Βιβλίο της Γραφής Αριθμός 58—Προς Εβραίους

Συγγραφέας: Παύλος

Τόπος Συγγραφής: Ρώμη

Ολοκλήρωση Συγγραφής: περ. 61 Κ.Χ.

1. Σε αρμονία με ποια αποστολή έγραψε ο Παύλος την Προς Εβραίους επιστολή;

 Ο ΠΑΥΛΟΣ είναι κυρίως γνωστός ως απόστολος «εις τα έθνη». Αλλά μήπως η διακονία του περιορίστηκε στους μη Ιουδαίους; Κάθε άλλο! Λίγο προτού βαφτιστεί ο Παύλος και αναλάβει την αποστολή του, ο Κύριος Ιησούς είπε στον Ανανία: «Ούτος [ο Παύλος] είναι σκεύος εκλογής εις εμέ, δια να βαστάση το όνομά μου ενώπιον εθνών και βασιλέων και των υιών Ισραήλ». (Πράξ. 9:15· Γαλ. 2:8, 9) Η συγγραφή του βιβλίου Προς Εβραίους ήταν σε αρμονία με την αποστολή που είχε ο Παύλος να ‘βαστάσει’ το όνομα του Ιησού ενώπιον των γιων Ισραήλ.

2. Πώς μπορούν να καταρριφθούν τα επιχειρήματα που προβάλλονται για να υποστηρίξουν ότι ο Παύλος δεν ήταν ο συγγραφέας της Προς Εβραίους;

² Ωστόσο, μερικοί κριτικοί εκφράζουν αμφιβολίες για το αν συγγραφέας της Προς Εβραίους ήταν ο Παύλος. Ένα επιχείρημα είναι ότι το όνομα του Παύλου δεν εμφανίζεται πουθενά στην επιστολή. Αλλά αυτό δεν αποτελεί πραγματικό πρόβλημα, αφού πολλά άλλα κανονικά βιβλία δεν αναφέρουν το όνομα του συγγραφέα, ο οποίος προσδιορίζεται συχνά από εσωτερικές αποδείξεις. Επιπλέον, μερικοί πιστεύουν ότι ο Παύλος μπορεί εσκεμμένα να παρέλειψε να αναφέρει το όνομά του όταν έγραψε στους Εβραίους Χριστιανούς της Ιουδαίας, γιατί το όνομά του είχε γίνει αντικείμενο μίσους για τους εκεί Ιουδαίους. (Πράξ. 21:28) Ούτε η αλλαγή ύφους, σε σχέση με τις άλλες επιστολές του, αποτελεί επιχείρημα που να υποστηρίζει ότι ο Παύλος δεν ήταν ο συγγραφέας. Είτε απευθυνόταν σε ειδωλολάτρες είτε σε Ιουδαίους είτε σε Χριστιανούς, ο Παύλος έδειχνε πάντοτε πως είχε την ικανότητα ‘εις πάντας να γίνεται τα πάντα’. Εδώ, έχουμε ένα σκεπτικό που παρουσιάζεται σε Ιουδαίους από Ιουδαίο, με επιχειρήματα που αυτοί θα μπορούσαν να συλλάβουν και να εννοήσουν πλήρως.—1 Κορ. 9:22.

3. Ποιες εσωτερικές αποδείξεις υποστηρίζουν ότι συγγραφέας του βιβλίου Προς Εβραίους ήταν ο Παύλος και δείχνουν ότι αυτός έγραψε πρωτίστως για τους Ιουδαίους;

³ Όλες οι εσωτερικές αποδείξεις του βιβλίου αυτού υποστηρίζουν ότι το έχει γράψει ο Παύλος. Ο συγγραφέας βρισκόταν στην Ιταλία και ήταν μαζί με τον Τιμόθεο. Αυτά τα γεγονότα ταιριάζουν με την περίπτωση του Παύλου. (Εβρ. 13:23, 24) Ακόμη, η δογματική διδασκαλία είναι χαρακτηριστική του Παύλου, αν και τα επιχειρήματα παρουσιάζονται από ιουδαϊκή σκοπιά κι έχουν σκοπό να αγγίξουν την αποκλειστικά εβραϊκή εκκλησία στην οποία απευθύνεται η επιστολή. Σ’ αυτό το σημείο, το Σχολιολόγιο (Commentary) του Κλαρκ, Τόμος 6, σελίδα 681, λέει σχετικά με το βιβλίο Προς Εβραίους: «Το γεγονός ότι γράφτηκε προς Ιουδαίους, και μάλιστα φυσικούς, αποδεικνύεται από ολόκληρη τη δομή της επιστολής. Αν είχε γραφτεί προς Εθνικούς, ούτε ένας στους δέκα χιλιάδες δεν θα κατανοούσε τα επιχειρήματα, επειδή θα είχε άγνοια του Ιουδαϊκού συστήματος, τη γνώση του οποίου προϋποθέτει παντού ο συγγραφέας αυτής της επιστολής». Αυτό εξηγεί τη διαφορά ύφους σε σύγκριση με τις άλλες επιστολές του Παύλου.

