Λετονία

ΣΤΗΝ οδό Μπρίβιμπας (ή οδό Ελευθερίας) στο κέντρο της Ρίγας, πρωτεύουσας της Λετονίας, βρίσκεται το Μνημείο της Ελευθερίας, ύψους 42 μέτρων. Αυτό το μνημείο, τα αποκαλυπτήρια του οποίου έγιναν το 1935, αποτελεί σύμβολο της πολιτικής ελευθερίας. Ωστόσο, ένα ανώτερο είδος ελευθερίας έχει προσφερθεί στο λαό της Λετονίας από τη δεκαετία του 1920 και έπειτα—ελευθερία που προέρχεται από τη γνώση της Γραφικής αλήθειας. Σχετικά με αυτή την πνευματική ελευθερία, μια έκθεση ανέφερε: «Ο κοινός λαός, . . . τόσο άντρες όσο και γυναίκες, δέχεται το άγγελμα με δάκρυα χαράς». Επί δεκαετίες, οι εχθροί προσπαθούσαν να καταπνίξουν εκείνο το πολύτιμο άγγελμα, και το κατόρθωσαν σε κάποιον βαθμό. Όπως όμως θα δείξει αυτή η αφήγηση, καμία δύναμη στη γη δεν μπορεί να περιορίσει το χέρι του Παντοδύναμου ή του Γιου του, των οποίων η εξουσία υπερβαίνει όλα τα πολιτικά σύνορα.—Αποκ. 11:15.

Από την εποχή των Τευτόνων Ιπποτών, οι οποίοι ίδρυσαν τη Ρίγα το 1201, ως την εποχή του σοβιετικού κομμουνισμού, η Λετονία έχει δεχτεί την εισβολή και τη διακυβέρνηση αρκετών πολιτικών δυνάμεων, μεταξύ των οποίων της Γερμανίας, της Πολωνίας, της Ρωσίας και της Σουηδίας. Το 1918 η Λετονία διακήρυξε για πρώτη φορά την ανεξαρτησία της. Εντούτοις, το 1940 η χώρα έγινε σοβιετική δημοκρατία. Το 1991 ανέκτησε την ανεξαρτησία της ως Δημοκρατία της Λετονίας.

Η πολιτική ανεξαρτησία, όμως, δεν υποδηλώνει αληθινή ελευθερία. Μόνο ο Ιεχωβά μπορεί να ελευθερώσει πλήρως την ανθρωπότητα, και η υπόσχεσή του περί ελευθερίας αποτελεί λαμπρό χαρακτηριστικό των καλών νέων της Βασιλείας του Θεού. (Λουκ. 4:18· Εβρ. 2:15) Πώς έφτασαν αυτά τα καλά νέα στη  Λετονία; Η αφήγησή μας αρχίζει με την προσευχή ενός ναυτικού, του Ανς Ίνσμπεργκ.

Ο Ανς έγραψε: «Μια έναστρη νύχτα στη θάλασσα, άνοιξα την καρδιά μου στον Κύριο και του ζήτησα να με οδηγήσει στους ανθρώπους που τον λάτρευαν με πνεύμα και αλήθεια. (Ιωάν. 4:24) Είχα δει πολλή υποκρισία μεταξύ των εκκλησιαζομένων στην πατρίδα μου, τη Λετονία, και δεν ήθελα να έχω σχέση με όλα αυτά. Κατόπιν, το 1914 στο Κλίβελαντ του Οχάιο στις ΗΠΑ, παρακολούθησα το “Φωτόδραμα της Δημιουργίας”, μια παραγωγή των Διεθνών Σπουδαστών της Γραφής, όπως ήταν τότε γνωστοί οι Μάρτυρες του Ιεχωβά. Η προσευχή μου απαντήθηκε—είχα βρει την αλήθεια! Βαφτίστηκα στις 9 Ιανουαρίου 1916 και ανέλαβα το έργο κηρύγματος, επιστρέφοντας για να δουλέψω στη θάλασσα όποτε χρειαζόμουν χρήματα».

Σύντομα μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Ανς διέδωσε  εκτεταμένα το άγγελμα της Βασιλείας στη Λετονία. Με δικά του έξοδα, έβαζε σε εφημερίδες της Λετονίας αγγελίες που διακήρυτταν τη Βασιλεία του Θεού. Κάποιος συνταξιούχος δάσκαλος ονόματι Κράστινις γνώρισε την αλήθεια από εκείνες τις αγγελίες και ίσως ήταν ο πρώτος κάτοικος της Λετονίας που έγινε Σπουδαστής της Γραφής και αφιέρωσε τη ζωή του στον Ιεχωβά. Το 1922, ο Ανς έγινε μέλος του προσωπικού των παγκόσμιων κεντρικών γραφείων των Σπουδαστών της Γραφής στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Εκεί επισκεπτόταν τακτικά τις αποβάθρες—«το θελκτικό μου άμβωνα», όπως τις περιέγραφε—για να μεταδώσει τη Γραφική αλήθεια σε άλλους ναυτικούς. Ολοκλήρωσε την επίγεια πορεία του στις 30 Νοεμβρίου 1962.

Το 1925, ιδρύθηκε το Γραφείο Βόρειας Ευρώπης στην Κοπεγχάγη της Δανίας. Επέβλεπε το έργο στα τρία κράτη της Βαλτικής—Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία—καθώς επίσης στη Δανία, στη Νορβηγία, στη Σουηδία και στη Φινλανδία. Τον Ιούλιο του 1926 ο Ρις Τέιλορ από τη Βρετανία διορίστηκε να έχει την εποπτεία του έργου στη Λετονία. Ίδρυσε ένα γραφείο στη Ρίγα και οργάνωσε μια μικρή συνέλευση. Από τα 20 άτομα που την παρακολούθησαν, τα 14 συμμετείχαν στην πρώτη εκστρατεία υπηρεσίας αγρού που έγινε στη χώρα. Κατόπιν, οι αδελφοί πήραν άδεια από την αστυνομία για να διεξαγάγουν δημόσιες συναθροίσεις, και 975 άνθρωποι παρακολούθησαν Γραφικές διαλέξεις στη Ρίγα, στη Λιέπαγια και στη Γιέλγκαβα. Οι ομιλίες εκφωνήθηκαν στη γερμανική, τη δεύτερη γλώσσα πολλών Λετονών. Αρκετοί ζήτησαν μάλιστα να διεξαχθούν επιπλέον συναθροίσεις.

«ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΔΙΑ ΤΟΥΣ ΛΑΟΥΣ»

Το Σεπτέμβριο του 1927, περίπου 650 εκπρόσωποι από την Εσθονία, τη Λετονία και τη Σκανδιναβία συγκεντρώθηκαν στην Κοπεγχάγη για να ακούσουν τον Ιωσήφ Φ. Ρόδερφορντ ο οποίος είχε έρθει από τα παγκόσμια κεντρικά γραφεία για να εκφωνήσει την ομιλία «Ελευθερία διά τους Λαούς». Το επόμενο έτος ένα βιβλιάριο με τον ίδιο τίτλο μεταφράστηκε στη λετονική, και οι βιβλιοπώλες διάκονοι, δηλαδή οι σκαπανείς, πρωτοστάτησαν στη διανομή του.

Σε εκείνους τους πρώτους σκαπανείς συγκαταλέγονταν  τουλάχιστον δέκα αδελφοί από τη Γερμανία οι οποίοι είχαν έρθει στη Λετονία για να βοηθήσουν στο έργο. Ένας από αυτούς ήταν ο 22χρονος Γιοχάνες Μπέργκερ, ο οποίος έγραψε: «Η εκφώνηση δημόσιων ομιλιών ήταν το πρώτο πράγμα που έκαναν οι σκαπανείς όταν έφταναν στην πόλη του διορισμού τους. Το αποτέλεσμα ήταν ότι εκφωνήσαμε ομιλίες σε όλες σχεδόν τις πόλεις της Λετονίας. Στην πόλη Σλόκα νοικιάσαμε έναν κινηματογράφο, και κάθε Δευτέρα στη διάρκεια του χειμώνα, εκφωνούσα ομιλίες. Οι άνθρωποι έρχονταν από πολύ μακριά πάνω στα μικροκαμωμένα τους άλογα». Ανατρέχοντας πίσω σε εκείνες τις εποχές, πρόσθεσε: «Τα προνόμια υπηρεσίας που είχα ήταν πολύ μεγάλα, παρά την περιορισμένη μου μόρφωση».

Περίπου 40 διαγγελείς της Βασιλείας συμμετείχαν στο έργο κηρύγματος το 1928, εκ των οποίων οι 15 ήταν βαφτισμένοι. Το 1929, τη χρονιά που το γραφείο μεταφέρθηκε στην οδό Σάρλοτς στη Ρίγα, εννέα επιπλέον άτομα βαφτίστηκαν και πάνω από 90.000 βιβλία και βιβλιάρια διανεμήθηκαν στον αγρό.

Νωρίτερα, το 1927, βαφτίστηκε ο νεαρός Φέρντιναντ Φρακ και η μητέρα του, η Έμιλι. Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο Φέρντιναντ βρήκε το μελλοντικό του συνεργάτη στο σκαπανικό ενώ  έδινε μαρτυρία σε αρτοποιείο στη γενέτειρά του, τη Λιέπαγια. Ο φούρναρης έτρεξε γρήγορα στο κουρείο του αδελφού του που βρισκόταν δίπλα. «Χάινρικ! Έλα γρήγορα!» είπε. «Κάποιος στο μαγαζί μου λέει πράγματα απίστευτα». Ο κουρέας, ο Χάινρικ Τσεκ, δεν θεώρησε την αλήθεια απίστευτη, και σύντομα βαφτίστηκε. Έγινε συνεργάτης του Φέρντιναντ, και οι δυο τους διέδιδαν το άγγελμα της Βασιλείας σε πολλές πόλεις με ποδήλατο.

ΞΕΣΠΑΕΙ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗ

Μολονότι οι αδελφοί ήταν λίγοι, ο ζήλος τους εξόργιζε τον κλήρο. Μάλιστα, ένας εξέχων κληρικός στη Ρίγα απειλούσε με αφορισμό οποιονδήποτε παρακολουθούσε τις συναθροίσεις των Σπουδαστών της Γραφής. Στη Λιέπαγια, ο κλήρος μοίραζε φυλλάδια κατηγορώντας τους αδελφούς ότι δεν πίστευαν στον Ιησού Χριστό και λέγοντας στους ανθρώπους να μην παίρνουν τα έντυπά τους. Χρησιμοποιούσαν επίσης τη μεγαλύτερη εκκλησιαστική εφημερίδα για να συκοφαντούν τους Σπουδαστές της Γραφής.

Το 1929 η κυβέρνηση υπέκυψε στην πίεση της εκκλησίας και απέλασε τους Γερμανούς βιβλιοπώλες διακόνους από τη Λετονία. Μέχρι το 1931 τα περισσότερα βοηθήματα μελέτης της Γραφής είχαν ήδη απαγορευτεί. Σταμάτησαν άραγε αυτές οι επιθέσεις τους αδελφούς; «Η εναντίωση από τον Διάβολο», έγραψε το γραφείο της Λετονίας, «το μόνο που καταφέρνει είναι να μας υποκινεί να είμαστε πιο πιστοί. Αποτελεί πραγματική χαρά για εμάς το να συμμετέχουμε στο έργο εδώ . . . , και είμαστε αποφασισμένοι να προχωρούμε εντατικά».

Το 1931 αρκετοί αδελφοί από τη Βρετανία ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση που καλούσε σκαπανείς να μετακομίσουν στις Βαλτικές χώρες. Μερικοί από αυτούς βοήθησαν να μεταφερθεί στη Λετονία πνευματική τροφή από τις γειτονικές χώρες Εσθονία και Λιθουανία. Ο Έντουιν Ρίτζγουελ, 18 ετών τότε, διορίστηκε στη Λιθουανία. Τώρα, σε ηλικία άνω των 90 ετών, ο αδελφός Ρίτζγουελ θυμάται τα εξής: «Μαζί με τους δύο συνεργάτες μου, τον Άντριου Τζακ και τον Τζον Σέμπι, λάβαμε ειδικό διορισμό—να μεταφέρουμε έντυπα στη Λετονία. Έπρεπε να παίρνουμε το νυχτερινό τρένο για τη Ρίγα και να κρύβουμε τα έντυπα σε δέματα τα οποία ήταν σχεδιασμένα να χωράνε κάτω από  τα καθίσματα, εκεί όπου αποθηκεύονταν τα κλινοσκεπάσματα στη διάρκεια της ημέρας. Προτού κατεβούμε, βάζαμε τα δέματα μαζί με λίγα ρούχα σε βαλίτσες ειδικά κατασκευασμένες έτσι ώστε να αυξάνεται η χωρητικότητά τους. Έπειτα από κάθε αγωνιώδη παράδοση, το γιορτάζαμε. Ο Πέρσι Ντάναμ, ο οποίος είχε την επίβλεψη του έργου, μας έβγαζε για φαγητό σε κάποιο εστιατόριο της Ρίγας».

Ο Φέρντιναντ Φρακ συναντούσε συνήθως αδελφούς στα σύνορα της Λιθουανίας. Εκεί του έδιναν έντυπα, τα οποία κατόπιν αποθήκευε αυτός κάτω από άχυρα στο πατάρι του αχυρώνα του. Ωστόσο, οι δραστηριότητές του ήρθαν στην προσοχή των αρχών, και έκτοτε η αστυνομία έκανε συχνές εφόδους στο αγρόκτημά του ψάχνοντας για απαγορευμένα έντυπα. Στη διάρκεια μιας έρευνας, ο αστυνομικός δεν ήθελε να ανέβει στο πατάρι, γι’ αυτό έστειλε τον Φέρντιναντ! Προκειμένου να καθησυχάσει τον αστυνομικό, ο Φέρντιναντ επέστρεψε με λίγες παλιότερες Σκοπιές και του τις παρέδωσε. Ικανοποιημένος, ο αστυνομικός έφυγε.

