1, 2. Didie ke Edikabade Eke Obufa Ererimbot okpono enyịn̄ Abasi?

KE EDIYE usenubọk Tuesday December 2, 1947, ekpri otu nditọete oro ẹyetde aran ke Bethel Brooklyn ke New York, ẹma ẹtọn̄ọ ata akwa utom. Utom oro ekedi ata ọkpọsọn̄ utom, edi ke ofụri isua 12, mmọ ẹma ẹsịn idem ẹnam utom emi. Ke akpatre, ke Sunday, March 13, 1960, mmọ ẹma ẹkụre utom edikabade obufa Bible. Ke ọfiọn̄ ita ẹma ẹkebe, ke June 18, 1960, Brọda Nathan Knorr ama osio ofụri eboho Edisana N̄wed Abasi—Edikabade Eke Obufa Ererimbot ke Ikọmbakara ọnọ otuowo oro ẹkekopde nduaidem, emi ẹkedụkde mbono ke Manchester ke England. Etịn̄ikọ ama etịn̄ nte eketiede kpukpru mbon oro ẹkedụkde mbono oro ke idem ke ini enye ọkọdọhọde ete: ‘Mfịn edi usen idatesịt ọnọ Mme Ntiense Jehovah ke ofụri ererimbot!’ Odu n̄wọrọnda n̄kpọ kiet ke obufa edikabade emi akanamde mme owo ẹnen̄ede ẹkop idatesịt—ndiwet ata enyịn̄ Abasi ke ediwak itie.

² Owo isịnke enyịn̄ Abasi ke ediwak Bible oro ẹkabarede mfịn. Edi mme asan̄autom Jehovah oro ẹyetde aran ẹma ẹbiọn̄ọ Satan emi okoyomde ndinam mme owo ẹfre enyịn̄ Abasi ofụri ofụri. Ntọn̄ọikọ Edikabade Eke Obufa Ererimbot oro ẹkesiode usen oro ọkọdọhọ ete: “Ata n̄wọrọnda n̄kpọ ke Bible emi edi edifiak mmen enyịn̄ Abasi ndisịn ke nnennen itie esie.” Ke nditịm ntịn̄, ẹwet ata enyịn̄ Abasi, Jehovah, awak ebe utịm ike 7,000. Emi edi ata n̄wọrọnda usụn̄ oro Bible emi okponode enyịn̄ Ete nnyịn eke heaven—Jehovah!

3. (a) Nso ke nditọete nnyịn ẹkefiọk ẹban̄a se enyịn̄ Abasi ọwọrọde? (b) Didie ke Exodus 3:13, 14 akpan̄wan̄a nnyịn? (Se ekebe oro “ Se Enyịn̄ Abasi Ọwọrọde.”)

³ Ke eset, Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹkesikere ke enyịn̄ Abasi ọwọrọ “Ami Ndudu Emi Ndudu.” (Ex. 3:14, Edisana Ŋwed Abasi Ibom) Ntre, Enyọn̄-Ukpeme (Ikọmbakara) eke January 1, 1926, ọkọdọhọ ete: “Enyịn̄ Jehovah owụt ke enye edi Enye Emi edide edidu ke idemesie, . . . Enye emi mînyeneke ntọn̄ọ mînyụn̄ inyeneke utịt.” Edi ke ini mme andikabade Edikabade Eke Obufa Ererimbot ẹketọn̄ọde utom, Jehovah ama an̄wam ikọt esie ẹfiọk ke enyịn̄ esie iwọrọke n̄kukụre ke enye ekedidu ke idemesie, edi ke akam enen̄ede ọwọrọ ke enye edi Abasi emi  esiduakde esinyụn̄ anamde n̄kpọ. Mmọ ẹma ẹfiọk ke enyịn̄ Jehovah ọwọrọ “Enye Anam Akabade Edi.” Ke akpanikọ, enye akanam ekondo ye mme edibotn̄kpọ emi ẹkemede ndituak ibuot nnọ enye ẹdidu; enye ke onyụn̄ anam mme uduak esie ẹsu. Edi ntak emi edide akpan n̄kpọ ndikpono enyịn̄ Abasi, ndien didie ke nnyịn ikeme nditiene n̄kpono enyịn̄ emi?

