Nyeyụt, nyeyụt, nyeyụt enye [Jerusalem eke isọn̄] n̄kabade nnịm: [esan̄ ubọn̄ ke udịm ubon David] emi idinyụn̄ idụhe, tutu enyeemi edikpede ikpe [“enyeemi enyenede unen,” NW] edi; ndien nyeda nnọ enye.”

6, 7. Ini ewe, ndien didie ke “enyeemi enyenede unen” ekenyene ndibiọn̄ọde?

⁶ Ini ewe, ndien didie ke “enyeemi enyenede unen” edibiọn̄ọde? Ẹdisan̄a didie ẹnọ enye esan̄ obio ubọn̄ David?

⁷ N̄kpọ nte isua 600 ke ukperedem, andito ubon Edidem David, kpa Mary, eyenan̄wan Jew oro, ama oyomo oto edisana spirit. Abasi ama osio angel Gabriel ọdọn̄ ete akasian Mary ete ke enye eyenyene eyeneren, emi edikerede Jesus. Gabriel ama adian do ete: “Enye eyekpon, eyenyụn̄ ekere Eyen Andikon̄-n̄kan; Jehovah Abasi eyenyụn̄ ọnọ Enye ebekpo ete Esie David: Enye eyeda ubọn̄ ufọk Jacob ke nsinsi; Ubọn̄ Esie idinyụn̄ ikụreke.”—Luke 1:31-33.

8. Didie ke Jesus okowụt ke imọ imodot ndibọ itieubọn̄ David nnyene?

⁸ Ke 29 E.N., ke ini ẹkenịmde Jesus baptism ke Akpa Jordan ẹnyụn̄ ẹyet enye aran ke edisana spirit, enye ama akabade edi Mmeknnịm-Edidem ke udịm ubon David. Enye ama owụt ifịk oro edide uwụtn̄kpọ ke ndikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ onyụn̄ osio mme mbet esie ọdọn̄ ndikwọrọ kpasụk ntre. (Matthew 4:23; 10:7, 11) Jesus ama osụhọde idemesie, idem tutu osịm n̄kpa ke eto ndutụhọ, ntem owụtde nte idotde ọyọhọ ọyọhọ ndida itieubọn̄ David nnyene. Jehovah ama anam Jesus eset ke n̄kpa nte spirit emi mîkemeke ndikpa onyụn̄ emenede enye onịm ke ubọk nnasia  Esie ke heaven. Do enye ama ada kpukpru unen obio ubọn̄ David enyene. Ke edikem ini Jesus eyewụt unen oro enye enyenede ke ‘ndika n̄kada ubọn̄ ke otu mme asua esie.’—Psalm 110:1, 2; Philippi 2:8, 9; Mme Hebrew 10:13, 14.

9. Didie ke Jesus ada ukpọhọde David ọkpọhọde onyụn̄ eberi?

⁹ Kan̄a kemi, Jesus eyeda ukpọhọde David anam n̄kpọ, ọkpọhọrede mme usụn̄ ye mme ifet ẹnyenede ebuana ye Obio Ubọn̄ Abasi. Ebede ke Jesus, Jehovah kemi eyefak mme Christian oro ẹyetde aran ke isọn̄ osio “ke odudu ekịm,” emende mmọ “esịn ke Obio Ubọn̄ Eyen Ima Esie.” (Colossae 1:13, 14) Ẹyeda ukpọhọde oro n̄ko ẹberi mme utọ ifet oro ẹbaha owo ekededi oro mînamke akpanikọ. (2 Timothy 2:12, 13) Sia nsinsi adia-akpa obio ubọn̄ David emi enyenede ibetedem Jehovah, edibotn̄kpọ ndomokiet ikemeke ndikpan enye ndikụre mme utọ utom oro.—Men Matthew 28:18-20 domo.

