ΚΕΦΑΛΑΙΟ 33

Τι Πρέπει να Ξέρω για το Κάπνισμα;

Κοίταξε τις παρακάτω επιλογές και βάλε ✔ δίπλα σε κάθε σημείο που πιστεύεις ότι σε εκφράζει.

□ Έχω περιέργεια να το δοκιμάσω

□ Έχω πολύ στρες

□ Θέλω να με αποδεχτούν

□ Φοβάμαι μην παχύνω

 ΑΝ ΕΠΕΛΕΞΕΣ οποιοδήποτε από τα σημεία στη σελίδα 237, έχεις κάτι κοινό με τους συνομηλίκους σου που καπνίζουν ή που έχουν σκεφτεί να το δοκιμάσουν. * Για παράδειγμα:

Ικανοποίηση της περιέργειας. «Ήθελα να δω πώς είναι, γι’ αυτό πήρα ένα τσιγάρο από κάποια συμμαθήτριά μου και το κάπνισα κρυφά».​—Τρέισι.

Αντιμετώπιση του στρες και επιθυμία για αποδοχή. «Τα παιδιά στο σχολείο έλεγαν: “Χρειάζομαι επειγόντως τσιγάρο”, και μετά: “Ουφ! Τώρα ήρθα στα ίσια μου!” Όταν είχα στρες, ήθελα να κάνω και εγώ το ίδιο».​—Νίκη.

Αδυνάτισμα. «Μερικά κορίτσια καπνίζουν για να μην παχύνουν​—είναι πολύ πιο εύκολο από τη δίαιτα!»​—Σαμάνθα.

Αλλά προτού ανάψεις το πρώτο​—ή το επόμενο—​τσιγάρο σου, κάθησε και σκέψου. Μην είσαι σαν το ψάρι που τσιμπάει το δόλωμα. Είναι αλήθεια ότι το ψάρι εισπράττει μια μικρή ευχαρίστηση, αλλά αυτό του στοιχίζει πολύ ακριβά! Γι’ αυτό, να ακολουθείς τη συμβουλή της Αγίας Γραφής και να χρησιμοποιείς «τις καθαρές [σου] ικανότητες σκέψης». (2 Πέτρου 3:1) Απάντησε στις παρακάτω ερωτήσεις.

Ξέρεις Όλη την Αλήθεια για το Κάπνισμα;

Σημείωσε αν η καθεμιά από τις ακόλουθες δηλώσεις είναι σωστή ή λάθος.

α. Το κάπνισμα θα μου μειώσει το στρες.

□ Σωστό □ Λάθος

β. Τον περισσότερο καπνό τον βγάζεις με την εκπνοή.

□ Σωστό □ Λάθος

γ. Θα περάσουν πολλά χρόνια για να μου κάνει κακό.

□ Σωστό □ Λάθος

δ. Θα έχω μεγαλύτερη απήχηση στο αντίθετο φύλο.

□ Σωστό □ Λάθος

ε. Αν καπνίζω, κάνω κακό μόνο στον εαυτό μου.

□ Σωστό □ Λάθος

στ. Ο Θεός δεν νοιάζεται για το αν καπνίζω ή όχι.

□ Σωστό □ Λάθος

 Απαντήσεις

α. Λάθος. Παρότι το κάπνισμα σε ανακουφίζει προσωρινά από το στρες των συμπτωμάτων στέρησης, οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι η νικοτίνη στην πραγματικότητα αυξάνει τα επίπεδα των ορμονών του στρες στον οργανισμό.

β. Λάθος. Μελέτες δείχνουν ότι το 80% και πλέον του καπνού που εισπνέεις μένει μέσα σου.

γ. Λάθος. Αν και είναι γεγονός ότι όσο πιο πολλά τσιγάρα καπνίζεις τόσο πιο πολύ κινδυνεύεις, υπάρχουν και άμεσες επιπτώσεις. Μερικοί εθίζονται από το πρώτο κιόλας τσιγάρο. Η χωρητικότητα των πνευμόνων σου θα μειωθεί, και είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αποκτήσεις έναν επίμονο βήχα. Το δέρμα σου θα κάνει περισσότερες ρυτίδες, και μάλιστα πρόωρα. Επιπλέον, αυξάνεται ο κίνδυνος σεξουαλικής δυσλειτουργίας, κρίσεων πανικού και κατάθλιψης.

