Jesus ‘Anam Unenikpe Odu ke Ererimbot’
Ibuot 15
Jesus ‘Anam Unenikpe Odu ke Ererimbot’
1, 2. Nso ikayat Jesus esịt, ndien ntak-a?
JESUS ama ayat esịt ke eferife—ndien eti ntak ama odu ndiyat esịt. Ekeme ndidi ọkpọsọn̄ n̄kpọ afo ndikere mban̄a enye ke utọ usụn̄ oro, sia enye ekedide ata ifụre ifụre owo. (Matthew 21:5) Enye ama etịm akara esịt esie, nte ededi, iyatesịt esie ekedi edinen iyatesịt. a Edi nso ikayat owo emi amade emem esịt ntre? Ata ukwan̄ edinam ama ada itie.
2 Jesus ama enen̄ede ama temple oro ke Jerusalem. Ke ofụri ererimbot, enye ekedi n̄kukụre edisana itie oro ẹkeyakde ẹnọ utuakibuot Ete esie eke heaven. Mme Jew ke ediwak obio ẹma ẹsinam isan̄ ẹto anyan usụn̄ ẹdi man ẹdituak ibuot do. Idem mme Gentile oro ẹbakde Abasi ẹma ẹsidi, ẹdidụk ikpehe temple oro ẹkenịmde ẹnọ mmọ. Edi ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ utom ukwọrọikọ esie, Jesus ama odụk okụre temple emi onyụn̄ okosobo n̄kpọ itekesịt. Kamse, itie oro ekenen̄ede ebiet urua utu ke ndibiet ufọk utuakibuot! Enye ọkọyọhọ ye mme anyamurua ye mme okpụhọ-okụk. Nte ededi, nso ikakwan̄a do? Mme owo emi ẹkeda temple Abasi nte itie uda mme owo nnam mbubịne—idem ye n̄wo. Didie ke ekedi ntre?—John 2:14.
3, 4. Nso edinam n̄wo ikada itie ke ufọk Jehovah, ndien nso ke Jesus akanam ndinen̄ede mme n̄kpọ emi?
3 Mme adaiso ido ukpono ẹma ẹwụk ẹte ke ẹnyene ndida utọ okụk kiet kpọt n̄kpe utomo ke temple. Isenowo ẹkenyene ndikpụhọ okụk mmọ man ẹnyene utọ okụk oro. Ntre mme okpụhọ-okụk ẹma ẹbon okpokoro mmọ ke ata esịt temple, ẹbọde udori ke okụk oro ẹkpụhọde. Edinyam unam ekenen̄ede edi mbubehe akwa udori n̄ko. Isenowo oro ẹkeyomde ndiwa uwa ẹkpekekeme ndidep unam nto owo ekededi ke obio, edi mme anam utom temple ẹkpekesịn ẹnọ mmọ, ẹdọhọde ẹte ke idotke. Nte ededi, ẹma ẹtịm ẹfiọk ẹte ke ẹyebọ mme unam uwa oro ẹkedepde do ke temple. Sia oro ekedide n̄kukụre itie oro ẹkenyịmede mme owo emi ẹdep mme unam emi, mme anyamurua oro ẹma ẹsibọ akamba ekọmurua. b Emi ama ọdiọk akan ubi ubi mbubịne. Enye ekedi n̄wo!
4 Jesus ikekemeke ndiyọ utọ ukwan̄ edinam oro. Ufọk Ete esie ekedi emi! Enye ama ada urụk anam ikpa onyụn̄ ebịn otu enan̄ ye erọn̄ osion̄o ke temple oro. Ekem enye ama ebịn mme okpụhọ okụk oro ẹwọn̄ọ onyụn̄ onụk okpokoro mmọ ọduọn̄ọ. Kere nte ofụri okụk oro ẹkesuanade ke nsemnsem isọn̄itiat temple oro! Enye ama ọsọn̄ọ ọdọhọ mme anyam ibiom oro ete: “Ẹtan̄ n̄kpọ emi ẹnyọn̄ọ”! (John 2:15, 16) Etie nte owo ndomokiet ikekemeke ndibiọn̄ọ owo uko emi.
