Κεφάλαιο Δεκαεννιά

Ο Ιεχωβά Βεβηλώνει την Υπερηφάνεια της Τύρου

Ησαΐας 23:1-18

1, 2. (α) Τι είδους πόλη ήταν η αρχαία Τύρος; (β) Τι προφήτευσε ο Ησαΐας για την Τύρο;

 ΗΤΑΝ “τέλεια σε ομορφιά” και διέθετε αφθονία «κάθε είδους πολύτιμων πραγμάτων». (Ιεζεκιήλ 27:4, 12) Ο τεράστιος στόλος της διέσχιζε τις θάλασσες φτάνοντας σε μακρινούς τόπους. Έγινε «πολύ ένδοξη στην καρδιά του πελάγους», και με “τα πολύτιμα πράγματά της έκανε πλούσιους τους βασιλιάδες της γης”. (Ιεζεκιήλ 27:25, 33) Σε αυτό το επίπεδο είχε φτάσει η Τύρος—μια φοινικική πόλη στο ανατολικό άκρο της Μεσογείου—τον έβδομο αιώνα Π.Κ.Χ.

² Ωστόσο, η Τύρος επρόκειτο να καταστραφεί. Περίπου 100 χρόνια προτού την περιγράψει έτσι ο Ιεζεκιήλ, ο προφήτης Ησαΐας είχε προείπει την πτώση αυτής της φοινικικής οχυρής πόλης, καθώς και τη λύπη όσων βασίζονταν σε αυτήν. Ο Ησαΐας προφήτευσε επίσης ότι, έπειτα από ένα διάστημα, ο Θεός θα έστρεφε την προσοχή του στην πόλη, χαρίζοντάς της και πάλι ευημερία. Πώς εκπληρώθηκαν τα λόγια του προφήτη; Και τι μπορούμε να μάθουμε εμείς από όλα όσα συνέβησαν στην Τύρο; Η απόκτηση σαφούς κατανόησης για τα όσα της συνέβησαν, καθώς και για το λόγο για τον οποίο έλαβαν χώρα αυτά τα γεγονότα, θα ενισχύσει την πίστη μας στον Ιεχωβά και στις υποσχέσεις του.

«Θρηνήστε Γοερά, Πλοία της Θαρσείς!»

3, 4. (α) Πού βρισκόταν η Θαρσείς, και ποια σχέση υπήρχε μεταξύ Τύρου και Θαρσείς; (β) Γιατί οι ναυτικοί που εμπορεύονται με τη Θαρσείς θα έχουν λόγο να “θρηνούν γοερά”;

³ Μετά τα εναρκτήρια λόγια: «Η εξαγγελία για την Τύρο», ο Ησαΐας διακηρύττει: «Θρηνήστε γοερά, πλοία της Θαρσείς!  διότι αυτή λεηλατήθηκε ώστε να μην είναι λιμάνι ούτε είσοδος». (Ησαΐας 23:1α) Η Θαρσείς πιστεύεται ότι βρισκόταν στην Ισπανία, μακριά από την Τύρο στην ανατολική Μεσόγειο. * Ωστόσο, οι Φοίνικες ήταν πολύπειροι θαλασσοπόροι, και τα πλοία τους ήταν μεγάλα και ποντοπόρα. Ορισμένοι ιστορικοί πιστεύουν ότι οι Φοίνικες ήταν οι πρώτοι που παρατήρησαν τη σχέση ανάμεσα στη σελήνη και στις παλίρροιες, και που χρησιμοποίησαν την αστρονομία ως βοήθημα στη ναυσιπλοΐα. Άρα η μεγάλη απόσταση που χώριζε την Τύρο από τη Θαρσείς δεν αποτελούσε εμπόδιο για αυτούς.

⁴ Στην εποχή του Ησαΐα, η μακρινή Θαρσείς είναι μια αγορά για την Τύρο, ίσως η κύρια πηγή του πλούτου της για ένα διάστημα της ιστορίας της. Η Ισπανία διαθέτει ορυχεία με άφθονα αποθέματα ασημιού, σιδήρου, κασσίτερου και άλλων μετάλλων. (Παράβαλε Ιερεμίας 10:9· Ιεζεκιήλ 27:12.) Τα «πλοία της Θαρσείς», πιθανόν πλοία από την Τύρο που εμπορεύονται με τη Θαρσείς, θα έχουν κάθε λόγο να “θρηνούν γοερά”, να οδύρονται για την καταστροφή της πατρίδας τους, του λιμανιού τους.

5. Πού θα πληροφορηθούν την πτώση της Τύρου οι ναυτικοί που έρχονται από τη Θαρσείς;

⁵ Πώς θα πληροφορηθούν την πτώση της Τύρου οι ναυτικοί που ταξιδεύουν; Ο Ησαΐας απαντάει: «Από τη γη της Κιττίμ τούς αποκαλύφτηκε αυτό». (Ησαΐας 23:1β) Η «γη της Κιττίμ» ίσως αναφέρεται στην Κύπρο, η οποία βρίσκεται περίπου 100 χιλιόμετρα δυτικά των φοινικικών ακτών. Εκεί σταματούν για τελευταία φορά προτού φτάσουν στην Τύρο τα πλοία που κατευθύνονται ανατολικά, προερχόμενα από τη Θαρσείς. Άρα, οι ναυτικοί θα μάθουν τα νέα για την άλωση της αγαπημένης τους πατρίδας, του λιμανιού τους, όταν θα σταματήσουν στην Κύπρο. Πόσο θα συγκλονιστούν! Θα τους κυριεύσει λύπη, και θα “θρηνούν γοερά” από την απόγνωσή τους.