ΠΡΟΟΔΟΣ ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗ

Ο Σκωτσέζος Πέρσι Ντάναμ, ο οποίος αναφέρθηκε προηγουμένως, διορίστηκε να επιβλέπει το λετονικό αγρό το 1931. Όντας Σπουδαστής της Γραφής πριν από το 1914, ο Πέρσι είχε πείρα η οποία αποδείχτηκε ανεκτίμητη. Στα τέλη του 1931, το γραφείο έγραψε: «Το έργο επιτελείται εν μέσω δυσκολιών από ανθρώπους που είναι φτωχοί ως προς τα αγαθά αυτού του κόσμου αλλά πλούσιοι ως προς την πίστη στον Θεό. . . . Εκδηλώνεται αυξανόμενο ενδιαφέρον για το άγγελμά μας. . . . Κάθε εβδομάδα ενδιαφερόμενα άτομα επισκέπτονται το γραφείο, ζητώντας βιβλία και ρωτώντας πότε μπορούν να προμηθευτούν και άλλα». Στη συνέχεια, αναφορικά με μια εξαιρετικά σημαντική θεοκρατική εξέλιξη, η έκθεση πρόσθετε τα εξής: «Σε κάποια πρόσφατη συνάθροιση στη Ρίγα, υιοθετήσαμε ομόφωνα μια απόφαση, δεχόμενοι με χαρά το νέο όνομα [Μάρτυρες του Ιεχωβά] το οποίο ο Κύριος έχει δώσει στο λαό του».

Το 1932 το γραφείο μεταφέρθηκε στην οδό Τσέσου, στη Ρίγα. Το ίδιο εκείνο έτος, η Μάργκαρετ (Ματζ) Μπράουν, μια Σκωτσέζα σκαπάνισσα που υπηρετούσε στην Ιρλανδία και είχε  βαφτιστεί το 1923, μετακόμισε στη Λετονία και παντρεύτηκε τον Πέρσι Ντάναμ. Στο μεταξύ, η εναντίωση στο έργο εντάθηκε. Η Ματζ γράφει: «Στις 9 Φεβρουαρίου 1933, μια εφημερίδα στη Ρίγα μάς κατηγόρησε ότι ήμασταν κομμουνιστές. Το επόμενο πρωί χτύπησε το κουδούνι της πόρτας, και μόλις άνοιξα, όρμησαν μέσα αστυνομικοί κρατώντας πιστόλια και φωνάζοντας: “Ψηλά τα χέρια!” Επί εφτά ώρες έψαχναν για απαγορευμένα βιβλία. Την ώρα του μεσημεριανού, τους πρόσφερα ένα φλιτζάνι τσάι, το οποίο και δέχτηκαν.

»Η κύρια ποσότητα εντύπων για τους αδελφούς ήταν κρυμμένη στη σοφίτα. Νωρίτερα, όταν ο αξιωματικός υπηρεσίας έψαξε τις τσέπες του άντρα μου, βρήκε κάποια κλειδιά. “Για πού είναι αυτά;” ρώτησε. “Για τη σοφίτα”, είπε ο Πέρσι. Οι αστυνομικοί, όμως, δεν ανέβηκαν ποτέ εκεί. Μάλιστα, ακριβώς πριν φύγουν, ο αξιωματικός υπηρεσίας επέστρεψε τα κλειδιά στον Πέρσι! Μολονότι ξεφύλλισαν κάποια έντυπα, είπαν ότι δεν έβρισκαν λόγο να τα κατασχέσουν.

»Τελικά όμως τα κατέσχεσαν, μαζί με επιστολές, λίγα χρήματα, έναν πολύγραφο και μια γραφομηχανή. Η αστυνομία έκανε παρόμοιες εφόδους σε έξι σπίτια που ανήκαν σε οικογένειες Λετονών Μαρτύρων, αλλά δεν βρήκαν κανένα στοιχείο για διάπραξη αδικήματος και δεν υπέβαλαν καμία μήνυση».

Υπήρχαν λιγότεροι από 50 διαγγελείς της Βασιλείας σε ολόκληρη τη χώρα εκείνη την εποχή. Ωστόσο, για να αποκτήσουν κάποια νομική υπόσταση οι αδελφοί, υπέβαλαν αίτηση για καταχώριση. Φανταστείτε πόσο ενθουσιάστηκαν όταν, στις 14 Μαρτίου 1933, ο Διεθνής Σύλλογος Σπουδαστών της Γραφής καταχωρίστηκε επίσημα! Μολονότι δεν πήραν την άδεια να εισάγουν Γραφικά έντυπα, οι αδελφοί αξιοποίησαν τη νομική τους υπόσταση για να τυπώνουν τοπικά κάποια βιβλιάρια. Η μετάφραση στη λετονική γινόταν από τον επιφανή συγγραφέα και αρχισυντάκτη της εφημερίδας Ριτς, τον Αλιξάντερ Γκρινς.

Η ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΗ ΕΙΝΑΙ ΒΡΑΧΥΒΙΑ

Ένα πραξικόπημα το Μάιο του 1934 οδήγησε στην επιβολή στρατιωτικού νόμου. Εκμεταλλευόμενοι την πολιτική αστάθεια, οι εχθροί της αλήθειας κατηγόρησαν το λαό του Θεού ότι ήταν  κομμουνιστές. Στις 30 Ιουνίου, ο υπουργός εσωτερικών σφράγισε το γραφείο του Διεθνούς Συλλόγου Σπουδαστών της Γραφής και κατέσχεσε περισσότερα από 40.000 βιβλία και βιβλιάρια μαζί με λίγα μετρητά. Την εκκαθάριση διορίστηκαν να την κάνουν κληρικοί! Οι αιτήσεις για εκ νέου καταχώριση απορρίφθηκαν.

Το 1939 ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, και τον Ιούνιο του 1940 ο ρωσικός στρατός εισέβαλε στη Λετονία. Τον Αύγουστο, η Λετονία έγινε η 15η δημοκρατία της ΕΣΣΔ και ονομάστηκε Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Λετονίας. Στις 27 Οκτωβρίου, το ζεύγος Ντάναμ αναγκάστηκε να φύγει από τη Λετονία και να αποχωριστεί τους αγαπητούς Λετονούς αδελφούς και αδελφές τους. Έλαβαν νέο διορισμό στο γραφείο τμήματος της Αυστραλίας, όπου ο Πέρσι ολοκλήρωσε την επίγεια πορεία του το 1951 και η Ματζ το 1998.

Το κλείσιμο του γραφείου, η απέλαση των αδελφών που αναλάμβαναν την ηγεσία, οι δυσκολίες του πολέμου, καθώς επίσης οι δεκαετίες σκληρής κομμουνιστικής διακυβέρνησης που ακολούθησαν είχαν συντριπτική επίδραση στο έργο. Μάλιστα, χρειάστηκε να φτάσουμε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 για να αφαιρεθούν τελικά τα απάνθρωπα δεσμά της αδιαλλαξίας του παρελθόντος.

Ο ΙΕΧΩΒΑ ΠΑΡΗΓΟΡΕΙ ΤΟΥΣ ΟΣΙΟΥΣ ΤΟΥ

Κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η μικρή ομάδα των Μαρτύρων στη Λετονία δεν είχε καμία επικοινωνία με τα κεντρικά γραφεία. Και όμως, διατήρησαν την ελπίδα τους ζωντανή «μέσω της παρηγοριάς από τις Γραφές». (Ρωμ. 15:4) Μετά τον πόλεμο, στα τέλη της δεκαετίας του 1940, το γραφείο τμήματος της Γερμανίας κατάφερε τελικά να αλληλογραφήσει με τους λιγοστούς αδελφούς στις πόλεις Γιέλγκαβα, Κουλντίγκα, Ρίγα και Βέντσπιλς.

Στην Κουλντίγκα, μια πόλη 160 χιλιόμετρα δυτικά της Ρίγας, ο Έρνεστς Γκρούντμανις, ο οποίος ήταν ήδη 20 χρόνια στην αλήθεια, έλαβε αρκετές επιστολές από τη Γερμανία που περιείχαν πράγματι πνευματική τροφή στον κατάλληλο καιρό. «Σε όλα τα ζητήματα», ανέφερε μια επιστολή, «να εμπιστεύεστε στον Ιεχωβά Θεό, τον καλό μας Πατέρα. Αυτός θα σας στηρίξει και θα  σας ενισχύσει στον κατάλληλο καιρό». Η επιστολή παρέθετε κατόπιν το εδάφιο 2 Χρονικών 16:9: «Τα μάτια του Ιεχωβά περιτρέχουν όλη τη γη για να δείξει την ισχύ του υπέρ εκείνων που έχουν την καρδιά πλήρη προς αυτόν». Πόσο επίκαιρες και ενθαρρυντικές ήταν εκείνες οι επιστολές!

Οι αδελφοί χρησιμοποιούσαν κάθε ευκαιρία για να δίνουν ανεπίσημη μαρτυρία. Για παράδειγμα, η Μάρτα Μπαλντόνε, μασέρ σε κέντρο υγείας στο Βέντσπιλς, κήρυττε σε πελάτες της, μία εκ των οποίων ήταν η Αλεξάντρα Πρεκλόνσκαγια (τώρα Ρεζέβσκις). Η Αλεξάντρα θυμάται: «Η Μάρτα μού δίδαξε ότι το όνομα του Θεού είναι Ιεχωβά, και έφτασα στο σημείο να αγαπήσω αυτό το όνομα πάρα πολύ».

Ο πατέρας της Αλεξάντρα, ο Πέτερ, ο οποίος γεννήθηκε το 1880, γνώρισε και εκείνος τη Γραφική αλήθεια. Η κόρη του γράφει: «Ο πατέρας μου προσχώρησε στο κομμουνιστικό κόμμα πριν από την επανάσταση του 1917 και κατοικούσε στην Αγία Πετρούπολη [ονομαζόταν Πέτρογκραντ από το 1914 ως το 1924 και Λένινγκραντ από το 1924 ως το 1991]. Εντούτοις, η έκβαση της επανάστασης δεν ήταν αυτή που προσδοκούσε ο πατέρας μου, γι’ αυτό παρέδωσε την κάρτα που είχε ως μέλος του κόμματος και εξαναγκάστηκε να φύγει από την πόλη. Ήρθε στη Λετονία, όπου του σύστησα τη Μάρτα. Ως ειλικρινής, καλοσυνάτος άνθρωπος, ο πατέρας μου δέχτηκε πρόθυμα την αλήθεια. Το 1951 επέστρεψε στη Ρωσία, όμως αυτή τη φορά ως φυλακισμένος για την πίστη του. Πέθανε στη Σιβηρία το 1953».

ΕΞΟΡΙΑ ΣΤΗ ΣΙΒΗΡΙΑ

Στη Λετονία, όπως και σε άλλες χώρες οι οποίες βρίσκονταν υπό σοβιετική κατοχή, η νέα κυβέρνηση άρχισε να επιδιώκει το στόχο της, που ήταν η διαμόρφωση όλων των πολιτιστικών και πολιτικών οργανώσεων σύμφωνα με τα σοβιετικά πρότυπα. Επίσης, οι κομμουνιστές κρατικοποιούσαν ιδιωτικά αγροκτήματα. Σε συνδυασμό με αυτή την εκστρατεία έλαβαν χώρα πολλά κύματα εξορίας, που κλιμακώθηκαν το 1949, με αποτέλεσμα να εξοριστούν περίπου 100.000 Λετονοί στη βόρεια Ρωσία και στη Σιβηρία. Δύο χρόνια αργότερα, οι κομμουνιστές στράφηκαν στους Μάρτυρες του Ιεχωβά, εξορίζοντας χιλιάδες από κατεχόμενες  χώρες, περιλαμβανομένων τουλάχιστον 20 από τους περίπου 30 ευαγγελιζομένους οι οποίοι βρίσκονταν ακόμη στη Λετονία.

Μολονότι ήταν αβάφτιστη, η Βαλίγια Λάνγκε από το Βέντσπιλς ήταν ένα από τα άτομα τα οποία η Κα-Γκε-Μπε (Σοβιετική Επιτροπή Κρατικής Ασφάλειας) συνέλαβε κατά τις εφόδους που διενήργησε το Σεπτέμβριο του 1950. Σε μια ανάκριση αργά τη νύχτα στη Ρίγα, τη ρώτησαν: «Γιατί εσύ, που είσαι πολίτης της Σοβιετικής Ένωσης, δραστηριοποιείσαι εναντίον του Κράτους;» Η Βαλίγια απάντησε ήρεμα και με σεβασμό: «Μοναδικό μου κίνητρο είναι να υπηρετώ τον Ιεχωβά Θεό, να κατανοώ τις διδασκαλίες του και να τις μεταδίδω σε άλλους».

Το όνομα της Βαλίγια, καθώς και άλλων 19 Μαρτύρων, περιλαμβανόταν σε ένα έγγραφο με ημερομηνία 31 Οκτωβρίου 1950. Όλοι όσοι είχαν καταχωριστεί σε αυτό καταδικάστηκαν σε 10 χρόνια καταναγκαστικά έργα στη Σιβηρία και η περιουσία τους κατασχέθηκε. Σε μερικούς επιτράπηκε να επιστρέψουν μόνο και μόνο για να τους απαγγελθούν ξανά κατηγορίες. Λόγου χάρη, η Παουλίν Σέροβα στάλθηκε πίσω στη Σιβηρία για άλλα τέσσερα χρόνια όταν οι αρχές ανακάλυψαν ότι λάβαινε Γραφικά έντυπα μέσω ταχυδρομείου.

Στα στρατόπεδα, οι αδελφοί συνέχιζαν να κηρύττουν και να κάνουν μαθητές, ένας εκ των οποίων ήταν ο Γιάνις Γκάρσκις. Ο Γιάνις, ο οποίος βαφτίστηκε το 1956 και τώρα μένει στο Βέντσπιλς, λέει: «Είμαι ευγνώμων για το ότι ο Θεός επέτρεψε να με στείλουν σε στρατόπεδο εργασίας, αλλιώς δεν θα γνώριζα την αλήθεια». Τι εξαιρετική στάση!