4, 5. (a) Nso ke isiben̄e ke ini ibọn̄de akam ite: “Yak ẹnam enyịn̄ fo asana”? (b) Didie ke Abasi edinam enyịn̄ esie asana, ndien ini ewe?

⁴ Jehovah oyom ẹkpono enyịn̄ esie. Ke nditịm ntịn̄, ata akpan uduak esie edi ndinam enyịn̄ esie asana, nte ikụtde ke akpa n̄kpọ emi Jesus ekeben̄ede ke akam uwụtn̄kpọ oro enye ọkọbọn̄de ete: “Yak ẹnam enyịn̄ fo asana.” (Matt. 6:9) Ke ini ibọn̄de akam oro, isidọhọ ẹnam nso?

⁵ Nte ikokụtde ke akpa ibuot ke n̄wed emi, eben̄e oro, “Yak ẹnam enyịn̄ fo asana” edi kiet ke otu n̄kpọ ita oro Jesus ekeben̄ede ke akam uwụtn̄kpọ emi aban̄ade uduak Jehovah. Eben̄e iba eken ẹdi: “Yak obio ubọn̄ fo edi. Yak uduak fo ada itie.” (Matt. 6:10) Mmọdo, kpa nte isiben̄ede Jehovah ite enye anam Obio Ubọn̄ esie edi onyụn̄ anam uduak esie ada itie, ntre n̄ko ke iben̄e enye ite anam n̄kpọ man anam enyịn̄ esie asana. Emi ọwọrọ ke nnyịn iben̄e Jehovah ite enye anam n̄kpọ man etre esuene oro ẹsuenede enyịn̄ esie toto ke ini nsọn̄ibuot oro ke Eden. Didie ke Jehovah ediyere akam emi? Enye ọdọhọ ete: “Nyanam akwa enyịn̄ mi asana, emi ẹkesabarede ke otu mme idụt.” (Ezek. 36:23; 38:23) Ke ini Jehovah editrede idiọkido ke Armageddon, kpukpru edibotn̄kpọ ẹyekụt ke enye anam enyịn̄ esie asana.

6. Didie ke ikeme nditiene nnam enyịn̄ Abasi asana?

⁶ Ke ofụri emana, Jehovah esinam ikọt esie ẹtiene ẹnam enyịn̄ esie asana. Edi akpanikọ ke nnyịn ikemeke ndinam enyịn̄ Abasi asana akan nte enye asanade. Enye asasana ama ofụri ofụri. Ntre, didie ke nnyịn ikeme ndinam enye asana? Isaiah ọdọhọ ete: “Jehovah mme udịm—enye ke mbufo ẹkpeda ke edisana.” Jehovah ke idemesie eketịn̄ aban̄a ikọt esie ete: “Mmọ ẹyenam enyịn̄ mi asana, . . . mmọ ẹyenyụn̄ ẹten̄e Abasi Israel.” (Isa. 8:13; 29:23) Ntre, nnyịn inam enyịn̄ Abasi asana ke ndinịm enye san̄asan̄a nnyụn̄ nda enye nte enyịn̄ emi okon̄de akan kpukpru enyịn̄, ke ndikpono se enye ọwọrọde nnyụn̄ n̄n̄wam mbon en̄wen ẹda enye ke edisana. Nnyịn inen̄ede iwụt ke imeten̄e inyụn̄ ikpono enyịn̄ Abasi ke ini idade Jehovah nte Andikara nnyịn inyụn̄ ikopde uyo inọ enye ke ofụri esịt.—N̄ke 3:1; Edi. 4:11.

7, 8. (a) Ntak emi akadade ini mbemiso ikọt Abasi ẹkerede enyịn̄ esie? (b) Nso ke iyom ndineme idahaemi?