6. Περιγράψτε τη σχέση μεταξύ Τύρου και Σιδώνας.

⁶ Απόγνωση θα νιώσουν και οι κάτοικοι των φοινικικών ακτών. Ο προφήτης λέει: «Σωπάστε, κάτοικοι της παράκτιας  περιοχής. Οι έμποροι από τη Σιδώνα, αυτοί που διασχίζουν τη θάλασσα, σε έχουν γεμίσει. Και πάνω σε πολλά νερά ήταν ο σπόρος του Σιχώρ, ο θερισμός του Νείλου, το εισόδημά της· και έγινε το κέρδος των εθνών». (Ησαΐας 23:2, 3) Οι «κάτοικοι της παράκτιας περιοχής»—οι γείτονες της Τύρου—θα σωπάσουν από κατάπληξη όταν θα δουν την καταστροφική πτώση της Τύρου. Ποιοι είναι «οι έμποροι από τη Σιδώνα» που «έχουν γεμίσει» αυτούς τους κατοίκους, κάνοντάς τους πλούσιους; Η Τύρος ήταν αρχικά αποικία της παράκτιας πόλης Σιδώνας, η οποία βρίσκεται μόλις 35 χιλιόμετρα βορειότερα. Στα νομίσματά της, η Σιδώνα περιγράφει τον εαυτό της ως μητέρα της Τύρου. Μολονότι η Τύρος έχει ξεπεράσει τη Σιδώνα σε πλούτο, εξακολουθεί να είναι «κόρη της Σιδώνας», και οι κάτοικοί της εξακολουθούν να αυτοαποκαλούνται Σιδώνιοι. (Ησαΐας 23:12) Άρα, η έκφραση «οι έμποροι από τη Σιδώνα» πιθανότατα αναφέρεται στους εμπορευόμενους κατοίκους της Τύρου.

7. Πώς συμβάλλουν στην εξάπλωση πλούτου οι Σιδώνιοι έμποροι;

⁷ Οι πλούσιοι Σιδώνιοι έμποροι διασχίζουν τη Μεσόγειο Θάλασσα ενασχολούμενοι με τις εμπορικές τους επιχειρήσεις. Μεταφέρουν σε πολλούς τόπους το σπόρο, δηλαδή το σιτάρι, του Σιχώρ, του ανατολικότερου βραχίονα του ποταμού Νείλου, στην περιοχή του δέλτα της Αιγύπτου. (Παράβαλε Ιερεμίας 2:18.) «Ο θερισμός του Νείλου» περιλαμβάνει και άλλα προϊόντα από την Αίγυπτο. Το εμπόριο και η ανταλλαγή τέτοιων αγαθών αποφέρουν μεγάλα κέρδη για αυτούς τους εμπόρους-ναυτικούς, καθώς και για τα έθνη με τα οποία συναλλάσσονται. Οι Σιδώνιοι έμποροι γεμίζουν την Τύρο με εισοδήματα. Πράγματι, θα λυπηθούν για την ερήμωσή της!

8. Πώς θα επηρεαστεί η Σιδώνα από την καταστροφή της Τύρου;

⁸ Κατόπιν ο Ησαΐας απευθύνει στη Σιδώνα τα εξής λόγια: «Να ντρέπεσαι, Σιδώνα, επειδή η θάλασσα, ω! εσύ οχυρό της θάλασσας, είπε: “Δεν είχα πόνους γέννας και δεν γέννησα, δεν ανέθρεψα νεαρούς ούτε μεγάλωσα παρθένες”». (Ησαΐας 23:4) Μετά την καταστροφή της Τύρου, η ακτή όπου βρισκόταν προηγουμένως αυτή η πόλη θα δείχνει άγονη και έρημη. Η θάλασσα θα φαίνεται ότι φωνάζει με οδύνη, σαν μητέρα που έχασε τα παιδιά της και έχει αλλοφρονήσει  σε τέτοιο βαθμό ώστε τώρα ισχυρίζεται ότι ποτέ δεν τα γέννησε. Η Σιδώνα θα ντραπεί εξαιτίας όσων συμβαίνουν στην κόρη της.

9. Η λύπη των ανθρώπων μετά την πτώση της Τύρου θα μοιάζει με την ταραχή που συνοδεύει ποια άλλα γεγονότα;

⁹ Ναι, τα νέα για την καταστροφή της Τύρου θα προκαλέσουν εκτεταμένη λύπη. Ο Ησαΐας λέει: «Όπως και με την είδηση σχετικά με την Αίγυπτο, οι άνθρωποι θα νιώσουν παρόμοια δυνατούς πόνους με την είδηση για την Τύρο». (Ησαΐας 23:5) Ο πόνος των πενθούντων θα μοιάζει με τον πόνο που προκάλεσε η είδηση σχετικά με την Αίγυπτο. Ποια είδηση εννοεί ο προφήτης; Ίσως την εκπλήρωση της προηγούμενης “εξαγγελίας [του] εναντίον της Αιγύπτου”. * (Ησαΐας 19:1-25) Ή ίσως ο προφήτης εννοεί την είδηση για την καταστροφή του στρατού του Φαραώ στις ημέρες του Μωυσή, η οποία προκάλεσε εκτεταμένη ταραχή. (Έξοδος 15:4, 5, 14-16· Ιησούς του Ναυή 2:9-11) Ούτως ή άλλως, όσοι θα ακούσουν την είδηση για την καταστροφή της Τύρου θα νιώσουν δυνατούς πόνους. Καλούνται να καταφύγουν στη μακρινή Θαρσείς και προστάζονται να εκφράσουν φωναχτά τη λύπη τους: «Περάστε απέναντι στη Θαρσείς· θρηνήστε γοερά, κάτοικοι της παράκτιας περιοχής».—Ησαΐας 23:6.

