Το άγιο πνεύμα είναι η δύναμη του Θεού εν δράσει, ή αλλιώς η ενεργός δύναμή του. (Μιχαίας 3:8· Λουκάς 1:35) Ο Θεός στέλνει το πνεύμα του διοχετεύοντας ενέργεια οπουδήποτε θέλει προκειμένου να επιτελέσει το θέλημά του.—Ψαλμός 104:30· 139:7.

 Η εβραϊκή λέξη ρούαχ και η ελληνική λέξη πνεῦμα στο πρωτότυπο κείμενο της Αγίας Γραφής αναφέρονται τις περισσότερες φορές στην ενεργό δύναμη του Θεού, δηλαδή στο άγιο πνεύμα του. (Γένεση 1:2) Εντούτοις, χρησιμοποιούνται στην Αγία Γραφή και με τις εξής έννοιες:

•   Πνοή.—Αββακούμ 2:19· Αποκάλυψη 13:15.

•   Άνεμος.—Γένεση 8:1· Ιωάννης 3:8.

•   Δύναμη της ζωής που υπάρχει στα έμβια όντα.—Ιώβ 34:14, 15.

•   Διάθεση ή στάση ενός ατόμου.—Αριθμοί 14:24.

•   Πνευματικό πρόσωπο, όπως είναι ο Θεός και οι άγγελοι.—1 Βασιλέων 22:21· Ιωάννης 4:24.

 Όλες αυτές οι έννοιες έχουν κάτι κοινό: Αναφέρονται σε κάτι που είναι αόρατο στους ανθρώπους, αλλά παράγει ορατά αποτελέσματα. Παρόμοια, το πνεύμα του Θεού, «όπως ο άνεμος, είναι αόρατο, άυλο και ισχυρό».—Ερμηνευτικό Λεξικό των Λέξεων της Καινής Διαθήκης (Expository Dictionary of New Testament Words) του Γ. Ε. Βάιν.

 Η Αγία Γραφή αναφέρει επίσης το άγιο πνεύμα του Θεού ως τα “χέρια” ή τα “δάχτυλα” του Θεού. (Ψαλμός 8:3· 19:1· Λουκάς 11:20· παράβαλε Ματθαίος 12:28) Όπως ένας τεχνίτης χρησιμοποιεί τα χέρια του και τα δάχτυλά του για να φτιάξει κάτι, έτσι και ο Θεός χρησιμοποίησε το πνεύμα του για:

•   Τη δημιουργία του σύμπαντος.—Ψαλμός 33:6· Ησαΐας 66:1, 2.

•   Τη συγγραφή της Βίβλου.—2 Πέτρου 1:20, 21.

•   Τα θαύματα και το κήρυγμα που έκαναν οι αρχαίοι υπηρέτες του.—Λουκάς 4:18· Πράξεις 1:8· 1 Κορινθίους 12:4-11.

•   Επίσης, ο Θεός χρησιμοποιεί το πνεύμα του για να παράγει τις ωραίες ιδιότητες που εκδηλώνουν όσοι τον υπακούν.—Γαλάτες 5:22, 23.

Το άγιο πνεύμα δεν είναι πρόσωπο

 Η Αγία Γραφή, αναφέροντας το πνεύμα του Θεού ως τα “χέρια”, τα “δάχτυλα” ή την «πνοή» του, δείχνει ότι το άγιο πνεύμα δεν είναι πρόσωπο. (Έξοδος 15:8, 10) Τα χέρια ενός τεχνίτη δεν λειτουργούν ανεξάρτητα από το μυαλό και το σώμα του. Παρόμοια, το άγιο πνεύμα του Θεού ενεργεί μόνο όπως το κατευθύνει εκείνος. (Λουκάς 11:13) Η Αγία Γραφή παρομοιάζει επίσης το πνεύμα του Θεού με νερό και το συσχετίζει με έννοιες όπως η πίστη και η γνώση. Αυτοί οι παραλληλισμοί δείχνουν ότι το άγιο πνεύμα δεν είναι πρόσωπο.—Ησαΐας 44:3· Πράξεις 6:5· 2 Κορινθίους 6:6.

 Επιπρόσθετα, η Αγία Γραφή αναφέρει το όνομα του Θεού, το οποίο είναι Ιεχωβά, και του Γιου του, το οποίο είναι Ιησούς Χριστός, αλλά πουθενά δεν αναφέρει κάποιο όνομα για το άγιο πνεύμα. (Ησαΐας 42:8· Λουκάς 1:31) Ο Χριστιανός μάρτυρας Στέφανος είδε σε ουράνιο όραμα που του δόθηκε θαυματουργικά μόνο δύο πρόσωπα, όχι τρία. Η Γραφή λέει: «Γεμάτος καθώς ήταν με άγιο πνεύμα, ατένισε τον ουρανό και είδε τη δόξα του Θεού και τον Ιησού να στέκεται στα δεξιά του Θεού». (Πράξεις 7:55) Το άγιο πνεύμα ήταν η ενεργός δύναμη του Θεού, η οποία έδωσε στον Στέφανο τη δυνατότητα να δει το όραμα.

