Κεφάλαιο 32

Ο Θυμός του Θεού Φέρνεται σε Τέλος

1. Τι θα έχει λάβει χώρα όταν θα έχουν αδειαστεί μέχρι τέλους οι εφτά κούπες, και ποιες ερωτήσεις εγείρονται τώρα σχετικά με αυτές;

 Ο ΙΩΑΝΝΗΣ έχει ήδη παρουσιάσει τους αγγέλους που έλαβαν την αποστολή να αδειάσουν τις εφτά κούπες. Μας λέει ότι «αυτές είναι οι τελευταίες, επειδή μέσω αυτών θα φερθεί σε τέλος ο θυμός του Θεού». (Αποκάλυψη 15:1· 16:1) Αυτές τις πληγές, οι οποίες αποκαλύπτουν τις κυρώσεις του Ιεχωβά για την πονηρία που υπάρχει στη γη, πρέπει να τις αδειάσουν μέχρι τέλους. Όταν ολοκληρωθούν, οι κρίσεις του Θεού θα έχουν εκτελεστεί. Ο κόσμος του Σατανά δεν θα υπάρχει πια! Τι προμηνύουν αυτές οι πληγές για την ανθρωπότητα και για τους κυβερνήτες του παρόντος πονηρού συστήματος; Πώς μπορούν οι Χριστιανοί να μη λάβουν πληγές μαζί με αυτόν τον καταδικασμένο κόσμο; Αυτές είναι ζωτικές ερωτήσεις, και τώρα πρόκειται να απαντηθούν. Όλοι όσοι επιθυμούν το θρίαμβο της δικαιοσύνης πρέπει να ενδιαφέρονται ζωηρά για αυτά που βλέπει κατόπιν ο Ιωάννης.

Η Οργή του Ιεχωβά Ενάντια «στη Γη»

2. Ποιο είναι το αποτέλεσμα όταν ο πρώτος άγγελος αδειάζει την κούπα του στη γη, και τι συμβολίζει “η γη”;

² Ο πρώτος άγγελος αναλαμβάνει δράση! «Και ο πρώτος έφυγε και άδειασε την κούπα του στη γη. Και εμφανίστηκε βλαβερό και κακόηθες έλκος στους ανθρώπους που είχαν το σημάδι του θηρίου και λάτρευαν την εικόνα του». (Αποκάλυψη 16:2) Όπως και στην περίπτωση του πρώτου σαλπίσματος, “η γη” εδώ συμβολίζει το φαινομενικά σταθερό πολιτικό σύστημα που άρχισε να οικοδομεί ο Σατανάς εδώ στη γη στις ημέρες του Νεβρώδ, πριν από 4.000 χρόνια και πλέον.—Αποκάλυψη 8:7.

3. (α) Πώς έχουν απαιτήσει πολλές κυβερνήσεις από τους υπηκόους τους αυτό που ισοδυναμεί με λατρεία; (β) Τι έχουν φέρει σε ύπαρξη τα έθνη ως υποκατάστατο της Βασιλείας του Θεού, και πώς επηρεάζονται εκείνοι που το λατρεύουν;

³ Σε αυτές τις τελευταίες ημέρες, πολλές κυβερνήσεις έχουν απαιτήσει από τους υπηκόους τους αυτό που ισοδυναμεί με λατρεία, επιμένοντας ότι το Κράτος πρέπει να εξυψώνεται πάνω από τον  Θεό και πάνω από οτιδήποτε άλλο στο οποίο αποδίδεται οσιότητα. (2 Τιμόθεο 3:1· παράβαλε Λουκάς 20:25· Ιωάννης 19:15.) Από το 1914, τα έθνη συνηθίζουν να στρατολογούν τους νεαρούς τους για να πολεμήσουν, ή για να είναι έτοιμοι να πολεμήσουν, σε ολοκληρωτικούς πολέμους οι οποίοι έχουν βάψει με άφθονο αίμα τις σελίδες της σύγχρονης ιστορίας. Στη διάρκεια της ημέρας του Κυρίου, τα έθνη έχουν επίσης φέρει σε ύπαρξη, ως υποκατάστατο της Βασιλείας του Θεού, την εικόνα του θηρίου—την Κοινωνία των Εθνών και το διάδοχό της, τα Ηνωμένα Έθνη. Τι βλασφημία είναι να διακηρύττεται, όπως έχουν κάνει οι τελευταίοι πάπες, ότι αυτός ο ανθρωποποίητος οργανισμός είναι η μοναδική ελπίδα των εθνών για ειρήνη! Αυτός ο οργανισμός εναντιώνεται αδυσώπητα στη Βασιλεία του Θεού. Εκείνοι που τον λατρεύουν καθίστανται πνευματικά ακάθαρτοι, γεμάτοι έλκη, ακριβώς όπως είχαν πληγεί με κυριολεκτικά εξανθήματα και έλκη οι Αιγύπτιοι που εναντιώθηκαν στον Ιεχωβά στις ημέρες του Μωυσή.—Έξοδος 9:10, 11.

4. (α) Τι τονίζουν δυναμικά τα περιεχόμενα της πρώτης κούπας του θυμού του Θεού; (β) Πώς βλέπει ο Ιεχωβά εκείνους που δέχονται το σημάδι του θηρίου;

⁴ Τα περιεχόμενα αυτής της κούπας τονίζουν δυναμικά την εκλογή που βρίσκεται μπροστά στους ανθρώπους. Πρέπει να υποστούν ή τη δυσμένεια του κόσμου ή την αγανάκτηση του Ιεχωβά. Η ανθρωπότητα έχει εξαναγκαστεί να δεχτεί το σημάδι του θηρίου, με σκοπό «κανείς να μην μπορεί να αγοράσει ή να πουλήσει παρά μόνο εκείνος που έχει το σημάδι, το όνομα του θηρίου ή τον αριθμό του ονόματός του». (Αποκάλυψη 13:16, 17) Αλλά υπάρχει ένα τίμημα που πρέπει να πληρωθεί για αυτό! Ο Ιεχωβά βλέπει εκείνους που δέχονται το σημάδι σαν να έχουν χτυπηθεί με «βλαβερό και κακόηθες έλκος». Από το 1922, αυτοί έχουν σημαδευτεί δημόσια ως άτομα που έχουν απορρίψει τον ζωντανό Θεό. Τα πολιτικά τους σχέδια αποτυχαίνουν και αυτοί νιώθουν οδύνη. Από πνευματική άποψη, είναι ακάθαρτοι. Αν δεν μετανοήσουν, αυτή η “βλαβερή” ασθένεια θα αποδειχτεί θανατηφόρα, επειδή τώρα είναι η ημέρα κρίσης του Ιεχωβά. Δεν υπάρχει ουδέτερο έδαφος ανάμεσα στο να είναι κανείς μέρος του παγκόσμιου συστήματος πραγμάτων και στο να υπηρετεί τον Ιεχωβά στο πλευρό του Χριστού του.—Λουκάς 11:23· παράβαλε Ιακώβου 4:4.

Η Θάλασσα Γίνεται Αίμα

5. (α) Τι λαβαίνει χώρα όταν αδειάζεται η δεύτερη κούπα; (β) Πώς θεωρεί ο Ιεχωβά εκείνους που κατοικούν στη συμβολική θάλασσα;

⁵ Τώρα πρέπει να αδειαστεί η δεύτερη κούπα του θυμού του Θεού. Τι θα σημάνει αυτό για την ανθρωπότητα; Ο Ιωάννης μάς λέει: «Και ο δεύτερος άδειασε την κούπα του στη θάλασσα. Και αυτή έγινε αίμα σαν νεκρού ανθρώπου, και πέθανε κάθε ζωντανή ψυχή, ναι, αυτά που είναι στη θάλασσα». (Αποκάλυψη 16:3) Όπως το δεύτερο σάλπισμα, έτσι και αυτή η κούπα κατευθύνεται ενάντια «στη θάλασσα»—την ταραγμένη, στασιαστική μάζα της ανθρωπότητας που είναι αποξενωμένη από τον Ιεχωβά. (Ησαΐας 57:20, 21· Αποκάλυψη 8:8, 9) Στα μάτια του Ιεχωβά, αυτή η «θάλασσα» είναι σαν αίμα, ακατάλληλη για να ζουν μέσα της πλάσματα. Να γιατί οι Χριστιανοί δεν πρέπει να είναι μέρος του κόσμου. (Ιωάννης 17:14) Η έκχυση της δεύτερης κούπας του θυμού του Θεού αποκαλύπτει ότι όλοι οι άνθρωποι που κατοικούν σε αυτή τη θάλασσα είναι νεκροί στα μάτια του Ιεχωβά. Εξαιτίας της κοινοτικής ευθύνης, οι άνθρωποι είναι ένοχοι χονδροειδούς έκχυσης αθώου αίματος. Όταν  φτάσει η ημέρα του θυμού του Ιεχωβά, αυτοί θα πεθάνουν στην κυριολεξία από τα χέρια των εκτελεστικών του δυνάμεων.—Αποκάλυψη 19:17, 18· παράβαλε Εφεσίους 2:1· Κολοσσαείς 2:13.