“Eyen Mbiet Ete”
5-7. (a) Didie ke uwem Jesus mbemiso edide owo okotụk idaha unenikpe esie, ndien nso ke nnyịn ikeme ndikpep nto uwụtn̄kpọ esie? (b) Didie ke Christ akan̄wana ọbiọn̄ọ ukwan̄ edinam oro abuanade itie edikara ye enyịn̄ Jehovah?
5 Nte ededi, mme anyamurua oro ẹma ẹfiak ẹdi. Ke n̄kpọ nte isua ita ke ukperedem, Jesus ama afiak anam n̄kpọ aban̄a ukwan̄ edinam emi, isan̄ enye emi, enye ama okot oto ikọ Jehovah oro obiomde mbon oro ẹdade ufọk Esie ẹnam “itie mbon-n̄wo,” ikpe. (Matthew 21:13; Jeremiah 7:11) Ih, ke ini Jesus okokụtde nte ẹkedade idiọkitọn̄ ẹwo mme owo ye nte ẹkesabarede temple Abasi, eketie enye ke idem kpa nte ekpetiede Ete esie. Ndien oro ikpakpaha owo idem! Ke ata ediwak miliọn isua, Jesus ama ọbọ ukpep oto Ete esie eke heaven. Nte utịp, enye ekenyene ukem ekikere edinen ido oro Jehovah enyenede. Enye ama akabade edi ata uwụtn̄kpọ ufiet oro, “Eyen mbiet ete.” Ntre edieke nnyịn iyomde nditịm mfiọk idaha edinen ido Jehovah, mfọnn̄kan usụn̄ edi ndikere mban̄a uwụtn̄kpọ Jesus Christ.—John 14:9, 10.
6 Ikpọn̄-ikpọn̄ edibon Eyen Jehovah ama odu ke ini Satan ke ukwan̄ usụn̄ okokotde Jehovah Abasi osu nsu onyụn̄ ọdọhọde ete ke ukara Esie inenke. Nso edori ikọ! Eyen emi n̄ko ama okop nte Satan ọkọdọhọde ke ukperedem ete ke baba owo kiet idinamke n̄kpọ Jehovah ke ima ye unana ibụk. Mme nsu nsu edori ikọ emi ẹma ẹnen̄ede ẹnam edinen esịt Eyen emi ayat. Enyene ndidi akaduai enye ke idem didie ntem ndifiọk nte ke imọ iyenyene akpan udeme ke ndinen̄ede edori ikọ oro! (2 Corinth 1:20) Didie ke enye edinam oro?
7 Nte nnyịn ikekpepde ke Ibuot 14, Jesus Christ ama ọnọ ata akpatre ibọrọ ndibiere edori ikọ oro Satan eketịn̄de aban̄a nsọn̄ọnda mme edibotn̄kpọ Jehovah. Ke ntre Jesus ama esịn itiat idakisọn̄ ọnọ akpatre ediwụt unen itie edikara Jehovah ye edinam enyịn̄ Abasi asana. Nte Akpan Isụn̄utom Jehovah, Jesus ayanam unenikpe Abasi odu ke ofụri ekondo. (Utom 5:31, NW) Enye okodu uwem ke isọn̄ nte ekemde ye unenikpe Abasi. Jehovah eketịn̄ aban̄a enye ete: “Nyodori enye Spirit Mi ke idem, ndien Enye ayanam [unenikpe] ọwọrọ ọnọ mme Gentile.” (Matthew 12:18) Didie ke Jesus okosu mme ikọ oro?
Jesus Anam An̄wan̄a ‘Se Unenikpe Edide’
8-10. (a) Didie ke ibet mme adaiso ido ukpono mme Jew oro ẹketịn̄de-tịn̄ ẹkesịn udọn̄ ẹnọ edise iban ye mbon oro mîdịghe mme Jew ke usụhọde? (b) Ke nso usụn̄ ke ibet oro ẹtịn̄de-tịn̄ akanam ibet Jehovah aban̄ade Sabbath akabade edi mbiomo?
