Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μετάβαση στον πίνακα περιεχομένων

Ισραήλ και Ιορδανία

Ισραήλ και Ιορδανία

Ισραήλ και Ιορδανία

Η γη στην οποία βρίσκονται τώρα τα σύγχρονα έθνη του Ισραήλ και της Ιορδανίας, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Αυτό συμβαίνει επειδή οι περισσότεροι από τους ανθρώπους, για τους οποίους μίλησε η Βίβλος, έζησαν εδώ, και τα γεγονότα στα οποία αυτοί περιλαμβάνονταν συνέβηκαν εδώ. Το ενδιαφέρον μας όμως δεν περιορίζεται μόνο στο τι συνέβη στους αρχαίους δούλους του Ιεχωβά που έζησαν σ’ αυτή τη γη· ενδιαφερόμαστε, επίσης, για τις δραστηριότητες των συγχρόνων Μαρτύρων του Ιεχωβά. Ποια ήταν η κατάσταση σ’ αυτή τη γη και στο λαό της στα έτη που μεσολάβησαν αφ’ ότου ο Ιησούς Χριστός και οι απόστολοι περπάτησαν και δίδαξαν εδώ;

Από τις μέρες του Ιησού και έπειτα, η γη ήταν κάτω από Ρωμαϊκό έλεγχο, και ονομαζόταν Παλαιστίνη *. Ως αποτέλεσμα των συγκρούσεων με τους Ρωμαίους, οι περισσότεροι Ιουδαίοι έφυγαν από την Παλαιστίνη στις αρχές του δεύτερου αιώνα. Η γη, όμως, παρέμεινε σαν ένα τμήμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, μέχρι το 600 μ.Χ., και οι περισσότεροι κάτοικοί της ισχυρίζονταν ότι ήταν Χριστιανοί. Τότε οι Άραβες κατέλαβαν την Παλαιστίνη, και η γη περιήλθε στη Μουσουλμανική κυριαρχία.

Τελικά, στις αρχές του 1096, οργανώθηκαν οι σταυροφορίες από λεγόμενους Χριστιανούς που ξεκίνησαν από την Ευρώπη για να πάρουν τη γη από τους «απίστους». Σ’ εκείνη την πρώτη σταυροφορία, η Ιερουσαλήμ κυριεύθηκε το 1099. Εν τούτοις, ο Μουσουλμάνος χαλίφης Σαλαντίν πήρε το 1187 πίσω την πόλη από τους «Χριστιανούς». Ακολούθησαν και άλλες σταυροφορίες, και η χώρα ποτίστηκε με αίμα, όταν βάρβαρες θηριωδίες και ωμότητες γίνονταν σε βάρος αναρίθμητων χιλιάδων, καθώς Μουσουλμάνοι και λεγόμενοι Χριστιανοί πολεμούσαν να αποκτήσουν τον έλεγχο της Παλαιστίνης.

Το 1517, οι Οθωμανοί Τούρκοι κατέκτησαν την Παλαιστίνη και την κράτησαν για 400 χρόνια. Προς το τέλος της δεκαετίας του 1800, οι Ιουδαίοι άρχισαν να μεταναστεύουν από την Ευρώπη στην Παλαιστίνη. Το 1914, από τον συνολικό πληθυσμό των σχεδόν 700.000, γύρω στις 85.000 ήταν Ιουδαίοι. Έπειτα, το 1917, κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, οι Βρετανικές δυνάμεις με τον στρατηγό Άλλενμπυ νίκησαν τους Τούρκους και έβαλαν τέλος στη μακρά τους κυριαρχία στη Παλαιστίνη.

Τα χρόνια που ακολούθησαν τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, δημιουργήθηκε ένα νέο πολιτικό κράτος ανατολικά του Ιορδάνη. Ονομάσθηκε το Χασιμιτικό Βασίλειο ή Υπεριορδανία και πιο πρόσφατα έγινε γνωστό ως Χασιμιτικό Βασίλειο της Ιορδανίας. Αλλά το μεγαλύτερο μέρος της Παλαιστίνης ήταν προτεκτοράτο της Βρετανίας. Στις 14 Μαΐου του 1948, όμως, ήλθε σε ύπαρξη το νέο έθνος του Ισραήλ και την επόμενη μέρα ξέσπασε πόλεμος ανάμεσα στο Ισραήλ και στα γύρω Αραβικά έθνη. Σ’ αυτό τον πόλεμο, το μεγαλύτερο μέρος της Παλαιστίνης δυτικά από τον Ιορδάνη ποταμό περιήλθε στον έλεγχο του Ισραήλ, αν και γύρω στα 5.607 τετραγωνικά χιλιόμετρα (2.165 τετρ. μίλ.) αυτής της περιοχής έγιναν μέρος της Ιορδανίας.

Ιουδαίοι πρόσφυγες συνέχισαν να έρχονται στο Ισραήλ απ’ όλο τον κόσμο. Το 1951 είχαν φθάσει πάνω από 600.000 στη χώρα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 ζούσαν στο Ισραήλ πάνω από 3.000.000 Ιουδαίοι, και αποτελούσαν την πλειονότητα του πληθυσμού. Έτσι, αυτό που πριν από λίγα χρόνια ήταν μια αραιοκατοικημένη και παραμελημένη γωνιά της γης έγινε μια υπεραναπτυγμένη και πολύ καρποφόρα περιοχή.

Μεγάλες πόλεις και διάφορες βιομηχανίες έχουν μεταβάλει το Ισραήλ σε μια σύγχρονη κοινότητα, παρά τα παλιά απομεινάρια που στέκουν σαν ενάντια απόδειξη έξω από τις σύγχρονες πόλεις. Στα χωριά μπορεί να δει κανείς ακόμα σκηνές που θυμίζουν τις μέρες της Βίβλου, όπως γυναίκες να μεταφέρουν στάμνες και άλλα αγαθά με τα χέρια τους, γαϊδουράκια να μεταφέρουν προϊόντα στην αγορά, να αγοράζονται και να πουλιούνται καμήλες, να κουρεύονται γίδια για το μαύρο μαλλί τους, νεαροί ταύροι να πατούν τα σιτηρά για να τ’ αλωνίσουν ή να τραβούν το μονό άροτρο. Είναι μια χώρα αντιθέσεων, όπου το παλιό συναντά το καινούργιο και η Ανατολή συναντά την Δύση.

Ο Ορθόδοξος Ιουδαϊσμός επανήλθε και, σε μεγάλο βαθμό, ελέγχει τον τρόπο ζωής του σύγχρονου έθνους, ακριβώς όπως ο Ιουδαϊσμός στις μέρες του Ιησού. Τούτο συμβαίνει μέσω των θρησκευτικών ηγετών του και με διάφορους συνασπισμούς. Αλλά οι αληθινοί Μάρτυρες του Θεού, έχουν, επίσης, επανεμφανισθεί σ’ αυτή τη χώρα στους σύγχρονους καιρούς. Πώς άρχισαν τις δραστηριότητές τους; Τι καρπό έφεραν αυτές;

ΡΑΜΑΛΛΑΧ –– ΕΚΕΙ ΟΠΟΥ ΕΓΙΝΕ Η ΑΡΧΗ

Ο πρώτος πρόεδρος της Εταιρίας Σκοπιά, Κάρολος Τ. Ρώσσελ, επισκέφθηκε την Παλαιστίνη το 1891 στα πλαίσια μιας εκτεταμένης περιοδείας ανά τον κόσμο. Αλλά, προφανώς, οι πρώτοι σπόροι της βιβλικής αλήθειας που θα ρίζωναν στη χώρα σπάρθηκαν το 1913. Εκείνο το έτος πριν από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ένας νεαρός ενδιαφερόμενος έφυγε από τη Νέα Υόρκη για την γενέτειρα πόλη της οικογένειάς του, τη Ραμαλλάχ, που βρίσκεται περίπου 16 χιλιόμετρα (10 μίλ.) βόρεια της Ιερουσαλήμ. Η Ραμαλλάχ βρίσκεται κοντά στα ερείπια της αρχαίας πόλεως Βαιθήλ, μιας από τις πόλεις που αναφέρεται συχνότερα στη Βίβλο.

Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι, προτού αυτός ο νεαρός, ο Χάννα Χεκμί, αφήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες, ανησυχούσε για τον ερχομό του πολέμου και για το γεγονός ότι αυτό θα τον έβαζε σε δυσκολίες. Επαληθεύοντας την ανησυχία, ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ξέσπασε το επόμενο έτος, και η Τουρκική κυβέρνηση που έλεγχε την περιοχή, άρχισε αμέσως να στρατολογεί τους νέους άνδρες. Ο Χάννα επέστρεψε στη Νέα Υόρκη, φεύγοντας με πλοίο από το λιμάνι της Χάιφα. Άφησε όμως μια πλήρη σειρά «Γραφικών Μελετών» στο σπίτι της οικογενείας Καντούρα, όπου έμενε, στη Ραμαλλάχ.

Μετά τον πόλεμο, έξι νεαροί Άραβες Μάρτυρες, που ήταν συνδεδεμένοι με την εκκλησία του Μπρούκλυν στη Ν. Υόρκη, επέστρεψαν στην γενέτειρά τους πόλη Ραμαλλάχ. Έτσι οργανώθηκε μια εκκλησία εκεί το 1920. Εκείνο το έτος τους επισκέφθηκε ο δεύτερος πρόεδρος της Εταιρίας, Ι. Φ. Ρόδερφορδ. Ιδρύθηκε ένα γραφείο τμήματος, και κατά τη διάρκεια της επισκέψεώς του ο αδελφός Ρόδερφορδ έδωσε δημόσιες διαλέξεις στο Δημαρχείο της Ραμαλλάχ. Μίλησε, επίσης, σ’ ένα αρκετά μεγάλο πλήθος στην Ιερουσαλήμ.

Στην αρχή, οι νεαροί Άραβες Μάρτυρες δεν οργάνωσαν το κήρυγμα από σπίτι σε σπίτι. Αλλ’ ήταν θερμοί στην επίδοση μαρτυρίας στους άλλους· επισκέπτονταν φίλους και γνωστούς, και μιλούσαν στα καφενεία όπου μαζεύονταν οι άνδρες να συζητήσουν τα γεγονότα της ημέρας. Με τον καιρό, συνάντησαν τους Καντούρας και ενθάρρυναν τον πατέρα της οικογένειας να διαβάσει τα βιβλία που ο νεαρός Χάννα του είχε αφήσει πριν γυρίσει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο κ. Καντούρα έγινε δραστήριος αδελφός στην εκκλησία και, με τη σειρά του, προσέλκυσε ως ενδιαφερόμενο έναν συγγενή του, κάποιον κύριο Σάαχ. Τέσσερις από τις εγγονές του αδελφού Σάαχ έγιναν ολοχρόνιοι σκαπανείς, και άλλοι στην οικογένειά του έγιναν επίσης Μάρτυρες.

Ένας άλλος γείτονας του αδελφού Καντούρα, ο Αουάντ Φαραμάντ, ανταποκρίθηκε στα αγαθά νέα. Ο Αουάντ και η σύζυγός του εργάστηκαν για πολλά χρόνια πιστά στην υπηρεσία της Βασιλείας. Η κόρη τους υπηρέτησε σαν ειδική σκαπανεύς, και το σπίτι τους χρησιμοποιήθηκε για πολλά χρόνια για όλες τις συναθροίσεις της εκκλησίας. Στις αρχές της δεκαετίας του 1920, η Εκκλησία της Ραμαλλάχ έφθασε γύρω στους 12 ευαγγελιζομένους, όλοι άνδρες.

Από τη Ραμαλλάχ ο μικρός όμιλος των αδελφών οργάνωνε εκστρατείες μαρτυρίας στην γύρω περιοχή. Πήγαν στην Ιερουσαλήμ, στη Ναζαρέτ, στη Χάιφα και σε πολλά άλλα μέρη, κηρύττοντας την αλήθεια στην ίδια περιοχή, την οποία είχαν καλύψει ο Ιησούς και οι απόστολοί του στην αρχαιότητα. Έχοντας πολύ λίγα βιβλικά έντυπα στην Αραβική, οι αδελφοί πήραν την πρωτοβουλία και δημοσίευσαν στην αραβική γλώσσα ένα φυλλάδιο που εξηγούσε βασικές βιβλικές αλήθειες. Αργότερα, τους διευκρινίσθηκε ότι πριν δημοσιεύσουν τέτοιο υλικό, θάπρεπε να ελέγχεται αυτό πρώτα από τα κεντρικά γραφεία του Μπρούκλυν· αλλά το φυλλάδιο έφερε καρπό.

Ένα φυλλάδιο που είχε διατεθεί στη Χάιφα βρέθηκε τυχαία στα χέρια ενός ενδιαφερόμενου από τη Βηρυτό του Λιβάνου, που επισκεπτόταν τη Χάιφα. Αυτός έγραψε στους αδελφούς στη Ραμαλλάχ και έγιναν διευθετήσεις να παρακολουθήσει το ενδιαφέρον του στο Λίβανο ο αδελφός Μισέλ Αμπούντ. Έτσι, πέτυχαν οι δραστήριες προσπάθειες των αδελφών να διαδώσουν την πίστη τους.

Το μόνο Αραβικό βοήθημα μελέτης εκείνων των αρχικών Μαρτύρων ήταν «Το Σχέδιο των Αιώνων.» Εν τούτοις, εκείνα τα χρόνια, ο κινηματογράφος της Εταιρίας Σκοπιά, παρουσίασε με Αραβικά σχόλια την παραγωγή από διαφάνειες και ήχο, το «Φωτόδραμα της Δημιουργίας», σε μεγάλα ακροατήρια στην Παλαιστίνη. Μερικοί αδελφοί από τη Νέα Υόρκη έφεραν την ταινία στη Μέση Ανατολή, όπου χρησιμοποιήθηκε με πετυχημένο τρόπο. Πολλά Αραβικά αντίτυπα του «Βιβλίου του Φωτοδράματος», ένα βιβλίο που περιείχε εικόνες με περίληψη της αφηγήσεως, ήρθαν στα χέρια των ανθρώπων σ’ όλη τη χώρα.

Εκείνες τις μέρες, η διάβαση των συνόρων ήταν δύσκολη. Αλλά, κατά περιστάσεις, οι αδελφοί από τη Ραμαλλάχ ταξίδευαν στη Βηρυτό και στην Τρίπολη του Λιβάνου για να παρακολουθήσουν συνελεύσεις και να συναναστραφούν με άλλους Μάρτυρες.

Γύρω στο 1924 η «Σκοπιά» εκδιδόταν στην Αραβική, και μελετούσαν το περιοδικό στις συναθροίσεις που γίνονταν σε ιδιωτικά σπίτια. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, η προμήθεια περιοδικών «Σκοπιά» σταμάτησε, αλλ’ οι συναθροίσεις συνεχίζονταν με τη χρήση των εκδόσεων που είχαν ήδη στα χέρια τους.

ΕΝΑ ΑΛΛΟ ΣΤΗΡΙΓΜΑ—Η ΧΑΪΦΑ

Εάν κοιτάξετε το χάρτη του Ισραήλ, θα προσέξετε το σημείο, όπου η οροσειρά του Καρμήλου προεξέχει μέσα στη Μεσόγειο θάλασσα, σχηματίζοντας μια χτυπητή αντίθεση με την κατά τα άλλα ευθεία παραλία. Σ’ αυτό ακριβώς το σημείο, βρίσκεται η Χάιφα. Χωρίς να το γνωρίζουν οι αδελφοί της Ραμαλλάχ, ένας μικρός όμιλος είχε αρχίσει να οικοδομείται εδώ στα μέσα της δεκαετίας του 1930. Τούτο ήταν το αποτέλεσμα της μαρτυρίας του αδελφού Ντέηβιντ Φαρτζίνι, που τον μετέθεσε προσωρινά στη Χάιφα από την Αίγυπτο η σιδηροδρομική εταιρία στην οποία εργαζόταν.