4. Ποιες περαιτέρω αποδείξεις υπάρχουν για το γεγονός ότι συγγραφέας της Προς Εβραίους ήταν ο Παύλος;

⁴ Η ανακάλυψη του Πάπυρου Τσέστερ Μπίτι Αρ. 2 (P⁴⁶), γύρω στο 1930, αποδεικνύει περαιτέρω το γεγονός ότι συγγραφέας της επιστολής ήταν ο Παύλος. Κάνοντας σχόλια γι’ αυτόν τον κώδικα, που γράφτηκε σε πάπυρο  μόλις ενάμιση περίπου αιώνα μετά το θάνατο του Παύλου, ο διακεκριμένος Βρετανός κριτικός κειμένου Σερ Φρέντερικ Κένιον είπε: «Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι η Προς Εβραίους είναι τοποθετημένη αμέσως μετά την Προς Ρωμαίους (τοποθέτηση που δεν έχουμε ξανασυναντήσει σχεδόν ποτέ), πράγμα που δείχνει πως αρκετά νωρίς, τότε που γράφτηκε αυτό το χειρόγραφο, δεν υπήρχε αμφιβολία για το γεγονός ότι συγγραφέας της ήταν ο Παύλος». * Σχετικά με το ίδιο ζήτημα, η Εγκυκλοπαίδεια (Cyclopedia) των Μακ Κλίντοκ και Στρονγκ δηλώνει σαφώς: «Δεν υπάρχει καμιά ουσιαστική απόδειξη, εξωτερική ή εσωτερική, που να υποστηρίζει ότι συγγραφέας αυτής της επιστολής είναι κάποιος άλλος και όχι ο Παύλος». *

5. Πώς αποδεικνύουν τα περιεχόμενα του βιβλίου Προς Εβραίους ότι αυτό είναι θεόπνευστο;

⁵ Εκτός από το γεγονός ότι οι πρώτοι Χριστιανοί αποδέχονταν το βιβλίο Προς Εβραίους, τα περιεχόμενά του αποδεικνύουν ότι είναι ‘θεόπνευστο’. Στρέφει συνεχώς τον αναγνώστη στις προφητείες των Εβραϊκών Γραφών, κάνοντας πολυάριθμες παραπομπές στα αρχαιότερα αυτά συγγράμματα, και δείχνει πώς όλες αυτές εκπληρώθηκαν στον Χριστό Ιησού. Στο πρώτο κεφάλαιο και μόνο, γίνονται 7 παραθέσεις από τις Εβραϊκές Γραφές, καθώς αναπτύσσεται το επιχείρημα ότι ο Γιος είναι τώρα ανώτερος από τους αγγέλους. Αυτό το βιβλίο μεγαλύνει συνεχώς το Λόγο του Ιεχωβά και το όνομά Του, στρέφοντας την προσοχή στον Ιησού ως τον Αρχηγό της ζωής και στη Βασιλεία του Θεού υπό τον Χριστό ως τη μοναδική ελπίδα του ανθρώπου.

6. Τι φανερώνουν οι αποδείξεις σχετικά με τον τόπο και το χρόνο συγγραφής της Προς Εβραίους;

⁶ Σχετικά με το χρόνο συγγραφής, έχει ήδη αναφερθεί ότι ο Παύλος έγραψε αυτή την επιστολή όταν ήταν στην Ιταλία. Καθώς τελειώνει την επιστολή του, ο ίδιος λέει: «Εξεύρετε ότι ο αδελφός Τιμόθεος απελύθη της φυλακής, μετά του οποίου, εάν έλθη ταχύτερα, θέλω σας ιδεί». (13:23) Απ’ αυτό φαίνεται ότι ο Παύλος περίμενε να αποφυλακιστεί γρήγορα και έλπιζε να συναντήσει τον Τιμόθεο, που είχε φυλακιστεί κι αυτός και είχε ήδη αφεθεί ελεύθερος. Επομένως, συμπεραίνουμε ότι η επιστολή πρέπει να γράφτηκε το τελευταίο έτος της πρώτης φυλάκισης του Παύλου στη Ρώμη, δηλαδή το 61 Κ.Χ.

7. Τι είδους εναντίωση αντιμετώπιζαν οι Ιουδαίοι Χριστιανοί της Ιερουσαλήμ, και τι χρειάζονταν;

⁷ Τον καιρό του τέλους του Ιουδαϊκού συστήματος πραγμάτων, οι Εβραίοι Χριστιανοί της Ιουδαίας, και κυρίως της Ιερουσαλήμ, πέρασαν μια περίοδο κρίσιμων δοκιμασιών. Καθώς αναπτύσσονταν και εξαπλώνονταν τα καλά νέα, η πικρία και ο φανατισμός που χαρακτήριζαν το διωγμό των Χριστιανών από τους Ιουδαίους έφτασαν στα άκρα. Μόλις πριν από λίγα χρόνια, το γεγονός και μόνο ότι ο Παύλος εμφανίστηκε στην Ιερουσαλήμ ξεσήκωσε αναταραχή και οι Ιουδαίοι θρησκευτικοί ηγέτες φώναζαν όσο πιο δυνατά μπορούσαν: «Σήκωσον από της γης τον τοιούτον· διότι δεν πρέπει να ζη»! Πάνω από 40 Ιουδαίοι ορκίστηκαν να μη φάνε και να μην πιουν μέχρι να τον σκοτώσουν, και γι’ αυτό χρειάστηκε να τον συνοδεύσει βαριά οπλισμένος στρατός προκειμένου να μεταφερθεί νύχτα στην Καισάρεια. (Πράξ. 22:22· 23:12-15, 23, 24) Μέσα σ’ αυτή την ατμόσφαιρα, τη γεμάτη θρησκευτικό φανατισμό και μίσος για τους Χριστιανούς, όσοι ανήκαν στην εκκλησία έπρεπε να ζουν, να κηρύττουν και να μένουν στερεοί στην πίστη. Έπρεπε να έχουν ορθή γνώση και κατανόηση του πώς ο Χριστός εκπλήρωσε το Νόμο, για να μην ξαναπέσουν στον Ιουδαϊσμό, με την τήρηση του Μωσαϊκού Νόμου και την προσφορά θυσιών ζώων, πράγματα που τώρα πια είχαν όλα γίνει κενές τελετουργίες.