8 Jesus ama ama Ibet Jehovah onyụn̄ odu uwem ekekem ye enye. Edi mme adaiso ido ukpono eyo esie ẹma ẹyụrọde ẹnyụn̄ ẹda Ibet oro ẹnam n̄kpọ ke ukwan̄ usụn̄. Jesus ama ọdọhọ mmọ ete: “Ọyọdọdiọk ọnọ mbufo, mme scribe ye mme Pharisee, mbon mbubịk! koro mbufo . . . ẹtrede ndinam ikpọ n̄kpọ ibet, [unenikpe], ye mbọm, ye mbuọtidem.” (Matthew 23:23) Ke nditịn̄ in̄wan̄-in̄wan̄, mme ọnọ ukpep oro ke Ibet Abasi ikanamke an̄wan̄a ‘se unenikpe edide.’ Utu ke oro, mmọ ẹkededịp unenikpe Abasi. Didie ke ekedi ntre? Kere ban̄a uwụtn̄kpọ ifan̄.
9 Jehovah ama eteme ikọt esie ete ẹda san̄asan̄a ẹkpọn̄ mme idụt ukpono ndem oro ẹkekande mmọ ẹkụk. (1 Ndidem 11:1, 2) Edi, ndusụk mme adaiso ido ukpono oro ẹkenyenede ukwan̄ ifiopesịt ẹma ẹsịn udọn̄ ẹnọ mme owo ndise mbon oro mîdịghe mme Jew ke ndek. Mishnah ama akam esịne ibet emi: “Owo ikpenyeneke ndiyak ufene ana ke ufọk ufene mme gentile sia ẹtiede nte mmọ ẹsinam idan̄ ye mme unam.” Ndinyene utọ asari oro nnọ mbon oro mîkedịghe mme Jew ama akwan̄a onyụn̄ enen̄ede atuaha ye se Ibet Moses okoyomde. (Leviticus 19:34) Mme ibet owo eken ẹma ẹsụhọde iban itie. Ibet oro ẹketịn̄de-tịn̄ ọkọdọhọ ke n̄wan ekpenyene ndisan̄a ke edem ebe esie, idịghe ke n̄kan̄. Ẹma ẹkpan erenowo ndineme nneme ye n̄wan ke eferife, idem ye n̄wan esie. Owo ikayakke iban ẹtie ntiense ke esop kpa nte owo mîkayakke ifịn ẹtie. Akam ama odu oro irenowo ẹkesibọn̄de ẹkọm Abasi sia mmọ mîkedịghe iban.
10 Mme adaiso ido ukpono emi ẹma ẹda uwak ibet ye mme ewụhọ ẹfụk Ibet Abasi. Ke uwụtn̄kpọ, ibet Sabbath n̄kukụre akakpan utom ke Sabbath, osiode usen oro enịm ọnọ utuakibuot ye nduọkodudu eke spirit. Edi mme Pharisee ẹma ẹnam ibet oro akabade edi mbiomo. Mmọ ẹma ẹbiere ke idemmọ se “utom” enen̄erede ọwọrọ. Mmọ ẹma ẹbat nsio nsio n̄kpọ 39 nte utom, utọ nte idọk m̀mê uwot unam. Emi ama edemede anana-ibat mbụme. Edieke owo okowotde idan̄ ebua ke usen Sabbath, ndi oro ekedi uwot unam? Edieke enye ekekịbide ibokpot ata nte enye asan̄ade ebe, ndi enye ọkọdọk idọk? Edieke enye ọkọkọkde owo udọn̄ọ, nte oro ekedi ndinam utom? Ẹkeda ediwak n̄kpọsọn̄ ibet ẹbọrọ mme utọ mbụme oro.
11, 12. Didie ke Jesus okowụt nte ke imọ inyịmeke ibet mme Pharisee oro mîkekemke ye N̄wed Abasi?
11 Ke utọ idaha oro, didie ke Jesus akan̄wam mme owo ndifiọk se unenikpe edide? Ke ukpepn̄kpọ ye usụn̄ uwem esie, enye ama ọsọn̄ọ ọbiọn̄ọ mme adaiso ido ukpono oro. Akpa kan̄a, kere ban̄a ndusụk ukpepn̄kpọ esie. Enye ama asua ọnọ akpakịp ibet mmọ nnennen nnennen, ọdọhọde ete: “Mbufo ẹnam ikọ Abasi ọwọrọ ikpîkpu oto ke item eke mbufo ẹkenọde.”—Mark 7:13.