⁷ Ikọt Abasi eyomfịn ẹnen̄ede ẹwet enyịn̄ Abasi ke mme n̄wed mmọ ọtọn̄ọde ke mme iduọk isua 1870. Ke uwụtn̄kpọ,  enyịn̄ Jehovah ama esịne ke Zion’s Watch Tower eke August 1879 ye n̄wedikwọ oro Songs of the Bride, emi ẹkesiode kpa ke isua oro. Kpa ye oro, mbemiso Jehovah akayakde ikọt esie ẹtọn̄ọ ndikere enyịn̄ esie an̄wan̄wa, etie nte enye ama okụt ete ke mmọ ẹdot kan̄a mbemiso ẹnyenede utọ akwa ifet oro. Didie ke Jehovah eketịm Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ini oro idem man ẹdot ndikere enyịn̄ esie?

⁸ Ke ini ikerede iban̄a utịt utịt iduọk isua 1800 ye ntọn̄ọ ntọn̄ọ iduọk isua 1900, iyokụt nte Jehovah akan̄wamde ikọt esie ẹnen̄ede ẹfiọk n̄kpọ ẹban̄a enyịn̄ esie. Ẹyak ineme ita ke otu emi.

9, 10. (a) Ntak emi Enyọn̄-Ukpeme eyo eset ekesiwakde nditịn̄ n̄kpọ mban̄a Jesus? (b) Nso ukpụhọde ke ẹkenam ọtọn̄ọde ke 1919, ndien nso ikedi utịp? (Se n̄ko ekebe oro “ Nte Enyọn̄-Ukpeme Okponode Enyịn̄ Abasi.”)

⁹ Akpa, ikọt Jehovah ẹma edifiọk adan̄a nte enyịn̄ Jehovah edide akpan n̄kpọ. Mme anam-akpanikọ Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ini oro ẹkeda ufak nte ata akpan ukpepn̄kpọ Bible. Ntak edi oro Enyọn̄-Ukpeme ekesiwakde nditịn̄ n̄kpọ mban̄a Jesus. Ke uwụtn̄kpọ, ke akpa isua oro ẹketọn̄ọde ndimịn̄ Enyọn̄-Ukpeme, enye ama asiak enyịn̄ Jesus awak utịm ikoduop akan nte akasiakde enyịn̄ Jehovah. Enyọn̄-Ukpeme November 1, 1976, owụt ke Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ini oro ẹma ‘ẹkpono Jesus ẹkan Ete.’ Edi nte ini akakade, Jehovah ama an̄wam mmọ ẹfiọk ke Bible ada ata enyịn̄ Abasi ke ata akpan n̄kpọ. Didie ke emi okotụk Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible? Enyọn̄-Ukpeme oro ọdọhọ ke ọtọn̄ọde ke 1919 akpan akpan, ke ‘mmọ ẹma ẹtọn̄ọ ndiwụt n̄kpon-n̄kan esịt-ekọm nnọ Ete Messiah eke heaven, Jehovah Abasi.’ Ke nditịm ntịn̄, ọtọn̄ọde ke 1920 esịm 1929, Enyọn̄-Ukpeme ama asiak enyịn̄ Jehovah ebe utịm ike 6,500!

¹⁰ Nditọete nnyịn oro ẹma ẹwụt ke imama enyịn̄ Jehovah ke ndikpono enye nte akpanade ẹkpono. Ukem nte Moses eset, mmọ ẹma ẹtọn̄ọ ‘nditan̄a enyịn̄ Jehovah.’ (Deut. 32:3; Ps. 34:3) Ndien kpa nte ẹn̄wọn̄ọde ke N̄wed Abasi, Jehovah ama okụt ke mmọ ẹma enyịn̄ imọ onyụn̄ atua mmọ mbọm.—Ps. 119:132; Heb. 6:10.

11, 12. (a) Didie ke mme n̄wed nnyịn ẹkekpụhọde esisịt ini ke 1919 ebede? (b) Nso ke Jehovah akanam mme asan̄autom esie ẹfiọk, ndien ntak-a?