8. Γιατί ήταν ο Παύλος θαυμάσια εξαρτισμένος για να γράψει αυτή την επιστολή προς τους Εβραίους, και για ποια σειρά θεμάτων παρουσίασε επιχειρήματα;

⁸ Κανείς δεν μπορούσε να κατανοήσει καλύτερα από τον απόστολο Παύλο την πίεση και το διωγμό που αντιμετώπιζαν οι Ιουδαίοι Χριστιανοί. Κανείς δεν ήταν καλύτερα εξαρτισμένος από τον Παύλο, τον πρώην Φαρισαίο, προκειμένου να τους παράσχει ισχυρά επιχειρήματα για την κατάρριψη της Ιουδαϊκής παράδοσης. Χρησιμοποιώντας την τεράστια γνώση που είχε για το Μωσαϊκό Νόμο, αφού είχε εκπαιδευτεί στα πόδια του Γαμαλιήλ, ο Παύλος παρουσίασε ακαταμάχητες αποδείξεις για το ότι ο Χριστός αποτελεί την εκπλήρωση του Νόμου, των τελετουργιών του και των θυσιών του. Κατέδειξε πώς αυτά έχουν αντικατασταθεί τώρα από πολύ πιο ένδοξες πραγματικότητες, φέρνοντας πάρα πολύ μεγαλύτερα οφέλη με μια νέα και καλύτερη διαθήκη. Ο εύστροφος νους του παρουσίασε τη μια απόδειξη μετά την άλλη, με μια σαφή και πειστική σειρά. Το τέλος της διαθήκης του Νόμου και ο ερχομός της νέας διαθήκης, η ανωτερότητα της ιεροσύνης του Χριστού σε σύγκριση με την Ααρωνική ιεροσύνη, η πραγματική αξία της θυσίας του Χριστού σε σύγκριση με τις προσφορές ταύρων και τράγων, η είσοδος του Χριστού στην ίδια την παρουσία του Ιεχωβά στους ουρανούς αντί για την είσοδο σε μια απλή επίγεια σκηνή—όλες αυτές οι εκπληκτικά καινούριες διδασκαλίες, που ήταν άκρως μισητές στους μη Χριστιανούς Ιουδαίους, παρουσιάστηκαν εδώ στους Εβραίους Χριστιανούς με τέτοια αφθονία αποδείξεων από τις Εβραϊκές Γραφές, ώστε ήταν αδύνατον να μην πειστεί κάθε λογικός Ιουδαίος.

9. Τι ισχυρό όπλο έγινε η Προς Εβραίους επιστολή, και πώς αποτελούσε εκδήλωση της αγάπης του Παύλου;

⁹ Οπλισμένοι μ’ αυτή την επιστολή, οι Εβραίοι Χριστιανοί είχαν ένα καινούριο και ισχυρό όπλο για να κλείσουν τα στόματα των Ιουδαίων διωκτών, καθώς κι ένα πειστικό σκεπτικό για να πείσουν και να μεταστρέψουν τους ειλικρινείς Ιουδαίους που αναζητούσαν την αλήθεια του Θεού. Η επιστολή δείχνει τη βαθιά αγάπη που έτρεφε ο Παύλος για τους Εβραίους Χριστιανούς και τη φλογερή επιθυμία που είχε να τους βοηθήσει με πρακτικό τρόπο τώρα που βρίσκονταν σε μεγάλη ανάγκη.

ΤΙ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ

10. Τι δηλώνουν τα εναρκτήρια λόγια της Προς Εβραίους σχετικά με τη θέση του Χριστού;

¹⁰ Η εξυψωμένη θέση του Χριστού (1:1–3:6). Τα εναρκτήρια λόγια συγκεντρώνουν την προσοχή στον Χριστό:  «Ο Θεός, αφού ελάλησε το πάλαι προς τους πατέρας ημών δια των προφητών πολλάκις και πολυτρόπως, εν ταις εσχάταις ταύταις ημέραις ελάλησε προς ημάς δια του Υιού». Αυτός ο Γιος είναι ο διορισμένος Κληρονόμος όλων των πραγμάτων και το απαύγασμα της δόξας του Πατέρα. Αφού έκανε καθαρισμό των αμαρτιών μας, τώρα έχει ‘καθήσει εν δεξιά της μεγαλωσύνης εν υψηλοίς’. (1:1-3) Ο Παύλος παραθέτει το ένα εδάφιο μετά το άλλο για να αποδείξει την ανωτερότητα του Ιησού σε σχέση με τους αγγέλους.

11. (α) Γιατί συμβουλεύει ο Παύλος ότι πρέπει να δίνουμε προσοχή μεγαλύτερη από τη συνηθισμένη στα πράγματα που ακούσαμε; (β) Λόγω των εμπειριών του και της εξυψωμένης θέσης του, ποια πράγματα είναι ικανός να επιτελέσει ο Ιησούς;

¹¹ Ο Παύλος γράφει ότι ‘είναι απαραίτητο να δίνουμε προσοχή μεγαλύτερη από τη συνηθισμένη’. Γιατί; Επειδή, όπως υποστηρίζει ο Παύλος, αν έγινε αυστηρή μισθαποδοσία για την παρακοή ‘στο λόγο που ειπώθηκε μέσω αγγέλων, . . . πώς θα εκφύγουμε, αν αμελήσουμε την τόσο μεγάλη σωτηρία που άρχισε να λέγεται μέσω του Κυρίου;’ Ο Θεός έκανε τον ‘γιο του ανθρώπου’ λίγο κατώτερο από τους αγγέλους, αλλά τώρα βλέπουμε αυτόν τον Ιησού «δια το πάθημα του θανάτου με δόξαν και τιμήν εστεφανωμένον, δια να γευθή θάνατον υπέρ παντός ανθρώπου δια της χάριτος του Θεού». (2:1, ΜΝΚ· 2:2, 3, 6, 9) Για να φέρει πολλούς γιους στη δόξα, ο Θεός έκανε πρώτα ‘τέλειον δια των παθημάτων’ αυτόν τον Αρχηγό της σωτηρίας τους. Αυτός είναι που καταργεί τον Διάβολο και ελευθερώνει «εκείνους, όσοι δια τον φόβον του θανάτου ήσαν δια παντός του βίου υποκείμενοι εις την δουλείαν». Έτσι, ο Ιησούς γίνεται «ελεήμων και πιστός αρχιερεύς». Και με θαυμάσιο τρόπο, αφού ο ίδιος υπέφερε αντιμετωπίζοντας πειρασμούς, «δύναται να βοηθήση τους πειραζομένους». (2:10, 15, 17, 18) Συνεπώς, ο Ιησούς λογίζεται άξιος περισσότερης δόξας απ’ ό,τι ο Μωυσής.