12 Jesus ama enen̄ede ekpep nte ke mme Pharisee ikọdiọn̄ọke ibet Sabbath—nte, ke nditịm ntịn̄, ke ofụri uduak ibet oro ikan̄wan̄ake mmọ. Enye ama anam an̄wan̄a ete ke Messiah edi “Ọbọn̄ usen Sabbath,” ndien ke ntre, enye enyene unen ndikọk mme owo udọn̄ọ ke Sabbath. (Matthew 12:8) Man ọsọn̄ọ owụt oro, enye ama anam utịbe utịbe ukọkudọn̄ọ ke Sabbath. (Luke 6:7-10) Mme utọ ukọkudọn̄ọ oro ẹkewụt se enye edinamde ke ofụri isọn̄ ke Tọsịn Isua Ukara esie. Tọsịn Isua oro ke idemesie edidi akakan Sabbath, emi ofụri anam-akpanikọ ubonowo ke akpatre ẹdibọhọde mfịghe idiọkn̄kpọ ye n̄kpa oro ọnọmọde mmọ ke ediwak isua ikie.
13. Nso ibet ọkọtọn̄ọ nte utịp utom ukwọrọikọ Christ ke isọn̄, ndien didie ke enye okokpụhọde ye ibet oro ekebemde iso odu?
13 Jesus n̄ko ama ada obufa ibet, kpa “ibet Christ,” oro ekedide edidu ke edinam ke enye ama okokụre utom ukwọrọikọ esie eke isọn̄, anam an̄wan̄a se unenikpe edide. (Galatia 6:2) Ke mîbietke Ibet Moses oro ekebemde enye iso, obufa ibet emi ikọkọn̄ọke ke udịm udịm ewụhọ oro ẹwetde-wet, edi ekenen̄ede ọkọn̄ọ ke mme edumbet. Nte ededi, enye ama esịne ndusụk nnennen ewụhọ. Jesus okokot kiet ke otu emi “obufa ibet.” Jesus ekekpep kpukpru mbet esie ete ẹma kiet eken kpa nte imọ ikamade mmọ. (John 13:34, 35) Ke akpanikọ, ima n̄waidem ekenyene ndidi se ẹdade ẹdiọn̄ọ mbon oro ẹdade “ibet Christ” ẹdu uwem.
Ata Uwụtn̄kpọ Unenikpe
14, 15. Didie ke Jesus okowụt ke imọ imọfiọk ebiet oro odudu imọ etrede, ndien ntak emi edide n̄kpọ nsịnudọn̄?
14 Jesus ikekpepke-kpep ima kpọt. Enye ama odu uwem ekekem ye “ibet Christ.” Ẹma ẹnen̄ede ẹkụt emi ke usụn̄ uwem esie. Kere ban̄a usụn̄ ita oro uwụtn̄kpọ Jesus akanamde an̄wan̄a se unenikpe edide.
15 Akpa, Jesus ama enen̄ede efep ukwan̄ikpe ekededi. Eyedi afo omokụt ete ke ediwak ukwan̄ikpe oro ẹdude idahaemi ẹsitịbe ke ini mme anana-mfọnmma owo ẹtan̄de idem ẹnyụn̄ ẹnamde n̄kpọ ẹbe nnennen idaha. Jesus ikanamke oro. Ke idaha kiet, owo kiet ama ebịne Jesus ọkọdọhọ ete: “Andikpep, dọhọ eyeneka mi abahade akpa ete nnyịn ye ami.” Nso ikedi ibọrọ Jesus? “Owo, anie ekenịm Mi nte ebiereikpe ye edeme-udeme ke ufọt mbufo?” (Luke 12:13, 14) Nte oro idịghe n̄kpọ n̄kpaidem? Ikike Jesus, ifiọk esie, ye idem udomo odudu oro Abasi ọnọde enye akan eke owo ekededi ke isọn̄; edi, enye ama etre ndisịn idem ke n̄kpọ emi, sia owo mîkọnọhọ enye odudu ndinam ntre. Utọ nsụhọdeidem emi ke Jesus enyene kpukpru ini, idem ke ediwak tọsịn isua oro enye okodude ke heaven mbemiso edide owo. (Jude 9) Nsụhọdeidem ye mbuọtidem oro Jesus enyenede ke Jehovah ndibiere se inende enen̄ede owụt utọ owo emi enye edide.