δ. Λάθος. Ο ερευνητής Λόιντ Τζόνστον διαπίστωσε ότι οι έφηβοι που καπνίζουν έχουν «ως επί το πλείστον μικρότερη απήχηση στο αντίθετο φύλο».

ε. Λάθος. Το παθητικό κάπνισμα σκοτώνει χιλιάδες ανθρώπους κάθε χρόνο. Θα βλάψει την οικογένειά σου, τους φίλους σου, ακόμα και τα κατοικίδιά σου.

στ. Λάθος. Όσοι θέλουν να ευαρεστούν τον Θεό πρέπει να καθαριστούν από «κάθε μόλυσμα  σάρκας». (2 Κορινθίους 7:1) Αναμφισβήτητα, το κάπνισμα μολύνει το σώμα. Αν επιλέξεις να είσαι ακάθαρτος και να βλάπτεις τον εαυτό σου και τους άλλους κάνοντας χρήση καπνού, δεν μπορείς να είσαι φίλος του Θεού.​—Ματθαίος 22:39· Γαλάτες 5:19-21.

Πώς να Αντισταθείς

Τι θα κάνεις, λοιπόν, αν κάποιος σου προσφέρει τσιγάρο; Τις περισσότερες φορές αρκεί μια απλή αλλά σταθερή απάντηση του τύπου: «Όχι ευχαριστώ, δεν καπνίζω». Αν το άτομο επιμένει ή σε κοροϊδεύει, να θυμάσαι ότι πρόκειται για την προσωπική σου επιλογή. Θα μπορούσες να πεις:

● «Έμαθα τι κακό κάνει το κάπνισμα και αποφάσισα ότι δεν μου χρειάζεται».

● «Έχω σχέδια για το μέλλον και θα χρειαστώ τα πνευμόνια μου».

● «Μου αρνείσαι το δικαίωμα της προσωπικής επιλογής;»

Ωστόσο, όπως τα νεαρά άτομα που αναφέρθηκαν παραπάνω, ίσως διαπιστώνεις και εσύ ότι περισσότερο από όλους σε πιέζει ο εαυτός σου. Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, να απαντάς σε αυτή την “εσωτερική φωνή” κάνοντας σκέψεις γύρω από τα εξής λογικά ερωτήματα:

● “Τι θα κερδίσω με το κάπνισμα; Για παράδειγμα, αν αποφασίσω να καπνίσω μόνο και μόνο για να με αποδεχτούν κάποιοι, θα ταιριάξω όντως μαζί τους εφόσον έχουμε τόσο λίγα κοινά; Θέλω να ταιριάξω με ανθρώπους που θα χαρούν αν με δουν να καταστρέφω την υγεία μου;”

● “Τι κόστος θα έχει το κάπνισμα στην τσέπη μου, στην υγεία μου και στο σεβασμό που μου δείχνουν οι άλλοι;”

● “Θέλω να ξεπουλήσω τη φιλία μου με τον Θεό για ένα τσιγάρο;”

 Τι γίνεται, όμως, αν έχεις ήδη εθιστεί; Πώς μπορείς να απελευθερωθείς;

Πώς να το Κόψεις

1. Πείσε τον εαυτό σου. Γράψε τους λόγους που έχεις εσύ για να το κόψεις, και να κοιτάζεις αυτόν τον κατάλογο τακτικά. Κάτι που μπορεί να σου δώσει ισχυρό κίνητρο είναι η επιθυμία για καθαρή υπόσταση ενώπιον του Θεού.​—Ρωμαίους 12:1· Εφεσίους 4:17-19.

2. Ζήτα βοήθεια. Αν καπνίζεις στα κρυφά, ήρθε η ώρα της αλήθειας. Πες σε αυτούς από τους οποίους κρυβόσουν ότι αποφάσισες να το κόψεις, και ζήτα τη συμπαράστασή τους. Αν θέλεις να υπηρετείς τον Θεό, ζήτα τη βοήθειά του με προσευχή.​—1 Ιωάννη 5:14.