10. Nso nsịnudọn̄ ke Jesus ọnọ esop oro ke Philadelphia?

¹⁰ Sia otode utọ itie odudu ntre edi, anaedi ikọ oro Jesus etịn̄de ọnọ mme Christian ke Philadelphia ẹnen̄ede ẹdi n̄kpọ nsịnudọn̄! Enye otoro mmọ ete: “Mmọfiọk mme utom fo. Sese, n̄konịm fi ana-in̄wan̄ usụn̄ ke iso, emi baba owo kiet mîkemeke ndiberi. Koro emenyene ekpri ukeme, omonyụn̄ onịm uyo Mi, ukonyụn̄ ukan̄ke enyịn̄ Mi.” (Ediyarade 3:7b, 8) Esop oro ama ọsọn̄ idem, ndien usụn̄ emeberede ọnọ enye—nte eyịghe mîdụhe, usụn̄ edinyene ifet unam utom ukwọrọikọ. (Men 1 Corinth 16:9; 2 Corinth 2:12 domo.) Mmọdo, Jesus esịn udọn̄ ọnọ esop oro ndibọ ufọn ọyọhọ ọyọhọ nto ifet oro ebererede ndikwọrọ ikọ. Mmọ ẹma ẹyọ ẹnyụn̄ ẹwụt ẹte ke mmimọ imenyene odudu ikem, ye un̄wam otode spirit Abasi, ndikaiso nnam “mme utom” efen ke utom Jehovah. (2 Corinth 12:10; Zechariah 4:6) Mmọ ẹma ẹnam mme ewụhọ Jesus, ikonyụn̄ ikan̄ke Christ, edide ke ikọ m̀mê ke edinam.

‘Mmọ Ẹyetuak Ibuot Ẹnọ Fi’

11. Nso edidiọn̄ ke Jesus ọn̄wọn̄ọ ọnọ mme Christian oro, ndien didie ke emi okosu?

¹¹ Ntem, Jesus ọn̄wọn̄ọ ndinọ mmọ utịp: “Sese, mmọnọ mmọemi ẹtode synagogue Satan, ẹmi ẹdọhọde ẹte mme imọ idi mme Jew, ndien mmọ idịghe, edi ẹsosu; sese, nyenam mmọ ẹdi ẹdituak ibuot ke ukot fo, ẹnyụn̄ ẹfiọk ẹte, Ami n̄kamama fi.” (Ediyarade 3:9) Nte ekedide ke Smyrna, ekeme ndidi esop oro ama enyene mfịna ye mme Jew ke obio oro. Jesus okot mmọemi “synagogue Satan.” Nte ededi, ke nsụhọde n̄kaha ndusụk mme Jew oro ẹmọn̄ ẹdifiọk ndien ẹte ke se mme Christian oro ẹkekwọrọde ẹban̄a Jesus edi akpanikọ. Mmọ ‘ndituak ibuot’ etie nte edi ke usụn̄ oro Paul eketịn̄de aban̄a ke 1 Corinth 14:24, 25, man mmọ ẹnen̄ede ẹkabade esịt ẹnyụn̄ ẹkabade ẹdi mme Christian, ẹwụtde esịtekọm ọyọhọ ọyọhọ ẹban̄a akwa ima Jesus ke ndikayak idem uwem esie nnọ ke ibuot mme mbet esie.—John 15:12, 13.

12. Ntak etiede nte mme andibuana ke synagogue mme Jew oro ke Philadelphia ẹma ẹdu ke n̄kpaidem ndifiọk nte ke ndusụk mmọ ẹyedi “ẹdituak ibuot” ẹnọ mme Christian ke obio oro?

¹² Eyedi mme andibuana ke synagogue mme Jew oro ke Philadelphia ẹma ẹdu ke n̄kpaidem ndifiọk nte ke ndusụk mmimọ ikenyene ‘ndituak ibuot’ nnọ mme Christian ke obio oro. Ke ẹkerede ẹban̄a akpanikọ oro nte ke ediwak owo oro mîdịghe mme Jew ẹdu ke esop oro, nte eyịghe mîdụhe, mmọ ẹyedori enyịn ndikụt nte ata isio isio n̄kpọ adade itie. Ntak-a? Koro Isaiah ama ebem iso etịn̄ ete: “Ndidem [ẹmi mîdịghe mme Jew] ẹyedi mme andikọ fi [nditọ Israel], iban mmọ ẹyenyụn̄ ẹnọ fi eba: mmọ ẹyetụk iso ke isọn̄ ẹnọ fi.” (Isaiah 49:23; 45:14; 60:14) Ke ukem ekikere oro, ẹma ẹnọ Zechariah odudu spirit ndiwet nte: “Ke mme usen oro ke owo duop [ẹmi mîdịghe mme Jew] eke ẹtode ke kpukpru usem mme idụt ẹdimụm, kpa mmọ ẹdimụm eyen Judah kiet utọn̄ ọfọn̄idem, ẹte, Ẹyak nnyịn ika ye mbufo: koro nnyịn imokop ite ke Abasi odu ye mbufo.” (Zechariah 8:23) Ih, mbon oro mîdịghe mme Jew ẹkenyene ndituak ibuot nnọ mme Jew, idịghe mme Jew ndituak ibuot nnọ mbon oro mîdịghe mme Jew!

