Ibuot 26

Abasi Emi ‘Amade Ndidahado’

1-3. (a) Nso ndodobi mbiomo ke David andiwet psalm okobiom, ndien didie ke enye ekenyene ndọn̄esịt ke editịmede esịt esie? (b) Ke ini nnyịn inamde idiọkn̄kpọ, nso mfịghe ikeme ndifịghe nnyịn nte utịp, edi nso nsọn̄ọ ke Jehovah ọnọ nnyịn?

 DAVID andiwet psalm ekewet ete: “Koro mme idiọk ido mi ẹmefụk mi ke ibuot: mmọ ẹtie nte edidobi mbiomo, ke ẹdobi ẹkan mi. Mmofụm, mmonyụn̄ mbụn̄ọ eti-eti.” (Psalm 38:4, 8) David ama ọfiọk nte esịt oro obiomde owo ikpe ekemede ndidobi. Edi enye ama enyene ndọn̄esịt ke editịmede esịt esie. Enye ama ọfiọk ete ke adan̄aemi Jehovah asuade idiọkn̄kpọ, Enye isuaha anamidiọk edieke enye enen̄erede atua n̄kpọfiọk onyụn̄ etrede idiọkn̄kpọ esie. Ye ọyọhọ mbuọtidem nte ke Jehovah eyenyịme nditua mbon oro ẹkabarede esịt mbọm, David ama ọdọhọ ete: “Ọbọn̄ . . . ama ndidahado.”—Psalm 86:5.

² Ke ini nnyịn inamde idiọkn̄kpọ, nnyịn n̄ko imekeme ndibiom ọkpọsọn̄ ubiak ke esịt. Esịt ndibiom owo ntem ọfọn. Enye ekeme ndinụk nnyịn ndinam eti usio-ukot man inen̄ede mme ndudue nnyịn. Nte ededi, n̄kpọndịk odu ke ndiyak ubiomikpe akan owo ubọk. Esịt nnyịn oro obiomde nnyịn ikpe ekeme ndiyịre ndọhọ nnyịn ke Jehovah idifenke inọ nnyịn ọkpọkọm nnyịn itua n̄kpọfiọk didie. Edieke nnyịn iyakde ubiomikpe ‘emen nnyịn emen,’ Satan ekeme ndidomo ndinam nnyịn ikpa mba, ikerede ke Jehovah idaha nnyịn ke n̄kpọ, nte ke nnyịn idotke ndinam n̄kpọ esie.—2 Corinth 2:5-11.

³ Ndi nte Jehovah esede nnyịn edi oro? Baba-o! Edifen nnọ edi ikpehe kiet ke akwa ima Jehovah. Ke Ikọ esie, enye ọnọ nnyịn nsọn̄ọ nte ke edieke nnyịn iwụtde ata edikabade esịt, ke imọ imeben̄e idem ndifen. (Mme N̄ke 28:13) Man nnyịn ikûkere ke Jehovah ikemeke ndifen nnọ nnyịn, ẹyak nnyịn idụn̄ọde ntak ye usụn̄ nte enye esifende ọnọ owo.

 Ntak Emi Jehovah ‘Amade Ndidahado’

4. Nso ke Jehovah eti aban̄a obot nnyịn, ndien didie ke emi otụk nte enye anamde n̄kpọ ye nnyịn?

⁴ Jehovah ọfiọk mme mmeme nnyịn. Psalm 103:14 ọdọhọ ete: “Koro enye ọfiọkde nte iborode; emeti ete ke nnyịn idi ntan.” Enye ifreke ite ke nnyịn idi mme edibotn̄kpọ oro ẹkedade ntan ẹbot, emi inyenede mme mmeme ke ntak unana mfọnmma. Ikọ oro nte ke enye ọmọfiọk “nte iborode” eti nnyịn nte Bible adade Jehovah odomo ye oboteso onyụn̄ adade nnyịn odomo ye esombat oro enye obotde. a (Jeremiah 18:2-6) Akwa Oboteso emi anam n̄kpọ ye nnyịn etiene mmeme ndammana idiọkn̄kpọ nnyịn ye nte nnyịn itienede m̀mê ikpude nditiene ndausụn̄ esie.