12. Ποια πορεία πρέπει να αποφεύγουν οι Χριστιανοί για να εισέλθουν στην κατάπαυση του Θεού;

¹² Είσοδος στην κατάπαυση του Θεού μέσω πίστης και υπακοής (3:7–4:13). Οι Χριστιανοί, περισσότερο από κάθε άλλον, πρέπει να δουν ως προειδοποίηση το παράδειγμα της απιστίας των Ισραηλιτών, για να μην αναπτύξουν ‘πονηρή καρδιά απιστίας ώστε να αποστατήσουν από τον ζωντανό Θεό’. (Εβρ. 3:12· Ψαλμ. 95:7-11) Λόγω παρακοής και απιστίας, οι Ισραηλίτες που έφυγαν από την Αίγυπτο δεν εισήλθαν στην κατάπαυση, ή Σάββατο, του Θεού, στη διάρκεια της οποίας ο Θεός σταμάτησε να κάνει δημιουργικά έργα σχετικά με τη γη. Εντούτοις, ο Παύλος εξηγεί: «Μένει κατάπαυσις εις τον λαόν του Θεού. Διότι ο εισελθών εις την κατάπαυσιν αυτού και αυτός κατέπαυσεν από των έργων αυτού, καθώς ο Θεός από των εαυτού». Η απείθεια του Ισραήλ πρέπει να αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγή. «Διότι ο λόγος του Θεού είναι ζων και ενεργός και κοπτερώτερος υπέρ πάσαν δίστομον μάχαιραν . . . και διερευνά τους διαλογισμούς και τας εννοίας της καρδίας».—Εβρ. 4:9, 10, 12.

13. (α) Πώς έγινε ο Χριστός «ιερεύς εις τον αιώνα» και αίτιος αιώνιας σωτηρίας; (β) Γιατί παροτρύνει ο Παύλος τους Εβραίους να ‘φέρονται προς την ωριμότητα’;

¹³ Η ώριμη άποψη σχετικά με την ανωτερότητα της ιεροσύνης του Χριστού (4:14–7:28). Ο Παύλος παροτρύνει τους Εβραίους να συνεχίζουν να ομολογούν τον Ιησού, τον μεγάλο Αρχιερέα, ο οποίος έχει διέλθει τους ουρανούς, ώστε να βρουν έλεος. Ο Χριστός δεν δόξασε τον εαυτό του, αλλά ο Πατέρας ήταν αυτός που είπε: «Συ είσαι ιερεύς εις τον αιώνα κατά την τάξιν Μελχισεδέκ». (Εβρ. 5:6· Ψαλμ. 110:4) Αρχικά, ο Χριστός έγινε τέλειος για τη θέση του αρχιερέα μαθαίνοντας την υπακοή με όσα έπαθε, προκειμένου να γίνει αίτιος αιώνιας σωτηρίας για όλους όσοι υπακούν σ’ αυτόν. Ο Παύλος έχει ‘πολλά να πει και δυσερμήνευτα’, αλλά οι Εβραίοι είναι ακόμη νήπια και χρειάζονται γάλα, ενώ, στην πραγματικότητα, έπρεπε να είναι δάσκαλοι. ‘Η στερεή τροφή ανήκει στα ώριμα άτομα, σ’ εκείνους που, μέσω της χρήσης, έχουν τις δυνάμεις τους αντίληψης γυμνασμένες στο να διακρίνουν και το σωστό και το εσφαλμένο’. Ο απόστολος τους παροτρύνει να ‘φέρονται προς την τελειότητα [ωριμότητα, ΜΝΚ]’.—Εβρ. 5:11· 5:14, ΜΝΚ· 6:1.

14. Πώς μπορούν να κληρονομήσουν την υπόσχεση οι πιστοί, και πώς έχει εδραιωθεί η ελπίδα τους;

¹⁴ Εκείνοι που έχουν γνωρίσει το λόγο του Θεού και έχουν ‘παραπέσει’ είναι αδύνατο να επαναφερθούν πάλι σε μετάνοια ‘επειδή ανασταυρώνουν τον Γιο του Θεού και τον καταισχύνουν’. Μόνο μέσω πίστης και υπομονής μπορούν οι πιστοί να κληρονομήσουν την υπόσχεση που δόθηκε στον Αβραάμ—μια υπόσχεση που έγινε ασφαλής και βέβαιη μέσω δυο αμετάθετων πραγμάτων: του λόγου του Θεού και του όρκου του. Η ελπίδα τους, η οποία είναι σαν ‘άγκυρα της ψυχής, ασφαλής και βέβαιη’, έχει εδραιωθεί μέσω της εισόδου του Ιησού «εις το εσωτερικόν του καταπετάσματος» ως Πρόδρομου και Αρχιερέα κατά την τάξη Μελχισεδέκ.—6:6, 19.