13. Mmanie ẹkedi mme Jew oro ẹkenyenede ndikụt edisu mme prọfesi oro ẹketịn̄de ẹnọ Israel eset?

¹³ Ẹketịn̄ mme prọfesi oro ẹnọ edimek idụt  Abasi. Ke ini ẹketịn̄de mmọ, Israel eke obụk okodu ke itie ukpono oro. Edi ke ini idụt Jew oro ẹkesịnde Messiah, Jehovah ama otop mmọ ọduọk. (Matthew 15:3-9; 21:42, 43; Luke 12:32; John 1:10, 11) Ke Pentecost eke 33 E.N., enye ama emek ata Israel Abasi ndida itie mmọ, kpa esop Christian. Mme andibuana ke enye ẹdi mme Jew eke spirit oro ẹnade ata mbobi ke esịt. (Utom 2:1-4, 41, 42; Rome 2:28, 29; Galatia 6:16) Ke oro ebede, n̄kukụre usụn̄ oro mme Jew eke obụk ẹkpekemede ndifiak ndinyene eti itie ebuana ye Jehovah ekedi ndikọn̄ mbuọtidem mmọ ke Jesus nte Messiah. (Matthew 23:37-39) Nte an̄wan̄ade, emi ama oyom nditịbe nnọ ndusụk owo ke Philadelphia. a

14. Didie ke Isaiah 49:23 ye Zechariah 8:23 ẹnyene n̄wọrọnda edisu ke udomo oro okponde ke eyomfịn?

¹⁴ Ke eyomfịn, mme utọ prọfesi nte eke Isaiah 49:23 ye Zechariah 8:23 ẹma ẹsu ke udomo oro okponde ata etieti. Nte utịp ukwọrọikọ eke otu John, akamba ibat owo ẹma ẹbe ke ana-in̄wan̄ usụn̄ oro ẹdụk utom Obio Ubọn̄. b Ediwak ke otu mmọemi ẹkewọn̄ọ ẹto Christendom, emi mme ido ukpono esie ẹdọhọde ke nsu ẹte ke idi Israel eke spirit. (Men Rome 9:6 domo.) Mmọemi, nte akwa otuowo, ẹmeyet ọfọn̄idem mmọ ẹnyụn̄ ẹnam afia ke ndikọn̄ mbuọtidem ke iyịp uwa Jesus. (Ediyarade 7:9, 10, 14) Ke ndisụk ibuot nnọ ukara Obio Ubọn̄ Christ, mmọ ẹdori enyịn ndida mme edidiọn̄ esie nnyene mi ke isọn̄. Mmọ ẹdi ẹtiene nditọete Jesus oro ẹyetde aran ẹnyụn̄ “ẹdituak ibuot” ẹnọ mmọ, nditịn̄ ke n̄kan̄ eke spirit, koro ‘mmọ ẹkopde ẹte ke Abasi odu ye mmọemi.’ Mmọ ẹsan̄a utom ẹnọ mmọemi ẹyetde aran mi, emi mmọ ke idemmọ ẹkabarede ẹdiana kiet ke ebuana nditọete eke ofụri ererimbot.—Matthew 25:34-40; 1 Peter 5:9.

“Hour Udomo”

15. (a) Nso ke Jesus ọkọn̄wọn̄ọ ọnọ mme Christian oro ke Philadelphia, ndien nso ke ẹkesịn udọn̄ ẹnọ mmọ ndinam? (b) Ewe “anyanya” ke mme Christian oro ẹkedori enyịn ndibọ?