Ο Ντέηβιντ νοίκιασε ένα δωμάτιο στη Χάιφα από τον Ιμπραήμ Σεχαντί, έναν φλογερό Καθολικό. Φυσικά, το θέμα της θρησκείας ήλθε στο προσκήνιο στις συζητήσεις τους, και ο αδελφός Φαρτζίνι αμέσως του ανέπτυξε πόσο εσφαλμένα είναι ορισμένα εκκλησιαστικά δόγματα και ενέργειες. Η πρώτη συζήτηση ήταν τόσο ενδιαφέρουσα, ώστε ο Ιμπραήμ παρέμεινε στο σπίτι για να συζητήσει, αντί να παρακολουθήσει την τακτική εκκλησιαστική λειτουργία όπως συνήθιζε. Αυτός πήρε να διαβάσει έντυπα στην Αραβική. Από τότε κι έπειτα γίνονταν Γραφικές συζητήσεις κάθε μέρα, και η μελέτη της Βίβλου συνεχιζόταν μέχρι τα μεσάνυκτα, τη μια νύχτα μετά την άλλη.

Ο πρώτος τον οποίο πλησίασε ο Ιμπραήμ με τη νέα του πίστη ήταν ο αδελφός του Αταλλάχ. Παρότι απρόθυμος γιατί αγαπούσε τη θρησκευτική παράδοση, τελικά ερεύνησε. Επειδή είχε προβλήματα με την κακή του όραση, ο Αταλλάχ πήρε μια Βίβλο με μεγάλα στοιχεία σε τιμή «φιλική» και άρχισε να ερευνά μόνος του για όσα του είχε πει ο αδελφός του. Άρχισε να βλέπει ότι αυτή ήταν η αλήθεια. Το κεφάλαιο 23 του Ματθαίου του έκανε ιδιαίτερη εντύπωση, καθώς πρόσεξε πως όσα λέγονται εκεί εφαρμόζονται στον κλήρο με τον οποίο αυτός ήταν συνταυτισμένος.

Στον ορισμένο καιρό, ο Ντέηβιντ Φαρτζίνι τέλειωσε την εργασία του στη Χάιφα και επέστρεψε στην Αίγυπτο, αφήνοντας τον Ιμπραήμ και τον Αταλλάχ μόνους τους. Πίεση και εναντίωση άρχισε να εγείρεται εναντίον τους λόγω της παρρησίας τους στο να επικρίνουν την εκκλησία. Ο Ιμπραήμ ήταν διανομέας κηροζίνης και σ’ οποιοδήποτε σπίτι έμπαινε κι έβλεπε θρησκευτικά είδωλα ή εικόνες, έγραφε μια γραφική περικοπή κατευθείαν πάνω στην εικόνα. Έπειτα έλεγε στην οικοδέσποινα να κοιτάξει ο σύζυγός της το εδάφιο όταν θα γύριζε από τη δουλειά. Ούτε και στις δικές τους οικογένειες ήταν πολύ διακριτικοί οι αδελφοί, και αυτό αύξησε την εναντίωση που αντιμετώπιζαν.

Για παράδειγμα, ο Αταλλάχ μπήκε μια μέρα στο σπίτι του μ’ ένα σφυρί και έσπασε κάθε εικόνα που συνάντησε μπροστά του. Το έκανε αυτό χωρίς εξήγηση ή προειδοποίηση, προς μεγάλη κατάπληξη της συζύγου και των μικρών παιδιών του, που απλώς έστεκαν βουβοί παρακολουθώντας το έργο του. Εν τούτοις, μερικά από τα παιδιά του ήρθαν στην αλήθεια, και σήμερα εγγόνια του είναι δραστήριοι Μάρτυρες.

Όταν ήλθε ο καιρός να χριστεί η κόρη του Ιμπραήμ στην εκκλησία, αυτός πήρε το καλό φόρεμα που της είχαν φτιάξει και το έκρυψε στη σοφίτα. Οι μοναχές, οι ιερείς ακόμη και ο επίσκοπος το πληροφορήθηκαν. Έτσι, την επόμενη Κυριακή το πρωί, ο ίδιος ο επίσκοπος κήρυξε να μην αγοράζει κανείς από τον Ιμπραήμ. Φοβούμενος ότι, το αποτέλεσμα θα ήταν να ξεσπάσει βία εναντίον ολόκληρης της οικογένειας, ένας από τους αδελφούς του Ιμπραήμ παρακάλεσε τον επίσκοπο να ακυρώσει το μέτρο αυτό.

«Εάν φιλήσει το δαχτυλίδι και το σταυρό μου, θα ακυρώσω το μέτρο,» απάντησε ο επίσκοπος.

Η απάντηση του Ιμπραήμ ήταν: «Σύμφωνοι, εάν μ’ αφήσει να συζητήσουμε αυτά τα θέματα από τη Βίβλο.»

Ο επίσκοπος δεν το δέχτηκε αυτό! «Είμαι επίσκοπος!» ήταν η απόκρισή του.

Ο αποκλεισμός έφερε δυσκολίες στον Ιμπραήμ, καθώς όλοι οι Καθολικοί πελάτες σταμάτησαν ν’ αγοράζουν κηροζίνη απ’ αυτόν. Έγιναν προσπάθειες, επίσης, να στρέψουν τους Μουσουλμάνους κατοίκους εναντίον του. Σε μια περίπτωση ένας όμιλος Μουσουλμάνων θυμωμένα τον κατηγόρησε ότι καταράσθηκε τον Μωάμεθ και απείλησαν να σκοτώσουν τον Ιμπραήμ επί τόπου. Είπαν ότι αυτό τους το είχαν αναφέρει «οι Χριστιανοί».

«Είπαν ψέματα,» αποκρίθηκε ο Ιμπραήμ. «Εγώ μίλησα εναντίον της χρήσεως εικόνων και απεικονίσεων και της πίστεώς τους στην Τριάδα, επίτηδες είπαν ψέματα σε σας για να μου δημιουργήσετε προβλήματα.» Έτσι η πίστη του Ιμπραήμ στον ένα Θεό του έσωσε τη ζωή.

Σαν αποτέλεσμα του μέτρου του αποκλεισμού που επέβαλε ο επίσκοπος, κανείς δεν μιλούσε με τον Ιμπραήμ και τον Αταλλάχ, που τραβούσαν έτσι την προσοχή στην νεοαποκτηθείσα πίστη τους. Στον κατάλληλο καιρό, σχεδόν ολόκληρη η μεγάλη οικογένεια του Ιμπραήμ έγιναν Μάρτυρες, και στα πρόσφατα χρόνια, δύο από τους γιους του και μια από τις κόρες του κάνουν υπηρεσία σκαπανέως.

Στο μεταξύ, στις αρχές της δεκαετίας του 1940, ένας μικρός όμιλος τριών ή τεσσάρων συναντιόταν κάθε βδομάδα στη Χάιφα για συναθροίσεις στο ένα ή στο άλλο σπίτι. Έτσι, ακριβώς μέσα στην περίοδο του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, ένας μικρός όμιλος συνέχισε να μελετά και να κηρύττει ενθουσιωδώς στους άλλους γύρω του. Κατά καιρούς, τους επισκέπτονταν αδελφοί από τη Βηρυτό. Μέσω αυτών παίρνανε τα έντυπα και προμηθεύονταν πρακτικές οδηγίες για την συνέχιση του έργου. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα έντυπα έρχονταν απ’ ευθείας από το Μπρούκλυν της Νέας Υόρκης.

Σύντομα μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο αδελφός Ιωσήφ Αμπντενούρ επέστρεψε στη Χάιφα απ’ την Κούβα, όπου είχε γίνει Μάρτυρας. Έχοντας μεγαλύτερη πείρα στα εκκλησιαστικά θέματα, μπορούσε να είναι μια βοήθεια στον μικρό όμιλο. Κατόπιν, για λόγους εργασίας, ο Ιωσήφ πήγε στην Νάμπλους, στην τοποθεσία της αρχαίας βιβλικής πόλεως Συχέμ. Εκεί παρέμεινε ένας απομονωμένος διαγγελέας μέχρι τον θάνατο του το 1968.

Ένα βράδυ λίγο μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, κατά τη διάρκεια της συναθροίσεώς τους, ο μικρός όμιλος των πέντε ή έξη Μαρτύρων, ξαφνικά άκουσε μια δυνατή φωνή κάτω στο δρόμο να κηρύττει ένα γνωστό Βιβλικό άγγελμα στην Αραβική. Ποιος μπορούσε να είναι; Κατέβηκαν να δουν και βρήκαν δύο Μάρτυρες που είχαν μεταναστεύσει από τη Ρωσία. Είχαν μαζί τους ένα φωνόγραφο και μερικούς δίσκους στην Αραβική, έτσι ώστε να αρχίσουν το κήρυγμα στην Αραβόφωνη κοινότητα της νέας τους χώρας. Χωρίς να το ξέρουν, είχαν διαλέξει την γωνία ενός δρόμου ακριβώς στο σημείο όπου γίνονταν οι συναθροίσεις, και είχαν αρχίσει να παίζουν τους δίσκους την ώρα της συναθροίσεως! Αυτοί οι αδελφοί έγιναν θερμά δεκτοί στη μικρή εκκλησία.

ΤΟ ΑΓΓΕΛΜΑ ΦΘΑΝΕΙ ΣΤΗΝ ΤΑΡΣΙΧΑ

Ήταν το έτος 1931. Η τοποθεσία; Το χωριό της Παλαιστίνης Ταρσίχα που βρίσκεται 40 χιλιόμετρα (25 μιλ.) στα βόρεια της Χάιφας, ακριβώς στα νότια των Λιβανικών συνόρων. Ο Καθηγητής Χαλίλ Κομπρόσσι, ένας πιστός Καθολικός, είχε διορισθεί απ’ την κυβέρνηση να διδάσκει Αραβικά και την Καθολική θρησκεία σ’ ένα σχολείο σ’ αυτό το χωριό. Όταν ήλθε στη θέση του διορισμού του, παρατήρησε ότι η Βίβλος ήταν τοποθετημένη σε σημείο όπου οι μαθητές μπορούσαν να τη διαβάζουν. Αμέσως, ο Καθηγητής Κομπρόσσι την αντικατέστησε με μια Καθολική κατήχηση, σκεπτόμενος ότι αυτό θα ήταν καλύτερο για τους μαθητές.

Με τον καιρό, ο Καθηγητής Κομπρόσσι απέκτησε το βιβλίο «Το θείο Σχέδιο των Αιώνων». Όταν το διάβασε εξοργίσθηκε με τους έκδοτες λόγω της αγενούς τους, όπως την θεώρησε, ομιλίας εναντίον του Καθολικισμού. Αργότερα, απόκτησε πολλές απ’ τις εκδόσεις της Εταιρίας, διαβάζοντας μερικές απ’ αυτές πολλές φορές. Ο αντικειμενικός του σκοπός; Κάποια μέρα θα συναντούσε αυτούς τους ανθρώπους και θα τους τακτοποιούσε!

Από ένα φυλλάδιο που δημοσιεύθηκε απ’ την Εταιρία, ο καθηγητής Κομπρόσσι απέκτησε τη διεύθυνση των Μαρτύρων στην Τρίπολη του Λιβάνου, Κι έγραψε την επιστολή του που σχεδίαζε για μακρό χρονικό διάστημα. Έδωσε στους αδελφούς αυτό που ονομάζεται «ένα καλό μαστίγωμα δια της πέννας». Προς έκπληξή του, πήρε σε απάντηση μια ευγενική επιστολή, η οποία παρέθετε πολλά γραφικά εδάφια. Αυτή ήταν η αρχή μιας εκτεταμένης αλληλογραφίας με τους αδελφούς του Λιβάνου.

Το 1937 δύο αδελφοί από τον Λίβανο, μαζί με τον αδελφό Ιμπραήμ Σεχαντί από τη Χάιφα, επισκέφθηκαν τον καθηγητή Κομπρόσσι. Όταν οι αδελφοί έφυγαν, ήταν πλήρως πεπεισμένος ότι είχε βρει την αλήθεια. Σύντομα αυτός κήρυττε την αλήθεια στη γυναίκα του και μιλούσε στους πολλούς φίλους του. Το 1939 μπόρεσε να ταξιδέψει στην Τρίπολη όπου βαπτίσθηκε.

Τώρα άρχισε σοβαρή εναντίωση στον αδελφό Χαλίλ Κομπρόσσι. Έγιναν τουλάχιστον τρεις απόπειρες να τον δολοφονήσουν, και αυτές έγιναν σε όλους γνωστές. Όπως είπε ο ίδιος ο Χαλίλ: «Εάν δεν υπήρχε αυτή η εναντίωση, δεν θα είχα γίνει τόσο γνωστός, και δεν θα είχα τόσες πολλές ευκαιρίες να κηρύξω τ’ αγαθά νέα σ’ αυτούς που τους δημιουργήθηκε η περιέργεια να μάθουν ή που το αίσθημα της ειλικρίνειας τους υποκίνησε να δείξουν συμπάθεια».

Η αλληλογραφία με τους αδελφούς στη Χάιφα και στον Λίβανο ενθάρρυνε τον Χαλίλ στη διάρκεια αυτού του καιρού δοκιμασίας, όταν έμεινε μόνος και απομονωμένος. Το κήρυγμά του στο χωριό Ταρσίχα απέφερε καρπούς, προσωρινά τουλάχιστον, όταν δύο ή τρεις άλλοι μελετούσαν μαζί του και έπαιρναν το μέρος του. Αλλά, τελικά, ο επίσκοπος επηρέασε τις τοπικές εκπαιδευτικές αρχές να μεταθέσουν τον Χαλίλ απ’ την Ταρσίχα που ήταν ένα οχυρό του Καθολικισμού, στη Μουσουλμανική πόλη Χεβρών μακριά στα νότια. Αυτό συνέβη το 1940.

ΙΔΡΥΕΤΑΙ ΕΝΑ ΚΕΝΤΡΟ ΣΤΗ ΜΠΕΪΤ ΓΙΑΛΑ

Στη Χεβρών, ο αδελφός Κομπρόσσι μίλησε για την πίστη του στους συναδέλφους του δασκάλους. Δύο χρόνια αργότερα, το 1942, μετατέθηκε και πάλι, αυτή τη φορά σε μια μικρή πόλη στα περίχωρα της Βηθλεέμ που ονομάζεται Μπέιτ Γιάλα. Αυτή βρίσκεται μόνο 6,5 με 8 χιλιόμετρα (4 με 5 μίλ.) στα νότια της Ιερουσαλήμ. Υπήρχαν μεγαλύτερες ευκαιρίες να κηρύξει στη Μπέιτ Γιάλα, αφού η πλειονότητα των ανθρώπων εδώ είναι ονομαστικά Χριστιανοί. Σύντομα, ιδρύθηκε μια εκκλησία σ’ αυτή την περιοχή, και υπάρχει μέχρι σήμερα.

Ο πρώτος που δέχθηκε την αλήθεια εδώ, μετά από μια σειρά συζητήσεων, ήταν ο νεαρός Σαλαμέχ Ασσουσσάχ. Στη μελέτη ερχόταν μαζί του και ένας φίλος του. Ο Σαλαμέχ βαπτίσθηκε σε μια συνέλευση στην Τρίπολη του Λιβάνου. Ενώ έδινε μαρτυρία στην Ιερουσαλήμ, ο Σαλαμέχ συνάντησε τον Φαράχ Μπακχίτ, ο οποίος, μετά από την πρώτη τους βιβλική συζήτηση, γρήγορα κατέστρεψε όλες τις εικόνες του. Ο Φαράχ, αργότερα, έγινε υπηρέτης εκκλησίας (προεδρεύων επίσκοπος), και φυλακίστηκε και πέρασε και άλλες δοΚιμασίες λόγω της πιστότητάς του.