16, 17. (a) Didie ke Jesus okowụt unenikpe ke ndikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi? (b) Didie ke Jesus okowụt ke ekikere unenikpe imọ ọkọyọhọ ye mbọm?
16 Ọyọhọ iba, Jesus ama owụt unenikpe ke usụn̄ oro enye ọkọkwọrọde eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi. Enye ikanamke asari. Utu ke oro, enye ama esịn ofụri ukeme ndisịm kpukpru orụk owo, edide mme imọ owo m̀mê ubuene. Ke edide isio, mme Pharisee ẹma ẹfụmi mme usụhọde ubuene, ẹkotde mmọ ke emiom ẹte ʽam-ha·ʼaʹrets, m̀mê “mbon idụt.” Jesus ama enen̄ede ukwan̄ edinam oro uko uko. Ke ini enye ekekpepde mme owo eti mbụk—mîdịghe, ke ini enye akadiade udia ye mme owo, ọnọde mmọ udia, ọkọkde mmọ udọn̄ọ, m̀mê akam anamde mmọ ẹset ke n̄kpa—enye ama omụm unenikpe Abasi akama, emi oyomde ẹsịm “kpukpru owo.” c—1 Timothy 2:4.
17 Ọyọhọ ita, ekikere Jesus kaban̄a unenikpe ọkọyọhọ ye mbọm. Enye ama enen̄ede esịn ukeme ndin̄wam mme idiọk owo. (Matthew 9:11-13) Enye ama ọsọsọp an̄wam mme owo oro mîkenyeneke ukeme ndikpeme idemmọ. Ke uwụtn̄kpọ, Jesus iketieneke mme adaiso ido ukpono isịn udọn̄ inọ edinyene eyịghe mban̄a mme Gentile. Enye ke mbọm ama an̄wam onyụn̄ ekpep ndusụk mmọ n̄kpọ, okposụkedi akpan utom esie ekenyenede mme Jew. Enye ama enyịme ndinam utịbe utịbe ukọkudọn̄ọ nnọ akwa owo ekọn̄ Rome, ọdọhọde ete: “Akanam n̄kwe mbuọtidem eke okponde ntem kpa ke Israel.”—Matthew 8:5-13.
18, 19. (a) Ke mme usụn̄ ewe ke Jesus ọkọnọ iban uku? (b) Didie ke uwụtn̄kpọ Jesus an̄wam nnyịn ndikụt ebuana oro uko ye unenikpe ẹnyenede?
18 Kpasụk ntre, Jesus ikenyịmeke ye ọsọ ekikere oro ẹkenyenede ẹban̄a iban. Utu ke oro, enye ama anam se ikenende uko uko. Ẹkese iban Samaria nte ndedehe kpa nte ẹkesede mme Gentile. Kpa ye oro, Jesus ikemen̄eke ndikwọrọ ikọ nnọ n̄wan Samaria ke obube mmọn̄ Sychar. Ke akpanikọ, n̄wan emi ke Jesus ekebem iso ayarade ọnọ in̄wan̄-in̄wan̄ nte ke imọ idi Messiah oro ẹken̄wọn̄ọde. (John 4:6, 25, 26) Mme Pharisee ẹkedọhọ ke owo ikpenyeneke ndikpep iban Ibet Abasi, edi Jesus ama esịn ekese ini ye ukeme ke ndinọ iban ukpep. (Luke 10:38-41) Ndien ke adan̄aemi ibet owo ọkọdọhọde ete ke owo ikpekemeke ndiberi edem ke ikọ ntiense iban, Jesus ama ọnọ ediwak iban ukpono ye ifet edibem iso n̄kụt enye ke enye ama ekeset. Mmọ ke enye akakam ọdọhọ ẹka ẹketịn̄ akpan n̄kpọntịbe emi ẹnọ mme mbet esie oro ẹkedide irenowo!—Matthew 28:1-10.