¹⁵ Jesus akaiso ndidọhọ ete: “Sia ama ekekpeme uyo anyan ime Mi, Ami nyenyụn̄ n̄kpeme fi ke ini idomo [“hour udomo,” NW], emi ọmọn̄ edisịm ofụri ererimbot, ndidomo mmọ emi ẹdụn̄de ke isọn̄. Mmọn̄ ndi iwiwa. Sọn̄ọ mụm se enyenede kama, mbak owo edibọ anyanya fo.” (Ediyarade 3:10, 11) Okposụkedi mme Christian eke eyo John mîdidụhe uwem isịm usen Ọbọn̄ oro (ọkọtọn̄ọde ke 1914), mbuọtidem mmọ nte ke Jesus eyedi ama ọnọ mmọ odudu ndikaiso n̄kwọrọ ikọ. (Ediyarade 1:10; 2 Timothy 4:2) “Anyanya” oro, m̀mê utịp nsinsi uwem, ama ana ebet mmọ ke heaven. (James 1:12; Ediyarade 11:18) Edieke mmọ ẹkenamde akpanikọ tutu osịm n̄kpa, owo ndomokiet ikemeke ndibọ mmọ utịp oro.—Ediyarade 2:10.

16, 17. (a) Nso idi “ini idomo [“hour udomo,” NW], emi ọmọn̄ edisịm ofụri ererimbot”? (b) N̄kpọ eketie didie ye mbon ẹmi ẹyetde aran ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ “hour udomo” oro?

¹⁶ Nso, ndien, idi “hour udomo” emi? Nte  eyịghe mîdụhe, mme Christian oro ke Asia ẹkenyene ndiyọ n̄kaiso n̄kọri enyene-ndịk ukọbọ otode ukara Rome. c Nte ededi, akamba edisu edi hour ediken̄ ye ini ubiereikpe oro ke akpatre ekedide edisịm ke usen Ọbọn̄, okosịmde utịt toto ke 1918 akaiso. Udomo emi edi man ẹbiere m̀mê owo ada ọnọ Obio Ubọn̄ Abasi oro ẹma ẹkewụk m̀mê ada ọnọ ererimbot Satan. Enye enyene ndida itie ke ata ekpri ini, ke “hour” kiet, edi enye ikụreke kan̄a. Tutu enye okụre, inaha nnyịn idedei ifre ite ke idu ke “hour udomo.”—Luke 21:34-36.

¹⁷ Ke 1918 otu John eke mme Christian oro ẹyetde aran—ukem nte ọsọn̄idem esop oro ke Philadelphia—ẹkenyene ndisobo ubiọn̄ọ otode “synagogue Satan” eke eyomfịn. Mme adaiso ido ukpono Christendom, oro ẹkedọhọde ke idi mme Jew eke spirit, ke n̄kari ẹma ẹda mme andikara usụn̄ ndikpan mme Christian akpanikọ. Nte ededi, mmọemi ẹma ẹn̄wana ọkpọsọn̄ ọkpọsọn̄ ‘ndikpeme uyo anyanime Jesus’; ke ntre, ye un̄wam spirit, kpa n̄wọrọnda “ekpri ukeme,” mmọ ẹma ẹbọhọ ndien ẹma ẹdemede mmọ ndidụk usụn̄ oro ebererede idahaemi ọnọ mmọ. Ke nso usụn̄?

“Ana-in̄wan̄ Usụn̄”

18. Nso edimek ke Jesus akanam ke 1919, ndien didie ke enyeemi ẹkemekde mi ekebiet anam-akpanikọ asan̄autom Hezekiah?

¹⁸ Ke 1919 Jesus ama osu un̄wọn̄ọ esie  onyụn̄ ọfiọk ekpri otu mme ata Christian oro ẹyetde aran nte ẹdide “asan̄autom [esie] emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄.” (Matthew 24:45-47) Mmọ ẹma ẹnyene ifetutom ebietde enyeoro Eliakim, anam-akpanikọ asan̄autom oro ekenyenede ke eyo Edidem Hezekiah. d Jehovah ama etịn̄ aban̄a Eliakim ete: “Nyenyụn̄ ndori enye ukpọhọde ufọk David ke afara; ndien enye eyekpọhọde, ndien baba owo kiet idiberike; onyụn̄ eberi, ndien baba owo kiet idikpọhọkede.” Eliakim ama obiom ndodobi mbiomo ọnọ Hezekiah, kpa ubọn̄ ubọn̄ eyen David. Kpasụk ntre mfịn, ẹdori otu John oro ẹyetde aran “ukpọhọde ufọk David” ke afara sia ẹyakde mme ufọn n̄kpọ Obio Ubọn̄ Messiah ke isọn̄ ẹsịn enye ke ubọk. Jehovah ọmọsọn̄ọ mme asan̄autom esie idem kaban̄a ifetutom emi, anamde “ekpri ukeme” mmọ akabade edi ọkpọsọn̄ odudu oro ekemde se ẹdade ẹnọ akwa ikọ ntiense ke ofụri ererimbot.—Isaiah 22:20, 22; 40:29.