Τους Δίνει να Πιουν Αίμα

6. Τι λαβαίνει χώρα όταν αδειάζεται η τρίτη κούπα, και ποια λόγια ακούγονται από έναν άγγελο και από το θυσιαστήριο;

⁶ Η τρίτη κούπα του θυμού του Θεού, όπως και το τρίτο σάλπισμα, επηρεάζει τις πηγές του καθαρού πόσιμου νερού. «Και ο τρίτος άδειασε την κούπα του στους ποταμούς και στις πηγές των νερών. Και έγιναν αίμα. Και άκουσα τον άγγελο που ήταν πάνω από τα νερά να λέει: “Δίκαιος είσαι εσύ, Εκείνος που είναι και που ήταν, ο Όσιος, διότι πήρες αυτές τις αποφάσεις, επειδή έχυσαν το αίμα αγίων και προφητών, και τους έδωσες να πιουν αίμα. Τους αξίζει”. Και άκουσα το θυσιαστήριο να λέει: “Ναι, Ιεχωβά Θεέ, Παντοδύναμε, αληθινές και δίκαιες είναι οι δικαστικές σου αποφάσεις”».—Αποκάλυψη 16:4-7.

7. Τι εξεικονίζουν “οι ποταμοί και οι πηγές των νερών”;

⁷ Αυτοί “οι ποταμοί και οι πηγές των νερών” εξεικονίζουν τις λεγόμενες καθαρές πηγές κατεύθυνσης και σοφίας που γίνονται αποδεκτές από αυτόν τον κόσμο, όπως είναι οι πολιτικές, οι οικονομικές, οι επιστημονικές, οι εκπαιδευτικές, οι κοινωνικές και οι θρησκευτικές φιλοσοφίες που κατευθύνουν τις ανθρώπινες ενέργειες και αποφάσεις. Οι άνθρωποι, αντί να αποβλέπουν στον Ιεχωβά, την Πηγή της ζωής, για ζωοπάροχη αλήθεια, έχουν “λαξεύσει για τον εαυτό τους σπασμένες στέρνες” και έχουν πιει άφθονη από τη «σοφία αυτού του κόσμου [που] είναι ανοησία για τον Θεό».—Ιερεμίας 2:13· 1 Κορινθίους 1:19· 2:6· 3:19· Ψαλμός 36:9.

8. Με ποιους τρόπους έχει επισύρει ενοχή αίματος η ανθρωπότητα;

⁸ Τέτοιου είδους μολυσμένα “νερά” έχουν οδηγήσει τους ανθρώπους σε ενοχή αίματος, παρακινώντας τους, λόγου χάρη, να χύσουν αίμα σε άνευ προηγουμένου κλίμακα σε πολέμους, οι οποίοι στη διάρκεια του περασμένου αιώνα αφαίρεσαν πάνω από εκατό εκατομμύρια ζωές. Ιδιαίτερα στο Χριστιανικό κόσμο, όπου ξέσπασαν οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι, οι άνθρωποι «βιάζονται να χύσουν αθώο αίμα», περιλαμβανομένου και του αίματος των μαρτύρων του ίδιου του Θεού. (Ησαΐας 59:7· Ιερεμίας 2:34) Η ανθρωπότητα έχει επίσης επισύρει ενοχή αίματος κάνοντας κακή χρήση τεράστιων ποσοτήτων αίματος για μεταγγίσεις, παραβιάζοντας τους δίκαιους νόμους του Ιεχωβά. (Γένεση 9:3-5· Λευιτικό 17:14· Πράξεις 15:28, 29) Εξαιτίας αυτού, έχουν ήδη θερίσει θλίψη, επειδή μέσω των μεταγγίσεων αίματος έχουν πολλαπλασιαστεί τα κρούσματα του AIDS, της ηπατίτιδας και άλλων ασθενειών. Σύντομα θα έρθει πλήρης ανταπόδοση για όλη την ενοχή αίματος, όταν οι παραβάτες θα πληρώσουν με την ύψιστη ποινή, καθώς θα ποδοπατηθούν «στο μεγάλο  πατητήρι του θυμού του Θεού».—Αποκάλυψη 14:19, 20.

9. Τι περιλαμβάνει η έκχυση της τρίτης κούπας;

⁹ Στις ημέρες του Μωυσή, όταν ο Νείλος Ποταμός μετατράπηκε σε αίμα, οι Αιγύπτιοι μπόρεσαν να διατηρηθούν ζωντανοί ψάχνοντας για άλλες πηγές νερού. (Έξοδος 7:24) Σήμερα, όμως, στη διάρκεια της πνευματικής πληγής, πουθενά στον κόσμο του Σατανά δεν μπορούν οι άνθρωποι να βρουν ζωοπάροχα νερά. Η έκχυση αυτής της τρίτης κούπας περιλαμβάνει τη διακήρυξη ότι “οι ποταμοί και οι πηγές των νερών” του κόσμου είναι σαν αίμα, φέρνοντας πνευματικό θάνατο σε όλους όσους πίνουν από αυτά. Αν οι άνθρωποι δεν στραφούν στον Ιεχωβά, θα θερίσουν τη δυσμενή του κρίση.—Παράβαλε Ιεζεκιήλ 33:11.

10. Τι γνωστοποιεί “ο άγγελος που ήταν πάνω από τα νερά”, και ποια μαρτυρία προσθέτει «το θυσιαστήριο»;

¹⁰ “Ο άγγελος που ήταν πάνω από τα νερά”, δηλαδή ο άγγελος που αδειάζει αυτή την κούπα στα νερά, μεγαλύνει τον Ιεχωβά ως τον Παγκόσμιο Κριτή, του οποίου οι δίκαιες αποφάσεις είναι τελεσίδικες. Ως εκ τούτου, ο άγγελος λέει σχετικά με αυτή την κρίση: «Τους αξίζει». Αναμφίβολα, ο ίδιος ο άγγελος είδε προσωπικά αρκετή από την αιματοχυσία και τη σκληρότητα που υπέθαλψαν επί χιλιάδες χρόνια οι ψεύτικες διδασκαλίες και οι φιλοσοφίες αυτού του πονηρού κόσμου. Επομένως, γνωρίζει ότι η δικαστική απόφαση του Ιεχωβά είναι ορθή. Ακόμα και «το θυσιαστήριο» του Θεού μιλάει. Στα εδάφια Αποκάλυψη 6:9, 10, λέγεται ότι οι ψυχές εκείνων που πέθαναν μαρτυρικά βρίσκονται στη βάση αυτού του θυσιαστηρίου. Συνεπώς, «το θυσιαστήριο» προσθέτει μια δυναμική μαρτυρία όσον αφορά τη δικαιοσύνη των αποφάσεων του Ιεχωβά. a Ασφαλώς, είναι κατάλληλο αυτοί που έχουν χύσει και χρησιμοποιήσει εσφαλμένα τόσο αίμα να εξαναγκαστούν να πιουν αίμα, πράγμα το οποίο συμβολίζει τη θανατική καταδίκη που τους επιβάλλει ο Ιεχωβά.

Οι Άνθρωποι Καίγονται με Φωτιά

11. Ποιος είναι ο στόχος της τέταρτης κούπας του θυμού του Θεού, και τι λαβαίνει χώρα όταν αδειάζεται αυτή η κούπα;

¹¹ Η τέταρτη κούπα του θυμού του Θεού έχει ως στόχο της τον ήλιο. Ο Ιωάννης μάς λέει: «Και ο τέταρτος άδειασε την κούπα του στον ήλιο· και στον ήλιο επιτράπηκε να κάψει τους ανθρώπους με φωτιά. Και κάηκαν οι άνθρωποι με μεγάλο καύσωνα, αλλά βλασφήμησαν το όνομα του Θεού, ο οποίος έχει την εξουσία πάνω σε αυτές τις πληγές, και δεν μετανόησαν για να δώσουν δόξα σε αυτόν».—Αποκάλυψη 16:8, 9.

12. Ποιος είναι ο «ήλιος» αυτού του κόσμου, και τι επιτρέπεται σε αυτόν το συμβολικό ήλιο;

¹² Σήμερα, στην τελική περίοδο του συστήματος πραγμάτων, οι πνευματικοί αδελφοί του Ιησού “λάμπουν τόσο φωτεινά όσο ο ήλιος στη βασιλεία του Πατέρα τους”. (Ματθαίος 13:40, 43) Ο  ίδιος ο Ιησούς είναι «ο ήλιος της δικαιοσύνης». (Μαλαχίας 4:2) Ωστόσο, η ανθρωπότητα έχει το δικό της «ήλιο», τους δικούς της κυβερνήτες που προσπαθούν να λάμψουν αντιστεκόμενοι στη Βασιλεία του Θεού. Το τέταρτο σάλπισμα διακήρυξε ότι “ο ήλιος, η σελήνη και τα άστρα” στους ουρανούς του Χριστιανικού κόσμου στην πραγματικότητα είναι πηγές σκοταδιού, όχι φωτός. (Αποκάλυψη 8:12) Η τέταρτη κούπα του θυμού του Θεού δείχνει τώρα ότι ο «ήλιος» του κόσμου θα γίνει αφόρητα καυτός. Εκείνοι τους οποίους η ανθρωπότητα βλέπει ως όμοιους με ήλιο ηγέτες θα την “κάψουν”. Αυτό επρόκειτο να επιτραπεί στο συμβολικό ήλιο. Με άλλα λόγια, ο Ιεχωβά θα το επέτρεπε αυτό ως μέρος της πύρινης κρίσης του εναντίον της ανθρωπότητας. Με ποιον τρόπο έχει λάβει χώρα αυτό το κάψιμο;

13. Με ποιον τρόπο έχουν «κάψει» την ανθρωπότητα οι όμοιοι με ήλιο κυβερνήτες αυτού του κόσμου;