19 Ih, Jesus ama anam an̄wan̄a mme idụt se unenikpe edide. Ke ediwak idaha, enye ama esisịn idemesie ke akamba itiendịk man anam oro. Uwụtn̄kpọ Jesus an̄wam nnyịn ndikụt nte ke edisọn̄ọ nda nnọ unenikpe oyom uko. Nte odotde, ẹkekot enye “Lion emi otode ke esien Judah.” (Ediyarade 5:5) Ti ete ke lion ada aban̄a unenikpe oro asan̄ade ye uko. Nte ededi, ke n̄kpet n̄kpet ini iso, Jesus ayanam unenikpe enen̄ede odu. Ke ọyọhọ ọyọhọ usụn̄, enye ‘ayanam unenikpe odu ke ererimbot.’—Isaiah 42:4.
Edidem Messiah ‘Anam Unenikpe Odu ke Isọn̄’
20, 21. Ke eyo nnyịn, didie ke Obio Ubọn̄ Messiah esịn udọn̄ ọnọ unenikpe ke ofụri ererimbot ye ke esịt esop Christian?
20 Tọn̄ọ nte enye akakabade edi Edidem Messiah ke isua 1914, Jesus ke esịn udọn̄ ọnọ unenikpe ke isọn̄. Didie? Enye anam n̄kpọ aban̄a edisu ntịn̄nnịm ikọ oro ẹkụtde ke Matthew 24:14. Mme anditiene Jesus ke isọn̄ ẹkpep mme owo ke ofụri isọn̄ akpanikọ Obio Ubọn̄ Jehovah. Ukem nte Jesus, mmọ ẹkwọrọ ikọ ke nnennen usụn̄ oro mîsan̄ake ye asari, ẹdomode ndinọ kpukpru owo—uyen m̀mê ikpọ owo, imọ m̀mê ubuene, iren m̀mê iban—ifet ndifiọk Jehovah, kpa Abasi unenikpe.
21 Jesus ke esịn udọn̄ ọnọ unenikpe n̄ko ke esịt esop Christian emi enye edide Ibuot. Nte ẹketịn̄de ke ntịn̄nnịm ikọ, enye ọnọ “mme enọ ke owo,” kpa mme anam-akpanikọ mbiowo Christian emi ẹdade usụn̄ ke esop. (Ephesus 4:8-12, NW) Ke ndikpeme ọsọn̄urua otuerọn̄ Abasi, utọ irenowo oro ẹtiene uwụtn̄kpọ Jesus Christ ke ndikụt nte ke unenikpe odu. Mmọ ẹti kpukpru ini ẹte ke Jesus iyomke ẹnam n̄kpọ ye erọn̄ imọ ke asari—inamke n̄kpọ m̀mê nso idi idaha mmọ.
22. Jehovah ese didie ukwan̄ikpe oro ẹyọhọde mfịn ke ererimbot, ndien nso ke enye emek Eyen esie ndinam mban̄a oro?
22 Nte ededi, ke n̄kpet n̄kpet ini iso, Jesus ayanam unenikpe odu ke isọn̄ ke usụn̄ oro akanam mîdụhe. Ukwan̄ikpe ọyọyọhọ ke oburobụt ererimbot emi. Kpukpru nditọwọn̄ oro ẹkpan̄ade ke ntak ọ-biọn̄ ẹdi mbon emi ukwan̄ikpe oro mînyeneke ntak ọnọmọde, akpan akpan ke ini ikerede iban̄a akpakịp okụk ye ini oro ẹbiatde ndibot n̄kpọekọn̄ nnyụn̄ nyụhọ ibụk ibụk udọn̄ mme oyom unọ idem inemesịt. Ediwak miliọn owo oro ẹkpan̄ade nte mîdotke kpukpru isua ẹdi kiet ke otu ediwak orụk ukwan̄ikpe, emi kpukpru ẹdidemerede edinen iyatesịt Jehovah. Enye emek Eyen esie ndin̄wana edinen ekọn̄ ye ofụri idiọk editịm n̄kpọ emi man ada utịt ọsọk ukwan̄ikpe ke nsinsi nsinsi.—Ediyarade 16:14, 16; 19:11-15.