19. Didie ke otu John okobiom mbiomo ẹmi Jesus ọkọnọde enye ke 1919, ndien ye nso utịp?

¹⁹ Ọtọn̄ọde ke 1919 akaiso, nsụhọ oro ẹyetde aran, ke ẹtienede uwụtn̄kpọ Jesus, ẹma ẹtọn̄ọ ọkpọsọn̄ ubịnikọt edikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄. (Matthew 4:17; Rome 10:18) Nte utịp, ndusụk owo ke synagogue Satan eke eyomfịn, kpa Christendom, ẹma ẹdi ẹtiene nsụhọ ẹmi ẹyetde aran, ẹkabarede esịt ẹnyụn̄ “ẹdituak ibuot,” ẹnyịmede odudu oro asan̄autom emi enyenede. Mmọ n̄ko ẹma ẹdi ẹdinam n̄kpọ Jehovah ke edidianakiet ye n̄kani mbon otu John emi. Emi ama akaiso tutu ini ẹtan̄de ọyọhọ ibat nditọete Jesus oro ẹyetde  aran ẹbok. Ke emi ebede, “akwa otuowo . . . eke ẹtode ke kpukpru obio” ẹmedi “ẹdituak ibuot” ẹnọ asan̄autom emi ẹyetde aran. (Ediyarade 7:3, 4, 9) Ke edidianakiet, asan̄autom ye akwa otuowo ẹmi ẹnam n̄kpọ nte otuerọn̄ kiet eke Mme Ntiense Jehovah.

20. Ntak anade Mme Ntiense Jehovah mfịn ẹnen̄ede ẹsọn̄ọ ẹda ke mbuọtidem ẹnyụn̄ ẹsọn̄ idem ke utom Abasi?

²⁰ Ke ẹdianade kiet nte mme Christian oro ke Philadelphia ke mbọbọ ata ima nditọete, mfịn Mme Ntiense Jehovah ẹfiọk ẹte ke ana inam utom ukwọrọikọ mmimọ usọp usọp. Ibịghike, akwa ukụt eyenọ idiọn̄ọ nsobo idiọk ererimbot Satan. Ke ini oro, ẹkpekam ẹkụt nte nnyịn owo kiet kiet isọn̄ọde ida ke mbuọtidem inyụn̄ isọn̄de idem ke utom Abasi, man ẹkûsọhi enyịn̄ nnyịn ẹfep ke n̄wed uwem Jehovah. (Ediyarade 7:14) Ẹyak nnyịn ida item emi Jesus ọnọde esop oro ke Philadelphia ke ata akpan n̄kpọ, man nnyịn ikpekeme ndisọn̄ọ mmụm mme ifetutom nnyịn n̄kama nnyụn̄ mbọ utịp nsinsi uwem.

Edidiọn̄ Ẹnyenede Mme Andikan

21. Didie ke mme Christian oro ẹyetde aran mfịn ‘ẹkpeme uyo anyanime Jesus,’ ndien nso idotenyịn ina ibet mmọ?

²¹ Otu John eke mfịn ‘ẹmekpeme uyo anyanime Jesus,’ oro edi, mmọ ẹmetiene uwụtn̄kpọ esie ẹnyụn̄ ẹyọ. (Mme Hebrew 12:2, 3; 1 Peter 2:21) Ntem, n̄kaiso ikọ oro Jesus ọnọde ẹsọk esop oro ke Philadelphia emesịn udọn̄ ọnọ mmọ akamba akamba: “Owo eke akande, nyenam enye edi adaha ke temple Abasi Mi, ndien enye idiwọrọke do aba.”—Ediyarade 3:12a.

22. (a) Nso idi temple Abasi Jesus? (b) Didie ke mme Christian oro ẹyetde aran ẹmi ẹkande ẹdikabade ẹdi mme adaha ke temple emi?