Τελικά, σ’ αυτή την περιοχή, ο πατέρας του Σαλαμέχ, η μητέρα, η θεία, δύο αδελφοί και τρεις αδελφές του δέχθηκαν όλοι την αλήθεια λόγω του θαυμάσιου παραδείγματος που έδωσε αυτός. Μέχρι σήμερα, αυτοί συνεχίζουν να είναι ισχυροί στην πίστη. Η σύζυγος του αδελφού Κομπρόσσι, επίσης, άρχισε να συναθροίζεται δραστήρια. Έτσι το ακροατήριο αυξήθηκε σε 12 ή περισσότερους κάθε βδομάδα. Οι συναθροίσεις γίνονταν στο σπίτι του αδελφού Κομπρόσσι, όπου συνεχίσθηκαν χωρίς διακοπή σχεδόν για 26 χρόνια, από το 1942 μέχρι το 1968. Σε μερικές περιπτώσεις για συναθροίσεις όπως η Ανάμνηση, συναθροίζονταν με τον όμιλο των αδελφών στη Ραμαλλάχ, λίγα μίλια βορειότερα.

ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΑΠ’ ΤΟ ΜΠΡΟΥΚΛΥΝ

Σύντομα μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, λίγοι Ιουδαίοι Μάρτυρες μετανάστευσαν από την Ευρώπη στην Μπατ Γιαμ ένα προάστιο του Τελ-Αβίβ-Γιάφφα, της μεγαλύτερης πόλης του Ισραήλ. Βρίσκεται στα παράλια της Μεσογείου, περίπου 105 χιλιόμετρα (65 μίλ.) στα νότια της Χάιφα. Εδώ καθιερώθηκε μια μελέτη της Σκοπιάς, στη Γερμανική γλώσσα. Έτσι, το 1947, οι ανεξάρτητοι μεταξύ τους όμιλοι των αδελφών συναθροίζονταν τακτικά στη Ραμαλλάχ, στη Μπέιτ Γιάλα, στη Χάιφα και στη Μπατ Γιαμ. Εκείνο το έτος, ο τρίτος πρόεδρος της Εταιρίας Νάθαν Νορρ και ο γραμματέας του Μίλτον Χένσελ από το Μπέθελ του Μπρούκλυν, μπόρεσαν να επισκεφθούν και να εμψυχώσουν τους αδελφούς στην Παλαιστίνη. Στη «Σκοπιά» της 15 Αυγούστου 1947, αυτοί ανέφεραν σχετικά με την επίσκεψή τους:

«Νομίζαμε ότι υπήρχαν κάπου δώδεκα ενδιαφερόμενοι στην Παλαιστίνη αλλά στη συνάθροιση είχαν μαζευτεί 40 άτομα από διάφορα μέρη της Παλαιστίνης. Υπήρχαν μερικοί Άραβες αδελφοί εκεί και αδελφοί από τη Ρωσία, Ουκρανοί και Γερμανοί στην καταγωγή. Όλοι τους καταλάβαιναν ή Αγγλικά ή Αραβικά και χρησιμοποιήσαμε έναν Άραβα διερμηνέα. Μάθαμε απ’ αυτούς ότι υπήρχαν πραγματικά 55 ενδιαφερόμενοι διασκορπισμένοι σ’ όλη τη χώρα που μελετούν τις εκδόσεις της Εταιρίας. Δεν είναι όλοι διαγγελείς, αλλά πιστεύουν στην αλήθεια και οικοδομούνται στην πίστη. Ήταν μια πολύ χαρούμενη μέρα. Η συνομιλία μας γινόταν μέσω ενός Άραβα διερμηνέα, κατά τη διάρκεια όλης της μέρας και πολλές ερωτήσεις απαντήθηκαν. Δόθηκαν οδηγίες για την οργάνωση Κι ένας αδελφός διορίσθηκε να φροντίζει για τα ενδιαφέροντα της Εταιρίας στην Παλαιστίνη. Έγιναν διευθετήσεις για μια μεγάλη ποσότητα εντύπων και για μια αποθήκη της οργανώσεως στη Μπέιτ Γιάλα. Εξετάστηκε επίσης ποιοι από τους αδελφούς θα μπορούσαν να έχουν τις καλύτερες ικανότητες για να είναι υπηρέτες εκκλησίας (προεδρεύοντες επίσκοποι) στη Χάιφα, στη Ραμαλλάχ, στη Μπέιτ Γιάλα, και σ’ άλλα χωριά όπου συναθροίζονταν αδελφοί. Έγιναν διορισμοί, και ελπίζουμε ότι το έργο της διακηρύξεως του ευαγγελίου στη γη της Παλαιστίνης θα συνεχίσει να επεκτείνεται. Αυτή η επίσκεψη στους αδελφούς χαροποίησε πολύ τις καρδιές μας, γιατί ήταν χαρά να δούμε εδώ μερικά πολύ δραστήρια άτομα που ταξιδεύουν σε διάφορα μέρη της Παλαιστίνης κάθε Σαββατοκύριακο διαθέτοντας τα έντυπα και προσπαθώντας να εγείρουν ενδιαφέρον. Η ημέρα πέρασε γρήγορα και ήταν ανάγκη να γυρίσουμε πίσω στην Ιερουσαλήμ πριν από την απαγόρευση της κυκλοφορίας στις 6.30».

Στον αδελφό Χαλίλ Κομπρόσσι δόθηκε η ευθύνη να τηρεί τακτική επαφή με τους διάφορους ομίλους των Μαρτύρων. Διορίσθηκε να μαζεύει τις αναφορές υπηρεσίας, και να επιβλέπει ώστε οι προμήθειες εντύπων που διανέμονταν στους διάφορους ομίλους να είναι σύμφωνες με τις ανάγκες τους. Ο Χαλίλ έκανε αρκετά ταξίδια για να επισκεφθεί όλους τους ομίλους και τους διασκορπισμένους διαγγελείς κατά τη διάρκεια του έτους. Αργότερα το 1947, έγινε μια συνέλευση στη Χάιφα και σ’ αυτήν ήλθαν αδελφοί από τη Ραμαλλάχ, τη Μπέιτ Γιάλα και τη Μπατ Γιαμ. Περίπου 80 ήταν παρόντες και απήλαυσαν ευχάριστη συντροφιά. Για πολλούς απ’ αυτούς, ήταν η πρώτη ευκαιρία να συναντήσουν ομοπίστους τους από άλλες πόλεις. Αλλ’ αυτές οι διευθετήσεις δεν θα συνεχίζονταν για πολύ.

Η ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ ΕΞΑΦΑΝΙΖΕΤΑΙ

Η πολιτική σκηνή άλλαξε. Το 1948, ως αποτέλεσμα του Παλαιστινιακού πολέμου, ανάμεσα στους Ιουδαίους και στους Άραβες, η χώρα διαμελίστηκε σε δύο ξεχωριστές χώρες. Έτσι η Παλαιστίνη εξαφανίσθηκε από τον χάρτη. Υπήρχαν περίπου 30 διαγγελείς της Βασιλείας που ανέφεραν υπηρεσία αγρού αυτόν τον καιρό.

Μέρος της Παλαιστίνης έγινε τώρα το νέο έθνος του Ισραήλ, και ένα άλλο μέρος της περιήλθε στον έλεγχο της Ιορδανίας. Έτσι οι Μάρτυρες που ζούσαν στην ανατολική πλευρά των νέων συνόρων—οι όμιλοι στη Ραμαλλάχ και στη Μπέιτ Γιάλα και μεμονωμένοι διαγγελείς στην Ιερουσαλήμ και στην Ιεριχώ—ήταν τώρα στην Υπεριορδανία, η οποία το 1950 ονομάσθηκε απλώς Ιορδανία. Οι υπόλοιποι Μάρτυρες, στη Χάιφα και στο Τελ-Αβίβ, ζούσαν στην επικράτεια του νέου έθνους του Ισραήλ.

Εκτός από πολύ σύντομες επισκέψεις, όταν οι περιορισμοί στα σύνορα δεν ίσχυαν για δύο ή τρεις μέρες σε ορισμένες θρησκευτικές γιορτές, δεν ήταν δυνατή η άμεση επαφή ανάμεσα στους Μάρτυρες που ζούσαν στις δύο ξεχωριστές περιοχές, σχεδόν για 20 χρόνια, δηλαδή μέχρι το 1967. Σ’ αυτό το έτος πάλι ο πόλεμος ανάμεσα στους Ισραηλίτες και στους Ιορδανούς άλλαξε τα σύνορα. Η ιορδανική επικράτεια δυτικά από τον Ιορδάνη ποταμό—η Δυτική Όχθη—κατακτήθηκε από το Ισραήλ. Έτσι οι Μάρτυρες των εκκλησιών της Ραμαλλάχ και της Μπέιτ Γιάλα στη δυτική όχθη περιλήφθηκαν στο Ισραήλ και έτσι δικαιολογείται η ξαφνική αύξηση από το μέσο όρο των 114 διαγγελέων της Βασιλείας το 1967 σε 153 το 1968. Επίσης, λόγω αυτής της πολιτικής εξελίξεως, ο αριθμός των διαγγελέων της Βασιλείας στην Ιορδανία μειώθηκε από 53 το 1967 σε 19 το 1968.

ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΙΟΡΔΑΝΙΑ

Πώς περνούσε ο λαός του Ιεχωβά στην Ιορδανία; Λοιπόν, αρχικά έφθασαν ιεραπόστολοι εκεί το 1952 και ιδρύθηκε ένας ιεραποστολικός οίκος στη Ραμαλλάχ. Η περιοχή καλλιεργήθηκε καλά από τους ιεραποστόλους και άλλους. Κατά τη διάρκεια μιας συνελεύσεως περιοχής εκεί, τον Απρίλιο του 1952, έγινε το βάπτισμα. Μετά την ομιλία σ’ αυτούς που επρόκειτο να βαπτισθούν, τους πήγαν στον Ιορδάνη ποταμό, ακριβώς κάτω από την Ιεριχώ και βυθίστηκαν στην ίδια τοποθεσία που πολλοί πιστεύουν ότι ο ίδιος ο Ιησούς βαπτίσθηκε από τον Ιωάννη. Τι χαρούμενη περίσταση!

Όταν ο αδελφός Νορρ ήταν στην Ιορδανία, το χειμώνα του 1951-1952, αποφασίσθηκε ότι θα ήταν καλό να σταλούν μερικές προμήθειες για ν’ ανακουφίσουν τους αδελφούς μας σ’ αυτή τη χώρα, πολλοί από τους οποίους ήταν πρόσφυγες μετά τον Παλαιστινιακό πόλεμο του 1948. Τελικά, περίπου 26 δέματα με μεταχειρισμένα ρούχα στάλθηκαν στην Ιορδανία και διαμοιράστηκαν στους ομόπιστους που είχαν ανάγκη. Εκτίμησαν αυτά τα δώρα πάρα πολύ. Εν τούτοις, μερικοί άνθρωποι σκέφτηκαν ότι αυτό ήταν μια καλή υλική ελεημοσύνη και άρχισαν να έρχονται στις συναθροίσεις μας και να ισχυρίζονται ότι είναι Μάρτυρες του Ιεχωβά. Φυσικά, αυτοί δεν έμειναν πολύ όταν ανακάλυψαν ότι ο λαός του Θεού επέμενε σε πνευματικά ζητήματα και στο κήρυγμα του αγγέλματος της Βασιλείας.

Παρατηρώντας την επιτυχία των Μαρτύρων του Ιεχωβά, ο κλήρος του Χριστιανισμού εξοργίσθηκε πολύ και άρχισε να εργάζεται πολύ σκληρά για να πείσει την κυβέρνηση να απελάσει από την Ιορδανία τους Μάρτυρες ιεραποστόλους. Στην αρχή αυτό εμποδίστηκε με τη νομική οδό. Αλλά ο κλήρος επέμενε και το 1953 οι ιεραπόστολοι απελάθηκαν. Αφού το έργο των Μαρτύρων του Ιεχωβά δεν είχε απαγορευθεί στην Ιορδανία, στάλθηκαν άλλοι ιεραπόστολοι στη χώρα, μόνο και μόνο για ν’ απελαθούν λίγους μήνες αργότερα.

Στις αρχές του 1957, ως αποτέλεσμα των επίμονων προσπαθειών του κλήρου στην Ιορδανία, απαγορεύθηκαν επίσημα οι Μάρτυρες του Ιεχωβά και όλες οι εκδόσεις μας. Αυτό δημιούργησε νέες δυσκολίες για το λαό του Θεού. Ορισμένα σπίτια ερευνήθηκαν και τα έντυπα κατασχέθηκαν. Ο αδελφός Φαράχ Μπακχίτ καταδικάσθηκε σ’ ένα χρόνο φυλάκιση για κατοχή μερικών εντύπων της Εταιρίας. Επίσης τον απέλυσαν από τη θέση του στο ταχυδρομείο. Αυτό έφερε μεγάλες δυσκολίες στην οικογένεια του Μπακχίτ, άλλα οι πνευματικοί του αδελφοί φρόντισαν καλά για τη μεγάλη του οικογένεια ενόσω αυτός ήταν στη φυλακή. Στην πραγματικότητα, στη διάρκεια των επόμενων λίγων ετών ένας αριθμός αδελφών συνελήφθηκαν. Μερικοί αφέθηκαν ελεύθεροι αφού ανακρίθηκαν και απειλήθηκαν, ενώ άλλοι κρατήθηκαν για λίγο καιρό.

Κατά την περίοδο αυτή, οι συναθροίσεις έπρεπε να γίνονται μυστικά σε διαφορετικές ώρες και τοποθεσίες στο βαθμό που αυτό ήταν δυνατό. Εν τούτοις, οι αδελφοί ποτέ δεν παρέλειψαν να συναθροίζονται, για να απολαμβάνουν την πνευματική τροφή και να ενθαρρύνουν ο ένας τον άλλον.—Εβρ. 10:24, 25.

Το 1959, κατά τη διάρκεια μιας δικαστικής υποθέσεως στο Ανώτατο Δικαστήριο της Ιορδανίας, παρουσιάσαμε αποδείξεις ότι δεν είμαστε Σιωνιστές που εργάζονται ως κατάσκοποι του Ισραήλ, όπως ψευδώς είχαμε κατηγορηθεί. Επίσης, κατά τη διάρκεια εκείνου του έτους, έγινε μια εκστρατεία επιστολών διαμαρτυρίας προς την κυβέρνηση ως αποτέλεσμα ενός άρθρου που δημοσιεύθηκε στο «Ξύπνα!». Χιλιάδες επιστολές κατέκλυσαν τα κυβερνητικά γραφεία, και ο βασιλιάς Χουσεΐν διόρισε μια τριμελή επιτροπή να ερευνήσει για τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Η επιτροπή έκανε την έρευνα, έδωσε μια καθαρή αναφορά στην κυβέρνηση, και τον Μάρτιο του 1960 εκδόθηκε ένα κυβερνητικό διάταγμα που αναγνώριζε τους Μάρτυρες του Ιεχωβά ως μια θρησκευτική κοινότητα με το δικαίωμα να ασκούν την θρησκεία τους στην Ιορδανία. Αυτό το διάταγμα έβαλε τέρμα στις δικαστικές μας υποθέσεις, παρότι αυτές είχαν αποδειχθεί ευκαιρίες για μεγάλη μαρτυρία.

Τα πράγματα τώρα άρχισαν ν’ αλλάζουν για το λαό του Ιεχωβά στην Ιορδανία. Η απαγόρευση της «Σκοπιάς» και των άλλων εκδόσεων μας ακυρώθηκε. Οι Αίθουσες Βασιλείας άνοιξαν, οι συναθροίσεις και οι συνελεύσεις γίνονταν ελεύθερα. Πόσο ευτυχείς ήταν οι αδελφοί που είχαν αυτή την ελευθερία!

ΙΔΡΥΕΤΑΙ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΙΟΡΔΑΝΙΑ

Ο αδελφός και η αδελφή Άλφρεντ Νουσραλάχ έφθασαν στην Ιορδανία σαν ιεραπόστολοι τον Μάρτιο του 1961. Ο αρχικός τους διορισμός ήταν η Ραμαλλάχ, αλλά μερικούς μήνες αργότερα μετακινήθηκαν στην πρωτεύουσα, το Αμμάν, όπου άνοιξε ένας ιεραποστολικός οίκος.