¹¹ Ọyọhọ iba, ata mme Christian ẹma ẹditịm ẹfiọk utom oro Abasi ọnọde mmọ. Esisịt ini ke 1919 ama ekebe, nditọete Christ oro ẹyetde aran emi ẹkedade usụn̄ ẹma ẹtọn̄ọ ndidụn̄ọde ntịn̄nnịm ikọ Isaiah. Ke oro ebede, ẹma ẹkpụhọ se nnyịn ikesidade nte ata akpan n̄kpọ ke mme n̄wed nnyịn. Ntak emi ukpụhọde oro ekedide “udia ke nnennen ini?”—Matt. 24:45.

¹² Mbemiso isua 1919, Enyọn̄-Ukpeme ikesinen̄ekede itịn̄ n̄kpọ iban̄a ikọ Isaiah emi: “Jehovah ọdọhọ ete: ‘Mbufo ẹdi mme ntiense mi, kpa asan̄autom mi emi mmekde.’” (Kot Isaiah 43:10-12.) Edi esisịt ini ke isua 1919 ama ekebe, ẹma ẹtọn̄ọ ndinen̄ede n̄wet n̄kpọ mban̄a itie Bible oro ke mme n̄wed nnyin man ẹsịn udọn̄ ẹnọ kpukpru mbon oro ẹyetde  aran ẹte ẹtiene ẹnam utom oro Jehovah ọkọnọde mmọ—oro edi, nditie ntiense mban̄a imọ. Ke akpanikọ, ke 1925 esịm 1931 kpọt, ẹma ẹneme Isaiah ibuot 43 ke nsiondi Enyọn̄-Ukpeme 57, ndien nsiondi kiet kiet okowụt ke ikọ Isaiah aban̄a ata mme Christian. Ana in̄wan̄-in̄wan̄ nte ke Jehovah akada emi anam ikọt esie ẹfiọk utom oro akanade mmọ ẹnam. Ntak emi idọhọde ntre? Emi ekedi usụn̄ kiet emi enye akadade ‘ebem iso odomo mmọ ese m̀mê mmọ ẹdot.’ (1 Tim. 3:10) Akana Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹda utom mmọ ẹwụt Jehovah ke mmimọ ikenen̄ede idi mme ntiense esie mbemiso mmọ ẹkedotde ndikere enyịn̄ Abasi.—Luke 24:47, 48.

13. Didie ke Ikọ Abasi ayarade akakan eneni emi ẹnyenede ndibiere?

¹³ Ọyọhọ ita, ikọt Jehovah ẹma ẹdi ẹdifiọk ke edi ata akpan n̄kpọ ndinam enyịn̄ Abasi asana. Ke ufan̄ isua 1920 esịm 1929, mmọ ẹma ẹdifiọk ke ndinam enyịn̄ Abasi asana edi akakan eneni oro anade ẹbiere. Didie ke Ikọ Abasi anam ẹfiọk ata akpan n̄kpọ oro? Kere ban̄a uwụtn̄kpọ iba. Nso ikedi ata akpan ntak emi Abasi akafakde Israel osio ke Egypt? Jehovah ọkọdọhọ ete: “Man . . . ẹtan̄a enyịn̄ mi ke ofụri isọn̄.” (Ex. 9:16) Ntak emi Jehovah okonyụn̄ atuade Israel mbọm ke ini mmọ ẹkesọn̄de ibuot ye enye? Jehovah ama ọtọn̄ọ ntak ọdọhọ ete: “Ami nnam n̄kpọ ke ntak enyịn̄ mi mbak ẹdisabade enye ke enyịn mme idụt.” (Ezek. 20:8-10) Nso ke Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹkekpep ẹto mme itien̄wed oro ye mme mbụk eken ke Bible?