15. Ποια πράγματα δείχνουν ότι η ιεροσύνη του Ιησού, που είναι «κατά την τάξιν Μελχισεδέκ», θα ήταν ανώτερη από εκείνη του Λευί;

¹⁵ Αυτός ο Μελχισεδέκ ήταν και ‘βασιλιάς της Σαλήμ’ και «ιερεύς του Θεού του Υψίστου». Ακόμη και ο πατριάρχης Αβραάμ τού έδωσε δέκατα, και μέσω αυτού έδωσε δέκατα και ο Λευί, ο οποίος βρισκόταν ακόμη στην οσφύ του Αβραάμ. Έτσι, η ευλογία που έδωσε ο Μελχισεδέκ στον Αβραάμ επεκτάθηκε στον αγέννητο Λευί, και αυτό έδειξε ότι η Λευιτική ιεροσύνη ήταν κατώτερη από εκείνη του Μελχισεδέκ. Επίσης, αν η τελειότητα ερχόταν μέσω της Λευιτικής ιεροσύνης του Ααρών, θα υπήρχε ανάγκη για κάποιον άλλον ιερέα «κατά την τάξιν Μελχισεδέκ»; Επιπρόσθετα, αφού ‘αλλάζει’ η ιεροσύνη, ‘αναγκαστικά γίνεται και αλλαγή του νόμου’.—7:1, 11, 12.

16. Γιατί η ιεροσύνη του Ιησού είναι ανώτερη από την ιεροσύνη που όριζε ο Νόμος;

¹⁶ Στην πραγματικότητα, ο Νόμος δεν τελειοποίησε τίποτα, αλλά αποδείχθηκε ‘ασθενής και ανωφελής [αναποτελεσματικός, ΜΝΚ]’. Επειδή πέθαιναν συνεχώς, οι ιερείς του ήταν πολλοί, αλλά ο Ιησούς, «επειδή μένει εις τον αιώνα, έχει αμετάθετον [χωρίς διαδόχους, ΜΝΚ] την ιερωσύνην· όθεν δύναται και να σώζη εντελώς τους προσερχομένους εις τον Θεόν δι’ αυτού, ζων πάντοτε δια να μεσιτεύση υπέρ αυτών». Αυτός ο Αρχιερέας, ο Ιησούς, είναι «όσιος, άκακος, αμίαντος, κεχωρισμένος από των αμαρτωλών», ενώ οι  αρχιερείς που διορίζονταν από το Νόμο είχαν αδυναμίες και έπρεπε να προσφέρουν πρώτα θυσίες για τις δικές τους αμαρτίες για να μπορέσουν μετά να μεσολαβήσουν για άλλους. Γι’ αυτό, ο λόγος της ορκωμοσίας του Θεού διορίζει «τον Υιόν, όστις είναι τετελειωμένος εις τον αιώνα».—7:24-26, 28.

17. Σε τι είναι ανώτερη η νέα διαθήκη;

¹⁷ Η ανωτερότητα της νέας διαθήκης (8:1–10:31). Καταδεικνύεται ότι ο Ιησούς είναι «ανωτέρας διαθήκης μεσίτης, ήτις ενομοθετήθη με ανωτέρας επαγγελίας». (8:6) Ο Παύλος παραθέτει στο πλήρες τα εδάφια Ιερεμίας 31:31-34, δείχνοντας ότι εκείνοι που είναι στη νέα διαθήκη έχουν τους νόμους του Θεού γραμμένους στη διάνοια και στην καρδιά τους, ότι γνωρίζουν όλοι τον Ιεχωβά και ότι ο Ιεχωβά ‘δεν θυμάται πλέον τις αμαρτίες τους’. Αυτή η ‘νέα διαθήκη’ έχει καταστήσει παλιά την πρώτη (τη διαθήκη του Νόμου), η οποία «είναι πλησίον αφανισμού».—Εβρ. 8:12, 13.

18. Ποια σύγκριση κάνει ο Παύλος στο ζήτημα των θυσιών που σχετίζονται με τις δυο διαθήκες;

¹⁸ Ο Παύλος περιγράφει τις ετήσιες θυσίες στη σκηνή της προηγούμενης διαθήκης ως «διατάξεις . . . [που επιβλήθηκαν] μέχρι καιρού διορθώσεως». Αλλά, όταν ήρθε ο Χριστός ως Αρχιερέας, χρησιμοποιήθηκε το δικό του πολύτιμο αίμα, και όχι το αίμα τράγων και μοσχαριών. Το ράντισμα που έκανε ο Μωυσής με το αίμα ζώων κατέστησε έγκυρη την προηγούμενη διαθήκη και καθάρισε την τυπική σκηνή, αλλά χρειάζονταν καλύτερες θυσίες για τις ουράνιες πραγματικότητες που σχετίζονταν με τη νέα διαθήκη. «Διότι ο Χριστός δεν εισήλθεν εις χειροποίητα άγια, αντίτυπα των αληθινών, αλλ’ εις αυτόν τον ουρανόν, δια να εμφανισθή τώρα ενώπιον του Θεού υπέρ ημών». Δεν χρειάζεται να κάνει ο Χριστός ετήσιες θυσίες, όπως έκανε ο Ισραηλίτης αρχιερέας, γιατί «τώρα . . . άπαξ εις το τέλος των αιώνων εφανερώθη, δια να αθετήση την αμαρτίαν δια της θυσίας εαυτού».—9:10, 24, 26.

19. (α) Τι δεν μπορούσε να κάνει ο Νόμος, και γιατί; (β) Ποιο είναι το θέλημα του Θεού σε σχέση με τον αγιασμό;

¹⁹ Ανακεφαλαιώνοντας, ο Παύλος λέει ότι ‘εφόσον ο Νόμος έχει σκιά των μελλόντων αγαθών’, οι επαναλαμβανόμενες θυσίες του δεν μπορούσαν να εξαλείψουν τη ‘συνείδηση των αμαρτιών’. Ωστόσο, ο Ιησούς ήρθε στον κόσμο για να κάνει το θέλημα του Θεού. «Με το οποίον θέλημα», λέει ο Παύλος, «είμεθα ηγιασμένοι δια της προσφοράς του σώματος του Ιησού Χριστού άπαξ γενομένης». Γι’ αυτό, ας κρατούν οι Εβραίοι την ομολογία της πίστης τους ασάλευτη και ας ‘παρακινούν αλλήλους σε αγάπη και καλά έργα, χωρίς να αφήνουν το να συνέρχονται όλοι μαζί’. Αν συνεχίζουν να αμαρτάνουν εσκεμμένα, αφού έχουν λάβει την ακριβή γνώση της αλήθειας, «δεν απολείπεται πλέον θυσία περί αμαρτιών».—10:1, 2, 10, 24, 26.