²² Nso ifet ke edi ntem owo ndidi adaha ke temple Jehovah! Ke Jerusalem eset, ata temple ekedi iwụk ebiet utuakibuot Jehovah. Ke esịt temple oro, usen kiet ke kpukpru isua, akwa oku ama esiduọk iyịp mme unam oro enye akawade ke iso utịbe utịbe ikan̄ oro akadade aban̄a edidu Jehovah ke “Ata Edisana Ebiet.” (Mme Hebrew 9:1-7) Ke baptism Jesus, temple efen ama edidu, kpa akwa ndutịm eke spirit oro ebietde temple oro ẹdade ẹtuak ibuot ẹnọ Jehovah. Akakan edisana ebiet eke temple emi odu ke heaven, emi Jesus nte odotde okodude “ke iso Abasi.” (Mme Hebrew 9:24) Jesus edi Akwa Oku, ndien uwa kiet kpọt ke ẹkewa man ẹfụk mme idiọkn̄kpọ ofụri ofụri: kpa iyịp uwa Jesus oro ekedide mfọnmma owo. (Mme Hebrew 7:26, 27; 9:25-28; 10:1-5, 12-14) Adan̄a nte mmọ ẹkade iso ẹnam akpanikọ, mme Christian ẹmi ẹyetde aran ke isọn̄ ẹnam utom nte mme udiana oku ke mme okụre isọn̄ eke temple emi. (1 Peter 2:9) Edi inikiet oro mmọ ẹkande, mmọ n̄ko ẹdụk ebiet eke heaven oro edide akakan edisana ẹnyụn̄ ẹkabade ẹdi ibetedem oro n̄kpọ mîsehekede, nte mme adaha, eke ndutịm ebietde temple kaban̄a utuakibuot. (Mme Hebrew 10:19; Ediyarade 20:6) N̄kpọndịk ndomokiet idụhe nte ke mmọ ‘ẹyewọrọ do aba.’

23. (a) Nso un̄wọn̄ọ ke Jesus afiak ọn̄wọn̄ọ ọnọ mme Christian oro ẹyetde aran ẹmi ẹkande? (b) Nso isụn̄ọ ito ediwet oro ẹwetde enyịn̄ Jehovah ye enyịn̄ obufa Jerusalem ke idem mme Christian ẹmi ẹkande?

²³ Jesus akaiso, ete: “Nyenyụn̄ n̄wet enye enyịn̄  Abasi Mi ke idem, ye enyịn̄ Obio Abasi Mi, kpa obufa Jerusalem, emi otode Abasi Mi osụhọde ke heaven edi, ye obufa enyịn̄ Idem Mi.” (Ediyarade 3:12b) Ih, mme andikan ẹmi ẹma ẹnam ẹwet enyịn̄ Jehovah ke idem mmọ—kpa Abasi mmọ ye Abasi Jesus. Emi owụt in̄wan̄în̄wan̄ ete ke Jehovah ye Jesus ẹdi nsio nsio owo iba, inyụn̄ idịghe ikpehe iba eke Abasi mbuot-ita, m̀mê Abasi-Ita-ke-Kiet. (John 14:28; 20:17) Ana kpukpru edibotn̄kpọ ẹdi ẹdifiọk ẹte ke mbon ẹmi ẹyetde aran mi ẹnyene Jehovah. Mmọ ẹdi mme ntiense esie. Mmọ n̄ko ẹmenam ẹwet enyịn̄ obufa Jerusalem ke idem mmọ, kpa obio heaven oro otode ke heaven osụhọde edi ke ekikere nte ke enye anam eti ukara esie atara osịm ofụri ubonowo oro ẹnamde akpanikọ. (Ediyarade 21:9-14) Kpukpru mme Christian ke isọn̄, oro ẹdide erọn̄ ke ntre ẹyefiọk n̄ko ẹte ke mme andikan oro ẹyetde aran mi ẹdi nditọisọn̄ Obio Ubọn̄, kpa Jerusalem enyọn̄.—Psalm 87:5, 6; Matthew 25:33, 34; Philippi 3:20; Mme Hebrew 12:22.

