1, 2. Mmanie ye mmanie ẹsidara ini mme owo ẹnade baptism?

EDIEKE edide ebịghi ọkọtọn̄ọ ndinam n̄kpọ Jehovah, anaedi omokop utịn̄ikọ baptism ediwak ini ke n̄kpri ye ikpọ mbono nnyịn. Edi inamke n̄kpọ m̀mê ikafan̄ ke okop utịn̄ikọ emi, anaedi idem esiduai fi ndikụt nte mbon oro ẹyomde ndina baptism, emi ẹtiede ke n̄kpọitie iso, ẹdahade ẹda ẹbọrọ mbụme baptism. Idem esitie otuowo urua urua; mmọ ẹsinyụn̄ ẹkwak ubọk ke ofụri esịt. Ekeme ndidi mmọn̄eyet esisiaha fi ke enyịn ndikụt mbufa mbon oro ẹmekde ndinam n̄kpọ Jehovah. Esidi ata ini idara!

² Ikafan̄ kpọt ke isua ke isikụt nte ẹnịmde mme owo baptism, edi mme angel ẹsikụt ẹfiak ẹkụt. Ọmọdiọn̄ọ utọ idara emi esidude ke heaven kpukpru urua ke ini mmọ ẹkụtde tọsịn mme owo ke ofụri ererimbot ẹdụkde esop Jehovah? (Luke 15:​7, 10) Imenịm ke esịt esinen̄ede enem mme angel ndikụt ediwak owo ẹkabarede ẹdi ikọt Jehovah!​—Haggai 2:7.

3. Nso inam Satan oyo nte “ekpe eke okụnide,” ndien nso ke enye oyom ndinam?

³ Esịt esiyat Satan ye mme demon esie etieti mme owo ẹma ẹna baptism. Esibiak mmọ ndikụt ata ediwak owo ẹkpọn̄de idiọk ererimbot emi. Satan ama anam inua ete  ke owo ndomokiet idinamke n̄kpọ Jehovah ke ntak emi amade Jehovah ke ofụri esịt, n̄ko ke owo ndomokiet idisọn̄ọke ida inam n̄kpọ Jehovah ke ini ọkpọsọn̄ idomo. (Kot Job 2:​4, 5.) Ini ekededi emi owo ayakde idemesie ọnọ Jehovah, oro owụt ke Satan okosu nsu. Esitie nte n̄kpọ eke ata ediwak owo ẹsiakde Satan ufia kwa urua kwa urua. Imosụk ise enye “[oyode] nte ekpe eke okụnide, oyom owo eke enye editade”! (1 Peter 5:8) “Ekpe” emi enen̄ede oyom ndinam nnyịn ikûkpere Abasi m̀mê ndinam nnyịn ikpọn̄ Abasi ofụri ofụri.​—Psalm 7:​1, 2; 2 Timothy 3:12.

4, 5. (a) Nso ye nso ke Jehovah mîyakke Satan anam? (b) Nso ke mme ata Christian ẹkeme ndinam?

⁴ Okposụkedi emi asua nnyịn etiede nte ekpe, ufọn idụhe ndikop ndịk sia Jehovah iyakke enye anam n̄kpọ  iba. Nso n̄kpọ iba? Akpa, Jehovah ọkọdọhọ ke “akwa otuowo” ẹyebọhọ “akwa ukụt” emi osụk edide mi. (Ediyarade 7:​9, 14) Ikọ Abasi isitrekke ndisu. Satan ke idemesie ọdiọn̄ọ ke tutu amama imọ idikemeke ndinam ofụri ikọt Abasi ẹkpọn̄ Abasi.

⁵ Prọfet Abasi kiet emi ekekerede Azariah ama etịn̄ ikọ emi ekemede ndinam nnyịn ikụt ọyọhọ n̄kpọ iba emi Abasi mîyakke Satan anam. Prọfet oro ọkọdọhọ Edidem Asa ete: “Jehovah odu ye mbufo adan̄a nte mbufo ẹdude ye enye.” (2 Chronicle 15:2; kot 1 Corinth 10:13) Ediwak mbụk ke Bible owụt ke Satan ikekemeke ndidian̄ade mbon emi ẹkekade iso ẹdian idem ye Abasi, n̄kpọn̄ Abasi. (Mme Hebrew 11:​4-40) Mfịn, Christian emi ọsọn̄ọde ada ye Abasi eyekeme ndibiọn̄ọ Devil onyụn̄ akan enye sia Ikọ Abasi ọdọhọ nnyịn ete: “Ẹbiọn̄ọ Devil, ndien enye eyefehe ọkpọn̄ mbufo.”​—James 4:7.