Αγαλλόταν «από τα Πρώτα της Χρόνια»

10-12. Περιγράψτε τον πλούτο, την παλαιότητα και την επιρροή της Τύρου.

¹⁰ Η Τύρος είναι αρχαία πόλη, όπως μας υπενθυμίζει ο Ησαΐας όταν ρωτάει: «Αυτή είναι η πόλη σας που αγαλλόταν από τις αρχαίες ημέρες, από τα πρώτα της χρόνια;» (Ησαΐας 23:7α) Η Τύρος απολαμβάνει ευημερία από παλιά, τουλάχιστον από την εποχή του Ιησού του Ναυή. (Ιησούς του Ναυή 19:29) Με το πέρασμα των ετών, η Τύρος απέκτησε φήμη ως τόπος παραγωγής μεταλλικών αντικειμένων, γυάλινων ειδών και πορφύρας. Οι πορφυροί χιτώνες της Τύρου πιάνουν τις υψηλότερες τιμές, και τα πανάκριβα υφάσματα της Τύρου είναι περιζήτητα στους κύκλους των ευγενών. (Παράβαλε Ιεζεκιήλ 27:7, 24.) Επίσης, η Τύρος είναι  εμπορικό κέντρο για τα καραβάνια, καθώς και τόπος όπου αποθηκεύονται μεγάλες ποσότητες εισαγόμενων και εξαγόμενων προϊόντων.

¹¹ Επιπρόσθετα, η πόλη είναι ισχυρή και από στρατιωτική άποψη. Ο Λ. Σπραγκ ντε Καμπ γράφει: «Μολονότι δεν ήταν ιδιαίτερα φιλοπόλεμοι—ήταν επιχειρηματίες, όχι στρατιώτες—οι Φοίνικες υπερασπίζονταν τις πόλεις τους με φανατικό θάρρος και επιμονή. Αυτές οι ιδιότητες, σε συνδυασμό με τη ναυτική τους δύναμη, έδωσαν στους Τύριους τη δυνατότητα να αντισταθούν στον ασσυριακό στρατό, τον ισχυρότερο εκείνης της εποχής».

¹² Αναμφίβολα, η Τύρος κατέχει εξέχουσα θέση στον κόσμο της Μεσογείου. «Τα πόδια της την έφερναν πολύ μακριά για να κατοικήσει ως πάροικος». (Ησαΐας 23:7β) Οι Φοίνικες ταξιδεύουν σε μακρινά μέρη, ιδρύοντας εμπορικά κέντρα και λιμάνια ανεφοδιασμού, τα οποία ενίοτε εξελίσσονται σε αποικίες. Λόγου χάρη, η Καρχηδόνα στη βόρεια ακτή της Αφρικής είναι αποικία της Τύρου. Αργότερα, αυτή η πόλη θα ξεπεράσει την Τύρο και θα ανταγωνιστεί τη Ρώμη όσον αφορά την επιρροή στον κόσμο της Μεσογείου.

Η Υπερηφάνειά της θα Βεβηλωθεί

13. Γιατί εγείρεται το ερώτημα σχετικά με το ποιος τολμάει να εκφέρει κρίση εναντίον της Τύρου;

¹³ Αν λάβουμε υπόψη την παλαιότητα και τον πλούτο της Τύρου, είναι κατάλληλο το εξής ερώτημα: «Ποιος το βουλεύτηκε αυτό εναντίον της Τύρου, εκείνης που χορηγούσε στέμματα, της οποίας οι έμποροι ήταν άρχοντες, της οποίας οι πραματευτές ήταν οι τιμημένοι της γης;» (Ησαΐας 23:8) Ποιος τολμάει να μιλήσει εναντίον της πόλης που έχει διορίσει ισχυρά πρόσωπα σε θέσεις μεγάλης εξουσίας στις αποικίες της και αλλού—και έτσι έχει γίνει “εκείνη που χορηγεί στέμματα”; Ποιος τολμάει να μιλήσει εναντίον της εξέχουσας πόλης της οποίας οι έμποροι είναι άρχοντες και της οποίας οι πραματευτές είναι τιμημένοι; Ο Μορίς Σέιχαμπ, πρώην διευθυντής αρχαιοτήτων του Εθνικού Μουσείου της Βηρυτού, στο Λίβανο, είπε: «Από τον ένατο ως τον  έκτο αιώνα π.Χ., η Τύρος ήταν τόσο σπουδαία όσο το Λονδίνο στις αρχές του εικοστού αιώνα». Ποιος, λοιπόν, τολμάει να μιλήσει εναντίον αυτής της πόλης;

14. Ποιος εκφέρει κρίση εναντίον της Τύρου, και γιατί;