Τον Φεβρουάριο του 1962, ο αδελφός Μ. Τζ. Χένσελ επισκέφθηκε την Ιορδανία. Ήταν δική του πρόταση να διορισθούν στην Ιορδανία δύο άλλοι απόφοιτοι της Σχολής Γαλαάδ που είχαν υπηρετήσει σε μια άλλη Αραβική χώρα. Έτσι τον Μάρτιο εκείνου του έτους, ένας Αμερικανός αδελφός και μια αδελφή έφθασαν στο Αμμάν. Τον Σεπτέμβριο του 1962 άνοιξε εδώ ένα γραφείο τμήματος της Εταιρίας Σκοπιά.

ΕΥΤΥΧΙΑ, ΕΠΕΙΤΑ ΠΑΛΙ ΔΥΣΚΟΛΙΑ

Το 1963 μια αντιπροσωπεία του λαού του Ιεχωβά ταξίδεψε σ’ όλο τον κόσμο για να παρακολουθήσει την συνέλευση «Αιώνιο Ευαγγέλιο» που έγινε σε διάφορες πόλεις. Μια από αυτές τις συνάξεις επρόκειτο να γίνει στην Ιορδανία. Αλλά η κυβέρνηση αρνήθηκε να δώσει την άδεια, λέγοντας ότι φοβούνταν για την ασφάλεια των Μαρτύρων του Ιεχωβά αν τους επιτρεπόταν να συναχθούν δημόσια. Αν και τα σχέδια της συνελεύσεως ακυρώθηκαν, έγινε δυνατό να μας επισκεφθούν οι ταξιδιώτες ομόπιστοί μας στην Ιορδανία ως τουρίστες. Αυτοί είδαν πολλές Βιβλικές πόλεις—την Ιερουσαλήμ, τη Βηθλεέμ, Χεβρών, Ιεριχώ, τον Ιορδάνη ποταμό, την Νεκρά θάλασσα και την Σαμάρεια, οι οποίες τότε ήταν όλες μέρος της Ιορδανίας. Μερικοί επίσης πήγαν στην Πέτρα, την αρχαία ακρόπολη του Εδώμ. Τι χαρούμενη περίσταση για τους τοπικούς Μάρτυρες να έχουν ομοπίστους από άλλες χώρες!

Αν και η Κυβέρνηση είχε αυξήσει την ελευθερία στον λαό του Ιεχωβά, ο κλήρος ήταν αδυσώπητος στην εναντίωσή του. Επανειλημμένα κατηγόρησαν ψεύτικα τον λαό του Θεού σαν Σιωνιστές. Κάθε φορά, η κυβέρνηση ερευνούσε και εύρισκε τις κατηγορίες ψεύτικες. Αλλά το 1963, η κυβέρνηση απαγόρευσε πάλι όλα μας τα έντυπα. Έπειτα, στις 27 Οκτωβρίου του 1964, η Ιορδανική κυβέρνηση ακύρωσε την αναγνώριση των Μαρτύρων του Ιεχωβά, και δεν θεωρούμαστε πια θρησκευτική κοινότητα σ’ αυτή τη χώρα. Οι Αίθουσες Βασιλείας μας έκλεισαν, πολλά έντυπα δημεύθηκαν, και παρουσιάσθηκαν πάλι προβλήματα για το λαό του Θεού σ’ αυτή τη χώρα. Για μια ακόμη φορά, οι Χριστιανικές συναθροίσεις έπρεπε να γίνονται σε μικρούς ομίλους σε ιδιωτικά σπίτια και σε διαφορετικές ώρες.

Ο επίσκοπος τμήματος πήρε έναν άλλο διορισμό υπηρεσίας τον Δεκέμβριο του 1963. Αλλά η οικογένεια Νουσραλλάχ μπόρεσε να παραμείνει στη χώρα μέχρι τον χειμώνα του 1965· τότε αναγκάσθηκαν εξαιτίας των πιέσεων να φύγουν. Προτού όμως συμβεί αυτό, δόθηκε μεγάλη μαρτυρία στους κυβερνητικούς κύκλους. Ως αποτέλεσμα των προσπαθειών που έγιναν για ν’ αναγνωριστούμε πλησιάσαμε πολλούς αξιωματούχους και κάναμε απόπειρες να δούμε τον Βασιλιά, αν και αυτό απέτυχε. Έγινε έφεση στο Ανώτατο Δικαστήριο Δικαιοσύνης, αλλά αρνήθηκαν να συζητήσουν την υπόθεσή μας, λέγοντας ότι αυτό ήταν θέμα ασφαλείας και έξω από την αρμοδιότητά τους. Έτσι, η ελευθερία που απήλαυσαν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στην Ιορδανία, αμαυρώθηκε, οι ιεραπόστολοι έφυγαν, το γραφείο τμήματος έκλεισε, και το έργο μας στην Ιορδανία για μια φορά ακόμη κατευθυνόταν από το γραφείο της Εταιρίας στην Βηρυτό του Λιβάνου. Παρ’ όλα αυτά ο λαός του Ιεχωβά στην Ιορδανία συνέχισε πιστά να υπηρετεί τον Ιεχωβά.

Μετά τον πόλεμο του 1967 κατά τον οποίο οι εκκλησίες της Ραμαλλάχ και της Μπέιτ Γιάλα περιελήφθησαν στην εδαφική περιοχή του Ισραήλ και δεν θεωρούνταν πια μέρος της Ιορδανίας, υπήρχε μόνο μια εκκλησία που έμεινε στην πρωτεύουσα της Ιορδανίας, το Αμμάν. Παρά τις πολλές δυσκολίες και τις διάφορες ταραχές στην χώρα, οι Ιορδανοί Μάρτυρες του Ιεχωβά εξακολούθησαν την υπηρεσία τους προς αίνο του Ιεχωβά.

ΔΥΣΚΟΛΕΣ ΜΕΡΕΣ

Οι αναστατώσεις και οι αλλαγές το 1948, όταν γεννήθηκε το έθνος του Ισραήλ και ξέσπασε αμέσως πόλεμος με τα γύρω Αραβικά έθνη, έφεραν δύσκολες μέρες για το έργο της Βασιλείας στο Ισραήλ. Χάθηκε η επικοινωνία με τα κεντρικά γραφεία της Εταιρίας στο Μπρούκλυν. Επίσης, ένας αριθμός Μαρτύρων, μαζί με άλλους φυγάδες εγκατέλειψαν τη χώρα.

Αναπτύχθηκε κλίμα άκρατου εθνικισμού που είχε γίνει επίσης εμπόδιο στο έργο μας κηρύγματος. Πολλοί Ισραηλίτες ήταν γεμάτοι υπερηφάνεια για τα προσόντα τους. Άλλοι απέδιδαν τα κατορθώματα της νέας Ισραηλινής Κυβερνήσεως στον Θεό και στην εκπλήρωση των Βιβλικών προφητειών. Απ’ την άλλη πλευρά, πολλοί έστρεψαν με πικρία τα νώτα σε κάθε πίστη στον Θεό βλέποντας το ολοκαύτωμα έξι εκατομμυρίων Ιουδαίων στην Ευρώπη που σφαγιάσθηκαν από τους Ναζί. Μέχρι σήμερα η πρώτη απορία στη διάνοια πολλών Ιουδαίων είναι: «Αν υπάρχει Θεός, πώς μπόρεσε να επιτρέψει ένα τέτοιο σφαγιασμό;» Η αποτυχία της θρησκείας τους να προμηθεύσει μια ικανοποιητική απάντηση είχε ως αποτέλεσμα πολλοί να έχουν τα αυτιά τους κλειστά και στο Χριστιανικό μας άγγελμα.

Επί πλέον, το φρικτό παράδειγμα των λεγομένων Χριστιανικών εκκλησιών έχει προκαλέσει δυσκολία στο έργο μας κηρύγματος. Οι αντι-Σημιτικές εκστρατείες του Χριστιανισμού στο διάβα των αιώνων, και η υποστήριξή του στο Ναζιστικό σύστημα, έχει αυξήσει σε μεγάλο βαθμό την αποστροφή σε οτιδήποτε φέρνει το όνομα του Ιησού Χριστού ή σχετίζεται με τις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές. Ο όρος «ιεραπόστολος» έχει γίνει πραγματικά μισητός σχεδόν σε κάθε Ιουδαίο στη χώρα. Οι αδελφοί πρέπει συνεχώς ν’ αποδεικνύουν ότι δεν είναι μέρος του Χριστιανισμού, και ότι δεν είναι ιεραπόστολοι με την έννοια που δίνει ο τοπικός λαός γενικά στους ιεραποστόλους.

ΑΡΧΙΖΟΝΤΑΣ ΠΑΛΙ ΚΟΝΤΑ ΣΤΟ ΤΕΛ-ΑΒΙΒ-ΓΙΑΦΦΑ

Τον Φεβρουάριο του 1948, η αδελφή Φρήντα Σούσσερ, που είχε μάθει την αλήθεια στην Πολωνία το 1942, έφθασε στο Ισραήλ. Με τον καιρό, ήλθε σ’ επαφή με το υπόλοιπο του μικρού ομίλου που συναθροιζόταν στην Μπατ Γιαμ, κοντά στο Τελ-Αβίβ-Γιάφφα για τακτική μελέτη της Σκοπιάς. Σύντομα και οι υπόλοιποι εγκατέλειψαν τη χώρα, αφήνοντας μόνο μια ενδιαφερόμενη κυρία και την αδελφή Σούσσερ. Έτσι, για ένα μικρό διάστημα υπήρχε μόνο μια μοναχική φωνή μαρτυρίας στην περιοχή του Τελ-Αβίβ-Γιάφφα.

Η αδελφή Σούσσερ ήταν τόσο ευτυχισμένη που το 1950 ξαναβρήκε τη Φάννυ Μίντζερ. Αυτή και η οικογένειά της έφτασαν στο Ισραήλ ως μετανάστες από την Πολωνία. Η Φρήντα και η Φάννυ είχαν μεγαλώσει μαζί στο ίδιο χωριό της Πολωνίας, άλλα δεν είχαν δει η μια την άλλη για πολλά χρόνια. Τι χαρούμενη επανασύνδεση, ειδικά τώρα που και οι δύο ήταν στην αλήθεια! Συναντιόνταν τακτικά για μελέτη.

Αλλά τι γινόταν με τη μαρτυρία στη χώρα; Οι δύο αδελφές συμφώνησαν αυτή που έμενε στα βόρεια της πόλεως να δίνει μαρτυρία σε ολόκληρο το Τελ-Αβίβ, και η άλλη που έμενε στο νότιο όριο να δίνει μαρτυρία σ’ ολόκληρη τη Γιάφφα! (Η Γιάφφα είναι η Ιόππη των Βιβλικών χρόνων.) Τι διορισμός! Σαν τόπο συναθροίσεως είχαν απλώς τα σπίτια τους, έτσι οι συναθροίσεις γίνονταν εναλλακτικά σ’ αυτές τις δύο τοποθεσίες.

Η Φρήντα και η Φάννυ βέβαια έδειξαν έξοχο ζήλο για την αλήθεια παρά την πολύ περιορισμένη κατεύθυνση από την Εταιρία. Και σήμερα ακόμη αυτές συνεχίζουν ακλόνητες! Η Φρήντα είναι ειδική σκαπανεύς και η Φάννυ μια πολύ δραστήρια ευαγγελιζομένη. Έχουν βοηθήσει προσωπικά πολλούς να γίνουν μέλη της εκκλησίας. Εκτός αυτού, έχουν ανοίξει φιλόξενα τα σπίτια τους σε άλλους που ήρθαν από άλλες χώρες ως μετανάστες ή επισκέπτες. Ο Ιεχωβά έχει πραγματικά ευλογήσει τις πιστές και επιμελείς προσπάθειές τους.

ΦΘΑΝΟΥΝ ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ ΤΗΣ ΓΑΛΑΑΔ

Ήταν μια μεγάλη μέρα για τους αδελφούς στο Ισραήλ, όταν οι πρώτοι τέσσερις απόφοιτοι της Γαλαάδ έφθασαν τον Ιούνιο του 1951, οι Μπεν και Γκρέης Βινς και Τόμας και Μαίρη Γουαίην. Εγκαταστάθηκαν στην Ιερουσαλήμ, η οποία όπως ελπίζανε θα γινόταν το κέντρο της αγνής λατρείας στο Ισραήλ. Εν τούτοις, μετά από τέσσερα χρόνια σκληρού έργου η ανταπόκριση ήταν μικρή.

Αν και οι συναθροίσεις γίνονταν τακτικά, οι νεοσυνταυτισμένοι δέχονταν αναπόφευκτα τις απειλές ή υλικές παρακινήσεις για ν’ αποθαρρυνθούν να συνεχίσουν τη συναναστροφή τους. Κάποια φορά υπήρχαν μέχρι 26 που παρακολουθούσαν Βιβλικές συζητήσεις, αλλά λίγοι συνέχισαν. Με τον καιρό τρεις ενδιαφερόμενοι αφιέρωσαν τη ζωή τους και βαπτίσθηκαν. Ανάμεσα σ’ αυτούς ήταν ένας ηλικιωμένος Άραβας. Αυτός παρέμεινε πιστός αδελφός μέχρι το τέλος της ζωής του, αν και ήταν τυφλός, και υπέμεινε διαρκή απομόνωση απ’ τους εναντιούμενους συγγενείς.

Ο ΝΟΡΡ ΚΑΙ Ο ΧΕΝΣΕΛ ΕΠΑΝΕΠΙΣΚΕΠΤΟΝΤΑΙ

Μια επίσκεψη απ’ τους αδελφούς Νορρ και Χένσελ τον Ιανουάριο του 1952, ήταν μια ευκαιρία να συγκεντρωθούν οι αδελφοί και οι ενδιαφερόμενοι μαζί. Συνολικά, 24 συγκεντρώθηκαν στην Ιερουσαλήμ. Κατέβαλαν μεγάλη προσπάθεια για να διαφημίσουν μια δημόσια διάλεξη για το βράδυ στις 24 Ιανουαρίου, και 51 άτομα ήταν στο ακροατήριο.

Μέχρι αυτή την επίσκεψη, οι απόφοιτοι της Γαλαάδ είχαν περιορίσει τις δραστηριότητές τους στην Ιερουσαλήμ. Τακτοποιήθηκαν τα πράγματα ώστε ο Μπεν Βινς να κάνει τακτικές επισκέψεις στους διαγγελείς και στους ενδιαφερόμενους που ήταν διασκορπισμένοι σ’ όλο το Ισραήλ. Οι περισσότεροι απ’ τους 24 που συγκεντρώθηκαν στην Ιερουσαλήμ είχαν κάνει έργο ευαγγελιζόμενου στο παρελθόν, και βοηθήθηκαν όλοι ν’ αρχίσουν πάλι.

Το 1953, οι Τόμας και Μαίρη Γουαίην μετακόμισαν στη Χάιφα για να βοηθήσουν τον εκεί μικρό όμιλο, ενώ οι Μπεν και Γκρέης Βινς έμειναν στην Ιερουσαλήμ για δύο χρόνια επί πλέον. Το 1955,οι Γουαίην έφυγαν από τη χώρα έτσι ο Μπεν και η Γκρέης μετακόμισαν στη Χάιφα. Η Χάιφα αποδείχθηκε μια κατάλληλη τοποθεσία, για να διατηρείται η επαφή με τους αδελφούς των βορεινών χωριών, καθώς και μ’ εκείνους της περιοχής του Τελ-Αβίβ.

ΙΔΡΥΟΝΤΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ

Ο πυρήνας του ομίλου της Χάιφα ήταν ο Ιμπραήμ Σεχαντί, η αναπτυσσόμενη οικογένειά του, και οι δύο Ρώσοι αδελφοί που είχαν έλθει μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο αδελφός του Ιμπραήμ, Αταλλάχ, είχε μετακομίσει στο μεταξύ σ’ ένα χωριό κοντά στα Λιβανικά σύνορα, όπου συνέχισε να είναι δραστήριος στην αλήθεια. Μέχρι τώρα τα παιδιά του Σεχαντί είχαν μεγαλώσει και συνδέθηκαν με τους ομίλους εβδομαδιαίας μελέτης. Τελικά τον Ιούνιο του 1956, η πρώτη ενθουσιώδης εκκλησία σχηματίσθηκε στη Χάιφα. Αυτή περιλάμβανε δύο αδελφές που είχαν μάθει την αλήθεια στην Ρουμανία προτού πάνε ως μετανάστες στο Ισραήλ.