5. Didie ke N̄wed Mbon Rome owụt odudu oro idiọkn̄kpọ enyenede?

⁵ Jehovah ọfiọk nte idiọkn̄kpọ enyenede odudu. Ikọ esie etịn̄ aban̄a idiọkn̄kpọ nte ọkpọsọn̄ odudu emi ọsọn̄ọde omụm owo. Odudu oro idiọkn̄kpọ enyenede ke idem owo ọsọn̄ adan̄a didie? Apostle Paul anam an̄wan̄a ke N̄wed Mbon Rome ete: Nnyịn isịne “ke idak idiọkn̄kpọ,” nte emi mbonekọn̄ ẹdude ke idak etubom mmọ (Rome 3:9); idiọkn̄kpọ ‘ada ubọn̄’ ke otu ubonowo nte edidem (Rome 5:21); enye ‘odụn̄’ ke esịt nnyịn (Rome 7:17, 20); “ibet” esie ke aka iso ndinam utom ke esịt nnyịn, ke nditịm ntịn̄, odomode ndikara edinam nnyịn. (Rome 7:23, 25) Nso ọkpọsọn̄ odudu ke idiọkn̄kpọ enyene ntem ke anana-mfọnmma ikpọkidem nnyịn!—Rome 7:21, 24.

6, 7. (a) Didie ke Jehovah ese mbon oro ẹtuade n̄kpọfiọk ẹyom mbọm esie? (b) Ntak emi nnyịn mîkpadaha mbọm Abasi inam efen?

⁶ Ntem, Jehovah ọfiọk nte ke nnyịn ikemeke ndikop item ke mfọnmma usụn̄, inamke n̄kpọ m̀mê nnyịn isịn ifịk didie ndinam oro. Enye ke ima ọnọ nnyịn nsọn̄ọ nte ke edieke nnyịn ituade n̄kpọfiọk iyom mbọm esie, imọ iyefen inọ nnyịn. Psalm 51:17 ọdọhọ ete: “Mme uwa emem Abasi  edi spirit eke obụn̄ọde: O Abasi, afo usịnke edibụn̄ọ ye edinuaha esịt ke ndek.” Jehovah idisịnke, m̀mê ndikpa edem n̄wụt esịt oro mfịghe ubiomikpe esịnde ‘obụn̄ọ onyụn̄ anuaha.’

⁷ Nte emi ọwọrọ ke nnyịn imekeme ndida mbọm Abasi nnam efen, idade ndammana idiọkn̄kpọ nnyịn nte ntak edinam idiọk? Baba-o! Idịghe ikpîkpu ntụk onụk Jehovah anam n̄kpọ. Mbọm esie enyene adan̄a. Enye idifenke inọ mbon oro ẹkoide-koi ẹsọn̄ esịt ẹnam idiọkn̄kpọ, mînyụn̄ iwụtke edikabade esịt ndomokiet. (Mme Hebrew 10:26) Ke n̄kan̄ eken, ke ini enye okụtde esịt oro atuade n̄kpọfiọk, enye eben̄e idem ndifen nnọ. Ẹyak nnyịn idahaemi ikere iban̄a ndusụk in̄wan̄-in̄wan̄ ikọ oro ẹdade ke Bible nditịn̄ mban̄a utịbe utịbe ikpehe ima Jehovah emi.

Adan̄a Didie ke Jehovah Esifen Ofụri Ofụri?

8. Ke nditịm ntịn̄, nso ke Jehovah esinam ke ini enye efende idiọkn̄kpọ nnyịn, ndien nso nsọn̄ọ ke emi ọnọ nnyịn?

⁸ Edidem David oro akakabarede esịt ọkọdọhọ ete: ‘Nyasian fi ndudue mi, ndien n̄kofụkke mme ukwan̄n̄kpọ mi. Ndien afo efen ukwan̄n̄kpọ ye ndudue mi.’ (Psalm 32:5) Ikọ oro “efen” akabade ikọ Hebrew oro ọwọrọde ke ata ata usụn̄ “dịbede,” m̀mê “men.” Nte ẹdade enye mi ẹtịn̄ ikọ owụt ‘edimen ubiomikpe, idiọkn̄kpọ, ye ndudue mfep.’ Ntre, ke nditịm ntịn̄, Jehovah ama edịbede mme idiọkn̄kpọ David onyụn̄ emen mmọ efep. Emi nte eyịghe mîdụhe ama osụhọde ekikere ubiomikpe oro David ekenyenede. (Psalm 32:3) Nnyịn n̄ko imekeme ndinyene ọyọhọ mbuọtidem ke Abasi, emi efende mme idiọkn̄kpọ mbon oro ẹyomde edidahado esie ke ntak mbuọtidem mmọ ke uwa ufak Jesus.—Matthew 20:28.