14. (a) Nso ke ikọt Abasi ẹkedi ẹdifiọk etisịm utịt utịt iduọk isua 1920? (b) Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ndinen̄ede mfiọk se Isaiah ekewetde akanam mmọ ẹse didie utom ukwọrọikọ? (Se n̄ko ekebe oro “ Ata Akpan Ntak Oro Anamde Ikwọrọ Ikọ.”)

¹⁴ Ke utịt utịt iduọk isua 1920, se Isaiah ekewetde ke n̄kpọ nte isua 2,700 emi ẹkebede ama an̄wan̄a ikọt Abasi. Isaiah eketịn̄ ntem aban̄a Jehovah: “Ntem ke afo akada ikọt fo usụn̄ man anam ediye enyịn̄ ọnọ idemfo.” (Isa. 63:14) Nditọ Ukpen̄kpọ Bible ẹma ẹfiọk ke akpan eneni oro ikaban̄ake edinyan̄a mmimọ, edi ke akaban̄a edinam enyịn̄ Abasi asana. (Isa. 37:20; Ezek. 38:23) Ke isua 1929, n̄wed oro ẹkotde Prophecy ama etịn̄ n̄kpọ emi ibio ibio, ete: “Enyịn̄ Jehovah edi akakan eneni oro anade ẹbiere ke ofụri ekondo.” Ukpụhọde emi ẹkenamde mi ama esịn udọn̄ ọnọ mme asan̄autom Abasi ẹtie ntiense ẹban̄a Jehovah ẹnyụn̄ ẹtre esuene emi ẹsuenede enyịn̄ esie.

15. Ke iduọk isua 1930, nso ke nditọete nnyịn ẹkefiọk? (b) Ini ekekem ndinam nso?

¹⁵ Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ iduọk isua 1930, nditọete nnyịn ẹma ẹfiọk nte enyịn̄ Abasi edide akpan n̄kpọ, ẹnen̄ede ẹfiọk utom oro Abasi ọkọnọde mmọ, ẹnyụn̄ ẹtịm ẹfiọk akpan eneni oro anade ẹbiere. Idahaemi, ini ama edikem Jehovah ndinọ mme asan̄autom esie ifet ndikere enyịn̄ esie an̄wan̄wa. Man ise nte oro ekedide ntre, ẹyak ineme ndusụk n̄kpọ oro ẹketịbede ke eset.

16. (a) Nso idi akpan usụn̄ emi Jehovah okponode enyịn̄ esie? (b) Mmanie ẹkebem iso ẹdi ikọt enyịn̄ Abasi ke eset?

¹⁶ Akpan usụn̄ kiet emi Jehovah okponode enyịn̄ esie edi ndinyene mme owo ke isọn̄ emi ẹkerede enyịn̄ esie. Ọtọn̄ọde  ke isua 1513 Mbemiso Eyo Christ aka iso, idụt Israel ẹkedi ikọt Jehovah emi ẹdade ke ibuot esie. (Isa. 43:12) Edi mmọ ikanamke se akpanade mmọ ẹnam ke ediomi oro mmọ ẹkedụkde ye Abasi, ndien ke isua 33 Eyo Christ, mmọ ikedịghe aba ikọt esie. Esisịt ini ke oro ebede, Jehovah ama “[ọwọn̄ọde] ntịn̄enyịn esie ọnọ mme idụt ndisio mme owo ke otu mmọ nnọ enyịn̄ esie.” (Utom 15:14) Ẹkekot mbufa mbon oro ẹkemekde do “Israel Abasi,” ndien mme anditiene Christ oro ẹyetde aran ke nsio nsio idụt ẹnam obufa idụt emi.—Gal. 6:16.