Επίσης, το έργο κηρύγματος καρποφορούσε στην περιοχή του Τελ-Αβίβ. Ένας ενδιαφερόμενος Ιουδαίος από την Πολωνία ήρθε στο Ισραήλ και συνέχισε τις μελέτες του με τους τοπικούς διαγγελείς. Μετά από πολλές λεπτομερείς και πολύωρες συζητήσεις, πείσθηκε ότι ο Ιησούς ήταν ο Μεσσίας και αποδέχθηκε την ελπίδα της Βασιλείας. Ένας παλαιότερος αδελφός, ο Ντέηβιντ Κοέν, έφθασε από την Αίγυπτο. Αυτός είχε τα προσόντα του υπηρέτη εκκλησίας, και έτσι τον Οκτώβριο του 1956, σχηματίσθηκε στο Τελ-Αβίβ μια εκκλησία με επτά ευαγγελιζόμενους.

ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Για ένα χρονικό διάστημα, όλες οι αναφορές υπηρεσίας υποβάλλονταν και οι επισκέψεις περιοχής ρυθμίζονταν μέσω του τμήματος της Εταιρίας της Κύπρου. Ο υπηρέτης Τμήματος επισκέφθηκε τους αδελφούς στο Ισραήλ για πρώτη φορά το 1955. Το επόμενο έτος, η συνέλευση, σε συνδυασμό με αυτή την επίσκεψη, έγινε στην αυλή του σπιτιού ενός αδελφού στη Χάιφα, ένα θαυμάσιο μέρος για τη σύναξη. Το φόντο για τον ομιλητή ήταν η γαλάζια Μεσόγειος με το υψηλό όρος Κάρμηλος πίσω από τους ακροατές. Ήταν μια πραγματική πηγή χαράς να βλέπει κανείς τους 22, από τους 51 που συνάχθηκαν να πηγαίνουν στην από πόρτα σε πόρτα υπηρεσία την Κυριακή το πρωί. Όλοι όσοι παρακολούθησαν τη συνέλευση κατέλυσαν στα σπίτια των αδελφών και των ενδιαφερομένων στη Χάιφα.

Σε μια άλλη περίπτωση περίπου 20 ευαγγελιζόμενοι ήρθαν από τη Κύπρο για μια συνέλευση μαζί με τους Ισραηλίτες αδελφούς τους. Με τη σειρά τους οι Μάρτυρες στο Ισραήλ ζήτησαν βίζα για να ταξιδέψουν στην Κύπρο για μια συνέλευσή τους. Όμως, το Υπουργείο Εσωτερικών δεν αποδέχθηκε την ιδέα ότι ένας όμιλος Αράβων και Ιουδαίων ήθελε να συνταξιδέψει για ένα θρησκευτικό συνέδριο! Έτσι οι αδελφοί δεν πήραν την άδεια.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΕ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ

Από τις πρώτες μέρες, οι εκκλησίες αντιμετώπιζαν το πρόβλημα της γλώσσας. Στην εκκλησία του Τελ-Αβίβ, για παράδειγμα, μια από τις δύο αρχικές αδελφές μπορούσε να μιλήσει έξι γλώσσες (Γερμανικά, Γερμανο-εβραϊκά, Πολωνικά, Ρωσικά, Ουκρανικά, Εβραϊκά), και ο αδελφός Κοέν από την Αίγυπτο μπορούσε να μιλήσει επτά (Αγγλικά, Γαλλικά, Ιταλικά, Αραβικά, Τουρκικά, Ελληνικά, Ισπανικά). Αλλά δεν μπορούσαν να βρουν μια κοινή γλώσσα! Αφού, λοιπόν, η αδελφή είχε μάθει Αγγλικά, μπόρεσαν να συνομιλούν σ’ αυτή τη γλώσσα!

Έτσι, όλες οι συναθροίσεις ήταν πολύγλωσσες, με κάποιον να μεταφράζει από τ’ Αγγλικά ή Πολωνικά στα Εβραϊκά ή αντίστροφα. Σε μια περίπτωση, η συνάθροιση της Αναμνήσεως έγινε στη Χάιφα σε πέντε γλώσσες ώστε να μπορέσουν να καταλάβουν και οι 18 που συνάχθηκαν! Ακόμη και σήμερα, κοιτώντας κανείς στα καθίσματα στην Αίθουσα Βασιλείας στην εβδομαδιαία μελέτη της «Σκοπιάς», μπορεί να δει το ίδιο άρθρο σε διάφορες γλώσσες, όπως η Ρωσική, η Γερμανική, η Γαλλική, η Ισπανική, η Τουρκική, η Αγγλική, η Πολωνική και η Εβραϊκή.

Εξαιτίας των μεταναστών που φθάνουν στο Ισραήλ απ’ όλο τον κόσμο, περίπου 70 διαφορετικές γλώσσες μιλιούνται εδώ. Αυτό δημιουργεί όχι και μικρό πρόβλημα, στην υπηρεσία αγρού, και στη δυνατότητα να προσφέρουμε στους οικοδεσπότες έντυπα που μπορούν να διαβάζουν. Αλλά, καθώς το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού μαθαίνει Εβραϊκά, το πρόβλημα λύνεται. Όλη η νεώτερη γενιά μιλά Εβραϊκά, ως κύρια γλώσσα και στα περισσότερα σπίτια η Εβραϊκή είναι τώρα κατανοητή.

ΠΡΟΟΔΟΣ ΣΤΟ ΤΕΛ-ΑΒΙΒ

Το 1958 έφθασαν στο Τελ-Αβίβ οι απόφοιτοι της Γαλαάδ, Άλεξ και Αθηνά Πάνις, και η ειδική σκαπανεύς Ανίτα Σεκλένοφ από την Ουρουγουάη. Αυτοί οργάνωσαν ένα σπίτι που έγινε θεοκρατικό κέντρο για τις συναθροίσεις και την υπηρεσία αγρού. Από τότε κι έπειτα, ιδιαίτερα, τα πράγματα πήγαιναν προς το καλύτερο.

Η Ανίτα Σεκλένοφ, που μιλά Ρωσικά και Ισπανικά άνετα, άρχισε να βλέπει αμέσως καρποφορία από την υπηρεσία της. Για παράδειγμα συνάντησε έναν ξυλουργό στο κατάστημά του που είχε έρθει από τη Ρωσία. Αυτός ζήτησε μια συνδρομή για τη «Σκοπιά» στα Ρωσικά, η οποία οδήγησε σε μια μελέτη με τη σύζυγό του. Αυτή έγινε μια σταθερή ευαγγελιζόμενη και στον κατάλληλο καιρό μια ειδική σκαπανεύς. Μια άλλη οικογένεια, Βουλγάρων Ιουδαίων που μιλούσαν Ισπανικά, ανταποκρίθηκαν στο άγγελμα. Αν και η μητέρα δεν συνέχισε στην αλήθεια, ο γιος της είναι τώρα επίσκοπος στην εκκλησία.

Μια άλλη κυρία από τη Βουλγαρία άκουσε την αδελφή Σεκλένοφ με ενδιαφέρον, αλλά ο τρόπος της ζωής της ήταν τόσο μακριά απ’ τις αρχές της Βίβλου ώστε φαινόταν σχεδόν αδύνατο γι’ αυτήν ν’ αλλάξει. Εν τούτοις, τα κατάφερε! Για μερικά χρόνια υπηρέτησε ως ειδική σκαπανεύς, και άλλοι στην οικογένειά της είναι δραστήριοι διαγγελείς. Αυτή έστρεψε προς το αγαθό την ικανότητά της να συνεννοείται σε πάνω από 20 γλώσσες, που είναι ένα από τα μεγαλύτερα προσόντα που μπορεί να έχει κάποιος σ’ αυτή την πολύγλωσση χώρα.

Είναι πράγματι μια εμπειρία να συνοδεύεις αυτή την αδελφή από σπίτι σε σπίτι και ν’ ακούς τ’ αγαθά νέα της Βασιλείας να μιλιούνται στα Ισπανικά, έπειτα Εβραϊκά, έπειτα Βουλγαρικά, έπειτα Ρωσικά, έπειτα Αραβικά, έπειτα Αγγλικά, καθώς συναντιούνται μετανάστες από διαφορετικά μέρη. Και όταν αυτή συναντά έναν κουφό, δεν είναι πρόβλημα, διότι η γλώσσα των κουφών με τις χειρονομίες είναι μια επί πλέον «γλώσσα» που μπορεί να χειρίζεται! Για πολύ λίγο χρονικό διάστημα, η μικρή κουζίνα του μικρού της σπιτιού υπηρέτησε σαν Αίθουσα Βασιλείας.

Στο διάβα των ετών η Εκκλησία του Τελ-Αβίβ συναθροιζόταν σε διάφορα σπίτια, καθώς και σε νοικιασμένες αίθουσες. Πολλές φορές, οι αδελφοί διερωτήθηκαν ‘που μπορούμε να πάμε τώρα’, καθώς ο αριθμός τους αύξανε και οι ιδιοκτήτες αιθουσών τους αρνούνταν να χρησιμοποιήσουν για περισσότερο τα οικοδομήματά τους λόγω πιέσεως και προκαταλήψεως από τη γειτονιά. Αλλά τα προγράμματα των συναθροίσεων συνεχίζονταν χωρίς διακοπή. Στην πραγματικότητα, σ’ όλα τα χρόνια, μόνο μια συνάθροιση ακυρώθηκε Κι αυτό έγινε όταν, λίγο πριν αρχίσει η συνάθροιση μια βίαιη καταιγίδα άρπαξε την οροφή του δωματίου που χρησιμοποιούταν ως αίθουσα συναθροίσεως. Τελικά, το 1963, η Εταιρία χρηματοδότησε την αγορά σε μια κεντρική περιοχή του Τελ-Αβίβ, μιας Αίθουσας Βασιλείας για την εκκλησία. Εδώ το ακροατήριο αύξανε μέχρις ότου οι ανάγκες απαίτησαν να σχηματισθούν δυο εκκλησίες. Κοιτώντας τα περασμένα χρόνια, είναι φανερό ότι το χέρι του Ιεχωβά κατηύθυνε τα πράγματα με τέτοιο τρόπο ώστε υπήρχε πάντα κάποια φροντίδα.

Συχνά, οι νέοι μετανάστες εφοδιάζονται με σπίτια και εργασία σε μακρινούς οικισμούς για να εξαπλωθεί έτσι ο πληθυσμός. Έτσι ο αδελφός και η αδελφή Κλουφίνσκι από την Πολωνία, που έφθασαν στα τέλη του 1957, βρέθηκαν πολύ απομονωμένοι στη βορειοανατολική γωνιά της χώρας κοντά στην παλιά βιβλική πόλη Αζώρ. Αλλά μετά έξη μήνες, κανόνισαν να μετακομίσουν πιο κοντά στο Τελ-Αβίβ, κοντά στην Λοντ, στην τοποθεσία της Βιβλικής πόλεως Λύδδα. Από το 1959 το σπίτι τους είναι τόπος συναθροίσεως μελέτης βιβλίου και επίσης διεξάγεται μελέτη της «Σκοπιάς» στην Πολωνική γλώσσα εκεί για τους τοπικούς ενδιαφερόμενους, καθώς το Τελ-Αβίβ απέχει περίπου 23 χιλιόμετρα (14 μίλια).

Όταν οι απόφοιτοι της Γαλαάδ μετατέθηκαν προσωρινά από το Τελ-Αβίβ στη Ναζαρέτ, ο αδελφός Αμπαγιέ Μπεχάρ, που είχε έλθει από την Τουρκία, διορίσθηκε ως επίσκοπος για λίγο. Αλλά αυτός δεν καταλάβαινε Εβραϊκά ή οποιαδήποτε άλλη γλώσσα που ήταν κοινή στους περισσότερους ευαγγελιζόμενους. Τι συμβαίνει όταν αυτός που οδηγεί τη μελέτη της «Σκοπιάς» δεν καταλαβαίνει τις απαντήσεις που δίδονται σε διάφορες γλώσσες;

Λοιπόν, ο αδελφός Μπεχάρ διάβαζε τις ερωτήσεις από την Τουρκική «Σκοπιά»· οι παρευρισκόμενοι είχαν το ίδιο άρθρο, ο καθένας στη γλώσσα του. Τότε κανονίστηκε ώστε, καθώς οι απαντήσεις θα δίνονταν στα Ρωσικά ή Πολωνικά, ένας ώριμος αδελφός ευαγγελιζόμενος θα έκανε νόημα στον αδελφό Μπεχάρ ώστε αυτός να γνωρίζει αν η απάντηση ήταν σωστή και πλήρης, ή αν χρειαζόταν κάτι επί πλέον. Εάν η απάντηση δινόταν στα Εβραϊκά ή Γερμανικά τότε ένας άλλος ευαγγελιζόμενος θα έκανε το ίδιο. Οι ομιλίες της Θεοκρατικής Σχολής και η συμβουλή που δίνονταν στην Ισπανική, μεταφράζονταν στα Εβραϊκά από ένα 10χρονο νεαρό ευαγγελιζόμενο. Οι ομιλίες της συναθροίσεως υπηρεσίας που δίνονταν στην Ισπανική, μεταφράζονταν στα Ρωσικά για τους Σλαβόφωνους ευαγγελιζόμενους από μια αδελφή, και στα Εβραϊκά από μια άλλη. Με αυτά τα μέσα, όλοι κατανοούσαν ικανοποιητικά και ωφελούνταν από τα προγράμματα των συναθροίσεων.

Τι ευλογία όταν ο νεαρός Ντέηβιντ Νέημερ έφθασε στη χώρα από την Τουρκία! Αυτός ήδη γνώριζε καλά τα Εβραϊκά, και παρότι συγκριτικά νέος στην αλήθεια, είχε καλή γνώση και κατανόηση. Όταν ο επίσκοπος εκκλησίας, ο απόφοιτος της Γαλαάδ, έφυγε απ’ τη χώρα, ο Ντέηβιντ ανέλαβε για λίγο την εποπτεία της εκκλησίας. Τώρα υπηρετεί σαν μέλος της επιτροπής του τμήματος και απήλαυσε την ειδική εκπαίδευση διαρκείας πέντε εβδομάδων στο Μπρούκλυν, που ήταν ένα από τα πιο έξοχα γεγονότα της ζωής του.

Η ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ «ΑΙΩΝΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ»

Ένα εξέχον γεγονός του 1963 ήταν η διεθνής συνέλευση «Αιώνιο Ευαγγέλιο». Το κύριο ρεύμα των επισκεπτών πήγε στην Ιορδανία και στον Λίβανο, αλλά λίγοι ήρθαν στο Ισραήλ. Οι Ραβίνοι ανησύχησαν για τη συνέλευση και πίεσαν τον ιδιοκτήτη της αίθουσας να ακυρώσει τη συμφωνία μας, με την απειλή να του ακυρώσουν την άδεια προμήθειας, ενέργεια που στην πραγματικότητα, θα κατέστρεφε την επιχείρησή του. Αν και οι αδελφοί είχαν κάνει μια αμετάβλητη συμφωνία, συμφώνησαν να παραιτηθούν από την αξίωσή τους για τη σύγχρονη κλιματιζόμενη αίθουσα, παρά να φέρουν δυσκολίες στον ιδιοκτήτη.

Η συνέλευση μεταφέρθηκε στην Αίθουσα Βασιλείας. Εν τούτοις, αντί να είναι πεσμένο, το πνεύμα των αδελφών ήταν αναπτερωμένο από την εναντίωση. Τα μέσα ενημερώσεως πήραν την ιστορία και τη δημοσίευσαν σε αρκετές εφημερίδες στα Αγγλικά και Εβραϊκά—συνολικά στήλες ύψους 150 ιντσών—εκφράζοντας την αποδοκιμασία τους για την αυθαίρετη αυτή ενέργεια. Έτσι οι προσπάθειες των Ραβίνων είχαν το αντίθετο αποτέλεσμα! Τη δημόσια ομιλία παρακολούθησαν αριθμός ρεκόρ των 115 ακροατών!