9. Jehovah enịm mme idiọkn̄kpọ nnyịn oyom usụn̄ ọkpọn̄ nnyịn adan̄a didie?

⁹ David ama ada in̄wan̄-in̄wan̄ ikọ efen nditịn̄ mban̄a edifen oro Jehovah esifende: “Adan̄a nte edem usiaha-utịn oyomde ye edem usop, kpa ntre ke enye ọbọ nnyịn mme idiọk ido nnyịn enịm anyan ebiet.” (Sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn; Psalm  103:12) Adan̄a didie ke edem usiahautịn oyom usụn̄ ọkpọn̄ edem usoputịn? Ke n̄kan̄ kiet, edem usiahautịn enen̄ede oyom usụn̄ ọkpọn̄ edem usoputịn akan nte ẹkemede ndikere; edem mbiba ikemeke-keme ndisobo. Eyen ukpepn̄kpọ kiet ọdọhọ ete ke ikọ emi ọwọrọ “oyom usụn̄ nte ekekeme; oyom usụn̄ akan nte nnyịn ikemede ndikere.” Ikọ odudu spirit eke David owụt nnyịn nte ke ini Jehovah efende ọnọ, enye emen mme idiọkn̄kpọ nnyịn enịm oyom usụn̄ ọkpọn̄ nnyịn akan se nnyịn ikemede ndikere.

10. Ke ini Jehovah efende idiọkn̄kpọ nnyịn, ntak emi nnyịn mîkpekereke ke ọkọp idiọkn̄kpọ oro osụk ododu nnyịn ke idem ke ofụri eyouwem nnyịn?

¹⁰ Nte akanam afo omodomo ndisio mbat ke afia ọfọn̄? Ekeme ndidi kpa ye ofụri ukeme oro esịnde, mbat oro osụk ododu. Tịm fiọk nte Jehovah etịn̄de nte ukeme esie ndifen nnọ owo okponde: “Mme idiọk ido mbufo ẹkpetie nte iduot, ẹyefia nte snow, ẹkpeyịbe nte crimson, ẹyekabade nte idet erọn̄.” (Sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn; Isaiah 1:18) Ikọ oro “iduot” ada  ọnọ nyayama ndatndat uduot. b “Crimson” ekedi kiet ke otu nyịbe-n̄kan n̄kpọ ukpụhọde uduot. (Nahum 2:3, NW) Nnyịn ikemeke-keme ndida odudu nnyịn nyet ọkọp idiọkn̄kpọ mfep. Edi Jehovah ekeme ndinam mme idiọkn̄kpọ oro ẹyịbede nte iduot m̀mê crimson ẹkabade ẹfia nte snow m̀mê ideterọn̄ oro owo mîsịnke uduot. Ke ini Jehovah efende idiọkn̄kpọ nnyịn, nnyịn inyeneke ndikere ke ọkọp idiọkn̄kpọ oro osụk ododu nnyịn ke idem ke ofụri eyouwem nnyịn.

11. Ke nso usụn̄ ke Jehovah emen mme idiọkn̄kpọ nnyịn ọduọk ke edem esie?

¹¹ Ke edemede-owo-udọn̄ ikwọ esịtekọm oro Hezekiah ekewetde ke ẹma ẹkenyan̄a enye ẹsio ke udọn̄ọ n̄kpa, enye ama ọdọhọ Jehovah ete: “Afo ọmọduọk kpukpru mme idiọk ido mi ke edem fo.” (Sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn; Isaiah 38:17) Ẹwụt Jehovah mi nte enye oro emende idiọkn̄kpọ owo oro akabarede esịt ọduọk ke edem Esie ke ebiet oro Enye mîdikwe, mîdinyụn̄ itịghi mmọ aba. Nte n̄wed kiet ọdọhọde, ẹkeme ndiwụt ekikere emi ke usụn̄ emi: “Afo amanam [mme idiọkn̄kpọ mi] ẹtie nte mmọ iketịbeke-tịbe.” Nte oro inọhọ ndọn̄esịt?