¹³ Μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, οι κυβερνήτες αυτού του κόσμου σχημάτισαν την Κοινωνία των Εθνών σε μια προσπάθεια να λύσουν το πρόβλημα της παγκόσμιας ασφάλειας, αλλά αυτή η προσπάθεια απέτυχε. Έτσι λοιπόν, δοκιμάστηκαν άλλοι πειραματικοί τύποι διακυβέρνησης, όπως ο φασισμός και ο ναζισμός. Ο κομμουνισμός συνέχισε να επεκτείνεται. Οι όμοιοι με ήλιο κυβερνήτες αυτών των συστημάτων, αντί να βελτιώσουν τη ζωή της ανθρωπότητας, άρχισαν να “καίνε τους ανθρώπους με μεγάλο καύσωνα”. Τοπικοί πόλεμοι στην Ισπανία, στην Αιθιοπία και στη Μαντζουρία οδήγησαν στην έναρξη του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου. Η σύγχρονη ιστορία αναφέρει ότι ο Μουσολίνι, ο Χίτλερ και ο Στάλιν ως δικτάτορες έφεραν την ευθύνη, άμεσα και έμμεσα, για το θάνατο δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων, περιλαμβανομένων και πολλών συμπατριωτών τους. Πιο πρόσφατα, διεθνείς και εμφύλιες συρράξεις έχουν «κάψει» τους ανθρώπους  σε χώρες όπως το Βιετνάμ, η Καμπότζη, το Ιράν, ο Λίβανος και η Ιρλανδία, καθώς και σε χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής. Στα παραπάνω πρέπει να προστεθεί και ο συνεχιζόμενος ανταγωνισμός των υπερδυνάμεων, των οποίων τα τρομερά πυρηνικά όπλα είναι ικανά να αποτεφρώσουν όλη την ανθρωπότητα. Σε αυτές τις τελευταίες ημέρες, το ανθρώπινο γένος έχει αναμφίβολα εκτεθεί σε έναν καυτό «ήλιο», τους άδικους κυβερνήτες του. Η έκχυση της τέταρτης κούπας του θυμού του Θεού επισήμανε αυτά τα ιστορικά γεγονότα, και ο λαός του Θεού τα έχει διακηρύξει σε όλη τη γη.

14. Τι διδάσκουν με συνέπεια οι Μάρτυρες του Ιεχωβά όσον αφορά τη μόνη λύση για τα προβλήματα της ανθρωπότητας, και ποια είναι η ανταπόκριση της ανθρωπότητας ως σύνολο;

¹⁴ Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά διδάσκουν με συνέπεια ότι η μόνη λύση για τα περίπλοκα προβλήματα της ανθρωπότητας είναι η Βασιλεία του Θεού, μέσω της οποίας ο Ιεχωβά σκοπεύει να αγιάσει το όνομά του. (Ψαλμός 83:4, 17, 18· Ματθαίος 6:9, 10) Εντούτοις, η ανθρωπότητα ως σύνολο έχει κλείσει τα αφτιά της σε αυτή τη λύση. Πολλοί που απορρίπτουν τη Βασιλεία βλασφημούν επίσης το όνομα του Θεού, ακριβώς όπως έκανε και ο Φαραώ όταν αρνήθηκε να αναγνωρίσει την κυριαρχία του Ιεχωβά. (Έξοδος 1:8-10· 5:2) Αυτοί οι εναντιούμενοι, επειδή δεν ενδιαφέρονται καθόλου για τη Μεσσιανική Βασιλεία, προτιμούν να υποφέρουν κάτω από το δικό τους καυτό «ήλιο» της καταπιεστικής ανθρώπινης διακυβέρνησης.

Ο Θρόνος του Θηρίου

15. (α) Πάνω σε τι αδειάζεται η πέμπτη κούπα; (β) Τι είναι “ο θρόνος του θηρίου”, και τι περιλαμβάνει η έκχυση της κούπας σε αυτόν;

¹⁵ Πάνω σε τι αδειάζει την κούπα του ο επόμενος άγγελος; «Και ο πέμπτος άδειασε την κούπα του στο θρόνο του θηρίου». (Αποκάλυψη 16:10α) Το “θηρίο” είναι το κυβερνητικό σύστημα του Σατανά. Δεν έχει κάποιον κατά γράμμα θρόνο, ακριβώς όπως και το ίδιο το θηρίο δεν είναι κατά γράμμα θηρίο. Ωστόσο, η αναφορά σε θρόνο δείχνει ότι το θηρίο έχει ασκήσει βασιλική εξουσία πάνω στην ανθρωπότητα. Αυτό βρίσκεται σε αρμονία με το γεγονός ότι στο καθένα από τα κέρατα του θηρίου υπάρχει ένα βασιλικό διάδημα. Στην ουσία, “ο θρόνος του θηρίου” είναι η βάση ή η πηγή αυτής της εξουσίας. b Η Αγία Γραφή αποκαλύπτει την πραγματική υπόσταση της βασιλικής εξουσίας του θηρίου όταν λέει ότι «ο δράκοντας έδωσε στο θηρίο τη δύναμή του και το θρόνο του και μεγάλη εξουσία». (Αποκάλυψη 13:1, 2· 1 Ιωάννη 5:19) Επομένως, η έκχυση της κούπας στο θρόνο του θηρίου περιλαμβάνει μια διακήρυξη η οποία αποκαλύπτει τον πραγματικό ρόλο που έχει παίξει και εξακολουθεί να παίζει ο Σατανάς καθώς υποστηρίζει και προωθεί το θηρίο.

16. (α) Ποιον υπηρετούν τα έθνη, είτε το αντιλαμβάνονται είτε όχι; Εξηγήστε. (β) Πώς αντανακλά ο κόσμος την προσωπικότητα του Σατανά; (γ) Πότε θα ανατραπεί ο θρόνος του θηρίου;

¹⁶ Πώς διατηρείται αυτή η σχέση ανάμεσα στον Σατανά και στα έθνη; Όταν ο Σατανάς υπέβαλε σε πειρασμό τον Ιησού, του έδειξε σε όραμα  όλα τα βασίλεια του κόσμου και του πρόσφερε «όλη αυτή την εξουσία και τη δόξα τους». Αλλά υπήρχε ένας όρος—ο Ιησούς έπρεπε πρώτα να κάνει μια πράξη λατρείας ενώπιον του Σατανά. (Λουκάς 4:5-7) Είναι δυνατόν να φανταστούμε ότι το τίμημα που πληρώνουν οι κυβερνήσεις του κόσμου για να λάβουν την εξουσία τους είναι μικρότερο; Και βέβαια όχι. Σύμφωνα με την Αγία Γραφή, ο Σατανάς είναι ο θεός αυτού του συστήματος πραγμάτων, και επομένως, είτε τα έθνη το αντιλαμβάνονται είτε όχι, εκείνον υπηρετούν. (2 Κορινθίους 4:3, 4) c Αυτή η κατάσταση αποκαλύπτεται στη δομή του παρόντος παγκόσμιου συστήματος, το οποίο είναι οικοδομημένο πάνω στο μυωπικό εθνικισμό, στο μίσος και στην ιδιοτέλεια. Είναι οργανωμένο όπως το θέλει ο Σατανάς—για να κρατάει την ανθρωπότητα υπό τον έλεγχό του. Η διαφθορά των κυβερνήσεων, η λαχτάρα για εξουσία, τα ψέματα της διπλωματίας, ο αγώνας των εξοπλισμών—όλα αυτά αντανακλούν την εξαχρειωμένη προσωπικότητα του Σατανά. Ο κόσμος συμμορφώνεται με τους άδικους κανόνες του Σατανά κάνοντάς τον θεό του. Ο θρόνος του θηρίου θα ανατραπεί όταν εξοντωθεί το θηρίο και όταν το Σπέρμα της γυναίκας του Θεού ρίξει τελικά τον ίδιο τον Σατανά στην άβυσσο.—Γένεση 3:15· Αποκάλυψη 19:20, 21· 20:1-3.

Σκοτάδι και Βασανιστικός Πόνος

17. (α) Πώς σχετίζεται η έκχυση της πέμπτης κούπας με το πνευματικό σκοτάδι που περιέβαλλε ανέκαθεν το βασίλειο του θηρίου; (β) Πώς αντιδρούν οι άνθρωποι στην έκχυση της πέμπτης κούπας του θυμού του Θεού;

¹⁷ Το βασίλειο αυτού του θηρίου βρίσκεται από την αρχή του κιόλας σε πνευματικό σκοτάδι. (Παράβαλε Ματθαίος 8:12· Εφεσίους 6:11, 12.) Η πέμπτη κούπα φέρνει μια έντονη δημόσια αναγγελία για αυτό το σκοτάδι. Μάλιστα, η συγκεκριμένη αναγγελία παρουσιάζεται παραστατικά καθώς η κούπα του θυμού του Θεού αδειάζεται στον ίδιο το θρόνο του συμβολικού θηρίου. «Και το βασίλειό του σκοτείνιασε, και άρχισαν να μασούν τη γλώσσα τους από τον πόνο, αλλά βλασφήμησαν τον Θεό του ουρανού για τους πόνους τους και για τα έλκη τους και δεν μετανόησαν από τα έργα τους».—Αποκάλυψη 16:10β, 11.

18. Ποια αντιστοιχία υπάρχει ανάμεσα στο πέμπτο σάλπισμα και στην πέμπτη κούπα του θυμού του Θεού;

¹⁸ Το πέμπτο σάλπισμα δεν είναι ακριβώς το ίδιο με την πέμπτη κούπα του θυμού του Θεού, εφόσον το σάλπισμα ανήγγειλε μια πληγή ακρίδων. Αλλά προσέξτε ότι όταν εξαπολύθηκε εκείνη η πληγή των ακρίδων ο ήλιος και ο αέρας σκοτείνιασαν. (Αποκάλυψη 9:2-5) Επίσης, στα εδάφια Έξοδος 10:14, 15, διαβάζουμε για τις ακρίδες με τις οποίες ο Ιεχωβά έπληξε την Αίγυπτο: «Ήταν ανυπόφορες. Πριν από αυτές δεν είχαν ποτέ εμφανιστεί με τέτοιον τρόπο ακρίδες σαν αυτές και ποτέ δεν θα εμφανιστούν με τέτοιον τρόπο έπειτα από αυτές. Και κάλυπταν την ορατή επιφάνεια όλου του τόπου και ο τόπος σκοτείνιασε». Ναι, σκοτάδι! Σήμερα έχει γίνει ολοφάνερο το πνευματικό σκοτάδι του κόσμου ως αποτέλεσμα του σαλπίσματος της πέμπτης σάλπιγγας και της έκχυσης της πέμπτης κούπας του θυμού του Θεού. Το οδυνηρό άγγελμα που διακηρύττεται από το σύγχρονο σμήνος των ακρίδων φέρνει βασανισμό και πόνο στους πονηρούς που «αγάπησαν το σκοτάδι μάλλον παρά το φως».—Ιωάννης 3:19.