6. Didie ke Satan esin̄wana ye Christian kiet kiet?

⁶ Satan ikemeke ndikan ofụri ikọt Abasi, edi enye ekeme ndikan nnyịn owo kiet kiet edieke nnyịn mîkpemeke. Enye ọfiọk ke imekeme ndikan nnyịn owo kiet kiet edieke inamde nnyịn ikûkpere Jehovah nte ikesikperede. Didie ke enye esidomo ndinam oro? Enye esisio ofụri odudu esie an̄wana ye nnyịn, an̄wana ye nnyịn owo kiet kiet, onyụn̄ an̄wana n̄kari n̄kari. Yak ineme akpan usụn̄ ita emi Satan esidade an̄wana ye nnyịn.

7. Ntak emi Satan osiode ofụri odudu esie an̄wana ye ikọt Jehovah?

⁷ Satan esisio ofụri odudu esie an̄wana ye nnyịn. Apostle John ọkọdọhọ ke “ofụri ererimbot esịne ke idak odudu andidiọk.” (1 John 5:19) Ikọ esie oro owụt ke ana kpukpru mme ata Christian ẹnen̄ede ẹkpeme idem. Satan ananam ofụri ererimbot ẹnam uduak esie, ntre idahaemi enye edisio ofụri odudu esie an̄wana ye ikọt Jehovah.  (Micah 4:1; John 15:19; Ediyarade 12:​12, 17) Enye asan̄a ye akwa iyatesịt sia ọfiọk ke ini imọ edi ibio. Oro esịn enye an̄wana ye ikọt Jehovah ata idiọk idiọk idahaemi akan akpa man adian̄ade nnyịn ọkpọn̄ Jehovah, sia ini esie okụre ama.

8. Apostle Paul ndikọdọhọ ke nnyịn imenyene “en̄wan” ndin̄wana ye ndiọi spirit owụt nso?

⁸ Satan esin̄wana ye nnyịn owo kiet kiet. Apostle Paul ama ọdọhọ mme Christian ete: “Nnyịn imenyene en̄wan ndin̄wana . . . ye odudu ndiọi spirit ke enyọn̄.” (Ephesus 6:12) Nso utọ “en̄wan” ke Paul eketịn̄ aban̄a emi? Enye eketịn̄ aban̄a en̄wan emi owo iba ẹdade iso ye iso ẹn̄wana. Paul okoyom nnyịn owo kiet kiet idiọn̄ọ ke imenyene en̄wan ndin̄wana ye ndiọi spirit. Edide mme owo ke ebiet idụn̄de ẹnịm ke ndiọi spirit ẹdu m̀mê inịmke, inaha idedei ifre ke en̄wan nnyịn ye Satan ye mme demon esie ọkọtọn̄ọ tọn̄ọ usen emi ikayakde idem inọ Jehovah. Christian ndomokiet ikemeke ndifehe mbọhọ en̄wan emi. Oro akanam Paul ọdọhọ mme Christian ke Ephesus utịm ikata ete ‘ẹsọn̄ọ ẹda’!​—Ephesus 6:​11, 13, 14.

9. (a) Ntak emi Satan ye mme demon esie ẹnyenede nsio nsio “n̄kari”? (b) Ntak emi Satan odomode ndibiat nnyịn ekikere, ndien didie ke nnyịn ikeme ndibiọn̄ọ enye? (Se ekebe ke page 192-193.) (c) Ewe n̄kari Satan ke idineme idahaemi?