12. Didie ke prọfet Micah owụt nte ke ini Jehovah efende ọnọ nnyịn, ke Enye emen mme idiọkn̄kpọ nnyịn efep ofụri ofụri?

¹² Ke un̄wọn̄ọ aban̄ade edinam mme n̄kpọ ẹtọn̄ọ ntak ẹfọn, prọfet Micah ama owụt mbuọtidem oro enye ekenyenede nte ke Jehovah ayadahado ọnọ ikọt esie oro ẹkabarede esịt: ‘Anie Abasi ebiet fi, emi adahadedo ke idiọk ido owo udeme esie emi ẹsụhọde? Afo eyemen kpukpru mme ukwan̄-n̄kpọ mmọ ọduọk ke udem inyan̄.’ (Micah 7:18, 19) Kere se mme ikọ oro ẹkewọrọde ẹnọ mbon oro ẹkedude ke ini Bible. Nte ẹkpekekeme ndifiak nsio n̄kpọ oro ẹketopde ẹduọk “ke udem inyan̄?” Mme ikọ Micah ẹwụt ẹte ke ini Jehovah efende ọnọ nnyịn, enye emen mme idiọkn̄kpọ nnyịn efep ofụri ofụri.

13. Nso ke ikọ Jesus oro, “Dahado ke isọn eke ikamade Fi” ọwọrọ?

 ¹³ Jesus ama ada itie ebuana akama isọn ye owo oro ẹkamade enye isọn ndinam an̄wan̄a nte Jehovah esifende owo. Jesus ama eteme nnyịn ete ibọn̄ akam idọhọ: “Dahado ke isọn eke ikamade Fi.” (Sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn; Matthew 6:12) Ntem Jesus ekemen mme idiọkn̄kpọ odomo ye isọn. (Luke 11:4) Ke ini nnyịn inamde idiọkn̄kpọ, nnyịn ‘ikama Jehovah isọn.’ Kaban̄a se ikọedinam Greek oro ẹkabarede nte “dahado” ọwọrọde, n̄wed kiet ọdọhọ ete: “Ndiyak isọn atak, ndifre enyịn mban̄a, ebe ke nditre ndibụp enye.” Ke nditịm ntịn̄, ke ini Jehovah adahadedo ọnọ nnyịn, enye abiat isọn emi ẹkpesụk ẹbatde ẹnọ nnyịn efep. Ke ntre, mme anamidiọk oro ẹkabarede esịt ẹkeme ndinyene ndọn̄esịt. Tutu amama Jehovah idiyomke nnyịn ikpe isọn oro enye ama akabiat efep!—Psalm 32:1, 2.

14. Nso ekikere ke ubak udịmikọ oro “ẹsọhi mme idiọkn̄kpọ mbufo ẹfep” ọnọ?

¹⁴ Ẹka iso ẹtịn̄ nte Jehovah esifende ke Utom 3:19 ete: ‘Ẹkabade esịt ndien, ẹnyụn̄ ẹfiak edem, man ẹsọhi mme idiọkn̄kpọ mbufo ẹfep.’ Ikọ oro ‘man ẹsọhi ẹfep’ akabade ikọedinam Greek oro ekemede ndiwọrọ “ndikwọhọde, . . . ndibiat m̀mê ndisobo mfep.” Nte ndusụk nditọ ukpepn̄kpọ ẹtịn̄de, enye ọnọ ekikere edisọhi n̄kpọ oro ẹwetde mfep. Didie ke ẹkekeme ndinam emi? Mmọn̄n̄wed oro ẹkesiwakde ndikama ke eset ekesidi n̄kpọ oro ẹbuakde n̄kan̄, imịn eto, ye mmọn̄. Ke ndondo oro ẹdade utọ mmọn̄n̄wed oro ẹwet n̄kpọ ẹma, owo ekeme ndida mbịtmbịt kusa nsọhi se ẹkewetde mfep. Mi ke ẹkụt ediye uwụtn̄kpọ aban̄ade mbọm Jehovah. Ke ini enye efende mme idiọkn̄kpọ nnyịn, etie nte n̄kpọ eke enye adade kusa ọsọhi mmọ efep.