19. Σε αρμονία με τα εδάφια Αποκάλυψη 16:10, 11, τι προξενείται από το δημόσιο ξεσκέπασμα του Σατανά ως του θεού αυτού του συστήματος πραγμάτων;

¹⁹ Ως άρχοντας του κόσμου, ο Σατανάς έχει προκαλέσει μεγάλη δυστυχία και πολλά παθήματα. Πείνα, πόλεμοι, βία, έγκλημα, ναρκωτικά, ανηθικότητα, σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες, ανεντιμότητα, θρησκευτική υποκρισία—αυτά και πολλά άλλα αποτελούν τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του συστήματος πραγμάτων του Σατανά. (Παράβαλε Γαλάτες 5:19-21.) Μολαταύτα, το δημόσιο ξεσκέπασμα του Σατανά ως του θεού αυτού του συστήματος πραγμάτων προξένησε πόνο και στενοχώρια σε εκείνους που ζουν σύμφωνα με τους κανόνες του. «Άρχισαν να μασούν τη γλώσσα τους από τον πόνο», ειδικά στο Χριστιανικό κόσμο. Πολλοί δυσανασχετούν για το ότι η αλήθεια εκθέτει τον τρόπο της ζωής τους. Ορισμένοι τη βρίσκουν απειλητική και διώκουν εκείνους που την κάνουν γνωστή. Απορρίπτουν τη Βασιλεία του Θεού και εξυβρίζουν το άγιο όνομα του Ιεχωβά. Η θρησκευτικά άρρωστη, ελκώδης κατάστασή τους αποκαλύπτεται πλήρως, και έτσι αυτοί βλασφημούν τον Θεό του ουρανού. Όχι, “δεν μετανοούν από τα έργα τους”. Γι’ αυτό, δεν μπορούμε να αναμένουμε κάποια μαζική μεταστροφή  πριν από το τέλος αυτού του συστήματος πραγμάτων.—Ησαΐας 32:6.

Στέρεψε ο Ποταμός Ευφράτης

20. Πώς περιλαμβάνουν τον ποταμό Ευφράτη τόσο το έκτο σάλπισμα όσο και η έκχυση της έκτης κούπας;

²⁰ Το έκτο σάλπισμα ανήγγειλε την απελευθέρωση “των τεσσάρων αγγέλων που είναι δεμένοι στο μεγάλο ποταμό Ευφράτη”. (Αποκάλυψη 9:14) Από ιστορική άποψη, η Βαβυλώνα ήταν η μεγάλη πόλη που καθόταν πάνω στον ποταμό Ευφράτη. Και το 1919, η απελευθέρωση των συμβολικών τεσσάρων αγγέλων συνόδευσε μια αξιοσημείωτη πτώση της Βαβυλώνας της Μεγάλης. (Αποκάλυψη 14:8) Είναι ενδιαφέρον, λοιπόν, που και η έκτη κούπα του θυμού του Θεού περιλαμβάνει τον ποταμό Ευφράτη: «Και ο έκτος άδειασε την κούπα του στο μεγάλο ποταμό Ευφράτη, και το νερό του στέρεψε, ώστε να ετοιμαστεί η οδός για τους βασιλιάδες από την ανατολή του ήλιου». (Αποκάλυψη 16:12) Και αυτά επίσης είναι άσχημα νέα για τη Βαβυλώνα τη Μεγάλη!

21, 22. (α) Πώς στέρεψαν για τη Βαβυλώνα τα προστατευτικά νερά του ποταμού Ευφράτη το 539 Π.Κ.Χ.; (β) Ποια είναι τα «νερά» πάνω στα οποία κάθεται η Βαβυλώνα η Μεγάλη, και πώς στερεύουν αυτά τα συμβολικά νερά ακόμα και τώρα;

²¹ Όταν η αρχαία Βαβυλώνα βρισκόταν στην ακμή της, τα άφθονα νερά του Ευφράτη αποτελούσαν σημαντικό μέρος του αμυντικού της συστήματος. Το 539 Π.Κ.Χ., αυτά τα νερά στέρεψαν όταν ο Πέρσης ηγέτης Κύρος άλλαξε το ρου τους. Με αυτόν τον τρόπο, ανοίχτηκε ο δρόμος για τον Κύρο τον Πέρση και τον Δαρείο τον Μήδο, τους βασιλιάδες από «την ανατολή του ήλιου» (δηλαδή από τα ανατολικά), ώστε να μπουν στη Βαβυλώνα και να την κατακτήσουν. Στην κρίσιμη ώρα, ο ποταμός Ευφράτης δεν στήριξε την άμυνα εκείνης της μεγάλης πόλης. (Ησαΐας 44:27–45:7· Ιερεμίας 51:36) Κάτι παρόμοιο πρόκειται να συμβεί στη σύγχρονη Βαβυλώνα, το παγκόσμιο σύστημα της ψεύτικης θρησκείας.

²² Η Βαβυλώνα η Μεγάλη «κάθεται πάνω σε πολλά νερά». Σύμφωνα με τα εδάφια Αποκάλυψη 17:1, 15, αυτά συμβολίζουν «λαούς και πλήθη και έθνη και γλώσσες»—ορδές οπαδών που αυτή θεωρεί προστασία. Αλλά τα «νερά» στερεύουν! Στη Δυτική Ευρώπη, όπου η Βαβυλώνα η Μεγάλη ασκούσε ισχυρή επιρροή στο παρελθόν, εκατοντάδες  εκατομμύρια άτομα δείχνουν ολοφάνερη αδιαφορία για τη θρησκεία. Σε ορισμένες χώρες, επί πολλά χρόνια υπήρχε δεδηλωμένη πολιτική με στόχο τον αφανισμό της επιρροής της θρησκείας. Οι μάζες σε αυτές τις χώρες δεν ξεσηκώθηκαν για να την υποστηρίξουν. Παρόμοια, όταν έρθει ο καιρός να καταστραφεί η Βαβυλώνα η Μεγάλη, ο ελαττούμενος αριθμός των οπαδών της δεν πρόκειται να την προστατέψει με κανέναν τρόπο. (Αποκάλυψη 17:16) Παρότι η Βαβυλώνα η Μεγάλη ισχυρίζεται ότι έχει δισεκατομμύρια μέλη, θα βρεθεί ανυπεράσπιστη όταν θα έχει να αντιμετωπίσει «τους βασιλιάδες από την ανατολή του ήλιου».

23. (α) Ποιοι ήταν οι βασιλιάδες από «την ανατολή του ήλιου» το 539 Π.Κ.Χ.; (β) Ποιοι είναι οι «βασιλιάδες από την ανατολή του ήλιου» στην ημέρα του Κυρίου, και πώς θα καταστρέψουν τη Βαβυλώνα τη Μεγάλη;

²³ Ποιοι είναι αυτοί οι βασιλιάδες; Το 539 Π.Κ.Χ., ήταν ο Δαρείος ο Μήδος και ο Κύρος ο Πέρσης, οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν από τον Ιεχωβά για να κατακτήσουν την αρχαία πόλη της Βαβυλώνας. Τώρα, στην ημέρα του Κυρίου, το ψεύτικο θρησκευτικό σύστημα της Βαβυλώνας της Μεγάλης θα καταστραφεί και αυτό από ανθρώπινους ηγέτες. Αλλά και πάλι, θα πρόκειται για θεϊκή κρίση. Ο Ιεχωβά Θεός και ο Ιησούς Χριστός, οι «βασιλιάδες από την ανατολή του ήλιου», θα έχουν βάλει στην καρδιά των ανθρώπινων αρχόντων τη «σκέψη» να στραφούν εναντίον της Βαβυλώνας της Μεγάλης και να την καταστρέψουν ολοσχερώς. (Αποκάλυψη 17:16, 17) Η έκχυση της έκτης κούπας διακηρύττει δημόσια ότι αυτή η κρίση πρόκειται να εκτελεστεί σύντομα!

24. (α) Πώς έχουν γίνει δημόσια γνωστά τα όσα περιέχονται στις πρώτες έξι κούπες του θυμού του Ιεχωβά, και με ποιο αποτέλεσμα; (β) Τι κάνει γνωστό η Αποκάλυψη προτού μας μιλήσει για την κούπα του θυμού του Θεού που απομένει;

²⁴ Αυτές οι πρώτες έξι κούπες του θυμού του Ιεχωβά μεταφέρουν ένα ανησυχητικό άγγελμα. Οι επίγειοι υπηρέτες του Θεού, υποστηριζόμενοι από τους αγγέλους, κάνουν δημόσια γνωστά με ζήλο τα περιεχόμενά τους σε παγκόσμια κλίμακα. Με αυτόν τον τρόπο, έχει δοθεί η απαιτούμενη προειδοποίηση σε όλα τα τμήματα του παγκόσμιου συστήματος του Σατανά, και ο Ιεχωβά έχει προσφέρει στα άτομα την ευκαιρία να στραφούν στη δικαιοσύνη και να εξακολουθήσουν να ζουν. (Ιεζεκιήλ 33:14-16) Απομένει ακόμα μια κούπα του θυμού του Θεού. Προτού, όμως, η Αποκάλυψη μας μιλήσει για αυτήν, κάνει γνωστό με ποιον τρόπο προσπαθούν ο Σατανάς και τα επίγεια όργανά του να αντιδράσουν στη δημοσιοποίηση των κρίσεων του Ιεχωβά.