⁹ Satan esin̄wana ye nnyịn ke n̄kari n̄kari usụn̄. Paul ama ọdọhọ mme Christian ete ẹsọn̄ọ ẹda ẹn̄wana ye “n̄kari” Satan. (Ephesus 6:11) Satan ye mme demon esie ẹnyene nsio nsio n̄kari oro mmọ ẹsidade ẹbian̄a mme owo, ndien odu ntak emi mmọ ẹnamde ntre. Nte ini akade, ndusụk ikọt Abasi emi ẹkesọn̄ọde ẹda ẹyọ idomo kiet ẹsiduọ ke ini utọ idomo en̄wen esịmde mmọ. Satan ye mme demon esie ẹsitịn̄ enyịn ẹse nte nnyịn isinamde n̄kpọ man ẹfiọk ebiet emi imemde. Ekem mmọ ẹsida oro ẹdomo ndinam nnyịn ikpọn̄ Abasi. Edi Abasi an̄wam  nnyịn! Enye ada Bible anam nnyịn idiọn̄ọ ediwak n̄kari emi Devil akamade asan̄a. (2 Corinth 2:11) Ima ineneme ke n̄wed emi ke Satan esida uma-inyene, idiọk nsan̄a, ye use atap nnyịn. Idahaemi, yak ineme n̄kari en̄wen oro enye esidade atap mme owo, oro edi, n̄kpọ mme demon.

10. (a) Nso ye nso isịne ke ndinam n̄kpọ mme demon? (b) Didie ke Jehovah ese n̄kpọ mme demon, ndien afo ese mmọ didie?

¹⁰ Owo emi anamde n̄kpọ mme demon odụk ndụk ye ndiọi spirit. N̄kpọ mme demon esịne ukọk ibọk, ubreidiọn̄, ukọk nduọhọ, ye ndikobụp mme akpan̄kpa n̄kpọ. Imọdọdiọn̄ọ ke kpukpru n̄kpọ mme demon ẹdi “mbubiam n̄kpọ” ke enyịn Jehovah. (Deuteronomy 18:​10-12; Ediyarade 21:8) Ana nnyịn n̄ko ‘isua se idiọkde.’ Ntre nnyịn ididehedei iyom ndidụk ndụk ye ndiọi spirit. (Rome 12:9) Ndidụk ndụk ye mmọ ọkpọwọrọ ke imọkpọn̄ Jehovah. Utọ n̄kpọ oro ọkpọdiọk tutu!

11. Ntak emi esịt edinen̄erede inem Satan edieke enye ekemede ndinam nnyịn ikanam n̄kpọ mme demon? Nọ uwụtn̄kpọ.

¹¹ Satan ke esịn ofụri ukeme esie odomo ndinam ndusụk nnyịn itiene inam n̄kpọ mme demon, sia enye ọdiọn̄ọ ke owo emi anamde utọ n̄kpọ oro ọkpọn̄ Jehovah, ke Jehovah enen̄ede asua utọ n̄kpọ oro. Esinen̄ede enem Satan ini ekededi oro enye atapde Christian yak anam utọ n̄kpọ oro. Ntak idọhọde ntre? Kere ban̄a uwụtn̄kpọ emi: Edieke ẹnamde owoekọn̄ ọkpọn̄ udịmekọn̄ mmọ akadiana ye mme asua, esịt ekpenem etubom udịmekọn̄ mme asua oro etieti. Etubom udịmekọn̄ oro ekeme ndida enye nnam inua man abiak akani etubom esie. Kpasụk ntre, edieke Christian anamde n̄kpọ mme demon, enye okokoi ọkpọn̄ Jehovah adaha okodụk udịmekọn̄ Satan. Utọ n̄kpọ oro ekpenem Satan tutu; enye akpada owo oro  anam inua! Ndi owo ekededi ke otu nnyịn akpama ndinam Satan anam oro? N̄wan̄ansa-o! Nnyịn idikpọn̄ke Jehovah ikada ye Satan!

12. Nso ke Satan esinam man ikpụhọ nte idade n̄kpọ mme demon?

¹² Edieke ikade iso ndinen̄ede nsua n̄kpọ mme demon, Satan idikemeke ndida enye ntap nnyịn. Ntre, enye esidomo ndibiat nnyịn ekikere. Didie ke enye esinam emi? Enye esiyom usụn̄ nditịmede nnyịn ekikere tutu ndusụk nnyịn itọn̄ọ ndikere ke “eti edi idiọk, idiọk onyụn̄ edi eti.” (Isaiah 5:20) Satan esida kiet ke otu n̄kani n̄kari esie anam emi​—enye esida mbụme anam owo ọtọn̄ọ ndiyịk m̀mê se imọ inịmde akam enen.