Η Τέκλα Όντσκουλε, Λετονή στην καταγωγή, κατηγορήθηκε για πρόκληση πολιτικής αναταραχής και στάλθηκε στη Σιβηρία. Στην απομακρυσμένη πόλη Ομσκ, άκουσε την αλήθεια από εξόριστους Μάρτυρες. «Δεν θα ξεχάσω ποτέ το βάφτισμά μου», λέει η Τέκλα. «Έγινε αργά τη νύχτα σε ένα παγωμένο ποτάμι. Έτρεμα σύγκορμη από το κρύο, αλλά ήμουν ευτυχισμένη». Το 1954, η Τέκλα  παντρεύτηκε τον Αλεξέι Τκατς, ο οποίος είχε βαφτιστεί το 1948 στη Μολδαβία και αργότερα εξορίστηκε στη Σιβηρία. Το 1969, αυτό το αντρόγυνο μαζί με ελάχιστους άλλους Μάρτυρες επέστρεψαν στη Λετονία. Δυστυχώς, οι περισσότεροι από τους άλλους Λετονούς εξορίστους είχαν πεθάνει στα στρατόπεδα.

ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ ΣΤΗ ΛΕΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΞΕΦΕΥΓΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑ-ΓΚΕ-ΜΠΕ

Ένας μικρός αριθμός Μαρτύρων διέφυγαν τη σύλληψη. «Γλίτωσα την εξορία επειδή μετακινούμουν συνεχώς, εργαζόμουν σε διαφορετικά αγροκτήματα και ξέφευγα από την Κα-Γκε-Μπε. Στο μεταξύ, συνέχιζα να κηρύττω σε όλους όσους συναντούσα.  Οι άνθρωποι άκουγαν, και μάλιστα κάποιοι γνώρισαν την αλήθεια», γράφει η Αλεξάντρα Ρεζέβσκις. Οι πράκτορες της Κα-Γκε-Μπε εργάζονταν πυρετωδώς για να εντοπίσουν τους λίγους διασκορπισμένους Μάρτυρες οι οποίοι παρέμεναν στη Λετονία, κατηγορώντας τους ως αντισοβιετικούς. Η κυβέρνηση έθεσε μάλιστα σε κυκλοφορία και ένα φυλλάδιο στο οποίο οι Μάρτυρες κατηγορούνταν ψευδώς ως κατάσκοποι των Αμερικανών. Επειδή οι αδελφοί παρακολουθούνταν στενά από κομμουνιστές πληροφοριοδότες, έπρεπε να κηρύττουν με προσοχή και διεξήγαν τις συναθροίσεις τους κρυφά και σε διαφορετικά μέρη.

 Μετά το γάμο της με τον Κάρλις Ρεζέβσκις, η Αλεξάντρα και ο σύζυγός της μετακόμισαν σε ένα αγροτόσπιτο που ανήκε στους γονείς του Κάρλις. Το αγροτόσπιτο, κρυμμένο σε ένα δάσος κοντά στην πόλη Τούκουμς, 68 χιλιόμετρα από τη Ρίγα, ήταν ιδανικό μέρος για συναθροίσεις το χειμώνα. Η Ντίτα Γκρασμπέργκα, τότε Αντρίσακα, θυμάται: «Ήμουν παιδί όταν η οικογένειά μας παρακολουθούσε συναθροίσεις στο σπίτι της οικογένειας Ρεζέβσκις. Το ταξίδι προς το Τούκουμς με το λεωφορείο και το περπάτημα μέσα στο χιονισμένο δάσος ήταν μεγάλη περιπέτεια. Τελικά, όταν μπαίναμε στο σπίτι, μας καλωσόριζε συχνά η λαχταριστή ευωδιά μιας νόστιμης σούπας που σιγόβραζε πάνω στη σόμπα».

Ο Κάρλις έκρυβε τα έντυπα στο δάσος. Σε κάποια περίπτωση, έθαψε δύο σάκους γεμάτους βιβλία και σημάδεψε προσεκτικά το μέρος όπου τα έθαψε. Εκείνη τη νύχτα μια τρομερή θύελλα εξαφάνισε το σημάδι. Ο Κάρλις προσπάθησε να βρει τους σάκους αλλά μάταια. Παραμένουν θαμμένοι κάπου σε εκείνο το δάσος μέχρι σήμερα.

Στη διάρκεια του καλοκαιριού, οι αδελφοί διεξήγαν τις συναθροίσεις στα δάση, δίπλα σε λίμνες ή στην παραλία. Όπως και σε άλλες σοβιετικές χώρες, επωφελούνταν από γάμους και κηδείες για να εκφωνούν Γραφικές διαλέξεις. Στις δεκαετίες του 1960 και του 1970, αδελφοί από την Εσθονία, μεταξύ των οποίων ο Βίλγιαρντ Κάρνα, ο Σίλβερ Σίλικσαρ και ο Λέμπιτ Τομ, επισκέπτονταν τακτικά τη Λετονία για να εκφωνούν ομιλίες, να φέρνουν έντυπα και να συγκεντρώνουν τις εκθέσεις έργου από τους περίπου 25 βαφτισμένους ευαγγελιζομένους που υπήρχαν εκεί. Οι ντόπιοι αδελφοί χάρηκαν ιδιαίτερα όταν έλαβαν το περιοδικό Η Σκοπιά στη ρωσική, το οποίο μετέφραζαν στη λετονική ο Πάουλς και η Βαλίγια Μπέργκμανις, γράφοντας με το χέρι σε σχολικά τετράδια.

«ΕΙΧΑΜΕ ΜΟΝΟ ΜΙΑ ΣΚΟΠΙΑ ΝΑ ΜΟΙΡΑΖΟΜΑΣΤΕ»

Στις δεκαετίες του 1970 και του 1980, αδελφοί από την Εσθονία λάβαιναν τη Σκοπιά σε μικροφίλμ στη Ρωσία και την περνούσαν κρυφά στη Λετονία. Επειδή η ενασχόληση με τη φωτογραφία ήταν δημοφιλές χόμπι εκείνη την εποχή, οι αδελφοί  είχαν τα μέσα να επεξεργάζονται τα αρνητικά στα σπίτια τους, να κάνουν αντίγραφα και να τα διανέμουν. Από καιρό σε καιρό, και άλλα έντυπα έμπαιναν στη χώρα με τον ίδιο τρόπο, κυρίως από τη Λιθουανία και την Ουκρανία.

«Είχαμε μόνο μία Σκοπιά να μοιραζόμαστε», θυμάται η Βίντα Σακαλαούσκιενε, η οποία ήταν τότε σχεδόν 10 ετών. «Για κάποιο διάστημα, κάθε όμιλος λάβαινε το περιοδικό εμφανισμένο από τα αρνητικά σε φωτογραφικό χαρτί, και κατόπιν το διένεμε από οικογένεια σε οικογένεια ώστε να μπορούν να το διαβάζουν όλοι και να κρατούν σημειώσεις. Κανένας δεν μπορούσε να έχει το περιοδικό πάνω από 24 ώρες. Στη συνάθροιση, ο οδηγός μελέτης είχε το περιοδικό και εμείς απαντούσαμε στις ερωτήσεις μελέτης από μνήμης ή από τις σημειώσεις μας». Αυτή η πνευματική προμήθεια βοήθησε τη Βίντα να μείνει σταθερή υπέρ της αλήθειας στα σχολικά της χρόνια. Επίσης βοήθησε τον αδελφό της, τον Ρομουάλντας, να διακρατήσει την ακεραιότητά του ενόσω ήταν φυλακισμένος λόγω Χριστιανικής ουδετερότητας.

ΚΑΘΕ ΕΙΔΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΔΕΧΟΝΤΑΙ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ

Η Βέρα Πετρόβα ήταν ενεργό μέλος του κομμουνιστικού κόμματος επί 27 χρόνια. «Ένα από τα καθήκοντά μου», λέει, «ήταν να εκκλησιάζομαι για να βλέπω πόσα μέλη του κομμουνιστικού κόμματος βρίσκονταν εκεί και να το αναφέρω στο γραμματέα του τοπικού γραφείου του κόμματος. Στο μεταξύ, μία από τις δύο αδελφές μου γνώρισε την αλήθεια και άρχισε να μου δίνει μαρτυρία. Μου κίνησε το ενδιαφέρον, και ζήτησα από έναν Ρώσο Ορθόδοξο ιερέα μια Γραφή.

»“Για ποιο λόγο χρειάζεσαι τη Γραφή;” ρώτησε εκείνος.

»“Θέλω να μάθω αν τα όσα διδάσκετε βρίσκονται σε αρμονία με αυτήν”, απάντησα. Εκείνος δεν μου έδωσε τη Γραφή, γι’ αυτό προμηθεύτηκα μία από αλλού και άρχισα να τη διαβάζω. Σύντομα ανακάλυψα ότι οι διδασκαλίες της εκκλησίας δεν βασίζονται στη Γραφή. Συνέχισα να κάνω πνευματική πρόοδο και έφυγα από το κομμουνιστικό κόμμα. Βαφτίστηκα το 1985».

Πριν από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Τεοφιλίγια Κάλβιτε, μια νοσοκόμα, παντρεύτηκε το δήμαρχο του Ντάουγκαβπιλς. Δυστυχώς, από τις αρχές του πολέμου, αυτός κηρύχτηκε αγνοούμενος.  Η ίδια η Τεοφιλίγια πέρασε πολλές δυσκολίες και είδε πολλά παθήματα και θανάτους. Μετά τον πόλεμο, έγινε πρόεδρος του Λετονικού Ερυθρού Σταυρού και έλαβε τουλάχιστον 20 κρατικά βραβεία κατά τα 61 χρόνια συμβολής της στον ιατρικό τομέα. Όταν η Τεοφιλίγια ήταν περίπου 65 χρονών, συνάντησε την αδελφή Παουλίν Σέροβα η οποία της εξήγησε από τη Γραφή γιατί ο Θεός επιτρέπει την πονηρία. Η Τεοφιλίγια δέχτηκε την αλήθεια και έκτοτε απόλαυσε το μεγαλύτερο προνόμιο του να βοηθάει ανθρώπους να αποκτήσουν πνευματική υγεία. Μένοντας πιστή ως το τέλος, πέθανε το 1982.

«Α, ΕΙΝΑΙ ΛΕΞΙΚΟ»

Το 1981, ο 18χρονος Γιούρι Καπτόλα φυλακίστηκε τρία χρόνια για διακράτηση Χριστιανικής ουδετερότητας. Ο Γιούρι λέει: «Εξέτισα δύο χρόνια της ποινής μου στη Σιβηρία όπου ζούσαμε σε σκηνές και δουλεύαμε στα δάση, ακόμη και όταν η θερμοκρασία έπεφτε στους μείον 30 βαθμούς Κελσίου! a Ο Ιεχωβά με φρόντιζε πάντοτε από πνευματική άποψη. Για παράδειγμα, σε κάποια περίπτωση, η μητέρα μου μού έστειλε ένα αντίτυπο των Ελληνικών Γραφών μέσα σε ένα πακέτο με τρόφιμα. Καθώς ο φρουρός έλεγχε το πακέτο, εντόπισε το βιβλίο.

»“Τι είναι αυτό;” ρώτησε.

»Πριν μπορέσω να απαντήσω, ο επιθεωρητής που ήταν εκεί κοντά είπε: “Α, είναι λεξικό”, και μου επέτρεψε να το κρατήσω.

»Αποφυλακίστηκα το 1984. Αντί να εγκατασταθώ στην Ουκρανία, την πατρίδα μου, μετακόμισα στη Ρίγα, όπου  συνταυτίστηκα με έναν μικρό όμιλο Μαρτύρων για δύο περίπου χρόνια. Ωστόσο, επειδή η Λετονία ήταν ακόμη μέρος της Σοβιετικής Ένωσης, κλήθηκα και πάλι να υπηρετήσω στο στρατό. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Στις 26 Αυγούστου 1986 καταδικάστηκα και πάλι σε καταναγκαστικά έργα, αυτή τη φορά για τέσσερα χρόνια στη Λετονία. Αφού εξέτισα μέρος της ποινής μου στη Ρίγα, με έστειλαν σε στρατόπεδο κοντά στην πόλη Βάλμιερα. Σε μια ακροαματική διαδικασία για την αποφυλάκισή μου, στις αρχές του 1990, ο δικαστής είπε: “Γιούρι, η απόφαση για τη φυλάκισή σου πριν από τέσσερα χρόνια ήταν παράνομη. Δεν έπρεπε να σε καταδικάσουν”. Εντελώς απροσδόκητα, ήμουν ελεύθερος!»

Το 1991, ο Γιούρι έγινε μέλος της μοναδικής εκκλησίας στη Λετονία και υπηρέτησε ως ο ένας από τους δύο πρεσβυτέρους που υπήρχαν εκεί. «Ο αγρός ήταν πραγματικά λευκός για θερισμό», γράφει.

Όταν ο Γιούρι ήρθε πρώτη φορά στη Λετονία, μίλησε σε κάποια κυρία που καθάριζε ένα μνήμα. Ο ίδιος θυμάται: «Όταν τη ρώτησα γιατί η ζωή φαίνεται τόσο σύντομη, έκανε μερικά βήματα προς το μέρος μου και αρχίσαμε τη συζήτηση. Λίγα λεπτά αργότερα, ένα μεγάλο κλαδί από κάποιο δέντρο έσπασε και έπεσε με δύναμη στο έδαφος ακριβώς στο σημείο όπου εργαζόταν εκείνη. Αν είχε μείνει εκεί, θα είχε χτυπήσει. Μου έδωσε τη διεύθυνσή της και διευθέτησα να την επισκεφτεί μια αδελφή. Το 1987 εκείνη η κυρία, ο γιος της και η νύφη της βαφτίστηκαν».