20. (α) Τι είναι πίστη; (β) Ποιες ζωντανές εικόνες πίστης ζωγραφίζει με τα γραφόμενά του ο Παύλος;

²⁰ Εξήγηση και παραδείγματα για την πίστη (10:32–12:3). Ο Παύλος λέει τώρα στους Εβραίους: «Αναφέρετε δε εις την μνήμην σας τας προτέρας ημέρας, εν αις αφού εφωτίσθητε, υπεμείνατε μέγαν αγώνα παθημάτων». Ας μην αποβάλουν την παρρησία τους, η οποία έχει μεγάλη μισθαποδοσία, αλλά ας υπομένουν για να λάβουν την εκπλήρωση της υπόσχεσης και ας έχουν πίστη «προς σωτηρίαν της ψυχής». Πίστη! Ναι, αυτό απαιτείται. Αρχικά, ο Παύλος δίνει τον ορισμό της: ‘Πίστη είναι η βεβαιωμένη προσδοκία ελπιζομένων πραγμάτων, η φανερή απόδειξη πραγματικοτήτων που δεν είναι ορατές’. Κατόπιν, σ’ ένα ολόκληρο θεόπνευστο κεφάλαιο, ο Παύλος ζωγραφίζει με τα γραφόμενά του σύντομες διαδοχικές εικόνες ανθρώπων της αρχαιότητας, οι οποίοι έζησαν, εργάστηκαν, αγωνίστηκαν, υπέμειναν και έγιναν κληρονόμοι δικαιοσύνης μέσω της πίστης. «Δια πίστεως» ο Αβραάμ, που κατοικούσε σε σκηνές μαζί με τον Ισαάκ και τον Ιακώβ, περίμενε «την πόλιν την έχουσαν τα [πραγματικά] θεμέλια», της οποίας Οικοδόμος είναι ο Θεός. «Δια πίστεως» ο Μωυσής παρέμεινε ακλόνητος «ως βλέπων τον αόρατον». «Τι έτι να λέγω;» ρωτάει ο Παύλος. «Διότι θέλει με λείψει ο καιρός διηγούμενον περί Γεδεών, Βαράκ τε και Σαμψών και Ιεφθάε, Δαβίδ τε και Σαμουήλ και των προφητών, οίτινες δια της πίστεως κατεπολέμησαν βασιλείας, ειργάσθησαν δικαιοσύνην, επέτυχον τας επαγγελίας». Άλλοι δοκιμάστηκαν με εμπαιγμούς, μαστιγώσεις, δεσμά και βασανιστήρια, αλλά δεν δέχτηκαν να τα αποφύγουν όλα αυτά «δια να αξιωθώσι καλητέρας αναστάσεως». Αληθινά, ‘ο κόσμος δεν ήταν άξιος αυτών’. Όλοι αυτοί έλαβαν μαρτυρία μέσω της πίστης τους, αλλά δεν απόλαυσαν την εκπλήρωση της υπόσχεσης. «Λοιπόν και ημείς», συνεχίζει ο Παύλος, «περικυκλωμένοι όντες υπό τοσούτου νέφους μαρτύρων, ας απορρίψωμεν παν βάρος και την ευκόλως εμπεριπλέκουσαν ημάς αμαρτίαν, και ας τρέχωμεν μεθ’ υπομονής τον προκείμενον εις ημάς αγώνα, αποβλέποντες εις τον Ιησούν, τον αρχηγόν και τελειωτήν της πίστεως».—10:32, 39· 11:1, ΜΝΚ· 11:8, 10, 27, 32, 33, 35, 38· 12:1, 2.

21. (α) Πώς μπορούν να υπομείνουν οι Χριστιανοί στον αγώνα της πίστης; (β) Ποιους ισχυρότερους λόγους δίνει ο Παύλος για να ακούει κανείς τις θεϊκές προειδοποιήσεις;

²¹ Υπομονή στον αγώνα της πίστης (12:4-29). Ο Παύλος προτρέπει τους Εβραίους Χριστιανούς να υπομένουν στον αγώνα της πίστης, γιατί ο Ιεχωβά τούς διαπαιδαγωγεί ως γιους. Τώρα είναι καιρός να ανορθώσουν τα παραλυμένα χέρια και γόνατα, και να κάνουν ευθείες οδούς για τα πόδια τους. Πρέπει να προσέχουν πάρα πολύ μήπως μπει μέσα τους κάποια ρίζα πικρίας ή κάποιο μίασμα που θα μπορούσε να προκαλέσει την απόρριψή τους, όπως έγινε στην περίπτωση του Ησαύ, ο οποίος ήταν «βέβηλος [δεν εκτιμούσε τα ιερά πράγματα, ΜΝΚ]». Όταν ήταν στο κατά γράμμα βουνό, ο Μωυσής είπε: «Κατάφοβος είμαι και έντρομος», εξαιτίας του φοβερού φαινομένου της φωτιάς, του σύννεφου και της φωνής. Αλλά, αυτοί έχουν προσέλθει σε κάτι που προκαλεί πολύ μεγαλύτερο δέος—στο Όρος Σιών και σε μια ουράνια Ιερουσαλήμ, σε μυριάδες αγγέλων, στην εκκλησία των Πρωτοτόκων, στον Θεό τον Κριτή όλων και στον Ιησού, τον Μεσίτη μια νέας και καλύτερης διαθήκης. Τώρα υπάρχουν πολύ περισσότεροι λόγοι για να ακούν τις θεϊκές προειδοποιήσεις! Στις μέρες του Μωυσή, η φωνή του Θεού έσεισε τη γη, αλλά τώρα Αυτός έχει υποσχεθεί να σείσει ουρανό και γη. Ο Παύλος εξηγεί ποιο είναι το συμπέρασμα: «Δια τούτο παραλαμβάνοντες βασιλείαν ασάλευτον,  ας . . . λατρεύωμεν ευαρέστως τον Θεόν με σέβας και ευλάβειαν. Διότι ο Θεός ημών είναι πυρ καταναλίσκον».—12:21, 28, 29.