13. Didie ke Satan okodomo ndida mbụme nnam mme owo ẹtọn̄ọ ndiyịk se mmọ ẹnịmde?

¹³ Se nte Satan akanamde emi ke eset. Enye ama obụp Eve ke In̄wan̄ Eden ete: “Nte enen̄ede edi akpanikọ ke Abasi ọkọdọhọ mbufo ẹkûdia kpukpru eto ke in̄wan̄ emi?” Ke eyo Job, ke ini mme angel ẹkenyenede mbono ke heaven, Satan ama obụp ete: “Nte Job abak Abasi ke ikpîkpu?” N̄ko, ke ini Jesus okoyomde nditọn̄ọ utom emi Abasi ọkọdọn̄de enye mi ke isọn̄, Satan ama amia ata ye Jesus ete: “Edieke afo edide eyen Abasi, dọhọ mme itiat emi ẹkabade mme ebok uyo.” Kop usọn̄enyịn! Ọfiọn̄ kiet ye ubak kpọt ekebe tọn̄ọ Jehovah ọkọdọhọ ete: “Emi edi edima Eyen mi, emi ami nnyịmede.” Satan ama ọsọn̄ enyịn ada ikọ oro Jehovah eketịn̄de do anam ebiọ.​—Genesis 3:1; Job 1:9; Matthew 3:17; 4:3.

14. (a) Nso ke Satan ada n̄kari esie anam mme owo ẹkere ẹban̄a n̄kpọ mme demon? (b) Nso ke idineme idahaemi?

¹⁴ Mfịn, Satan esida ukem usụn̄ oro odomo ndinam mme owo ẹkere ke n̄kpọ mme demon idiọkke. Abiak  nnyịn ndikụt enye anamde ndusụk owo ke otu ikọt Abasi ẹtọn̄ọ ndikere n̄kpọ ntre. Mmọ ẹtọn̄ọ ndikere ke ekeme ndidi ndusụk n̄kpọ mme demon idiọkke nte ẹdọhọde. (2 Corinth 11:3) Didie ke ikpan̄wam mmọ ẹkere n̄kpọ ọfọn? Nso ke ikpanam mbak Satan idida n̄kari esie itap nnyịn? Man ibọrọ mbụme emi, yak ineme n̄kpọ iba oro Satan adade n̄kpọ mme demon abuak n̄kari n̄kari. Akpa edi se mme owo ẹdade ẹnem idem esịt, en̄wen edi usọbọ.

15. (a) Ediwak owo ke Europe ye ke America ẹda n̄kpọ mme demon didie? (b) Nso iwụt ke ndusụk Christian ẹkpebe nte mbon ererimbot ẹdade n̄kpọ mme demon?

¹⁵ Mme owo ẹda ndedịbe odudu, ifọt, ye n̄kpọ mme demon eken mfefere mfefere, akpan akpan ke Europe ye ke America. Ediwak fim, n̄wed, mbre kọmputa, ye se ẹsisiode ke TV ẹsinam etie nte ke ubre ifọt, ukọk ibọk, ye mme n̄kpọ ntre, emi asan̄ade n̄kpọ ye mme demon, ẹdi ikpîkpu mbre, esịne ifiọk, ke isinyụn̄ inamke owo n̄kpọ. Ediwak owo ẹma fim ye n̄wed oro aban̄ade ndedịbe odudu tutu ẹsiak nsio nsio n̄ka mbon oro ẹmade ndedịbe odudu. Emi owụt ke mme demon ẹnam mme owo ẹnịm ke ndedịbe odudu m̀mê n̄kpọ mme demon idiọkke. Ndi ikọt Abasi ẹtiene ẹkere ke idiọkke? Ndusụk ẹkere. Nso inam idọhọ ntre? Ọfọn, se uwụtn̄kpọ emi ise: Christian kiet emi ekesede fim emi aban̄ade ndedịbe odudu ama ọdọhọ ete: ‘N̄kese fim, n̄kebreke ibọk.’ Ntak emi mîfọnke ikere n̄kpọ ntre?