17. Tịn̄ idiọk n̄kpọ kiet emi Satan akanamde.

¹⁷ Ke n̄kpọ nte isua 44 Eyo Christ, ke “[ẹkekot] mme mbet mme Christian ke ndausụn̄ Abasi.” (Utom 11:26) Ke nsonso  oro, ata mme Christian kpọt ẹkekere enyịn̄ emi. (1 Pet. 4:16) Edi nte uwụtn̄kpọ Jesus oro aban̄ade wheat ye mbiet owụtde, Satan ama anam kpukpru orụk mme nsunsu Christian ẹdọhọ ke idi mme Christian. Ke ntem, ke ata ediwak isua, owo ikọfiọkke ukpụhọde ke ufọt ata mme Christian ye nsunsu mme Christian. Edi ẹma ẹtọn̄ọ ndikụt ukpụhọde ke “ini ukpen̄e,” emi ọkọtọn̄ọde ke isua 1914. Ntak-a? Sia mme angel ẹma ẹtọn̄ọ ndision̄o mme nsunsu Christian mfep ke otu mme ata Christian.—Matt. 13:30, 39-41.

18. Nso ikanam nditọete nnyịn ẹfiọk ke ima iyom obufa enyịn̄?

¹⁸ Ke ẹma ẹkemek ofụn emi anamde akpanikọ ke isua 1919, Jehovah ama anam ikọt esie ẹfiọk utom oro enye ọkọnọde mmọ. Mmọ ẹma ẹsọsọp ẹkụt ke utom ukwọrọikọ eke ufọk ke ufọk anam mmimọ idi isio ye mme nsunsu Christian. Ke ndondo oro mmọ ẹkefiọkde emi, ikebịghike mmọ ẹma ẹfiọk ke enyịn̄ oro “Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible” ikenen̄ekede inam mmimọ idi isio. Akpan uduak mmọ ikedịghe ndikpep Bible kpọt edi ekedi nditie ntiense mban̄a Abasi nnyụn̄ n̄kpono nnyụn̄ nnọ enyịn̄ esie ubọn̄. Ntre, ewe enyịn̄ ekpenen̄ede odot ye utom oro mmọ ẹkenamde? Ẹma ẹbọrọ mbụme oro ke isua 1931.

19, 20. (a) Nso ubiere oro akaduaide owo idem ke ẹkenam ke isua 1931? (b) Nditọete nnyịn ẹkenam n̄kpọ didie ke ini ẹketọn̄ọde ndikere obufa enyịn̄?

¹⁹ Ke July 1931, n̄kpọ nte Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible 15,000 ẹma ẹdisịm Columbus ke Ohio ke U.S.A., man ẹdụk mbono. Ke ini mmọ ẹkekụtde ikpọ abisi iba emi J ye W ke edem n̄wed ndutịm mbono oro, ama enen̄ede ọdọn̄ mmọ ndifiọk se mme abisi oro ẹdade ẹban̄a. Mmọ ẹma ẹkere ẹte, ‘Mme abisi oro ẹwọwọrọ nso?’ Ndusụk owo ẹma ẹkere ke ẹwọrọ, ‘Just Watch’ (ẹkama enyịn ẹse); ndusụk owo ẹte, ‘Just Wait’ (ẹkam ẹbet). Ekem, ke Sunday, July 26, Brọda Joseph Rutherford ama okot ubiere emi ekesịnede okopodudu etop emi: “Iyom ẹfiọk ẹnyụn̄ ẹkot nnyịn ke enyịn̄ emi, oro edi, Mme Ntiense Jehovah.” Ini oro ke kpukpru owo oro ẹkedụkde mbono oro ẹkefiọk se mme abisi oro ẹkeyan̄ade owo ifiọk do ẹkewọrọ—mmọ ẹkeda ẹnọ Jehovah’s Witnesses (Mme Ntiense Jehovah), emi edide enyịn̄ emi ẹsiode ke N̄wed Abasi ke Isaiah 43:10.