ΑΓΑΠΟΥΝ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ, ΟΧΙ ΤΙΣ ΑΝΕΣΕΙΣ

Και άλλοι πολλοί νέοι από διάφορα μέρη της Σοβιετικής Ένωσης μετακόμισαν επίσης στη Λετονία για να βοηθήσουν στο έργο. Η ζωή τους δεν ήταν εύκολη, αλλά ήταν πρόθυμοι να κάνουν θυσίες. Για παράδειγμα, η Άννα Μπάτνια, η οποία υπηρετεί τώρα ως ειδική σκαπάνισσα, δούλευε σε εργοστάσιο ενδυμάτων και έμενε σε πανσιόν. «Οι συνθήκες ήταν κάθε άλλο παρά ιδανικές», αφηγείται η ίδια. «Δίναμε ανεπίσημη μαρτυρία σε τρένα, σε σταθμούς, σε πάρκα και σε νεκροταφεία, καθώς και κοντά σε εκκλησίες.

»Στα τρένα, τα οποία ήταν πάντοτε γεμάτα, κηρύτταμε ανά δύο από βαγόνι σε βαγόνι. Ο ένας έδινε μαρτυρία και ο άλλος  ήταν σε επιφυλακή. Και άλλοι άνθρωποι εκεί γύρω συμμετείχαν συνήθως στη συζήτηση. Ως αποτέλεσμα, οι ερωτήσεις κατέφθαναν μερικές φορές από όλες τις κατευθύνσεις. Όταν το τρένο σταματούσε, πηγαίναμε σε άλλο βαγόνι αν χρειαζόταν. Χαιρόμασταν πολύ να βλέπουμε τον Ιεχωβά να ευλογεί τη διακονία μας».

Η Αγγελίνα Τσβετκόβα άκουσε για πρώτη φορά την αλήθεια αφού είχε προσευχηθεί στην εκκλησία της. Η ίδια αφηγείται: «Το 1984 η Άλντονα Ντρόνιουκα, μια Μάρτυρας του Ιεχωβά, με πλησίασε και με ρώτησε αν είχα διαβάσει τη Γραφή. “Κάποια κομμάτια της μόνο”, απάντησα. “Αλλά δεν την καταλαβαίνω και έχω πολλές ερωτήσεις”. Ανταλλάξαμε διευθύνσεις και συζητούσαμε για το Λόγο του Θεού τακτικά. Λίγους μήνες αργότερα, η Άλντονα με προσκάλεσε σε έναν γάμο στη Λιθουανία και εγώ πήγα. Περίπου 300 άτομα ήταν εκεί. Στη δεξίωση, ακούγαμε τη μία Γραφική ομιλία μετά την άλλη, πράγμα που μου προκάλεσε κάποια σύγχυση.

»Εκεί έμαθα ότι μελετούσα με Μάρτυρες του Ιεχωβά και ότι ο γάμος ήταν επίσης και συνέλευση! Παρά τις αποκαλύψεις αυτές, συγκινήθηκα από την αγάπη και την ενότητα εκείνων των ταπεινών ανθρώπων. Το 1985 βαφτίστηκα και το 1994 άρχισα το σκαπανικό. Τώρα πέντε από τα έξι παιδιά μου είναι βαφτισμένα και το μικρότερο είναι αβάφτιστος ευαγγελιζόμενος».

 ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΓΙΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΩΝ ΣΥΝΑΞΕΩΝ

Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, οι συνθήκες σε πολλές κομμουνιστικές χώρες έγιναν λιγότερο περιοριστικές και οι Μάρτυρες του Ιεχωβά μπορούσαν να συναθροίζονται πιο ελεύθερα. Το 1989, 50 περίπου εκπρόσωποι από τη Λετονία παρακολούθησαν τη Συνέλευση Περιφερείας «Θεοσεβής Αφοσίωση» στην Πολωνία. «Το να είμαι μαζί με όλους εκείνους τους αδελφούς και τις αδελφές αποτέλεσε σημείο στροφής στην πνευματική  μου ανάπτυξη», λέει η Μαρίγια Αντρίσακα, η οποία υπηρετεί τώρα ως ειδική σκαπάνισσα.

Το 1990, 50 και πλέον εκπρόσωποι από τη Λετονία παρακολούθησαν τη συνέλευση «Καθαρή Γλώσσα», που διεξάχθηκε και αυτή στην Πολωνία. Μία από αυτούς, η Άννα Μάντσινσκα, κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια για να παρευρεθεί και θυμάται τα εξής: «Στο δρόμο για το σταθμό του τρένου, αντιλήφθηκα ότι είχα ξεχάσει κάποια έγγραφα που θα χρειαζόμουν για να περάσω τα σύνορα. Έτσι λοιπόν, πήγα με ταξί στο σπίτι, πήρα τα  έγγραφα και επέστρεψα στο σταθμό, μόνο και μόνο για να διαπιστώσω ότι το τρένο είχε φύγει. Ξεκίνησα βιαστικά για τον επόμενο σταθμό αλλά έφτασα πολύ αργά. Τελικά, συνέχισα με το ταξί μέχρι τη Λιθουανία και πρόλαβα το τρένο 250 χιλιόμετρα μετά τη Ρίγα. Η διαδρομή με το ταξί ήταν ακριβή, αλλά άξιζε τον κόπο!» Η Άννα υπηρετεί τώρα ως μέλος της οικογένειας Μπέθελ της Λετονίας.

Το 1991 οι αδελφοί μπόρεσαν επιτέλους να διεξαγάγουν ελεύθερα συνελεύσεις σε μέρη που προηγουμένως ήταν σοβιετικές δημοκρατίες. Αρκετά λεωφορεία γεμάτα εκπροσώπους από τη Λετονία ταξίδεψαν στο Τάλιν της Εσθονίας για τη Συνέλευση Περιφερείας «Άνθρωποι που Αγαπούν τη Θεϊκή Ελευθερία». Πόσο κατάλληλο ήταν αυτό το θέμα!

Η Ρούτα Μπαρακαούσκα από το Βίνιουοντ έπεισε τον άντρα της, τον Άντολφς, ο οποίος δεν ήταν Μάρτυρας, να τη συνοδεύσει στο Τάλιν. «Δεν σκόπευα να πάω στη συνέλευση», λέει ο Άντολφς. «Σχεδίαζα να αγοράσω ανταλλακτικά για το αυτοκίνητό μου. Αφού, όμως, παρακολούθησα το πρώτο μέρος, εντυπωσιάστηκα  τόσο πολύ με τις ομιλίες, τη φιλικότητα των Μαρτύρων του Ιεχωβά, την καθαρή τους ομιλία και την αγάπη που έδειχναν ο ένας προς τον άλλον ώστε παρέμεινα σε ολόκληρη τη συνέλευση. Αφού επιστρέψαμε σπίτι, άρχισα να μελετώ τη Γραφή και αγωνιζόμουν σκληρά για να ελέγχω τα νεύρα μου. Το 1992 έγινα και εγώ βαφτισμένος Μάρτυρας του Ιεχωβά όπως η σύζυγός μου».

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, δεν ήταν εφικτή η μίσθωση κατάλληλων εγκαταστάσεων για συνελεύσεις περιφερείας στη Λετονία, γι’ αυτό οι αδελφοί πήγαιναν ως επί το πλείστον στην Εσθονία και στη Λιθουανία. Η πρώτη συνέλευση που έλαβε χώρα στη Λετονία ήταν η Συνέλευση Περιφερείας «Η Θεϊκή Οδός Ζωής» το 1998, η οποία διεξάχθηκε σε ένα μεγάλο αθλητικό κέντρο στη Ρίγα. Η αίθουσα ήταν χωρισμένη σε τρία τμήματα ανάλογα με τη γλώσσα: λετονική, ρωσική και λετονική νοηματική. Ύστερα από την τελική προσευχή, όλοι χειροκροτούσαν και πολλοί έχυναν δάκρυα χαράς, ευγνώμονες στον Ιεχωβά για αυτό το ορόσημο.

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΡΑΓΔΑΙΑΣ ΑΥΞΗΣΗΣ

Μετά την κομμουνιστική εποχή, το έργο στη Λετονία σημείωσε μεγάλη πρόοδο. Ωστόσο, πριν από το 1995, Η Διακονία Μας της Βασιλείας δεν ήταν διαθέσιμη στη λετονική, γι’ αυτό οι παρουσιάσεις των αδελφών στον αγρό μερικές φορές στερούνταν λεπτότητας. Αλλά οι Μάρτυρες αναπλήρωναν αυτή την έλλειψη με το ζήλο τους. Η Ντάτσε Σκίπσνα περιγράφει πώς άκουσε για πρώτη φορά την αλήθεια: «Το 1991, αγόρασα από κάποιο περίπτερο ένα βιβλίο για την κόλαση και τη μετά θάνατον ζωή. Είχα προχωρήσει λίγο, όταν άκουσα μια φωνή πίσω μου να λέει: “Αγόρασες δηλητήριο!”

»Εκείνα τα λόγια με έκαναν να σταματήσω επί τόπου. Δύο Μάρτυρες του Ιεχωβά—ένας άντρας και η σύζυγός του—μου συστήθηκαν και αρχίσαμε συζήτηση για τη Γραφή. Στην ουσία, καλύψαμε σχεδόν όλα τα θέματα: Άδης, Γέεννα, Χριστούγεννα, σταυρός και, τελικά, τελευταίες ημέρες! Πρέπει να ομολογήσω  ότι μερικά σημεία ήταν λίγο συγκεχυμένα στο μυαλό μου, αλλά μου άρεσαν αυτά που άκουσα. Ανταλλάξαμε αριθμούς τηλεφώνων και, τις επόμενες εβδομάδες, το αντρόγυνο των Μαρτύρων απάντησε σε πολλές από τις Γραφικές μου ερωτήσεις».

«ΧΑΙΡΟΜΑΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΟΠΙΣΘΟΧΩΡΗΣΑ»

Ο Γιάνις Φόλκμανις ήταν πρωταθλητής άρσης βαρών της ΕΣΣΔ, και στον τελευταίο αγώνα όπου έλαβε μέρος, το Μάρτιο του 1993, ανακηρύχτηκε πρωταθλητής της Λετονίας. Ο Γιάνις αφηγείται: «Το 1992 ένας συνεργάτης μου, ο Γιάνις Τσιέλαβς, με προσκάλεσε να παρακολουθήσω τη Γραφική του μελέτη. Εκείνη η εμπειρία άλλαξε τη ζωή μου. Τρεις μήνες αφότου ανακηρύχτηκα πρωταθλητής άρσης βαρών της Λετονίας, έγινα ευαγγελιζόμενος της Βασιλείας. Τον Αύγουστο του 1993, βαφτίστηκα.  Όταν έδωσα μαρτυρία στο γυμναστήριο, ο προπονητής μου εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του. Αλλά χαίρομαι που δεν οπισθοχώρησα. Οι φίλοι μου Έντουαρντς Έιχενμποουμς και Έντγκαρς Μπράντσις θα εξηγήσουν το λόγο».

Έντουαρντς: «Ο Γιάνις Φόλκμανις μου πρόσφερε δωρεάν Γραφική μελέτη. “Αν είναι στ’ αλήθεια δωρεάν, μπορούμε να αρχίσουμε τώρα”, είπα. Και έτσι έγινε! Αυτά που μάθαινα ακούγονταν λογικά, ιδιαίτερα η διδασκαλία της ανάστασης, η οποία φαινόταν πολύ πιο λογική από το δόγμα της αθανασίας της ψυχής. Η σύζυγός μου άρχισε επίσης να μελετάει, και βαφτιστήκαμε το 1995».

Έντγκαρς: «Ο Γιάνις έδινε μαρτυρία με ζήλο στο γυμναστήριο. Τέσσερις φορές προσφέρθηκε να μελετήσει τη Γραφή μαζί μου και κάθε φορά αρνιόμουν. Δέχτηκα, όμως, τα περιοδικά  Σκοπιά και Ξύπνα! καθώς επίσης το βιβλίο Μπορείτε να Ζείτε για Πάντα στον Παράδεισο στη Γη. Στο μεταξύ, συνέχισα να αναρωτιέμαι: “Γιατί ένας τόσο δημοφιλής αθλητής να ενδιαφέρεται για τη Γραφή;” Η περιέργειά μου υπερίσχυσε τελικά και άρχισα να μελετάω. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Βαφτίστηκα το 1995 και τώρα υπηρετώ ως ειδικός σκαπανέας».

Μερικοί χρειάστηκε να υπερνικήσουν κακές συνήθειες προκειμένου να ευαρεστούν τον Θεό. Για παράδειγμα, ο Άιβαρς Γιάτσκεβιχς είχε πρόβλημα με το ποτό. «Ένα σαββατοκύριακο κραιπάλης», λέει, «άρχιζε με μπίρα για πρωινό και συνεχιζόταν με ένα μπουκάλι βότκα. Κάποιο βράδυ, τον Ιανουάριο του 1992, βρισκόμουν στο σπίτι με το χέρι μου σε νάρθηκα, ήμουν καταθλιμμένος και σκεφτόμουν την αυτοκτονία. Με είχαν ληστέψει ενώ ήμουν μεθυσμένος. Άκουσα ένα χτύπημα στην πόρτα. Ήταν κάποιος γείτονας—αυτός με τον οποίο είχα κάνει συζητήσεις για τη Γραφή σε αρκετές περιπτώσεις. Μιλήσαμε, μου πρόσφερε Γραφική μελέτη και εγώ δέχτηκα.