Η Συγκέντρωση στον Αρμαγεδδώνα

25. (α) Τι μας λέει ο Ιωάννης σχετικά με κάποιες ακάθαρτες, βατραχοειδείς «εμπνευσμένες εκφράσεις»; (β) Με ποια έννοια λαβαίνει χώρα μια αηδιαστική, βατραχοειδής επιδρομή “ακάθαρτων εμπνευσμένων εκφράσεων” στην ημέρα του Κυρίου, και με ποιο αποτέλεσμα;

²⁵ Ο Ιωάννης μάς λέει: «Και είδα τρεις ακάθαρτες εμπνευσμένες εκφράσεις που έμοιαζαν με βατράχους να βγαίνουν από το στόμα του δράκοντα και από το στόμα του θηρίου και από το στόμα του ψευδοπροφήτη. Στην πραγματικότητα, αυτές είναι εκφράσεις εμπνευσμένες από δαίμονες και εκτελούν σημεία, και κατευθύνονται προς τους βασιλιάδες ολόκληρης της κατοικημένης γης, για να τους συγκεντρώσουν στον πόλεμο της μεγάλης ημέρας του Θεού του Παντοδύναμου». (Αποκάλυψη 16:13, 14) Στις ημέρες του Μωυσή, ο Ιεχωβά έφερε μια απαίσια πληγή βατράχων στην Αίγυπτο του Φαραώ, σε σημείο που «ο τόπος άρχισε να βρωμάει». (Έξοδος 8:5-15) Στη διάρκεια της ημέρας του Κυρίου, λαβαίνει επίσης χώρα μια αηδιαστική βατραχοειδής επιδρομή, η οποία όμως προέρχεται από διαφορετική πηγή. Αποτελείται από τις «ακάθαρτες εμπνευσμένες εκφράσεις» του Σατανά, που συμβολίζουν ξεκάθαρα την προπαγάνδα η οποία είναι σχεδιασμένη να κατευθύνει όλους τους ανθρώπινους ηγέτες, τους «βασιλιάδες», ώστε να εναντιωθούν στον Ιεχωβά Θεό. Με αυτόν τον τρόπο, ο Σατανάς διασφαλίζει ότι εκείνοι δεν μεταπείθονται από την έκχυση των όσων περιέχονται στις κούπες του θυμού του Θεού, αλλά παραμένουν σταθερά στο πλευρό του Σατανά όταν αρχίζει “ο πόλεμος της μεγάλης ημέρας του Θεού του Παντοδύναμου”.

26. (α) Από ποιες τρεις πηγές προέρχεται η σατανική προπαγάνδα; (β) Ποιος είναι ο “ψευδοπροφήτης”, και πώς το γνωρίζουμε αυτό;

²⁶ Η προπαγάνδα προέρχεται από το «δράκοντα» (τον Σατανά) και το “θηρίο” (το επίγειο πολιτικό οικοδόμημα του Σατανά), πλάσματα που έχουμε ήδη συναντήσει στην Αποκάλυψη. Ποιος, όμως, είναι ο “ψευδοπροφήτης”; Μόνο το όνομά του είναι καινούριο. Προηγουμένως, μας δείχτηκε ένα θηρίο με δύο κέρατα σαν αρνιού, το οποίο  εκτελούσε μεγάλα σημεία ενώπιον του εφτακέφαλου θηρίου. Αυτό το απατηλό πλάσμα ενεργούσε σαν προφήτης για εκείνο το θηρίο. Προωθούσε τη λατρεία του θηρίου, και μάλιστα έκανε να φτιαχτεί μια εικόνα του θηρίου. (Αποκάλυψη 13:11-14) Αυτό το θηρίο με τα δύο κέρατα σαν αρνιού πρέπει να είναι το ίδιο με τον «ψευδοπροφήτη» που αναφέρεται εδώ. Αυτό επιβεβαιώνεται όταν διαβάζουμε αργότερα ότι ο ψευδοπροφήτης, όπως και το συμβολικό θηρίο με τα δύο κέρατα, «εκτέλεσε μπροστά [στο εφτακέφαλο θηρίο] τα σημεία με τα οποία παροδήγησε εκείνους που έλαβαν το σημάδι του θηρίου και εκείνους που αποδίδουν λατρεία στην εικόνα του».—Αποκάλυψη 19:20.

27. (α) Ποια επίκαιρη προειδοποίηση δίνει ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός; (β) Ποια προειδοποίηση έδωσε ο Ιησούς όταν ήταν στη γη; (γ) Τι είπε ο απόστολος Παύλος απηχώντας την προειδοποίηση του Ιησού;

²⁷ Με τόση σατανική προπαγάνδα που κυκλοφορεί, τα επόμενα λόγια που καταγράφει ο Ιωάννης είναι πράγματι επίκαιρα: «Ορίστε! Έρχομαι σαν κλέφτης. Ευτυχισμένος είναι εκείνος που μένει άγρυπνος και φυλάει τα εξωτερικά του ενδύματα, για να μην περπατάει γυμνός και βλέπουν το ντρόπιασμά του». (Αποκάλυψη 16:15) Ποιος έρχεται «σαν κλέφτης»; Ο ίδιος ο Ιησούς, που έρχεται αιφνιδιαστικά ως ο Εκτελεστής του Ιεχωβά. (Αποκάλυψη 3:3· 2 Πέτρου 3:10) Ενώ βρισκόταν ακόμα στη γη, ο Ιησούς παρομοίασε τον ερχομό του με τον ερχομό ενός κλέφτη, λέγοντας: «Γι’ αυτό, να είστε σε εγρήγορση, επειδή δεν γνωρίζετε ποια ημέρα έρχεται ο Κύριός σας. Γι’ αυτό, να αποδειχτείτε και εσείς έτοιμοι, επειδή κάποια ώρα που δεν τη θεωρείτε πιθανή έρχεται ο Γιος του ανθρώπου». (Ματθαίος 24:42, 44· Λουκάς 12:37, 40) Απηχώντας αυτή την προειδοποίηση, ο απόστολος Παύλος είπε: «Η ημέρα του Ιεχωβά έρχεται ακριβώς όπως ένας κλέφτης τη νύχτα. Όταν θα λένε: “Ειρήνη και ασφάλεια!” τότε ξαφνική καταστροφή θα έρθει αμέσως πάνω τους». Ο Σατανάς βρίσκεται πίσω από οποιαδήποτε τέτοια ψεύτικη διακήρυξη για «Ειρήνη και ασφάλεια!»—1 Θεσσαλονικείς 5:2, 3.

28. Ποια προειδοποίηση έδωσε ο Ιησούς σχετικά με την αντίσταση στις κοσμικές πιέσεις, και ποια είναι «η ημέρα εκείνη» που δεν θέλουν οι Χριστιανοί να έρθει πάνω τους «σαν παγίδα»;

 ²⁸ Ο Ιησούς προειδοποίησε επίσης για το είδος των πιέσεων που θα επέφερε στους Χριστιανούς αυτός ο κόσμος, ο οποίος είναι διαποτισμένος με προπαγάνδα, λέγοντας: «Να προσέχετε τον εαυτό σας ώστε να μην καταβαρυνθούν ποτέ οι καρδιές σας από υπερβολικό φαγητό και υπερβολικό ποτό και ανησυχίες της ζωής, και η ημέρα εκείνη έρθει ξαφνικά πάνω σας σαν παγίδα. . . . Να είστε άγρυπνοι, λοιπόν, πάντοτε κάνοντας δέηση για να καταφέρετε να διαφύγετε από όλα όσα μέλλουν να συμβούν και να σταθείτε ενώπιον του Γιου του ανθρώπου». (Λουκάς 21:34-36) «Η ημέρα εκείνη» είναι “η μεγάλη ημέρα του Θεού του Παντοδύναμου”. (Αποκάλυψη 16:14) Καθώς πλησιάζει «η ημέρα εκείνη» της δικαίωσης της κυριαρχίας του Ιεχωβά, γίνεται όλο και πιο δύσκολο να αντεπεξέλθει κάποιος στις ανησυχίες της ζωής. Οι Χριστιανοί χρειάζεται να βρίσκονται σε εγρήγορση και να είναι προσεκτικοί, μένοντας άγρυπνοι μέχρι να φτάσει εκείνη η ημέρα.

29, 30. (α) Τι υπονοείται από την προειδοποίηση του Ιησού ότι εκείνοι που θα βρεθούν να κοιμούνται θα ντροπιαστούν με το να χάσουν τα “εξωτερικά τους ενδύματα”; (β) Ως τι προσδιορίζουν τα εξωτερικά ενδύματα αυτόν που τα φοράει; (γ) Πώς θα μπορούσε ένα άτομο να χάσει τα συμβολικά εξωτερικά του ενδύματα, και με ποιο αποτέλεσμα;

²⁹ Τι υπονοείται, όμως, από την προειδοποίηση ότι εκείνοι που θα βρεθούν να κοιμούνται θα ντροπιαστούν με το να χάσουν τα “εξωτερικά τους ενδύματα”; Στον αρχαίο Ισραήλ, όλοι οι ιερείς ή οι Λευίτες που ήταν στην υπηρεσία φρούρησης του ναού είχαν βαριά ευθύνη. Οι Ιουδαίοι σχολιαστές μάς λένε ότι αν έπιαναν κάποιον να κοιμάται ενώ είχε τέτοια υπηρεσία, μπορεί να του έβγαζαν τα ρούχα και να τα έκαιγαν, ώστε να ντροπιαστεί δημόσια.