16. Ntak emi mîfọnke Christian ese fim m̀mê okot n̄wed oro aban̄ade ibọk?

¹⁶ Imọdiọn̄ọ ke owo ndise fim ibọk idịghe ukem ye ndibre ibọk, edi emi iwọrọke ke ndise utọ fim oro idiọkke. Ntak idọhọde ntre? Ikọ Abasi owụt ke Satan ye mme  demon ikemeke ndifiọk se nnyịn ikerede. * Edi nte ima iketetịn̄, Satan ye mme demon esie ẹsitịn̄ enyịn ẹse se isinamde, esịnede se isidade inem idem esịt, man mmọ ẹfiọk se ikerede ẹnyụn̄ ẹkụt n̄kpọ emi ẹkemede ndinam nnyịn ikûkpere Abasi. Edieke Christian esimade ndise fim m̀mê ndikot n̄wed oro aban̄ade se mbiaibọk ẹsinamde, nte ẹsitọde owo ibọk, nte demon otụhọrede owo, m̀mê mme n̄kpọ ntre, enye ke anam mme demon ẹfiọk se imọ imade. Enye ke owụt mmọ ebiet oro imọ imemde! Mme demon ẹkeme ndinen̄ede nda oro ndomo enye tutu mmọ ẹkan enye ubọk. Ndise fim m̀mê ndikot n̄wed emi aban̄ade nte ẹbrede ibọk ama anam ndusụk owo ẹtọn̄ọ ndima n̄kpọ mme demon, ndien ndusụk mmọ ẹma ẹsịn ubọk ke mme n̄kpọ emi nte ini akakade.​—Kot Galatia 6:7.

17. Nso ke Satan ekeme ndida ntap owo ke ini udọn̄ọ?

¹⁷ Idịghe se isidade inem idem esịt kpọt ke Satan esida atap nnyịn, enye esida usọbọ n̄ko atap nnyịn. Didie ke enye esinam emi? Edieke Christian oro idem mîsọn̄ke esịnde ofụri ukeme ọsọbọ idem edi ufọn isụk idụhe, ibuot ekeme ndiyon̄ enye. (Mark 5:​25, 26) Satan ye mme demon esie ẹkeme ndida utọ ini oro ndomo enye. Mme demon ẹkeme ndidomo Christian oro enyịn anande idomo man enye enyịme ndibọ usọbọ oro ẹdade “idiọk odudu” ẹnọ, m̀mê enye oro asan̄ade n̄kpọ ye n̄kpọ mme demon. (Isaiah 1:13) Edieke mmọ ẹdade n̄kari mmọ ẹtap asan̄autom Abasi ẹnyene, oro ekeme ndidian̄ade owo oro n̄kpọn̄ Abasi. Ntak idọhọde ntre?

18. Nso ke Christian mîkpenyịmeke, ndien ntak-a?

 ¹⁸ Jehovah ama ọdọhọ nditọ Israel emi ẹkemade “idiọk odudu” ete: “Ke ini mbufo ẹtatde ekaubọk mbufo, ami ndịp mbufo enyịn mi. Okposụkedi mbufo ẹbọn̄de ediwak akam, ami n̄kopke.” (Isaiah 1:15) Nnyịn iyomke ndinam n̄kpọ ekededi oro ekemede ndinam Jehovah okûkop akam nnyịn m̀mê okûn̄wam nnyịn, akpan akpan ke ini udọn̄ọ. (Psalm 41:3) Ntre edieke ata Christian okụtde ke etie nte usụn̄ emi ẹyomde ndida nse imọ idem m̀mê emi ẹyomde ndinọ imọ usọbọ asan̄a n̄kpọ ye ndedịbe odudu, ikpanaha enye enyịme utọ n̄kpọ oro. * (Matthew 6:13) Jehovah ayan̄wam owo emi esịnde ndibọ utọ usọbọ oro.​—Se ekebe oro, “ Ndi Enen̄ede Edi N̄kpọ Mme Demon?”.

19. (a) Nso ke Devil anam ediwak owo ẹnịm ẹban̄a odudu esie? (b) Nso utọ mbụk ke mme ata Christian mîkpetieneke ibụk?