»Τις μέρες της μελέτης, απείχα από αλκοόλ, πράγμα που με βοηθούσε να κάνω πρόοδο. Αφότου έμαθα για την πραγματική κατάσταση των νεκρών και ότι δεν θα καιγόμουν στην κόλαση—κάτι που ανέκαθεν φοβόμουν—άρχισα να μελετώ τρεις φορές την εβδομάδα. Σε λιγότερο από τέσσερις μήνες, έγινα αβάφτιστος ευαγγελιζόμενος. Η Γραφή, όμως, μας προειδοποιεί: “Αυτός που νομίζει ότι στέκεται ας προσέχει μην πέσει”. Ενεργώντας ανόητα, πέρασα ένα βράδυ με κακή παρέα, ήπια υπερβολικά και για μια ακόμη φορά σκέφτηκα την αυτοκτονία. Αλλά ο Ιεχωβά είναι ελεήμων και υπομονετικός, και μερικοί στοργικοί αδελφοί έσπευσαν να με βοηθήσουν. Τι μάθημα αποτέλεσε εκείνη η εμπειρία! Το 1992 βαφτίστηκα και σήμερα είμαι μέλος της οικογένειας Μπέθελ της Λετονίας».—1 Κορ. 10:12· Ψαλμ. 130:3, 4.

Ο Μάρις Κρούμινις, ο οποίος υπηρετεί επίσης στο Μπέθελ, έπρεπε να κάνει μεγάλες αλλαγές στη ζωή του προκειμένου να υπηρετεί τον Ιεχωβά. «Αφού υπηρέτησα στο στρατό», εξηγεί ο Μάρις, «ένιωθα απογοητευμένος με τη ζωή. Αργότερα, αποβλήθηκα από το πανεπιστήμιο επειδή έχανα διαλέξεις. Όντας χωρίς σκοπό στη ζωή, μπλέχτηκα στο έγκλημα, και μια νύχτα, έπειτα από έναν καβγά που είχα ενώ ήμουν μεθυσμένος, με συνέλαβαν.  Καθισμένος στο κελί μου, αναλογιζόμουν τους νόμους που είχα παραβιάσει και συμπέρανα ότι πολλοί από αυτούς προέρχονταν στην ουσία από τους νόμους του Θεού. Για πρώτη φορά στη ζωή μου, προσευχήθηκα στον Θεό για συγχώρηση και υποσχέθηκα να τον αναζητήσω.

»Αφού αποφυλακίστηκα, πήγα σε διάφορες εκκλησίες του Χριστιανικού κόσμου αλλά κάθε φορά απογοητευόμουν. Άρχισα λοιπόν να διαβάζω τη Γραφή και άλλα θρησκευτικά βιβλία. Το 1990, ενώ ταξίδευα με το τρένο, συνάντησα κάποιον παλιό μου συμμαθητή και έμαθα ότι ήταν Μάρτυρας του Ιεχωβά. Στη διάρκεια εκείνου του σύντομου ταξιδιού, ο Ιεχωβά άνοιξε την καρδιά μου καθώς άκουγα τον παλιό μου φίλο να εξηγεί το σκοπό του Θεού για την ανθρωπότητα και το λόγο για την ύπαρξη παθημάτων στον κόσμο. Άρχισα μελέτη και έγινα ευαγγελιζόμενος το 1991. Το 1992 βαφτίστηκα. Έναν χρόνο αργότερα, έγινα μέλος της οικογένειας Μπέθελ της Λετονίας και το 1995 παντρεύτηκα τη Σιμόνα, μια Φινλανδή σκαπάνισσα».

Ο Έντγκαρς Έντζελις ήταν φοιτητής νομικής. «Στις αρχές της δεκαετίας του 1990», λέει ο Έντγκαρς, «έπνεε άνεμος  πολιτικής αλλαγής. Φοιτούσα στη νομική σχολή στη Ρίγα, και πολλοί φοιτητές συζητούσαν για το σκοπό της ζωής. Εγώ διάβαζα βιβλία σχετικά με τη φιλοσοφία και τις Ανατολικές θρησκείες. Επίσης εξασκούσα μια μορφή πολεμικών τεχνών, την αϊκίντο. Εκείνη την εποχή η σύζυγός μου, η Ελίτα, και εγώ ήρθαμε σε επαφή με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά.

»Στην πρώτη κιόλας συνάθροιση, μας υποδέχτηκαν με ανοιχτές αγκάλες τόσο οι λετονόφωνοι όσο και οι ρωσόφωνοι αδελφοί. Αυτή η γνήσια αγάπη μάς εντυπωσίασε βαθιά. Τον ίδιο περίπου καιρό, συγκλονίστηκα όταν ο εκπαιδευτής μου στις πολεμικές τέχνες δήλωσε ότι μόνο όσοι ασκούν το Βουδισμό Ζεν μπορούν να γίνουν δεξιοτέχνες στην αϊκίντο. Αυτό ήταν το τέλος  της αϊκίντο για εμένα! Λίγο αργότερα, έκοψα τα μακριά μου μαλλιά, και το Μάρτιο του 1993 η Ελίτα και εγώ βαφτιστήκαμε. Από τότε έχω το προνόμιο να χρησιμοποιώ τις νομικές μου γνώσεις ώστε να βοηθώ “στην υπεράσπιση και νομική εδραίωση των καλών νέων” στη Λετονία».—Φιλιπ. 1:7.

Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ ΔΟΚΙΜΑΖΕΤΑΙ

Το 1993 δοκιμάστηκε η πίστη τεσσάρων κοριτσιών που σπούδαζαν μουσική στη Γιέλγκαβα, όταν ανατέθηκε στη χορωδία τους να τραγουδήσει σε κάποια γιορτή για την Ημέρα της Ανεξαρτησίας. Μολονότι ήταν καινούριες στην αλήθεια, οι κοπέλες αποφάσισαν να ευαρεστήσουν τον Θεό. Έτσι λοιπόν,  απευθύνθηκαν γραπτώς στο διευθυντή της χορωδίας, ζητώντας με σεβασμό να εξαιρεθούν από εκείνο το γεγονός λόγω της Χριστιανικής τους συνείδησης. Πώς αντέδρασε ο διευθυντής; Έστειλε τελεσίγραφο στους γονείς των κοριτσιών, δηλώνοντας ότι οι σπουδάστριες είτε θα τραγουδούσαν είτε θα αποβάλλονταν από το σχολείο. Όπως οι τρεις Εβραίοι, έτσι και οι κοπέλες υπάκουσαν στον Ιεχωβά.—Δαν. 3:14, 15, 17· Πράξ. 5:29.

Η Ντάτσε Πούντσουλε, μία από εκείνες τις κοπέλες, θυμάται: «Η προσευχή στον Θεό και η υποστήριξη των αδελφών μάς βοήθησαν να παραμείνουμε πιστές. Αποβληθήκαμε, αλλά δεν έχω μετανιώσει ποτέ για το ότι έμεινα σταθερή υπέρ της αλήθειας. Όντως, ο Ιεχωβά με φρόντισε καλά. Έπειτα από λίγους μόνο μήνες, βρήκα εργασία σε κάποιο νομικό γραφείο, και η πείρα που απέκτησα εκεί μου χρησίμευσε αργότερα στο Μπέθελ, όπου υπηρετώ από το 2001».

 Το ζήτημα του αίματος έχει επίσης δοκιμάσει την ακεραιότητα μερικών. Στις 6 Σεπτεμβρίου 1996, η 17χρονη Γιελένα Γκαντλέφσκαγια έπεσε θύμα τροχαίου δυστυχήματος και υπέστη πολλαπλά κατάγματα στη λεκάνη. Η Γιελένα ήταν πνευματικά ώριμη και είχε αποφασίσει μέσα στην καρδιά της να απέχει από αίμα. (Πράξ. 15:29) Εκείνον τον καιρό, οι περισσότεροι γιατροί στη Λετονία δεν ήταν εξοικειωμένοι με τις αναίμακτες μεθόδους, γι’ αυτό οι θεράποντες γιατροί αρνήθηκαν να κάνουν διορθωτική επέμβαση. Σχεδόν μία εβδομάδα αργότερα, δύο γιατροί επέβαλαν διά της βίας μετάγγιση αίματος στη Γιελένα αργά τη νύχτα, και εκείνη πέθανε.

Η Μαρίνα, η μητέρα της Γιελένα η οποία δεν είχε γίνει ακόμη Μάρτυρας του Ιεχωβά, λέει: «Ήταν εκπληκτικό να βλέπω την ισχυρή πίστη της κόρης μου στον Ιεχωβά και στις υποσχέσεις του. Εκείνη δεν συμβιβάστηκε». Η Μαρίνα και η οικογένειά της, που είναι τώρα βαφτισμένοι, αποβλέπουν να αγκαλιάσουν τη Γιελένα στην ανάσταση.—Πράξ. 24:15.

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΩΡΙΜΟΙ ΑΝΤΡΕΣ ΚΑΛΥΠΤΟΥΝ ΖΩΤΙΚΗ ΑΝΑΓΚΗ

Η ραγδαία αύξηση στον αριθμό των ευαγγελιζομένων έχει δημιουργήσει την ανάγκη για πνευματικά ώριμους άντρες οι οποίοι να μπορούν να αναλάβουν την ηγεσία. Το 1992 η ευκαιρία για ιεραποστολική υπηρεσία στη Λετονία προσφέρθηκε σε τρεις λετονόφωνους αδελφούς που είχαν μεγαλώσει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτοί, μαζί με τις συζύγους τους, ήταν ο Βάλντις και η Λίντα Πούρινις, ο Άλφρεντς και η Ντόρις Έλκσνις, καθώς και ο Ίβαρς Έλκσνις, αδελφός του Άλφρεντς. Και οι πέντε έφτασαν στη Ρίγα τον Ιούλιο του 1992. Το τεσσάρι διαμέρισμά τους έγινε ιεραποστολικός οίκος, αποθήκη εντύπων και μεταφραστικό κέντρο.

Η καλή αίσθηση του χιούμορ βοηθάει όταν κάποιος μαθαίνει μια ξένη γλώσσα. «Ενώ διεξήγα μια μελέτη με δύο νεαρές γυναίκες», αφηγείται η Ντόρις Έλκσνις, «προσπαθούσα να εξηγήσω πώς ο Σατανάς μίλησε στην Εύα μέσω ενός φιδιού. Ωστόσο, χρησιμοποίησα μια λετονική λέξη η οποία ηχεί παρόμοια με την αντίστοιχη για το “φίδι”. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Είπα ότι ο Διάβολος μιλούσε μέσω ενός γουρουνιού!»

 Το 1994, ο Πίτερ και η Τζιν Λούτερς ήρθαν από την Αυστραλία. Ο Πίτερ, ο οποίος βαφτίστηκε το 1954, γεννήθηκε στη Λετονία, αλλά μεγάλωσε στην Αυστραλία. Δυστυχώς, η Τζιν, η οποία με τη στοργική και καλοσυνάτη συμπεριφορά της είχε κερδίσει σε σύντομο διάστημα τις καρδιές όλων, πέθανε το 1999. Ο Πίτερ αποφάσισε να παραμείνει στη Λετονία και τώρα υπηρετεί στην Επιτροπή του Τμήματος. «Όταν ήρθαμε», λέει ο Πίτερ, «διαπιστώσαμε ότι οι Λετονοί αδελφοί είναι ζηλωτές κήρυκες. Εντούτοις, δεν είχε ανατεθεί συγκεκριμένος τομέας στις εκκλησίες, υπήρχαν δε ακόμη και κάποιες περιοχές της Ρίγας οι οποίες δεν είχαν καλλιεργηθεί. Επίσης, μόνο λίγες εκκλησίες προγραμμάτιζαν τακτικά δημόσιες ομιλίες. Και τα δύο ζητήματα αντιμετωπίστηκαν γρήγορα».

ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ ΤΗΣ ΓΑΛΑΑΔ ΔΙΝΟΥΝ ΩΘΗΣΗ

Οι πρώτοι εκπαιδευμένοι στη Γαλαάδ ιεραπόστολοι έφτασαν στις αρχές του 1993. Δύο αντρόγυνα Σουηδών, ο Άντερς και η Ανέτα Μπέαρλουντ και ο Τόρνι και η Λένα Φρίντλουντ, διορίστηκαν στη Γιέλγκαβα, μια πόλη 60.000 και πλέον κατοίκων με 28 ευαγγελιζομένους. «Όταν πήγαμε εκεί», λέει ο Άντερς, ο οποίος είναι τώρα μέλος της Επιτροπής του Τμήματος, «συνοδεύαμε τους αδελφούς στην υπηρεσία αγρού και αυτοί μας κρατούσαν πολυάσχολους! Κάποιες μέρες, ουσιαστικά τρέχαμε μαζί τους από τη μία μελέτη στην επόμενη επί εφτά ή οχτώ ώρες χωρίς να σταματάμε για φαγητό! Ο ζήλος τους μας ενέπνεε. Πολλοί από εκείνους τους σπουδαστές είναι τώρα οι ίδιοι στην ολοχρόνια υπηρεσία».

Ο Τόρνι Φρίντλουντ θυμάται: «Ύστερα από μια τρίμηνη σειρά μαθημάτων για την εκμάθηση της γλώσσας, νιώθαμε έτοιμοι να διεξάγουμε συζητήσεις με άλλους. Επιλέξαμε τομέα ο οποίος είχε να καλλιεργηθεί από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά δεν υπήρχε πολλή ανταπόκριση. Μήπως ο τρόπος προσέγγισής μας ήταν εσφαλμένος; Αφού συζητήσαμε το θέμα, δοκιμάσαμε κάποια άλλη προσέγγιση—να διαβάζουμε ένα εδάφιο σε κάθε πόρτα. Από τότε και έπειτα, αρχίσαμε αρκετές μελέτες».

Περισσότεροι απόφοιτοι της Γαλαάδ άρχισαν να καταφθάνουν  τον Απρίλιο του 1995. Σε αυτούς συγκαταλέγονταν ο Μπάσε και η Χάιντι Μπέργκμαν από τη Φινλανδία, οι οποίοι υπηρετούν τώρα στο έργο περιοδεύοντα επισκόπου σε μια ρωσόφωνη περιοχή. «Ζητούσα από τους ντόπιους αδελφούς να με διορθώνουν όποτε έλεγα κάτι λάθος στη διακονία», λέει ο Μπάσε. «Ανταποκρίνονταν με ενθουσιασμό και με διόρθωναν αυθόρμητα, όχι μόνο στον αγρό αλλά και στις συναθροίσεις! Σήμερα, συγκινούμαι όταν ακούω αδελφούς να λένε: “Ο Μπάσε έχει γίνει ένας από εμάς”».