15. Nso ke Jehovah oyom nnyịn ifiọk iban̄a imọ?

¹⁵ Ke ini nnyịn itiede ikere nsio nsio uwụtn̄kpọ emi, nte inaha in̄wan̄-in̄wan̄ nte ke Jehovah oyom nnyịn ifiọk ite ke imọ imenen̄ede iben̄e idem ndifen mme idiọkn̄kpọ nnyịn adan̄a nte imọ ikụtde ke nnyịn imatua n̄kpọfiọk ofụri esịt? Nnyịn inyeneke ndikop ndịk nte ke enye ayada mme utọ idiọkn̄kpọ oro obiom nnyịn ikpe ke ini iso. Ẹkụt emi ẹto n̄kpọ efen oro Bible  ayararede aban̄a akwa mbọm Jehovah: Ke ini enye efende, enye efre aban̄a.

‘Ndinyụn̄ Ntịghi Aba Mme Idiọkn̄kpọ Mmọ’

16, 17. Ke ini Bible ọdọhọde ete ke Jehovah efre mme idiọkn̄kpọ nnyịn, nso ke emi ọwọrọ, ndien ntak emi afo ọbọrọde ntre?

¹⁶ Jehovah ama ọn̄wọn̄ọ ọnọ mbon oro ẹdude ke obufa ediomi ete: “Nyefen mme idiọk ido mmọ, ndinyụn̄ ntịghi aba mme oburobụt ido mmọ.” (Jeremiah 31:34) Ndi emi ọwọrọ ete ke ini Jehovah ama ekefen, enye ikemeke nditi aba mme idiọkn̄kpọ? Idịghe se ọwọrọde edi oro! Bible asian nnyịn aban̄a mme idiọkn̄kpọ ediwak owo oro Jehovah ekefende, ọkọrọ ye eke David. (2 Samuel 11:1-17; 12:13) Nte an̄wan̄ade Jehovah osụk enyenyene ifiọk aban̄a mme ndudue oro mmọ ẹkenamde. Ẹma ẹwet  mme idiọkn̄kpọ mmọ, ọkọrọ ye edikabade esịt mmọ ye edifen emi Abasi ekefende mmọ, ẹnịm ke ufọn nnyịn. (Rome 15:4) Nso, ndien, ke ikọ Bible ọwọrọ ke ini enye ọdọhọde ete ke Jehovah ‘itịghi’ mme idiọkn̄kpọ mbon oro enye efende ọnọ?

¹⁷ Ikọedinam Hebrew oro ẹkabarede nte ‘nditi’ iwọrọke sụk ikpîkpu edifiak nti se iketịbede ke ini edem. Theological Wordbook of the Old Testament ọdọhọ ete ke enye esịne “ekikere edinam n̄kpọ mban̄a nte odotde.” Ntre ke usụn̄ emi, ‘nditi’ idiọkn̄kpọ abuana ndinọ mme anamidiọk ufen. (Hosea 9:9) Edi ke ini Abasi ọdọhọde ete, “Ndinyụn̄ ntịghi aba mme oburobụt ido mmọ,” enye ọsọn̄ọ ọnọ nnyịn ete ke ndondo oro imọ ifende mme anamidiọk oro ẹkabarede esịt, imọ ididaha mme idiọkn̄kpọ oro inọ mmọ ufen ke ini iso. (Ezekiel 18:21, 22) Ke ntre, usụn̄ oro Jehovah efrede edi nte ke enye itịghi idiọkn̄kpọ nnyịn ndien ndien man obiom nnyịn ikpe onyụn̄ otụnọ nnyịn kwa ini kwa ini. Nte idịghe n̄kpọ ndọn̄esịt ndifiọk nte ke Abasi nnyịn esifen onyụn̄ efre aban̄a?

Nso Kaban̄a Mme Utịp Idiọkn̄kpọ?