²⁰ Otuowo ẹma ẹnen̄ede ẹsio n̄kpo ẹnyụn̄ ẹkwak ubọk ẹbịghi ke ini ẹkekotde ubiere oro. Ekebe ukopikọ ama anam ẹkop n̄kpo idatesịt emi ẹkesiode ke Columbus mi ke mbahade iba ofụri ererimbot! Ernest ye Naomi Barber ke Australia ẹkedọhọ ẹte: “Ke ini ẹkekwakde ubọk ke America, nditọete ke Melbourne ẹma ẹfrọ ẹdaha ẹdada ẹkwak ubọk ẹbịghi. Tutu amama nnyịn idifreke n̄kpọ emi!” *

21. Didie ke obufa enyịn̄ oro ekesịn udọn̄ ọnọ ikọt Abasi ẹnam utom ukwọrọikọ?

²¹ Ndikere enyịn̄ N̄wed Abasi oro, Mme Ntiense Jehovah, ọdọdiọn̄ esịn udọn̄ ọnọ ikọt Abasi nditiene nnam utom  ukwọrọikọ. Edward ye Jessie Grimes, ebe ye n̄wan emi ẹdide mme asiakusụn̄ ke United States, emi ẹkedụkde mbono oro ke isua 1931 ke Columbus, ẹkedọhọ ẹte: “Ikaka mbono oro nte Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible, edi inyọn̄ idi nte Mme Ntiense Jehovah. Esịt ama enem nnyịn ndikere enyịn̄ emi anamde nnyịn itoro enyịn̄ Abasi.” Ke ẹma ẹkenyọn̄ mbono oro, ndusụk Mme Ntiense ẹma ẹtọn̄ọ nditoro Jehovah ke obufa usụn̄. Mmọ ẹkesinam mme enyeneufọk ẹfiọk owo emi mmọ ẹdide ke ndinọ mmọ kad emi ọdọhọde: “Ndi kiet ke otu mme ntiense JEHOVAH emi ọkwọrọde Obio Ubọn̄ JEHOVAH Abasi nnyịn.” Ke akpanikọ, ama enen̄ede enem ikọt Abasi ndikere enyịn̄ Jehovah, ndien mmọ ẹma ẹben̄e idem nditan̄a se enye ọwọrọde.—Isa. 12:4.

22. Nso iwụt ke ikọt Jehovah ẹwọrọ ẹda isio isio?

²² Ediwak isua ẹbe tọn̄ọ Jehovah akanam nditọete nnyịn oro ẹyetde aran ẹkere san̄asan̄a enyịn̄ mmọ emi. Toto ke 1931 oro, ndi Satan ekeme ndinam ẹtre ndifiọk ikọt Abasi? Ndi anam mme owo ẹtre ndifiọk ukpụhọde ke ufọt nnyịn ye mme ido ukpono eken? Ke akpanikọ, inamke! Utu ke oro, nnyịn itetịm iwọrọ ida isio isio sia idide mme ntiense Abasi. (Kot Micah 4:5; Malachi 3:18.) Ke nditịm ntịn̄, imenen̄ede ima enyịn̄ Abasi tutu edidi owo ekededi emi amade ndikot enyịn̄ oro mfịn, mme owo ẹsọsọp ẹfiọk ke enye edi kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah. Akpakịp nsunsu ido ukpono emi ẹtiede nte obot ikon̄ke ikan ido ukpono akpanikọ Jehovah, utu ke oro, ido ukpono akpanikọ “[ọsọn̄ọ] owụhọ okon̄ akan enyọn̄ ikpọ obot.” (Isa. 2:2) Mfịn, ẹnen̄ede ẹkpono utuakibuot Jehovah ye edisana enyịn̄ esie.

23. Psalm 121:5 ọdọhọ ke nso akpan n̄kpọ oro ifiọkde iban̄a Jehovah enen̄ede esịn udọn̄ ọnọ nnyịn?

²³ Nnyịn ndifiọk ke Jehovah eyekpeme nnyịn ke ini Satan an̄wanade ye nnyịn idahaemi ye ke ini iso enen̄ede esịn udọn̄ ọnọ nnyịn. (Ps. 121:5) Odot itiene itịn̄ ikọ andiwet psalm emi ekewetde ete: “Idụt emi Abasi mmọ edide Jehovah, kpa mbon emi enye emekde nte udeme esie, ẹkop inemesịt.”—Ps. 33:12.