Ο Κάρστεν και η Γιάνι Άιστρουπ από τη Δανία υπηρετούσαν μαζί στη Λετονία μέχρι που η Γιάνι, προτού καν φτάσει τα 40, έχασε τη μάχη με τον καρκίνο. «Ο καλύτερος τρόπος για να τιμώ τον Ιεχωβά», λέει ο Κάρστεν, «είναι να συνεχίζω πιστά στον ιεραποστολικό μου διορισμό». Τι παράδειγμα αποτελούν τέτοιοι αδελφοί!

ΚΑΤΑΦΘΑΝΟΥΝ ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΔΙΑΚΟΝΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Αρχίζοντας από το 1994, 20 και πλέον απόφοιτοι της Σχολής Διακονικής Εκπαίδευσης διορίστηκαν στη Λετονία από τη Βρετανία, τη Γερμανία και την Πολωνία. Οι πρώτοι που έφτασαν ήταν ο Μίκαλ Ούδσεν και ο Γες Κιέρ Νίλσεν από τη Δανία. Διορίστηκαν στη βιομηχανική πόλη Ντάουγκαβπιλς, τη δεύτερη σε μέγεθος πόλη της Λετονίας.

Ο Γες αφηγείται: «Φύγαμε για το Ντάουγκαβπιλς, το οποίο βρίσκεται 240 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Ρίγας, κάποιο κρύο απόγευμα του Ιανουαρίου. Στην πραγματικότητα, χιόνιζε στη Ρίγα όταν επιβιβαστήκαμε σε ένα παλιό φορτηγάκι γεμάτο έντυπα. Ο αδελφός που οδηγούσε δεν μιλούσε καθόλου αγγλικά, και εμείς δεν μιλούσαμε καθόλου λετονικά ή ρωσικά. Κάθε 50 περίπου χιλιόμετρα, σταματούσε για να ασχοληθεί με τη μηχανή. Ένα πράγμα ήταν βέβαιο—δεν επιδιόρθωνε το καλοριφέρ, επειδή όσο κρύο είχε μέσα είχε και έξω! Εντούτοις, επιβιώσαμε από την εξαντλητική διαδρομή και φτάσαμε στο Ντάουγκαβπιλς γύρω στα μεσάνυχτα. Εκείνον τον καιρό υπήρχαν 16 ευαγγελιζόμενοι στην πόλη. Ως το τέλος του επόμενου έτους, είχαν σχεδόν διπλασιαστεί».

 ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΣΤΗ ΛΕΤΟΝΙΚΗ

Πριν από το 1992, τα έντυπα ήταν διαθέσιμα κυρίως στη ρωσική, την οποία μιλούσαν οι περισσότεροι Λετονοί. Πολλοί, ωστόσο, προτιμούσαν τη μητρική τους γλώσσα. «Είναι αξιοσημείωτο», δηλώνει μια έκθεση, «ότι ανάμεσα στις λίγες εκατοντάδες καινούριων ευαγγελιζομένων υπήρχαν κάποιοι με ικανότητες στη μετάφραση, και μπορούσαμε να δούμε το άγιο πνεύμα του Θεού να κατευθύνει το έργο εκείνων των πρόθυμων νεαρών αδελφών, αντρών και γυναικών».

Χάρη στη σκληρή εργασία των μεταφραστών, Η Σκοπιά έγινε διαθέσιμη στη λετονική σε μηνιαία βάση τον Ιανουάριο του 1995 και σε δεκαπενθήμερη τον Ιανουάριο του 1996. Άλλα έντυπα που είναι τώρα διαθέσιμα στη λετονική περιλαμβάνουν αρκετά βιβλία, ειδικά βιβλιάρια και το περιοδικό Ξύπνα!

Στις αρχές του 1993, η μεταφραστική ομάδα μετακόμισε από τους συνωστισμένους χώρους του ιεραποστολικού οίκου στη Ρίγα σε κάποιο διαμέρισμα στην οδό Μπρίβιμπας. Κατόπιν, τον Αύγουστο του 1994, μεταφέρθηκαν στην οδό Μιέρα 40, σε γραφεία που μόλις είχαν ανακαινιστεί. Πώς απέκτησαν οι αδελφοί αυτό το νέο ακίνητο;

ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΔΩΡΟ

Ο Γκορτζ Χάκμανις και η σύζυγός του, η Ζίγκριντ, έφυγαν από τη Λετονία ως πρόσφυγες κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το αντρόγυνο γνώρισε την αλήθεια στο Λονδίνο και βαφτίστηκαν το 1951. Το επόμενο έτος μετανάστευσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες και το 1992 επέστρεψαν στη Λετονία για πέντε χρόνια.

Μετά την αποχώρηση της Λετονίας από τη Σοβιετική Ένωση το 1991, οι άνθρωποι μπορούσαν να ανακτήσουν τίτλους ιδιοκτησίας τους οποίους είχε πάρει το Κράτος. Η Ζίγκριντ και η αδελφή της, που ήταν επίσης Μάρτυρας του Ιεχωβά, είχαν κρατήσει τα οικογενειακά τους έγγραφα επί 50 και πλέον χρόνια, και έτσι μπόρεσαν να αποκτήσουν το ακίνητο στην οδό Μιέρα 40. Στη συνέχεια, το δώρισαν με καλοσύνη στην οργάνωση του Ιεχωβά. Οι αδελφοί μετέτρεψαν τότε το οίκημα σε πενταώροφο μεταφραστικό κέντρο με δυνατότητα στέγασης 20 ατόμων.

 Ο Μίλτον Τζ. Χένσελ από το Κυβερνών Σώμα παρευρέθηκε στην αφιέρωση στις 20 Αυγούστου 1994. Ενώ βρισκόταν εκεί, συμβούλεψε τους αδελφούς να αγοράσουν την παρακείμενη ιδιοκτησία στην οδό Μιέρα 42, η οποία περιλάμβανε ένα εξαώροφο κτίριο. Ο ιδιοκτήτης, ο οποίος κατοικούσε στις Ηνωμένες Πολιτείες, συμφώνησε να το πουλήσει. Και αυτό το κτίριο επίσης ανακαινίστηκε πλήρως, και έτσι η οικογένεια Μπέθελ αυξήθηκε σε 35 μέλη. Από τότε, έγινε ακόμη μία επέκταση,  με αποτέλεσμα να υπάρχουν γραφεία και δωμάτια για 55 Μπεθελίτες συνολικά.

ΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ

Η νομική καταχώριση του έργου στη Λετονία συνεχίζει να παρουσιάζει δυσκολίες. Το 1996, κάποιοι αξιωματούχοι χρησιμοποίησαν τα δυσμενή σχόλια του τύπου για τη Γιελένα Γκαντλέφσκαγια ως βάση για να αρνηθούν την καταχώριση. Κάποιο μέλος της βουλής υπαινίχθηκε μάλιστα ότι το έργο μας θα μπορούσε να τεθεί υπό απαγόρευση! Ωστόσο, οι αδελφοί συνέχισαν να επισκέπτονται αξιωματούχους και να εξηγούν το έργο μας. Τελικά, στις 12 Οκτωβρίου 1998, ο διευθυντής του Εθνικού Γραφείου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ανακοίνωσε τη νομική καταχώριση δύο εκκλησιών—Ρίγα Κέντρο και Ρίγα Τουόρνιακαλνς—για τη δοκιμαστική περίοδο ενός έτους. Έναν μήνα αργότερα, η εκκλησία στη Γιέλγκαβα καταχωρίστηκε με παρόμοιο τρόπο.

Η νομοθεσία της Λετονίας απαιτεί να καταχωρίζονται εκ νέου οι καινούριες εκκλησίες κάθε χρόνο. Για να επιτευχθεί μόνιμη καταχώριση, τουλάχιστον δέκα εκκλησίες πρέπει να καταχωρίζονται επί δέκα χρόνια. Στο μεταξύ, εκείνες που αναμένουν καταχώριση μπορούν να συναθροίζονται χωρίς κυβερνητική παρέμβαση.

ΕΥΡΕΣΗ ΧΩΡΩΝ ΓΙΑ ΣΥΝΑΘΡΟΙΣΕΙΣ

Η ραγδαία αύξηση στη δεκαετία του 1990 απαιτούσε μεγαλύτερους χώρους για τη διεξαγωγή συναθροίσεων. Το 1997, ένα κατάλληλο ακίνητο βγήκε σε πλειστηριασμό στο Ντάουγκαβπιλς και οι αδελφοί ήταν οι μόνοι που υπέβαλαν προσφορά. Οι εργασίες ανακαίνισης ξεκίνησαν το Δεκέμβριο του 1998, και οχτώ μήνες αργότερα οι 140 και πλέον ευαγγελιζόμενοι σε εκείνη την πόλη ήταν ενθουσιασμένοι καθώς συναθροίζονταν στη δική τους Αίθουσα Βασιλείας.

Η πρώτη Αίθουσα Βασιλείας που χτίστηκε εξ ολοκλήρου από αδελφούς αποπερατώθηκε στη Γιούρμαλα το 1997. Ένας ντόπιος που έκανε Γραφική μελέτη εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ με την ποιότητα της εργασίας ώστε ζήτησε από τους Μάρτυρες να του χτίσουν ένα σπίτι! Ασφαλώς, οι αδελφοί δεν δέχτηκαν, εξηγώντας την πνευματική φύση του έργου μας. Στο μεταξύ, οι αδελφοί στην περιοχή Τουόρνιακαλνς της Ρίγας αγόρασαν έναν  κατεστραμμένο από φωτιά κινηματογράφο σε χαμηλή τιμή. Ως τον Αύγουστο του 1998, ο απανθρακωμένος σκελετός είχε μεταμορφωθεί σε δύο όμορφες Αίθουσες Βασιλείας!

ΧΕΡΙ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ

Οι αδελφοί στη Φινλανδία έχουν κάνει πολλά για να προωθήσουν το έργο στη Λετονία, αναλαμβάνοντας μάλιστα την επίβλεψή του εκεί από το 1992 ως το 2004. Η Φινλανδία τυπώνει επίσης όλα τα περιοδικά για τη Λετονία, και με το πέρασμα των ετών έχει προμηθεύσει ικανούς αδελφούς για να δίνουν κατεύθυνση. Σε αυτούς περιλαμβάνονται ο Γιούχα Χούτουνεν και η σύζυγός του, η Τίνα, οι οποίοι ήρθαν στη Λετονία το 1995. Ο Γιούχα υπηρετεί τώρα στην Επιτροπή του Τμήματος. Ο Ρούμπεν και η Ούλα Λιντ, οι οποίοι έχουν διαθέσει συνολικά 80 και πλέον χρόνια στην ολοχρόνια υπηρεσία, αποτέλεσαν επίσης μεγάλο κεφάλαιο για το έργο. Ο αδελφός Λιντ υπηρέτησε τέσσερα χρόνια στην Επιτροπή της Χώρας στη Λετονία προτού επιστρέψει στη Φινλανδία.

Επιπρόσθετα, 150 και πλέον αδελφοί από τη Φινλανδία έχουν βοηθήσει σε διάφορα οικοδομικά προγράμματα. Χάρη σε όλους αυτούς τους κόπους που καταβλήθηκαν με αγάπη, παράλληλα με την πλούσια ευλογία του Ιεχωβά στη διακονία των ευαγγελιζομένων, των σκαπανέων και των ιεραποστόλων στη Λετονία, η χώρα έγινε γραφείο τμήματος την 1η Σεπτεμβρίου 2004.

ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΕΣ ΚΗΡΥΓΜΑΤΟΣ

Οι περισσότεροι ευαγγελιζόμενοι στη Λετονία κατοικούν μέσα ή γύρω από τις πόλεις. Στις αρχές του 2001, οι εκκλησίες έλαβαν μια επιστολή που προσκαλούσε ευαγγελιζομένους να χρησιμοποιήσουν μέρος των διακοπών τους για να συμμετάσχουν σε κάποια ειδική εκστρατεία κηρύγματος σε απομονωμένες περιοχές. Οι 93 ευαγγελιζόμενοι οι οποίοι προσφέρθηκαν εθελοντικά χωρίστηκαν σε εννιά ομάδες και τους ανατέθηκαν κάποιες επαρχιακές κωμοπόλεις και χωριά.

Ο Βιάτσεσλαβς Ζάιτσεβς, μέλος της οικογένειας Μπέθελ, χρησιμοποίησε μέρος της άδειάς του για να συμμετάσχει στην εκστρατεία. «Ήταν μια θαυμάσια ευκαιρία να γνωριστώ καλύτερα με άλλους αδελφούς και αδελφές», λέει ο ίδιος. «Μετά το  έργο, απολαμβάναμε κάποιο γεύμα, ανταλλάσσαμε εμπειρίες και κάναμε σχέδια για την επόμενη μέρα. Ύστερα παίζαμε ποδόσφαιρο και δροσιζόμασταν σε μια λίμνη. Ήταν μια πρόγευση του Παραδείσου».

Οι αδελφοί αφιέρωσαν πάνω από 4.200 ώρες στη διακονία—κατά μέσο όρο 41 και πλέον ώρες ο κάθε ευαγγελιζόμενος—διέθεσαν περισσότερα από 9.800 έντυπα, έκαναν 1.625 επανεπισκέψεις και διεξήγαγαν 227 Γραφικές μελέτες. Έκτοτε, παρόμοιες εκστρατείες διευθετούνται κάθε χρόνο.