22. Με ποιες εποικοδομητικές συμβουλές τελειώνει ο Παύλος την επιστολή του προς τους Εβραίους;

²² Διάφορες προτροπές σε ζητήματα λατρείας (13:1-25). Ο Παύλος τελειώνει με μερικές εποικοδομητικές συμβουλές: Να συνεχίζετε να δείχνετε φιλαδελφία, να μην ξεχνάτε τη φιλοξενία, ο γάμος να είναι τιμημένος σε όλους, να είστε αφιλάργυροι, να υπακούτε στους προεστώτες σας και να μην πλανιέστε με ξένες διδαχές. Τελικά, «δι’ αυτού [του Ιησού] . . . ας αναφέρωμεν πάντοτε εις τον Θεόν θυσίαν αινέσεως, τουτέστι καρπόν χειλέων ομολογούντων το όνομα αυτού».—13:15.

ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΩΦΕΛΙΜΟ

23. Ποια επιχειρηματολογία προβάλλει ο Παύλος σχετικά με το Νόμο, και πώς την υποστηρίζει;

²³ Ως νομική επιχειρηματολογία για την υποστήριξη του Χριστού, η Προς Εβραίους επιστολή αποτελεί αδιαφιλονίκητο αριστούργημα με τέλεια διάρθρωση και άφθονες αποδείξεις από τις Εβραϊκές Γραφές. Παίρνει τα ποικίλα χαρακτηριστικά του Μωσαϊκού Νόμου—τη διαθήκη, το αίμα, τον μεσίτη, τη σκηνή της λατρείας, την ιεροσύνη, τις προσφορές—και δείχνει ότι αυτά δεν ήταν παρά ένα πρότυπο που έδωσε ο Θεός για να στρέψει την προσοχή σε μεγαλύτερα μελλοντικά πράγματα, και ότι όλα αυτά αποκορυφώνονταν στον Χριστό Ιησού και στη θυσία του, η οποία είναι η εκπλήρωση του Νόμου. Ο Νόμος ‘ο παλαιούμενος και γηράσκων είναι πλησίον αφανισμού’, είπε ο Παύλος. Αλλά, «ο Ιησούς Χριστός είναι ο αυτός χθες και σήμερον και εις τους αιώνας». (8:13· 13:8· 10:1) Πόση χαρά πρέπει να ένιωσαν εκείνοι οι Εβραίοι όταν διάβασαν αυτή την επιστολή!

24. Ποια διευθέτηση εξηγείται στην Προς Εβραίους, διευθέτηση η οποία φέρνει αμέτρητα οφέλη για εμάς σήμερα;

²⁴ Αλλά, τι αξία έχουν αυτά για εμάς σήμερα που βρισκόμαστε σε διαφορετικές περιστάσεις; Εφόσον δεν είμαστε υπό το Νόμο, μπορούμε να βρούμε κάτι ωφέλιμο από τα επιχειρήματα του Παύλου; Και βέβαια μπορούμε. Εδώ παρουσιάζεται σε γενικές γραμμές η διευθέτηση της νέας διαθήκης, η οποία βασίζεται στην υπόσχεση που δόθηκε στον Αβραάμ ότι μέσω του Σπέρματός του θα ευλογούνταν όλες οι φυλές της γης. Αυτή είναι η ελπίδα μας για ζωή, η μόνη μας ελπίδα, η εκπλήρωση της αρχαίας υπόσχεσης που έδωσε ο Ιεχωβά για ευλογία μέσω του Σπέρματος του Αβραάμ, του Ιησού Χριστού. Μολονότι δεν είμαστε υπό το Νόμο, είμαστε γεννημένοι αμαρτωλοί ως απόγονοι του Αδάμ, και χρειαζόμαστε έναν ελεήμονα αρχιερέα, ο οποίος να κάνει μια έγκυρη προσφορά περί αμαρτίας και να μπορεί να εισέλθει στην ίδια την παρουσία του Ιεχωβά στον ουρανό και να μεσολαβήσει για χάρη μας. Εδώ βρίσκουμε αυτόν τον Αρχιερέα, ο οποίος μπορεί να μας οδηγήσει σε ζωή στο νέο κόσμο του Ιεχωβά, ο οποίος μπορεί ‘να συμπαθήση εις τας ασθενείας ημών, αφού έχει πειρασθεί κατά πάντα’, και ο οποίος μας προσκαλεί να «πλησιάζωμεν . . . μετά παρρησίας εις τον θρόνον της χάριτος, δια να λάβωμεν έλεος και να εύρωμεν χάριν προς βοήθειαν εν καιρώ χρείας».—4:15, 16.