¹⁴ Η θεόπνευστη απάντηση θα προκαλέσει ταραχή στην Τύρο. Ο Ησαΐας λέει: «Ο Ιεχωβά των στρατευμάτων το βουλεύτηκε αυτό, για να βεβηλώσει την υπερηφάνεια κάθε ωραιότητας, για να μεταχειριστεί περιφρονητικά όλους τους τιμημένους της γης». (Ησαΐας 23:9) Γιατί εκφέρει κρίση ο Ιεχωβά εναντίον αυτής της πλούσιας, αρχαίας πόλης; Μήπως επειδή οι κάτοικοί της είναι λάτρεις του ψεύτικου θεού Βάαλ; Μήπως εξαιτίας της σχέσης που έχει η Τύρος με την Ιεζάβελ—την κόρη του Βασιλιά Εθβάαλ της Σιδώνας, καθώς και της Τύρου—η οποία παντρεύτηκε τον Βασιλιά Αχαάβ του Ισραήλ και σφάγιασε τους προφήτες του Ιεχωβά; (1 Βασιλέων 16:29, 31· 18:4, 13, 19) Η απάντηση και στα δύο αυτά ερωτήματα είναι αρνητική. Η Τύρος καταδικάζεται εξαιτίας της αλαζονικής υπερηφάνειάς της—έχει παχύνει σε βάρος άλλων λαών, περιλαμβανομένων των Ισραηλιτών. Τον ένατο αιώνα Π.Κ.Χ., μέσω του προφήτη Ιωήλ, ο Ιεχωβά είπε στην Τύρο και σε άλλες πόλεις: «Τους γιους του Ιούδα και τους γιους της Ιερουσαλήμ τούς πουλήσατε στους γιους των Ελλήνων, με σκοπό να τους απομακρύνετε από την περιοχή τους». (Ιωήλ 3:6) Μπορεί ο Θεός να παραβλέψει το ότι η Τύρος μεταχειρίστηκε το λαό με τον οποίο αυτός είχε συνάψει διαθήκη σαν να επρόκειτο για απλό εμπορικό αγαθό;

15. Πώς θα αντιδράσει η Τύρος όταν η Ιερουσαλήμ θα πέσει στα χέρια του Ναβουχοδονόσορα;

¹⁵ Στα εκατό χρόνια που θα περάσουν, η Τύρος δεν θα αλλάξει. Όταν ο στρατός του Βασιλιά Ναβουχοδονόσορα της Βαβυλώνας θα καταστρέψει την Ιερουσαλήμ, το 607 Π.Κ.Χ., η Τύρος θα αγάλλεται: «Μπράβο! Συντρίφτηκε [η Ιερουσαλήμ] που ήταν οι πόρτες των λαών! Σίγουρα θα υπάρξει στροφή προς εμένα. Εγώ θα γεμίσω—αυτή ερημώθηκε». (Ιεζεκιήλ 26:2) Η Τύρος θα χαρεί, αναμένοντας να επωφεληθεί από την καταστροφή της Ιερουσαλήμ. Εφόσον η ιουδαϊκή πρωτεύουσα δεν θα είναι πια ανταγωνίστρια, αναμένει  ότι θα εξασφαλίσει περισσότερο εμπόριο. Ο Ιεχωβά θα μεταχειριστεί περιφρονητικά εκείνους που αυτοαποκαλούνται “τιμημένοι”, οι οποίοι συμπαρατάσσονται υπερήφανα με τους εχθρούς του λαού του.

16, 17. Τι θα συμβεί στους κατοίκους της Τύρου όταν θα πέσει η πόλη; (Βλέπε υποσημείωση.)

¹⁶ Ο Ησαΐας συνεχίζει να αναγγέλλει την καταδίκη του Ιεχωβά εναντίον της Τύρου: «Πέρασε πάνω από τη γη σου σαν τον Νείλο Ποταμό, κόρη της Θαρσείς. Δεν υπάρχει πια ναυπηγείο. Το χέρι του το άπλωσε πάνω από τη θάλασσα· έκανε βασίλεια να ταραχτούν. Ο ίδιος ο Ιεχωβά έδωσε εντολή εναντίον της Φοινίκης, για να αφανίσουν τα οχυρά της. Και λέει: “Να μη νιώσεις ποτέ πια αγαλλίαση, καταδυναστευμένη, παρθένα κόρη της Σιδώνας. Σήκω, πέρασε απέναντι στην Κιττίμ. Ακόμη και εκεί δεν θα έχεις ανάπαυση”».—Ησαΐας 23:10-12.

¹⁷ Γιατί αποκαλείται η Τύρος «κόρη της Θαρσείς»; Ίσως επειδή, μετά την ήττα της Τύρου, η Θαρσείς θα γίνει η ισχυρότερη από τις δύο αυτές πόλεις. * Οι κάτοικοι της ερημωμένης Τύρου θα διασκορπιστούν σαν πλημμυρισμένο ποτάμι, του οποίου οι όχθες έχουν υπερχειλίσει και τα νερά ξεχύνονται σε όλες τις γύρω πεδιάδες. Το άγγελμα του Ησαΐα προς την «κόρη της Θαρσείς» τονίζει τη σοβαρότητα των όσων πρόκειται να συμβούν στην Τύρο. Ο ίδιος ο Ιεχωβά απλώνει το χέρι του και δίνει αυτή την εντολή. Κανείς δεν μπορεί να αλλάξει το αποτέλεσμα.

18. Γιατί αποκαλείται η Τύρος «παρθένα κόρη της Σιδώνας», και πώς θα αλλάξει η κατάστασή της;

¹⁸ Ο Ησαΐας αποκαλεί, επίσης, την Τύρο «παρθένα κόρη της Σιδώνας», δείχνοντας ότι ποτέ στο παρελθόν δεν έχει καταληφθεί και λεηλατηθεί από ξένους κατακτητές, και ότι  εξακολουθεί να είναι αυτεξούσια. (Παράβαλε 2 Βασιλέων 19:21· Ησαΐας 47:1· Ιερεμίας 46:11.) Τώρα, όμως, πρόκειται να αφανιστεί και μερικοί κάτοικοί της, σαν πρόσφυγες, θα περάσουν απέναντι, στη φοινικική αποικία της Κιττίμ. Εντούτοις, επειδή θα έχουν χάσει την οικονομική τους δύναμη, δεν θα βρουν ανάπαυση εκεί.