ΠΟΛΛΑ ΑΤΟΜΑ ΒΡΙΣΚΟΥΝ ΤΟ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΗΘΙΝΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Η αφήγησή μας ξεκίνησε με τον Ανς Ίνσμπεργκ, έναν Λετονό ο οποίος άνοιξε την καρδιά του ενώπιον του Θεού μια έναστρη νύχτα στη θάλασσα. Ο Ανς ήθελε να βρει ανθρώπους που λάτρευαν τον Θεό «με πνεύμα και αλήθεια». (Ιωάν. 4:24) Ο Ιεχωβά άκουσε εκείνη την ένθερμη δέηση. Από τότε και έπειτα, άλλα 2.400 και πλέον άτομα με ειλικρινή καρδιά έχουν αποκτήσει γνώση της πνευματικής αλήθειας στη Λετονία και σχεδόν άλλοι τόσοι μελετούν τη Γραφή. Ναι, υπάρχει ακόμη πολύ έργο να γίνει!—Ματθ. 9:37, 38.

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στη Λετονία είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν όλους όσους λαχταρούν την αληθινή ελευθερία, όχι επισημαίνοντάς τους αυτό που συμβολίζει το Μνημείο της Ελευθερίας στην οδό Μπρίβιμπας, αλλά κατευθύνοντάς τους στη Βασιλεία του Θεού. Σύντομα, όσοι λαχταρούν αυτή τη Βασιλεία και λατρεύουν τον Ιεχωβά «με πνεύμα και αλήθεια» θα απελευθερωθούν από κάθε μορφή πόνου και παθημάτων. Ναι, θα γευτούν την τέλεια ελευθερία—«την ένδοξη ελευθερία των παιδιών του Θεού».—Ρωμ. 8:21.

[Υποσημείωση]

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 190]

«Δεν θα ξεχάσω ποτέ το βάφτισμά μου. Έγινε αργά τη νύχτα σε ένα παγωμένο ποτάμι. Έτρεμα σύγκορμη από το κρύο, αλλά ήμουν ευτυχισμένη».

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 203]

«Άκουσα μια φωνή πίσω μου να λέει: “Αγόρασες δηλητήριο!”»

 [Πλαίσιο/​Χάρτες στη σελίδα 184, 185]

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ—Λετονία

Χώρα

Η Λετονία καταλαμβάνει περίπου 450 χιλιόμετρα από τα ανατολικά προς τα δυτικά και 210 χιλιόμετρα από τα βόρεια προς τα νότια. Τα δάση καλύπτουν περίπου το 45 τοις εκατό της χώρας. Στα ζώα συγκαταλέγονται κάστορες, ελάφια, άλκες, λύγκες, ενυδρίδες, φώκιες, αγριόχοιροι και λύκοι. Στα πολλά είδη πουλιών περιλαμβάνονται μαύροι πελαργοί, ερωδιοί, αηδόνια και δρυοκολάπτες.

Κάτοικοι

Πάνω από το ένα τρίτο των 2,3 εκατομμυρίων κατοίκων ζουν στη Ρίγα, την πρωτεύουσα. Κύριες θρησκείες είναι ο Λουθηρανισμός, ο Ρωμαιοκαθολικισμός και η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία. Οι περισσότεροι Λετονοί, ωστόσο, θεωρούν τους εαυτούς τους άθρησκους.

Γλώσσα

Κύριες γλώσσες είναι η λετονική, την οποία μιλάει το 60 περίπου τοις εκατό του πληθυσμού, και η ρωσική, την οποία μιλάει το 30 και πλέον τοις εκατό. Πολλοί μιλούν περισσότερες από μία γλώσσες.

Πόροι διαβίωσης

Σχεδόν το 60 τοις εκατό του πληθυσμού ασχολείται με την παροχή υπηρεσιών, ενώ οι υπόλοιποι εργάζονται σε εργοστάσια και καταγίνονται με τη γεωργία.

Τροφή

Τα αγροτικά προϊόντα περιλαμβάνουν κριθάρι, πατάτες, ζαχαρότευτλα, καθώς και διάφορα άλλα λαχανικά και δημητριακά. Στα εκτρεφόμενα ζώα συγκαταλέγονται τα αιγοπρόβατα, τα βοοειδή και οι χοίροι. Και τα πουλερικά επίσης είναι συνηθισμένα.

Κλίμα

Υπάρχει πολλή υγρασία και ο ουρανός είναι συνήθως συννεφιασμένος. Τα καλοκαίρια είναι σχετικά δροσερά και οι χειμώνες δεν είναι εξαιρετικά κρύοι.

 [Χάρτης]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΕΣΘΟΝΙΑ

ΡΩΣΙΑ

ΛΕΤΟΝΙΑ

Βάλμιερα

ΡΙΓΑ

Γιούρμαλα

Σλόκα

Τούκουμς

Βέντσπιλς

Κουλντίγκα

Λιέπαγια

Βίνιουοντ

Γιέλγκαβα

Ντάουγκαβπιλς

ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ

ΒΑΛΤΙΚΗ ΘΑΛΑΣΣΑ

Κόλπος της Ρίγας

[Εικόνα]

Ρίγα

 [Πλαίσιο/​Χάρτης στη σελίδα 186]

Οι Τέσσερις Περιφέρειες της Λετονίας

Η Λετονία χωρίζεται γενικά σε τέσσερις γεωγραφικές και πολιτιστικές περιφέρειες, η καθεμιά με το δικό της χαρακτήρα και τη δική της ομορφιά. Στον Κόλπο της Ρίγας υπάρχει το Βίτζεμε, η μεγαλύτερη περιφέρεια, όπου συναντούμε τις πλούσιες σε ιστορία πόλεις-φρούρια Σίγκουλντα και Τσέσις, καθώς επίσης την πρωτεύουσα της Λετονίας, τη Ρίγα. Στα ανατολικά βρίσκονται οι πεδιάδες και οι γαλάζιες λίμνες του Λάτγκαλε, καθώς και η δεύτερη σε μέγεθος πόλη της χώρας, το Ντάουγκαβπιλς. Το Ζέμγκαλε, ο σιτοβολώνας της Λετονίας, όπως αποκαλείται, απλώνεται νότια του ποταμού Δυτικού Ντάουγκαβα, ο οποίος πηγάζει από τη Λευκορωσία, διασχίζει τη Λετονία και καταλήγει στον Κόλπο της Ρίγας. Στην περιοχή αυτή υπάρχουν δύο υπέροχα ανάκτορα σε ρυθμό μπαρόκ σχεδιασμένα από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Ραστρέλι, ο οποίος σχεδίασε επίσης τα Χειμερινά Ανάκτορα στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας. Γεμάτη αγροκτήματα, δάση και ακρογιαλιές, η τέταρτη περιφέρεια, το Κούρζεμε, περιλαμβάνει τις ακτές της Βαλτικής, τις πόλεις Βέντσπιλς και Λιέπαγια, καθώς και πολλά ψαροχώρια.

[Χάρτης]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

1 ΒΙΤΖΕΜΕ

2 ΛΑΤΓΚΑΛΕ

3 ΖΕΜΓΚΑΛΕ

4 ΚΟΥΡΖΕΜΕ

 [Πλαίσιο/​Εικόνες στη σελίδα 192, 193]

Η Επίδοση Μαρτυρίας σε έναν Κληρικό Άλλαξε και τη Δική του Ζωή και τη Δική Μου

ΑΝΝΑ ΜΠΑΤΝΙΑ

ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ 1958

ΒΑΦΤΙΣΤΗΚΕ 1977

ΙΣΤΟΡΙΚΟ Ανατράφηκε σε Χριστιανικό σπιτικό στην Ουκρανία, έχει βοηθήσει 30 και πλέον άτομα να βαφτιστούν και τώρα υπηρετεί ως ειδική σκαπάνισσα.

ΟΤΑΝ άκουσα σχετικά με την ανάγκη που υπήρχε για ευαγγελιζομένους στη Λετονία, μετακόμισα εκεί το 1986. Δεν μπορούσαμε να κηρύττουμε δημόσια, γι’ αυτό έκρυβα τη Γραφή μου σε μια σακούλα με τρόφιμα και πλησίαζα τους ανθρώπους σε πάρκα και άλλους δημόσιους χώρους. Στρέφαμε την προσοχή στην ελπίδα της Βασιλείας και χρησιμοποιούσαμε τη Γραφή μας μόνο όταν κάποιος ανταποκρινόταν θετικά. Φοβούμενοι τους συγγενείς ή τους γείτονες, οι άνθρωποι σπάνια μας προσκαλούσαν στα σπίτια τους, γι’ αυτό μελετούσαμε συνήθως με τους ενδιαφερομένους οπουδήποτε τους συναντούσαμε.

Τα έντυπα ήταν πάρα πολύ δυσεύρετα. Στην πραγματικότητα, για λίγα χρόνια η εκκλησία μας είχε μόνο ένα ρωσικό αντίτυπο του βοηθήματος Γραφικής μελέτης Η Αλήθεια που Οδηγεί στην Αιώνιο Ζωή. Κάναμε καλή χρήση του βιβλίου στον αγρό, αλλά δεν το απομακρύναμε από την εκκλησία!

Ενώ δίναμε μαρτυρία κοντά σε κάποια εκκλησία του Χριστιανικού κόσμου, η συνεργάτιδά μου και εγώ συναντήσαμε τον Πιότρ Μπάτνια, έναν κληρικό. Προκειμένου να ξεκινήσουμε συζήτηση, τον ρωτήσαμε πού θα μπορούσαμε να αγοράσουμε μια Αγία Γραφή. «Και εγώ ενδιαφέρομαι για τη Γραφή», απάντησε. Επακολούθησε μια πολύ ευχάριστη συνομιλία. Την επομένη, συναντήσαμε τον Πιότρ σε κάποιο κοντινό πάρκο, του δείξαμε τον πίνακα περιεχομένων του βιβλίου Αλήθεια και τον ρωτήσαμε τι θα ήθελε να συζητήσουμε. Εκείνος διάλεξε το κεφάλαιο «Δημοφιλή Έθιμα Που Δυσαρεστούν τον Θεό». Η συζήτηση αποδείχτηκε καρποφόρα και οδήγησε σε τακτική Γραφική μελέτη η οποία διεξαγόταν από κάποιον αδελφό.

Εξοπλισμένος με ακριβή γνώση της Γραφής, ο Πιότρ άρχισε να θέτει ερωτήματα σε άλλους κληρικούς και διαπίστωσε ότι δεν μπορούσαν να εξηγήσουν ούτε καν τις βασικές Γραφικές διδασκαλίες! Σύντομα ύστερα από αυτό, ο Πιότρ παραιτήθηκε από την εκκλησία και αφιέρωσε τη ζωή του στον Ιεχωβά.

Το 1991, ο Πιότρ και εγώ παντρευτήκαμε και αρχίσαμε το σκαπανικό μαζί. Το τραγικό είναι ότι σκοτώθηκε σε δυστύχημα λίγα μόνο χρόνια αργότερα. Πώς τα έβγαλα πέρα; Κυρίως με το να παραμένω πλήρως απορροφημένη στη διακονία, βοηθώντας άλλους να γνωρίσουν “τον Θεό κάθε παρηγοριάς”. (2 Κορ. 1:3, 4) Μάλιστα, το 1997 είχα το προνόμιο να διοριστώ ειδική σκαπάνισσα.

[Εικόνα]

Πιότρ

[Πλαίσιο/​Εικόνες στη σελίδα 200, 201]

Λαχταρούσα μια Δίκαιη Κυβέρνηση

ΙΝΤΡΑ ΡΕΪΤΟΥΠΕ

ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ 1966

ΒΑΦΤΙΣΤΗΚΕ 1989

ΙΣΤΟΡΙΚΟ Πρώην κομμουνίστρια, άρχισε το σκαπανικό το 1990 και έχει βοηθήσει πάνω από 30 άτομα να βαφτιστούν.

ΚΑΘΩΣ μεγάλωνα, δεν πίστευα ούτε στον Θεό ούτε στη Γραφή. Παρ’ όλα αυτά, προσπαθούσα πάντοτε να υπερασπίζομαι το σωστό και ποτέ δεν μπορούσα να καταλάβω γιατί οι άνθρωποι αποτύχαιναν συνεχώς να ιδρύσουν μια καλή και δίκαιη κυβέρνηση.

Την πρώτη φορά που συνάντησα Μάρτυρες του Ιεχωβά, έμεινα έκπληκτη με αυτά που μου έδειξαν από τη Γραφή. Τα λεγόμενά τους ακούγονταν λογικά! Όσα έμαθα για την κυβέρνηση της Βασιλείας και για τη δικαιοσύνη που προασπίζει ο Ιησούς άγγιξαν την καρδιά μου. Το 1989 βαφτίστηκα σε μια λίμνη, και έξι μήνες αργότερα άρχισα να υπηρετώ ως τακτική σκαπάνισσα. Εκείνον τον καιρό, ο σύζυγός μου και εγώ είχαμε ένα παιδί. Αργότερα αποκτήσαμε δίδυμα. Ο σύζυγός μου, ο Ιβάν, είναι επίσης Μάρτυρας του Ιεχωβά και με τη στοργική του υποστήριξη μπορώ να συνεχίζω την ολοχρόνια υπηρεσία.

Όταν τα παιδιά ήταν μικρά, έδινα συχνά ανεπίσημη μαρτυρία στους δρόμους και στα πάρκα. Ουσιαστικά, τα δίδυμα βοηθούσαν, επειδή κινούσαν την περιέργεια, και οι άνθρωποι ήταν πιο χαλαροί και διατεθειμένοι να συνομιλούν μαζί μου.

Ενώ έδινα μαρτυρία σε κάποιο πάρκο στη Ρίγα, συνάντησα μια κυρία που την έλεγαν Άννα. Καθόταν σε ένα παγκάκι και περίμενε να αρχίσει κάποια συναυλία, για την οποία είχε ήδη αγοράσει εισιτήριο. Ωστόσο, ανυπομονούσε τόσο πολύ να μάθει περισσότερα για την ελπίδα που προσφέρει η Γραφή στην ανθρωπότητα ώστε δεν πήγε στη συναυλία. Διαβάσαμε τα εδάφια μαζί και διευθετήσαμε να συναντηθούμε πάλι στο πάρκο. Έξι μήνες αργότερα, η Άννα (δεξιά) έγινε αδελφή μας και τώρα υπηρετεί στη μεταφραστική ομάδα στο γραφείο τμήματος. Ναι, η καρδιά μου πλημμυρίζει από χαρά όταν αναλογίζομαι πώς έχει ευλογήσει ο Ιεχωβά τη διακονία μου.