25. Ποιες διαφωτιστικές εφαρμογές των Εβραϊκών Γραφών κάνει ο Παύλος;

²⁵ Παράλληλα, στην Προς Εβραίους επιστολή του Παύλου, βρίσκουμε πολλές ενισχυτικές αποδείξεις του γεγονότος ότι προφητείες που καταγράφηκαν πριν από πολύ καιρό στις Εβραϊκές Γραφές εκπληρώθηκαν αργότερα με θαυμαστό τρόπο. Όλα αυτά είναι για τη δική μας διδασκαλία και παρηγοριά σήμερα. Παραδείγματος χάρη, στην Προς Εβραίους, τα λόγια της προφητείας για τη Βασιλεία που αναγράφεται στο εδάφιο Ψαλμός 110:1 ο Παύλος τα εφαρμόζει 5 φορές στον Ιησού Χριστό, το Βασιλικό Σπέρμα το οποίο «εκάθησεν εν δεξιά του θρόνου του Θεού» περιμένοντας «εωσού τεθώσιν οι εχθροί αυτού υποπόδιον των ποδών αυτού». (Εβρ. 12:2· 10:12, 13· 1:3, 13· 8:1) Επιπλέον, ο Παύλος παραθέτει το εδάφιο Ψαλμός 110:4 όταν εξηγεί τη σπουδαία θέση που κατέλαβε ο Γιος του Θεού ως «ιερεύς εις τον αιώνα κατά την τάξιν Μελχισεδέκ». Σαν τον Μελχισεδέκ της αρχαιότητας, ο οποίος στο Βιβλικό υπόμνημα είναι «απάτωρ, αμήτωρ, αγενεαλόγητος, μη έχων μήτε αρχήν ημερών μήτε τέλος ζωής», ο Ιησούς είναι και Βασιλιάς και «ιερεύς πάντοτε» για να χαρίσει τα αιώνια οφέλη της λυτρωτικής του θυσίας σε όλους όσοι υποτάσσονται στη διακυβέρνησή του. (Εβρ. 5:6, 10· 6:20· 7:1-21) Σ’ αυτόν τον ίδιο Βασιλιά-Ιερέα αναφέρεται ο Παύλος όταν παραθέτει τα εδάφια Ψαλμός 45:6, 7: «Ο θρόνος σου, ω Θεέ, είναι [ο Θεός είναι ο θρόνος σου, ΜΝΚ] εις τον αιώνα του αιώνος· σκήπτρον ευθύτητος είναι το σκήπτρον της βασιλείας σου. Ηγάπησας δικαιοσύνην και εμίσησας ανομίαν· δια τούτο έχρισέ σε, ο Θεός, ο Θεός σου, έλαιον αγαλλιάσεως υπέρ τους μετόχους σου». (Εβρ. 1:8, 9) Καθώς ο Παύλος παραθέτει από τις Εβραϊκές Γραφές και δείχνει πώς εκπληρώθηκαν αυτές στο πρόσωπο του Χριστού Ιησού, βλέπουμε τα κομμάτια του θεϊκού σχεδίου να μπαίνουν ένα-ένα στη θέση τους, κι έτσι λαβαίνουμε διαφώτιση.

26. Τι ενθάρρυνση μας δίνει η Προς Εβραίους για να τρέχουμε τον αγώνα με πίστη και υπομονή;

²⁶ Όπως δείχνει σαφώς η Προς Εβραίους επιστολή, ο Αβραάμ απέβλεπε στη Βασιλεία, «την πόλιν την έχουσαν τα [πραγματικά] θεμέλια, της οποίας τεχνίτης και δημιουργός είναι ο Θεός»—την πόλη την «επουράνιον». «Δια πίστεως», κατέβαλε προσπάθειες για τη Βασιλεία και έκανε μεγάλες θυσίες για να απολαύσει τις ευλογίες της μέσω «καλητέρας αναστάσεως». Τι εντυπωσιακό παράδειγμα είναι αυτό του Αβραάμ, καθώς και όλων των άλλων αντρών και γυναικών πίστης—του μεγάλου «νέφους μαρτύρων» που παρουσιάζει ο Παύλος στο 11ο κεφάλαιο της Προς Εβραίους! Καθώς διαβάζουμε αυτό το υπόμνημα, οι καρδιές μας γεμίζουν χαρά και αγαλλίαση, από εκτίμηση για το προνόμιο και την ελπίδα που έχουμε κοινή μ’ αυτούς τους πιστούς τηρητές ακεραιότητας. Έτσι, παίρνουμε ενθάρρυνση για να «τρέχωμεν μεθ’ υπομονής τον προκείμενον εις ημάς αγώνα».—11:8, 10, 16, 35· 12:1.

27. Ποιες ένδοξες προοπτικές που σχετίζονται με τη Βασιλεία τονίζονται στην Προς Εβραίους;

²⁷ Παραθέτοντας από την προφητεία του Αγγαίου, ο Παύλος στρέφει την προσοχή στην εξής υπόσχεση του  Θεού: «Έτι άπαξ εγώ σείω ουχί μόνον την γην, αλλά και τον ουρανόν». (Εβρ. 12:26· Αγγαίος 2:6) Εντούτοις, η Βασιλεία του Θεού υπό τον Χριστό Ιησού, το Σπέρμα, θα παραμείνει για πάντα. «Δια τούτο παραλαμβάνοντες βασιλείαν ασάλευτον, ας κρατώμεν την χάριν, δια της οποίας να λατρεύωμεν ευαρέστως τον Θεόν με σέβας και ευλάβειαν». Αυτό το συγκινητικό υπόμνημα μας διαβεβαιώνει ότι ο Χριστός εμφανίζεται δεύτερη φορά «χωρίς αμαρτίας εις τους προσμένοντας αυτόν δια σωτηρίαν». Μέσω αυτού, λοιπόν, «ας αναφέρωμεν πάντοτε εις τον Θεόν θυσίαν αινέσεως, τουτέστι καρπόν χειλέων ομολογούντων το όνομα αυτού». Είθε το μεγάλο όνομα του Ιεχωβά Θεού να αγιάζεται παντοτινά μέσω του Βασιλιά-Ιερέα του, του Ιησού Χριστού!—Εβρ. 12:28· 9:28· 13:15.

[Υποσημειώσεις]

[Ερωτήσεις Μελέτης]