³⁰ Εδώ ο Ιησούς προειδοποιεί ότι κάτι παρόμοιο μπορεί να συμβεί και σήμερα. Οι ιερείς και οι Λευίτες προσκίαζαν τους χρισμένους αδελφούς του Ιησού. (1 Πέτρου 2:9) Αλλά η προειδοποίηση του Ιησού εφαρμόζεται κατ’ επέκταση και στο μεγάλο πλήθος. Τα εξωτερικά ενδύματα που αναφέρονται εδώ προσδιορίζουν αυτόν που τα φοράει ως Χριστιανό Μάρτυρα του Ιεχωβά. (Παράβαλε Αποκάλυψη 3:18· 7:14.) Αν κάποιος επιτρέψει στις πιέσεις του κόσμου του Σατανά να τον αποκοιμίσουν ή να τον αδρανοποιήσουν, τότε είναι πιθανό να χάσει αυτά τα εξωτερικά ενδύματα—με άλλα λόγια, να χάσει την καθαρή του ταυτότητα ως Χριστιανός. Μια τέτοια κατάσταση θα ήταν επαίσχυντη. Θα έθετε κάποιον σε κίνδυνο να αποτύχει τελείως.

31. (α) Πώς τονίζει το εδάφιο Αποκάλυψη 16:16 ότι είναι ανάγκη να μείνουν άγρυπνοι οι Χριστιανοί; (β) Ποια εικασία έχουν κάνει μερικοί θρησκευτικοί ηγέτες σχετικά με τον Αρμαγεδδώνα;

³¹ Η ανάγκη να μείνουν άγρυπνοι οι Χριστιανοί γίνεται όλο και πιο επιτακτική καθώς πλησιάζει η εκπλήρωση του επόμενου εδαφίου της Αποκάλυψης: «Και [οι εκφράσεις που είναι εμπνευσμένες από δαίμονες] τους συγκέντρωσαν [τους επίγειους βασιλιάδες, ή άρχοντες] στον τόπο που ονομάζεται στην εβραϊκή Αρ-Μαγεδών». (Αποκάλυψη 16:16) Αυτό το όνομα, που συνήθως γράφεται Αρμαγεδδών, συναντάται μόνο μία φορά στη Γραφή. Αλλά έχει πυροδοτήσει τη φαντασία της ανθρωπότητας. Οι ηγέτες του κόσμου έχουν προειδοποιήσει για την πιθανότητα ενός πυρηνικού Αρμαγεδδώνα. Επίσης, ο Αρμαγεδδών έχει συσχετιστεί με την αρχαία πόλη Μεγιδδώ, μια τοποθεσία όπου έγιναν πολλές αποφασιστικές μάχες στους Βιβλικούς χρόνους, και γι’ αυτό μερικοί θρησκευτικοί ηγέτες έχουν κάνει την εικασία ότι ο τελικός πόλεμος στη γη θα λάβει χώρα σε εκείνη την περιορισμένη περιοχή. Ως προς αυτό, απέχουν πολύ από την αλήθεια.

32, 33. (α) Αντί να είναι κάποια κυριολεκτική τοποθεσία, τι αντιπροσωπεύει το όνομα Αρ-Μαγεδών, ή αλλιώς Αρμαγεδδών; (β) Ποιοι άλλοι Βιβλικοί όροι είναι παρόμοιοι ή σχετίζονται με τον όρο «Αρμαγεδδών»; (γ) Πότε θα είναι ο καιρός για να αδειάσει ο έβδομος άγγελος την τελευταία κούπα του θυμού του Θεού;

³² Το όνομα Αρ-Μαγεδών σημαίνει «Όρος της Μεγιδδώ». Αλλά αντί να είναι κάποια κυριολεκτική τοποθεσία, ο Αρ-Μαγεδών αντιπροσωπεύει την παγκόσμια κατάσταση στην οποία όλα τα έθνη συγκεντρώνονται εναντίον του Ιεχωβά Θεού και όπου αυτός πρόκειται τελικά να τα καταστρέψει. Η έκτασή του είναι παγγήινη. (Ιερεμίας 25:31-33· Δανιήλ 2:44) Πρόκειται για κάτι παρόμοιο με το «μεγάλο πατητήρι του θυμού του Θεού» και με την «κοιλάδα της απόφασης», ή αλλιώς την «κοιλάδα του Ιωσαφάτ», όπου συγκεντρώνονται τα έθνη για να τα εκτελέσει ο Ιεχωβά. (Αποκάλυψη 14:19· Ιωήλ 3:12, 14) Σχετίζεται επίσης με τη «γη του Ισραήλ» στην οποία καταστρέφονται τα σατανικά  στρατεύματα του Γωγ του Μαγώγ καθώς και με την τοποθεσία «ανάμεσα στη μεγάλη θάλασσα και στο άγιο βουνό του Κοσμήματος» όπου ο βασιλιάς του βορρά έρχεται «ως το τέλος του» στα χέρια του Μιχαήλ του μεγάλου άρχοντα.—Ιεζεκιήλ 38:16-18, 22, 23· Δανιήλ 11:45–12:1.

³³ Όταν τα έθνη θα έχουν οδηγηθεί σε αυτή την κατάσταση από την προπαγάνδα που μοιάζει με κόασμα και προέρχεται από τον Σατανά και τα επίγεια όργανά του, τότε θα είναι ο καιρός για να αδειάσει ο έβδομος άγγελος την τελευταία κούπα του θυμού του Θεού.

«Έχει Πραγματοποιηθεί!»

34. Πού αδειάζει ο έβδομος άγγελος την κούπα του, και ποια διακήρυξη βγαίνει «από το αγιαστήριο, από το θρόνο»;

³⁴ «Και ο έβδομος άδειασε την κούπα του στον αέρα. Τότε βγήκε μια δυνατή φωνή από το αγιαστήριο, από το θρόνο, η οποία έλεγε: “Έχει πραγματοποιηθεί!”»—Αποκάλυψη 16:17.

35. (α) Τι είναι “ο αέρας” του εδαφίου Αποκάλυψη 16:17; (β) Τι εκφράζει ο έβδομος άγγελος όταν αδειάζει την κούπα του στον αέρα;

³⁵ “Ο αέρας” είναι το τελευταίο μέσο διατήρησης της ζωής το οποίο πλήττεται. Αλλά αυτός δεν είναι ο φυσικός αέρας. Δεν υπάρχει τίποτα στο φυσικό αέρα που να τον κάνει να αξίζει τις δυσμενείς κρίσεις του Ιεχωβά, ακριβώς όπως δεν αξίζει και στη φυσική γη, στη θάλασσα, στις πηγές του γλυκού νερού ή στον ήλιο να υποστούν κρίση στα χέρια του Ιεχωβά. Απεναντίας, πρόκειται για τον «αέρα» για τον οποίο έκανε λόγο ο Παύλος όταν αποκάλεσε τον Σατανά «άρχοντα της εξουσίας του αέρα». (Εφεσίους 2:2) Είναι ο σατανικός “αέρας”  που αναπνέει σήμερα ο κόσμος, το πνεύμα, δηλαδή η επικρατούσα διανοητική διάθεση, που χαρακτηρίζει ολόκληρο το πονηρό σύστημα πραγμάτων του, ο σατανικός τρόπος σκέψης που διέπει κάθε πλευρά της ζωής έξω από την οργάνωση του Ιεχωβά. Άρα λοιπόν, όταν ο έβδομος άγγελος αδειάζει την κούπα του στον αέρα, εκφράζει την οργή του Θεού ενάντια στον Σατανά, στην οργάνωσή του και σε καθετί που υποκινεί την ανθρωπότητα να υποστηρίζει τον Σατανά περιφρονώντας την κυριαρχία του Ιεχωβά.

36. (α) Τι αποτελούν οι εφτά πληγές; (β) Τι υποδηλώνεται από τη διακήρυξη του Ιεχωβά: «Έχει πραγματοποιηθεί!»;

³⁶ Αυτή και οι προηγούμενες έξι πληγές απαρτίζουν το σύνολο των κρίσεων του Ιεχωβά εναντίον του Σατανά και του συστήματός του. Αποτελούν διακήρυξη καταστροφής για τον Σατανά και το σπέρμα του. Όταν αδειάζεται και αυτή η τελευταία κούπα, ο ίδιος ο Ιεχωβά διακηρύττει: «Έχει πραγματοποιηθεί!» Δεν υπάρχει τίποτα άλλο να λεχθεί. Όταν τα όσα περιέχουν οι κούπες του θυμού του Θεού θα έχουν γνωστοποιηθεί σε ικανοποιητικό βαθμό από την άποψη του Ιεχωβά, δεν θα υπάρξει καμιά καθυστέρηση εκ μέρους του όσον αφορά την εκτέλεση των κρίσεων που διακηρύχτηκαν από αυτά τα αγγέλματα.