¹⁹ Ediwak owo ke Europe ye ke America ẹda odudu Satan mfefere mfefere, edi mme owo ke mme itie en̄wen ke ererimbot idaha ntre. Devil abian̄a ediwak owo do tutu  mmọ ẹnịm ke enye enyene odudu utọ oro idụhe. M̀mê mmọ ẹdia n̄kpọ, m̀mê ẹnam utom, m̀mê ẹde idap, ndịk ndiọi spirit esinam ndusụk mmọ. Mme owo ẹsima ndibụk nte mme demon ẹnamde mme n̄kpọ emi ẹnyenede ndyọ. Esinenem mme owo ndikop nnyụn̄ mbụk utọ mbụk oro. Ndi ọfọn itiene isuan utọ mbụk oro? Ihih. Yak ise akpan ntak iba emi mme asan̄autom ata Abasi mîsitieneke ibụk utọ mbụk oro.

20. Didie ke owo ekeme nditiene nsuan nsu emi Satan oyomde mme owo ẹnịm edi idiọn̄ọke?

²⁰ Akpa, owo oro etienede obụk se mme demon ẹsinamde akam an̄wan̄wam Satan. Didie? Ikọ Abasi etịn̄ ke Satan ekeme ndinam utom odudu, onyụn̄ etịn̄ ke Satan esinam “mme nsunsu idiọn̄ọ” onyụn̄ “abian̄a” mme owo. (2 Thessalonica 2:​9, 10) Sia Satan edide etubom abian̄a, enye ọdiọn̄ọ nte enye edinamde mbon oro ẹmade  n̄kpọ mme demon ẹkere se mmọ mîkpekereke ẹnyụn̄ ẹnịm mme n̄kpọ emi mîdịghe akpanikọ. Mme utọ owo emi ẹkeme ndinen̄ede nnịm ke ima ikụt inyụn̄ ikop ndusụk n̄kpọ, ẹnyụn̄ ẹkeme ndibụk se mmọ ẹdọhọde nte ikokụtde inyụn̄ ikopde nte ama enen̄ede etịbe. Nte ini akade, mme owo ẹsibụk mbụk oro esịn usịn. Edieke Christian ekpetienede asuan utọ mbụk oro, enye akpanam uduak Devil emi edide “ete nsu.” Enye akpan̄wam Satan asuan nsu emi Satan oyomde mme owo ẹnịm.​—John 8:44; 2 Timothy 2:16.

21. Nso ke nnyịn ikpesima ndineme mban̄a?

²¹ Ọyọhọ iba, ekpededi Christian ama esidụk ndụk ye ndiọi spirit, ikpanaha enye esibụk utọ n̄kpọ oro ọnọ nditọete ke esop. Ntak-a? Bible ọdọhọ ‘iwụk enyịn ise Jesus, Akpan Isụn̄utom ye Andinam mbuọtidem nnyịn ọfọn ama.’ (Mme Hebrew 12:2) Ana iwụk enyịn ise Christ, idịghe Satan. Ini Jesus okodude ke isọn̄, enye ikesibụkke mbụk ndiọi spirit inọ mbet esie. Enye ekpekekeme nditịn̄ ediwak n̄kpọ mban̄a se Satan ekemede ndinam ye se enye mîkemeke. Edi utu ke oro, enye ekesitịn̄ n̄kpọ aban̄a Obio Ubọn̄ Abasi. Ntre, yak ikpebe Jesus ye mme apostle esie, isineme iban̄a “ikpọ utom Abasi.”​—Utom 2:11; Luke 8:1; Rome 1:​11, 12.

22. Nso ke ikpanam man ‘idara aka iso odu ke heaven?’

²² N̄kpọ mme demon esịne ke otu n̄kari emi Satan odomode ndida ndian̄ade nnyịn n̄kpọn̄ Jehovah. Edi edieke isuade se idiọkde inyụn̄ ikade iso inam se ifọnde, nnyịn idinọhọ Devil ufan̄ ndida n̄kari esie nnam nnyịn ima n̄kpọ ekededi emi edide n̄kpọ mme demon. (Kot Ephesus 4:27.) Kere ‘idara oro edidude ke heaven’ edieke ikade iso ‘isọn̄ọ ida in̄wana ye n̄kari Devil’ tutu esịm ini emi enye mîdidụhe aba!​—Luke 15:7; Ephesus 6:11.