Οι Χαλδαίοι θα τη Λεηλατήσουν

19, 20. Σύμφωνα με την προφητεία, ποιος θα κατακτήσει την Τύρο, και πώς εκπληρώνεται αυτή η προφητεία;

¹⁹ Ποια πολιτική δύναμη θα εκτελέσει την κρίση του Ιεχωβά εναντίον της Τύρου; Ο Ησαΐας διακηρύττει: «Ορίστε! Η γη των Χαλδαίων. Αυτός είναι ο λαός—δεν ήταν η Ασσυρία—αυτοί τη θεμελίωσαν για τα πλάσματα που συχνάζουν στην έρημο. Σήκωσαν τους πολιορκητικούς τους πύργους· απογύμνωσαν τις πυργωτές κατοικίες της· κάποιος την έκανε ερείπια που καταρρέουν. Θρηνήστε γοερά, πλοία της Θαρσείς, γιατί το οχυρό σας λεηλατήθηκε». (Ησαΐας 23:13, 14) Οι Χαλδαίοι—όχι οι Ασσύριοι—θα κατακτήσουν την Τύρο. Θα σηκώσουν τους πολιορκητικούς τους πύργους, θα ισοπεδώσουν τις κατοικίες της Τύρου και θα μετατρέψουν αυτό το οχυρό των πλοίων της Θαρσείς σε σωρό ερειπίων.

²⁰ Σε επαλήθευση της προφητείας, λίγο μετά την πτώση της Ιερουσαλήμ, η Τύρος στασιάζει κατά της Βαβυλώνας, οπότε ο Ναβουχοδονόσορ πολιορκεί την πόλη. Πιστεύοντας ότι είναι απόρθητη, η Τύρος αντιστέκεται. Στη διάρκεια της πολιορκίας, τα κεφάλια των Βαβυλώνιων στρατιωτών “γίνονται φαλακρά” καθώς τρίβονται πάνω τους οι περικεφαλαίες, και οι ώμοι τους “γδέρνονται” καθώς μεταφέρουν υλικά για την κατασκευή πολιορκητικών έργων. (Ιεζεκιήλ 29:18) Η πολιορκία είναι δαπανηρή για τον Ναβουχοδονόσορα. Καταστρέφει την ηπειρωτική πόλη της Τύρου, αλλά δεν καταφέρνει να αρπάξει τα λάφυρά της. Οι περισσότεροι θησαυροί της Τύρου έχουν μεταφερθεί σε ένα μικρό νησί που απέχει περίπου 800 μέτρα από την ακτή. Ο Χαλδαίος βασιλιάς δεν μπορεί να καταλάβει το νησί επειδή δεν διαθέτει στόλο. Έπειτα από 13 χρόνια, η Τύρος συνθηκολογεί, αλλά θα επιζήσει και θα δει την εκπλήρωση και άλλων προφητειών.

 «Θα Επιστρέψει στο Μίσθωμά Της»

21. Με ποιον τρόπο “ξεχνιέται” η Τύρος, και για πόσο καιρό;

²¹ Ο Ησαΐας προφητεύει στη συνέχεια: «Εκείνη την ημέρα η Τύρος θα ξεχαστεί επί εβδομήντα χρόνια, όσες είναι οι ημέρες ενός βασιλιά». (Ησαΐας 23:15α) Μετά την καταστροφή της ηπειρωτικής πόλης από τους Βαβυλωνίους, η νησιωτική πόλη της Τύρου «θα ξεχαστεί». Σε επαλήθευση της προφητείας, όσο διαρκεί “ένας βασιλιάς”—η Βαβυλωνιακή Αυτοκρατορία—η νησιωτική πόλη της Τύρου δεν θα είναι σημαντική οικονομική δύναμη. Ο Ιεχωβά, μέσω του Ιερεμία, συγκαταλέγει την Τύρο στα έθνη που θα ξεχωριστούν για να πιουν το κρασί της οργής Του. Λέει: «Αυτά τα έθνη θα υπηρετήσουν το βασιλιά της Βαβυλώνας εβδομήντα χρόνια». (Ιερεμίας 25:8-17, 22, 27) Ομολογουμένως, η νησιωτική πόλη της Τύρου δεν παραμένει υποτελής στη Βαβυλώνα επί 70 πλήρη χρόνια, εφόσον η Βαβυλωνιακή Αυτοκρατορία πέφτει το 539 Π.Κ.Χ. Φαίνεται ότι τα 70 χρόνια αναφέρονται στην περίοδο κατά την οποία η Βαβυλωνία ασκεί τη μεγαλύτερη κυριαρχία—όταν η βαβυλωνιακή βασιλική δυναστεία καυχιέται ότι έχει υψώσει το θρόνο της ακόμη και πάνω από «τα άστρα του Θεού». (Ησαΐας 14:13) Διάφορα έθνη έρχονται κάτω από αυτή την κυριαρχία σε διάφορες εποχές. Αλλά στο τέλος των 70 χρόνων, αυτή η κυριαρχία θα συντριφτεί. Τι θα συμβεί τότε στην Τύρο;

22, 23. Τι θα συμβεί στην Τύρο όταν θα πάψει να είναι κάτω από την κυριαρχία της Βαβυλώνας;