37. Πώς περιγράφει ο Ιωάννης αυτά που λαβαίνουν χώρα μετά την έκχυση της έβδομης κούπας του θυμού του Θεού;

³⁷ Ο Ιωάννης συνεχίζει: «Και έγιναν αστραπές και φωνές και βροντές, και έγινε μεγάλος σεισμός τέτοιος που δεν είχε γίνει από τότε που υπήρξαν άνθρωποι στη γη, τόσο εκτεταμένος σεισμός, τόσο μεγάλος. Και η μεγάλη πόλη χωρίστηκε σε τρία μέρη, και οι πόλεις των εθνών έπεσαν· και η Βαβυλώνα η Μεγάλη ήρθε σε θύμηση ενώπιον του Θεού, για να της δώσει το ποτήρι με το κρασί του θυμού της οργής του. Και κάθε νησί έφυγε, και βουνά δεν βρέθηκαν. Και μεγάλο χαλάζι, του οποίου ο κάθε χαλαζόλιθος ζύγιζε περίπου ένα τάλαντο, έπεσε από τον ουρανό στους ανθρώπους, και οι άνθρωποι βλασφήμησαν τον Θεό εξαιτίας της πληγής του χαλαζιού, επειδή η πληγή του ήταν ασυνήθιστα μεγάλη».—Αποκάλυψη 16:18-21.

38. Τι συμβολίζει (α) ο «μεγάλος σεισμός»; (β) το γεγονός ότι «η μεγάλη πόλη», η Βαβυλώνα η Μεγάλη, χωρίζεται «σε τρία μέρη»; (γ) το γεγονός ότι «κάθε νησί έφυγε, και βουνά δεν βρέθηκαν»; (δ) “η πληγή του χαλαζιού”;

³⁸ Για μια ακόμα φορά, οι ενέργειες του Ιεχωβά στρέφονται καταφανώς προς την ανθρωπότητα, πράγμα που σηματοδοτείται από «αστραπές και φωνές και βροντές». (Παράβαλε Αποκάλυψη 4:5· 8:5.) Η ανθρωπότητα θα σειστεί με άνευ προηγουμένου τρόπο, σαν από ερημωτικό σεισμό. (Παράβαλε Ησαΐας 13:13· Ιωήλ 3:16.) Αυτός ο ισοπεδωτικός σεισμός θα συντρίψει τη «μεγάλη πόλη», τη Βαβυλώνα τη Μεγάλη, χωρίζοντάς την «σε τρία μέρη»—πράγμα που συμβολίζει την καταστροφή της σε ανεπανόρθωτο βαθμό. Επίσης, «οι πόλεις των εθνών» θα πέσουν. «Κάθε νησί» και τα «βουνά»—θεσμοί και οργανώσεις που φαίνονται τόσο μόνιμα σε αυτό το σύστημα—θα εξαφανιστούν. «Μεγάλο χαλάζι», πολύ μεγαλύτερο από εκείνο που έπληξε την Αίγυπτο στη διάρκεια της έβδομης πληγής, με την κάθε χαλαζόπετρα να ζυγίζει ένα τάλαντο περίπου, θα χτυπήσει με οδυνηρό τρόπο την ανθρωπότητα. d (Έξοδος 9:22-26) Αυτή η καταιγίδα στερεοποιημένου νερού, που θα επέλθει ως τιμωρία, πιθανόν να εξεικονίζει τις ασυνήθιστα βαριές προφορικές εκφράσεις των κρίσεων του Ιεχωβά που σηματοδοτούν το ποθητό τέλος αυτού του συστήματος πραγμάτων! Επίσης, ο Ιεχωβά θα μπορούσε κάλλιστα να χρησιμοποιήσει χαλάζι με κυριολεκτικό τρόπο στο καταστροφικό του έργο.—Ιώβ 38:22, 23.

39. Παρά την έκχυση των εφτά πληγών, ποια πορεία ενέργειας θα ακολουθήσει η πλειονότητα του ανθρωπίνου γένους;

³⁹ Συνεπώς, ο κόσμος του Σατανά θα αντιμετωπίσει τη δίκαιη κρίση του Ιεχωβά. Μέχρι το τέλος, η πλειονότητα του ανθρωπίνου γένους θα συνεχίσει να αψηφά και να βλασφημεί τον Θεό. Όπως συνέβη και με τον Φαραώ της αρχαιότητας, η καρδιά τους δεν θα απαλυνθεί από τις επανειλημμένες πληγές ή από την τελική θανατηφόρα κλιμάκωση αυτών των πληγών. (Έξοδος 11:9, 10) Δεν θα συμβούν μεγάλες αλλαγές της τελευταίας στιγμής στις καρδιές των ανθρώπων. Με την τελευταία τους πνοή, θα καταφέρονται ενάντια στον Θεό που διακηρύττει: «Θα γνωρίσουν εξάπαντος ότι εγώ είμαι ο Ιεχωβά». (Ιεζεκιήλ 38:23) Ωστόσο, η κυριαρχία του Ιεχωβά Θεού του Παντοδύναμου θα έχει δικαιωθεί.

[Υποσημειώσεις]

[Ερωτήσεις Μελέτης]

[Πλαίσιο στη σελίδα 221]

«Στη Γη»

Η τάξη του Ιωάννη έχει κάνει δημόσια γνωστή την οργή του Ιεχωβά ενάντια «στη γη» με δηλώσεις όπως οι ακόλουθες:

«Κατόπιν προσπαθειών ολοκλήρων εκατονταετηρίδων, αι πολιτικαί μερίδες απέδειξαν την ανεπάρκειαν αυτών όπως αντιμετωπίσωσι τας παρούσας καταστάσεις και λύσωσι τα περίπλοκα προβλήματα. Πολιτικοί και οικονομολόγοι, μελετώντες μετ’ επιμελείας το ζήτημα εύρον ότι δεν είναι ικανοί να πράξωσιν ουδέν».—Εκατομμύρια Ζώντων Ήδη Ουδέποτε θα Αποθάνωσιν, 1920, σελίδα 54.

«Δεν υπάρχει κυβέρνησις επί της γης ικανοποιούσα οιανδήποτε [λογική μερίδα] του κόσμου. Πολλά έθνη διοικούνται δικτατορικώς. Ολόκληρος ο κόσμος είναι κυριολεκτικώς χρεωκοπημένος».—Η Επιθυμητή Κυβέρνησις, 1924, σελίδα 5.

«Το να συντελεσθή έτσι το παρόν σύστημα πραγμάτων είναι ο μόνος τρόπος ν’ απαλλαγή ο κόσμος από το κακό και να δοθή τόπος για την επικράτησι της ειρήνης και της δικαιοσύνης».—«Τούτο το Ευαγγέλιον της Βασιλείας», 1955, σελίδα 24.

«Το παρόν παγκόσμιο κατασκεύασμα διακρίνεται από την αύξηση της αμαρτίας, της αδικίας και ανταρσίας κατά του Θεού και του θελήματός του. . . . Δεν επιδέχεται διόρθωση. Γι’ αυτό, πρέπει να παρέλθει!»—Η Σκοπιά 15 Νοεμβρίου 1981 (15 Μαρτίου 1982, στην ελληνική), σελίδα 6.

[Πλαίσιο στη σελίδα 223]

«Στη Θάλασσα»

Οι ακόλουθες είναι μόνο λίγες από τις δηλώσεις που δημοσιεύτηκαν στο διάβα των ετών από την τάξη του Ιωάννη και οι οποίες διακήρυτταν την οργή του Θεού ενάντια στην ταραγμένη, στασιαστική «θάλασσα» της ασεβούς ανθρωπότητας που είναι αποξενωμένη από τον Ιεχωβά:

«Η ιστορία παντός έθνους δεικνύει ότι υπήρξεν αγών μεταξύ των τάξεων. Οι ολίγοι ήσαν εναντίον των πολλών. . . . Οι αγώνες ούτοι έσχον ως αποτέλεσμα πολλάς επαναστάσεις, μεγάλα παθήματα και πολλήν αιματοχυσίαν».—Κυβέρνησις, 1928, σελίδα 268.

Στο νέο κόσμο, «η συμβολική “θάλασσα” των ανησύχων, στασιαστικών, ασεβών ανθρώπων, μέσ’ από την οποία ανήλθε το συμβολικό θηρίον πριν από πολύν καιρό για να χρησιμοποιηθή από τον Διάβολο θα έχη εκλείψει».—Η Σκοπιά 15 Σεπτεμβρίου 1967, σελίδα 567 (1 Δεκεμβρίου 1967, σελίδα 729, στην ελληνική).

«Η παρούσα ανθρώπινη κοινωνία είναι πνευματικώς ασθενής και μολυσμένη. Κανείς από μας δεν μπορεί να την σώση, διότι ο Λόγος του Θεού δείχνει ότι είναι ετοιμοθάνατη».—Αληθινή Ειρήνη και Ασφάλεια—Από Ποια Πηγή;, 1975, σελίδα 131.

[Πλαίσιο στη σελίδα 224]

«Στους Ποταμούς και στις Πηγές»

Η τρίτη πληγή έχει εκθέσει “τους ποταμούς και τις πηγές των νερών” με δηλώσεις όπως οι ακόλουθες:

«Ο κλήρος, όστις έχει την αξίωσιν ότι εκπροσωπεί τας διδασκαλίας του [Χριστού], ηγίασε τον πόλεμον, και μεγάλως αγάλλεται οσάκις παρέχεται αυτώ η ευκαιρία να επιδεικνύη τας εικόνας του και τους ανδριάντας του παραπλεύρως των ανδριάντων των αιμοχαρών ηρώων».—Η Σκοπιά 15 Σεπτεμβρίου 1924, σελίδα 275 (1 Οκτωβρίου 1924, σελίδα 291, στην ελληνική).

«Ο πνευματισμός είναι θεμελιωμένος σ’ ένα μεγάλο ψεύδος, το ψεύδος της επιβιώσεως μετά θάνατον και της αθανασίας της ανθρωπίνης ψυχής».—Η Σκοπιά 15 Δεκεμβρίου 1955, σελίδα 380.