[Εικόνα]

Με την οικογένειά μου

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 204, 205]

Πρέπει να Είχαν Διαβάσει τις Σκέψεις Μου

ΑΝΤΡΕΪ ΓΚΕΒΛΙΑ

ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ 1963

ΒΑΦΤΙΣΤΗΚΕ 1990

ΙΣΤΟΡΙΚΟ Ο Αντρέι, ο οποίος φαίνεται εδώ με τη σύζυγό του, τη Γιελένα, υπηρετεί ως σκαπανέας, αναπληρωτής επίσκοπος περιοχής και επίσκοπος πόλης.

ΣΕ ΕΝΑ τρένο με προορισμό τη Ρίγα τον Ιανουάριο του 1990, δύο γυναίκες με ρώτησαν αν είχα διαβάσει ποτέ τη Γραφή. Πρέπει να είχαν διαβάσει τις σκέψεις μου, επειδή ήθελα πολύ καιρό να διαβάσω τη Γραφή αλλά δεν μπορούσα να αποκτήσω ένα αντίτυπο. Έδωσα τη διεύθυνση και τον αριθμό τηλεφώνου μου στις γυναίκες, μία από τις οποίες ήταν η Ίντρα Ρέιτουπε. (Βλέπε το πλαίσιο στις σελίδες 200, 201.) Λίγες μέρες αργότερα, ήρθαν στην πόρτα μου και διαπίστωσαν ότι περίμενα με λαχτάρα την επίσκεψή τους. Εντυπωσιάστηκα με τον επιδέξιο τρόπο με τον οποίο χειρίζονταν τη Γραφή για να απαντήσουν στα ερωτήματά μου. Σύντομα ύστερα από αυτό, ο Πιότρ Μπάτνια, ένας ολοχρόνιος διάκονος ο οποίος ήταν κάποτε κληρικός, άρχισε να μελετάει μαζί μου.—Βλέπε το πλαίσιο στις σελίδες 192, 193.

Έπειτα από τέσσερις μήνες, παρακολούθησα την πρώτη μου συνάθροιση. Μία φορά το μήνα στη διάρκεια του καλοκαιριού, από τις 10:00 π.μ. ως τις 6:00 μ.μ., οι συναθροίσεις διεξάγονταν στο δάσος. Οι αδελφοί συζητούσαν επιλεγμένα μέρη από τα προγράμματα της Σχολής Θεοκρατικής Διακονίας και της Συνάθροισης Υπηρεσίας και συνήθως κάποιος βαφτιζόταν, πράγμα το οποίο σήμαινε ότι εκφωνούνταν ομιλία βαφτίσματος πριν από το μεσημεριανό διάλειμμα.

Η νεοαποκτημένη μου γνώση και η αδελφική αγάπη που ένιωθα στις συναθροίσεις με γέμιζαν χαρά. Επιθυμούσα να βαφτιστώ το συντομότερο δυνατόν. Η ευκαιρία παρουσιάστηκε στα τέλη Αυγούστου του ίδιου έτους, και έτσι βαφτίστηκα σε μια λίμνη.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, μελετούσα τη Γραφή με αρκετά άτομα στο ατελιέ μου. Μερικοί έγιναν πνευματικοί αδελφοί μου. Το 1992 ο Ιεχωβά αύξησε πολύ τη χαρά μου—η αγαπημένη μου σύζυγος, η Γιελένα, έγινε πνευματική αδελφή μου.

[Πλαίσιο/​Εικόνες στη σελίδα 208, 209]

Στην Πατρίδα και Πάλι Ύστερα από 50 Χρόνια

ΑΡΙΓΙΑ ΜΠ. ΛΕΪΒΕΡΣ

ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ 1926

ΒΑΦΤΙΣΤΗΚΕ 1958

ΙΣΤΟΡΙΚΟ Λετονή η οποία έζησε σε αρκετές χώρες προτού επιστρέψει στη Λετονία για να υπηρετήσει εκεί όπου η ανάγκη ήταν μεγαλύτερη.

ΚΑΤΑ το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο πατέρας μου αποφάσισε ότι η οικογένειά μας θα έπρεπε να μεταναστεύσει από τη Λετονία. Αφού παντρεύτηκα, μαζί με το σύζυγό μου καταλήξαμε στη Βενεζουέλα. Εκεί συνάντησα Μάρτυρες του Ιεχωβά για πρώτη φορά και δέχτηκα να κάνω οικιακή Γραφική μελέτη με μια ιεραπόστολο. Μελετούσαμε στη γερμανική. Όταν άρχισα να παρακολουθώ συναθροίσεις, έμαθα την ισπανική, την επίσημη γλώσσα της Βενεζουέλας.

Το 1958 η οικογένειά μας μετακόμισε στις Ηνωμένες Πολιτείες και ύστερα από δύο μήνες βαφτίστηκα. Μετά το θάνατο του συζύγου μου, η κόρη μου και εγώ μετακομίσαμε στην Ισπανία όπου έκανα σκαπανικό. Εκείνη την εποχή ήταν δικτάτορας ο στρατηγός Φράνκο, και κάποιοι ταπεινοί, θεοφοβούμενοι άνθρωποι διψούσαν για την αλήθεια. Στα 16 χρόνια που έμεινα στην Ισπανία είχα το προνόμιο να βοηθήσω περίπου 30 άτομα να βαφτιστούν.

Έπειτα από την κατάρρευση του σοβιετικού κομμουνισμού το 1991, επισκέφτηκα τη Λετονία και είδα ότι υπήρχε μεγάλη ανάγκη για διαγγελείς της Βασιλείας. Το όνειρό μου να επιστρέψω στην πατρίδα μου για να κάνω σκαπανικό έγινε πραγματικότητα το 1994—ακριβώς 50 χρόνια αφότου έφυγα.

Ο αγρός της Λετονίας ήταν όντως ώριμος για θερισμό. Παραδείγματος χάρη, έδωσα μαρτυρία σε κάποιον κύριο ο οποίος ζήτησε ένα από τα βιβλία μας. Όπως είπε, η κόρη του ενδιαφερόταν για πνευματικά ζητήματα και εκείνος ήθελε να της δώσει το βιβλίο. Πήρα τη διεύθυνσή της, άρχισα μαζί της Γραφική μελέτη και μέσα σε έναν χρόνο αυτή βαφτίστηκε. Ευχαριστώ τον Ιεχωβά που μου έδωσε το προνόμιο και τη δύναμη να κάνω σκαπανικό στην πατρίδα μου έπειτα από τόσο μεγάλο διάστημα απουσίας.

[Εικόνα]

Όταν ήμουν 20 ετών

 [Πίνακας/​Γράφημα στη σελίδα 216, 217]

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ—Λετονία

1916 Βαφτίζεται ο ναυτικός Ανς Ίνσμπεργκ. Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο βάζει σε εφημερίδες της Λετονίας αγγελίες που διακηρύττουν τη Βασιλεία του Θεού.

1920

1926 Ιδρύεται γραφείο στη Ρίγα.

1928 Κυκλοφορεί το βιβλιάριο Ελευθερία διά τους Λαούς, το πρώτο έντυπο στη λετονική. Φτάνουν βιβλιοπώλες διάκονοι από τη Γερμανία.

1931 Ο Πέρσι Ντάναμ διορίζεται υπεύθυνος του γραφείου.

1933 Καταχωρίζεται ο Διεθνής Σύλλογος Σπουδαστών της Γραφής (IBSA).

1934 Η κυβέρνηση κλείνει το γραφείο του IBSA.

 Δεν υπάρχουν εκθέσεις για τα έτη 1939 ως 1992.

1940

1940 Η Λετονία γίνεται μέρος της Σοβιετικής Ένωσης. Το ζεύγος Ντάναμ αναγκάζεται να φύγει.

1951 Μάρτυρες εξορίζονται στη Σιβηρία.

1960

1980

1991 Η Λετονία ανακτάει την πολιτική της ανεξαρτησία.

1993 Φτάνουν οι πρώτοι ιεραπόστολοι που εκπαιδεύτηκαν στη Γαλαάδ.

1995 Η Σκοπιά εκδίδεται σε μηνιαία βάση στη λετονική.

1996 Συγκροτείται Επιτροπή Χώρας στη Ρίγα.

1997 Αποπερατώνεται στη Γιούρμαλα η πρώτη Αίθουσα Βασιλείας που χτίστηκε εξ ολοκλήρου από αδελφούς.

1998 Καταχωρίζονται νομικά δύο εκκλησίες στη Ρίγα.

2000

2001 Οργανώνεται η πρώτη ειδική εκστρατεία κηρύγματος.

2004 Η Λετονία γίνεται γραφείο τμήματος την 1η Σεπτεμβρίου.

2006 Ολοκληρώνονται οι επεκτάσεις του γραφείου τμήματος. Υπάρχουν 2.400 και πλέον δραστήριοι ευαγγελιζόμενοι στη Λετονία.

[Γράφημα]

(Βλέπε έντυπο)

Σύνολο Ευαγγελιζομένων

Σύνολο Σκαπανέων

2000

1.000

1920 1940 1960 1980 2000

 [Ολοσέλιδη εικόνα στη σελίδα 176]

[Εικόνα στη σελίδα 178]

Αυτό το κτίριο στέγασε το πρώτο γραφείο των Σπουδαστών της Γραφής στη Ρίγα, 1926

[Εικόνα στη σελίδα 178]

Το βιβλιάριο «Ελευθερία διά τους Λαούς» στη λετονική μετέδιδε μήνυμα χαράς, 1928

[Εικόνα στη σελίδα 178]

Ρις Τέιλορ

[Εικόνα στη σελίδα 180]

Ο Φέρντιναντ Φρακ βαφτίστηκε το 1927

[Εικόνα στη σελίδα 180]

Ο Χάινρικ Τσεκ και η σύζυγός του, η Έλζα, μπροστά από το μαγαζί τους στη Λιέπαγια

 [Εικόνες στη σελίδα 183]

Ο Έντουιν Ρίτζγουελ (αριστερά) και ο Άντριου Τζακ μετέφεραν έντυπα στη Λετονία κρυφά

[Εικόνα στη σελίδα 183]

Πέρσι και Ματζ Ντάναμ

[Εικόνα στη σελίδα 183]

Προσωπικό του γραφείου και άλλοι Μάρτυρες, δεκαετία του 1930

[Εικόνα στη σελίδα 191]

Κατάλογος της Κα-Γκε-Μπε με Μάρτυρες οι οποίοι συνελήφθησαν το 1950. Πολλοί στάλθηκαν στη Σιβηρία

[Εικόνα στη σελίδα 191]

Σιβηρία, αρχές της δεκαετίας του 1950

 [Εικόνα στη σελίδα 194]

Σε μεγαλύτερες συνάξεις, όπως αυτή η κηδεία, οι αδελφοί άκουγαν διαλέξεις πνευματικού περιεχομένου

[Εικόνα στη σελίδα 194]

Ο Πάουλς και η Βαλίγια Μπέργκμανις μετέφραζαν το περιοδικό «Η Σκοπιά» στη λετονική, γράφοντας με το χέρι σε σχολικά τετράδια

[Εικόνα στη σελίδα 194]

Χρησιμοποιώντας μικροφίλμ (φαίνεται το πραγματικό μέγεθος), οι αδελφοί εμφάνιζαν, αντέγραφαν και διένεμαν το περιοδικό «Η Σκοπιά»

[Εικόνες στη σελίδα 197]

Η Παουλίν Σέροβα μετέδωσε την αλήθεια στην Τεοφιλίγια Κάλβιτε, μια νοσοκόμα

[Εικόνα στη σελίδα 199]

Γιούρι Καπτόλα, 1981

[Εικόνα στη σελίδα 199]

Σήμερα, μπροστά από τη φυλακή όπου ήταν κρατούμενος

[Εικόνες στη σελίδα 202]

Η Συνέλευση Περιφερείας «Η Θεϊκή Οδός Ζωής» το 1998, η πρώτη που διεξάχθηκε στη Λετονία, περιλάμβανε τμήμα νοηματικής

[Εικόνες στη σελίδα 207]

Τρεις μήνες αφότου ο Γιάνις Φόλκμανις ανακηρύχτηκε πρωταθλητής άρσης βαρών της Λετονίας, έγινε ευαγγελιζόμενος της Βασιλείας

[Εικόνες στη σελίδα 207]

Όταν ήταν στη φυλακή, ο Μάρις Κρούμινις προσευχήθηκε για πρώτη φορά στον Θεό

[Εικόνα στη σελίδα 210]

Η Ντάτσε Πούντσουλε αποβλήθηκε από το σχολείο επειδή αρνήθηκε να τραγουδήσει εθνικιστικά τραγούδια

[Εικόνα στη σελίδα 210]

Η Γιελένα Γκαντλέφσκαγια πέθανε έπειτα από τη μετάγγιση αίματος που της επέβαλαν διά της βίας

[Εικόνα στη σελίδα 210]

Περιοδεύοντες επίσκοποι με τις συζύγους τους εποικοδομούν τις εκκλησίες

 [Εικόνα στη σελίδα 215]

Η οικογένεια Μπέθελ της Λετονίας

[Εικόνες στη σελίδα 215]

Επιτροπή του Τμήματος, 2006

Πίτερ Λούτερς

Άντερς Μπέαρλουντ

Χάνου Κάνκανπε

Γιούχα Χούτουνεν

[Εικόνα στη σελίδα 215]

Τα τρία κτίρια του γραφείου τμήματος στην οδό Μιέρα, στη Ρίγα

[Εικόνες στη σελίδα 218]

Ο λαός του Ιεχωβά στη Λετονία μπορεί τώρα να κηρύττει ελεύθερα

[Εικόνες στη σελίδα 218]

Αυτός ο κατεστραμμένος από φωτιά κινηματογράφος (αριστερά) μετατράπηκε σε δύο Αίθουσες Βασιλείας (κάτω)