²² Ο Ησαΐας συνεχίζει: «Στο τέλος των εβδομήντα χρόνων θα συμβεί στην Τύρο όπως λέει το τραγούδι της πόρνης: “Πάρε μια άρπα, γύρισε ολόγυρα την πόλη, ξεχασμένη πόρνη. Παίξε τις χορδές όσο καλύτερα μπορείς· πλήθυνε τα τραγούδια σου, για να σε θυμηθούν”. Και στο τέλος των εβδομήντα χρόνων ο Ιεχωβά θα στρέψει την προσοχή του στην Τύρο και αυτή θα επιστρέψει στο μίσθωμά της και θα πορνεύσει με όλα τα βασίλεια της γης πάνω στην επιφάνεια του εδάφους».—Ησαΐας 23:15β-17.

²³ Μετά την πτώση της Βαβυλώνας το 539 Π.Κ.Χ., η Φοινίκη γίνεται σατραπεία της Μηδοπερσικής Αυτοκρατορίας.  Ο Πέρσης μονάρχης Κύρος ο Μέγας είναι ανεκτικός ηγέτης. Υπό αυτή τη νέα διακυβέρνηση, η Τύρος θα ξαναρχίσει τις παλιές της δραστηριότητες και θα προσπαθήσει σκληρά να αναγνωριστεί εκ νέου ως παγκόσμιο εμπορικό κέντρο—ακριβώς όπως μια πόρνη που έχει ξεχαστεί και έχει χάσει την πελατεία της προσπαθεί να προσελκύσει νέους πελάτες γυρίζοντας ολόγυρα στην πόλη, παίζοντας την άρπα της και τραγουδώντας τα τραγούδια της. Θα επιτύχει η Τύρος; Ναι, ο Ιεχωβά θα της χαρίσει επιτυχία. Με τον καιρό, η νησιωτική πόλη θα ευημερήσει τόσο πολύ ώστε στα τέλη του έκτου αιώνα Π.Κ.Χ. ο προφήτης Ζαχαρίας θα πει: «Η Τύρος έχτισε ένα περιτείχισμα για τον εαυτό της και συσσώρευσε ασήμι σαν το χώμα και χρυσάφι σαν τη λάσπη των δρόμων».—Ζαχαρίας 9:3.

“Το Κέρδος της θα Γίνει Κάτι Άγιο”

24, 25. (α) Πώς γίνεται κάτι άγιο για τον Ιεχωβά το κέρδος της Τύρου; (β) Μολονότι η Τύρος βοηθάει το λαό του Θεού, ποια προφητεία εμπνέει ο Ιεχωβά σχετικά με αυτήν;

²⁴ Πόσο αξιοσημείωτα είναι τα ακόλουθα προφητικά λόγια! «Το κέρδος της, το μίσθωμά της, θα γίνει κάτι άγιο για τον Ιεχωβά. Δεν θα φυλαχτεί ούτε θα αποταμιευτεί, επειδή το μίσθωμά της θα είναι για εκείνους που κατοικούν ενώπιον του Ιεχωβά, για να τρώνε μέχρι χορτασμού και για να έχουν κομψά ενδύματα». (Ησαΐας 23:18) Πώς γίνεται κάτι άγιο το υλικό κέρδος της Τύρου; Ο Ιεχωβά κατευθύνει τα ζητήματα έτσι ώστε να χρησιμοποιηθεί το κέρδος σύμφωνα με το θέλημά του—για να τρώει ο λαός του μέχρι χορτασμού και για να έχει ενδύματα. Αυτό εκπληρώνεται όταν οι Ισραηλίτες επιστρέφουν από την εξορία στη Βαβυλώνα. Οι κάτοικοι της Τύρου τούς βοηθούν προμηθεύοντάς τους ξύλα κέδρου για την ανοικοδόμηση του ναού. Επίσης, ξαναρχίζουν να εμπορεύονται με την πόλη της Ιερουσαλήμ.—Έσδρας 3:7· Νεεμίας 13:16.

²⁵ Παρ’ όλα αυτά, ο Ιεχωβά εμπνέει άλλη μια εξαγγελία εναντίον της Τύρου. Ο Ζαχαρίας προφητεύει σχετικά με τη νησιωτική πόλη που είναι τώρα πλούσια: «Ορίστε! Ο Ιεχωβά θα την εκδιώξει και μέσα στη θάλασσα θα πατάξει τη  στρατιωτική της δύναμη· και η ίδια θα καταφαγωθεί στη φωτιά». (Ζαχαρίας 9:4) Αυτό εκπληρώνεται τον Ιούλιο του 332 Π.Κ.Χ., όταν ο Μέγας Αλέξανδρος κατεδαφίζει αυτή την υπερήφανη κυρία της θάλασσας.