“Οι ανθρώπινες φιλοσοφίες, οι πολιτικοί θεωριολόγοι, οι κοινωνικοί οργανωταί, οι οικονομικοί σύμβουλοι και οι συνήγοροι των θρησκευτικών παραδόσεων είχαν ως αποτέλεσμα όχι την πραγματική ζωοπάροχη αναψυχή . . . Τα ύδατα αυτού του είδους ωδήγησαν μάλιστα εκείνους που πίνουν στην παραβίασι του νόμου του Δημιουργού σχετικά με την ιερότητα του αίματος και στη συμμετοχή σε θρησκευτικούς διωγμούς”.—Απόφαση που υιοθετήθηκε στη Διεθνή Συνέλευση «Αιώνιον Ευαγγέλιον», 1963.

«Εκείνο που αναμένεται από τον ίδιο τον άνθρωπο δεν είναι η επιστημονική σωτηρία, αλλ’ η καταστροφή της ανθρωπίνης φυλής. . . . Δεν μπορούμε ν’ αποβλέπωμε σε όλους τους ψυχολόγους και ψυχιάτρους του κόσμου για ν’ αλλάξουν τη νοοτροπία του ανθρωπίνου γένους . . . Δεν μπορούμε να στηριχθούμε σε καμμιά διεθνή αστυνομική δύναμι που να είναι αρκετά ισχυρή . . . ώστε να κάμη . . . αυτή τη γη ένα ασφαλή τόπο στον οποίο να ζουν [οι άνθρωποι]».—Η Σκοπιά 15 Ιανουαρίου 1971, σελίδα 42.

[Πλαίσιο στη σελίδα 225]

«Στον Ήλιο»

Καθώς ο “ήλιος” της ανθρώπινης διακυβέρνησης έχει «κάψει» την ανθρωπότητα στη διάρκεια της ημέρας του Κυρίου, η τάξη του Ιωάννη, με δηλώσεις όπως οι ακόλουθες, έχει στρέψει την προσοχή σε αυτά που συμβαίνουν:

«Σήμερα ο Χίτλερ και ο Μουσολίνι, οι δεσποτικοί δικτάτορες, απειλούν την ειρήνη ολόκληρου του κόσμου, και στον αγώνα τους να καταστρέψουν την ελευθερία έχουν την πλήρη υποστήριξη της Ρωμαιοκαθολικής Ιεραρχίας».—Φασισμός ή Ελευθερία (Fascism or Freedom), 1939, σελίδα 12.

«Σε όλη την ιστορία η πολιτική που ακολουθήθηκε από ανθρωπίνους δικτάτορας υπήρξε, Κυβέρνα ή κατάστρεφε! Αλλά ο κανονισμός τώρα που θα εφαρμοσθή σε όλη τη γη από τον εγκατεστημένο Βασιλέα του Θεού, τον Ιησού Χριστό, είναι, Κυβερνηθήτε ή καταστραφήτε».—Η Σκοπιά 15 Φεβρουαρίου 1962, σελίδα 110.

«Από το 1945, πάνω από 25 εκατομμύρια άτομα έχουν φονευθή σε 150 περίπου πολέμους που έγιναν σ’ όλη τη γη».—Η Σκοπιά 15 Ιανουαρίου 1980, σελίδα 6 (15 Απριλίου 1980, σελίδες 6, 7, στην ελληνική).

«Τα έθνη γύρω στον κόσμο . . . λίγο ενδιαφέρονται για τη διεθνή ευθύνη ή για τους κανόνες διαγωγής. Για να πετύχουν το σκοπό τους, μερικά έθνη αισθάνονται απόλυτα δικαιολογημένα να χρησιμοποιήσουν οποιαδήποτε μέσα που θεωρούν απαραίτητα—σφαγιασμούς, δολοφονίες, αεροπειρατίες, βομβαρδισμούς, κλπ. . . . Πόσο καιρό τα έθνη θα υπομένουν μεταξύ τους μια τέτοια παράλογη και ανεύθυνη συμπεριφορά;»—Η Σκοπιά 15 Φεβρουαρίου 1985 (15 Ιουνίου 1985, στην ελληνική), σελίδα 4.

[Πλαίσιο στη σελίδα 227]

«Στο Θρόνο του Θηρίου»

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν εκθέσει το θρόνο του θηρίου και έχουν κάνει δημόσια γνωστή την καταδίκη του Ιεχωβά εναντίον του με δηλώσεις όπως οι ακόλουθες:

«Οι άρχοντες και οι πολιτικοί ηγέται των εθνών επηρεάζονται από κακεντρεχείς υπερανθρώπινες δυνάμεις, οι οποίες τους παρασύρουν χωρίς αντίστασι σε μια πορεία αυτοκτονίας προς την αποφασιστική σύρραξι του Αρμαγεδδώνος».—Μετά τον Αρμαγεδδώνα—Ο Νέος Κόσμος του Θεού, 1954, σελίδα 8.

«Το “θηρίον” της αντιθεοκρατικής ανθρωπίνης κυβερνήσεως απέκτησε τη δύναμι, την εξουσία και τον θρόνο του από τον Δράκοντα. Πρέπει, λοιπόν, να ενεργή σύμφωνα μ’ αυτή τη γραμμή, τη γραμμή του Δράκοντος».—Μετά τον Αρμαγεδδώνα—Ο Νέος Κόσμος του Θεού, 1954, σελίδα 15.

«Τα έθνη . . . παίρνουν κατ’ ανάγκην θέσι . . . με το μέρος του μεγαλυτέρου Αντιπάλου του Θεού, του Σατανά ή Διαβόλου».—Απόφαση που υιοθετήθηκε στη Διεθνή Συνέλευση «Θεία Νίκη», 1973.

[Πλαίσιο στη σελίδα 229]

«Το Νερό του Στέρεψε»

Ακόμα και τώρα, σε πολλά μέρη η υποστήριξη προς τη Βαβυλωνιακή θρησκεία στερεύει, πράγμα που αποτελεί ένδειξη του τι θα συμβεί όταν επιτεθούν “οι βασιλιάδες από την ανατολή του ήλιου”.

«Μια πανεθνική έρευνα αποκάλυψε ότι το 75 τοις εκατό του πληθυσμού των αστικών περιοχών [της Ταϋλάνδης] δεν πηγαίνουν καθόλου στους Βουδιστικούς ναούς για να ακούσουν το κήρυγμα, ενώ στην επαρχία ο αριθμός εκείνων που επισκέπτονται τους ναούς μειώνεται σταθερά και έχει φτάσει γύρω στο πενήντα τοις εκατό».—Μπανγκόκ Ποστ (Bangkok Post), 7 Σεπτεμβρίου 1987, σελίδα 4.

«Η γοητεία έχει χαθεί από τον Ταοϊσμό στη χώρα όπου ιδρύθηκε πριν από δύο χιλιάδες χρόνια περίπου [την Κίνα]. . . . Τα μέλη του ιερατείου, έχοντας αποστερηθεί τις μαγικές επινοήσεις με τις οποίες αυτοί και οι προκάτοχοί τους προσέλκυαν πλήθη οπαδών, διαπιστώνουν ότι δεν έχουν διαδόχους και αντιμετωπίζουν την ουσιαστική εξαφάνιση του Ταοϊσμού ως οργανωμένης θρησκείας στην ενδοχώρα».—Δι Ατλάντα Τζέρναλ εντ Κονστιτιούσιον (The Atlanta Journal and Constitution), 12 Σεπτεμβρίου 1982, σελίδα 36-Α.

«Η Ιαπωνία . . . έχει έναν από τους μεγαλύτερους αριθμούς ξένων ιεραποστόλων στον κόσμο, σχεδόν 5.200, και όμως . . . λιγότερο από το 1% του πληθυσμού είναι Χριστιανοί. . . . Κάποιος Φραγκισκανός ιερέας που εργάζεται εδώ από τη δεκαετία του 1950 . . . πιστεύει ότι “η εποχή των ξένων ιεραποστόλων στην Ιαπωνία έχει τελειώσει”».—Δε Γουόλ Στριτ Τζέρναλ (The Wall Street Journal), 9 Ιουλίου 1986, σελίδα 1.

Στην Αγγλία, στη διάρκεια των περασμένων τριών δεκαετιών, «σχεδόν 2.000 από τις 16.000 Αγγλικανικές εκκλησίες έχουν κλείσει επειδή δεν χρησιμοποιούνται πια. Σε αυτή τη χώρα, ο αριθμός των εκκλησιαζομένων έχει πέσει στα χαμηλότερα επίπεδα ανάμεσα στις χώρες που δηλώνουν ότι είναι Χριστιανικές. . . . “Η Αγγλία δεν είναι πια Χριστιανική χώρα”, είπε [ο Επίσκοπος του Ντέραμ]».—Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times), 11 Μαΐου 1987, σελίδα Α4.

 [Εικόνα στη σελίδα 222]

Οι πρώτες τέσσερις κούπες του θυμού του Θεού φέρνουν πληγές παρόμοιες με εκείνες που προκαλούνται από τα πρώτα τέσσερα σαλπίσματα

[Εικόνα στη σελίδα 226]

Η πέμπτη κούπα αποκαλύπτει ότι ο θρόνος του θηρίου είναι η εξουσία που έχει δώσει ο Σατανάς στο θηρίο

[Εικόνες στη σελίδα 231]

Η δαιμονική προπαγάνδα συγκεντρώνει τους άρχοντες της γης στην κρίσιμη κατάσταση, στον Αρμαγεδδώνα, όπου οι κρίσεις του Ιεχωβά θα εκχυθούν πάνω τους

[Εικόνα στη σελίδα 233]

Αυτοί που υποκινούνται από το μολυσμένο «αέρα» του Σατανά πρέπει να υποστούν την εκτέλεση των δίκαιων κρίσεων του Ιεχωβά