ΙΔΡΥΕΤΑΙ ΤΜΗΜΑ ΣΤΟ ΙΣΡΑΗΛ

Τέλος στις 1 Ιανουαρίου 1963, το Ισραήλ έγινε ένα ξεχωριστό τμήμα, το γραφείο βρίσκεται στη Χάιφα. Απ’ εδώ οργανώνονται επισκέψεις επισκόπων περιοχής, συνελεύσεις και άλλες δραστηριότητες, συλλέγονται αναφορές και διατηρείται αλληλογραφία με τις εκκλησίες και τους ομίλους. Τον καιρό αυτό, ο αριθμός των ευαγγελιζομένων στη χώρα έχει φθάσει τους 80 περίπου, περισσότεροι από τους οποίους κατοικούν μέσα και γύρω από τις δύο πόλεις τη Χάιφα και το Τελ-Αβίβ. Τον ίδιο καιρό φθάνει πρόσθετη βοήθεια με την άφιξη στο Ισραήλ των Έρικ και Κάθρην Πηρς και των Ντέρεκ και Τζην Χάνσον.

Επίσης, ένα εξέχον βήμα προς τα εμπρός ήταν η παραγωγή της πρώτης εκδόσεως της «Σκοπιάς» στην Εβραϊκή γλώσσα, τον Δεκέμβριο του 1962. Τα πρώτα 15 τεύχη ήταν πολυγραφημένες εκδόσεις. Καθώς έβγαιναν βελτιωμένες εκδόσεις, η κυκλοφορία αυξήθηκε από τα 300 μέχρι 400 αντίτυπα σε μέσο όρο, πάνω από 2.000 αντίτυπα κάθε τεύχος, σε πάνω από 30 διαφορετικές χώρες. Εξαιτίας της απαγορεύσεως της εισαγωγής εντύπων στην Εβραϊκή γλώσσα στη χώρα, η «Σκοπιά» τυπωνόταν σε τοπικό τυπογραφείο με μετάφραση, στοιχειοθεσία και διόρθωση που φρόντιζαν οι Μάρτυρες στο Ισραήλ.

Μια από τις μεταφράστριές μας είναι η Σουσάνα Γκιβάτι. Μεγάλωσε εδώ στο Ισραήλ αλλ’ αργότερα πήγε στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου έγινε Μάρτυρας το 1960. Άκουσε για ένα ζευγάρι που μοχθούσαν να μάθουν Εβραϊκά για να μεταβούν στο Ισραήλ για να βοηθήσουν τις εκεί εκκλησίες. Έτσι σκέφθηκε: «Αν αυτοί κάνουν τέτοιες προσπάθειες, ενώ εγώ ήδη γνωρίζω Εβραϊκά, τι κάνω εδώ στις Ηνωμένες Πολιτείες;» Τακτοποίησε γρήγορα τις υποθέσεις της για να γυρίσει στο Ισραήλ και, παρά τις οικογενειακές ευθύνες, έχει υπηρετήσει εδώ από τότε, συμβάλλοντας στη μετάφραση της «Σκοπιάς».

Τον Ιούνιο του 1966, νοικιάσθηκε ένα πιο άνετο κτίριο στη Χάιφα για να χρησιμοποιηθεί σαν Αίθουσα Βασιλείας, γραφείο τμήματος και καταλύματα για τη μικρή οικογένεια Μπέθελ. Έτσι, στα μέσα της δεκαετίας του 1960, με τακτικούς παρευρισκομένους από 80 έως 100 στο Τελ-Αβίβ και περίπου 40 στη Χάιφα, η πρόοδος ήταν φανερή. Νέα ανώτατα όρια ευαγγελιζομένων πραγματοποιήθηκαν στη χώρα χρόνο με το χρόνο 1964—88· 1965—98· 1966—112· 1967—126.

ΜΙΑ ΘΕΡΜΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ

Αυτό το οποίο εμπόδιζε ίσως την κατανόηση και την καθαρή επικοινωνία ανάμεσα στους αδελφούς εξαιτίας των γλωσσικών φραγμών, διορθώνεται από τη γενναιόδωρη ζεστασιά που υπάρχει ανάμεσά τους. Όπως είπε μια κυρία στην πρώτη της συνάθροιση: «Είσαστε όλοι σας τόσο φιλικοί εδώ!» Αυτό το σπουδαίο γεγονός φαίνεται από την ακόλουθη πείρα:

Μια Μάρτυς που είχε μάθει την αλήθεια στην Πολωνία, και της οποίας η γνώση της Εβραϊκής ήταν ακόμη πολύ περιορισμένη, πήγαινε στη συνάθροιση, όταν συνάντησε μια γνωστή από την πατρίδα της. Της είπε που πήγαινε και την προσκάλεσε μαζί της ακριβώς εκείνη τη στιγμή. Η φίλη ήλθε και, αν και δεν καταλάβαινε πολλά από ότι λεγόταν, εντυπωσιάσθηκε τόσο από τη θέρμη και τη φιλικότητα των αδελφών, ώστε άρχισε να έρχεται τακτικά. Αυτή, με τη σειρά της, μίλησε στις συζύγους δύο συνεργατών του άντρα της. Τώρα όλες τους είναι μέλη της εκκλησίας! Μια απ’ αυτές τις αδελφές υπηρέτησε ως τακτικός σκαπανέας για μερικά χρόνια, και ο σύζυγός της, τον οποίο αυτή βοήθησε στην αλήθεια, είναι ένας σταθερός ευαγγελιζόμενος και διακονικός υπηρέτης.

Επί πλέον, για να δείξουμε πόσο πολυεθνικό είναι το σκηνικό εδώ, έχομε έναν αδελφό σε μια εκκλησία τον Μωσέ Ερέζ που μεγάλωσε στο Ιράκ. Αυτός, αρχικά, ήρθε σ’ επαφή με το άγγελμα της Βασιλείας, στο Χονγκ-Κονγκ. Έπειτα, στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ήταν στην Ιαπωνία. Εκεί άρχισε να κηρύττει σ’ άλλους για τη νέα του πίστη. Εν τούτοις, στο πέρασμα του χρόνου, η απομόνωση και η μελέτη βιβλίων ανώτερης κριτικής τον έκαναν να χάσει την πίστη του. Μετά το τέλος του πολέμου, γύρισε στο Ιράκ, και έπειτα ήλθε στο Ισραήλ.

Ο Μωσέ αποφάσισε να γράψει ένα βιβλίο σχετικά με την ιστορία της ζωής του, ιδιαίτερα για τις αλλαγές που είχαν γίνει στην άποψή του για τη θρησκεία και τη Βίβλο. Όταν τελικά το είχε ετοιμάσει, άρχισε να ψάχνει κάποιον να του το εκδώσει. Όταν συζήτησε το θέμα με κάποιο σεΐχη σ’ ένα χωριό που εργαζόταν, εκείνος του συνέστησε ότι ίσως οι Μάρτυρες του Ιεχωβά θα τον βοηθούσαν στο σχέδιο του γιατί αυτοί δημοσιεύουν θρησκευτικά έντυπα. Έτσι, αυτός ήλθε σ’ επαφή με την τοπική εκκλησία και είχε λεπτομερείς συζητήσεις μ’ έναν αδελφό.

Η εκπλήρωση της προφητείας των «εβδομήκοντα εβδομάδων» του Δανιήλ που αφορούσε τον Μεσσία, καθώς και η τέλεια ακρίβεια της Βιβλικής χρονολογίας, εντυπωσίασαν βαθιά τον Μωσέ. Η πίστη που είχε αποκτήσει στο Χονγκ-Κονγκ και έχασε στην Ιαπωνία αποκαταστάθηκε και ενδυναμώθηκε, αυτή τη φορά πάνω στη βάση της ακριβούς γνώσεως. Η τακτική μελέτη και η συναναστροφή με τους αδελφούς στις συναθροίσεις τον εποικοδόμησαν γρήγορα. Αυτός μαζί με την κόρη του Ντάλια, που προόδευσε, επίσης, γρήγορα στην αλήθεια, βαπτίσθηκαν μαζί το 1962. Τώρα είχε ξεχάσει την επιθυμία του να δημοσιεύσει το βιβλίο της ιστορίας της ζωής του. Τι θαυμάσιο κεφάλαιο έγιναν για την εκκλησία. Ο πατέρας μεταφράζει στις συναθροίσεις Αραβικά, Εβραϊκά και Αγγλικά, όπου χρειάζεται, και υπηρετεί ως πρεσβύτερος. Η κόρη του είναι στην υπηρεσία Μπέθελ πάνω από 10 χρόνια, συνεχίζοντας να είναι πλήρως απασχολημένη στο να μεταφράζει και να διορθώνει ύλη για τη «Σκοπιά» και άλλες εκδόσεις.

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΩΝ ΕΞΙ ΗΜΕΡΩΝ—1967

Το θαυμάσιο παράδειγμα ενότητας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης που ανθεί μέσα στις εκκλησίες των Μαρτύρων του Ιεχωβά, αποδείχθηκε κατά τη διάρκεια του Αραβο-Ισραηλινού πολέμου τον Ιούνιο του 1967. Μέσα στο Ισραήλ εγέρθηκε πικρία και υποψία ανάμεσα στους Ιουδαϊκούς και Αραβικούς τομείς του πληθυσμού κατά τη διάρκεια της εντάσεως των προπολεμικών ημερών και στη διάρκεια της εβδομάδας του πολέμου. Αλλά η εκκλησία της Χάιφα που αποτελείται από Ιουδαίους και από Άραβες αδελφούς, συνέχισε να συνέρχεται σε όλη την περίοδο του πολέμου χωρίς ίχνος τέτοιου μίσους και υποψίας. Η Αίθουσα Βασιλείας συσκοτίσθηκε, τα φώτα χαμήλωσαν και έγινε όλο το πρόγραμμα της συναθροίσεως, χωρίς διακοπή.

Η Εκκλησία του Τελ-Αβίβ έπρεπε να μεταθέσει τις συναθροίσεις της τ’ απογεύματα γιατί απαγορεύθηκε κάθε κυκλοφορία μετά τη δύση του ηλίου. Κατά τ’ άλλα όλα συνεχίσθηκαν χωρίς παύση. Οι αδελφοί βέβαια βρήκαν πολλές ευκαιρίες να δώσουν μαρτυρία για τα «σημεία των καιρών» και την προσεχή ελπίδα. Η χώρα έφθασε σε νέο ανώτατο όριο ευαγγελιζομένων εκείνο τον μήνα, όταν 126 ανέφεραν δραστηριότητα κηρύγματος!

Σαν αποτέλεσμα του πολέμου, οι επαφές ανάμεσα στους αδελφούς του Ισραήλ και σ’ εκείνους στην περιοχή που σχηματίσθηκε ως Δυτική Όχθη, μπόρεσαν ν’ αποκατασταθούν. Οι εκκλησίες της Ραμαλλάχ και της Μπέιτ Γιάλα, και ο όμιλος που υπήρχε στην Ιεριχώ, είναι στη Δυτική Όχθη. Είχαν περάσει περίπου 20 χρόνια, που οι αδελφοί εκεί δεν μπορούσαν να συναντηθούν με τους αδελφούς της άλλης πλευράς των συνόρων που επεβλήθησαν αμέσως μετά τον Παλαιστινιακό πόλεμο του 1948. Μια αποστολή από το γραφείο τμήματος της Εταιρίας, μαζί μ’ έναν Αραβόφωνο μεταφραστή, όσο πιο σύντομα μπορούσε πήρε την άδεια να επισκεφθεί αυτές τις περιοχές. Αλλά η γνώση τους για το πού περίπου βρίσκονταν οι αδελφοί ήταν αβέβαιη. Αυτοί ανέφεραν:

«Οδηγώντας προς τα βόρεια έξω από την Ιερουσαλήμ, προσπεράσαμε σημάδια από την καταστροφή του πολέμου—φλεγόμενα τανκς και αυτοκίνητα και βομβαρδισμένα σπίτια—και φθάσαμε στην πόλη της Ραμαλλάχ. Κάποιος από τη συντροφιά μας θυμήθηκε το όνομα μιας οικογενείας που είχε ζήσει εδώ αρκετά χρόνια προηγουμένως, έτσι ψάξαμε να βρούμε το σπίτι τους. Αυτό δεν είχε πάθει καμιά φθορά και προφανώς υπήρχαν κάτοικοι σ’ αυτό, έτσι χτυπήσαμε την πόρτα. Η πόρτα άνοιξε λίγα εκατοστά μάλλον νευρικά, και εξηγήσαμε ποιοι είμαστε. Αμέσως η εικόνα άλλαξε. Μας έμπασαν αμέσως μέσα καλωσορίζοντάς μας και ανακαλύψαμε ότι είχαμε φθάσει στην ώρα και στο μέρος που γινόταν η εβδομαδιαία μελέτη της «Σκοπιάς»! Πόσο συγκινήθηκαν οι αδελφοί που μας είδαν! Είχαν χάσει την επαφή με το τμήμα της Εταιρίας στη Βηρυτό λίγο καιρό πριν από την έκρηξη του πολέμου. Δεκαοκτώ ήταν οι παρόντες στη μελέτη τους εκείνο τ’ απόγευμα.

«Μετά τη μελέτη δόθηκε μια μικρή ομιλία για να πληροφορήσει τους αδελφούς για το τι είχε συμβεί, αναφέροντας κάτι από την πρόοδο των εκκλησιών στο Ισραήλ. Αυτή η σύντομη ομιλία, που δόθηκε με μετάφραση στα Αραβικά, ήταν πιθανώς η πρώτη ομιλία που δόθηκε ποτέ στη Ραμαλλάχ στην Εβραϊκή γλώσσα! Είμαστε φορτωμένοι με καλά πράγματα για τους αδελφούς—προμήθειες με τα τρέχοντα περιοδικά για να ικανοποιήσουν τις πνευματικές τους ανάγκες, καθώς και τρόφιμα, δώρα από τους αδελφούς της εκκλησίας της Χάιφα. Καλύφθηκαν επίσης οι ανάγκες των τριών ειδικών σκαπανέων. Τι ευτυχισμένη περίσταση ήταν αυτή για όλους μας! Δυστυχώς, η επίσκεψη έπρεπε να τελειώσει γιατί η απαγόρευση της κυκλοφορίας πλησίαζε Κι εμείς έπρεπε να πάμε πίσω στην Ιερουσαλήμ για να διανυκτερεύσουμε.

«Την επόμενη μέρα—αυτή τη φορά εφοδιασμένοι με ονόματα και διευθύνσεις—αναζητήσαμε τους αδελφούς στη Μπέιτ Γιάλα, περιοχή της Βηθλεέμ. Εδώ επίσης όλοι ήταν καλά, κανείς δεν είχε πάθει κακό. Ο επίσκοπος της εκκλησίας, Φαράχ Μπακχίτ, ήταν τόσο ενθουσιασμένος που μας είδε ώστε έκλεισε πρόθυμα το μικρό του μαγαζί για την υπόλοιπη μέρα και μας συνόδευσε για να επισκεφθούμε όλες τις οικογένειες που ήσαν συνταυτισμένες με την εκκλησία, περιλαμβανομένων εκείνων των πιστών που είχαν μείνει σταθεροί σ’ όλη τη διάρκεια των σχεδόν 20 ετών που πέρασαν από τη διαίρεση της χώρας. Η μέρα πέρασε πολύ σύντομα Κι έπρεπε να φύγουμε. Αλλά προτού γίνει αυτό κανονίσαμε για επανεπίσκεψη, αρκεί να μην είχαν αλλάξει τα σύνορα στο μεταξύ.»