Να Αποφεύγετε τον Υλισμό και την Υπερηφάνεια

26. Γιατί καταδίκασε ο Θεός την Τύρο;

²⁶ Ο Ιεχωβά καταδίκασε την Τύρο εξαιτίας της υπερηφάνειάς της—χαρακτηριστικό που του είναι απεχθές. Τα «επηρμένα μάτια» κατατάσσονται πρώτα ανάμεσα στα εφτά πράγματα που μισεί ο Ιεχωβά. (Παροιμίες 6:16-19) Ο Παύλος συνέδεσε την υπερηφάνεια με τον Σατανά τον Διάβολο, και η περιγραφή της υπερήφανης Τύρου από τον Ιεζεκιήλ περιέχει ορισμένα στοιχεία που περιγράφουν τον ίδιο τον Σατανά. (Ιεζεκιήλ 28:13-15· 1 Τιμόθεο 3:6) Γιατί ήταν υπερήφανη η Τύρος; Ο Ιεζεκιήλ, απευθυνόμενος στην Τύρο, λέει: «Η καρδιά σου άρχισε να είναι υπεροπτική εξαιτίας του πλούτου σου». (Ιεζεκιήλ 28:5) Η πόλη ήταν αφοσιωμένη στο εμπόριο και στη συσσώρευση χρημάτων. Η επιτυχία της Τύρου σε αυτόν τον τομέα την κατέστησε ανυπόφορα υπεροπτική. Μέσω του Ιεζεκιήλ, ο Ιεχωβά είπε στον «ηγέτη της Τύρου»: «Η καρδιά σου έχει γίνει υπεροπτική και λες συνεχώς: “Είμαι θεός. Στη θέση θεού έχω καθήσει”».—Ιεζεκιήλ 28:2.

27, 28. Σε ποια παγίδα μπορούν να πέσουν οι άνθρωποι, και πώς το έδειξε αυτό ο Ιησούς με μια παραβολή;

²⁷ Ολόκληρα έθνη μπορούν να πέσουν θύματα της υπερηφάνειας και μιας εσφαλμένης άποψης για τον πλούτο—μπορεί δε να συμβεί το ίδιο και σε μεμονωμένα άτομα. Ο Ιησούς είπε μια παραβολή η οποία έδειξε πόσο ύπουλη μπορεί να είναι αυτή η παγίδα. Μίλησε για έναν πλούσιο του οποίου τα χωράφια απέφεραν πολύ καλή σοδειά. Ικανοποιημένος, αυτός ο άνθρωπος σχεδίαζε να χτίσει μεγαλύτερες αποθήκες για τη σοδειά του και γεμάτος ευτυχία απέβλεπε σε μια μακρόχρονη, άνετη ζωή. Αλλά δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Ο Θεός τού είπε: «Παράλογε, αυτή τη νύχτα ζητούν την ψυχή σου από εσένα. Τίνος, λοιπόν, θα γίνουν αυτά που συσσώρευσες;» Ναι, αυτός ο άνθρωπος πέθανε, και ο πλούτος του δεν του χρησίμευσε σε τίποτα.—Λουκάς 12:16-20.

 ²⁸ Ο Ιησούς ολοκλήρωσε την παραβολή λέγοντας: «Έτσι συμβαίνει με τον άνθρωπο που συσσωρεύει θησαυρούς για τον εαυτό του αλλά δεν είναι πλούσιος ως προς τον Θεό». (Λουκάς 12:21) Το γεγονός ότι αυτός ο άνθρωπος είχε πλούτη δεν ήταν αυτό καθαυτό εσφαλμένο, και το ότι αποκόμισε καλή σοδειά δεν ήταν αμαρτία. Το σφάλμα του ήταν ότι έδωσε σε αυτά τα πράγματα την κύρια θέση στη ζωή του. Όλη του η εμπιστοσύνη ήταν στα πλούτη του. Όταν σκεφτόταν το μέλλον, δεν λάβαινε υπόψη του τον Ιεχωβά Θεό.

29, 30. Ποια προειδοποίηση έδωσε ο Ιάκωβος ενάντια στην υπερβολική αυτοπεποίθηση;

²⁹ Ο Ιάκωβος τόνισε πολύ έντονα το ίδιο σημείο, λέγοντας: «Ελάτε, τώρα, εσείς που λέτε: “Σήμερα ή αύριο θα ταξιδέψουμε σε εκείνη την πόλη και θα μείνουμε έναν χρόνο εκεί,  και θα ασχοληθούμε με δουλειές και θα βγάλουμε κέρδη”, ενώ δεν γνωρίζετε ποια θα είναι η ζωή σας αύριο. Διότι είστε ομίχλη που εμφανίζεται για λίγο και κατόπιν εξαφανίζεται. Αντίθετα, θα έπρεπε να λέτε: “Αν ο Ιεχωβά θέλει, θα ζήσουμε και θα κάνουμε αυτό ή εκείνο”». (Ιακώβου 4:13-15) Στη συνέχεια, ο Ιάκωβος έδειξε πώς σχετίζεται ο πλούτος με την υπερηφάνεια, λέγοντας: «Υπερηφανεύεστε για τους αλαζονικούς κομπασμούς σας. Κάθε τέτοια υπερηφάνεια είναι πονηρή».—Ιακώβου 4:16.

³⁰ Και πάλι, το να ασχολείται κανείς με τις επιχειρήσεις δεν είναι αμαρτία. Αμαρτία είναι η υπερηφάνεια, η αλαζονεία, η υπερβολική αυτοπεποίθηση που μπορεί να δημιουργήσει η απόκτηση πλούτου. Η αρχαία παροιμία έλεγε με σοφία: «Μη μου δώσεις ούτε φτώχεια ούτε πλούτο». Η φτώχεια μπορεί να κάνει τη ζωή ανυπόφορη. Αλλά ο πλούτος μπορεί να κάνει ένα άτομο να “αρνηθεί [τον Θεό] και να πει: «Ποιος είναι ο Ιεχωβά;»”—Παροιμίες 30:8, 9.