24. Obufa enyịn̄ Jesus ada aban̄a nso, ndien didie ke ẹwet enye ke idem mme anam-akpanikọ Christian oro ẹyetde aran?

²⁴ Ke akpatre, mme andikan oro ẹyetde aran ẹnam ẹwet obufa enyịn̄ Jesus ke idem mmọ. Emi ada aban̄a obufa itieutom Jesus ye mme anana-mbiet ifetutom oro Jehovah ọnọde enye. (Philippi 2:9-11; Ediyarade 19:12) Owo efen ndomokiet ifiọkke enyịn̄ oro, ke ekikere nte ke owo efen ndomokiet inyeneke mme ifiọk n̄kpọntịbe oro m̀mê ndidi se ẹyakde mme ifetutom oro ẹsịn ke ubọk. Nte ededi, ke ini Jesus ewetde enyịn̄ esie ke idem nditọete esie oro ẹnamde akpanikọ, mmọ ẹdidu ke n̄kpet n̄kpet itie ebuana ye enye ke obio heaven oro ẹnyụn̄ ẹbuana ke mme ifetutom esie. (Luke 22:29, 30) Idịghe n̄kpọ n̄kpaidem kemi Jesus eberide etop esie oro ọnọde ẹsọk utọ mbon oro ẹyetde aran ntre ke nditọn̄ọ ntak nnọ item oro: “Yak owo eke enyenede utọn̄ okop se Spirit ọdọhọde mme ufọk Abasi.”—Ediyarade 3:13.

25. Didie ke Christian kiet kiet mfịn ekeme ndida edumbet oro odude ke item emi Jesus ọnọde ẹsọk esop oro ke Philadelphia nsịn ke edinam?

²⁵ Nso akwa nsịnudọn̄ ke anaedi etop oro ama edi ntem ọnọ mme Christian anam-akpanikọ oro ke Philadelphia! Ndien enye ke akpanikọ edi okopodudu ukpepn̄kpọ ọnọ otu John idahaemi, ke usen Ọbọn̄. Edi mme edumbet esie ẹdi akpan n̄kpọ ẹnọ Christian kiet kiet, edide edi eke otu oro ẹyetde aran m̀mê eke akwa otuowo. (John 10:16) Ọkpọfọn nnyịn owo kiet kiet ndikaiso nsion̄o mbun̄wụm Obio Ubọn̄ nte mme Christian oro ke Philadelphia ẹkesion̄ode. Ke nsụhọde n̄kaha, kpukpru nnyịn imenyene ekpri ukeme. Kpukpru nnyịn imekeme ndinam n̄kpọ ke utom Jehovah. Ẹyak nnyịn ida ukeme emi inam n̄kpọ! Kaban̄a mme ifetutom Obio Ubọn̄ oro ẹkọride-kọri, ẹyak nnyịn idu ke edidemede ndibe ndụk usụn̄ ekededi oro ebererede ọnọ nnyịn. Nnyịn imekeme ndikam mbọn̄ akam mben̄e Jehovah ndiberede utọ usụn̄ oro. (Colossae 4:2, 3) Nte nnyịn itienede uwụtn̄kpọ anyanime Jesus inyụn̄ inamde akpanikọ inọ enyịn̄ esie, iyewụt ite ke nnyịn, n̄ko, imenyene utọn̄ ndikop se edisana spirit Abasi ọdọhọde mme ufọk Abasi.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ekebe ke page 63]

Ndin̄wam Ediwak Owo Ẹtuak Ibuot

Ke otu owo 144,000 oro ẹyetde aran, ẹmi ẹdidade Obio Ubọn̄ eke heaven ẹnyene, etie nte nsụhọ, kpa otu John, oro ẹsụhọrede ẹkan owo 9,000 ke ibat ikụreke kan̄a utom mmọ ke isọn̄. Ke ukem ini oro, akwa otuowo ọmọkọri osịm ibat owo oro awakde ebe 6,600,000. (Ediyarade 7:4, 9) Nso in̄wam ndida akwa n̄kọri emi ndi? Nsio nsio ufọkn̄wed oro Mme Ntiense Jehovah ẹtịmde ẹmetịp n̄kpọ akamba akamba ẹsịn. Ke edide ata isio isio ye mme ufọkn̄wed ukpep utom oku eke Christendom ẹmi ẹkpepde mme akwaifiọk ererimbot ẹnyụn̄ ẹnịmde Bible ke usụhọde itie, mme ufọkn̄wed eke Mme Ntiense ẹmi ẹnam owo enyene ntotụn̄ọ mbuọtidem ke Ikọ Abasi. Mmọ ẹwụt nte ẹdade enye ẹsịn ke edinam mfọn mfọn ke ndidu edisana ido uwem ye utom uyakidem nnọ oro ẹnamde ẹnọ Abasi. Ke ofụri ererimbot toto ke 1943, esop Mme Ntiense Jehovah kiet kiet esinịm Ufọkn̄wed Utom Ukara Abasi ke Ufọkmbono Obio Ubọn̄ mmọ. Ediwak miliọn owo ẹsidụk ufọkn̄wed emi kpukpru urua, ẹtienede ndutịm ukpepn̄kpọ Bible oro adianade kiet.