 Εσφαλμένη αντίληψη: Το άγιο πνεύμα είναι πρόσωπο και αποτελεί μέρος της Τριάδας, όπως λένε τα εδάφια 1 Ιωάννη 5:7, 8.

 Ποια είναι η αλήθεια: Αρκετές Γραφές περιέχουν στα εδάφια 1 Ιωάννη 5:7, 8 τα λόγια: «Εις τον ουρανόν, ο Πατέρας, ο Λόγος και το Άγιον Πνεύμα και αυτοί οι τρεις είναι ένα και τρεις είναι εκείνοι που μαρτυρούν εις την γην». Ωστόσο, οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι αυτά τα λόγια δεν γράφτηκαν από τον απόστολο Ιωάννη και επομένως δεν αποτελούν μέρος της Αγίας Γραφής. Όπως έγραψε ο καθηγητής Μπρους Μ. Μέτζερ: «Είναι βέβαιο ότι πρόκειται για προσθήκη, η οποία δεν έχει καμία θέση στο κείμενο της Καινής Διαθήκης». (Σχολιολόγιο του Κειμένου της Ελληνικής Καινής Διαθήκης [A Textual Commentary on the Greek New Testament]). Παρόμοια, ο καθηγητής θεολογίας Χρήστος Ανδρούτσος, στο βιβλίο του Δογματική της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας, λέει: “Το χωρίο αυτό, το οποίο λείπει από όλους τους αρχαίους κώδικες και τα χειρόγραφα και αγνοούνταν από όλους τους Πατέρες της Εκκλησίας, παρεμβλήθηκε μεταγενέστερα στο θεόπνευστο κείμενο”.

 Εσφαλμένη αντίληψη: Το γεγονός ότι η Αγία Γραφή προσωποποιεί το άγιο πνεύμα αποδεικνύει ότι αυτό είναι πρόσωπο.

 Ποια είναι η αλήθεια: Η Αγία Γραφή όντως προσωποποιεί κάποιες φορές το άγιο πνεύμα. Ο Ιησούς το χαρακτήρισε “βοηθό” (παράκλητον, Κείμενο) που δίνει αποδείξεις, καθοδηγεί, μιλάει, ακούει, διακηρύττει, δοξάζει και λαβαίνει. (Ιωάννης 16:7-15) Αυτό όμως δεν αποδεικνύει ότι το άγιο πνεύμα είναι πρόσωπο, διότι η Αγία Γραφή προσωποποιεί επίσης τη σοφία, το θάνατο και την αμαρτία. (Παροιμίες 1:20· Ρωμαίους 5:17, 21) Για παράδειγμα, λέει ότι η σοφία κάνει έργα και έχει παιδιά, η δε αμαρτία παραπλανά, θανατώνει και απεργάζεται πλεονεξία.—Ματθαίος 11:19· Λουκάς 7:35· Ρωμαίους 7:8, 11.

 Εσφαλμένη αντίληψη: Το βάφτισμα στο όνομα του αγίου πνεύματος αποδεικνύει ότι αυτό είναι πρόσωπο.

 Ποια είναι η αλήθεια: Η Αγία Γραφή χρησιμοποιεί μερικές φορές τη λέξη «όνομα» με την έννοια της δύναμης ή της εξουσίας. (Δευτερονόμιο 18:5, 19-22· Εσθήρ 8:10) Με αυτή την έννοια χρησιμοποιείται η λέξη «όνομα» και στη φράση «εν ονόματι του νόμου», η οποία δεν υποδηλώνει ότι ο νόμος είναι πρόσωπο. Άρα λοιπόν, αυτός που βαφτίζεται «στο όνομα» του αγίου πνεύματος αναγνωρίζει τη δύναμη του αγίου πνεύματος καθώς και το ρόλο του στην επιτέλεση του θελήματος του Θεού.—Ματθαίος 28:19.

 Εσφαλμένη αντίληψη: Οι απόστολοι και οι πρώτοι μαθητές του Ιησού πίστευαν ότι το άγιο πνεύμα είναι πρόσωπο.

 Ποια είναι η αλήθεια: Ούτε η Αγία Γραφή ούτε η ιστορία λένε κάτι τέτοιο. Σύμφωνα με την Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (Encyclopædia Britannica): «Το Άγιο Πνεύμα ορίστηκε ως διακριτό θεϊκό Πρόσωπο ... στη Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης το 381 μ.Χ.». Αυτή η σύνοδος έγινε 250 και πλέον χρόνια μετά το θάνατο του τελευταίου αποστόλου.