31. Ποια ερωτήματα θα κάνει καλά να θέτει ο Χριστιανός στον εαυτό του;

³¹ Ζούμε σε έναν κόσμο στον οποίο πολλοί πέφτουν θύματα της απληστίας και της ιδιοτέλειας. Εξαιτίας του εμπορικού κλίματος που επικρατεί, δίνεται μεγάλη έμφαση στα πλούτη. Άρα, ο Χριστιανός καλά θα κάνει να εξετάζει τον εαυτό του για να διασφαλίζει ότι δεν θα πέσει στην ίδια παγίδα στην οποία έπεσε η εμπορική πόλη της Τύρου. Μήπως δαπανάει τόσο μεγάλο μέρος του χρόνου και της ενεργητικότητάς του σε υλιστικές επιδιώξεις ώστε έχει γίνει, στην πραγματικότητα, δούλος του πλούτου; (Ματθαίος 6:24) Μήπως φθονεί μερικούς που έχουν περισσότερα ή καλύτερα αποκτήματα από τον ίδιο; (Γαλάτες 5:26) Αν τυχαίνει να είναι πλούσιος, μήπως υπερηφανεύεται και νιώθει ότι αξίζει να λαβαίνει μεγαλύτερη προσοχή ή μεγαλύτερα προνόμια από ό,τι οι άλλοι; (Παράβαλε Ιακώβου 2:1-9.) Αν δεν είναι πλούσιος, μήπως “είναι αποφασισμένος να πλουτίσει” πάση θυσία; (1 Τιμόθεο 6:9) Μήπως είναι τόσο απασχολημένος με τις επιχειρήσεις ώστε αφιερώνει μόνο «μια πολύ μικρή γωνιά» της ζωής του στην υπηρεσία του Θεού; (2 Τιμόθεο 2:4) Μήπως απορροφάται τόσο πολύ από το κυνήγι του πλούτου ώστε  αγνοεί τις Γραφικές αρχές στις επιχειρηματικές του συνήθειες;—1 Τιμόθεο 6:10.

32. Ποια προειδοποίηση έδωσε ο Ιωάννης, και πώς μπορούμε να την εφαρμόσουμε;

³² Όποια και αν είναι η οικονομική μας κατάσταση, η Βασιλεία πρέπει να κατέχει πάντα την πρώτη θέση στη ζωή μας. Είναι ζωτικό να μην ξεχνάμε ποτέ τα λόγια του αποστόλου Ιωάννη: «Μην αγαπάτε ούτε τον κόσμο ούτε τα πράγματα που είναι μέσα στον κόσμο. Αν κανείς αγαπάει τον κόσμο, η αγάπη του Πατέρα δεν είναι σε αυτόν». (1 Ιωάννη 2:15) Είναι αλήθεια ότι πρέπει να χρησιμοποιούμε τις οικονομικές διευθετήσεις του κόσμου για να ζούμε. (2 Θεσσαλονικείς 3:10) Συνεπώς, “χρησιμοποιούμε τον κόσμο”—αλλά δεν τον χρησιμοποιούμε «στο πλήρες». (1 Κορινθίους 7:31) Αν τρέφουμε υπερβολική αγάπη για τα υλικά πράγματα—τα πράγματα που είναι μέσα στον κόσμο—δεν αγαπάμε πια τον Ιεχωβά. Η επιδίωξη “της επιθυμίας της σάρκας και της επιθυμίας των ματιών και της αλαζονικής επίδειξης των μέσων διαβίωσης” δεν συμβιβάζεται με την εκτέλεση του θελήματος του Θεού. * Αλλά η εκτέλεση του θελήματος του Θεού είναι που οδηγεί σε αιώνια ζωή.—1 Ιωάννη 2:16, 17.

33. Πώς μπορούν οι Χριστιανοί να αποφύγουν την παγίδα στην οποία έπεσε η Τύρος;

³³ Η Τύρος έπεσε στην παγίδα τού να θέτει κανείς την επιδίωξη υλικών πραγμάτων πάνω από καθετί άλλο. Πέτυχε από υλική άποψη, έγινε πολύ υπερήφανη και τιμωρήθηκε για την υπερηφάνειά της. Το παράδειγμά της αποτελεί προειδοποίηση για έθνη και για μεμονωμένα άτομα σήμερα. Πόσο καλύτερο είναι να ακολουθούμε τη νουθεσία του αποστόλου Παύλου! Αυτός προτρέπει τους Χριστιανούς «να μην είναι υψηλόφρονες, και να στηρίζουν την ελπίδα τους, όχι σε αβέβαιο πλούτο, αλλά στον Θεό, ο οποίος χορηγεί τα πάντα πλουσιοπάροχα για την απόλαυσή μας».—1 Τιμόθεο 6:17.

[Υποσημειώσεις]

[Ερωτήσεις Μελέτης]

[Χάρτης στη σελίδα 256]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΕΥΡΩΠΗ

ΙΣΠΑΝΙΑ (Πιθανή τοποθεσία της ΘΑΡΣΕΙΣ)

ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΘΑΛΑΣΣΑ

ΣΑΡΔΗΝΙΑ

ΚΥΠΡΟΣ

ΑΣΙΑ

ΣΙΔΩΝΑ

ΤΥΡΟΣ

ΑΦΡΙΚΗ

ΑΙΓΥΠΤΟΣ

 [Εικόνα στη σελίδα 250]

Η Τύρος επρόκειτο να υποταχθεί στη Βαβυλώνα, όχι στην Ασσυρία

[Εικόνα στη σελίδα 256]

Νόμισμα που απεικονίζει τον Μελκάρτ, τη σημαντικότερη θεότητα της Τύρου

[Εικόνα στη σελίδα 256]

Μοντέλο φοινικικού πλοίου