Η επόμενη επίσκεψη, που έγινε τέσσερις βδομάδες αργότερα, ήταν πιο πλήρης, και οι συναθροίσεις ήταν προγραμματισμένες στην ώρα τους γι’ αυτή την περίσταση. Ρυθμίστηκαν επισκέψεις στην Ιεριχώ και τη Νάμπλους (Νεάπολις) για να δούμε τις απομονωμένες οικογένειες. Ο μόνος αδελφός στη Νάμπλους ο Τζόζεφ Αμπντενούρ, ήταν αυτός που πριν από πολλά χρόνια είχε συνταυτισθεί με την εκκλησία της Χάιφα. Έγιναν σχέδια για μια μονοήμερη συνέλευση για όλες τις εκκλησίες τής χώρας στην αίθουσα ενός μεγάλου ξενοδοχείου τής Ιερουσαλήμ στις 6 Αυγούστου, λιγότερο από δύο μήνες μετά τον πόλεμο. Κανονίσθηκε να συμπέσει μ’ ένα ταξίδι αδείας στη χώρα του τότε αντιπρόεδρου της Εταιρίας Φ. Φρανς, μαζί μ’ άλλους από την πόλη της Νέας Υόρκης. Τι θαυμάσια ημέρα αποδείχθηκε αυτή!

Οι αδελφοί χάρηκαν να συναντήσουν δύο από τους αρχικούς ομίλους που είχαν φέρει το άγγελμα της Βασιλείας απ’ τις Ηνωμένες Πολιτείες στη Ραμαλλάχ, το 1919. Οι αδελφοί από τη Δυτική Όχθη συγκινήθηκαν βλέποντας τόσους πολλούς από τις πόλεις του Ισραήλ εκεί όπου υπήρχαν μόνο τέσσερις ή πέντε διαγγελείς πριν 20 χρόνια. Ένα σύνολο 176 παρευρέθηκαν στη μονοήμερη σύναξη. Το μεγάλο πνεύμα της ενότητας ήταν τόσο καθαρά φανερό καθώς οι αδελφοί, που είχαν μείνει χωρισμένοι με το αγκαθωτό σύρμα των συνόρων, τώρα είχαν ευκαιρίες ν’ ανταλλάξουν χαιρετισμούς και νέα, όσο το επέτρεπαν οι γλωσσικές διαφορές. Από τότε, οι αδελφοί της Δυτικής Όχθης μπορούν να παρακολουθούν τις συνελεύσεις περιοχής και περιφερείας που γίνονται στο Ισραήλ, ενώ οι αδελφοί του Ισραηλινού τομέα μπορούσαν να επισκεφθούν τις εκκλησίες.

Στις δύο εκκλησίες της Δυτικής Όχθης είχαν προηγουμένως απαγορεύσει και κατασχέσει τα έντυπα. Ο κλήρος της Ιερουσαλήμ και της Βηθλεέμ είχε πιέσει την κυβέρνηση της Ιορδανίας στο Αμμάν να επιβάλει αυτούς τους περιορισμούς στους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Αλλ’ αυτοί οι αξιωματούχοι δεν μπορούν να επηρεάσουν τις Ισραηλινές πολιτικές ή στρατιωτικές αρχές, και ως αποτέλεσμα, είχαμε ελευθερία συνελεύσεως και δραστηριότητας στη Δυτική Όχθη από το 1967. Όμοια, ο ίδιος κλήρος μπόρεσε στο παρελθόν να προκαλέσει προβλήματα στους αδελφούς του Αμμάν της Ιορδανίας, αλλά τώρα αυτοί δεν μπορούν να επηρεάσουν τις κυβερνητικές εξουσίες εκεί.

ΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΚΕΦΑΛΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ

Υπάρχει ένα μάθημα που βγαίνει από την περίπτωση του αδελφού Τζόζεφ Αμπντενούρ, που είχε μετατεθεί από τη Χάιφα στη Νάμπλους γύρω στο 1947. Ενώ παρέμεινε πιστός στο άγγελμα της Βασιλείας, και έδινε μαρτυρία σ’ άλλους όταν του παρουσιαζόταν ευκαιρία, ο Τζόζεφ δεν έδινε ικανοποιητική προσοχή στις πνευματικές ανάγκες της οικογένειάς του. Απομονωμένοι δεν είχαν την ευκαιρία να παρακολουθούν συναθροίσεις ή να συναναστρέφονται με άλλους νέους στην πίστη. Το αποτέλεσμα ήταν ότι κανένα από τα παιδιά του δεν ενδιαφέρθηκε για την αλήθεια, αλλά αφοσιώθηκαν στα οικογενειακά, τα πολιτικά και άλλα ενδιαφέροντα.

Ο ένας γιος έγινε δραστήριος στο κομμουνιστικό κίνημα, Κι ακόμη φυλακίστηκε για την πολιτική του δράση, για επτά χρόνια σε μια έρημη αγροτική φυλακή από τις Ιορδανικές αρχές. Είχε ακούσει τον πατέρα του να μιλά για την ελπίδα της Βίβλου, άλλα ποτέ δεν του είχε εξηγηθεί αυτή ακριβώς. Η εμπειρία του στη φυλακή σύντριψε την πεποίθησή του στον κομμουνισμό Κι έμεινε χωρίς μια βάση για ελπίδα. Μετά το θάνατο του πατέρα του, μετακινήθηκε με την οικογένειά του στη Ραμαλλάχ όπου ήλθε σ’ επαφή με τους Μάρτυρες. Έφερε μαζί του, επίσης, τη βιβλιοθήκη του πατέρα του, που περιλάμβανε τα έντυπα της Εταιρίας. Το ενδιαφέρον του Κινήθηκε από τις επισκέψεις των αδελφών και άρχισε μια μελέτη. Αυτό οδήγησε σε οικοδόμηση πίστεως για τον Θεό και για τη Βίβλο. Προόδευσε γρήγορα και βαπτίσθηκε στην πρώτη συνέλευση που παρακολούθησε και υπηρέτησε λίγο σαν σκαπανέας. Ο πατέρας του θα είχε εκπλαγεί βλέποντας την πνευματική του πρόοδο!

ΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

Οι περισσότεροι από τους Μάρτυρες στο Ισραήλ ζουν κοντά στις πόλεις που βρίσκονται οι εκκλησίες στη Χάιφα και στο Τελ-Αβίβ, και στη Δυτική Όχθη, στη Ραμαλλάχ και στη Μπέιτ Γιάλα / Βηθλεέμ. Εντούτοις κάποια μαρτυρία έχει φθάσει στις περισσότερες γωνιές της χώρας και τα έντυπα έχουν δοθεί σε πολλές άλλες πόλεις και χωριά. Πόλεις που έχουν ακόμα βιβλικά ονόματα κι έχουν ακούσει τουλάχιστον κάποια μαρτυρία είναι η Ασντόντ, η Ασκάλων, η Γκαθ, η Ιόππη, η Καισάρεια, η Βηρσαβεέ, η Αιλάθ, η Ιερουσαλήμ, η Λύδδα (τώρα Λοντ), η Ναζαρέτ, η Πτολεμαΐς (τώρα Άκρα), και οι κοινότητες κατά μήκος της οροσειράς του Καρμήλου, παρόμοια περιοχές της Δυτικής Όχθης όπως η Χεβρών, η Συχέμ (τώρα Νάμπλους) και η Ιεριχώ έχουν ακούσει τ’ αγαθά νέα σ’ έναν περιορισμένο βαθμό.

Στην Πτολεμαΐδα υπήρχε μια Χριστιανική εκκλησία τον πρώτο αιώνα. (Πράξ. 21:7) Σήμερα έχουμε μια ευαγγελιζόμενη εκεί. Και τι παράδειγμα γενναιότητας είναι αυτή! Ανάπηρη από πολιομυελίτιδα από νεαρό κορίτσι, περιορίσθηκε σε μια ακτίνα λίγων μέτρων από το σπίτι της οικογενείας της στην παλιά περιτειχισμένη πόλη. Συνέβη ώστε ένας αδελφός να έχει ωρολογοποιείο μέσα σ’ αυτή την απόσταση και αυτή ερχόταν στο μαγαζί του κατά περιστάσεις για να συζητά. Ανταποκρίθηκε στα ενθαρρυντικά αγαθά νέα που της έδωσε, που της πρόσφεραν την ελπίδα να τρέχει και να πηδά κάποια μέρα!

Η αλήθεια έφερε αξιοσημείωτες αλλαγές στην άποψή της για καθετί στη ζωή, την παρακίνησε να μάθει μια τέχνη, να βρει μια κατάλληλη απασχόληση, Κι ακόμα να περάσει τις εξετάσεις της οδηγήσεως. Σύντομα κάλυπτε τακτικά τα 24 χιλιόμετρα (15 μίλια) μέχρι τον τόπο της συναθροίσεως στη Χάιφα. Έχει γίνει μια θαυμάσια ενθουσιώδης και ενεργητική Μάρτυς, μετέχοντας στην υπηρεσία βοηθητικού σκαπανέως κατά περιστάσεις. Το 1960 παρακολούθησε τη διεθνή συνέλευση στο Παρίσι της Γαλλίας.

ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΗΣ ΕΓΚΑΡΤΕΡΗΣΕΩΣ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΣΤΗΚΕ

Δεν είναι εύκολο να γίνεις Μάρτυρας στο Ισραήλ. Κάποιος Ιουδαϊκής καταγωγής που άρχισε να συναναστρέφεται με την τοπική εκκλησία αντιμετώπισε εναντίωση σε όλες τις συνοικίες. Αυτό πραγματικά βάζει σε δοκιμασία την αγάπη κάποιου για την αλήθεια και την απόφασή του να υπηρετεί τον Ιεχωβά. Μια οικογένεια που αντιμετώπισε ακριβώς τέτοια εναντίωση ήρθε από τη Ρωσία.

Μια από τις αδελφές σκαπανείς συνάντησε αυτή την οικογένεια και, ως αποτέλεσμα μιας εβδομαδιαίας μελέτης, προόδευσαν γρήγορα και ανέπτυξαν το θαυμάσιο πνεύμα να αποφασίσουν να εμμένουν σ’ ότι μάθαιναν. Ρίχτηκαν πέτρες στα παράθυρά τους, ενώ οι αποδοκιμασίες και οι προφορικές προσβολές ήταν καθημερινές εμπειρίες. Άλλοι τους περιφρόνησαν εντελώς αρνούμενοι να μιλούν μαζί τους. Εν τούτοις, με το πέρασμα του χρόνου κέρδισαν το σεβασμό αυτών που προηγουμένως τους εναντιώθηκαν ή τους περιφρόνησαν.

Όταν η οικογένεια άρχισε να παρακολουθεί συναθροίσεις και να δίνει μαρτυρία σε άλλους, οι Ραβινικές αρχές το πρόσεξαν. Η τοπική Ραβινική επιτροπή πρόσφερε στην οικογένεια οικονομική βοήθεια αν επέστρεφε στην Ιουδαϊκή θρησκεία, γιατί υπέθεσαν ότι κάποιο οικονομικό κίνητρο τούς παρακίνησε να γίνουν Χριστιανοί. Η απάντηση του αδελφού ήταν ξεκάθαρη: «Υπάρχουν μερικά πράγματα που δεν μπορούν ν’ αγορασθούν ή να πωληθούν με χρήματα και η αλήθεια του Λόγου του Θεού, η Βίβλος, είναι ένα από αυτά. Έχω βρει αυτή την αλήθεια με τη βοήθεια των Μαρτύρων του Ιεχωβά.» Εκτός από τη βοήθεια που προσφέρει ο πατέρας της οικογένειας ως πρεσβύτερος σε μια εκκλησία, δύο από την οικογένεια υπηρετούν ως σκαπανείς. Οι πρώιμες αυτές δοκιμασίες είναι που φέρνουν την πνευματική εκείνη δύναμη που κρατά τους Μάρτυρες εδώ σε μια καλή θέση στο πέρασμα των ετών.

ΤΑΧΕΙΑ ΠΡΟΟΔΟΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ

Από το 1969, η Ανίτα Σεκλένοφ, υπηρετεί ως μέλος της οικογένειας Μπέθελ. Εξαιτίας μιας πτώσεως που προκάλεσε βλάβη στη μέση της, η συμμετοχή της στην υπηρεσία αγρού περιορίσθηκε, κυρίως στο πλησίασμα ανθρώπων που κατοικούσαν πολύ κοντά στο κτίριο του τμήματος. Περίπου 46 μέτρα (50 γυάρδες) από το κτίριο συνάντησε μια κυρία που έδειξε ενδιαφέρον, και άρχισε μια μελέτη παρά τα γλωσσικά προβλήματα. Η ευχαρίστηση που απολάμβανε αυτή η οικοδέσποινα από τη μελέτη, έκανε τον άντρα της να δείξει ενδιαφέρον ώστε άρχισε να διαβάζει και κατόπιν να μελετά τα έντυπα της αλήθειας.

Ενθαρρύνθηκαν να παρακολουθούν τις συναθροίσεις, αλλά κάθε φορά δέχονταν απρόσμενες επισκέψεις από τον ευρύτερο οικογενειακό τους κύκλο, ακριβώς την ώρα της συναθροίσεως. Ακόμα και από την αίθουσα τους φώναζαν, όταν έρχονταν επισκέπτες, για να επιστρέψουν σπίτι τους. Αλλά τον καιρό εκείνο η πνευματική τροφή των συναθροίσεων ήταν ιδιαίτερα «νόστιμη», ώστε πληροφόρησαν τους πολλούς φίλους και συγγενείς τους ότι τα τρία βραδινά που είχανε συνάθροιση θα έλειπαν από το σπίτι τους για ορισμένες ώρες.

Αυτό το ζεύγος, οι Χάννα και Νεχάι Κουρύ, και τα πέντε παιδιά τους, έδωσαν θαυμάσια μαρτυρία στους πολλούς συγγενείς τους στην πόλη και έξω στο μακρινό πατρικό τους χωριό. Επίσης έχουν αποδειχθεί μεγάλη βοήθεια για την εκκλησία. Ο πατέρας ανέλαβε γρήγορα την ηγεσία στην υπηρεσία αγρού, και χειριζόταν άλλες ευθύνες στην εκκλησία. Διορίστηκε στην επιτροπή του τμήματος, και το 1978 απόλαυσε το προνόμιο, να παρακολουθήσει την εκπαίδευση για μέλη της επιτροπής τμημάτων στο Μπρούκλυν της Νέας Υόρκης. Ήταν η πρώτη φορά που έφευγε από τη χώρα ή που χώριζε από την οικογένειά του.

ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ

Από το 1967 και μετά όλα τα προγράμματα των συνελεύσεων περιοχής και περιφερείας παρουσιάζονται και στην Εβραϊκή και στην Αραβική γλώσσα. Σε μερικές περιπτώσεις, το πρόγραμμα διεξάγεται σε μια γλώσσα και μεταφράζεται στην άλλη. Άλλες φορές χωριστές γλωσσικά συνεδριάσεις διευθετούνται σε συνεχόμενες αίθουσες και τότε υπάρχουν ευκαιρίες για συντροφιά ανάμεσα στις συνεδριάσεις. Μια ποικιλία αιθουσών έχουν εξυπηρετήσει τις ανάγκες γι’ αυτές τις συνελεύσεις μας καθώς τα μέλη μας έχουν αυξηθεί—κινηματογράφοι, κοινωνικοί σύλλογοι και σχολικά κτίρια.

Η Ανάμνηση συχνά συμπίπτει με το Ιουδαϊκό Πάσχα, γεγονός που δημιουργεί προβλήματα. Όλες οι δημόσιες μεταφορές σταματούν με τη δύση του ήλιου και λίγοι από τις τοπικές οικογένειες έχουν αυτοκίνητο. Κατά τόπους οι Ιουδαϊκές οικογένειες συγκεντρώνονται γύρω από το τραπέζι στη γιορτή της εξόδου από την Αίγυπτο στις ημέρες του Μωυσή, μια κατάσταση που έχει τις δυσκολίες της για τους αδελφούς οικογενειών με διαφορετικό θρήσκευμα. Αυτό ειδικά όταν η μητέρα της οικογένειας είναι η μόνη στην αλήθεια, και αναμένεται να είναι στο σπίτι για να ετοιμάζει και να σερβίρει το Ιουδαϊκό Πασχαλινό γεύμα. Αυτό είναι μόνο ένα από τα πολλά θέματα που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι νέοι καθώς προχωρούν και παίρνουν τη θέση τους για τον αληθινό «Πασχάλιο αμνό», τον ίδιο τον Μεσσία. Έτσι οι παραπάνω από 400 ακροατές κάθε έτος στην Ανάμνησή μας, αντιπροσωπεύουν μια μεγάλη προσπάθεια εκ μέρους των ενδιαφερομένων ατόμων.