Toto ke 1959 Mme Ntiense Jehovah n̄ko ẹsinịm Ufọkn̄wed Utom Obio Ubọn̄ ndida nnọ mbiowo ye mme asan̄autom unamutom ke esop ukpep. Ndien toto ke 1977, Ufọkn̄wed Utom Usiakusụn̄ ọmọnọ ediwak tọsịn nditọete iren ye iban ke mme itie ikie ukpep, ẹmi, ye ata edu eke mbon Philadelphia, ẹnamde n̄kpọ Jehovah ke uyọhọ-ini ke utom ukwọrọikọ. Ke 1987 ẹma ẹtọn̄ọ Ufọkn̄wed Unọ Mme Asan̄autom Ukpep ndinọ Mme Ntiense ẹdide irenowo ukpep kaban̄a mme akpan utom ke an̄wautom eke ofụri ererimbot.

N̄wọrọnda ke otu ufọkn̄wed ẹmi Mme Ntiense Jehovah ẹdade ẹnọ mme owo ukpep edi Watchtower Bible School of Gilead. Toto ke 1943 ufọkn̄wed isụn̄utom emi, odude ke Obio New York, esinọ otu nditọ ufọkn̄wed iba ukpep okụre ke ayakde esisịt ndidi kpukpru isua. Ke ofụri ofụri, enye ọmọnọ mme asan̄autom Jehovah ẹwakde ẹbe 7,000 ukpep ndika utom isụn̄utom eke esenidụt. Mme andikụre ukpep ke ufọkn̄wed emi ẹnam utom ke idụt ẹwakde ẹbe ikie, emi mmọ ke ediwak idụt ẹmi ẹkedide n̄kpọutom ndida ntọn̄ọ utom Obio Ubọn̄. Ke n̄kpọ nte isua 60 ẹma ẹkebe, ndusụk ke otu mme akpa isụn̄utom ẹmi ẹsụk ẹdodu ke utom, ẹbuanade ye mbufa isụn̄utom ke ndinam n̄kọri utat utom ofụri ererimbot eke esop Jehovah akaiso. Nso utịbe utat utom ke emi edi ntem!

[Chart ke page 64]

Ke 1919 Edidem Jesus emi akarade ama eberede ifet onịm ọnọ utom Christian. Mme enyene-ifịk Christian oro ibat mmọ ọdiọn̄de-diọn̄ ọkọri ẹma ẹda ifet emi ẹnam n̄kpọ nte ọfọnde.

Isua Mme Idụt Ẹdade Mme Christian Mme Ọkwọrọikọ

Ukwọrọikọ Ẹsịm Ẹbuanade ke Uyọhọ-Ini e

Ukwọrọikọ f

1918 14 3,868 591

1928 32 23,988 1,883

1938 52 47,143 4,112

1948 96 230,532 8,994

1958 175 717,088 23,772

1968 200 1,155,826 63,871

1978 205 2,086,698 115,389

1988 212 3,430,926 455,561

1998 233 5,544,059 698,781

2005 235 6,390,022 843,234

[Ikọ idakisọn̄]

[Chart ke page 65]

Utom Mme Ntiense Jehovah edi eke ofụri esịt. Ke uwụtn̄kpọ, kere ban̄a hour oro mmọ ẹkebiatde ke ukwọrọikọ ye ukpepn̄kpọ ye akpakịp ibat ukpepn̄kpọ Bible mfọn oro mmọ ẹkenịmde ke mme ufọk owo.

Isua Hour Ẹbiatde Mme Ukpepn̄kpọ

Ẹkwọrọikọ Bible Ẹnịmde

(Ofụri Ibat ke Isua) (Ukem Mbahade

ke Ọfiọn̄ ke Ọfiọn̄)

1918 19,116 Owo Ikewetke

1928 2,866,164 Owo Ikewetke

1938 10,572,086 Owo Ikewetke

1948 49,832,205 130,281

1958 110,390,944 508,320

1968 208,666,762 977,503

1978 307,272,262 1,257,084

1988 785,521,697 3,237,160

1998 1,186,666,708 4,302,852

2005 1,278,235,504 6,061,534

[Ndise ke page 59]

Ukpọhọde mbon Rome eke akpa isua ikie