3. Όρισε ημερομηνία. Δώσε στον εαυτό σου προθεσμία δύο εβδομάδων ή και λιγότερο, και σημείωσε στο ημερολόγιό σου την ημερομηνία που θα το κόψεις. Πες στην οικογένειά σου και στους φίλους σου ότι εκείνη την ημέρα θα κόψεις το κάπνισμα.

4. Πέταξε όλα τα σχετικά. Πριν από την καθορισμένη ημερομηνία, «χτένισε» το δωμάτιό σου, το αυτοκίνητό σου και τα ρούχα  σου για τσιγάρα που ίσως έχουν ξεμείνει και κατάστρεψέ τα. Πέταξε επίσης αναπτήρες, σπίρτα και τασάκια.

5. Μάθε να αντιμετωπίζεις τα συμπτώματα στέρησης. Να πίνεις άφθονους χυμούς ή νερό και να κοιμάσαι περισσότερο. Να θυμάσαι ότι η δυσφορία είναι προσωρινή, ενώ τα οφέλη είναι μόνιμα!

6. Να αποφεύγεις τους πειρασμούς. Απόφυγε καταστάσεις και μέρη που σε βάζουν σε πειρασμό. Ίσως χρειαστεί επίσης να κόψεις την παρέα με συμμαθητές ή συνεργάτες που καπνίζουν.​—Παροιμίες 13:20.

Μην Πιάνεσαι Κορόιδο

Κάθε χρόνο, οι καπνοβιομηχανίες ξοδεύουν για διαφήμιση δισεκατομμύρια ευρώ. Ποιος είναι ο κύριος στόχος τους; Ένα εσωτερικό έγγραφο κάποιας καπνοβιομηχανίας αναφέρει: «Ο έφηβος του σήμερα είναι ίσως ο τακτικός πελάτης του αύριο».

Μην αφήνεις τους καπνοβιομηχάνους να σου αδειάζουν την τσέπη. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να τσιμπήσεις το δόλωμα. Ούτε αυτοί ούτε οι συνομήλικοί σου που καπνίζουν νοιάζονται για το καλό σου. Αντί λοιπόν να ακούς εκείνους, άκου τη συμβουλή της Γραφής και μάθε τι είναι «για την ωφέλειά σου».​—Ησαΐας 48:17.

ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Μήπως οι φίλοι σου σε πιέζουν να πίνεις αλκοόλ; Μάθε γιατί χρειάζεται να ξέρεις τα όριά σου.

[Υποσημείωση]

ΒΑΣΙΚΟ ΕΔΑΦΙΟ

«Ας καθαρίσουμε τον εαυτό μας από κάθε μόλυσμα σάρκας».​—2 Κορινθίους 7:1.

ΙΔΕΑ

Μην κάνεις χατίρια στον εαυτό σου, λέγοντας παραδείγματος χάρη: “Θα τραβήξω μόνο μια ρουφηξιά”. Αυτό συνήθως σε κάνει να ξανακυλήσεις.​—Ιερεμίας 17:9.

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ . . . ;

Ο καπνός που δεν καπνίζεται​—λόγου χάρη αυτός που μασιέται—​είναι δυνατόν να εκλύει στον οργανισμό περισσότερη νικοτίνη από ό,τι τα τσιγάρα και περιέχει πάνω από 25 καρκινογόνες ουσίες που αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου του λάρυγγα και του στόματος.

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ!

Αν κάποιος συμμαθητής μου με πιέσει να καπνίσω, θα ․․․․․

Αυτό που θα ήθελα να ρωτήσω το γονέα (τους γονείς) μου σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα είναι ․․․․․

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΓΝΩΜΗ ΣΟΥ;

● Γιατί μπορεί να μπεις στον πειρασμό να καπνίσεις παρότι ξέρεις τους κινδύνους;

● Τι σε έχει πείσει ότι είναι κακό να καπνίζεις;

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 240]

«Όταν μου προσφέρουν τσιγάρο, απλώς χαμογελάω και λέω: “Όχι ευχαριστώ, δεν θέλω να πάθω καρκίνο”».​—Μαίρη

 [Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 241]

Είναι Όντως Επιβλαβής η Μαριχουάνα;

«Μερικοί λένε ότι η μαριχουάνα * είναι ένας τρόπος να ξεφεύγεις από τα προβλήματα», λέει η Έλεν από την Ιρλανδία, «και ότι δεν φαίνεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις». Έχεις ακούσει εσύ παρόμοια σχόλια για τη μαριχουάνα; Σύγκρινε μερικούς διαδεδομένους μύθους με τα γεγονότα.