ΠΟΛΛΟΙ ΕΠΙΣΚΕΠΤΟΝΤΑΙ «ΤΗ ΧΩΡΑ ΤΗΣ ΒΙΒΛΟΥ»

Επειδή υπάρχει πάντοτε ένα σταθερό ρεύμα μεμονωμένων επισκεπτών στο Ισραήλ, η Εταιρία οργάνωσε ένα τουριστικό πρόγραμμα το 1973 που έδωσε τη δυνατότητα σε πολύ περισσότερους να δουν τη χώρα όπου τόσα πολλά συνέβηκαν σχετικά με την επεξεργασία των σκοπών του Ιεχωβά. Η μεταφορά στο Ισραήλ, σωστά οργανωμένο δρομολόγιο και άνετα καταλύματα, ήταν όλα με τάξη προγραμματισμένα και πάνω από 3.500 επισκέφθηκαν τη χώρα. Αυτοί συνδύασαν την επίσκεψή τους εδώ με μια συνέλευση στην Ευρώπη ή αλλού.

Πιο πρόσφατα, το 1978, ένα παρόμοιο πρόγραμμα επαναλήφθηκε Κι αυτή τη φορά είχαμε πάνω από 14.000 επισκέπτες από 40 και περισσότερες διαφορετικές χώρες. Και κατά τη διάρκεια του 1979, χιλιάδες περισσότεροι επωφελήθηκαν από όμοια οργανωμένα τουριστικά ταξίδια. Τι βλέπουν οι επισκέπτες;

Το δρομολόγιο πραγματοποίησε τέτοια κάλυψη της χώρας όσο είναι δυνατόν να γίνει σε τουρισμό μιας βδομάδας—μια άποψη της χώρας «από Δαν έως Βηρ σαβεέ» και κατά καιρούς, ακόμα πιο πέρα. Μερικοί προγραμμάτισαν μια επίσκεψη στην περιοχή του όρους Σινά. Είναι ενισχυτικό για την πίστη και επιμορφωτικό το να βλέπει κανείς τόπους και τοποθεσίες των γεμάτων σημασία βιβλικών γεγονότων—τη Μεγιδδώ, το Όρος Κάρμηλος, την Καισάρεια, την Καπερναούμ, την Ιόππη, το Όρος των Ελαιών, την Ιεριχώ, την κοιλάδα του Ενώμ, τη Ναζαρέτ και τη Βηθλεέμ. Ολόκληρη η Βιβλική Ιστορία ζωντανεύει και παίρνει πρόσθετη σημασία.

Αλλά τα οφέλη δεν τελειώνουν εδώ. Πολλοί από τους επισκεπτόμενους ομίλους, διευθέτησαν βραδινές επικοινωνίες με τους τοπικούς διαγγελείς που ήλθαν στα ξενοδοχεία όπου έμεναν οι επισκέπτες. Μια ανταλλαγή πειρών και νέων ήταν απολαυστική, για την αμοιβαία ενθάρρυνση όλων. Και ήταν μια μεγάλη εμπειρία για την τετραμελή οικογένεια Μπέθελ να δεχθεί στο μικρό της οίκο τόσες πολλές χιλιάδες!

Εκτός απ’ αυτό, ο μεγάλος αριθμός των Μαρτύρων που ταξιδεύει κατά μήκος και πλάτος της χώρας έδωσε μια θαυμάσια μαρτυρία σ’ εκείνους με τους οποίους ήλθαν σ’ επαφή. Κάθε λεωφορείο έφερε την επιγραφή «Μάρτυρες του Ιεχωβά—Περιήγηση στη Χώρα της Βίβλου» και πολλοί επισκέπτες φορούσαν ένα αναγνωριστικό σήμα στο πέτο. Έτσι ακόμα και όταν η συνομιλία ήταν αδύνατη λόγω γλωσσικών φραγμών, η θαυμάσια διαγωγή και φιλικότητα που έδειχναν οι αδελφοί έκαναν θετική εντύπωση.

ΘΕΜΑ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑΣ

Μέσα σε 10 μέρες από την αναχώρηση του τελευταίου ομίλου επισκεπτών πίσω στο 1973, ξέσπασε η «εξιλεωτική ημέρα πολέμου» μεταξύ του Ισραήλ και των γειτόνων του. Όπως το 1967, οι δραστηριότητες των εκκλησιών και οι συναθροίσεις συνεχίσθηκαν χωρίς διακοπή. Αλλά προέκυψαν προβλήματα όταν η Ισραηλινή κυβέρνηση προχώρησε σε επιστράτευση, και ακύρωσε όλες τις απαλλαγές που είχαν προηγουμένως χορηγηθεί στους νεαρούς αδελφούς μας.

Μερικοί, περιλαμβανομένων δύο πρεσβυτέρων, πατέρες με μικρά παιδιά, καθώς και μερικοί διακονικοί υπηρέτες, συνελήφθηκαν και καταδικάσθηκαν σε φυλάκιση σε μια στρατιωτική φυλακή. Για μια οικογένεια, η απουσία του πατέρα συνεχίσθηκε για δεύτερο έτος. Οι τοπικοί αδελφοί περιέρχονταν τις οικογένειες προμηθεύοντας τροφή και άλλη πρακτική βοήθεια.

Τα πράγματα δεν είχαν αρχίσει ν’ αλλάζουν μέχρις ότου ο όμιλος των φυλακισμένων αδελφών αποφάσισε μια πιο σταθερή στάση σ’ αρμονία με ότι υπαγόρευε η συνείδησή τους, κι αρνήθηκαν να φορούν τις στρατιωτικές στολές που παρουσιάσθηκαν ως ενδυμασία φυλακής ή να εκτελούν κάθε διορισμό εργασίας στο στρατόπεδο. Υποχρεώθηκαν να υπομείνουν απάνθρωπες συνθήκες για λίγες βδομάδες στο πειθαρχείο, ντυμένοι μόνο με τα εσώρουχα χειμώνα καιρό, αλλά η δημοσιότητα που προέκυψε, και η αποδειγμένη ματαίωση των προσπαθειών να διασπάσουν την ακεραιότητά τους, οδήγησαν στην τελική τους απελευθέρωση. Οι αναφορές του τύπου που ήταν κυρίως ευνοϊκές, όπως προσωπικές ιστορίες των οικογενειών που περιλαμβάνονταν, και εξηγήσεις των αρχών και του «πιστεύω μας», εμφανίσθηκαν σε πολλές εθνικές εφημερίδες, καθώς και στο ραδιόφωνο, στις εκπομπές των νέων, και σε μια εκπομπή που περιελάμβανε πρόγραμμα με τηλέφωνο.

Σε σχέση μ’ αυτές τις νέες αναφορές, το Θείο Όνομα, Ιεχωβά, εμφανίσθηκε στις εφημερίδες και ακούσθηκε από το ραδιόφωνο, πιθανώς για πρώτη φορά. Αν και το τετραγράμματο βρίσκεται στην Εβραϊκή Βίβλο και σ’ άλλα θρησκευτικά έντυπα, ποτέ δεν αναγράφεται σε κοσμικές εκδόσεις ούτε προφέρεται σε οποιεσδήποτε περιστάσεις. Όταν οι ευαγγελιζόμενοι συστήνονται στους οικοδεσπότες ως «Μάρτυρες του Ιεχωβά», πρέπει να εξηγούν ότι αυτό σημαίνει, στην πραγματικότητα «Μάρτυρες του Θεού». Οι Ιουδαίοι οικοδεσπότες μάς θεωρούν σαν μέρος του Χριστιανισμού λόγω του ότι χρησιμοποιούμε το όνομα του Ιεχωβά. Την ίδια στιγμή, ο Αραβικός πληθυσμός μάς κατατάσσει σαν «Σιωνιστές», επειδή χρησιμοποιούμε το όνομα του Ιεχωβά, το Ιουδαϊκό όνομα για τον Θεό! Τι μοναδικό προνόμιο να φέρουμε το όνομα του Παντοδυνάμου Θεού!

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΙ ΕΞΤΡΕΜΙΣΤΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΝΟΝΤΑΙ

Αν και υπάρχει θρησκευτική ελευθερία στο Ισραήλ, υπάρχουν άτομα και μερικά αντιεραποστολικά κινήματα που εναντιώνονται σε όλους που προσηλυτίζονται. Τέτοια άτομα συχνά μας έχουν ταυτίσει λανθασμένα με ιεραποστόλους του Χριστιανισμού. Κατά τη διάρκεια του 1977, η εναντίωση στο έργο μας αποκορυφώθηκε με μια εκστρατεία εναντίον της Εκκλησίας και της Αίθουσας Βασιλείας στο Τελ-Αβίβ.

Φανατικοί Ορθόδοξοι Ιουδαίοι δημιούργησαν προβλήματα σε μερικές οικογένειες Μαρτύρων, διανέμοντας υβριστικά φυλλάδια στους γείτονές τους. Καθώς οι αδελφοί πήγαιναν και γύριζαν από τις συναθροίσεις, ύβρεις, αχρεία γλώσσα και απειλές εκτοξεύονταν εναντίον τους. Έπειτα ήλθε μια σειρά τριών επιθέσεων στην Αίθουσα Βασιλείας κατά την διάρκεια των οποίων οι δράστες κατέστρεψαν έπιπλα, ήχο-ενισχυτικές συσκευές, κλιματιστικές ηλεκτρικές εγκαταστάσεις και έντυπα—ακόμη καταξεσχίζοντας και κάθε έντυπο του Λόγου του Θεού, της Αγίας Γραφής!

Αρχικά, οι διαμαρτυρίες στις αρχές και οι εκκλήσεις για βοήθεια αγνοήθηκαν. Εν τούτοις, επειδή και ο τοπικός και ο ξένος τύπος, καθώς επίσης και η τοπική τηλεόραση, καταπιάστηκαν με την υπόθεση, οι αστυνομικές αρχές ανέλαβαν την υπόθεση. Συνεργάσθηκαν στο να στήσουν μια ενέδρα που οδήγησε στη σύλληψη τριών φοιτητών Ραββινικών σχολών, όταν επέστρεψαν για τέταρτη φορά, αυτή τη φορά σκοπεύοντας να κάψουν το κτίριο. Αν και αυτοί οι βάνδαλοι αφέθηκαν ελεύθεροι με ένα τυπικό πρόστιμο και μια καταδίκη με αναστολή, η ενέργεια αυτή σταμάτησε τις επιθέσεις. Πολλά ειλικρινή άτομα εξέφρασαν την αποστροφή τους στην επίδειξη μισαλλοδοξίας απ’ αυτούς που είχαν διαμαρτυρηθεί έντονα για τις διακρίσεις σε βάρος τους σ’ άλλες χώρες.

ΣΤΑΘΕΡΗ ΠΡΟΟΔΟΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

Μέσα στη δεκαετία του 1970, ο αριθμός των διαγγελέων αυξήθηκε σταθερά για να φθάσει τους 200 το 1974, τους 250 το 1975, και ένα ανώτατο όριο 276 το 1976. Οι παρευρισκόμενοι στις συνελεύσεις και στην Ανάμνηση ανέρχονται σε 400 και πλέον. Μετά από αυτήν την αύξηση τα πράγματα έχουν ισορροπήσει τα τελευταία δύο χρόνια, λίγοι είναι οι νέοι που προχωρούν, μερικοί φεύγουν από τη χώρα και άλλοι δεν τα καταφέρνουν να δείξουν την απαιτούμενη ποιότητα εγκαρτερήσεως. Και οι δύο εκκλησίες στη Ραμαλλάχ, στη Βηθλεέμ (Μπέιτ Γιάλα) τώρα έχουν θαυμάσιες κεντρικές Αίθουσες Βασιλείας.

Ο αριθμός των διαγγελέων της Βασιλείας στην Ιορδανία έχει αυξηθεί από 19 που ανέφεραν έργο το 1968, όταν οι εκκλησίες της Ραμαλλάχ και της Βηθλεέμ δεν λογαριάζονταν πια ως μέρος της Ιορδανίας, σ’ ένα μέσο όρο περίπου 40 ευαγγελιζομένων σήμερα. Υπάρχει ακόμη η μόνη εκκλησία στην Ιορδανία, στο Αμμάν, την πρωτεύουσα.

Όλη η αρχική ομάδα των αδελφών που έφερε την αλήθεια στη Ραμαλλάχ μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έχει πεθάνει, ο τελευταίος την άνοιξη του 1971. Επίσης, οι Ιμπραήμ και Αταλλάχ Σεαντί, οι πρώτοι αδελφοί που ήλθαν σε επαφή στη Χάιφα την δεκαετία του 1930, πρόσφατα τελείωσαν την πιστή τους πορεία στη ζωή, ο Ιμπραήμ πέθανε το 1978 και ο Αταλλάχ τον Ιούλιο του 1979. ΟΙ δύο αδελφές που ξεκίνησαν τις μέχρι σήμερα ζωντανές δραστηριότητες μέσα και γύρω από το Τελ-Αβίβ, η Φρήντα Σούσσερ και η Φάννυ Μίντζερ, είναι ακόμη θερμά απασχολημένες στην υπηρεσία. Και τώρα αυτές συντροφεύονται από πολλούς, πολλούς περισσοτέρους. Όλοι αυτοί οι διαγγελείς της Βασιλείας είναι ευτυχισμένοι και ενωμένοι στο έργο τους σ’ αυτή την ζωτική γωνιά του κόσμου.

[Υποσημείωση]

^ Το όνομα «Παλαιστίνη» προερχόταν έμμεσα από τη «Φιλισταία» ένα όνομα που αρχικά περιοριζόταν στην παραλιακή περιοχή που κατείχαν οι Φιλισταίοι.

[Χάρτης στη σελίδα 213]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Ισραήλ και Ιορδανία

ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΘΑΛΑΣΣΑ

ΛΙΒΑΝΟΣ

ΣΥΡΙΑ

ΙΡΑΚ

ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ

ΑΙΓΥΠΤΟΣ

ΝΕΚΡΑ ΘΑΛΑΣΣΑ

ΙΟΡΔΑΝΗΣ ΠΟΤΑΜΟΣ

ΙΣΡΑΗΛ

ΙΟΡΔΑΝΙΑ

Άκρα

Χάιφα

Μεγιδδώ

Καπερναούμ

Ναζαρέτ

Καισάρεια

Σαμάρεια

Νάμπλους

Βαιθήλ

Ραμαλλάχ

Ιεριχώ

Τέλ Αβίβ-Γιάφφα

Άζωτος

Ασκαλών

ΑΜΜΑΝ

ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ

Βηθλεέμ

Χεβρών

Βήρ-σαβεέ

Πέτρα

[Εικόνα στη σελίδα 216]

Ισραήλ—η χώρα των αντιθέσεων όπου το παλιό υπάρχει με το νέο

[Εικόνα στη σελίδα 220]

Ο Ιμπραήμ (αριστερά) και ο Αταλλάχ Σεχαντί, σαρκικοί αδελφοί, που έκαναν πρώτοι το έργο μαρτυρίας στη Χάιφα

[Εικόνα στη σελίδα 232]

Η Φρήντα Σούσσερ (αριστερά) και η Φάννυ Μίντζερ, και οι δύο από το ίδιο χωριό της Πολωνίας, άρχισαν τις μέχρι σήμερα ζωντανές δραστηριότητες μαρτυρίας στο Τελ-Αβίβ-Γιάφφα

[Εικόνα στη σελίδα 252]

Μερικοί από τους αδελφούς που περιηγήθηκαν τη χώρα της Βίβλου το 1978