18. Ntak emi edidahado nnọ mîwọrọke ite ke anamidiọk oro akabarede esịt ọyọbọhọ kpukpru utịp ndiọi edinam esie?

¹⁸ Nte Jehovah ndinyịme ndidahado ọwọrọ ke anamidiọk oro akabarede esịt ọbọhọ kpukpru utịp idiọk edinam esie? Baba-o. Nnyịn ikemeke ndinam idiọkn̄kpọ ntre ndikụt afanikọn̄. Paul ekewet ete: “Se ededi owo ọtọde, oro ke enye edinyụn̄ ọdọk.” (Galatia 6:7) Nnyịn imekeme ndibọ ndusụk utịp edinam nnyịn. Emi iwọrọke ite ke Jehovah anam afanikọn̄ esịm nnyịn ke ama ekefen ọnọ nnyịn. Ke ini mfịna edemerede, Christian ikpekereke ite, ‘Ekeme ndidi Jehovah ọnọ mi ufen ke n̄kani idiọkn̄kpọ mi.’ (James 1:13) Ke n̄kan̄ eken, Jehovah inamke nnyịn ibọhọ kpukpru utịp ndiọi edinam nnyịn. Usiondọ, uyomo idịbi oro owo mîyomke, udọn̄ọ ẹmende ẹto idan̄, editre ndidi se ẹbuọtde idem m̀mê se ẹkponode—kpukpru emi ẹkeme ndidi ndiọi utịp idiọkn̄kpọ oro owo mîkemeke ndifep. Ti ete ke idem okposụkedi enye ekefende ọnọ David ke mme idiọkn̄kpọ oro enye akanamde ye Bath-sheba ye  Uriah, Jehovah ikanamke David ọbọhọ mme akama-afanikọn̄ utịp oro ẹketienede.—2 Samuel 12:9-12.

19-21. (a) Didie ke ibet oro ẹwetde ke Leviticus 6:1-7 ekenyene ufọn ọnọ owo oro ẹkeduede ye andidue? (b) Edieke idiọkn̄kpọ nnyịn ọnọde mbon efen unan, nso ke nnyịn ikpanam man Jehovah enem esịt?

¹⁹ Mme idiọkn̄kpọ nnyịn ẹkeme ndinyene mme utịp efen n̄ko, akpan akpan edieke edinam nnyịn ọnọde mbon efen unan. Ke uwụtn̄kpọ, kere ban̄a mbụk oro odude ke Leviticus ibuot 6. Ibet Moses mi etịn̄ aban̄a idaha emi owo anamde akwa idiọkn̄kpọ ke ndibọ ekemmọ eyen Israel n̄kpọ ke n̄wo, n̄kanubọk, m̀mê ke abian̄a. Ekem anamidiọk oro akan̄ ete imọ iduehe, idem ọsọn̄de esịt ada un̄wọn̄ọ ke nsu. Emi edi ikọ oro owo kiet odoride owo enye eken. Nte ededi, ekem esịt obiom andidue ikpe, ndien enye ayarade idiọkn̄kpọ esie. Man Abasi efen ọnọ enye, enye enyene ndinam n̄kpọ ita efen efen: afiak ọkpọn̄ se enye ọkọbọde ọnọ, ekpe owo oro enye okowode isop edide mbahade 20 eke ikie ke se enye ekeyịpde, onyụn̄ ọnọ okukịm erọn̄ nte uwa idiọkido. Ibet eteme ndien ete: “Oku edisio isop esie ke iso Jehovah; ndien ẹyefen enye.”—Leviticus 6:1-7.

²⁰ Ibet emi ekedi mbọm mbọm ndutịm Abasi. Enye ama enyene ufọn ọnọ owo oro ẹkewode, oro ẹkefiakde ẹkpọn̄ inyene esie ẹnọ, ndien nte eyịghe mîdụhe, ama onyụn̄ efịghede enye ke idem ke ini andidue oro ke akpatre ekenyịmede idiọkn̄kpọ esie. Ke ukem ini oro, ibet oro ama enyene ufọn ọnọ owo oro ubieresịt esie ke akpatre okonụkde enye ndinyịme idiọkn̄kpọ esie nnyụn̄ nnen̄ede ndudue esie. Ke akpanikọ, edieke enye ekpetrede ndinam ntre, Abasi ikpefenke inọ enye.