23. Ke Armageddon ebede, didie ke Christ edinam unenikpe odu ke ofụri ererimbot?
23 Nte ededi, unenikpe Jehovah esịne n̄kpọ akan sụk edisobo mme idiọkowo. Enye n̄ko emek Eyen esie ndikara nte “Ọbọn̄ Emem.” Ke ekọn̄ Armageddon ebede, ukara Jesus ayanam emem odu ke ofụri isọn̄, ndien enye ayakara ‘ke unenikpe.’ (Isaiah 9:6, 7) Adan̄aoro Jesus oyokop inemesịt ndisio kpukpru ukwan̄ikpe oro ẹkamade ekese unana inemesịt ye ndutụhọ efep ke ererimbot. Enye ọyọsọn̄ọ omụm mfọnmma unenikpe Jehovah akama ke nsinsi nsinsi. Ntem, edi akpan n̄kpọ nte nnyịn idomo ndikpebe unenikpe Jehovah idahaemi. Ẹyak nnyịn ise nte ikemede ndinam ntre.
[Mme Ikọ idakisọn̄]
a Ke ndiwụt edinen iyatesịt, Jesus ekebiet Jehovah, emi ‘ọyọhọde ye ifụtesịt’ aban̄a kpukpru idiọkido. (Nahum 1:2) Ke uwụtn̄kpọ, ke Jehovah ama ọkọdọhọ mme otụtutọn̄ ikọt esie ete ke mmọ ẹnam ufọk imọ akabade edi “obube mbon-afai,” enye ama ọdọhọ ete: “Ẹn̄wan̄a iyatesịt mi ye ifụtesịt mi ke ebiet emi.”—Jeremiah 7:11, 20.
b Nte ekemde ye Mishnah, eneni ama edemede ndusụk isua ke ukperedem aban̄a akwa ekọmurua oro ẹkenyamde ibiom ke temple. Ẹma ẹsọsọp ẹsụhọde ekọmurua oro ke n̄kpọ nte mbahade 99 eke ikie! Mmanie ẹkenen̄ede ẹdia ufọn ẹto uforo uforo unyamurua emi? Ndusụk mme ewetmbụk eset ẹnọ ekikere ẹte ke ufọk Akwa Oku Annas ekenyene mme urua temple oro, emi ọkọnọde ubon oku oro ekese inyene!—John 18:13.
c Mme Pharisee ẹkekere ke mme usụhọde owo ikọfiọkke Ibet, ke mmọ ẹkedi “mbukpo owo.” (John 7:49) Mmọ ẹkedọhọ ke owo ikpenyeneke ndikpep mme utọ owo oro n̄kpọ m̀mê ndinam mbubehe ye mmọ m̀mê ndidia udia ye mmọ m̀mê ndibọn̄ akam ye mmọ. Owo ndiyak eyenan̄wan esie ọdọ owo mmọ kiet ọkpọdiọk akan ndiyak enye nnọ idiọk unam. Mmọ ẹkedọhọ ke idotenyịn ediset ke n̄kpa idụhe inọ mme utọ usụhọde owo oro.
Mme Mbụme Nditie N̄kere
Psalm 45:1-7 Ntak emi nnyịn ikemede ndinyene mbuọtidem nte ke Edidem Messiah ayanam mfọnmma unenikpe odu?
Matthew 12:19-21 Nte ẹwụtde ke ntịn̄nnịm ikọ, didie ke Messiah edinam n̄kpọ ye mme usụhọde owo?
Matthew 18:21-35 Didie ke Jesus ekekpep nte ke ata unenikpe asan̄a ye mbọm?
Mark 5:25-34 Didie ke Jesus okowụt nte ke unenikpe Abasi ekere aban̄a idaha owo?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 150]
“Ẹtan̄ n̄kpọ emi ẹnyọn̄ọ”!