Μύθος. Η μαριχουάνα δεν βλάπτει.

Γεγονός. Οι γνωστές ή πιθανολογούμενες μόνιμες συνέπειες της μαριχουάνας είναι οι εξής: απώλεια μνήμης, μειωμένη μαθησιακή ικανότητα, εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς και βλάβη στη σεξουαλική υγεία αντρών και γυναικών. Η χρήση μαριχουάνας μπορεί να προκαλέσει κρίσεις άγχους, ψυχώσεις και παράνοια. Τα παιδιά που γεννιούνται από καπνίστριες μαριχουάνας είναι πιο πιθανό να έχουν προβλήματα συμπεριφοράς, έλλειψη συγκέντρωσης και μεγαλύτερη δυσκολία στη λήψη αποφάσεων.

Μύθος. Ο καπνός της μαριχουάνας είναι λιγότερο βλαβερός από τον καπνό του τσιγάρου.

Γεγονός. Σε σύγκριση με τον καπνό του τσιγάρου, ο καπνός της μαριχουάνας μπορεί να αποθέσει τέσσερις φορές περισσότερη πίσσα στις αναπνευστικές οδούς σου και να διοχετεύσει στο αίμα σου πέντε φορές περισσότερο μονοξείδιο του άνθρακα, το οποίο είναι δηλητήριο. Πέντε τσιγάρα μαριχουάνας μπορεί να περιέχουν την ίδια ποσότητα καρκινογόνων τοξινών με ένα ολόκληρο πακέτο τσιγάρα.

Μύθος. Η μαριχουάνα δεν είναι εθιστική.

Γεγονός. Οι έφηβοι που έχουν ψυχολογικά ή συναισθηματικά προβλήματα μπορούν να εθιστούν γρήγορα στη μαριχουάνα. Άλλοι μπορεί να εθιστούν έπειτα από μακροχρόνια χρήση. Επιπρόσθετα, μελέτες δείχνουν ότι οι έφηβοι που καπνίζουν μαριχουάνα διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο να χρησιμοποιήσουν άλλα εθιστικά ναρκωτικά, όπως είναι η κοκαΐνη.

[Υποσημείωση]

 [Πλαίσιο/​Εικόνες στις σελίδες 244, 245]

Τι Κάνει ο Καπνός στο Σώμα Σου

Ίσως έχεις παρατηρήσει ότι τα μέσα ενημέρωσης και η βιομηχανία του θεάματος προβάλλουν εικόνες ανθρώπων που καπνίζουν και συνάμα φαίνονται υγιείς. Σύγκρινε τώρα αυτές τις εικόνες με τις πραγματικές επιπτώσεις του καπνίσματος στο σώμα σου.

Στόμα και λάρυγγας Μπορεί να προκαλέσει καρκίνο

[Εικόνα]

Καρκίνος της γλώσσας

Καρδιά Σκληραίνει και στενεύει τις αρτηρίες, στερεί το οξυγόνο από την καρδιά και αυξάνει τον κίνδυνο καρδιοπάθειας ως και τέσσερις φορές

[Εικόνα]

Φραγμένη αρτηρία

Πνεύμονες Καταστρέφει τις κυψελίδες, προκαλεί φλεγμονή στους αεραγωγούς και αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα ως και 23 φορές

[Εικόνα]

Πνεύμονας καπνιστή

 Εγκέφαλος Αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού ως και τέσσερις φορές

Δέρμα Μπορεί να προκαλέσει πρόωρη γήρανση

Δόντια Προκαλεί αποχρωματισμό

Στομάχι Προκαλεί καρκίνο

Πάγκρεας Προκαλεί καρκίνο

Ουροδόχος κύστη Προκαλεί καρκίνο

Νεφρά Προκαλεί καρκίνο

[Εικόνα στη σελίδα 239]

Όπως το ψάρι που τσιμπάει το δόλωμα, έτσι και ο καπνιστής εισπράττει κάποια ευχαρίστηση, αλλά αυτό του στοιχίζει πολύ ακριβά