²¹ Okposụkedi nnyịn mîdụhe ke idak Ibet Moses, Ibet oro anam nnyịn ifiọk ekikere Jehovah, ọkọrọ ye ekikere esie kaban̄a edifen nnọ. (Colossae 2:13, 14) Edieke idiọkn̄kpọ nnyịn ọkọnọde mbon en̄wen unan, Abasi esikop inemesịt ke ini nnyịn inamde se ikemede man inen̄ede se ikwan̄ade. (Matthew 5:23, 24) Emi ekeme ndibuana edinyịme idiọkn̄kpọ nnyịn, edinyịme ndudue nnyịn, ye idem edikpe owo oro iduede ubọk. Ekem nnyịn imekeme ndikpe Jehovah ubọk ebe ke uwa Jesus inyụn̄ inịm ke akpanikọ nte ke Abasi efen nnyịn.—Mme Hebrew 10:21, 22.

22. Nso ikeme ndisan̄a ye edifen oro Jehovah efende?

 ²² Ukem nte ima ima ete ekededi, Jehovah ekeme ndifen nnọ onyụn̄ ekeme ndinọ ndusụk udomo ntụnọ. (Mme N̄ke 3:11, 12) Christian oro akabarede esịt ekeme nditaba ifetutom esie nte ebiowo, asan̄autom unamutom, m̀mê ọkwọrọikọ uyọhọ-ini. Nditaba mme ifetutom oro enye akadade ke ọsọn̄urua n̄kpọ ke ndusụk ini ekeme ndibiak enye. Nte ededi, utọ ntụnọ oro iwọrọke ite ke Jehovah ifenke inọ owo. Ana nnyịn iti nte ke ntụnọ otode Jehovah edi uyarade ima oro enye amade nnyịn. Ndinyịme nnyụn̄ nda enye nsịn ke edinam enen̄ede edi ke ufọn nnyịn.—Mme Hebrew 12:5-11.

23. Ntak emi nnyịn mîkpedehede ikere ke Jehovah ikemeke nditua nnyịn mbọm, ndien ntak emi nnyịn ikpekpebede edu edifen esie?

²³ Enem didie ntem ndifiọk nte ke Abasi nnyịn “ama ndidahado”! Kpa ye mme ndudue oro inamde, nnyịn ikpedehede ikere ke Jehovah ikemeke nditua nnyịn mbọm. Edieke nnyịn inen̄erede ikabade esịt, inam n̄kpọ ndinen̄ede se ikakwan̄ade, inyụn̄ ibọn̄de akam ke ofụri esịt iben̄e edifen ke isọn̄ iyịp Jesus oro ẹkeduọkde, nnyịn imekeme ndinyene ọyọhọ mbuọtidem nte ke Jehovah eyefen ọnọ nnyịn. (1 John 1:9) Ẹyak nnyịn ikpebe edifen nnọ esie ke nte nnyịn inamde n̄kpọ ye kiet eken. Idem n̄kpọ, edieke Jehovah, emi mînamke idiọkn̄kpọ, ekemede ndifen nnọ nnyịn ke ima ima usụn̄ ntre, nte nnyịn emi idide mme anamidiọk ikpodomoke ukeme ndifen nnọ kiet eken?

[Mme Ikọ idakisọn̄]

Mme Mbụme Nditie N̄kere

2 Chronicles 33:1-13 Ntak emi Jehovah ekefende ọnọ Manasseh, ndien nso ke emi ekpep nnyịn aban̄a mbọm Esie?

Matthew 6:12, 14, 15 Ntak emi nnyịn ikpefende inọ mbon en̄wen ke ini eti ntak odude ndinam ntre?

Luke 15:11-32 Nso ke n̄ke emi ekpep nnyịn aban̄a Jehovah ndinyịme ndifen, ndien didie ke oro otụk fi?

2 Corinth 7:8-11 Nso ke ana nnyịn inam man Abasi efen ọnọ nnyịn?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 263]

“Mme idiọk ido mbufo . . . ẹyefia nte snow”

[Ndise ke page 266]

Jehovah oyom nnyịn ifiọk nte ke imọ ‘imama ndidahado’